040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar...

27
Zuur-basebalans De basis voor gezondheid WETENSCHAPPELIJK BEWIJS VOOR DE PRAKTIJK

Transcript of 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar...

Page 1: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

Zuur-basebalans De basis voor gezondheid

Wetenschappelijk beWijs voor de praktijk

Page 2: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

Denk ook aan het milieu. Papier is een waardevolle grondstof.

Deze en andere brochures vindt u ook op www.sanopharm.com

2e druk 2014 PASCOE VITAL GmbH

D-35383 Giessen www.sanopharm.com

Alle rechten voorbehouden, ook die van nadruk, vermenigvuldiging, fotomechanische weergave en vertaling.

WETENSCHAPPELIJKE BEWIJZEN VOOR DE PRAKTIJK

Zuur-base in balans De basis voor gezondheid

Page 3: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

4 5

DE LATENTE VERZURINGOvertollige zuren in de stofwisseling ........................................................................... 6

PRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHTpH-waarde: definitie en betekenis ................................................................................ 7Buffersystemen houden de fysiologische pH-waarden constant ................................ 9De bicarbonaatbuffer is de belangrijkste extracellulaire buffer ................................. 9 Zink, meer dan alleen een mineraal ........................................................................... 10Voeding en stofwisseling bepalen hoeveel zuurdeeltjes er ontstaan ....................... 12Hoe een zuurdeeltje wordt uitgescheiden, hangt af van of het een vluchtig of vast zuur is ...............................................................................................................12Protonen zijn vaste zuren die via de nieren worden uitgescheiden .........................15De uitscheidingsorganen passen hun stofwisseling aan de omstandigheden aan ..................................................................................................16 Het bindweefsel werkt als transportmiddel tussen de cel en het bloed ...................18

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHTDe pH-waarde gaat haar boekje te buiten: acidose en alkalose ............................20Verzuurd weefsel: meer aandacht voor voorboden van acidose ............................20Een eiwitrijk dieet met weinig fruit en groenten kan tot latente verzuring leiden ... 23De zuurbelasting die een voedingsmiddel veroorzaakt, kan van een cijfer worden voorzien: PRAL ...............................................................................................23Voedingsmiddelentabel – de PRAL-waarden .............................................................24Diëten met weinig koolhydraten (‘low-carb’) kunnen leiden tot een continue systemische zuurbelasting ...........................................................................................26 Gezonde botten ..........................................................................................................28Op hogere leeftijd neemt de verzuring toe, maar de mogelijkheid om zuur uit te scheiden neemt juist af ............................................................................................31

INHOUD

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANS Bicarbonaat: de belangrijkste lichaamseigen bufferstof ..........................................32BASENTABS pH-balance PASCOE® – zink, voor een effectieve ontzuring ............................................................................33Onderzoek naar de zuurbindingscapaciteit .............................................................34Bicarbonaat of citraat – dat is vaak de vraag ..........................................................35Zo kan het dagprofiel van de pH-waarde van de urine worden opgesteld ...........36

VEEL GESTELDE VRAGEN Wanneer basische middelen gebruiken ? ..................................................................38Heeft alles wat zuur smaakt ook een verzurend effect op het lichaam? .....................38Kan het lichaam door overdosering van basische middelen te basisch worden? ..39Suiker en koffie: zuurvormend of basenvormend? ....................................................39Kan een meting van de pH-waarde van de urine daadwerkelijk uitsluitsel geven over verzuring ? ................................................................................................40Waarom bevatten de Basentabs ook zink ? ..............................................................40

BLOEMLEZING UIT DE INTERNATIONALE VAKLITERATUUROorsprong en evolutie van de huidige voeding: effecten op de gezondheid in de 21e eeuw ...........................................................................................................41Leeftijdseffecten op het zuur-base-evenwicht bij volwassenen .................................42Voeding en gezonde botten op hogere leeftijd ........................................................43Behandelingen met kaliumbicarbonaat verminderen de uitscheiding van calcium en de botresorptie bij oudere mannen en vrouwen .....................................44

LITERATUUR ................................................................................................................46

WETENSCHAPPELIJKE PRODUCTINFORMATIE ...................................................48

NOTITIES ....................................................................................................................48

INHALT

Page 4: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

6 7

DE LATENTE VERZURINGOvertollige zuren in de stofwisselingLeven is stofwisseling. Ons hele lichaam wordt voortdurend verbouwd en kan zich op die manier dynamisch aanpassen aan de eisen die er van buitenaf aan worden ge-steld. De energie en bouwmaterialen die voor deze verbouwing nodig zijn, krijgen wij binnen via ons voedsel. Al naar gelang de toestand van de stofwisseling ontstaan daarbij verschillende eindproducten, zoals zuren, die moeten worden uitgescheiden. Normaliter neemt ons lichaam de afvoer van deze zuren zelf voor zijn rekening. Het beschikt namelijk over een reeks mechanismen om zuren en basen met elkaar in evenwicht te houden. Vanaf de plaats waar ze ontstaan – de cellen – verplaatsen de zuurdeeltjes zich door het bindweefsel naar het bloed en worden via die route naar de nieren of naar de longen getransporteerd.Als er binnen de stofwisseling sprake is van een continue aanvoer van overtollige zuren, bijvoorbeeld door een eiwitrijk dieet, anaërobe belasting tijdens het sporten of aanpassingen in het voedingspatroon door vasten of een dieet met weinig koolhydra-ten (‘low carb’), dan verdringen zich steeds meer zuurdeeltjes op de ‘snelweg’ in ons lichaam. Die grote hoeveelheden kan het lichaam niet meer zo snel uitscheiden en er ontstaat een ‘file’ aan zuurdeeltjes: de zuren blijven achter in het bindweefsel en doen een beroep op de bufferingssystemen van het lichaam. De gevolgen hiervan kunnen verraderlijk zijn. Er is nog geen sprake van klinische symptomen, de pH-waarde van het bloed is nog zoals die behoort te zijn en het bloed heeft nog vol-doende buffercapaciteit. Dit is echter alleen mogelijk doordat de botten en spieren hun buffercapaciteit inzetten om de pH-waarde van het bloed constant te houden. Deze toestand wordt wel latente acidose, weefselacidose of verzuring genoemd.Hiermee zijn we middenin het zuur-base-evenwicht van het lichaam beland. Het zuur-base-evenwicht van het lichaam is een complex samenspel van verschillende fac-toren. Om die beter te begrijpen schetsen we hier de basisprincipes ervan:

DE LATENTE VERZURING

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHTpH-waarde: definitie en betekenisDe concentratie aan waterstofionen (protonen, H+) bepaalt de pH-waarde.

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

De pH-waarde is de negatieve decadische logaritme van de concentratie aan water-stofionen in een oplossing. Hoe lager de pH-waarde, hoe hoger de concentratie aan vrije H+-ionen is. De pH-schaal loopt van 0 tot 14, waarbij een pH-waarde van 7 als neutraal geldt. Dat komt omdat in zuiver water (bij een temperatuur van 25°C) 10–7 mol/l aan waterstofionen voorkomen, aangezien water niet alleen in de vorm van H2O aanwezig is, maar ook altijd in de gedissocieerde vorm, namelijk als proton (H+) en als hydroxide-ion (OH–).

H2O H+ + OH–

De negatieve decadische logaritme van 10–7 is pH 7. Matig sterke zuren geven in een oplossing meer protonen af, bij heel sterke zuren gaat hem om alle protonen. Hierdoor daalt de pH-waarde en wordt de oplossing zuur. Als het relatieve gehalte aan H+-ionen daalt, stijgt daarentegen de pH-waarde en wordt de oplossing basisch.

Afb.1: De definitie van de pH-waarde

pH=-log [H+]

H+

sauer neutral basisch

pH 1 3 5 7 9 11 13

Page 5: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

8 9

Een constante pH-waarde in het bloed, de cellen en de verschillende organen is van levensbelang, aangezien een verschuiving in de pH-waarde invloed heeft op veel stofwisselingsprocessen en op de structuur van eiwitten en het bindweefsel. Ook de biologische beschikbaarheid van zuur, de doorlatendheid van de membranen en de verdeling van elektrolyten veranderen al naar gelang de pH-waarde.

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Afb. 2: Fysiologische pH-waarden in ons lichaam

speekselpH 6,7 – 7, 2

maagsappH 1,2–3

darm pH 4,8–8, 2

ontlasting bij gezonde mensenpH 5,5–6, 5

zweetpH 6,6–7, 0

urine pH (ca. 4,5–8)

pancreassappen pH 8,6

huidpH 5,5

intracellulairpH 6,9 (ca. )

bloedplasma, bindweefselvloeistof pH 7,35–7,45

melkpH 6,6– 7,0

Afwijkingen van de fysiologische pH-waarden hebben dan ook ernstige functiestoor-nissen tot gevolg. Om dit tegen te gaan, beschikt het lichaam over verschillende regu-leringsmechanismen:

Buffersystemen houden de fysiologische pH-waarden constantDe pH-waarde wordt zowel gereguleerd door bufferstoffen als door fysiologische processen, zoals directe, respiratoire sturingsprocessen en langzaam adapterende renale processen. De buffersystemen houden nauw verband met elkaar en zijn zowel op organisch, intra- en extracellulair niveau te vinden.

Buffers zijn mengsels van zwakke zuren en de corresponderende basen, die pro-tonen kunnen afgeven of opnemen. De concentratie in de oplossing verandert er niet door, waardoor ook de pH-waarde constant blijft. Een voorbeeld is de bicarbonaat-buffer.

De bicarbonaatbuffer is de belangrijkste extracellulaire bufferDe bicarbonaatbuffer werkt als een open systeem, in samenspel met de longen en de nieren: enerzijds wordt de concentratie aan bicarbonaat gereguleerd door verande-ringen in de ademhalingsfrequentie. Anderzijds passen de nieren hun uitscheidings-capaciteit voor vaste zuren flexibel aan.

