8/14/2019 [ Pensioen en Successie]

1/4

62 MONEYTALK/ MEI 2009

[PENSIOEN EN SUCCESSIE]

Bent u als zelfstandige actiefin een eenmanszaak of ineen vennootschap, danhebt u de mogelijkheid ombinnen de tweede pensi-oenpijler te kiezen voor het VAP. Een

VAP is in eerste instantie bedoeld

voor de opbouw van een aanvullend

(rust)pensioen voor de zelfstandige.

De bijdragen van een VAP kunnen

dus worden gespaard met het oogop de uitkering van een kapitaal of

een rente vanaf de leeftijd van 60 jaar.

Naast een uitkering bij pensionering,

kan een VAP-overeenkomst ook in

een uitkering bij voortijdig overlij-

den voorzien. De zelfstandige mag

het bedrag van de overlijdensdek-

king vrij kiezen.

Sinds 1 januari 2004 is de markt van

het VAP geliberaliseerd. Tot die da-

tum kon u immers alleen een VAP

afsluiten bij de sociale kas aan wie u

als zelfstandige uw sociale bijdragen

betaalde. Voortaan kunt u ook recht-streeks (al dan niet via een verzeke-

ringstussenpersoon) bij een verze-

keraar aankloppen. Houd er rekening

mee dat de spelers op de VAP-markt

niet allemaal dezelfde polissen aan-

bieden. Soms is er bijvoorbeeld een

verschil in de gewaarborgde rente.

Soms krijgt u 2,5%, dan weer 2,75%.

Ook de winstdeelname verschilt van

aanbieder tot aanbieder. Vr het af-

sluiten van een VAP-overeenkomst

is het dus zeker een aanrader de po-

lisvoorwaarden erop na te lezen. Hier-na beantwoorden we de vraag of u

het best kiest voor een Gewoon VAP,

dan wel voor een Sociaal VAP.

Hogere fiscale aftrekbaarheid viahet Sociaal VAP

Bij een Sociaal VAP moet wettelijk

minimum 10% van de VAP-bijdrage

gespendeerd worden aan solidari-

teitsprestaties (zie verder). Een So-

ciaal VAP wordt door de wetgever

fiscaal gestimuleerd in die zin dat er15 % meer bijdragen voor een Soci-

aal VAP dan voor een Gewoon VAP

fiscaal kunnen worden afgetrokken.

Op die manier klimt het maximum-

percentage van 8,17% van het be-

roepsinkomen waarop sociale bijdra-

gen worden betaald (Gewoon VAP)

op naar 9,40 % (Sociaal VAP). De

maximale bijdrage die u kunt stor-

ten voor een Sociaal VAP bedraagt

3199,76 EUR. Voor een Gewoon VAP

is de maximumbijdrage beperkt tot

2781,06 EUR (cijfers 2009). In plaats

van een minimumbijdrage van 100EUR voor een Gewoon VAP, geldt

er voor een Sociaal VAP een mini-

mumbijdrage van 111,12 EUR.

Een Gewoon ofeen Sociaal VAP?Bent u zelfstandige, dan is het Vrij Aanvullend Pensioen (VAP)een fiscaal interessante manier om uw wettelijke pensioen aan tevullen. U kunt daarbij kiezen tussen een Gewoon VAP of eenSociaal VAP. Welke keuze maakt u best?

Een Sociaal VAP geeft

15% meer fiscaal voordeeldan een Gewoon VAP.

>>>SHUTTERSTOCK

8/14/2019 [ Pensioen en Successie]

2/4

MEI 2009 /MONEYTALK 63

Hogere pensioenopbouw via een

Sociaal VAPZoals gezegd, kunnen er in een Soci-

aal VAP 15% meer bijdragen worden

gestort dan in een Gewoon VAP. We-

tende dat wettelijk gezien minimaal

10% van de bijdrage moet worden

voorzien voor het solidariteitsluik, be-

tekent dit dat er nog steeds 5% meer

pensioen kan worden opgebouwd

in het Sociaal VAP in vergelijking met

het Gewoon VAP. Het Sociaal VAP

heeft dus niet alleen een fiscaal voor-

deel ten opzichte van het Gewoon

VAP. Er kan ook meer aan pensioen-

vorming worden besteed. Voor de vol-ledigheid voegen we er aan toe dat

de aansluiting bij het solidariteitsstel-

sel niet afhankelijk mag worden ge-

steld van de uitslag van een genees-

kundig onderzoek, vragenlijst...

