UITGAVE DECEMBER 2005

4

Dat blijkt uit het businessplan ´Vanzaaien naar oogsten´ voor de collectie-ve energievoorziening van Greenport

Venlo. Het plan is opgesteld door PietMiddelbrink, projectmanager energievan Californië BV. De kern is dat allebeschikbare technieken wordengecombineerd in een gebied waardiverse verschillende nieuwe activitei-ten worden gevestigd. Bij GreenportVenlo gaat het om nieuwvestiging van

INHOUD

glastuinbouwbedrijven in de gebiedenCalifornië en Siberië, het nieuwebedrijventerrein Trade Port Noord, hetkantorenpark van Venlo en de bedrij-ven op de terreinen van de veilingenZON en Flora Holland.“Dit biedt een unieke kans om geza-menlijk een efficiënte en duurzame aan-pak van de energievoorziening op tezetten”, aldus Paul Jansen. Hij is direc-teur van Californië BV, de initiatiefne-mer van het nieuwe energiebedrijf.

Greenport Energy, zoals het bedrijfgaat heten, heeft de volgende doelstel-lingen:Aantoonbare voordelen, zowelfinancieel als ecologisch, op basis vaneen collectieve aanpak; Een flexibeleopzet van het systeem, zodat kanworden ingespeeld op toekomstigeveranderingen op het gebied vanenergie (o.a. overheidsbeleid en tech-nologische ontwikkelingen).

Om deze doelen te halen zetGreenport Energy de volgendemiddelen in:Een optimale mix van energievormen,zoals warmte/koude, elektriciteit,enzovoort. Het op elkaar afstemmenvan vraag en aanbod van energie enCO2 op de deelnemende bedrijven/kantoren. Inspelen op fiscale mogelijk-

3

4/5

8

Een uitgave van Californië bv,Postbus 6140, 5960 AC Horst

nieuwsbrief

Greenport Energy, de gezamenlijke aanpak van de energievoorziening inhet gebied Greenport Venlo, levert grote voordelen op. De efficiënteinzet van diverse energiebronnen en het koppelen van de energiebehoef-te en -productie van verschillende activiteiten in het gebied, leiden totduurzamer en voordeliger energie voor tuinders en andere gebruikers.

1

Paprikateler Pieter Wijnen:“Wij concentreren ons lieverop onze teelt en de afzet”

Artist impression van Greenport Energy

“Clusteren interessant omwarmte-overschot te benutten”

Energie(k)

Deze uitgave van onze nieuwsbrief is dikker dan gebrui-kelijk.We hebben dan ook veel te melden.Vooral over deplannen die we hebben ontwikkeld over de energievoor-ziening. Dat zijn ambitieuze en innovatieve plannen, diepassen in een toekomstgerichte, ondernemende sector als de glastuinbouw.

Ze laten zien dat ecologische en economische duurzaamheid elkaar kunnen ver-sterken: minder energieverbruik, minder uitstoot van CO2 en lagere energiekosten.We presenteren deze plannen uitgebreid, omdat het om grote stappen gaat.Vooralle betrokken partijen. Naast tuinders, veilingen, overige bedrijven en lokale over-heden, gaat het dan ook om de centrale overheid.Want een forse startsubsidie isabsoluut noodzakelijk om dit veelbelovende energieplan van de grond te krijgen. Nadeze startsubsidie moet het nieuwe energiebedrijf zichzelf financieel kunnen bedrui-pen. De financiële en technische haalbaarheid van het businessplan wordt momen-teel getoetst door een externe partij, Kema.

Paul Jansen, directeur Californië BV

(lees verder op p. 7)

Tuinbouw in het hart vannieuw ´energieweb´Duurzame energie voor Greenport Venlo

WKKbiogas

WKKcentraal ketelhuis

warmte opslagwater

energieweb.