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Page 6: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

10 11

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Zink, meer dan alleen een mineraalZink is een essentieel sporenelement en is betrokken bij vrijwel alle fysiologische pro-cessen in het lichaam. Een groot aantal functies hangt daarbij samen met zinkaf-hankelijke enzymen in het menselijk lichaam. Daarvan zijn er momenteel al meer dan 300 bekend.Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym carboanhydrase. Dit enzym dient als katalysator van de reactie van kooldioxide en water tot bicarbonaat. De bicarbo-naatbuffer is het belangrijkste buffersysteem van het menselijk lichaam. Zonder zink is het niet mogelijk om overtollige zuren in het lichaam te neutraliseren. Een vol-doende toevoer van zink is verder van belang voor normale haren, normale nagels, een normale huid en een normaal gezichtsvermogen. Ook de activering van het

NormaalCO2

Longventilatie

Celstofwisseling

CO2 + H2O H2CO3 HCO3- + H+

CO2

Bloed

Afb. 3: De bicarbonaatbuffer als open systeem

(uit: lezing ‘Acidbase balance in the body.’ Prof. dr. G. McGregor, 2008)

De buffercapaciteit geeft aan hoeveel H+- resp. OH-ionen er kunnen worden aange-voerd, zonder dat de pH-waarde verandert. De zuurbelasting leidt in eerste instantie alleen tot een verminderde buffercapaciteit. Pas bij de toevoer van grotere hoeveel-heden zuren is de buffercapaciteit op een zeker moment uitgeput en treden er veran-deringen in de pH-waarde op.

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Afb. 4: Fysiologische functie van het metallo-enzym carboanhydrase in het bloed

Bloedvatsysteem

Bloedvatsysteem

Zn2+

CO2 + H20

Carboanhydrase

Zonder zink geen enzymactiviteit

Carboanhydrase

Zn2+

CO2 + H20 H2CO3 HCO3- + H+

Carboanhydrase dient als katalysator van de reactie van kooldioxide en water tot bicarbonaat.

Zink dient als co-factor voor het enzym carboanhydrase

afweersysteem bij het optreden van infecties gaat gepaard met een grote behoefte aan zink. Uit onderzoek is gebleken dat zelfs een klein gebrek aan zink al tot een minder sterke immuunreactie leidde en dus tot een grotere gevoeligheid voor infecties (Dardenne 2002). Bovendien beschermt zink de cellen tegen vrije radicalen.

Page 7: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

12

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Voeding en stofwisseling bepalen hoeveel zuurdeeltjes er ontstaanIedere seconde van het leven voltrekken zich in de menselijke stofwisseling ontelbare biochemische reacties, waarbij vetten, eiwitten en koolhydraten worden verbrand om er energie uit te putten. Enzymen zijn de katalysatoren van deze processen en kunnen alleen perfect hun werk doen als er in de cellen een bepaalde, optimale pH-waarde heerst. Die waarde verschilt van orgaan tot orgaan. Aangezien tijdens de celstofwis-seling voortdurend zure stofwisselingsproducten ontstaan, beschikt het lichaam over een fijn afgesteld buffersysteem dat maakt dat de fysiologische pH-waarde deson-danks heel constant blijft. Het menselijk lichaam maakt zuren aan als eindproducten van de energiestofwisseling of van omzettings-, afbraak- en opbouwreacties. Door de consumptie van vlees, vis en kaas ontstaan er zure stofwisselingseindproducten (zie afb. 7, weergegeven als vrije protonen [H+]). Bij het eten van fruit en groenten ontsta-an er echter basen in het lichaam.

Hoe een zuurdeeltje wordt uitgescheiden, hangt af van of het een vluchtig of vast zuur isOnder aërobe omstandigheden verbranden cellen vetten, eiwitten en koolhydraten ten behoeve van de energiewinning, waarbij CO2 en H2O ontstaan. Bij de uitschei-ding van CO2 ontstaan er bicarbonaat en respiratoir H+. Dit laatste kan als vluchtig zuur worden uitgeademd via de longen. Door de aanwezigheid van stikstof-, zwavel- en fosforverbindingen ontstaan er tijdens de celstofwisseling echter ook vaste zuren. Die zuren vormen voor het lichaam een groter probleem, aangezien ze meestal al-leen via de urine kunnen worden uitgescheiden: melkzuur (lactaat) ontstaat intracel-lulair, onder anaërobe omstandigheden, door een onvolledige afbraak van kool-hydraten en vetten (energiegebrek, leeftijd, bloedarmoede, slechte doorbloeding, wedstrijdsporten). Melkzuur kan niet door de cellen worden afgevoerd, het wordt daarom afgegeven aan het bloed en beïnvloedt daarmee de pH-regulering van het hele lichaam.

13

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Afb. 5: Fysiologische reactie van de pH-waarde van het bloed(volgens: Grafik© Thomas Schüler)

H+

H+H+

H+ H+

H+H+

H+H+

H+

H+H+

H+

H+

Graan-producten

Kaas Vlees/vleeswaren

Melk/yoghurt

Fruit /groente

Voeding en stofwisseling

Bindweefsel, botten en spieren

Bicarbonaatbuffersysteem

HCO3-CO2 H++

H+OH-

pH-waarde bloed

NierenLongen

CO2

H+ HCO3-

HCO3-

CO2

Carboanhydrase*

*zinkafhankelijk

Page 8: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

14 15

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Aëroob

Koolhydraten

Vetten

Eiwitten

Glucose

Vetzuren

Aminozuren

CO2 + H2O

Melkzuur(lactaat)Koolhydraten/aminozuren

Vetzuren

Anaëroob

Glucose-gebrek Ketozuren

Anderekatabole processen

Zwavelhoudende aminozuren

N-groepen met aminozuren Ammoniumionen(NH4

+)

Zwavelzuur(H2SO4)

Purine

Pyrimidine

Fosfaat

Nucleïne-zuren Ammoniumionen (NH4

+)

Fosforzuur (H3PO4)

Urinezuur

Afb.6: Eindproducten van de stofwisseling zijn vaak zuren

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

Ketozuren ontstaan veel bij slecht ingestelde diabetes, waarbij als gevolg van een gebrek aan glucose massaal vetzuren worden afgebroken. Ditzelfde gebeurt bij vasten en in hongertoestand.Bij de afbraak van zwavelhoudende aminozuren (methionine, cysteïne) wordt zwavel-zuur gevormd. Ammoniumionen ontstaan door de N-groepen van aminozuren (via glutamine) en de afbraak van pyrimidine (nucleïnezuren). Urinezuur ontstaat bij de afbraak van purine (een bestanddeel van de nucleïnezuren) en fosforzuur ontstaat o.a. bij de afbraak van de suikermoleculen en fosfaatgroepen die de ruggengraat van nucleïnezuren vormen.

Protonen zijn vaste zuren die via de nieren worden uitgescheiden

Protonen worden via de volgende weg uitgescheiden:

Stofwisselingsactieve cel

Bindweefsel

Bloed

Nieren

Afb. 7: De weg van de protonen naar de nieren

Page 9: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

16 17

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

De uitscheidingsorganen passen hun stofwisseling aan de omstandigheden aan.In de nierenDe nieren zorgen voor de uitscheiding van vaste, anorganische zuren (fosfor- en zwavelzuur, urinezuur en ammoniumionen). Van de protonen die moeten worden uit-gescheiden wordt maar 1% uitgescheiden in vrije vorm. Het grootste gedeelte wordt gereguleerd via de nierbuffer. De ammoniak/ammoniumbuffer neemt ongeveer 60% van de geproduceerde zuren voor zijn rekening. Deze buffer wordt in de niercellen zelf aangemaakt, via de enzymatische afbraak van glutamine. De tweede buffer in de nieren is de fosfaatbuffer. Via de fosfaatbuffer wordt ongeveer 30% van de protonen uitgescheiden. Bij de uitscheiding van H+ vindt tegelijkertijd resorptie van bicarbonaat plaats.

Tubulus

H+

Na+

FosfaatbufferNa2HPO4

NaH2PO4

Niercel

H+

H2O + CO2

HCO3- + H+

H+

H2O + CO2

HCO3-H+ + HCO3

-Na+

Bicarbonaatresorptie

-carboanhydrase

Niercel

CA CA

CA

NH3 + H+

NH3NH4

Na+

NH3

Ammoniak/ammoniumbuffer

Glutamine

Niercel

H+

Afb. 8: De uitscheiding van protonen in de niercel(volgens: Thews, Mutschler, Vaupel. Anatomie, Physiologie des Menschen, 6e druk)

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

In de leverDe stofwisseling van organische zuren vindt plaats in de lever. Hij hangt direct samen met de afbraak van stikstof.

De omzetting van de stikstofverbindingen volgt de actuele pH-waarde: als er vol-doende basische buffer, dus bicarbonaat, aanwezig is, gaan 2 moleculen ammoni-ak en 2 moleculen bicarbonaat een verbinding aan, waardoor ureum ontstaat. Bij een gebrek aan bicarbonaat wordt de ammoniak gebonden aan ketozuren, waarbij glutamine ontstaat. Op die manier wordt basische buffer bespaard. Bij de afbraak van zwakke organische zuren, zoals lactaat en citraat, worden zelfs bicarbonaten gevormd, die dan beschikbaar komen voor de bloedbuffer.

In de maagDe maagwandcellen zijn verantwoordelijk voor de productie van maagzuur. Deze cellen worden zowel hormonaal aangestuurd (bijv. gastrine, histamine) als vegeta-tief, via de parasympathicus (n. vagus). Terwijl er zoutzuur wordt afgegeven aan het maaglumen, ontstaat er tegelijkertijd NaHCO3, in equimolaire hoeveelheden. Dit bi-carbonaat wordt door de cellen afgegeven aan het bloed. Tegelijkertijd vormt het sa-men met mucine het maagslijmvlies, dat de cellen beschermt tegen zelfvertering. Het fenomeen van de bicarbonaatafgifte aan het bloed is aangetoond door middel van tal van onderzoeken. Het wordt ook wel de alkalische vloedgolf genoemd. De alka-lische vloedgolf houdt stand gedurende de maagpassage van een voedingsmiddel.

