0 inleiding tot recht 1

Inleiding tot RechtInleiding tot Recht

Uit Praktisch Burgerlijk RechtUit Praktisch Burgerlijk Recht

1.1. Wat is recht?Wat is recht?

Een exacte definitie is niet te geven.Een exacte definitie is niet te geven. Elke klassieke definitie bevat vier elementen:Elke klassieke definitie bevat vier elementen:

Gedragsregels, normenGedragsregels, normen Doel = maatschappelijk leven te ordenenDoel = maatschappelijk leven te ordenen De regels worden opgelegd door de overheidDe regels worden opgelegd door de overheid Ze zijn afdwingbaarZe zijn afdwingbaar

Men maakt een onderscheid tussen:Men maakt een onderscheid tussen: Het objectieve rechtHet objectieve recht

Verhouding tussen de mensen en hun verhouding tot de Verhouding tussen de mensen en hun verhouding tot de gemeenschapgemeenschap

Vb. eigendomsrechtVb. eigendomsrecht

Het subjectieve rechtHet subjectieve rechtAanspraken tussen een persoon tegenover een anderAanspraken tussen een persoon tegenover een ander

Vb. respect eisen van iemand anders ivm je eigendomVb. respect eisen van iemand anders ivm je eigendom

2. Gebiedende en aanvullende 2. Gebiedende en aanvullende rechtsregelsrechtsregels

1. Van gebiedende rechtsregels mag nooit 1. Van gebiedende rechtsregels mag nooit worden afgeweken:worden afgeweken:

Dwingend rechtDwingend recht Beschermen de zwakkere partij in een overeenkomstBeschermen de zwakkere partij in een overeenkomst Men kan, eens het conflict ontstaan is, ervan afwijken Men kan, eens het conflict ontstaan is, ervan afwijken

door een andersluidende overeenkomst te sluiten.door een andersluidende overeenkomst te sluiten. Openbare ordeOpenbare orde

Regels die zo essentieel zijn dat ze de fundamenten Regels die zo essentieel zijn dat ze de fundamenten van onze maatschappij rakenvan onze maatschappij raken

Goede zedenGoede zeden Wat in de maatschappij als moreel aanvaardbaar Wat in de maatschappij als moreel aanvaardbaar

wordt geschouwd.wordt geschouwd.

2. Aanvullende rechtsregels2. Aanvullende rechtsregels

Zorgen ervoor dat er een wettelijk kader bestaat voor Zorgen ervoor dat er een wettelijk kader bestaat voor zover de contractanten niks overeenkwamen.zover de contractanten niks overeenkwamen.

Tellen maar als de partijen geen afwijkende regeling Tellen maar als de partijen geen afwijkende regeling overeenkwamen.overeenkwamen.

Vb. de leveringskosten zijn ten laste van de verkoperVb. de leveringskosten zijn ten laste van de verkoper

3. Bronnen van het recht3. Bronnen van het recht

A. Wetgeving sensu latoA. Wetgeving sensu lato

1. 1. GrondwetGrondwet

2. 2. Wet sensu strictoWet sensu stricto

3. 3. DecreetDecreet

4. 4. Koninklijk Besluit Koninklijk Besluit (KB)(KB)

5. 5. Besluit van de Gemeenschaps- en GewestregeringenBesluit van de Gemeenschaps- en Gewestregeringen

1. Grondwet1. Grondwet

= de meest fundamentele wet= de meest fundamentele wetRegelt de inrichting van de machten binnen de Regelt de inrichting van de machten binnen de

staatstaatWaarborgt de fundamentele rechten en vrijheden Waarborgt de fundamentele rechten en vrijheden

van de burgersvan de burgersWijziging van de grondwet:Wijziging van de grondwet:

Wetgevende kamers ontbindenWetgevende kamers ontbinden2/3 leden in elke kamer aanwezig2/3 leden in elke kamer aanwezigMeerderheid van 2/3 stemmen zowel in Kamer als Meerderheid van 2/3 stemmen zowel in Kamer als

SenaatSenaat

2. Wet sensu stricto2. Wet sensu stricto

= wet in de enge zin= wet in de enge zinWordt gemaakt door het federale parlementWordt gemaakt door het federale parlement

Wetsvoorstel: als een lid van de Kamer of Senaat het Wetsvoorstel: als een lid van de Kamer of Senaat het initiatief neemtinitiatief neemt

Wetsontwerp: als de ministers (eventueel de Koning) Wetsontwerp: als de ministers (eventueel de Koning) het initiatief neemthet initiatief neemt

De koning bekrachtigt de wetDe koning bekrachtigt de wetDe wet wordt gepubliceerd in het Belgisch De wet wordt gepubliceerd in het Belgisch

Staatsblad.Staatsblad.