EnergieWeb

CA

LIF

OR

NIË

-NIE

UW

SBR

IEF

• D

EC

EM

BE

R 2

00

5 •

NU

MM

ER

4

2

1. U garandeert tien procent lage-re energiekosten voor de tuin-ders en andere afnemers?“Ja, ons plan biedt zoveel voordelendat we dat kunnen garanderen. Dietien procent bestaat voor de helft uitfiscaal voordeel.Als energieproducenthoeft Greenport Energy geen ener-giebelasting over restwarmte te hef-fen. Een individuele tuinder moet datwel betalen over gas voor zijn stook-installatie. De andere helft halen weuit efficiency en inkoopvoordelen. Bijdie tien procent hebben we het nietalleen over het energieverbruik, maarover echt alles, dus ook over deinvesteringen, transportkosten, rente,onderhouds- en beheerskosten, dieeen tuinder in z’n individuele situatieelders zou hebben”

2.Wat is uw referentiepunt bij hetuitrekenen van die tien procent?“Dat is de individuele situatie van elkeafnemer, elders in deze regio. Los vanhoe hij zijn energievoorziening zelfzou hebben geregeld, kunnen we hetmet Greenport Energy tien procentvoordeliger.”

3.Welke garantie hebben de afne-mers dat de becijferde voorde-len ook worden behaald?“Echt keiharde garanties zijn nietvoor de eeuwigheid te geven. Maarom de mogelijke aandeelhouders en

Acht vragen aan Piet Middelbrinkfinanciers meer zekerheid te geven,hebben de betrokken partijen op-dracht gegeven voor een uitgebreide“second opinion”. Deze al wordenuitgevoerd door Kema. Begeleidingvan de werkzaamheden van Kemagebeurt door een delegatie samenge-steld uit provincie, gemeenten, veilin-gen en Californië BV”.

4. Jullie garantie van tien procentbetekent dat de gasprijs of de prijsper kilowattuur bij GreenportEnergy tien procent lager is danbij de bestaande leveranciers.Wieinvesteert in het nieuwe bedrijfGreenPort Energy?“De afnemers, dus dat zijn de tuin-ders die zich vestigen in Californië ende overige bedrijven in de GreenportVenlo. Bijvoorbeeld de veilingen, deondernemingen die zich vestigen ophet nieuwe bedrijventerrein en dekantooreigenaren. Zij betalen eenenergiepartnership op de grondprijs.Dat energiepartnership is een achter-gestelde lening aan GreenPort Energy,waarop rente wordt betaald.”

5. Die fiscale voordelen waar u hetover heeft, blijven die welbestaan? De overheid verandertimmers vaak de regels voor bij-voorbeeld duurzame energie?“Het klopt dat de subsidieregelingenvan tijd tot tijd wijzigen. Maar ik benervan overtuigd dat er voor duurza-me energie in de toekomst een grotevraag in de markt zal blijven.Bij Greenport Energy zullen we alleenverplichtingen aangaan als we zwartop wit hebben dat we een bepaaldeoverheidssubsidie ook daadwerkelijkontvangen.Anders doen we het

gewoon niet. Dat er geen energiebe-lasting over restwarmte gehevenbehoeft te worden is een wettelijkeregeling, dat biedt ook veel meerzekerheid.”

6. Is de energievoorziening niet iets dat tuinders beter in eigenhand kunnen houden? Zij zijntoch de ondernemers, die hetbeste kunnen bepalen wat er ophun bedrijf moet gebeuren?“Dat klopt.Tuinders zullen hun eigenafwegingen moeten maken, dat is hunondernemerschap. Daar bemoeitGreenPort Energy zich ook absoluutniet mee. Maar de gezamenlijkeinvestering van tuinders en andereafnemers, biedt zoveel voordeel, datdit voor de ondernemende tuinderkansen biedt. En hij blijft natuurlijk zelfbeslissen hoe hard hij stookt en hoe-veel CO2 hij in de kas laat. En vergeetook de ontzorging niet. De liberalise-ring heeft de energie-inkoop en deafrekeningen met de energieleveran-ciers er beslist niet eenvoudiger opgemaakt.Wij staan straks heel dichtbij onze klant.Tenslotte is van belangte weten dat de tuinders de meer-derheid van de zeggenschap zullenhebben in het energiebedrijf.”

7.Wat is uw ervaring in Bergerdentot nu toe?“We draaien daar nu een paar maan-den. De resultaten zijn boven budget.De tuinders die meedoen zijn -ondanks de aanloophobbels dieonvermijdelijk zijn - tevreden; ze heb-ben veel lagere energiekosten. En mijvallen vooral de besparingen mee diewe halen door centraal gas enstroom in te kopen.Vooral met dedagelijkse elektriciteitshandel, zowelin- als verkoop, is veel te bereiken.Alshet parkenergiemanagementsysteemstraks helemaal functioneert, zullenwe op het scherpst van de snedekunnen contracteren.”