Op het moment dat de zure voedselbrij wordt afgegeven aan de dunne darm, is dezelfde hoeveelheid bicarbonaat nodig, die eerder is gebruikt voor de synthese van het maagzuur. Als een deel van het maagzuur al wordt geneutraliseerd door basische levensmiddelen of basische stoffen, dan hoeft het zuur niet meer te worden geneutraliseerd door het bicarbonaat dat door de maagwandcellen wordt aange-maakt en blijft dus behouden voor bufferprocessen in het lichaam – bijvoorbeeld voor het bufferen van de in het bindweefsel ‘geparkeerde’ protonen.

Page 10: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

18 19

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

In de darmNa de maagpassage wordt de zure voedselbrij geneutraliseerd met behulp van bi-carbonaat uit het pancreassap. Bij onvoldoende neutralisatie werken de enzymen minder effectief, aangezien ze pas bij een alkalische pH-waarde van ca. 7 à 8 opti-maal hun werk doen.

Het bindweefsel werkt als transportmiddel tussen de cel en het bloed Op hun weg van de cel naar het bloed passeren de protonen de extracellulaire ruimte (ook: basisweefsel, extracellulaire matrix, ruimte van Pischinger, interstitium/intersti-tieel weefsel). De proteoglycanen en glycoproteïnen van dit bindweefsel beschikken over veel negatief geladen groepen en werken als ionenwisselaars en stationaire

Bloed

Maagwandcel

MucosaMaaglumen

Vervanger

Pomp

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)H2O

Cl –

CO2

H2CO3

H+ H+ H+K+

K+

K+

HCO3-

HCO3-

Cl –

Cl – Cl –

* met zinkafhankelijk carboanhydrase als katalysator

*

Afb. 9: De alkalische vloedgolf(volgens: Niv, Y., Fraser, G. M.: The alkaline tide phenomenon. J Clin Gastroenterol. 35, 5-8, 2002)

BASISPRINCIPES VAN HET ZUUR-BASE-EVENWICHT

bufferende stoffen. Dat betekent dat protonen zich aan deze bindweefselmoleculen kunnen hechten. Ze kunnen hier ‘parkeren’ tot het bloed resp. de uitscheidingsor-ganen weer voldoende buffercapaciteit hebben om de protonen alsnog af te voeren.

Structuur van een proteoglycaan

Negatief geladen glycoproteïnen binden H+ in het bindweefsel

H+

H+H+

H+

H+

H+

H+

H+H+

Afb. 10: Protonenbinding in het bindweefsel(uit: lezing ‘Acidbase balance in the body.’ Prof. dr. G. McGregor, 2008)

Samenvatting:• De oorsprong van zuren ligt in de stofwisseling van de cel.• Bufferstoffen en buffersystemen zijn van levensbelang voor een constante pH-waarde van de weefsels.• De belangrijkste extracellulaire bufferstof is bicarbonaat.• Het mineraal zink is essentieel voor de vorming van bicarbonaat.• Het bindweefsel dient voor de tussentijdse opslag van zuren.• Alkalische vloedgolven dienen om de zuren uit het bindweefsel te spoelen.

Page 11: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

20 21

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT De pH-waarde gaat haar boekje te buiten: acidose en alkaloseDe fysiologische pH-waarde van het bloed is ongeveer 7,4. Als de pH-waarde van het bloed lager wordt dan 7,35, dan is er sprake van manifeste acidose; als de pH-waarde tot meer dan 7,45 stijgt, dan is dit een manifeste alkalose. Manifeste resp. klinische acidose is levensgevaarlijk en vraagt om spoedeisend medisch ingrijpen.

Afhankelijk van de oorzaak van de verandering in de pH-waarde wordt er verschil gemaakt tussen respiratoire en metabolische acidose resp. alkalose.

De toestand waarin de buff ercapaciteit van het bloed sterk verlaagd is, maar waarin er nog geen sprake is van klinische symptomen, wordt gecompenseerde klinische acidose genoemd.

Verzuurd weefsel: meer aandacht voor voorboden van acidoseWeefselacidose ofwel weefselverzuring wordt ook wel latente acidose genoemd en is het kenmerk van een situatie waarin de pH-waarde van het bloed voldoet aan de fysiologische normen en er ook nauwelijks sprake is van vermindering van de buff ercapaciteit van het bloed, maar er wel van een chronische toevoer van zuur die veel bicarbonaat vergt om gebuff erd te kunnen worden. Op de lange duur grijpt het lichaam daarbij terug op andere, lichaamseigen buff erreserves: botten en spieren.

De verzuring vindt plaats in het bindweefsel, het zogeheten interstitium, want daar worden zuren ‘geparkeerd’ die niet kunnen worden afgevoerd als de buff ercapaciteit van het bloed onvoldoende is.

Het interstitium is de omgeving waarin de orgaancellen leven en geldt bij natuur-geneeskundigen als bron van veel aandoeningen en ziekten. Veel behandelingen binnen de natuurgeneeskunde richten zich dan ook op het bindweefsel. Deze visie is te herleiden tot de Weense hoogleraar in de histologie en embryologie Alfred Pi-schinger (1899-1983) en is tot op de dag van vandaag onderdeel van een

wetenschappelijk discusie binnen de reguliere geneeskunde.

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Orgaancellen

Zenuwvezels

Fibroblast

Proteoglycanen vormen een moleculaire zeef

Granulocyt

Synthese van proteoglycanen en collageen

Lymfevat

Afb. 11: Interstitium: transitgebied voor de toevoer naar en afvoer uit de orgaancellen

Page 12: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

22 23

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

De natuurgeneeskunde brengt met verzuring een reeks aan symptomen in verband, waaronder:

• spier- en gewrichtspijn• grotere gevoeligheid voor allergieën• ontstekingsreacties resp. grotere gevoeligheid voor infecties van de slijmvliezen

Ontzuring speelt binnen de natuurgeneeskunde dan ook een grote rol. Dat blijkt ook uit de ervaring die is opgedaan met BASENTABS pH-balance PASCOE®. Volgens enquêtes worden die het meest gebruikt bij:

• vermoeidheid en uitputting• maag- en darmklachten• stofwisselingsstoornissen van de botten en spieren• problemen met huid, haren en nagels

Voor veel factoren is de causale samenhang nog niet wetenschappelijk onderbouwd. Dit komt mogelijk doordat de wetenschap nog niet rijp is voor een causaal verband.

Het belang van een evenwichtige zuur-basebalans wordt echter meer en meer onder-kend en vindt zijn weerslag in het toenemende aantal wetenschappelijke publicaties in gerenommeerde tijdschriften. Op de eerste plaats staan daarbij:

• osteoporose• osteoartritis• diabetes• jicht• nierstenen

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Een eiwitrijk dieet met weinig fruit en groenten kan tot latente ver-zuring leiden.Voeding speelt bij het zuur-base-evenwicht een belangrijke rol: een voedingspatroon op basis van veel vlees en eiwitten veroorzaakt een continue zuurbelasting. Groenten en fruit bevatten basenvormende alkalische mineralen waardoor het zuur-base-evenwicht beter gehandhaafd blijft. Graanproducten behoren echter tot de zuurvormende voedingsmiddelen.

Hoe vallen er betrouwbare uitspraken te doen over de zuurbelasting?

De zuurbelasting die een voedingsmiddel veroorzaakt, kan van een cijfer worden voorzien: PRALDe wetenschappers Thomas Remer en Friedrich Manz ontwikkelden een model waar-mee de potentiële renale belasting, dat wil zeggen de netto-zuuruitscheiding door de nieren als gevolg van levensmiddelen, kan worden ingeschat. Op basis daarvan zijn tabellen met voedingsmiddelen ontwikkeld waarvan de PRAL-waarden (in mEq/100 g) zijn berekend. Daarbij wordt alleen gelet op de invloed die het voedingsmiddel op ons lichaam heeft op grond van de chemische samenstelling en de absorptiewaarde.

Geel gemarkeerde PRAL-waarden houden in dat het om zuurvormers gaat: deze voedingsmiddelen genereren meer zuren dan het organisme nodig heeft. Op basis van die indeling zijn kaas, vlees en vis sterke zuurvormers.

Groen gemarkeerde PRAL-waarden houden in dat het om basenvormers gaat. Deze levensmiddelen worden in de stofwisseling opgenomen onder de vorming van basen. In deze groep vallen veel soorten fruit en groenten.

Page 13: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

24 25

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Voedingsmiddelentabel – de PRAL-waardenGeschatte zuurbelasting* van 114 veel gegeten voedingsmiddelen en dranken (teruggerekend naar 100 g). Aangepast volgens Remer en Manz, Journal of the American Dietetic Association 1995; 95:791–797. * PRAL = potential renal acid load = potentiële zuurbelasting in de nieren, teruggere-kend naar 100 g van het voedingsmiddel, genoteerd in mEq = fysisch-chemische eenheid voor de hoe veelheid van een stof.

groen = basenvormer geel = zuurvormer

Graanproducten

Gemengd roggebrood 4,0

Roggebrood 4,1

Gemengd tarwebrood 3,8

Tarwebrood 1,8

Witbrood 3,7

Cornflakes 6,0

Roggeknäckebröd 3,3

Havervlokken 10,7

Rijst, ongepeld 12,5

Spaghetti 6,5

Tarwemeel 6,9

Groenten

Asperges 0,4

Broccoli 1,2

Wortelen, jong 4,9

Bloemkool 4,0

Selderij 5,2

Witlof 2,0

Komkommers 0,8

Aubergines 3,4

Prei 1,8

Kropsla 2,5

IJsbergsla 1,6

Paddestoelen 1,4

Uien 1,5

Paprika’s 1,4

Aardappelen 4,0

Radijsjes 3,7

Spinazie 14,0

Tomatensap 2,8

Tomaten 3,1

Courgettes 4,6

Peulvruchten

Sperziebonen 3,1

Linzen, gedroogd 3,5

Erwten 1,2

Fruit, noten en vruchtensappen

Appelsap, ongezoet 2,2

Appels 2,2

Abrikozen 4,8

Bananen 5,5

Zwarte bessen 6,5

Kersen 3,6

Grapefruitsap 1,0

Hazelnoten 2,8

Kiwi’s 4,1

Citroensap 2,5

Sinaasappelsap 2,9

Sinaasappels 2,7

Perziken 2,4

Pinda’s, onbewerkt 8,3

Peren 2,9

Ananas 2,7

Watermeloen 1,9

Dranken

Pils en andere bieren 0,2

Coca-Cola 0,4

Chocolademelk, op basis van magere melk (3,5 %) 0,4

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Geschatte potentiële renale zuurbelasting (PRAL in mEq/100 g) van 114 veel gegeten voedingsmiddelen en dranken (teruggerekend naar 100 g). Aangepast volgens Remer en Manz

