1

PPP-NIEUWSBRIEF

Oktober 2010/10 Jaargang 4

Inleiding In november 2010 nemen we op gepaste wijze afscheid van de Familievereniging Lentis en wordt de Familieraad Linis geïnstalleerd. Andere raden zijn in voorbereiding en er komt natuurlijk ook een centrale Familieraad. Hiermee worden 25 jaren van gewenning aan het feit dat naastbetrokkenen van belang zijn bezegeld in een formele deelname van naastbetrokkenen aan onze organisatie. Die raad is nodig, omdat dat wennen nog steeds niet over is. Het denken van ons over patiënten die in een ander sociaal systeem leven dan het onze (of we daar nou blij om zijn of niet) kost nog steeds moeite. Gelukkig hebben met name ambulante werkers het belang van het eigen sociaal netwerk aan den lijve ondervonden. Dat heeft ook de positie van die naastbetrokkenen in de zorg voor hun vrienden of familieleden geholpen. Wij feliciteren de Familievereniging Lentis met dit goede resultaat en we zullen nog verslag doen van de bijeenkomst op, jawel, de 11de van de 11de.

Is herstel mogelijk bij schizofrenie? Deze tekst is een samenvatting van het artikel: Is recovery attainable in schizophrenia? Geschreven door prof. Peter J. Weiden, directeur van het psychosenprogramma van het Universitair Medisch Centrum van Chicago, Illinois. (http://www.medscape.com/) In zijn inleiding geeft Weiden aan, dat herstel mogelijk is afhankelijk van welk “begrippenkader” er wordt gehanteerd. Maar “herstel” is niet eenduidig gedefinieerd in tegenstelling tot het begrip “remissie”. Aanvankelijk was de term “stabiel” in zwang, met name in het denken over “relapse preventie” (het voorkomen van terugval). Maar, zegt Weiden, stabiliteit kan op elk niveau van functioneren voorkomen en het is de consensus over het begrip “remissie” dat ervoor heeft gezorgd, dat men bij stabiliteit niet moet gaan stil zitten. “Remissie” is omschreven als een situatie waarin de symptomen, die er vaak nog wel zijn, niet verhinderen dat iemand met schizofrenie een redelijk gangbaar leven kan leiden. Deze beschrijving is als volgt in cijfers omgezet om het te operationaliseren: men spreekt van remissie wanneer de relevante symptomen op de PANSS niet hoger dan 3 scoren over een periode van 6 maanden. Daarmee blijft “remissie” een lovenswaardig behandelstreven bij mensen die weliswaar “stabiel” zijn, maar door de ernst van hun symptomen niet in staat zijn op een of meerdere vlakken zelfstandig te zijn. Het “herstel”- denken is maar langzaam doorgedrongen in de biologisch georiënteerde psychiatrie. De psychiatrische

U leest de maandelijkse nieuwsbrief van de Provinciale Programmagroep Psychotische stoornissen (kortweg: PPP). De programmagroep is een samenwerkingsverband

tussen Lentis/Linis, UMCG/UCP en het RGOC.

Deze samenwerking heeft als doel een gezamenlijk zorgprogramma te

implementeren en te komen tot een cliëntvolgsysteem voor

mensen met een psychotische stoornis.

Programma Psychotische Stoornissen

Programmaleider: Rob Versteden

Voorzitter Provinciale Programmagroep: Rikus Knegtering Secretariaat: Ellen Klein Adres:

Laan Corpus den Hoorn 102 9728 JR Groningen tel. 050 –522 35 83

www.pppgroningen.nl

Leden van de Provinciale Programmagroep Psychotische

stoornissen: Wim Bloemers

Ineke Koopmans Henny ten Hove Hein Bokern Anita Jonkers Astrid Kuster Anne Miedema

Pieter Jan Mulder Harald Schneider

Ellen Siegert Bertil Bakker

Peter Reuvekamp Harma Peetsma Frank van Es Gert Wolters Hans Pompe

Jacqueline Cambier

E-mail: Programma Psychose/GGZGRN

ppp@lentis.nl Redactie:

Rob Versteden Ellen Klein

2

rehabilitatie beweging is dan ook geruime tijd een eigen weg ingeslagen en Weiden vindt het tijd, dat de brede inspanningen die door deze beweging zijn tot stand gekomen door de psychiatrie als zinvol wordt erkend. Veel psychiaters zijn in zijn ogen nog teveel gebonden aan de DSM III waarin elke vorm van herstel als contra indicatief werd beschouwd voor een diagnose als schizofrenie. Wat restte was het streven naar “stabiliteit” en het voorkomen van terugval. Weiden noemt dit het “onderhoudsmodel” in de benadering van schizofrenie. Aanvankelijk werd de term “herstel” vaak gebruikt door anti-psychiatrische en anti-medicatie groeperingen en dat leidde tot verwarring in de psychiatrie. Nu is dat niet meer het geval. Grote instituten hebben het begrip omarmd (in Nederland b.v. door GGz Nederland) en benadrukken de bepalende stem van de patiënt in zijn of haar behandeling. Maar de verwarring komt ook door de twee betekenissen van herstel: de functionele en de procesmatige. Functioneel herstel houdt het verbeteren van functioneren in (soms onafhankelijk van de symptomen) op verschillende levensgebieden. Patiënten die deze vorm van herstel meemaken scoren beter op objectieve functioneringsmetingen. Ook lange termijn studies hebben uitgewezen dat mensen met schizofrenie in de loop der jaren een hogere mate van functioneel herstel laten zien dan ooit voor mogelijk was gehouden. Procesmatig herstel, of herstel als proces, kent geen klinisch gedefinieerd eindpunt. Het betreft een proces dat bij ieder mens, maar zeker bij een door ziekte beschadigd mens een leven lang doorgaat. Het herstel proces staat los van het niveau van functioneren of de ernst van de symptomen. Het betreft eerder de levenslange zoektocht naar na te streven doelen. Het belang van het eerdergenoemde “onderhoudsmodel” met de focus op stabiliteit en relapse-preventie wordt door de herstelopvatting niet ontkend, maar eerder als startpunt gezien van een goede behandeling. Deze richt zich dan op zowel functioneel herstel als op het procesmatige van het bepalen en behalen van doelen op verscheidene levensgebieden. Op de achtergrond is de discussie nog steeds niet afgerond of schizofrenie nu een neurologische ontwikkelingsstoornis is of een neurodegeneratieve stoornis (ook wel een progressief ziektebeeld genoemd) is. Weiden vergelijkt beide aan de hand van een CVA versus de ziekte van Alzheimer. In beide situaties is er sprake van verlies van hersenweefsel. Bij de ziekte van Alzheimer (als progressief ziektebeeld) is “stabiliteit” een positief bericht, maar bij een CVA kunnen vaak nog verloren functies worden hersteld of gecompenseerd. Zolang deze discussie niet is afgerond verontrust dat patiënten en familieleden, maar ook de behandelaren. Professor Weiden pleit dan ook voor een evenwichtige aanpak tussen het bepalen en behalen van persoonlijke doelen en de handhaving van stabiliteit en relapse preventie. Hersteldoelen

VERWIJZERTJES

SAMENWERKING

Lentis Linis UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie Rob Giel Onderzoekcentrum

KENNISCENTRA

www.kenniscentrumphrenos.nl

CLIËNTEN, PATIËNTEN EN NAASTBETROKKENEN

Ypsilon Anoiksis

labyrint/in perspectief Tien sleutelfactoren voor herstel Stichting Recovery Nederland Meer weten over psychosen en

schizofrenie? Kinderen van ouders met psychiatrische problemen

Stichting Nieuw Nabuurschap Maatjesproject van Humanitas

ALGEMENE INFO

Netwerk Vroege Psychose Pandora

ONDERZOEK EN WETENSCHAP

medscape Richtlijn schizofrenie

Neuwste boek van Mike Slade, 100 ways to recovery.