8.Wat is het grootste risico vanhet plan voor Greenport Energy?“Het volloopscenario van de verschil-lende gebieden.Als de uitgifte van degebieden langer duurt dan voorzien,kost het meer tijd om uit de aanloop-verliezen te komen. Daarom makenwe een paar verschillende scenario’sen houden we met onze investerings-aanpak rekening met de verschillendemogelijkheden.”

Piet Middelbrink

Piet Middelbrink is projectmana-ger energie van Californië BV. Hijis tevens algemeen directeur vanEnergieCombinatie Bergerden,de collectieve energievoorzieningin het nieuwe tuinbouwgebiedtussen Arnhem en Nijmegen.

3

Pieter Wijnen is enthousiast over deplannen voor Greenport Energy.“Veel hangt natuurlijk af van de deel-name door voldoende tuinders, maarik ben ervan overtuigd dat je als col-lectief meer voordeel behaalt dan in jeeentje”, zo legt de paprikateler uitHelden-Egchel uit. Zijn bedrijf, dat hijsamen met zijn broer Twan runt, ligtop ongeveer 20 kilometer afstand vanhet nieuwe tuinbouwgebied. Ze telenin drie kassen in totaal 18,4 hectarerode en groene paprika’s.

“Groot genoeg, maar ik sluit ook nietuit dat we verder gaan groeien”, aldusPieter, die de onderneming in de afge-

lopen jaren samen met zijn broer alsterk uitbreidde. Op drukke dagenwerken er ruim honderd mensen bijWijnen Paprika’s, in vaste dienst zijn ertwintig fulltimers en dertig parttimers.Een nog groter oppervlak in de papri-kateelt is niet noodzakelijk. Met dehuidige omvang halen de Wijnens debelangrijkste schaalvoordelen binnen.“Maar een uitbreiding met een andereteelt, bij voorbeeld komkommers oftomaten, kan wel degelijk interessantzijn.Vooral om de teelt- en afzetrisico’ste spreiden”, aldus Pieter.

Vanuit deze ondernemersblik volgt hijde ontwikkelingen rondom Californië

nauwgezet. Onlangs bezocht hij eeninformatieavond waar de energieplan-nen werden toegelicht. “Ik vind heteen goed verhaal en het lijkt me geenprobleem om bij de grondaankoopeen bedrag van € 4,00 per vierkantemeter als achtergestelde lening te vra-gen van telers en andere ondernemin-gen in Greenport. Dat geld ben je nietkwijt, het rendeert en je hebt heel watzorgen minder”. Met dat laatste doeltWijnen vooral op het kiezen van dejuiste installaties zoals ketelhuizen enWarmte Kracht Koppelingen en hetonderhandelen over afname- en leve-ringscontracten met bij voorbeeldenergiemaatschappijen. Of het vindenvan de juiste partij voor een gecertifi-ceerde bemetering. “Als ondernemermoet je doen waar je goed in bent.Wij concentreren ons dus het liefstop onze teelt en de afzet.” Dat laatsteaspect heeft Wijnen, die lid is van hetbestuur van groenteveiling ZON,ondergebracht in de telersverenigingPamosa. Hierbij zijn ongeveer 45paprikatelers aangesloten, allen lid van ZON.“Wij sorteren allemaal onsproduct op het eigen bedrijf en leveren vervolgens aan de veiling”, legtde teler uit.

Volgens Wijnen is het goed om voorde collectieve voorzieningen, niet alleenbij energie maar ook bij de watervoor-ziening, een soort “vereniging van eige-naren” te stichten.“In de startfase zul-len andere partijen zoals de provinciegeld moeten steken in dit soort collec-tieve zaken. Maar als het eenmaal draaiten de voorfinanciering is afgelost, danmoeten de gebruikers een belangrijkestem hebben in het geheel”.

Paprikateler Pieter Wijnen:

Een collectieve aanpak van de energievoorziening in tuinbouwgebiedCalifornië biedt voordelen.Tuinders kunnen samen meer besparen opde inkoop van energie. En de zorg voor energie-installaties en -contracten wordt je als ondernemer uit handen genomen.

“Wij concentreren ons liever oponze teelt en de afzet”

Paprikateler Pieter Wijnen:“Ik sluit niet uit dat we verder groeien.”