Solidariteitsprestaties in eenSociaal VAP

Van de betaalde bijdrage bij een So-

ciaal VAP zal 10% gebruikt worden

voor extra voordelen van sociale aard.

Die solidariteitsprestaties verschil-

len van aanbieder tot aanbieder. Wet-telijk zijn er verschillende mogelijk-

heden. Het gaat onder andere om

volgende voordelen.

1.Verdere pensioenfinanciering bij

arbeidsongeschiktheid. Wordt de

zelfstandige die het Sociaal VAP heeft

afgesloten arbeidsongeschikt (bij-

voorbeeld als gevolg van een ziek-

te of een ongeval), dan zal de zelf-

standige geen bijdragen voor het

VAP meer kunnen betalen. De ver-

zekeraar of de sociale kas zal dit in

zijn plaats doen, uiterlijk tot de leef-

tijd van 65 jaar.2.Vervangingsinkomen bij arbeids-

ongeschiktheid als gevolg van ziek-

te of ongeval. De sociale kas of de

verzekeraar kan het inkomensver-lies bij een tijdelijke of een blijven-

de arbeidsongeschiktheid van de

zelfstandige dekken. Die waarborg

kan alleen als er een rente wordt uit-

betaald uiterlijk tot de leeftijd van 65

jaar. Let wel, de rente is beperkt tot

25.000 EUR per jaar (dit bedrag wordt

niet gendexeerd).

3. Forfaitaire kostenvergoeding bij

ernstige ziekte. De verzekeraar kan

in een forfaitaire vergoeding voor-

zien van maximum 25.000 EUR per

jaar (dit bedrag wordt niet gen-

dexeerd) om de kosten van een ern-stige ziekte te dekken. Dergelijke

forfaitaire vergoeding wordt in de

praktijk nagenoeg niet aangeboden.

Het Solidariteitsfonds OVMB (On-

derlinge Verzekeringsvereniging)

voorziet tot nog toe als enige een

forfaitaire vergoeding als u het

slachtoffer zou worden van een ern-

stige ziekte, gelijk aan tweemaal de

pensioenbijdrage. Het betreft vol-

gende ernstige ziekten: kanker, leu-

kemie, multiple sclerose, tubercu-

lose, ziekte van Parkinson en ziektevan Hodgkin. Als u bijvoorbeeld de

maximale bijdrage van 3199,76 EUR

voor het Sociaal VAP stort, dan

wordt daarvan 2879,78 EUR (3199,76

EUR 10%) gebruikt als pensioen-

bijdrage. Bij ernstige ziekte krijgt

u dan een eenmalige belastingvrije

vergoeding van 5759,56 EUR (2 x

2879,78 EUR).

4. Voor vrouwelijke zelfstandigen

die na een bevalling moederschaps-

rust nemen. De sociale kas of de

verzekeraar neemt gedurende een

aantal kalenderkwartalen (bijvoor-beeld twee) de VAP-bijdragen voor

zijn rekening.

Vergelijkend overzicht Gewoon VAP en Sociaal VAP

Gewoon VAP Sociaal VAPDoelgroep Zelfstandige ZelfstandigeMinimumbijdrage 100 EUR 111,12 EURMaximumbijdrage 8,17% van het beroepsinkomen waarop 9,40% van het beroepsinkomen

sociale bijdragen worden betaald, waarop sociale bijdragen worden betaald,met als maximum 2781,06 EUR in 2009 met als maximum 3199,76 EUR in 2009

Dekkingen pensioen + overlijden pensioen + overlijden + solidariteitsprestaties

8/14/2019 [ Pensioen en Successie]

3/4

64 MONEYTALK/ MEI 2009

[PENSIOEN EN SUCCESSIE] VRIJ AANVULLEND PENSIOEN

Een cijfervoorbeeldOm u duidelijk te maken wat dat incijfers betekent, deden we een be-

roep op de heerJannick Beyens,

commercieel en productmanager bij

hetSolidariteitsfonds OVMB, On-

derlinge Verzekeringsvereniging,

en specialist op het gebied van VAP

en aanvullende sociale bescherming.

OVMB vormt samen met SVMB (So-

ciaal Verzekeringsfonds voor zelf-

standige ondernemers) een diensten-

groep voor ondernemers en vrije

beroepers.

Jannick Beyens geeft het voorbeeldvan mijnheer Peeters (hiernaast).