3. Decreet3. Decreet

= wetten op het niveau van gemeenschappen en = wetten op het niveau van gemeenschappen en gewestengewesten

Worden door de voortdurende Worden door de voortdurende staatshervormingen steeds belangrijkerstaatshervormingen steeds belangrijker

Koninklijk Besluit (KB)Koninklijk Besluit (KB)

= besluiten die door de koning (in de praktijk: de = besluiten die door de koning (in de praktijk: de ministers) genomen wordenministers) genomen worden

en die nodig zijn voor de uitvoering van en die nodig zijn voor de uitvoering van bepaalde wetten.bepaalde wetten.

Besluit van de Gemeenschaps- en Besluit van de Gemeenschaps- en GewestregeringenGewestregeringen

= zijn in feite ‘regionale’ Koninklijke Besluiten= zijn in feite ‘regionale’ Koninklijke Besluiten

Hiernaast bestaan ook:Hiernaast bestaan ook: Ministriële BesluitenMinistriële Besluiten Besluiten van een lid van de Gemeenschaps- Besluiten van een lid van de Gemeenschaps-

en Gewestregeringen Gewestregering Provinciale en gemeentelijke reglementenProvinciale en gemeentelijke reglementen

Schema: wettenSchema: wetten

Europees Verdrag van de Rechten van de MensEuropees Verdrag van de Rechten van de MensBeslissingen binnen de Europese GemeenschapBeslissingen binnen de Europese GemeenschapGrondwetGrondwetFederaalFederaal RegionaalRegionaalWetWet DecreetDecreetKBKB Besluit Gemeenschaps- enBesluit Gemeenschaps- en

GewestregeringGewestregeringMBMB Besluit van een lid van deBesluit van een lid van de

Gemeenschaps- en gewestregeringGemeenschaps- en gewestregering

B. RechtspraakB. Rechtspraak

= Het geheel van beslissingen van hoven en = Het geheel van beslissingen van hoven en rechtbankenrechtbanken

= voorziet de oplossing voor concrete gevallen = voorziet de oplossing voor concrete gevallen waarin de wet niet duidelijk iswaarin de wet niet duidelijk is

De rechter zal de wet moeten toepasbaar maken De rechter zal de wet moeten toepasbaar maken op een concreet gevalop een concreet geval

De uitspraak is enkel bindend tussen de partijen De uitspraak is enkel bindend tussen de partijen in het gedingin het geding

C. RechtsleerC. Rechtsleer

= het geheel van wetenschappelijke publicaties = het geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische aangelegenhedenover juridische aangelegenheden

Gaat om publicaties in juridische tijdschriften en Gaat om publicaties in juridische tijdschriften en boekenboeken

Is evenals de rechtspraak niet bindendIs evenals de rechtspraak niet bindend

D. GewoonteD. Gewoonte

= een gevestigd gebruik dat in een samenleving = een gevestigd gebruik dat in een samenleving algemeen als bindend wordt beschouwd, algemeen als bindend wordt beschouwd, zonder dat het zijn neerslag heeft gevonden in zonder dat het zijn neerslag heeft gevonden in een of andere wetgevende maatregeleen of andere wetgevende maatregel

Voorwaarde:Voorwaarde: Algemeen geldende, openbare en herhaalde Algemeen geldende, openbare en herhaalde

herhalingherhaling De overtuiging dat de gedraging geldt als een De overtuiging dat de gedraging geldt als een

rechtsnormrechtsnorm

Wordt minder belangrijkWordt minder belangrijk

4. De verschillende rechtstakken4. De verschillende rechtstakkenA. Het publiekrechtA. Het publiekrecht

Regelt de algemene belangenRegelt de algemene belangenHeeft betrekking op:Heeft betrekking op:

De inrichtingDe inrichtingDe werking enDe werking enDe onderlinge verhouding van de overheidsorganenDe onderlinge verhouding van de overheidsorganenDe verhouding van de overheid tot de burgersDe verhouding van de overheid tot de burgers

Omvat:Omvat:1.1. StaatsrechtStaatsrecht2.2. Administratief rechtAdministratief recht3.3. StrafrechtStrafrecht4.4. StrafprocesrechtStrafprocesrecht5.5. Fiscaal rechtFiscaal recht