Jan Soberjé, vakgroep bedekte teelten LLTB:“Vernieuwing energie van belangvoor overlevingskansen glastuinbouw”De energieprijzen zullen in de toekomst eerder verder stijgen dan weer dalen. Daarom is vernieuwing in de energievoor-

ziening van groot belang, vindt Jan Soberjé, kasaspergeteler in Horst en voorzitter van de vakgroep bedekte teelten van

de LLTB. Hij is positief over het plan voor Greenport Energy.“Het is een zeer ambitieus plan en moet verder worden uitge-

werkt, maar de clustering van tuinders in het project spreekt mij aan; ik denk zeker dat daarmee kostenvoordelen zijn te

behalen.” De grote bedragen die het opzetten van de gezamenlijke energievoorziening vergt, vindt Soberjé niet per definitie

problematisch.“Als uit berekeningen duidelijk blijkt dat dit op termijn meer oplevert dan het kost, zullen er zeker onder-

nemers in stappen. Ik heb de indruk dat er wel positief over dit soort vernieuwende projecten wordt gedacht en gesproken.”

GreenporCollectieve energievoorziening voor tuinbo

WKKcentraal ketelhuis

warmte opslagwater

gasontvangst-

station

elektriciteitsontvangst-

station

In- en verkoop-station elektriciteitOmzetten van de hoogspanning van het landelijke 150 kVnet naar 20 kV, levering van elektriciteit aan het energieweb.

GasontvangststationCentrale ontvangst van Gasunie, verdeling naar collectieve energieopwekking.

Collectieve energieopwekkingGas door verbranding in centraal ketelhuis (bijstook) en in WKK-motor omzetten in elektriciteit, warmte en CO2. Warmteopslag in waterreservoirs, levering van hoogwaardige warmte, CO2 en elektriciteit aan het energieweb. Aanvullend WKK op biogas afkomstig van het nieuwe gemengde bedrijf.

Handel in elektriciteitIn- en verkoop van elektriciteit vanuit energieweb centraal monitoren,optimalisatie op basis van fl uctuaties in vraag-aanbod en prijsbewegingen op de elektriciteitsmarkt (o.a.APX,OTC en Onbalansmarkt).

KantoorgebouwenAfname van laagwaardige warmte en elektriciteit vanuit het energieweb, leidt tot betere stookrendementen.

Energ

CA

LIF

OR

NIË

-NIE

UW

SBR

IEF

• D

EC

EM

BE

R 2

00

5 •

NU

MM

ER

4

rt Energyouwgebied Californië en Greenport Venlo

WKKbiogas

BedrijfsgebouwenAfname van laagwaardige warmte en elektriciteit vanuit het energieweb, leidt tot betere stookrendementen.

Nieuw gemengd bedrijfMest van varkens en kippen samen met plantaardig afval vergisten tot o.a. biogas. Levering gas aan collectieve energieopwekking.

KassenAfname van hoogwaardige warmte, CO2en elektriciteit vanuit het energieweb (meer netto teeltruimte).Teruglevering van laagwaardige warmte aan het energieweb.

gas

hoogwaardige warmte

laagwaardige warmte

koude retour

elektriciteit

CO2

plantaardig afval tuinders

centraal ‘spin in het energie web’

biogas

mest

gieWeb

CA

LIF

OR

NIË

-NIE

UW

SBR

IEF

• D

EC

EM

BE

R 2

00

5 •

NU

MM

ER

4

6

Dat vindt Martin Houben, directeurvan de Houbensteyn Groep, een vande grootste varkensondernemingen inNederland. De basis van dit familie-bedrijf is in IJsselsteyn, waar diversestallen aanwezig zijn. Daarnaast heeft

de groep vestigingen in Horst. In totaalheeft Houbensteijn 4.300 zeugen en18.000 vleesvarkensplaatsen. Er wer-ken ongeveer veertig mensen bij deonderneming.

“Kans om reststromen tot waarde te brengen”Het nieuwe gemengde bedrijf is een kans om reststromen in de agra-rische sector tot waarde te brengen. Zeker de combinatie met nieuw-vestiging van tuinbouwbedrijven is een interessante mogelijkheid.