Koffie, filter 1,4

Mineraalwater (Apollinaris) 1,8

Mineraalwater (Volvic) 0,1

Rode wijn 2,4

Thee, Indiaas, infusie 0,3

Witte wijn, droog 1,2

Vetten en oliën

Boter 0,6

Margarine 0,5

Olijfolie, zonnebloemolie 0,0

Vis

Schelvis 6,8

Haring 7,0

Forel, bruin, gestoomd 10,8

Vlees, vleeswaren

Rundvlees, mager 7,8

Kippenvlees 8,7

Knakworst 6,7

Leverworst 10,6

Varkensvlees, mager 7,9

Biefstuk, mager en vet 8,8

Salami 11,6

Melk, zuivelproducten en eieren

Karnemelk 0,5

Camembert 14,6

Goudse kaas 18,6

Slagroom, zure room 1,2

Kippenei 8,2

Eiwit 1,1

Eigeel 23,4

Kwark 11,1

Zachte kaas, volvet 4,3

Roomijs, vanille 0,6

Gecondenseerde melk 1,1

Volle melk, gepasteuri-seerd en gesteriliseerd 0,7

Parmezaanse kaas 34,2

Smeerkaas, naturel 28,7

Vruchtenyoghurt op basis van volle melk 1,2

Natuurlijke yoghurt op basis van volle melk 1,5

Suiker, jam/marmelade en zoetigheid

Melkchocola 2,4

Honing 0,3

Zandtaart 3,7

Jam 1,5

Suiker, wit 0,1

Page 14: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

26 27

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Met behulp van een vergelijkbaar rekenmodel konden prehistorische voedingspatro-nen worden vergeleken met huidige en konden hierop analyses worden losgelaten. Ondanks de aanzienlijk grotere hoeveelheden vlees bleken vroegere voedingspatro-nen tot een overwegend basische voeding te leiden. Door het grote aantal graanpro-ducten, geraffineerde suiker en gesepareerde vetten en de te kleine hoeveelheden vers fruit en verse groenten lukt het binnen ons huidige voedingspatroon niet om de zuurvormende consumptie van vlees en andere eiwitten te compenseren. In verge-lijking met prehistorische diëten zijn de huidige voedingspatronen arm aan kalium en bicarbonaat, resp. de voorstadia daarvan.

Diëten met weinig koolhydraten (‘low-carb’) kunnen leiden tot een continue systemische zuurbelastingHiervoor zijn meerdere redenen aan te voeren:Doordat er minder koolhydraten worden opgenomen, komt het lichaam als gevolg van de eenzijdige voeding terecht in een gebrekstoestand. Onze hersenen hebben dagelijks ca. 120 - 150 g glucose nodig om op de juiste manier te kunnen functio-neren. Aangezien de voeding niet de daartoe benodigde koolhydraten (en daarmee de benodigde glucose) levert, moet de lever uit vetzuren ketonlichamen maken. Die kunnen de hersenen indirect van energie voorzien en de voeding geven die van le-vensbelang is. Dit is echter slechts een noodoplossing, want een van de systemische gevolgen van een verhoogde hoeveelheid ketonlichamen is langetermijnschade in de vorm van een continue voedingsgerelateerde zuurbelasting als gevolg van zure afvalproducten van de stofwisseling (zie daartoe afb. 5 blz 13). Bij een eiwitrijk dieet en de versterkte afbraak van vetzuren die daarvan het gevolg is raakt het bloed (en daarmee het hele lichaam) verzuurd door de grote hoeveelheid ketonlichamen en daalt de pH-waarde.

Bovendien gaat de koolhydraatarme voeding uit van voeding op basis van eiwitten, wat ten koste gaat van fruit en groenten. Daarmee ontbreekt het het lichaam niet alleen aan alkalische mineralen, die als basenvormers kunnen dienen en dus de ef-

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

fecten van mogelijke verzuring kunnen tegengaan, maar ook aan andere belangrijke voedingsstoffen. Bovendien vergroot een dergelijk dieet het risico van hart- en nier-aandoeningen en osteoporose:

• HartaandoeningenEiwitrijke diëten bevatten vaak meer verzadigde vetzuren en weinig ballaststoffen. Door deze combinatie stijgt de cholesterolspiegel van het bloed.

• OsteoporoseEen grotere toevoer van eiwitten leidt tot een sterkere uitscheiding van calcium via de urine. De sterkere uitscheiding van calcium is een direct teken van botafbraak, aangezien de botten de voedingsgerelateerde zuurbelasting bufferen. Dit gaat echter ten koste van hun mineraaldichtheid (zie ook het hoofdstuk ‘Gezonde bot-ten’ en afbeelding 13 blz 30). Wie gedurende langere tijd een sterk eiwitrijk dieet volgt, loopt kans op het ontstaan of verergeren van osteoporose, als gevolg van het verlies aan calcium.

• NierfunctieBij een goed zuur-base-evenwicht dienen complexvormende zouten (bijv. fosfaat) in de urine ertoe om calcium te binden en uit te scheiden. Bij een eiwitrijk dieet dat arm is aan koolhydraten, neemt de zuurbelasting van het lichaam sterk toe. Hier-door stijgt het calciumgehalte in de nieren en daalt het fosfaatgehalte. In dit geval neigt calcium er dan toe om niet-oplossende calciumzouten te vormen. Hierdoor kunnen nierstenen ontstaan (calciumoxalaat) en kan zelfs jicht (hyperurikemie) op-treden.

Page 15: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

28 29

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Gezonde bottenBotten en voedingUit een reeks aan nieuwe onderzoeken blijkt dat er een samenhang is tussen eenzij-dige voeding en osteoporose.

• Dieet-geïnduceerde, subklinische acidose is inmiddels erkend als significante pathofysiologische factor voor het ontstaan van osteoporose (Tucker 2003).

• Er is op gewezen dat het soort eiwitten en de ingenomen hoeveelheid eiwitten invloed heeft op de gezondheidstoestand van het bot (Heaney et al. 2007).

• Een hoge eiwitinname heeft een positieve correlatie met de botdichtheid, maar een hoge toevoer van eiwit en zwavel leidt tot een lagere botdichtheid, ontdekten Thorpe et al. (2008). Daaruit blijkt dat het soort eiwit doorslaggevend is voor de botdichtheid.

• Er is een lineair verband tussen de uitscheiding van calcium en de netto-uitscheiding van zuur: een grotere uitscheiding van zuur leidt tot sterker calciumverlies (Fenton et al. 2008).

De botten als opvangreservoir voor protonen en bicarbonaatverstrekkers Een gegeven dat tot nu toe in de standaardliteratuur nauwelijks genoemd wordt, is dat de botten belangrijk zijn als opvangreservoir voor protonen en bicarbona-atverstrekkers. De botten vormen daarmee een buffer die zuur-basebalans van ons lichaam in stand houdt. Het botweefsel dienst als plaatselijke buffer, door het weg-vangen van overtollige protonen.

Hoe en waar vangt het botweefsel protonen weg?Aan het botoppervlak heerst een negatieve lading waaraan flexibel Na+-, K+- en H+-ionen gekoppeld zijn. Als de pH-waarde tot minder dan 7,4 daalt – wat inhoudt dat de absolute hoeveelheid aan vrij H+ stijgt – dan worden de Na+- en K+-ionen aan het botoppervlak vervangen door de vrije protonen. Het bloed resp. de direct omringende extracellulaire vloeistof wordt ontdaan van zuur.

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

K+

H+

CO32-

Ca 2+ Na+ PO43-

Afb. 12: Het fysisch-chemische antwoord van de botstofwisseling op metabolische acidose (volgens: Krieger et. al.* „Mechanisme of acid-induced bone resorption. Curr Opin NephroI Hypertens 13:433; *2004)

Bij een langer aanhoudende verzuring vindt daarnaast afgifte van calcium plaats vanuit de botcellen. Zuur heeft een tegengestelde werking op de activiteit van de verschillende botcellen: de activiteit van de osteoblasten wordt geremd en die van de osteoclasten wordt versterkt. Bij een fysiologische pH-waarde van 7,4 zijn de osteoclasten vrijwel inactief. Wanneer de pH-waarde tot 7,1 daalt, dan neemt hun activiteit met sprongen toe.

Het bot verliest echter natrium- en kaliumionen. Tegelijkertijd wordt er ook calcium en carbonaat vrijgemaakt, want slechts ca. tweederde van de calcium bevindt zich in vaste vorm in het bot. De carbonaationen kunnen op hun beurt protonen bufferen in het bloed en de calcium wordt in grotere hoeveelheden uitgescheiden via de nieren.

De botten vervullen hun bufferfunctie ten koste van hun mineraaldichtheid Er is in eerste instantie sprake van een zuiver fysisch-chemische reactie, waarbij de botcellen nog geen rol spelen. In afbeelding 12 is schematisch te zien hoe kationen aan het botoppervlak worden vervangen door protonen:

Page 16: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

30 31

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Osteoporose

MineraalResorptie

Calcium wordt uitgescheiden via de urine

Basische zoutenBuffer acidose

CO32-

Bot

Ca2+

Acidose

Nieren

PO 43-

Ca2+

H2PO 4-

HCO 3-

Afb. 13: Effecten van een chronische, latente acidose op de botstofwisselingvolgens: Bushinsky, D. A., Frick, K. K.* ‘The effect of acid on bone.’ Curr Opin Nephrol Hypertens 9:369-379, *(2000)

Het gevolg daarvan is een verschuiving van processen van botvernieuwing naar die van botafbraak, waarbij botsubstantie verloren gaat. Er wordt meer calcium uitge-scheiden en de botdichtheid neemt af.