Gratis down te loaden op: www.rethink.org/100ways

ZORGPROGRAMMA

PSYCHOTISCHE STOORNISSEN Klik hier voor het rapport

www.phamous.nl

3

kunnen niet worden behaald bij herhaalde terugval of heropnames. Met andere woorden, de behandeling is een serieus onderdeel in het behalen van rehabilitatiedoelen. Hersteldoelen kunnen evenmin worden behaald, wanneer er geen consensus tussen patiënt en behandelaar is over de te nemen risico’s. Ontwikkeling en het nemen van risico’s gaan immers hand in hand. Een herstelgeoriënteerd behandelplan houdt dus rekening met stabiliteit, met relapse preventie, met remissie als streven en dat alles in het licht van de persoonlijke doelen die een patiënt zich stelt. Daarnaast is aangetoond dat een psychofarmaceutische behandeling op zichzelf onvoldoende is. Psychotherapeutische technieken vormen een goede toevoeging voor mensen met psychosen en van groot belang is de samenwerking met familie en naastbetrokkenen. (F)ACT Congres gewoon leven Donderdag 23 september 2010 Reehorst / Ede Dagvoorzitter was mevrouw Floor van Dijk, directeur divisie Aventurijn, Altrecht. Huisje Boompje Beestje was de subtitel van het congres. ‘ Met ACT en de Functie ACT 100.000 mensen, die vaak last hebben van meervoudige psychiatrische aandoeningen, weer grip laten krijgen op hun leven en hen in staat te stellen weer mee te doen aan het maatschappelijk leven. In het ochtendprogramma stond vooral de stelling ‘ Stop klinische behandeling in de GGZ ‘ centraal. Drie inleidingen Van krapte naar ruimte; Rob de Jong, algemeen directeur divisie Willem Arntsz, Altrecht en Jan Berndsen, Raad van bestuur SBWU, Utrecht Het visiedocument ‘herstel en burgerschap’ wordt gememoreerd. Het is belangrijk dat mensen wonen in een herstelondersteunende situatie, zo maatschappelijk mogelijk. Te lang op een klinische afdeling verblijven is slecht voor de moreel van de patiënt, het zelfbeeld verslechtert. In de gewone woonomgeving zijn andere instanties in te zetten zoals maatschappelijk werk en opbouwwerk. Het gaat om nieuwe diagnostiek, niet alleen gericht op stabilisatie, autonomie teruggeven en ondersteunen, in crisis er in een vroeg stadium bij zijn, intensieve samenwerking tussen RIBW en FACT. De ZZP biedt kansen; meer geld voor zwaardere problematiek. Vijf B’s waar het om draait: betrouwbaar, betrokken, bewust, bekwaam, betekenisgevend. Ambulant werken zonder bedden (F)ACT or Fiction; prof. Dr. Niels Mulder, psychiater, Bavo Europoort Rotterdam FACT werken heeft niet geleid tot minder opnames, wel is de opnameduur korter. Belangrijk in de preventie is het opstellen van een crisisplan in de kliniek samen met de patiënt en ambulante behandelaar en goede crisisinterventie. In Engeland zijn zogenaamde Crisis Resolution Home Treatment teams werkzaam. Zij leveren kortdurende (maximaal 6 weken) crisiszorg. Ze nemen de patiënt tijdelijk over van andere teams. Zij beslissen als poortwachter over alle opnames, ze verlenen 7 keer 24 uur hulp, kunnen meerdere keren per dag een huisbezoek brengen en geven praktische ondersteuning en behandeling. Het team werkt