“Wij hebben zoveel mogelijk alles in de varkensvleesketen in eigen hand”,legt Houben uit. Zo heeft zijn onder-neming een eigen KI-station, meng-voer-unit en transportafdeling.Vergisting van varkensmest is een

interessante moge-lijkheid om dit restproduct van de varkenshouderij tot waarde te bren-gen. Houben bouwtop zijn bedrijf inIJsselsteyn een ver-gistingsinstallatiewaarin zijn mest,samen met plant-aardig tuinbouwafval,wordt omgezet inmethaan en eenrestproduct dathoogwaardiger isdan standaard var-kensmest. Het bio-gas methaan kanworden gebruik omelektriciteit, warmte

en CO2 te produceren. VolgensHouben is deze techniek interessantvoor grote bedrijven.“Je moet forseinvesteringen doen, bij onze installatiegaat het al gauw om anderhalf miljoen

euro. Maar ik geloof in de winstge-vendheid van deze aanpak, zekeromdat er vraag zal blijven naar duurza-me energie”.Houben overweegt om een zoge-noemd nieuw gemengd bedrijf te star-ten in het Greenport Venlo gebied,vlakbij Californië. Dat is een samen-werking van een varkens- en pluimvee-bedrijf dat op basis van mest enplantaardig (afval)materiaal energieproduceert. Een bio-energiecentrale opvarkens- en pluimveemest is het hartvan deze nieuwe vestiging.“Onze ener-gie kunnen we dan aan het nieuwenutsbedrijf van Greenport leveren,zodat we een bijdrage leveren aan deduurzaamheid van dat project. Dat tiktdoor in de expoitatie van de tuinders,want met deze duurzame energie zijnhun kassen eerder groen-label waardig.Samen met de verwerking van plant-aardig afval vanuit de tuinbouw, denk ikdat we zo een echte win-win situatiekunnen creëren”.Voordat het zover is,moeten nog een aantal hobbels wor-den genomen. Maar Houben gelooft ineen collectieve aanpak.“We laten alsagrarische sectoren zien dat we samenecht duurzaam kunnen produceren.Daarmee houden we onze ‘license toproduce’ in Nederland en dat is essen-tieel. Een probleem zie ik in de rol vande overheid.Want dat is tot nu toegeen echt betrouwbare partner als hetom duurzame energie gaat.”

Martin Houben:“Ik geloof in de winstgevendheid van deze aanpak.”

Frans Hoogervorst, voorzitter Glaskracht:“Bedrijven in clusters zijn waardevoller”Tuinbouwbedrijven in clusters zijnwaardevoller.Als dergelijke ondernemin-gen worden verkocht, blijkt dat ze tegeneen goede prijs snel van eigenaar veran-deren. In tegenstelling tot sommige los-staande tuinbouwbedrijven.Dat signaleert Frans Hoogervorst, voorzit-ter van ondernemersverenigingGlaskracht Nederland.“In de clustergebie-den in Bergschenhoek en Bergerden blijktdat een vrijkomend bedrijf snel wordt ver-kocht. Bijvoorbeeld aan een collega in het-zelfde cluster, maar ook externe tuinderszijn bereid een goede prijs te betalenvoor dergelijke vestigingsplaatsen.Terwijllosse, solitaire tuinbouwbedrijven soms erg

lang te koop staan en tegen matige prij-zen van eigenaar verwisselen”, aldusHoogervorst.Hij is een voorstander van clusters zoalsGreenport Energy in Limburg.“Ik heb hetplan daarvoor gezien en ben er enthousi-ast over.Want tuinders kunnen zo bespa-ren op hun energiekosten en dus hunconcurrentiepositie verbeteren. Daarnaastis het voor het maatschappelijk draag-vlak erg goed, want het energieverbruiken de CO2-uitstoot verminderen.”

De tuindersvoorman weet dat er collega’szijn die liever alles zelf regelen, ook openergiegebied.“Tegen die ondernemers

zeg ik dat ze zich het beste kunnen toe-leggen op waar ze het beste in zijn: dat ishet kweken van je product. Door de ener-gievoorziening in een cluster onder tebrengen, waar tuinders als aandeelhou-ders natuurlijk invloed moeten hebben,creëer je meer ruimte om de teelt te opti-maliseren”.Over de omvangrijke investeringen denktHoogervorst nuchter:“Kapitaal is ruimvoorhanden en niet duur. Energie is al ergduur en ik zie niet dat het sterk in prijszal dalen de komende tijd. Dus dan is heteen rekensommetje; als het rendabel ismoet je het gewoon doen”.