B. Het privaatrechtB. Het privaatrechtOmvat:Omvat:

1.1. HandelsrechtHandelsrecht

2.2. Burgerlijk rechtBurgerlijk recht

3.3. Internationaal privaatrechtInternationaal privaatrecht

Belgisch rechtsbestelBelgisch rechtsbestel

Overzicht van de rechtbanken en Overzicht van de rechtbanken en hovenhoven

Het vredegerechtHet vredegerecht= bevoegd voor alle burgerlijke en handelszaken met = bevoegd voor alle burgerlijke en handelszaken met

een waarde < € 1860,00 en een aantal specifieke een waarde < € 1860,00 en een aantal specifieke aangelegenhedenaangelegenheden

Is er in elke grote gemeenteIs er in elke grote gemeente De politierechtbankDe politierechtbank

= bevoegd inzake overtredingen, beslecht alle = bevoegd inzake overtredingen, beslecht alle geschillen inzake verkeer zowel strafrechterlijk als geschillen inzake verkeer zowel strafrechterlijk als burgerlijkburgerlijk

Is er in elk gerechterlijk arrondissementIs er in elk gerechterlijk arrondissement


Gerechterlijk arrondissement Dendermonde Arrondissement Dendermonde


Arrondissement Sint-Niklaas

Arrondissement Aalst


Kanton Sint-NiklaasKanton Sint-Niklaas Kanton 1: Sint-Niklaas + TemseKanton 1: Sint-Niklaas + Temse Kanton 2: rest Sint-Niklaas + Sint-Gillis + StekeneKanton 2: rest Sint-Niklaas + Sint-Gillis + Stekene

Kanton Beveren: Kanton Beveren: Beveren + KruibekeBeveren + Kruibeke

Kanton LokerenKanton Lokeren:Lokeren + Berlare + Laarne:Lokeren + Berlare + Laarne

Kanton Dendermonde – HammeKanton Dendermonde – Hamme: Dendermonde + : Dendermonde + Hamme + Buggenhout + Lebbeke + WaasmunsterHamme + Buggenhout + Lebbeke + Waasmunster

Op het niveau van het arrondissement situeren Op het niveau van het arrondissement situeren zich:zich: Rechtbanken van Eerste Aanleg: op te splitsen inRechtbanken van Eerste Aanleg: op te splitsen in

Correctionele rechtbankCorrectionele rechtbankBevoegd voor strafrechterlijke aangelegenhedenBevoegd voor strafrechterlijke aangelegenheden

Burgerlijke rechtbankBurgerlijke rechtbank JeugdrechtbankJeugdrechtbank Fiscale rechtbankFiscale rechtbank

Zijn er tussen de rechtbanken bevoegdheidsconflicten Zijn er tussen de rechtbanken bevoegdheidsconflicten gaat de zaak over naar de arrondissementsrechtbankgaat de zaak over naar de arrondissementsrechtbank

ArbeidsrechtbankArbeidsrechtbank Rechtbank van koophandelRechtbank van koophandel KrijgsraadKrijgsraad

Op een hoger niveau:Op een hoger niveau: Hoven van BeroepHoven van Beroep

Correctionele kamerCorrectionele kamer Burgerlijke kamerBurgerlijke kamer JeugdkamerJeugdkamer

Er kan maar één keer hoger beroep worden aangetekendEr kan maar één keer hoger beroep worden aangetekend ArbeidshofArbeidshof

= over sociaalrechterlijke zaken= over sociaalrechterlijke zaken Militair gerechtshofMilitair gerechtshof

Op het hoogste niveauOp het hoogste niveau Hof van CassatieHof van Cassatie

Gaat om procedurefoutenGaat om procedurefouten

Hiernaast bestaan nogHiernaast bestaan nog Tien Hoven van AssisenTien Hoven van Assisen

Op provinciaal niveauOp provinciaal niveau Gaat om de zwaarste misdrijvenGaat om de zwaarste misdrijven De schuldvraag wordt beoordeeld door een juryDe schuldvraag wordt beoordeeld door een jury

Grondwettelijk Hof (Arbritagehof)Grondwettelijk Hof (Arbritagehof)Regelt bevoegdheidsconflicten tussen federale en Regelt bevoegdheidsconflicten tussen federale en

regionale overhedenregionale overheden

Gaat na of een wet niet in strijd is met de grondwetGaat na of een wet niet in strijd is met de grondwet Raad van StateRaad van State

Om te oordelen over vorderingen tot vernietiging van Om te oordelen over vorderingen tot vernietiging van administratiefrechterlijke beslissingenadministratiefrechterlijke beslissingen

0 inleiding tot recht 1

Education

Transcript of 0 inleiding tot recht 1