BIJ EEN VERSTOORD ZUUR-BASE-EVENWICHT

Op hogere leeftijd neemt de verzuring toe, maar de mogelijkheid om zuur uit te scheiden neemt juist afMet het vorderen van de leeftijd neemt het probleem van latente acidose toe. Bij vol-wassenen met een kenmerkend westers voedingspatroon is er meestal al sprake van een matige, chronische metabolische acidose. Op hogere leeftijd neemt de omvang van deze acidose toe.Ouder worden gaat bovendien gepaard met een verminderde nierfunctie.Enerzijds neemt dus de zuurbelasting toe, maar anderzijds daalt de mogelijk-heid om het zuur uit te scheiden.

Het effect van voedingsgerelateerde verzuring heeft op hogere leeftijd dus een nog sterkere invloed op de botstofwisseling en draagt bij aan het osteoporoserisico.Deze these kan worden onderbouwd met behulp van de resultaten van een wereld-wijd onderzoek (33 landen) naar het optreden van heupfracturen onder vrouwen ouder dan 50 (Frassetto, Nash et al. 2000). Er is spake van een zeer significante positieve correlatie tussen de verhouding van groente- en vleesconsumptie en het optreden van heupfracturen (varieerde sterk tussen de 0,8 [Nigeria] en 200 [Duitsland] per 100.000 inwoners/jaar).

In dit verband wordt ook gediscussieerd over de afname van de spiermassa door uitputting van de glutaminereserves in de niercellen: om de grotere hoeveelheid zuren te kunnen uitscheiden via de ammoniakbuffer, moet binnen de intracellulaire stofwis-seling ammoniak worden aangemaakt. Als bron dient glutamine. Als de reserves aan glutamine zijn opgebruikt, wordt het aangeleverd vanuit het spierweefsel.

Page 17: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

32 33

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANS

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANSDe bevolking is zich steeds bewuster van voeding (zo blijkt o.a. uit het Duitse voe-dingsrapport [Ernährungsbericht] uit 2004) en het advies van het Duitse voeding-scentrum (Deutsche Gesellschaft für Ernährung, DGE) om vijf keer per dag groente en fruit te eten is bij veel mensen bekend. Toch schort het vaak aan de praktische toepassing. Ook omdat in onze huidige levensstijl een vaste plaats is ingeruimd voor fast-food. Mineraal bicarbonaat kan in dat geval helpen om onze voeding zo aan te vullen, dat verzuring wordt vermeden of bestreden.

Bicarbonaat: de belangrijkste lichaamseigen bufferstofBicarbonaat wordt tijdens de inname van voedsel geproduceerd door de maagwand-cellen en in de twaalfvingerige darm weer afgegeven om het maagsap te neutrali-seren. Bovendien is bicarbonaat nodig als bufferstof in het bloed. Daarbij ontstaat kooldioxide, die via de longen wordt uitgeademd. Om de bicarbonaatreserves van het lichaam constant te houden, moeten de reserves steeds weer worden aangevuld. Het liefst direct in de vorm van bicarbonaat.

Het positieve effect van bicarbonaat op de gezondheid van het bot is aangetoond in tal van wetenschappelijke onderzoeken:

• De toediening van bicarbonaat verbetert de botdichtheid onder postmenopauzale vrouwen (Sebastian, Harris et al. 1994).• Dit effect blijkt lang aan te houden (Frassetto, Morris et al. 2005). • De toediening van natriumbicarbonaat remt het verlies van calcium, is gebleken uit een interventie-onderzoek met een hoge en lage toevoer van eiwitten (Lutz 1984).• Bicarbonaat verlaagt de calciumuitscheiding en de botafbraak bij vrouwen en mannen ouder dan 50 aanzienlijk (Dawson-Hughes et al. 2009).

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANS

Bicarbonaat kan dus bescherming bieden tegen latente acidose en kan de ne-gatieve balans bij de uitscheiding van calcium doen omslaan. Op die manier kan bicarbonaat een verlies aan botsubstantie tegengaan.

Basentabs pH-balance PASCOE® – zink, voor een effectieve ontzuringBASENTABS pH-balance PASCOE® voldoet aan alle eisen voor een professionele, effectieve behandeling tegen verzuring. Het gaat hierbij om een mineraal voedings-supplement dat zink bevat en een uitgewogen mengsel van bicarbonaten en carbo-naten.

BASENTABS pH-balance PASCOE® werkt net als lichaamseigen bicarbonaat Om zuren te neutraliseren stelt het lichaam basen ter beschikking (bicarbonaten). Daarvoor is het sporenelement zink nodig. Bicarbonaat is de belangrijkste fysiolo-gische buffersubstantie en daarmee een ideaal middel voor een natuurlijke vermin-dering van de intra- en extracellulaire zuurbelasting. Daarom draagt zink bij aan een normaal zuur-base-evenwicht.

BASENTABS pH-balance PASCOE® beschikt over een zeer hoge zuurbinding-scapaciteit (15,5 mEq/g), zeker in vergelijking met ‘lifestyle-preparaten’, zoals Ba-sica direkt (5,54 mEq/g), Basica vital (1,09 mEq/g), Basica instant (1,05 mEq/g), Basica Sport (0,44 mEq/g) en Basica compact, in de vorm van tabletten (11,66 mEq/g) (meting PASCOE september 2012/april 2013).

Page 18: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

34 35

11,52 Bullrichs Vital Tabl.deltapronatura

5,54 Basica direktProtinaPharm.

10,3 Basenpoeder Bonusan Bonusan

Metingen: 2008/2012/2013

16,73 BASENPULVER +ZN

15,59 BASENTABS +ZN

14,03 Bullrichs Vital Pulver

11,66 Basica compact

1,09 Basica vital

3,32 Basica intensiv-Kur

2,97 Basen-Thohelur (Truw)

4,75 NEMABAS Citrat

0,44 Basica Sport

PASCOEVITAL

PASCOEVITAL

deltapronatura

ProtinaPharm.

11,82 Bica NormFreseniusMedical Care

ProtinaPharm.

ProtinaPharm.

TRUW Arzneimittel

NESTMANNPharma

ProtinaPharm.

3,04 ZELLA MARE BASEQuintessenzHealth Products

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26

Zuurbindingscapaciteit (milli-equivalenten/gramm)

Prod

uct/

fabr

ikan

t

1,05 Basica instant ProtinaPharm.

De analyse van de afzonderlijke producten vond plaats op basis van een onafhankelijke, wereldwijd gestandaardiseerde methode(United States Pharmacopeia XXX, methode 301).

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANS

Afb. 14: De zuurbindingscapaciteit van BASENTABS pH-balance PASCOE®

(Bron: Dr. H. Peters, PASCOE-laboratorium, gegevens basenfamilie PASCOE – versie 04-2013)

Onderzoek naar de zuurbindingscapaciteit van basenproducten

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANS

Bicarbonaat of citraat – dat is vaak de vraagOp de markt voor voedingssupplementen zijn ook producten verkrijgbaar waarin basische citraten zijn verwerkt. Bicarbonaten hebben ten opzichte van die grondstof veel voordelen:

• Bicarbonaten ondersteunen de natuurlijke alkalische vloedgolf, die zich fysiolo- gisch voordoet na maaltijden. Citraten worden nadat ze zijn opgenomen weer snel uit de bloedsomloop gefilterd.• Bicarbonaten verwijderen zuren die zich in het bindweefsel hebben opgehoopt. Citraten zijn niet geschikt voor het verwijderen van die zuurlast.• Citraten moeten eerst nog worden omgezet via de stofwisseling. Ze zijn in wezen een voorstadium van bicarbonaat en bevatten ook caloriën.• Bicarbonaten werken dan ook sneller dan citraten.• Bicarbonaten zijn veilig: het lichaam heeft een grote capaciteit voor het reguleren van vloedgolven aan bicarbonaat.

BASENTABS pH-balance PASCOE® zijn• kleine tabletten, die dus prettig zijn om door te slikken• gemaakt zonder smaak- en kleurstoffen en conserveermiddelen• suiker-, lactose- en glutenvrij• geschikt voor kinderen vanaf 4 jaar• geschikt voor zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven• arm aan calorieën (minder dan 1 kcal per dagelijkse dosis)• geschikt bij een veganistisch voedingspatroon

Iedere verpakking BASENTABS pH-balance PASCOE® bevat daarnaast 21 pH-test-strookjes voor het bepalen van de pH-waarde van de urine. Daarmee kan heel snel en eenvoudig worden vastgesteld of zuren en basen in evenwicht zijn of niet.

Page 19: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

36 37

Zo kan het dagprofiel van de pH-waarde van de urine worden opgesteld:Doe verspreid over de dag 3 à 5 metingen van de pH-waarde van de urine. Idealiter moeten de waarden binnen het lichtgekleurde gebied tussen de krommen liggen (afb. 15). Voor het ontbijt en in de avond bevinden ze zich in het zure gebied. Dat is normaal. Overdag, vooral na de hoofdmaaltijden, moet de pH-waarde ook wel eens in het basische gebied terechtkomen, dus hoger zijn dan pH 7.

De pH-waarden schommelen echter in het verloop van de dag. Als de pH-waarden ook overdag continu in het zure gebied liggen, dan is dat een duidelijk teken van verzuring bij de patiënt resp. van het feit dat de nieren onvoldoende zuur kunnen uitscheiden.

Afb. 15: Dagprofi el van de pH-waarde van de urine

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANS

Ideales Tagesprofil des Urin-pH-Wertes

tijd

pH-w

aard

epH 5,6–6,8 = zuur pH 7,0 = neutraal pH 7,2–8,0 = basisch

BASENTABS pH-balance PASCOE® is een bron van belangrijke mineralen, zoals zink, calcium, magnesium, natrium en kalium. Deze stoff en ondersteunen de celwer-king en de spieren en versterken de botten. Een dagelijkse dosis (6 tabletten) voorziet voor meer dan de helft in de dagelijkse behoefte aan calcium en bijna de helft van de dagelijkse behoefte aan magnesium.