Mijnheer Peeters is een 40-jarige zelf-

standige met een netto belastbaar

inkomen van 35.000 EUR per jaar.

Op 65 jaar gaat hij met pensioen.

Voor de pensioenraming wordt er

rekening gehouden met een gewaar-

borgde rentevoet van 2,60% per jaar

op de bijdragen, een geraamde winst-

deelname van 1,50% per jaar en een

indexering van 2% van de jaarlijkse

bijdragen.

Conclusie

Uit het cijfervoorbeeld blijkt duide-

lijk dat het Sociaal VAP interessan-

ter is dan het Gewoon VAP. Niet al-

leen kunt u 15 % meer bijdragen

betalen, die fiscaal aftrekbaar zijn.

Een belangrijk voordeel is dat de ver-

zekeraar of sociale kas de bijdragen

van het VAP zal blijven betalen als u

niet meer kunt werken als gevolg

van een ziekte of een ongeval, des-

noods tot de leeftijd van 65 jaar. Bij

een Gewoon VAP is dat niet het ge-

val. Daar mag u in ieder geval geenVAP-bijdragen meer storten, zelfs

niet als u dat zou willen. Bij arbeids-

ongeschiktheid bent u immers vrij-

gesteld van het betalen van sociale

bijdragen, maar dat heeft meteen ook

tot gevolg dat u geen bijdragen VAP

meer kunt/mag betalen. Dankzij het

solidariteitsluik vervat in het Sociaal

VAP, zal u eveneens een maandelijk-

se rente krijgen zolang de arbeids-

ongeschiktheid duurt. Let wel, ver-

wacht daar geen wonderen van. Van

de pensioenbijdrage wordt 10% ge-nomen als maandelijkse uitkering,

Verderepensioenfinanciering

bijarbeidsongeschiktheid

Vervangingsinkomenbij

arbeidongeschiktheidals

gevolgvanziekteofongeval

Forfaitairekostenvergoeding

bijernstigeziekte

Voorvrouwelijke

zelfstandigendienaeen

bevallingmoederschapsrust

nemen

SHUTTERSTOCK

8/14/2019 [ Pensioen en Successie]

4/4

MEI 2009 /MONEYTALK 65

in ons voorbeeld komt dit op een

maandelijkse rente van 287,98 EUR,

ruim onvoldoende om van te leven.

Anderzijds komt die rente wel bo-

venop de wettelijke invaliditeitsuit-

kering voorzien in het wettelijke sta-

tuut van de zelfstandige. Een Sociaal

VAP afsluiten is dus zeker geen re-

den om uw polis gewaarborgd inko-

men (die eveneens een vervangings-

inkomen bij arbeidsongeschiktheid

voorziet) op te zeggen. In het kader

van een dergelijke polis kunt u im-

mers een veel hogere premie beta-len in vergelijking met de extra bij-

drage voor een Sociaal VAP. De

mogelijke uitkering die tegenover

de extra bijdrage in het Sociaal VAP

staat, is dan ook veel lager dan die

van een volwaardige polis gewaar-

borgd inkomen. Als u echter nog

geen polis gewaarborgd inkomen

heeft en dat ook niet nodig acht, maar

toch iets wilt voorzien voor het ge-

val u arbeidsongeschikt zou worden,

dan is het zeker te overwegen dat via

een Sociaal VAP te doen. Johan Steenackers

Mijnheer Peeters sluit een Gewoon VAP af

Een Sociaal VAP isvoor eenzelfstandige geenreden om een polisgewaarborgd

inkomen op tezeggen. Dedekking van zonpolis is immers nogaltijd veeluitgebreider dandie van een SociaalVAP.

Wat biedt het Sociaal VAP meer dan een Gewoon VAP?In de veronderstelling dat de ene zelfstandige een Sociaal VAP afsluit, de andere een Ge-woon VAP en beiden arbeidsongeschikt worden op hun 50ste.