heden; het collectieve energiebedrijfhoeft geen energiebelasting van 5 % tebetalen. Collectief inzetten van duur-zame energiebronnen. Dit is veel effi-ciënter dan individuele inzet perbedrijf en het levert in de glastuin-bouw interessante fiscale voordelenop (groen label punten). Dit fiscalevoordeel kan voor de tuinder oplopentot ongeveer negen miljoen euro.Ondernemers die zich vestigen op hetbedrijventerrein Tradeport Noordbesparen in totaal ruim 20 miljoeneuro ten opzichte van de situatiewaarin ze individueel investeren omaan de duurzaamheidseisen van degemeente Venlo te voldoen.

Collectieve energievoorzieninglevert besparingen opBerekeningen in het businessplan voorGreenport Energy laten zien dat dedoelstellingen haalbaar zijn.Afnemersvan het collectieve energiebedrijf kun-nen een besparing van ten minste 10 %op hun energiekosten behalen.Daarnaast daalt de uitstoot van CO2

aanzienlijk (- 40 %) en neemt ook hettotale energieverbruik sterk af (- 35 %).“De tuinders die zich vestigen inCalifornië kunnen deze kostenbespa-ring realiseren door lid te worden vande coöperatie die aandeelhouder is vanhet nieuwe nutsbedrijf”, aldus PaulJansen, directeur van Californië.

EnergiewebDe kern van het ‘energieweb’ datGreenport Energy opbouwt, wordtgevormd door de glastuinbouwbedrij-ven. Deze bedrijven verbruiken nietalleen energie, maar treden binnen hetenergieweb ook op als leverancier vanenergie, met name restwarmte. Diekan goed worden benut om bedrijvenen kantoor-gebouwen die ook in hetenergieweb deelnemen te verwarmen(zie ook de impressie op pagina 4/5).

Binnen het energieweb passen ookandere leveranciers van duurzameenergie, zoals het Nieuwe GemengdeBedrijf en windenergie. Om de voor-delen van de gezamenlijke aanpak tekunnen realiseren moeten eerst grote

investeringen worden gedaan in deaanleg van diverse infrastructuur.Dit luistert nauw, omdat alleen meteen centrale regie de optimale aanpakkan worden gerealiseerd.“Wij hebben partners uitgenodigd omdeel te nemen in dit ambitieuze pro-ject. Daarbij zijn onder andere de pro-vincie Limburg, de gemeenten Venlo,Horst aan de Maas en Maasbree, deveilingen ZON en Flora Holland ende LLTB”, aldus Jansen. Naast financie-ring middels achtergestelde leningendoor genoemde partijen, zal

7

Greenport Energy ook een beroepdoen op subsidieregelingen van deoverheid voor stimulering van duurza-me energie. De totale investeringbedraagt ongeveer € 95 miljoen,waarvan € 25 miljoen door banken

zal worden gefinancierd. Samen metde betrokken partijen zal de onderne-ming Greenport Energy worden opge-zet, die de rol krijgt van een soortregionaal nutsbedrijf.

Second opinionHet businessplan is gepresenteerd aanalle betrokken partijen. Het is goedontvangen, maar, zo voegt Jansen toe,er zijn ook veel - terechte en kriti-sche - vragen. Het gaat tenslotte overveel geld en een onderwerp waarvoorde betrokken partijen veelal niet zelfde kennis in huis hebben. Daaromhebben de voorziene aandeelhoudersen financiers besloten om een exter-ne deskundige partij de hele zaak nogeens grondig door te laten rekenenen te laten beoordelen op risico´s.Besloten is om deze opdracht aanKema te verstrekken. Deze organisa-tie heeft bewezen deskundigheid opdit terrein en zal in de loop vandecember rapporteren.

(Vervolg van voorpagina)

Geknipt“Intensiever gebruik van warmte-krachtinstallaties (WKK) en ontwikke-lingen van nieuwe kasconcepten zijn de belangrijkste technische innova-ties om de uitstoot van kooldioxide te verminderen. Dat blijkt uit eenrapport over toekomstige aanpak van CO2-emissie in de glastuinbouw,opgesteld door de Technische Universiteit Eindhoven.”

Agrarisch Dagblad, 26 oktober 2005

De WKK-motor (Warmte Kracht Koppeling) is een belangrijk onderdeel van de collectieve energievoorziening.