4

multidisciplinair. In het voorkomen van opnames en long stay zijn belangrijk: het crisisplan, het verbeteren van de behandeltrouw middels M4M: Money for Medication; mensen betalen als ze hun medicatie komen halen (semap 7.50 euro , depot een keer per maand 30 euro) en FACT voor de gehele regio. Mogelijke oplossingen in het verminderen van opnames: Implementatie FACT voortzetten Betere inhoudelijke interventies in FACT, inclusief crisisplan en M4M Bedden ‘gewoon’ afbouwen (zoals in Italië) en betere ambulante zorg leveren Verwijzen naar lichtere voorzieningen, bijvoorbeeld GGZ Hotel Crisis Resolution Home Treatment teams oprichten? Hans Spekman, tweede kamer lid van de PVDA, verving Lea Bouwmeester die wegens ziekte niet kon komen. Hans Spekman vertelde een persoonlijk verhaal over de psychiatrische ziekte van zijn oudere zus en de invloed daarvan op hem, het gezin en zijn leven. Hij is tegen de eigen bijdrage die per 1-1-2011 ingaat voor de tweedelijns psychiatrische hulpverlening en hij zal dan ook hiertegen in de tweede kamer zijn stem laten horen. Hij riep de werkers in de GGZ op vooral met gezond verstand te werken en vanuit hun eigen professionaliteit met ouders om te gaan. De stijging bijvoorbeeld van het aantal kinderen met allerlei diagnoses, zoals AHDH, baart hem zorgen, hij waarschuwt tegen verschraling van de zorg. Aansluitend op het verhaal van Hans Spekman doet Remmers van Veldhuizen een oproep om namens de aanwezigen van het congres een ondertekende petitie naar de politiek te sturen om te protesteren tegen de eigen bijdrage. Onder luid gejuich en geklap stemt de zaal in met dit voorstel. Belangrijk door alle inleidingen heen; de familie! FACT team van het jaar Drie genomineerden: Jongerenteam ACT Rotterdam; een ‘muziekgerichte’ aanpak Noord Holland Noord; meteen na opname een afstemmingsgesprek in de kliniek met als doel de behandeling door te spreken Team Altrecht; doorbraakteam Altrecht. Intake thuis, CGT aan de keukentafel. Ervaringsdeskundigen. Twee keer per jaar familieavond, twee keer per jaar familiegroep. Winnaar is geworden: Team Altrecht, prijs van 750 euro. Middagprogramma / bezochte workshops Workshop 7; Vakmanschap Onder leiding van Harry Gras, meewerkend voorman ACT Altrecht, docent RINO / Hogeschool Utrecht en Jules Tiedens, psychiater Rehab Bemoeizorg OGGZ Arkin, Amsterdam, wordt geoefend in DOEN. ACT/bemoeizorg staat juist bekend om het DOEN. U wordt uitgedaagd om alles te oefenen. Misschien had u als familielid/patiënt of hulpverlener altijd iets willen doen, wat u niet durfde. Dit kan!

5

Workshop 9; Wijkgericht werken; het (F)ACT team in de buurt Door Marcel Hilwig, psychiater en Leon van der Cruijsen, teamleider Mondriaan Integrale Zorg. Workshop over participeren in de wijk, samenwerken met andere instanties en de WMO. Workshop 11; Beter worden doe je thuis! Door Frits Bovenberg, adviseur en trainer, en Gijs Francken, ervaringsdeskundige en projectcoördinator. Beiden zijn ze werkzaam bij stichting GGZ+, Vlaardingen Uitleg over ontstaan en geschiedenis van ACT en (F)ACT. Doelgroep, doelstellingen, uitgangspunten en de manier waarop ACT of (F)ACT het beste geïmplementeerd kan worden. De opnametijd en duur zijn afgenomen door o.a. ook in de avond en weekenden beschikbaar te zijn vanuit FACT of kliniek. Workshop 14; Gewoon doen; het (F)ACT-team als hoofdbehandelaar in de kliniek Dennis Robroek, verpleegkundige specialist Mondriaan Integrale Zorg en Carla Vermeulen, psychiater Mondriaan Integrale Zorg verzorgden deze workshop. De (F)ACT teams van Mondriaan Integrale Zorg behandelen door in de kliniek. De uitgestippelde behandellijn wordt voortgezet en de verblijfsafdelingen kunnen de faciliteiten van het (F)ACT team optimaal benutten. Jeannette Pepers en Ria Velema FACT team Groningen stad

Anoiksis

Ypsilon Ypsilon steunt petitie Ypsilon steunt de SP in haar protest tegen de kabinetsplannen om te bezuinigen op de inkomens van mensen met een Wajong, WSW of WWB-uitkering en op de banen in de sociale werkvoorziening. En roept u op de petitie op www.armoedewerktniet.nl te tekenen. Mensen met schizofrenie en psychose zijn in veel gevallen afhankelijk van een Wajong of bijstandsuitkering en/of gesubsidieerd werk. De Socialistische Partij (SP) roept het kabinet Rutte op de plannen van tafel te vegen en juist te investeren in opleiding, werk, begeleiding en een fatsoenlijk inkomen voor 'mensen met een arbeidsbeperking'

Klik op deze link voor meer informatie over Anoiksis Klik op deze link voor meer informatie over Ypsilon