Voor een optimale ondersteuning worden 3 keer daags tijdens of na de maaltijd 2 à 3 BASENTABS pH-balance PASCOE® ingenomen met voldoende vloeistof.

Bij de producten zijn pH-teststrookjes meegeleverd.

ALS DE VOEDING NIET MEER VOLDOET VOOR EEN GOEDE ZUUR-BASEBALANS

Page 20: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

38 39

VEEL GESTELDE VRAGEN

VEEL GESTELDE VRAGEN Wanneer basische middelen gebruiken? Er bestaan heel verschillende opvattingen over en instructies voor het innemen van basische middelen: wel bij het eten of juist strikt gescheiden van de maaltijden.

Als de middelen bij het eten worden ingenomen, wordt het noodzakelijke maagzuur deels geneutraliseerd en kan zich meer kooldioxide vormen in de maag, waardoor iemand moet boeren. Maar het voordeel van inname bij het eten is wel dat het bicar-bonaat en de mineralen vermengd raken met het voedsel, waardoor de juiste fysiolo-gische omstandigheden heersen voor de resorptie van bestanddelen van het voedsel. Velen hebben in de praktijk kunnen waarnemen dat de toevoer van basenmiddelen bij het eten door de meeste mensen goed wordt verdragen – men vermoedt ook dat er een soort ‘rebound-effect’ ontstaat, waarbij na de neutralisatie de productie van maagsappen wordt gestimuleerd. Desondanks wordt meestal aangeraden om de middelen na de maaltijden in te nemen, om te voorkomen dat het maagzuur wordt geneutraliseerd, wat vooral bij patiënten met weinig maagzuurproductie het geval kan zijn.

Heeft alles wat zuur smaakt ook een verzurend effect op het lichaam?Een voedingsmiddel is zuurvormend als er tijdens de stofwisseling meer zure als ba-sische verbindingen door ontstaan. De smaak is daarbij niet van doorslaggevend belang. Zo zijn zowel citroenen als zuurkool basenvormend, terwijl granen, eieren, vlees en kaas niet zuur smaken maar wel zuurvormend zijn. Zwakke organische zu-ren (lactaat) kunnen door de lever worden gebruikt voor de productie van bicar-bonaat – maar alleen onder anaërobe omstandigheden. Deze zwakke zuren zijn daardoor basenvormend en werken dus niet verzurend.

VEEL GESTELDE VRAGEN

39

Kan het lichaam door overdosering van basische middelen te basisch worden?Klinisch manifeste alkalose is tot nu toe alleen bekend als metabolische of respiratoire alkalose. Er zijn geen aanwijzingen dat alkalose tot stand kan komen door een teveel aan basische voedingsmiddelen of -supplementen. Het lichaam heeft vele mechanis-men om een teveel aan basen via de voeding weer te kunnen uitscheiden. Vooral de nieren hebben een grote capaciteit om overtollig bicarbonaat uit te scheiden. Boven-dien hebben ook de longen en de lever invloed op de concentratie aan bicarbonaat.

Suiker en koffie: zuurvormend of basenvormend?In de voedingsmiddelentabel staat dat suiker een neutraal levensmiddel is. In het pu-blieke debat wordt suiker echter vaak als zuurvormend levensmiddel aan de schand-paal genageld. Wat is er nu juist?

In de voedingsmiddelentabel volgens Remer en Manz staan de zogeheten PRAL-waarden genoemd. Deze waarden geven inzicht in de geschatte potentiële renale zuurbelasting (PRAL in mEq/100 g). Daarbij gaat het alleen om de primaire effecten op het zuur-base-evenwicht. Daarbij wordt alleen gelet op de invloed die het voe-dingsmiddel op ons lichaam heeft op grond van de chemische samenstelling en de absorptiewaarde. Secundaire effecten van het voedingsmiddel, zoals bijv. de invloed van suiker op de darmflora, zijn hierin niet meegenomen. Ook met de effecten van koffie op het vegetatieve zenuwstelsel en de gevolgen daarvan voor de stofwisseling is daarbij geen rekening gehouden.

Page 21: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

40 41

VEEL GESTELDE VRAGEN

Kan een meting van de pH-waarde van de urine daadwerkelijk uitsluitsel geven over verzuring?In een publicatie in het gerenommeerde tijdschrift British Journal of Nutrition kon voor het eerst duidelijk worden aangetoond dat de pH-waarde van de urine een indicator is voor voedselgerelateerde verzuring. Er kon een significante verandering in de pH-waarde van de urine worden vastgesteld in samenhang met het eten van zuurvormend voedsel (met een positieve PRAL-waarde) resp. basenvormend voed-sel. Deze veranderingen in de pH-waarde werden zowel geregistreerd in combina-tie met verschillende andere factoren (leeftijd, geslacht, BMI) als los van dergelijke factoren. Bij een voedingspatroon waarbij vooral levensmiddelen met een positieve PRAL-waarde werden gegeten en dus sprake was van een continue voedselgerela-teerde zuurbelasting, waren zuren en basen niet goed in evenwicht en had de urine een zure pH-waarde. In het onderzoek werd verder aangetoond dat het bepalen van de pH-waarde van de urine via pH-teststroken een geschikte, goed hanteerbare me-thode is om veranderingen in de zuurbelasting als gevolg van voedsel te observeren (Welch et al., 2008).

Waarom bevatten de Basentabs ook zink?Een voldoende toevoer van zink is belangrijk voor normale haren, nagels en huid en een normaal gezichtsvermogen. Ook de activering van het afweersysteem bij het optreden van infecties gaat gepaard met een grote behoefte aan zink. Voor het zuur-base-evenwicht speelt zink in zoverre een belangrijke rol dat het in het kader van de reactie tussen kooldioxide en water, waarbij bicarbonaat wordt gevormd, een doorslaggevende rol speelt als co-factor van het enzym carboanhydrase. De bicarbonaatbuffer is het belangrijkste buffersysteem van het menselijk lichaam. Zink helpt in dat kader om de overtollige zuren in het lichaam te neutraliseren.

BLOEMLEZING UIT DE INTERNATIONALE VAKLITERATUUR

BLOEMLEZING UIT DE INTERNATIONALE VAKLITERATUUR • Oorsprong en evolutie van de huidige voeding: effecten op de gezondheid in de

21e eeuw• De effecten van zuur op de botten• Leeftijdseffecten op het zuur-base-evenwicht bij volwassenen• Voeding en gezonde botten op hogere leeftijd

Oorsprong en evolutie van de huidige voeding:effecten op de gezondheid in de 21e eeuwOrigins and evolution of the Western diet: health implications for the 21st century. Cordain et al., Am J Clin Nutr 81:341-354 (2005)Het wordt steeds duidelijker dat de ingrijpende veranderingen in de omgeving, de

voeding en andere leefomstandigheden die zich 10.000 jaar geleden voordeden met de ontwikkeling van de landbouw en veeteelt, evolutionair gezien veel te snel kwamen om een verandering in het menselijk genoom tot stand te kunnen brengen. Veel zogeheten welvaartsziekten ontstonden doordat de genetisch bepaalde biolo-gische bouw van onze voorouders niet strookte met de voedings- en bewegingspatro-nen en cultuur van de bevolking van nu. Vooral doordat in de jonge steentijd de ver-bouwing van landbouwgewassen op gang kwam en men in het industriële tijdperk begon met processen voor het bewerken van levensmiddelen, zijn de 7 belangrijkste eigenschappen van de voeding van onze voorouders ingrijpend veranderd:

1. Glykemische belasting2. Vetzuursamenstelling3. Samenstelling van macrovoedingsstoffen4. Dichtheid van microvoedingsstoffen5. Zuur-base-evenwicht6. Verhouding natrium-kalium7. Gehalte aan ballaststoffen

Page 22: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

42 43

BLOEMLEZING UIT DE INTERNATIONALE VAKLITERATUUR

Om die reden kunnen tal van chronische ziekten en aandoeningen worden terugge-voerd op een ‘botsing’ tussen onze oeroude erfelijke informatie en de voedings-fysiologische eigenschappen van de huidige voedingsmiddelen, die wij, vanuit evolu-tionair oogpunt gezien, nog maar kort geleden tot ons zijn gaan nemen.

Leeftijdseffecten op het zuur-base-evenwicht bij volwassenen:de rol van leeftijdsafhankelijk nierfalenEffect of age on blood acid-base composition in adult humans: role of age-related renal functional decline. Frassetto, L. A., R. C. Morris, Jr., et al. (1996). Am J Physiol 271(6 Pt 2): F1114-22.Bij het reguleren van het zuur-base-evenwicht speelt vooral de uitscheiding van zuren via de nieren een doorslaggevende rol, aangezien die zich kan aanpassen aan de

voedselgerelateerde netto-zuurbelasting. Aangezien de nieren op hogere leeftijd min-der goed gaan werken, moet rekening worden gehouden met een leeftijdsgerelateerde metabolische acidose, die op de lange termijn ernstige aandoeningen kan bevorderen, zoals osteoporose. Dit onderzoek had tot doel om door analyse van zuur-basepara-meters van het bloed en de nieren een link te leggen met leeftijd en de effecten op de regulering van het zuur-base-evenwicht te onderzoeken.

Methode: 64 patiënten (39 mannen, 25 vrouwen), met leeftijden tussen de 17 en 74 jaar, kregen één dieet voorgeschreven van in totaal negen diëten met een verschil-lende endogene zuurproductie (ca. 25–150 mEq/dag). Na een voorbereidingsfase van gemiddeld 11 dagen werden in de daaropvolgende ‘steady-state’-fase bloed-monsters genomen, die op de volgende parameters werden onderzocht: pH-waarde, partiële kooldioxidedruk (pCO2), kooldioxide (CO2), natrium, kalium, chloride en creatinine. Daarnaast werden urinemonsters genomen, die als volgt onderzocht wer-den: pH-waarde, kooldioxide (CO2), ammonium-ionen (NH4+), titreerbare zuren, natrium, kalium, chloride, anorganisch fosfaat en creatinine.