Aard uitkering Sociaal VAP Gewoon VAPPensioenkapitaal eigen stortingen 62.550,74 EUR 59.862,46 EURPensioenkapitaal sociale kas/verzekeraar 54.191,62 EUR -Totale uitkering arbeidsongeschiktheid 51.836,40 EUR -Totaal 168.578,76 59.862,46 EUR

Verschil in het voordeel van Sociaal VAP 108.716,30 EURBron: OVMB cvba (CBFA-nr. 067367 A)

>>>

Mijnheer Peeters betaalt elk jaar tot zijn pen-sioen, dus 25 jaar lang, de fiscaal maximaalmogelijke bijdrage (3199,76 EUR voor 2009).Hij heeft het geluk dat hij tijdens zijn professi-onele carrire niet arbeidsongeschikt wordt.In dat geval krijgt hij op zijn 65ste een pensioen-kapitaal van 140.088,08 EUR, bestaande uit eengewaarborgd kapitaal van 116.674,67 EUR eneen winstdeelname van 23.413,41 EUR.Wat als mijnheer Peeters op zijn 50ste echterarbeidsongeschikt zou worden als gevolg vaneen ernstige ziekte of ongeval? Hij zal dan maartien jaar, tot zijn 50ste, VAP-bijdragen kunnen

betalen. Daarna treedt het solidariteitsluik inwerking. We gaan ervan uit dat dit bestaat uittwee waarborgen. De verzekeraar of de socialekas zal verder de bijdragen van het Sociaal VAPbetalen tot de pensioenleeftijd. Op die manierkomt de pensioenopbouw niet in het gedrang.Bovendien zal mijnheer Peeters een aanvul-lende uitkering arbeidsongeschiktheid krijgen.Mijnheer Peeters zal meer bepaald volgendeuitkeringen krijgen dankzij zijn Sociaal VAP.1. Het pensioenkapitaal opgebouwd tussen 40en 50 jaar (de periode vr de arbeidsonge-schiktheid) via de fiscaal maximaal mogelijke

bijdrage van 3199,76 EUR. Op zijn 65ste zal mijn-heer Peeters daardoor een pensioenkapitaalkrijgen van 62.550,74 EUR, bestaande uit eengewaarborgd kapitaal van 47.030,98 EUR eneen winstdeelname van 15.519,76 EUR.2. Een bijkomend pensioenkapitaal opgebouwdtussen 50 en 65 jaar. De sociale kas of de ver-zekeraar zal een jaarlijkse bijdrage betalenvan 2879,78 EUR, namelijk het wettelijke maxi-mum voor de bijdrage van een Sociaal VAP(3199,76 EUR) min 10% als solidariteitsbij-drage. Het bijkomende pensioenkapitaal zalop die manier op zijn 65ste gelijk zijn aan

54.191,62 EUR, bestaande uit een gewaarborgdkapitaal van 48.398,95 EUR en een winstdeel-name van 5792,67 EUR.3. Een aanvullende uitkering arbeidsonge-schiktheid. Mijnheer Peeters zal een maande-lijkse uitkering krijgen gelijk aan 10% van depensioenbijdrage. De pensioenbijdrage is ge-lijk aan de totale VAP-bijdrage (3199,76 EUR)min 10% solidariteitsbijdrage of 2879,78 EUR.De maandelijkse uitkering is op die manier ge-lijk aan 287,98 EUR of 3455,76 EUR per jaar.Mijnheer Peeters krijgt deze rente vijftien jaarlang tot zijn 65ste, in totaal dus 51.836,40 EUR.

Mijnheer Peeters sluit een Sociaal VAP af

Mijnheer Peeters betaalt elk jaar tot zijn pen-

sioen, dus 25 jaar lang, de fiscaal maximaal mo-gelijk bijdrage (2781,06 EUR voor 2009). Hij heefthet geluk dat hij tijdens zijn professionele car-rire niet arbeidsongeschikt wordt.In dat geval krijgt hij op zijn 65ste een mooi pen-sioenkapitaal van 132.483,99 EUR, bestaande uiteen gewaarborgd kapitaal van 110.200,74 EURen een winstdeelname van 22.283,25 EUR.Wat als mijnheer Peeters op zijn 50ste echterblijvend arbeidsongeschikt zou worden als ge-

volg van een ernstige ziekte of ongeval? Hij zal

dan maar tien jaar, tot zijn 50ste

, VAP-bijdragenkunnen betalen. Daarna zijn verdere bijdragenwettelijk gezien niet meer mogelijk, omdat mijn-heer Peeters geen sociale bijdragen meer moetbetalen. Vanaf 50 jaar valt de pensioenopbouwvia het VAP dus stil. Op 65 jaar zal mijnheer Pee-ters slechts een pensioenkapitaal van 59.862,46EUR ontvangen, bestaande uit een gewaarborgdkapitaal van 44.998,93 EUR en een winstdeel-name van 14.863,53 EUR.