6

Congressen Schizofreniecongres Wanneer: 18 november 2010 te Zwolle Veranderde inzichten in de diagnostiek en behandeling van schizofrenie hebben de zorgverlening de afgelopen jaren sterk in beweging gebracht. Dit jaar verschijnt de nieuwe Richtlijn Schizofrenie waarin, op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten, de beste behandeling en begeleiding bij schizofrenie wordt beschreven. Het congres wil een tussenstand weergeven in de beweging naar een nieuw concept, nieuwe zorgtrajecten en nieuwe interventies. 10de Symposium Rob Giel Onderzoekscentrum Op 7 december 2010 wordt het tiende RGOc-symposium gehouden in theater De Kimme, Lentis, Zuidlaren. Centraal staan vaktherapie en ROM, twee belangwekkende thema's omdat ze betrekking hebben op de verdere onderbouwing van de effectiviteit en transparantie van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland in een tijd die nadrukkelijk vraagt om toepassing van evidence based richtlijnen en om benchmarking teneinde de bekostiging van de zorg te onderbouwen. Het eerst komt de betekenis van de vaktherapieën aan de orde. Het is in dit verband opmerkelijk dat vaktherapieën weliswaar al jaar en dag op tamelijk grote schaal worden toegepast in ambulante en (dag)klinische settings, terwijl nog weinig onderzoek gedaan is waaruit duidelijk wordt wat hun specifieke werking is en wat het bijdraagt aan het herstel van patiënten. Toch is de opvatting tamelijk algemeen dat deze therapieën - psychomotorische therapie, beeldende therapie, muziektherapie, dramatherapie en danstherapie – nuttig en waardevol zijn en ook aan veel patiënten worden gegeven. Ons tweede onderwerp is de Routine Outcome Monitoring, kortweg ROM of ook wel routinematige uitkomst meting genoemd. Onder welke voorwaarden ROM kan haar beloften waarmaken? En welke relaties kunnen gelegd worden tussen evidence based behandelen, (gerandomiseerd) onderzoek en ROM? Eén van de meest ontwikkelde protocollen, het PHAMOUS protocol voor psychosen, wordt in detail onder de loep genomen door onderzoekers van GGZ Friesland, Drenthe, Lentis en het UCP. Dit symposium is geaccrediteerd door de Stichting Register Vaktherapeutische Beroepen (SRVB). Verder is accreditatie aangevraagd bij de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en bij de FGzP voor klinisch psychologen. Basisopleiding Psychotische Stoornissen Het Zorgprogramma Psychotische Stoornissen is een samenwerkingsverband tussen UMCG/UCP, Lentis en het Rob Giel Onderzoekcentrum.

Aanmelden kan via deze link of met de kaart in de uitnodigingsfolder.

7

Uit de lezingen die in 2008 zijn gehouden over het zorgprogramma en de wetenschappelijke ontwikkelingen rond psychotische stoornissen is een DVD basisopleiding ontwikkeld. De opleiding bestaat uit het gezamenlijk volgen van presentaties op DVD met de mogelijkheid van onderlinge discussie over de inhoud. Bij deelname ontvangt u een werkmap. De opleiding wordt beëindigd met een toets. De opleiding wordt begeleid door Rob Versteden, programmaleider Zorgprogramma Psychotische Stoornissen. Programma Dagdeel 1 Het Zorgprogramma (Dr. H. Knegtering) De Richtlijn (Dr. C. Slooff) Dagdeel 2 ROM/Phamous (Drs. I. Lako) De Praktijk (G. Lohuis) Dagdeel 3 De Ervaring (Cliënten) (P. Reuvekamp) De Ervaring (Naastbetrokkenen) (A. Berghuis) Dagdeel 4 De Wetenschap (Prognose) (Prof. dr. D. Wiersma) De Wetenschap (State of the Art 1) (Dr. R. Bruggeman) De Wetenschap (State of the Art 2) (Dr. H. Klein) Groepen Cursus Omgaan met schizofrenie' voor directbetrokkenen Schizofrenie ontwricht het leven van degene bij wie de diagnose is gesteld én van directbetrokkenen. Uit onderzoek naar de cursus blijkt dat deelnemers zowel op de korte als langere termijn minder belasting ervaren en beter in hun vel zitten Start : donderdagavond 13 januari 2011 Locatie : Kliniek Groningen Tijd : 17.30 uur tot 19.30 uur Duur : 10 bijeenkomsten De cursus De volgende onderwerpen komen in de cursus aan bod: Informatie over ziekte en behandelingsmogelijkheden, probleemoplossende vaardigheden, noodplan/crisiskaart, sociale steun, praten over de ziekte met ‘de buitenwereld’, zorg voor uzelf, omgaan met de hulpverlening.

