Het oude Rome

Onder leiding Etrusken ontstaan stad Rome langds de Tiber

Vanaf +/-500 v.ch vrij van Etrusken Vanaf 275 v.Ch hebben Romeinen heel Italië in

handen. 509 v.Ch wordt de laatste koning verjaagd Rome wordt een republiek

Res publica Openbare zaken Jaarlijks twee consuls (geen alleenheerschappij) Senaat geeft raad Volksvergadering had weinig macht

Gelaagde samenleving Macht lag bij rijke Romeinse families= patriciërs Alle andere Romeinen Plebejers/Plebs Alleen patriciërs kregen leidinggevende functies

in bestuur of leger. Huwelijken tussen patriciërs en plebejers

verboden.

Rijk geworden plebejers willen ook macht. Arme plebejers zijn ook ontevreden, bijv. omdat

ze door schulden als slaaf verkocht kunnen worden.

Voor oorlog waren geld en soldaten nodig, dus ook de plebejers.

Patriciers hadden de plebejers nodig en veranderden de wetten:

Patriciers hadden de plebejers nodig en veranderden de wetten:o Geen schuldslavernij meer.o Onderling mogen trouwen.o Plebejers mochten ook hoge functies bekleden.

Rijke plebejers waren tevreden, nieuwe bovenlaag : Nobiles

Arme plebejers hadden nog veel te wensen. Vrouwen en slaven hadden niets te zeggen.

De Romeinen stichten een imperium

Waarom?-Steeds nieuwe redenen om te veroveren

Aanval bondgenootBedreigen handel/veiligheidMeer grond

Gevolgen:o Verdeling in provincies, Romeinse gouverneuro Senaat werd machtigero Invloed Grieks-Romeinse cultuur (Romanisering)o Boeren raakten hun bedrijf kwijt en trokken naar de

stad. Gezinnen soldaten. Ontstaan nieuwe laag= proletariers

Romanisering

Insulae

Gevolgeno Aantal rijke Romeinen nam toe, door oorlogsbuit en

groeiende handel.o Groei aantal slaven door veroveringeno Romeins leger minder sterk.

Van Republiek naar keizerrijk

Gebroeders Gracchuso Wilden proletariers weer aan land helpen, werklozen

weer aan het werk en weer sterke boerenlegers.o Rijke Romeinen verzetten zicho Broers werden vermoord

Machtige generaalso Invoering beroepsleger, 16 jaar dienst na dienst stukje

grond.o Bevelhebber zorgde voor soldij en grondo Soldaten waren hierdoor trouw aan bevelhebbero Generaals probeerden met leger de macht te grijpen.

44 v.Ch moord Caesar door senaat Marcus Antonius en Octavianus nemen wraak Octavianus overwint, wordt eerste keizer Augustus Was voorzichtiger dan Caesar Maar had alle macht.

Vragen 14Gebruik beeldbron 2. Overblijfselen van dergelijke monumenten zijn gevonden in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en op verschillende plaatsen in Europa. Hieronder bijvoorbeeld in Trier, gebouwd in on-geveer 100 na Chr. en plaats biedend aan 20.000 personen.a Wie bouwden deze monumenten, hoe worden ze genoemd en wat hadden ze voor functie?

De Romeinen bouwden deze monumenten; ze worden amfitheaters genoemd; er werden gladiatorenspe-len in gehouden: gladiatoren tegen elkaar en tegen dieren.b Leg uit waardoor de grote verspreiding van deze monumenten kan worden verklaard. Deze Romeinse bouwwerken zijn verspreid over het gehele Romeinse rijk, de

genoemde plaatsen hebben allemaal tot het Romeinse rijk behoord.c Welke conclusie kun je trekken over de culturele beïnvloeding in deze tijd en in dit gebied? De Romeinse levenswijze / cultuur verspreidde zich in het gebied waarover zij

heersten.

16 voorbeeldantwoord De informatie over de leefwijze van Germaanse stammen is, dat wordt

beschreven hoe de Chauken erin slagen in het getijdengebied van de Noordzee te overleven / wonen op terpen / een armoedig bestaan lijden.

De informatie over de argumenten die de Romeinen gebruiken om hun imperialisme te rechtvaardigen is, dat Plinius vindt dat de Romeinen de overwonnen volken beschaving/welvaart/ontwikkeling brengen.

De functie van Plinius vergroot waarschijnlijk de betrouwbaarheid van de bron, want:

- als bestuurder van een grensprovincie beschikt hij over (militaire) inlichtingen over de leefwijze van volken aan de andere kant van de grens;

- als bestuurder van een grensprovincie / hoge Romeinse politicus/militair kent hij (de argumenten voor) het Romeinse imperialisme van binnenuit .

Over de eigen opvattingen van de Chauken bestaat weinig zekerheid omdat zijzelf nog geen schrift heb-

Onder Augustus Uitbreiding rijk Egypte zorgde voor graan Echter bij de Rijn hield het op Slag bij Teutoburgerwoud Hervormde het leger Praetoriaanse wacht Bouwde forum Romanum en tempels, theaters. Richtte brandweer op Stichtte Julisch-Claudische dynastie

Pax Romana 2 eeuwen vredeoLeger trouw aan keizers, betere grond en meer geld.

oGoede handel doordat keizers zorgden voor veiligheid, zelfde munt.

oGeen krachtige vijanden.

Wel een paar “vreemde”keizers

Caligula (kleine laarsjes) o trok in vrouwenkleren door de stado Voerde veroordeelden aan de wilde dieren van de arenao Vermoord door de Praetoriaanse wacht

Neroo Liet zijn eigen moeder vermoordeno Hield zich bezig met toneelspelen en zingeno Vervolgde Christenen, levende fakkels in zijn tuino 64 n.Ch grote brando Laat een goude plaies bouweno Pleegt zelfmoord als opstand uitbreekt

De meeste mensen leven van de landbouw

Handel en nijverheid namen toe Steden groeiden en er kwamen nieuwe bij Meeste mensen echter op het platteland

Gelaagdheid bevolking Rijken

Mensen met enig bezit Armen Slaven

Vragen 17,18,19

Het Romeinse wereld en mensbeeld

Wereld Zwevende platte schijfGeloof in Antipoden

Mensbeeld Verschillen grieken

o Militaire kijk• Waarden belangrijk

zoals moed, gehoorzaamheid• Belang Amfitheater• Militaire

monumenten

Praktische kijk op de menso Rechten en plichten burgerschapo Leven aangenamer maken bv. Aquaducten en badhuizen

Bouwkunsto Belangrijkste gebouwen niet voor godsdiensto Typisch Romeinse vormen, boog gewelf koepelo Niet overal zuilen

Juridisch voorbeeldigo Romeinse rechtspraak uniek

• Onschuldig tot tegendeel is bewezen• Recht om jezelf te verdedigen• Niet gestraft worden voor wat je denkt• Alleen rechters bemoeien zich met rechtspraak

De ene triomftocht is de andere niet

Blz 32/33 ab