De concentratie bicarbonaationenen werd bij beide typen onderzoek berekend volgens de Henderson-Hasselbalch-vergelijking, op basis van het totale gehalte aan kooldioxide en de pH-waarde. De renale netto-uitscheiding aan zuren (NAE) werd

BLOEMLEZING UIT DE INTERNATIONALE VAKLITERATUUR

gemeten op basis van de som aan titreerbare zuren en ammoniumionen, met aftrek van de concentratie aan bicarbonaationen in de urine. Aan de hand van de 24-uurs-creatinine-clearance werd de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR) van de nieren bere-kend, uitgaande van een persoon van 70 kg.

Resultaten: er is sprake van een significante correlatie tussen de leeftijd en de zuur-basesamenstelling van het bloed van volwassenen. Op hogere leeftijd wordt minder zuur via de renale weg geëlimineerd en wordt er minder bicarbonaat teruggeresor-beerd uit de voorurine. De pH-waarde van het bloed stijgt iets, maar blijft binnen het normgebied, de concentratie bicarbonaat in het bloed daalt echter. Met het ou-der worden treedt langzaam metabolische acidose op, waarbij de chronische zuur- belasting van het lichaam gemiddeld gesproken toeneemt. Deze leeftijdsafhankelijke verandering van de zuur-basesamenstelling van het bloed staat echter los van de voe-dingsgerelateerde zuurbelasting en heeft een sterke correlatie met de glomerulaire fil-tratiesnelheid, als marker voor de nierfunctie. Als de glomerulaire filtratiesnelheid iets afneemt kan er ook bij een normaal voedingspatroon al lichte metabolische acidose ontstaan. Bovendien kan een in eerste instantie voedselgerelateerde metabolische acidose op hogere leeftijd sterker worden en kan zo pathofysiologische veranderin-gen versnellen, bijv. van de stofwisseling van de botten en spieren of van de nierfunc-tie. Vooral voor ouderen is het dan ook belangrijk een goed zuur-base-evenwicht te hebben en te letten op de toevoer van basische stoffen.

Voeding en gezonde botten op hogere leeftijdDietary intake and bone status with aging Tucker, k. L. (2003). Curr Pharm Des 9(32): 2687-704.Osteoporose en de fracturen die daarvan het gevolg kunnen zijn, vormen een groot gezondheidsprobleem. Als gevolg van de vergrijzing zal dit probleem in de toe-komst waarschijnlijk alleen nog groter worden. Risicofactoren die te maken hebben met voedingspatronen zijn daarbij erg belangrijk, omdat dergelijke factoren kunnen worden beïnvloed. Daarbij gaat het niet alleen om calcium en vitamine D – twee stoffen die al veel langer in de belangstelling staan – maar ook om vele andere mi-

Page 23: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

44 45

BLOEMLEZING UIT DE INTERNATIONALE VAKLITERATUUR

neralen (magnesium, kalium, koper, zink, silicium, natrium), vitamines (C, K, B12, A) en macrovoedingsstoffen (eiwitten, vetzuren, suiker) en om voedingsmiddelen zoals melk, fruit en groenten, sojaproducten, koolzuurhoudende dranken (waaronder mi-neraalwater), ballaststoffen, alcohol en coffeïne. Voorkoming van osteoporose door de juiste voeding is een heel complex onderwerp. De resultaten die tot nu toe bekend zijn, spreken elkaar deels tegen. Het is van belang om beter inzicht te krijgen in de wisselwerking tussen de verschillende voedingsstoffen onderling en op de botstofwis-seling. Genetische factoren verschillen per persoon en leiden daardoor tot verschil-lende reacties die de thematiek nog verder compliceren.

Op grond van intensief onderzoek kunnen in de toekomst misschien realistischere aanbevelingen worden gedaan ten aanzien van voeding en bescherming van de botten.

Behandelingen met kaliumbicarbonaat verminderen de uitscheiding van calcium en de botresorptie bij oudere mannen en vrouwenTreatment with Potassium Bicarbonate Lowers Calcium Excretion and Bone Resorption in Older Men and Women: Bess Dawson-Hughes, Susan S.Harris, Nacy J. Palermo, Carmen Castaneda- Sceppa, Helen M. Rasmus-sen, Gerard E. Dallal J Clin Endocrin Metab. 2009 Jan;94(1):96-102Verlies aan botsubstantie en toename van het risico van botbreuken hangt zowel af van genetische bouw, voedingspatroon en levensstijl. Van de kant van de voe-ding gaat de meeste aandacht uit naar calcium en vitamine D, maar er zijn steeds meer aanwijzingen dat de zuur-basebalans net zo belangrijk is. Fruit en groenten worden omgezet naar bicarbonaat en zijn daardoor basenvormend, terwijl vlees en graanproducten worden omgezet in zuren en dus zuurvormend zijn. Een zure omgeving kan botweefsel op verschillende manieren beïnvloeden: de activiteit van de osteoblasten wordt afgeremd, die van de osteoclasten neemt toe en door fysisch-chemische processen treedt direct een hogere botresorptie op. Eiwitrijke voeding lijdt

BLOEMLEZING UIT DE INTERNATIONALE VAKLITERATUUR

tot calciurie. In dit onderzoek werd gekeken naar de invloed van kaliumbicarbonaat en de beide componenten waaruit deze stof bestaat, kalium en bicarbonaat, op de stofwisseling van het bot en de uitscheiding van calcium.

Methode: tijdens een dubbelblind, placebogecontroleerd onderzoek werden 171 personen (76 mannen, 95 vrouwen) in de leeftijd vanaf 50 jaar gerandomiseerd toegekend aan een van de 4 interventiegroepen. Zij kregen 67,5 mmol kaliumbicar-bonaat, kaliumchloride, natriumbicarbonaat of placebo toegediend gedurende een periode van 84 dagen. Iedere interventiegroep kreeg bovendien 600 mg calcium en 400 I.U. vitamine D3. Vervolgens werden de concentraties aan calcium, fosfaat, ka-lium, PTH en osteocalcine gemeten in het serum en de concentraties calcium, fosfaat, natrium, NTX (N-telopeptide, marker van de botstofwisseling), de NAE (nettozuur- uitscheiding) en het creatinine in de urine. Resultaten: na 3 maanden was er sprake van een significante vermindering van de uitscheiding van NTX bij de beide bicar-bonaatgroepen, maar niet bij de beide groepen die geen bicarbonaat toegediend kregen. Aangezien de veranderingen binnen de beide bicarbonaatgroepen niet sig-nificant verschilden, werden beide bicarbonaatgroepen voor de verdere analyses samengevat. Over het geheel gezien kon worden aangetoond dat door een sup-plement van 67,5 mmol bicarbonaat gedurende een periode van drie maanden de calcium-uitscheiding in de urine significant daalde en de concentratie van de marker-stof NTX voor de botresorptie significant daalde ten opzichte van kaliumchloride en placebo.

Dawson-Hughes et al, 2009

Page 24: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

46 47

LITERATUUR

LITERATUUR • Arnett, T. (2003): „Regulation of bone cell function by acid-base balance.“ Proc Nutr Soc. Vol 62, pp 511-20• Bushinsky, D. A. and K. K. Frick (2000): „The effects of acid on bone.“ Curr Opin Nephrol Hypertens. Vol 9 (4): 369-79. • Cseuz, R.M. Bender, T. et al. (2005): „Alkaline mineral supplementation for patients with rheumatoid arthritis.“ Rheumatology. Vol 44 (Suppl. 1): 176• Dachverband der deutschsprachigen wissenschaftlichen Gesellschaften für Osteologie (DVO) e.V. (2006) „Evidenzbasierte Konsensusleitlinie zur Osteoporose-Prophylaxe, Diagnostik und Therapie.“ Schattauer Verlag Stuttgart• Dardenne, M. (2002): „Zinc and immune function.“ Eu J Clin Nutr. Vol 56 (Suppl 3): S20-S23• Deutsche Gesellschaft für Ernährung e.V. (2008). „Referenzwerte für die Nährstoffzufuhr.“ Umschau Braus Verlag, Frankfurt• Dwason-Hughes, B. (2008): „Treatment with potassium bicarbonate lowers calcium excretion and bone resorption in older men and women.” J Endocrin Metab Oct 21• Fenton, T.R., Eliasziw, M., Lyon, A.W., Tough, S.C., Hanley, D.A. (2008): „Meta-analysis of the quantity of calcium excretion associated with the net acid excretion of the modern diet under the acid-ash hypothesis.” Am J Clin Nutr. Vol. 88, No. 4, 1159-1166• Frassetto, L. A., E. Nash et al. (2000): „Comparative effects of potassium chloride and bicarbonate on thiazide-induced reduction in urinary calcium excretion.“ Kidney Int. Vol 58 (2): 748-52. • Frassetto, L. A., R. C. Morris Jr. et al. (1996): „Effect of age on blood acid-base composition in adult humans: role of age-related renal functional decline.“ Am J Physiol. Vol 271 (6 Pt 2): F1114-22.• Frassetto, L., R. C. Morris Jr. et al. (2005): „Long-term persistence of the urine calcium lowering effect of potassium bicarbonate in postmenopausal women.“ J Clin Endocrinol Metab. Vol 90 (2): 831-4. • Heaney, R.P., D.K. Layman (2008): „Amount and type of protein influences bone health.” Am J Clin Nutr. Vol 138: 80-85• Krieger N.S., Frick, K.K., Bushinsky, D. A. (2004): „Mechanism of acid – induced bone resoprtion.“ Curr Opin Nephrol Hypertens. Vol 13: 423-436• Koolman J., Röhm K.-H. (1994) Taschenatlas der Biochemie, Georg Thieme Verlag, Stuttgart • Lemann, J. Jr. (1999): „Relationship between urinary calcium and net acid excretion as determined by dietary protein and potassium: a review.“ Nephron. Vol 81 Suppl 1: 18-25. • Lutz, J. (1984): „Calcium Balance and acid-base status of women as affected by increased protein intake and by sodium bicarbonate ingestion.“ American Journal of Clinical Nutrition. Vol 39, pp 281-288 • Marsh, A.G., T. V. Sanchez, et al. (1988): „Vegetarian lifestyle and bone mineral density.“ Am J Clin Nutr. Vol 48 (Suppl 3): 837-41.