Voor informatie en aanmelding kunt u terecht bij Ellen Klein, e-mail: g.klein@lentis.nl Telefoon: 050-5223583/06-10933796

Voor informatie en aanmeldingen kunt u terecht bij: Ursula Sennema E-mail: ue.sennema@lentis.nl Tel: 050-5223723.

8

Start cursus Health 4U Health 4U is speciaal ontwikkeld voor mensen die medicatie gebruiken omdat ze last hebben van psychische klachten. Vaak leiden deze klachten, in combinatie met medicatie, tot een ongezonde levensstijl waardoor mensen zwaarder worden en de lichamelijke conditie kan verslechteren. Deze training is ontwikkeld om hier wat aan te doen. Start : maandag 7 maart 2011 Tijd : 15.30 uur tot 16.30 uur Duur : 18 bijeenkomsten Groep voor kinderen… In oktober start in Veendam een groep voor kinderen die opgroeien in een gezin, waarin één of beide ouders gediagnosticeerd zijn met een psychiatrische stoornis. Te denken valt aan chronische depressie, borderline, manisch/depressief, psychosen etc, maar ook verslavingsproblematiek. Het is een praat/doe groep voor kinderen van 8-12 jaar. De groep wordt gehouden op woensdagmiddag en zal 8 keer bij elkaar komen.Daarnaast zijn er twee ouderbijeenkomsten.

“Mannen onder elkaar�

De afdeling FACT-Veendam organiseert een lotgenotencontact voor mannen die begeleiding krijgen van een van de medewerkers van het team, maar mannen uit andere regio

�s zijn ook welkom.De

bijeenkomsten zijn voor mannen die ervaringen willen delen en met elkaar in contact willen komen.� In aanwezigheid van 2 teamleden kunnen jullie elkaar ontmoeten en in gesprek gaan over zaken die jullie bezig houden. Je kunt op deze manier dus sociale contacten opdoen, ervaringen, herkenning, steun en informatie delen met elkaar. Iedereen kan op zijn manier meedoen. Als je vooral wilt luisteren of je wilt iets vertellen, alles is mogelijk. Waar het in de bijeenkomsten over gaat word in gezamenlijk overleg bepaald.

Voor informatie en aanmeldingen kunt u terecht bij: AC Veendam, telefoon 0598-364231 Robert Frieso of Ben Vegter Verwijzing/informatie bij: Klaske Tichelaar (JONX) Laura Eitokpa (FACT, tel. (0598) 36 42 00

9

Onderwerpen die aan de orde kunnen komen zijn bijv: - Dag en nachtritme - Wie zijn belangrijk voor je en waarom - Ontspanning - Wat vind je leuk om te doen - Wel of geen medicatie - ………… Waar en wanneer: Iedere week op dinsdagmiddag van 14.30 tot 15.30 uur op de Locatie van Lentis aan de Nassaustraat 171 te Veendam. Als het een probleem is om te komen is er een mogelijkheid dat we je ophalen. Henk Tiegelaar en Conny Kochx. Lotgenotengroep De afdeling Psychosen van het UCP organiseert lotgenotencontact voor patiënten die een psychose hebben meegemaakt en die graag in contact willen komen met anderen. Lotgenotencontact is voor veel patiënten een bron van herkenning, erkenning, steun en informatie. Het kan ondersteuning bieden bij het verwerken van een psychotische stoornis en bij het leren leven met een deze stoornis. Bijeenkomsten In aanwezigheid van een hulpverlener wordt tijdens acht of meer bijeenkomsten in een ontspannen sfeer gesproken over onderwerpen die door de groep worden ingebracht. Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen. Als u vooral veel wilt luisteren of juist vertellen, is dat mogelijk. Als u het moeilijk vindt om in een groep te praten, dan wordt daar rekening mee gehouden. Waar en wanneer Eens per twee weken is er op dinsdag van 17.00 tot 18.30 uur een bijeenkomst. De bijeenkomsten vinden plaats in het UCP Libermanmodules Er zijn 6 Libermanmodules namelijk: Module 1: Omgaan met antipsychotische medicatie. Module 2: Omgaan met psychotische symptomen. Module 3: Omgaan met vrije tijd. Module 4: Omgaan met verslaving. Module 5: Omgaan met werk. Module 6: Omgaan met sociale relaties en intimiteit: Deel 1: het aangaan en onderhouden van sociale relaties. Deel 2: het aangaan en onderhouden van een intieme relatie.