CONTACTBent u geïnteresseerd in een gezondetoekomst onder glas in Californië?Wilt u nadere informatie of eenafspraak maken voor een persoonlijkgesprek? Neem dan vrijblijvend con-tact met ons op. Dat kan viasecretaresse Tiny van Hegelsom.Bezoekadres:Wilheminaplein 6, 5961 ES Horst.Tel. 077-4779577, fax 077-4779750e-mail: info@californie.nu

COLOFONEen uitgave van Californië bv,Postbus 6140, 5960 AC Horst

De nieuwsbrief “Californië, gezondetoekomst onder glas” verschijnt viermaal per jaar en wordt toegestuurdaan betrokkenen en belangstellendenbij het glastuinbouw innovatieprojectCalifornië in de gemeente Horst aande Maas.

Redactie en coördinatieJEEN communicatie,ArnhemFotografieVan Assendelft Fotografie, UdenDigitale drukGraphiset.nl, Uden

Overname van artikelen met bronvermelding is toegestaan.

CA

LIF

OR

NIË

-NIE

UW

SBR

IEF

• D

EC

EM

BE

R 2

00

5 •

NU

MM

ER

4

8

De ontvangen inspraakreacties, inclu-sief de reactie van de provincie en hetwaterschap hebben grotendeelsbetrekking op de volgende drieonderwerpen: belichting in kassen,verkeersveiligheid en natuurwaarden.Voor gemeente en Californië BV zijndit herkenbare punten. Punten waar-aan wij meer aandacht zullen bestedenin het verdere planproces.

De volgende stap in dat planproces ishet opstellen van een ontwerp

bestemmingsplan. (In de maand juli lag het voorontwerp bestemmings-plan ter visie). Momenteel werken wij reeds aan het ontwerpbestem-mingsplan en hierin zullen gemeenteen Californië BV de inspraakreacties,daar waar mogelijk, verwerken.Californië BV hoopt het ontwerpbestemmingsplan zo spoedig moge-lijk af te ronden. Bepalend is echterde tijd die nodig is om een antwoordte vinden op de vragen uit deinspraakreacties.

Rozenkweker Kick van der Voortheeft een bedrijf van 2,3 hectare inHout Blerick, nabij Venlo. De produc-tie van jaarlijks een kleine zeven mil-joen rozen van het ras “Heaven!”vergt de nodige energie. Daarvoorwerkt Van der Voort met een WKK-installatie, die aardgas omzet in elek-triciteit en warmte.“Ik heb veel elek-triciteit nodig voor de belichting vanmijn rozen. Dat betekent dat ik meerwarmte produceer dan ik op mijnbedrijf kan gebruiken”. Het warmte-overschot ontsnapt nu naar de atmos-feer, eigenlijk zonde. Daarom heeft Vander Voort belang bij clustering metandere bedrijven, die zijn warmte kun-nen gebruiken. In de buurt is datlastig, omdat het gebied waar zijnbedrijf is gevestigd in de toekomsteen andere bestemming krijgt in hetkader van ”Ruimte voor de rivier”.Van der Voort is dan ook geïnteres-

seerd in het energieconceptGreenport Energy.Voor hem is vesti-ging in het gebied Californië een inte-ressante optie.“Bij zo’n collectieveenergievoorziening is het wel noodza-kelijk dat het door de tuinders wordtgedragen.Als we allemaal kiezen vooreen eigen oplossing op ons eigen

Ontwerp bestemmingsplan in de maak.

Eind juni was het dan zover. De gemeente en Californië BV ronddende Milieu Effect Rapportage (MER) af en leverden het voorontwerpbestemmingsplan op. Een belangrijke stap in de ontwikkeling vanCalifornië werd gezet. En inmiddels heeft het ontwerp bestemmings-plan ter inzage gelegen en heeft de Commissie voor de MER haaradvies uitgebracht. Deze commissie oordeelde dat de MER de essen-tiële informatie bevat voor de besluitvorming over de ontwikkelingvan Californië.

bedrijf, halen we het lange termijnvoordeel van een collectieve aanpakniet binnen”, aldus de rozenkweker.“Onlangs was ik op een bijeenkomstvan de klankbordgroep van tuindersdie Californië regelmatig bijeen roept.Daar bleek absoluut draagvlak vooreen collectief concept te bestaan.”

“Clusteren interessant om warmte-overschot te benutten”