• Morris, R. C. Jr., Schmidlin, O., Tanaka, M., Forman, A., Frassetto, L., Sebastian, A. (1999): „Differing Effects of Supplemental KCl and KHCO3: Pathophysiological and Clinical Implications.“ Seminars in Nephrology. Vol 19, No 5, 1999: pp 487-493 • New, S. A. (2002): „The role of the skeleton in acid-base homeostasis.“ Proceedings of the Nutrition Society. Vol 61: pp 151-164 • Remer, T., Manz, F. (1995): „Potential renal acid load of foods and its influence on urine pH.“ Journal of the american dietetic association. Vol 95, No 7, 1995: pp 791-797 • Schaafsma, A., P. J. de Vries, et al. (2001): „Delay of natural bone loss by higher intakes of specific minerals and vitamins.“ Crit Rev Food Sci Nutr. Vol 41 (4): 225-49. • Schmidt, R.F. und G. Thews (1995) Physiologie des Menschen, 26. Aufl. Springer-Verlag, Berlin• Sebastian, A., S. T. Harris, et al. (1994): „Improved mineral balance and skeletal metabolism in postmenopausal women treated with potassium bicarbonate.“ N Engl J Med. Vol 330 (25): 1776-81. • Sebastian, A., L.A. Frassetto, D.E. Sellmeyer, R.L. Merriam, R.C. Morris (2002): „Estimation of the net acid load of the diet of ancestral preagricultural Homo sapiens and their hominid ancestors.“ American Journal of Clinical Nutrition. Vol 76: pp 1308-1316 • Silbernagl S., A. Despopoulos (1991): Taschenatlas der Physiologie. Georg Thieme Verlag, Stuttgart• Silbernagl, S., F. Lang (2007) Taschenatlas der Pathophysiologie. Georg Thieme Verlag, Stuttgart• Thews, G., E. Mutschler, H.G. Schaible, P. Vaupel (2007): Anatomie, Physiologie, Pathophysiologie des Menschen. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft mbH, Stuttgart• Thorpe, M., Mojtahedi, M.C., Chapman-Novakofski, K., McAuley, E., Evans, E.M. (2008): „A positive Association of lumbar spine bone mineral density with dietary protein is suppressed by a negative association with protein sulphur.” Am J Clin Nutr. Vol 138: 1349-1354 • Tucker, K. L. (2003): „Dietary intake and bone status with aging.“ Curr Pharm Des 9(32): 2687-704. • Tucker, K. L., M. T. Hannan, et al. (1999): „Potassium, magnesium, and fruit and vegetable intakes are associated with greater bone mineral density in elderly men and women.“ Am J Clin Nutr. Vol 69(4): 727-36. • van Limburg Stirum, J. (2008): Moderne Säuren-Basen-Medizin, Hippokrates Verlag• Welch, A.A., Mulligan, A., Bingham, Sh., A., Khwa K.-T., (2008): „Urine pH is an indicator of dietary acid-base load, fruit and vegetables and meat intakes: results from the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC)-Norfolk population study.” Br J Nutr• Worlitschek, Michael (1991): Praxis des Säure-Base-Haushaltes

LITERATUUR

Page 25: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

48 49

WETENSCHAPPELIJKE PRODUCTINFORMATIE

Wetenschappelijke informatie voor het voedingssupplement:BASENTABS pH-balance PASCOE®

Voedingssupplement met basische mineralen Met zink, ter ondersteuning van het zuur-base-evenwicht Incl. 21 pH-teststroken voor het meten van de pH-waarde van de urine

Productstatus/wijze van distributieVoedingssupplement, vrij verkrijgbaar

Samenstelling van het productBestanddelen:

calciumcarbonaat ...............................................36,0 % natriumbicarbonaat ...........................................28,6 %magnesiumcarbonaat ........................................ 21,4 %stabilisator polyvinylpyrrolidon ..........................4,7 %dinatriumfosfaat .................................................... 3,6 %kaliumbicarbonaat ............................................... 3,6 %

anti-klontermiddel siliciumdioxide ...................... 0,8 %anti-klontermiddel magnesiumzouten van voedingsvetzuren ................................................. 0,7 %vulstof vernette natriumcarboxy methylcellulose ...................................................... 0,4 %zinksulfaat ............................................................. 0,2 %

• suikervrij, glutenvrij, lactosevrij• geen smaakstoffen• zonder kleurstoffen en conserveermiddelen

In welke gevallen mag het product niet worden gebruikt?BASENTABS pH-balance PASCOE® is niet geschikt voor kinderen onder de 4 jaar.

Instructies voor bijzondere groepen personenGeschikt voor zwangeren en voor vrouwen die borstvoeding geven.

Aanbevolen inname3 maal daags tijdens of na de maaltijden 2 à 3 tabletten, met voldoende vloeistof.

Belangrijke opmerkingenHet product is geen alternatief voor een goed uitgebalanceerde, afwisselende voeding en een gezonde manier van leven. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid mag niet worden overschreden.Houdbaarheidsduur3 jaar.

Bijzondere bewaarinstructiesBewaren op kamertemperatuur. Buiten bereik van kleine kinderen bewaren.

Handelsvormen en verpakkingsformatenVerpakking met 100 tabletten

WetenswaardighedenDe regeling van de intra- en extracellulaire pH-waarde speelt binnen de stofwisseling in het menselijk lichaam een heel belangrijke rol. Latente verzuring is een subklinische toestand, die vooral het gevolg is van een hoge eiwit-inname.In het gerenommeerde tijdschrift American Journal of Clinical Nutrition publiceerden Sebastian, Frassetto et al. een onderzoek naar de gezondheidsvoordelen van de voeding uit de vroege steentijd (het paleolithicum). Ze be-schreven daarin dat de mensen uit de steentijd voedsel aten dat werd gekenmerkt door een overschot aan basen.

WETENSCHAPPELIJKE PRODUCTINFORMATIE

De geschatte endogene netto-zuurproductie van deze voeding zou ca. -80 mEq/dag zijn geweest.Het paleolithische dieet bestond grotendeels uit wild en uit planten die in het wild groeiden en zou beter aansluiten op de genetische bouw van de homo sapiens. Vooral het grote aandeel aan plantaardige voedingsmiddelen met de daarin aanwezige zuuranionen zou tot het overschot aan basen in dit dieet hebben geleid.

Sinds die tijd is het voedingspatroon van de mens echter drastisch veranderd. De grote hoeveelheid eiwitten heeft er, in combinatie met de beperkte hoeveelheid fruit en groenten, toe geleid dat de moderne voeding een endogene netto-zuurproductie kent van ongeveer 40 mEq/dag.

Het voedingssupplement BASENTABS pH-balance PASCOE® bevat o.a. zink, calcium en magnesium.Zink ondersteunt een goed zuur-base-evenwicht. Om zuren te kunnen neutraliseren heeft het lichaam bicarbonaten nodig. Het mineraal zink is waardevol voor de vorming van die bicarbonaten en daarmee voor een goed zuur-base-evenwicht.Zink draagt bovendien bij aan• behoud van normale haren• behoud van normale nagels• behoud van een normale huid• behoud van een normaal gezichtsvermogen en helpt ook om de normale werking van het immuunsysteem in stand te houden. Boven beschermt zink de cellen tegen oxidatieve stress. Calcium en magnesium zijn belangrijk voor de energiestof-wisseling en voor de botten en spieren. De toegevoegde hoeveelheden voorzien in 60 (90) % resp. 49 (73) % van de dagelijkse behoefte (zie tabel: 6 of 9 tabl.).

Voedingswaarde

Stof Per dagelijkse dosis (6 tabletten)

% van de dagelijkse behoefte

energie 0,83 kJ/0,20 kcal

eiwit 0 g

koolhydraten, waarvan suiker

0 g 0 g

vet waarvan verzadigde vetzuren

0,02 g 0,03 g

ballaststoffen 0 g

natrium 294 mg 53 %**

calcium 481 mg 60 %*

magnesium 182 mg 49 %*

zink 1,5 mg 15 %*

*volgens de verordening voor voedingswaarde-etikettering **D-A-CH-referentiewaarden

Stof Per dagelijkse dosis (9 tabletten)

% van de dagelijkse behoefte

energie 1,25 kJ/0,30 kcal

eiwit 0 g

koolhydraten, waarvan suiker

0 g 0 g

vet waarvan verzadigde vetzuren

0,03 g 0,03 g

ballaststoffen 0 g

natrium 441 mg 80 %**

calcium 721 mg 90 %*

magnesium 273 mg 73 %*

zink 2,25 mg 22,5 %*

Page 26: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

50 51

NOTITIES NOTITIES

Page 27: 040414 Wetenschappelijke brochure basentabs · Voor het zuur-base-evenwicht is zink een onmisbaar mineraal, aangezien het als co-factor werkt van het zinkafhankelijke metallo-enzym

SAP-

Nr.:

110

19

04/1

4

De basis voor gezondheidMet zink als co-factor voor carboanhydraseOndersteunt zo het bicarbonatbuffersysteem

üaantoonbare, hoge zuurbindingscapaciteit* 

ü vrij van suiker, lactose en gluten

ügeschikt voor zwangeren en voor vrouwen die borstvoeding geven

ü inclusief pH-teststroken

* Dr. H. Peters, Pascoe-laboratorium, gegevens basenfamilie: meting 09/2012

Distributeur voor Nederland: SanoPharm Nederland bv Barneveld · T 0342 - 420714

[email protected] · www.sanopharm.comP roducent:

PASCOE VITAL GmbH - D-35383 Giessen