Klik op deze link voor meer informatie over de lotgenotengroep Informatie/aanmelden: Manuela Veenstra Linis FACT team 3 Telefoonnummer: 050-5223534 E-mail: mk.veenstra@lentis.nl

10

Health 4U Health 4U: voor wie is het? Health 4U is speciaal ontwikkeld voor mensen die medicatie gebruiken omdat ze last hebben van psychische klachten. Vaak leiden deze klachten, in combinatie met medicatie, tot een ongezonde levensstijl waardoor mensen zwaarder worden en de lichamelijke conditie kan verslechteren. Deze training is ontwikkeld om hier wat aan te doen. Health 4U: wat is het? Health 4U is een unieke combinatie van verschillende trainingen die kunnen helpen om ongezonde gewoonten te veranderen, overgewicht te bestrijden en uw conditie te verbeteren. Het uitgangspunt is dat overgewicht en de kans op ziekte, ook als deze ontstaan door bijwerkingen van medicatie, vooral samenhangen met eenzaamheid, negatieve gevoelens en vervelende gedachten. Deze leiden vaak tot ongezonde gewoonten zoals veel roken, teveel eten en onvoldoende beweging. Familieavonden De afdeling Psychosen van het UCP organiseert regelmatig informatie-bijeenkomsten voor familieleden van patiënten die psychotisch zijn of zijn geweest. U vindt hier meer informatie over deze bijeenkomsten. Voor wie en waarom Psychotische klachten beïnvloeden niet alleen het leven van de patiënt, maar ook dat van de mensen uit zijn omgeving. De psychotische klachten kunnen bij de partner, kinderen, ouders, broers en zussen bijvoorbeeld leiden tot zorg, onzekerheid, spanning en angst. Voorlichting over psychosen en het uitwisselen van ervaringen met anderen, kunnen dan nuttig zijn en steun bieden. De familieavonden kunnen helpen beter met eventuele problemen om te gaan. Tijdens de familieavonden zijn er leden van Ypsilon aanwezig. Dit is de patiëntenvereniging voor familieleden van psychotische patiënten. De leden houden voordrachten en beantwoorden vragen vanuit hun eigen ervaringen. Ook vertellen zij welke activiteiten de vereniging organiseert. Psycho-educatie De afdeling Psychosen van het UCP organiseert wekelijks voorlichtings-bijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u informatie over de oorzaken,

Meer weten over Health 4U, klik op deze link Informatie bij: Secretariaat Linis FACT team 5 Marian Kanon Telefoon: 050-5223349 E.mail: m.kanon@lentis.nl Klik op deze link voor meer informatie over de familieavonden Aanmelden bij: Secretariaat Psychosen van het Universitair Centrum Psychiatrie Telefoon: 050-3612132 of via e-mail psychosen@psy.umcg.nl Klik op deze link voor meer informatie over de voorlichtingsbijeenkomsten

11

de behandeling en de preventie van psychosen. Voor wie De voorlichtingsbijeenkomsten zijn bedoeld voor mensen die mogelijk psychotische verschijnselen hebben of hebben gehad. De gegeven informatie helpt bij het uitzoeken of er psychotische symptomen zijn of zijn geweest. Ook helpt de informatie beter met psychische klachten om te gaan en te weten wat er aan te doen is. De bijeenkomsten zijn vrij toegankelijk voor patiënten van het UCP en daarbuiten. Waar en wanneer De bijeenkomsten zijn elke vrijdagmiddag (m.u.v. van feestdagen) van 13.30 tot 14.30 in het Universitair Centrum Psychiatrie van het UMCG. Goldstein sociale vaardigheden Er zijn 8 verschillende trainingen namelijk:

1. Een praatje maken; 2. Luisteren; 3. Iets bespreken; 4. Opkomen voor je mening; 5. Uiten van waardering en genegenheid; 6. Reageren op waardering en genegenheid; 7. Uiten van boosheid en irritatie; 8. Reageren op boosheid en irritatie.

Aanmelden bij: Secretariaat Psychosen van het Universitair Centrum Psychiatrie Telefoon: 050-3612132 of via e-mail psychosen@psy.umcg.nl Informatie/opgave bij: Secretariaat Linis FACT team 4 Alda Arts Telefoon: 050-5223213

E.mail��ad.arts@lentis.nl�

�

�

�

�

�

