GEZONDHEIDSZORG...Nieuw: de Ascom Myco. De smartphone met hart voor de zorg ˜ Alle...

Ziekenhuizen lopen risico’s met distributiesysteemmedische gassen

2014 |11

GEZONDHEIDSZORG

Bronovo verbouwt en pleegt nieuwbouw

Planning- en registratie in de gehandicaptenzorg

HuISvEStING EN tEcHNOlOGIE IN DE GEZONDHEIDSZORG

Balans in woningaanbod kwetsbare mensen

Verpleegkundigen zijn de helden van de gezondheidszorg. Met het hart op de goede plek. Dat is de reden waarom we de Ascom Myco hebben ontwikkeld. Een smartphone die de informatie naar zorgverleners toe brengt en niet andersom. Via een 3,5 inch display heb je in één oogopslag de juiste informatie van alle patiënten. Zorgverleners hoeven daardoor minder meters te maken en kunnen dus effi ciënter werken. Hierdoor wordt ook de kwaliteit van de zorg verbeterd. De Ascom Myco is volledig betrouwbaar als het gaat om alarmen. Als er een alarm is, geeft de Ascom Myco de zekerheid dat het geen loos alarm is. En hij is speciaal ontwikkeld voor de zorg, wat betekent dat hij tegen een stootje kan. Bovendien is hij voorzien van een handige clip, een topdisplay en heeft hij een batterij die een dienst lang meegaat. Kijk voor meer info op www.ascommyco.com

Ontwikkeld voor de zorg, ontwikkeld door de zorg

Nieuw: de Ascom Myco.De smartphone met hart voor de zorg

� Alle patiëntinformatie

op één device

� Effi ciënter werken

� Volledig betrouwbaar

� Geschikt voor alle apps

Adv. Ascom FMT Gezondheidszorg 225x285mm_c.indd 1 14-11-14 20:36

FMT Gezondheidszorg 3

EditorialZorginnovatie, Zwarte Piet en andere zakenEigenlijk loop ik met deze editorial een maand vooruit. Maar

ik doe het toch. Deze week bezocht ik de Hogeschool Rotter-

dam. De reden was dat met ingang van het nieuwe collegejaar

Linda Wauben aan deze onderwijsinstelling actief is als Lector

Technische Innovatie in de Zorg. Het gaat hier om een zoge-

noemd dwarslectoraat, het loopt dus door de andere onder-

zoekslijnen en lectoraten heen.

Bedoeling van de innovaties is om technologie in te zetten om

de zorg te verbeteren, te optimaliseren en leuker te maken. Dat

is een mooi streven; een streven dat past bij de slogan die de

NVTG jarenlang heeft gebezigd; technologie…met de mens

als uitgangspunt. Een interessant lectoraat waarmee FMT Ge-

zondheidszorg graag gaat samenwerken. Waarom loop ik nu

een maand op de zaken vooruit? Omdat dit interview pas in

de volgende editie van FMT Gezondheidszorg verschijnt. Ik

maak u dus nieuwsgierig naar iets waar u nog even op moet

wachten. Dat past echter wel in de sinterklaastijd.

Hoewel, wat wel en niet passend is bij het sinterklaasfeest

staat behoorlijk ter discussie. Ik heb het natuurlijk over Zwar-

te Piet. Hoeveel mediacapaciteit is er de laatste maanden niet

aan dit onderwerp besteed. Aan mij gaat het echter voorbij. In

een tijd dat de wereldvrede door allerlei excessen behoorlijk

onder druk staat en de medische wereld zijn handen vol heeft

aan ebola, wil ik het niet over Zwarte Piet hebben.

Ik hoop dat deze nieuwe editie u weer waardevolle informa-

tie brengt.

Cor van Litsenburg

uitgever FMT gezondheidszorg

Van deuitgever

FMT Gezondheidszorg4

IN DEZE UITGAVE

Renovatie en nieuwbouw: bronovo, Rekening houden met ziekenhuis én omgeving 6Renovatie en nieuwbouw: bronovo verbouwt en pleegt nieuwbouw naast de deur 9Renovatie en nieuwbouw: bronovo bouwt met zorg 12Renovatie en nieuwbouw: bronovo; Co-creatie zorgt voor draagvlak 14Huisvesting: egbert gritter; Zoeken naar balans in woningaanbod voor kwetsbare mensen 18steRiliseRen: innovatieve Csa Meander MC draagt bij aan veilige patiëntenzorg 22CoMMuniCatieteCHnologie: smarter phone voor de zorg 26infoRMatievooRZiening: samen eigenaar 28MedisCHe gassen: Ziekenhuizen lopen risico’s met distributiesystemen medische gassen 32

FMT Gezondheidszorg is een uitgave van:Van Litsenburg BVEendenven 145646 JN EindhovenT +31 (0)40 29 30 186M: +31 (0)653 310657E [email protected] www.fmtgezondheidszorg.nl

Volg FMT Gezondheidszorg via Twitter: twitter.com/fmtmagazine

FMT Gezondheidszorg wordt gemaakt met medewerking van o.a. NVTG, VTDV en KIVI.

FMT Gezondheidszorg verschijnt 10x per jaar.

Uitgever: Cor van Litsenburg

Eindredactie:Wim van Gurp

FMT komt tot stand met redactionele medewerking van: Ir. René Drost CEIM, Mw. B. (Barry) S. van der GraafW. (Wim) van Gurp, H. (Henk-Jan) HoekjenProf. dr. ir. J (Jos) Lichtenberg, Dr. ir. M. (Masi) MohammadiIng L. (Leo) van Namen, Ing. G. (Fred) T.J.M. PendersIr. H. (Henk) C. Postema, G. (Gabriël) van NeervenDrs. F (Floor) Scholten, W. (Wilma) SchreiberG. (Gerrit) Tenkink, F. (Frank) van WijckW. (Wim) Wijdenes, Renee van Litsenburg.

Fotografie: Peter Bouritius. e.a.

Vormgeving: Peter Bouritius

Advertenties:T +31 (0)513 68 48 08 E [email protected]

Medische Technologie:Jacques BeelenT +31 (0)6 51108895

Cross Media Nederland010-742 19 [email protected]

Druk: Scholma Druk

ISSN 1873 - 8877

Abonnementen:Nederland: e 117,50België e 125,00Buiten Europese Unie: e 169,50

Losse nummers e 15,95

Een abonnement kan op elk gewenst moment ingaan. Een abonne-ment wordt automatisch verlengd, tenzij tenminste twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode schriftelijk wordt opge-zegd.

Disclaimer:Van Litsenburg BV heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. Van Litsenburg BV en haar auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de ge-gevens. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aan-sprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informa-tie in deze uitgave.

colofon

6Renovatie en nieuwbouw Risico’s distributiesystemen medische gassen

inhoud

PeRsoonsbeveiliging: behoefte aan persoonsbeveiliging neemt toe 34nvtg najaaRsstudiedag: uitbesteden met behoud van verantwoordelijkheid 36nvtg info 38MedisCHe teCHnologie: introductie draagbaar systeem voor behandeling CoPd 39innovaties 41bedRijvenindeX 43agenda 46adveRtentie-indeX 46

32 18 36

TDVTDV

de volgende professionele verenigingen

zijn betrokken bij fMt gezondheidszorg:

Zoeken naar balans NVTG Najaarsstudiedag


renovatie en nieuwbouw

Rekening houden met ziekenhuis én omgeving

Bronovo realiseert een nieuwe vleugel aan het Bestaande

geBouw. in deze vleugel, vijf etages hoog, komen de nieuwe

spoedeisende hulp, uitBreiding van de poliklinieken en

renovatie van het ok-complex.

Nieuwbouw Bronovo

beddenhuis; Dijkxhoorn Bouw voor het bouw-

proces.

‘Een opvallend aspect aan het gebouw is de ge-

velbekleding met keramieken platen van één bij

één meter van Mosa’, vertelt hoofd techniek Cor

Wegman. ‘Het hoofdgebouw is bekleed met tres-

pa, dus dat geeft een mooi contrast. Ieder gebouw

heeft zo zijn eigen dynamiek. En het is duurzaam

materiaal natuurlijk.’

Die duurzaamheid is ook terug te vinden in de

installatietechniek, doordat een keuze is gemaakt

voor verwarmen en koelen bij lage temperatuur.

Voor het regelen van de temperatuur komt op het

dak een waterpomp. ‘En de duurzaamheid ver-

taalt zich ook in de toepassing van LED-verlich-

ting en – op plaatsen waar dit kan – van aanwe-

zigheidsdetectie’, zegt Wegman.

VoldoeNde VermogeNOp het casco wordt voorzien in een nieuwe in-

stallatie voor de OK’s, die deels ook voor de be-

staande OK’s gaat functioneren, en die als basis

fungeert voor de renovatie van de OK’s. In het

nieuwe bouwdeel komen twee nieuwe OK’s. In

het bestaande gebouw worden vier van de zes

OK’s gerenoveerd. De ruimten waarin de reste-

rende twee zijn gehuisvest, krijgen een andere be-

stemming. ‘De nieuwe middenspanningsaanslui-

ting die we aanbrengen, zorgt ervoor dat we nu

en in de komende jaren voldoende vermogen tot

onze beschikking hebben’, aldus Wegman. ‘Moge-

lijk krijgen we een tweede MRI en er is in ieder

geval de laatste jaren zoveel apparatuur bijgeko-

men dat deze investering wel nodig was.’

Van Riel vult aan: ‘Tegelijkertijd met de mid-

denspanningsaansluiting wordt ook het nood-

stroomvermogen uitgebreid met een extra aggre-

gaat.’

VrieNdelijk eN gastVrijVoor de inrichting van het nieuwe bouwdeel

wordt nadrukkelijk rekening gehouden met de

aspecten healing environment, seniorvriendelijk-

heid en gastvrijheid. ‘Van Riel: ‘Je kijkt dan naar

uiteenlopende zaken, zoals adequate verlichting,

vloeren die niet spiegelen, natuur in huis, wand-

rails, maatregelen die zorgen dat mensen zich niet

verloren voelen, noem maar op. Samen met de

Haagse Hogeschool hebben we een gecombineer-

de checklist gemaakt waarin alle relevante aspec-

ten van healing environment, seniorvriendelijk-

heid en gastvrijheid aan bod komen. Die hebben

we gebruikt voor de verpleegafdeling en dat gaan

we ook voor de SEH doen. In de nieuwbouw gaan


Nieuwbouw plegen bij het Bronovo Zie-

kenhuis? Prima, vond de gemeente

Den Haag. Maar dan wel nieuwbouw

die goed aansluit bij de bestaande bouw en geen

los bouwwerk dat daar erg van afwijkt. ‘We had-

den al eerder aan de voor- en achterzijde van het

ziekenhuisgebouw het een en ander aangebouwd,

dus die vraag kwam niet uit de lucht vallen’, zegt

hoofd facilitair bedrijf Frans van Riel. ‘We begre-

pen dan ook dat eerst een structuurplan nodig

was, voordat we met de nieuwbouwplannen voor

de spoedeisende hulp – toch een grootschalig tra-

ject – aan de slag konden.

We hebben daarbij ook meteen gekeken naar de

noodzakelijke renovatie van de OK’s en naar de

vraag wat nodig was om grotendeels tot eenper-

soonskamers te komen voor de verpleegafdelin-

gen en de poli’s. Daarmee was in één keer het

hele plaatje akkoord. Wat toen alleen nog opge-

lost moest worden, was de discussie over de vraag

of het nieuwbouwdeel in de Haagse School moest

worden opgetrokken – de dominante bouwstijl in

dit stukje van Den Haag – of juist niet. De wel-

standscommissie was hierover heel erg verdeeld.

Begrijpelijk ook wel, want de gemeente kijkt

streng naar behoud van het beschermd stadsge-

zicht. Omwille van de eenheid van het zieken-

huisgebouw is uiteindelijk besloten niet voor de

Haagse School te kiezen, maar om aan te sluiten

bij de bouwstijl van het bestaande ziekenhuis-

bouwdeel.’

Dit verklaart ook meteen waarom het nieuwe ge-

bouw geen vijf verdiepingen telt vanaf de bega-

ne grond, maar dat is gekozen voor één verdiepte

etage. Op deze manier komt het nieuwe bouw-

deel op dezelfde dakhoogte uit als het bestaande.

De verdiepte bouwlaag biedt ruimte aan de huis-

artsenpost en de dienstapotheek. Op de begane

grond komen de SEH en de gipskamer. De eer-

ste en tweede etage zijn voor uitbreiding van de

poliklinieken, de derde voor uitbreiding van het

verkoevercomplex en de renovatie van het OK-

complex.

duurZaamheidHet nieuwe bouwdeel gaat niet alleen ruimte bie-

den aan de nieuwe SEH. De ruimte wordt ook

benut voor uitbreiding van de poliklinieken en

renovatie van het OK-complex. De bouw is an-

derhalf jaar geleden begonnen en is volgens plan-

ning op tijd winter- en waterdicht. Dan resteert

nog een jaar voor het inbouwen. Boele & Van Ees-

teren is verantwoordelijk voor het casco; Imtech

en Royal Haskoning voor de renovatie van het

Rekening houden met ziekenhuis én omgeving

Door: Frank van Wijck

ting van de verpleegafdeling en de afdeling moe-

der en kind, door voor de eenpersoonskamers ge-

bruik te maken van glazen puien die heel goed

contact en privacy met elkaar combineren. ‘Dat

leidde wel tot discussie met de brandweer’, vertelt

Wegman, ‘want je hebt dan een leverancier no-

dig die brandwerende puien en afdichtingen kan

leveren.’

VerBiNdiNgNatuurlijk moet het nieuwe bouwdeel in direc-

we ook andere kleuren per verdieping gebruiken,

om mensen te helpen makkelijk de weg te vinden.

In het verpleeghuis dat onderdeel uitmaakt van

onze organisatie, zijn we ook bezig met deze za-

ken. We hebben daar bijvoorbeeld gekozen voor

verschillende kleinschalige zitmogelijkheden

door het gebouw heen. Dat gaan we hier in het

ziekenhuis ook toepassen. Je voorkomt er grote

zitruimten mee die het geheel onpersoonlijk ma-

ken.’

Het concept is ook doorgetrokken in de inrich-

te verbinding komen te staan met het bestaande

gebouw. ‘Het casco gaat onderdeel uitmaken van

de verkoeverkamer, de OK en de onderliggende

gebieden’, vertelt Wegman. ‘Over de totstandko-

ming hiervan hebben we afspraken gemaakt met

Boele & Van Eesteren, want dit mag natuurlijk

niet teveel geluidsoverlast geven. We kwamen tot

de conclusie dat hakken niet kan, maar dat zagen

eigenlijk net zoveel herrie maakt. Geluidsarm za-

gen bleek wel een werkbare oplossing, als we het

combineerden met een beschermwand en een ge-

luidswal. Zo hebben we alle sparingen gemaakt

die nodig waren, de wanden weer afgewerkt en

achter die wanden voor een brandwerende af-

dekking gezorgd. Achter die muren zijn immers

mensen aan het werk, en die moeten zich wel vei-

lig voelen.’

Van Riel vult aan: ‘We hebben ook excursies ver-

zorgd voor hen. Daar wordt de hoeveelheid la-

waai niet minder van, maar mensen begrijpen

dan wel beter waarom we het moeten doen. Na-

tuurlijk hebben we soms het werk moeten stilleg-

gen als de situatie daarom vroeg. We hebben veel

in de avonden en weekenden gewerkt. Vroeg in

de ochtend was weer een probleem voor de om-

wonenden. Gelukkig heeft Boele & Van Eesteren

er met een website en een webcam goed voor ge-

zorgd de buurtbewoners te betrekken bij het werk

en op de hoogte te houden van de vorderingen.

Met de ambulancedienst is een verkeersplan ge-

maakt, zodat de ambulances altijd verzekerd wa-

ren van ongehinderde doorgang.’

draaiBoekDe reden voor de komst van de nieuwe afdeling

SEH is capaciteitsgebrek op de bestaande. De af-

deling is op dit moment in een noodgebouw on-

dergebracht. Dit was nodig omdat de bestaande

SEH-ruimte bij de nieuwbouw wordt betrok-

ken. Bij de keuze voor nieuwbouw van de OK’s

speelden verouderde apparatuur en installaties

de hoofdrol. ‘We hebben ons uitvoerig verdiept

in alle ontwikkelingen op het gebied van lucht,

downflowmeting, temperatuur, vochtigheid,

deurbewegingen et cetera. Verrassend hoeveel in-

zichten hierover bestaan’, zegt Van Riel.

Het bestaande OK-complex blijft functioneel tot

de nieuwe OK’s klaar zijn.

Voor de renovatie van de bestaande OK’s die voor

de periode daarna is gepland – begin 2017 – ligt

het draaiboek al klaar. <



links: Cor Wegman, hoofd technische dienst; rechts: Frans van riel, hoofd Facilitair Bedrijf.

9FMT Gezondheidszorg



Bronovo verbouwt en pleegt nieuwbouw naast de deur

Bestuurder joop hendriks wil dat Bronovo

een ‘fijn ziekenhuis voor de Buurt’ is,

kleinschalig en sfeervol.

maar tegelijkertijd ook modern met een

maximale inzet op poliklinische en

dagBehandeling en met een 24/7

spoedeisende hulpfunctie.

Bronovo verricht haar werkzaamheden in een gebouw dat bijna 25

jaar oud is. ‘Het was dus wel toe aan een midlife renovatie’, stelt be-

stuurder Joop Hendriks. ‘We gaan daarbij gefaseerd per etage door

het gebouw, waarbij we met meer nadruk dan voorheen kijken naar het as-

pect privacy voor onze patiënten. Dit vertaalt zich in de ontwikkeling van

meer eenpersoonskamers, om beter aan te sluiten bij de hedendaagse wens

van customer intimacy. Echter, tot honderd procent éénbedskamers komen

is een utopie in een bestaand gebouw als het onze. Bovendien wilden we ons

marktaandeel behouden en niet snijden in onze productiecapaciteit. Dat

er dus wat meerpersoonskamers zouden overblijven, was onontkoombaar.

Maar zeventig procent van onze kamers wordt wel eenpersoons en dat vind

ik een mooi resultaat. En vergeet niet: er zijn ook managed care projecten,

bijvoorbeeld in de orthopedie, waarbij het patiëntherstel juist wordt gesti-

muleerd door hen samen te laten revalideren en waarbij het dus juist weer

niet zinvol is als ze op eenpersoons kamers liggen.

Afgezien van deze opknapbeurt hadden we ruimte nodig om nieuwe OK’s

te bouwen, zodat renovatie van het bestaande OK-complex mogelijk werd,

en we hadden een nieuwe afdeling spoedeisende hulp nodig. Vandaar dat we

met de gemeente in gesprek zijn gegaan over de mogelijkheden om nieuw-

bouw te plegen. Gelukkig zijn we daar goed uitgekomen.’

VolWaardige seh-FuNCtieHet feit dat Bronovo een nieuwe afdeling SEH bouwt, betekent dat het zie-

kenhuis een volwaardige SEH-functie behoudt. Nog niet zo lang geleden

zag de toekomst op dit gebied er voor Den Haag heel anders uit, omdat de

zorgverzekeraars slechts twee afdelingen SEH voor de stad wilden behou-

den. In tweede instantie heeft de Autoriteit Consument & Markt de zorg-

verzekeraars op dit punt teruggefloten door te stellen dat ze dit niet dwin-

gend mogen opleggen. ‘Maar voordat de ACM hiermee kwam, hadden wij in

goede overeenstemming al andere plannen gemaakt’, zegt Hendriks. ‘We zijn

inmiddels gefuseerd met MC Haaglanden en in de fusieafspraken zijn en-

kele scherpe keuzes gemaakt. Met de zorg die wij in het Bronovo leveren aan



ouderen en op het gebied van Verloskunde hebben we een stevig acuut pro-

fiel. Onze fusiepartner hier in de stad, Antoniushove, zit juist veel meer op

de planbare zorg. Het lag dus voor de hand dat de SEH-functie bij ons zou

worden ondergebracht en hierover hebben we ook overeenstemming be-

reikt met de zorgverzekeraars. In ruil daarvoor hebben wij op andere fron-

ten weer ingeleverd. Operaties in het kader van mammazorg bijvoorbeeld

zijn naar Antoniushove gegaan, alleen de nazorg blijft bij ons. We behouden

dus een mammapoli maar het aantal bedrijfsuren is teruggedraaid. Je moet

durven kiezen.’

keuZes gemaaktIn de verdiepte etage van het nieuwbouwdeel was oorspronkelijk een huis-

artsenpost (HAP) gepland en een dienstenapotheek. Hoe zit het met de

geïntegreerde SEH en HAP? ‘We hadden een HAP op het terrein, maar de

zorgverzekeraars hebben besloten dat die beter bij Antoniushove kon wor-

den gepositioneerd’, vertelt Hendriks. ‘Misschien niet de meest ideale oplos-

sing, maar het belangrijkste is toch dat sprake is van een goede spreiding

over Den Haag. Ik vind het belangrijk dat we hier in huis een 24/7 SEH

behouden. Als de door de zorgverzekeraars beoogde concentratie had bete-

kend dat we die niet hadden kunnen behouden voor dit ziekenhuis, dan was

dat echt dwars door onze profilering heen gegaan. Voor nu is het goed zo.’

Tegenover de uitbreiding in poliklinische bedden staat een beperking van

de klinische capaciteit. Ooit had het ziekenhuis 415 bedden, daarvan blijven

er nu 215 over. Hendriks: ‘Door veel meer werk poliklinisch en in dagver-

pleging te doen, en doordat we onze opnameduur hebben teruggebracht

tot gemiddeld minder dan vier dagen, zijn we er in deze nieuwe situatie in

geslaagd onze productiecapaciteit geheel op peil te houden. Hierbij hebben

we er ook meteen toe besloten voor de poli’s in te zetten op flexplekken.

Natuurlijk blijven er functies die echt om een vast plaats vragen – vanwege

apparatuur bijvoorbeeld – maar in principe krijgt niemand op de poli’s een

eigen werkplek meer. Je hebt dan minder vierkante meters nodig en dat be-

spaart op de bedrijfskosten.’

FiNaNCieriNgDe financiering voor het bouwtraject is tot nu toe alleen voor de korte ter-

mijn geregeld, uit bankkrediet. De langlopende lening moet nog worden ge-

regeld. Omdat in tussentijd de fusie met MC Haaglanden is geëffectueerd,

stelden de banken zich op het standpunt dat Bronovo hiervoor geen solisti-

sche afspraken meer kon maken. De nieuwe fusieorganisatie moet dit doen.

‘Voor ons geen probleem om dit op basis van een gecombineerd risicopro-

fiel te realiseren’, zegt Hendriks. ‘Ik zie dit met vertrouwen tegemoet, onze

financiële positie is solide: we hebben dertig procent van het balanstotaal als

eigen vermogen. En uit doorberekeningen die we inmiddels hebben gedaan,

blijkt dat we ook op de langere termijn een renderende instelling zullen zijn.

We kennen geen jaren van grote groei, maar ook geen jaren met een grote

joop hendriks: ‘je moet durven kiezen’.

“Bronovo: een fijn ziekenhuis van en voor de buurt.”


dip. Onze financiële cijfers laten een geleidelijke lijn zien, dat wekt vertrou-

wen bij banken.’

staP Voor staPBronovo heeft nog geen afspraken gemaakt met de bouwers over onderhoud

na afronding van de bouwperiode. ‘We zijn nu vooral bezig de bouw rond

te krijgen en met MC Haaglanden op te trekken in hun bouwprocessen’,

legt Hendriks uit. ‘Hierbij zullen we vanzelfsprekend de facilitaire diensten

bij elkaar trekken op onderdelen als gebouwbeheer, catering en dergelijke.

Maar vergeet niet dat we pas op 15 augustus jongstleden op bestuurlijk ni-

veau zijn gefuseerd, we kunnen niet alles tegelijk. Eerst de bouwactiviteiten

dus. En die nemen tijd in beslag, want het nadeel van dat we in het bestaande

gebouw verdieping voor verdieping te werk gaan, betekent dat we het werk

over een wat langere periode moeten uitsmeren. Dat brengt bouwen bin-

nen een bestaand gebouw waarin de professionals gewoon moeten kunnen

doorwerken, nu eenmaal met zich mee. Hiermee hebben we ook rekening

gehouden met de keuze voor de partijen waarmee we zaken doen. Voor de

nieuwbouw kun je een grote partij inschakelen die redelijk ongehinderd aan

het werk kan. Maar voor het werk binnen het bestaande gebouw heb je echt

partners nodig die rekening houden met de gevoeligheden van het werk in

de zorg.’

ZiekeNhuis Voor de BuurtOp het gebied van duurzaamheid zegt Hendriks eerlijk dat in het bouw-

proces wel degelijk rekening wordt gehouden met dit aspect, maar dat het

ziekenhuis niet de ambitie heeft hierin een koploper in het Nederlandse zie-

kenhuislandschap te zijn. ‘Natuurlijk creëren we een milieuplein en zoeken

we naar energiezuinige oplossingen op plaatsen waar dat mogelijk is’, ver-

duidelijkt hij, ‘maar we opereren wel – op het nieuwbouwdeel na – binnen

de beperkingen van een bestaand gebouw. En we hebben de omgeving om

rekening mee te houden. We hebben ooit het plan opgevat om een eigen

warmte-/koudeopslag te creëren, maar het bleek vanwege onze bijzondere

locatie – vlakbij de duinen en een waterwingebied – niet mogelijk om hier-

voor toestemming te krijgen.’

Wel heeft Hendriks de overtuiging dat de bouwactiviteiten een ziekenhuis

opleveren waarin de patiënten zich zullen herkennen. ‘Een fijn ziekenhuis

van en voor de buurt met het vertrouwde van een kleinschalige entree en

hoekjes waarin de patiënt zich samen met zijn naasten kan terugtrekken’,

zegt hij. ‘Een ziekenhuis kortom met een hoog serviceniveau en met een in-

tiem zorgconcept dat wordt ondersteund door het gebouw en door de men-

sen die erin werken.’ <

Kantoor Nederland

nora fl ooring systems B.V. Kaatsheuvel T.: 0416-286140 www.nora.com/nl

nora®, uw partner in de gezondheidszorg.Goed om te weten dat er een specialist is!

De aantrekkelijke rubber vloerbedekkingen van nora® zijn de eerste keuze bij de inrichting van ziekenhuizen. Niet alleen bieden ze een aantrekkelijk design, maar ook alle belangrijke technische eigenschappen die ziekenhuizen nodig hebben voor hun dagelijkse werk. Bel ons op. Wij adviseren u graag!

PVC-vrij

79949_Anz_KH_signa_NL_197x130.indd 1 18.06.2010 12:55:02 Uhr

“Je moet durven kiezen.”




Bronovo bouwt met zorg

dijkxhoorn Bouw is voor de medewerkers

van Bronovo geen onBekende. en ook de

Bezoekers en patiënten van het ziekenhuis

zullen deze Bouwer kennen, want die is al

sinds 1997 met regelmaat actief Binnen dit

haagse ziekenhuis.

Als specialist in renovatie en afbouw in onder andere de zorg, is het

bedrijf inmiddels op bijna alle afdelingen van het ziekenhuis aan

de slag geweest.

Elders in deze editie van FMT Gezondheidszorg valt te lezen hoe Bronovo

niet alleen bezig is met de aanbouw van een nieuwe vleugel, maar ook met

renovatiewerkzaamheden binnen het bestaande gebouw. ‘Intern zijn we hier

al sinds 1997 aan het werk’, zegt Erwin Keijzer, projectleider bij Dijkxhoorn

bouw. ‘Aan de entreehal hebben we in die vijftien jaar die achter ons liggen

in verschillende fasen al meerdere malen verbouwingen uitgevoerd. Eerst

was er de aanbouw zelf, toen zeven jaar geleden de bouw van de Orangerie,

vervolgens de ombouw van de winkels die zich in die hal bevinden en als

laatste het doortrekken van de hal in het hoofdgebouw. En zo is er binnen

het Bronovo met regelmaat een project uit te voeren. Het milieuplein aan

de achterzijde van het ziekenhuis hebben wij bijvoorbeeld ook mogen rea-

liseren. En nu zijn we bezig op de eerste etage, die volledig wordt gestript en

opnieuw wordt ingericht voor een verpleeg- en cardio-afdeling.’

geriChte keNNisDe gezondheidszorg is bekend terrein voor Dijkxhoorn bouw, vertelt Er-

wins’ collega, directeur Mathieu Vlasveld. ‘In het voormalig Rode Kruis Zie-

kenhuis, ook in Den Haag, zijn we reeds veertig jaar actief ’, vertelt hij. ‘We

kennen de ziekenhuiswereld en dat heeft zo zijn voordelen voor onze op-

drachtgevers’. Ze weten dat we gewend zijn te werken in een omgeving waar-

in de zorg voor patiënten primair is. Het is natuurlijk een illusie te veronder-

stellen dat je de bouwactiviteiten zo kunt inrichten dat je dit proces helemaal

niet verstoort, maar je kunt er wel maximaal rekening mee houden. Daarom

leggen we zoveel nadruk op communicatie met onze opdrachtgever. Dat be-

gint al met het logistiek proces voor de aan- en afvoer van de apparatuur en

de bouwmaterialen die we voor ons werk nodig hebben. Kun je dat bijvoor-

beeld zoveel mogelijk buiten positioneren, dan kun je voorkomen dat de

gangzones belast worden. Dat klinkt voor de hand liggend, maar het is een

optie die niet vanzelfsprekend is.


Waarin we ons ook menen te onderscheiden, is het feit dat we niet werken

met bouwpartners die niet in Nederlands, Duits of Engels kunnen commu-

niceren. Wij vinden dat onze medewerkers in staat moeten zijn om te com-

municeren met de opdrachtgever. In de zorg is dat echt heel belangrijk, om-

dat onze mensen in staat moeten zijn om direct in te spelen op situaties die

zich rondom patiënten en afdelingen kunnen voordoen. We hanteren dit

uitgangspunt bij al onze opdrachtgevers zoals de Rijksgebouwendienst, de

Tweede Kamer of het Paleis van Justitie. Het is een wezenlijk onderdeel van

onze bedrijfsfilosofie.’

rekeNiNg houdeN met meNseNKeijzer vertaalt dit uitgangspunt heel helder naar de praktijk door te zeggen:

‘Je kunt niet zomaar een verdieping in een ziekenhuis slopen, want overal

om je heen werken mensen met patiënten. Er komt nogal wat bij kijken als

je een renovatie moet uitvoeren op een OK-complex terwijl een deel van de

OK’s gewoon operationeel blijft. Sluit je in zo’n ruimte – met alle stofgevoe-

lige apparatuur die daar staat – een tijdelijk afzuigsysteem voor stof op een

incorrecte wijze aan, dan creëer je een enorm probleem, zelfs als er op dat

moment geen mens op de afdeling is. Je moet ook rekening houden met het

feit dat je niet op alle uren van de dag kunt boren, slopen of monteren. Dat

kan sowieso al niet tussen twaalf en twee ’s middags, in verband met de rust-

tijd voor de patiënten. Maar het vraagt ook op andere tijden goed overleg

met de gebruikers van een afdeling, want boor- en montagewerk veroorza-

ken contactgeluiden die klinken door een groot deel van het gebouw. Soms

werken we dan ’s avonds of in het weekend. Toen het plafond in de centrale

hal moest worden gedemonteerd, hebben we dit ’s nachts gedaan, zodat de

volgende ochtend weer gewoon mensen in en uit konden lopen.’

Naast geluidsoverlast is ook hygiëne een belangrijk onderwerp voor zieken-

huizen, vult Vlasveld aan. ‘Het is in deze omgeving van essentieel belang dat

hygiëneomstandigheden gewaarborgd blijven in de buurt van de ruimten

waar wij werken’, zegt hij, ‘patiënten zijn kwetsbaar en dus ook onze zorg.

‘Het feit dat we op dit moment in academische en topklinische centra bezig

zijn om ruimten geschikt te maken voor de opvang van ebolapatiënten geeft

aan dat we op dit punt de nodige expertise in huis hebben. Met het Bronovo

Ziekenhuis als opdrachtgever hebben we te maken met een opdrachtgever

die op technisch gebied zelf de nodige knowhow in huis heeft waar wij als

bouwer ook weer van kunnen leren.’

FlexiBiliteitBinnen Bronovo bouwt Dijkxhoorn niet alleen, maar realiseert het ook de

inrichting. Vlasveld legt uit: ‘We fabriceren in eigen huis meubelwerk. Een

project, zoals de eerste verdieping in het Bronovo waar we nu bezig zijn, is

dus echt helemaal klaar op het moment dat wij opleveren. En we zijn der-

mate flexibel dat we tot twee weken voor plaatsing nog aanpassingen in de

door een opdrachtgever gewenste maatwerkinrichting kunnen doorvoeren.’

Keijzer vult aan: ‘Op die eerste verdieping bijvoorbeeld vervaardigen we echt

alle meubels voor zowel de verpleeg- als de cardio-afdeling. We verzorgen

bijvoorbeeld een balie met glazen wand voor de cardio-afdeling, maar we

verzorgen ook de kastjes, de speciaal afgewerkte vloeren, noem maar op.

Heel intensief, maar heel mooi om te doen.’

Dit maakt het ook aantrekkelijk voor een opdrachtgever om ons al in een

initiërende fase te betrekken bij het bouwteam, betoogt Vlasveld. ‘We kun-

nen dan al in een vroeg stadium een rol spelen in het motiveren van de ma-

teriaalkeuze, uitvoeringsmethode en zo eventuele alternatieven aandragen

voor gemaakte keuzes waarmee een mogelijke kostenreductie kan worden

bereikt zonder in te boeten op de kwaliteit. Werken op basis van aanbeste-

ding is juist niet per definitie interessanter voor een opdrachtgever. Die kan

er misschien een ogenschijnlijk lagere inkoopprijs mee bedingen voor de

klus op zich, maar kan vervolgens geen gebruik maken van de specifieke

kennis die bij ons aanwezig is als wij pas bij een project wordt betrokken op

het moment dat alle beslissingen al genomen.’ <

Nieuwbouw Bronovo.

links erwin keijzer, rechts mathieu Vlasveld.

overzicht energiecentrale.



Door: Gerrit Tenkink

Co-creatie zorgt voor draagvlak

een volgende stap in de renovatie en een deel

van de nieuwBouw van het Bronovo

ziekenhuis in den haag nadert z’n

voltooiing. op dit moment

wordt ‘ster 3’ van het ziekenhuis

onder handen genomen.

renovatie en nieuwbouw Bronovo:


Ingenieursbureau Royal HaskoningDHV heeft alle partijen in een vroeg

stadium verregaand betrokken bij de plannen. “We hebben ingezet op

benutting van maximale kennisinbreng van de betrokken partijen tot

en met de medewerkers op de werkvloer. Spannend, want het vraagt open-

heid van alle partijen; maar op deze manier creëren we maximaal draagvlak.”

Dat zegt Peter Schumacher, consultant senior project manager bij Royal

HaskoningDHV. Samen met projectleider Paul Koppenaal was hij namens

Royal HaskoningDHV intensief betrokken bij het project. De verbouwing

die momenteel gaande is, maakt onderdeel uit van de midlife renovatie,

waarbij afdeling voor afdeling en vleugel voor vleugel onderhanden wordt

genomen.

De werkzaamheden omvatten de renovatie en uitbreiding van vleugel ‘Ster

3’. Deze vleugel omvat vier etages (met daarboven een technische ruimte),

waarvan de derde etage de meest ingrijpende aanpassingen ondergaat. Op

deze derde etage wordt momenteel gebouwd aan zes volwaardige klasse

1-OK’s, een sluderkamer, een katheterisatiekamer, vier opdekruimtes, een

holding en een verkoeverruimte. Als de bouw verloopt zoals gepland, kan

het ziekenhuis begin 2016 weer gebruik maken van de complete vleugel.

BraiNstormeNRoyal HaskoningDHV is als adviesbureau al langere tijd aan Bronovo ver-

bonden. Het bureau adviseert het ziekenhuis met name op het gebied van

technische installaties en constructies. Bij de verbouwing van de OK-afde-

ling ging het advies echter verder. Schumacher: “We hebben de hele omge-

ving virtueel omgebouwd aan de hand van Virtual Design & Construction

(zie kadertekst). Daarbij waren alle partijen betrokken. Van de chirurgen en

de verpleegkundigen tot en met de facilitair medewerkers, de architect en

de partijen die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud. Ook was onze ei-

gen medisch technicus aanwezig en waren de deskundigen aanwezig die de

plannen in BIM (Bouw Informatie Model) konden invoeren, waarmee alle

partijen in 3D konden zien hoe het zou worden.

We hebben alle partijen, in totaal zo’n twintig personen, een avond bij elkaar

gezet en zijn door een virtueel 3D-programma gewandeld. Iedereen kon op

dat moment zijn wensen kenbaar maken. Dat begon met de indeling van de

diverse ruimtes ten opzichte van elkaar en dus het virtueel plaatsen van de

wanden. Daarna zijn we verdergegaan met de concrete invulling. Hoe groot

moet het plenum zijn? Welke pendels of bruggen gaan we gebruiken? Op

welke wanden komen de schermen te hangen? Maar ook heel concrete za-

ken als: Hoe en waar was je je handen? We zijn alle onderdelen één voor één

doorgelopen”, zegt Schumacher. “Uiteindelijk kwamen we na één avond tot

een model waar naderhand bijna niets meer aan is veranderd.”

draagVlakSchumacher en Koppenaal kijken tevreden op het proces. Koppenaal: “Wij

worden geacht om de wensen van de gebruiker in de bouw terug te laten

komen. Op deze manier hebben we samen met alle betrokkenen tijdwinst,

maar belangrijker nog, maximaal draagvlak weten te creëren. Alle partijen

hadden inbreng op gelijkwaardig niveau. Wij hebben, samen met het Hoofd

Facilitaire Dienst, Frans van Riel, de kaders bewaakt, onder andere het fi-

nanciële kader. Het is opvallend dat alle partijen ook daar heel reëel mee

omgingen. Als er een dure oplossing werd voorgesteld, was het voor ieder-

een duidelijk dat er elders moest worden bezuinigd. Dat betekent ook dat je

je bloot moet geven. Waarom wil je een OK op een bepaalde manier heb-

ben ingericht? Als je met z’n allen daarover in gesprek bent, moet je ook je

persoonlijke motivatie op tafel leggen. Je moet tegenover anderen beargu-

menteren waarom je iets wil veranderen of juist wil laten zoals het was. Dat

vereist openheid, maar tegelijkertijd hebben we gezien dat het veel duidelijk-

heid verschaft en dat er meer wederzijds begrip ontstaat.”

BimBelangrijk hulpmiddel bij het ontwerpen en de invulling is het Bouw Infor-

matie Model (BIM). Schumacher en Koppenaal waren vanaf het begin over-

virtual Design & construction (vDc) - beter sneller goedkoper

ProductEen virtueel model dat ontstaat in samen-werking met alle betrokken partijen. Doel van dit model is om integraal, in co-cre-atie het object vorm te geven en zo even-tuele knelpunten vroegtijdig te ontdekken en beheersen. Beschikbaarheid en uitwis-selbaarheid van data uit het model dra-gen bij aan het inzicht en de efficiëntie van werken. OrganisatieIn elke projectfase vindt een stakeholderanalyse plaats waarbij stakeholders verantwoordelijkheid krijgen toebedeeld voor hun rol binnen het project. Het betrekken van de stakeholders draagt bij aan het draagvlak, de kwaliteit en de besluitvorming binnen het hele traject. ProcesWie doet wat wanneer? Aan de hand van de stakeholderanalyse wordt partijen gevraagd om met elkaar het ontwerpproces te modelleren en zich te committe-ren aan afspraken (zoals planning, financiële kaders en vereiste kwaliteit). Dit leidt tot efficiëntie door samenwerking.

schematische weergave van Virtual design & Construction (VdC).

“We hebben de hele omgeving virtueel omgebouwd aan de hand van Virtual Design & Construction. Daarbij waren alle partijen betrokken”.



tuigd dat BIM veel voordelen biedt, maar dat de integratie met bestaande

bouw een ingewikkeld proces omvat, omdat veel installatiewerk alleen nog

op papier of digitaal 2D is vastgelegd. Schumacher: “Het was ook de ambitie

van het ziekenhuis om aan de slag te gaan met BIM. Uiteindelijk zijn we er

op uitgekomen dat de nieuwbouw en ‘mission critical’ installatieonderdelen

van het gehele huis, zoals bijvoorbeeld de luchtbehandeling voor de OK’s

opgenomen worden in een BIM om een beter beheer mogelijk te maken. Op

deze manier is het mogelijk om BIM in het bestand van het ziekenhuis toe te

passen, omdat er een gunstige businesscase onder ligt.”

risiComaNagemeNtBij dit project gaf Royal HaskoningDHV ook het risicomanagement handen

en voeten.

Schumacher: “Het risicomanagement is opgebouwd vanuit de bedrijfsvoe-

ring én de bouw. Dat is bijzonder, want bouw en het medisch deel worden

niet vaak aan elkaar gekoppeld, ze fungeren meestal als gescheiden werelden.

In het geval van Bronovo betekent dit dat beide partijen elkaars kennis kop-

pelen en gebruiken. Je kunt namelijk niet een OK bouwen met alleen tech-

neuten. Je hebt ook gebruikers nodig die hun expertise en ervaringen delen.

Een voorbeeld: een medisch technicus die participeert in toolbox-meetings

samen met bouw en bouwdirectie om zodoende storingen op medische ap-

paratuur te voorkomen. In de bouw zijn we dat niet gewend, maar het helpt

wel om problemen en ergernis te voorkomen. Uiteindelijk zal het voorko-

men van storingen zich financieel terugbetalen.”

FiNaNCiële risiCo’sBij investeringen is altijd sprake van keuzes. In het geval van Bronovo zijn

die vaak ingewikkeld, omdat het hier een ziekenhuis betreft waarbij sprake

is van een midlife renovatie. Het vraagt een zorgvuldige afweging in hoever-

re je investeert in nieuwe technologieën, terwijl die gecombineerd moeten

worden met oude technologieën. Om het totaalplaatje betaalbaar te hou-

“Bij investeringen is altijd sprake van keuzes. In het geval van Bronovo zijn die vaak ingewikkeld, omdat hier sprake is van een midlife renovatie”.

als de bouw verloopt zoals gepland kan het ziekenhuis begin 2016 weer gebruik maken van de complete vleugel. (foto: Frank van der Burg Fotografie).


den, werden de contracten slim ingericht. Als voorbeeld: Bij het deelproject

energievoorziening werd een besparing van bijna 50 procent op de investe-

ringskosten behaald door een deel van de financiering van CAPEX over te

hevelen naar OPEX. “Het doel is verder na alle renovaties een ziekenhuisre-

sultaat te hebben dat voldoet aan de benchmark van een nieuw ziekenhuis.

Het betekent dat we nu onderdelen hebben vervangen voor producten met

de kwaliteit die we in de toekomst nodig hebben”,zegt Schumacher, die als

voorbeeld de investering in een warmtepomp noemt. “Bij iedere investering

hebben we gekeken naar het grotere geheel. Die investering in deze warm-

tepomp was niet direct noodzakelijk voor dit deel van de nieuwbouw en

renovatie en er is sprake van een iets langere terugverdientijd. Toch is hier-

voor gekozen, omdat dit het ziekenhuis op termijn een besparing oplevert.

Daarnaast is gekeken naar de CO2-reductie die op termijn een verplichting

wordt voor het ziekenhuis.”

kiNdersChoeNeNDe werkwijze zoals Royal HaskoningDHV met Bronovo heeft toegepast staat

nog in de kinderschoenen, maar Schumacher en Koppenaal zijn enthousiast

en als het aan hen ligt, wordt het ook bij volgende projecten opgepakt. ”We

beschouwen deze aanpak als een pilot, zowel voor ons als voor Bronovo. In

de voorbereiding kost het wat meer energie van ons en van Bronovo. In de

bouwfase win je echter tijd terug en het project wint aan kwaliteit. En het

is al helemaal interessant als je bedenkt dat er in de operationele fase veel

minder problemen ontstaan, omdat iedereen vanuit zijn expertise heeft mee

kunnen denken en dus sprake is van maximaal draagvlak.” <

Hygiëne-zekerheiden kosten-e� ciency

Nu een individueleaanbieding voor wasserij-apparatuur aanvragen en profi teren van de extra jubileumkorting

Info: (0347) - 37 78 84www.miele-professional.nl/jubileum

Nu tot€ 1250,-

extra korting!*

*Actie loopt van 1 juni tot en met 31 december 2014.

met behulp van een 3d-programma konden alle betrokkenen ‘al wande-lend’ over de afdeling per ruimte hun wensen kenbaar maken.

huisvesting


egbert gritter, bestuursvoorzitter riBW groep overijssel.


Zoeken naar balans in woningaanbod voor kwetsbare mensen

mer, douche en keuken dus – dan hebben we het

bij de woningcorporaties in ons werkgebied over

zeshonderd euro per maand. Die woonruimten

zijn voor onze bewoners dan weliswaar geschikt,

maar ze zijn niet betaalbaar. Een Wajonguitkering

is echt een minimum.’

Het probleem wordt groter nu de gevolgen van

de transitie in de langdurige zorg zichtbaar be-

ginnen te worden.’Je ziet twee tegenstrijdige be-

wegingen’, zegt Gritter. ‘Aan de ene kant heb je

staatssecretaris van Rijn van VWS die inzet op

extramuralisering en aan de andere kant heb je

minister Stef Blok van Wonen en Rijksdienst, die

zo bezuinigt bij de woningcorporaties dat zij niet

meer bouwen. Het gevolg hiervan voor ons is dat

onze cliënten niet meer kunnen uitstromen om-

dat ze nergens naartoe kunnen. Dat gaan wij niet

oplossen door zelf dan maar nieuwbouw te ple-

gen, want dan lossen wij het probleem op voor

een ander. Wij willen is samen met de woning-

corporaties, gemeenten en andere zorgaanbieders

kijken naar mogelijkheden.’

deeloPlossiNgBij één aanbieder van verzorgingshuiszorg in de

regio had RIBW geluk. Daar ontstond door de

extramuralisatie leegstand en RIBW kom hier-

Egbert Gritter, bestuursvoorzitter van de

RIBW Groep Overijssel, heeft een helde-

re visie op huisvesting voor cliënten: ‘Wij

regelen verblijfsfuncties voor hen die dat nodig

hebben. Maar we zijn niet van de stenen, dat doen

de woningcorporaties. We hebben slechts een

paar panden in eigendom – twee voor bewoning

en een voor dagbesteding – maar verder niet. Ik

ben blij dat we investeren in vastgoed nooit tot

onderdeel van ons beleid hebben gemaakt. Vast-

goed leek ooit een aantrekkelijke portefeuille. Ik

ken echter collega’s die zich hiermee op flinke

schaal hebben beziggehouden en die hier nu heel

erg de gevolgen van ondervinden.’

BetaalBaarheidToch is er wel een spanningsveld, erkent Gritter.

Want “dat doen de woningcorporaties” is mak-

kelijk gezegd, maar daarom nog niet per se waar.

‘Wat wij willen, zegt hij, ‘is onze cliënten een ei-

gen woonruimte geven met een aparte woonka-

mer, slaapkamer, douche en keuken. Bij de schei-

ding van wonen en zorg zagen we al dat dit de

kwestie van betaalbaarheid aan de orde stelde. De

huurprijzen moeten voor onze cliënten wel op te

brengen zijn. Maar als we de huisvesting willen

aanbieden voor de bewoners zoals wij die voor

ogen hebben – met een aparte kamer, slaapka-Door: Frank van Wijck

het ene ministerie zet in op

extramuralisering van

cliënten in de langdurige

zorg, een ander Bezuinigt op

woningcorporaties.

aanBieders van zorg voor

kwetsBare mensen komen

dan klem te zitten. zij heB-

Ben woningcorporaties én

gemeenten nodig om samen

tot nieuwe oplossingen te

komen.

egbert gritter, bestuursvoorzitter riBW groep overijssel:

huisvesting

oog houdeN Voor de meest kWetsBareNDe oplossing die nu met dat verzorgingshuis is

gecreëerd, werkt wel, stelt Gritter, maar kan niet

ongelimiteerd worden toegepast. ‘Mensen met

verschillende achtergronden bij elkaar zetten be-

tekent niet per se dat ook acceptatie ontstaat tus-

sen die groepen onderling’, zegt hij. ‘Ik weet dat

de Wmo er is voor kwetsbare mensen en niet voor

doelgroepen, maar ouderen en mensen met een

psychiatrisch ziektebeeld met elkaar combineren

in één setting loopt niet per definitie goed. Er zijn

en blijven psychiatrische patiënten die speciale

aandacht nodig hebben. Hierover heb ik dan ook

gesproken met de gemeente, met als boodschap:

creëer niet het dogma dat je het niet meer over

doelgroepen mag hebben. Juist de psychiatrische

patiënten zijn niet zo sterk in beeld. De lokale po-

litiek heeft er een rol in om wel oog voor hen te

hebben, maar dat is nog niet heel erg het geval.’

Toch kan het wel, mensen vanuit verschillende

doelgroepen bij elkaar zetten. De nieuwbouwlo-

catie Schuilenburg in Raalte, waar dementeren-

de ouderen en jongeren met gedragsstoornissen

in één pand wonen, bewijst het. Gritter kent dit

initiatief. ‘Het is kleinschalig’, zegt hij, ‘dat is wel

een voorwaarde. Hoe massaler het is, hoe meer

belastend het voor de bewoners en de wijk wordt.

Doelgroepen bij elkaar brengen vraagt ook om

het creëren van neutrale plekken. Het feit dat we

mensen met psychiatrische problemen nu toch

onderbrengen in de een vleugel van een verzor-

gingshuis, bewijst dat dit niet altijd eenvoudig

te realiseren is. We doen dit bij gebrek aan beter.

Neutrale plekken creëren is eenvoudiger te reali-

seren in dienstencentra voor dagbesteding. Het is

goed dat we in die dagbesteding geen afzonderlijk

aanbod meer ontwikkelen voor iedere doelgroep,

maar het mengen van de doelgroepen vergt wel

beleid want het is niet eindig. Mensen met een

gedragsstoornis zijn niet per se op hun plaats in

door een vleugel innemen voor beschermd wo-

nen van een deel van haar cliënten. ‘Het voordeel

van deze aanpak is dat die aanbieder en wij de

begeleiding en verzorging met elkaar kunnen de-

len’, zegt Gritter. ‘Het nadeel is dat de woningen

slechts in minimale zin voldoen, er is geen split-

sing van woon- en slaapkamer. Bovendien is het

slechts een deeloplossing. Beschermd wonen aan-

bieden betekent dat je ook groepselementen aan-

biedt zoals samen koken, eten en leren hoe je met

geld moet omgaan. Het uiteindelijke doel is dat

de cliënt uitstroomt naar een meer zelfstandige

vorm van wonen. Maar die doorstroming is niet

mogelijk omat er, zoals ik al zei, niet gebouwd

wordt. Dus hebben we én de woningcorporaties

nodig én de gemeenten, omdat de gemeenten met

de woningcorporaties afspraken maken waarin

het ontwikkelen van huisvesting een onderdeel

kan zijn.’

In die zin kan de Wmo een voordeel zijn, stelt

Gritter, omdat die leidt tot een veel meer directe

sturing door de gemeenten. ‘Het is echter nog te

vroeg om te zeggen of dit zal gaan werken’, zegt

hij. ‘We zetten het al wel op de agenda, maar dat

vertaalt zich nog niet direct in beleid, laat staan in

concrete stappen. Dat zal in 2015 pas gaan gebeu-

ren, de gemeenten en woningcorporaties hebben

de plannen voor de toekomst op dit moment nog

onvoldoende scherp’


“Ik ben blij dat we investeren in vastgoed nooit tot onderdeel van ons beleid hebben gemaakt.”

een meer open centrum. Je moet dus oog blijven

houden voor de meest kwetsbare mensen.’

mismatChZoals Gritter in het gesprek al aangaf, ziet hij

in de decentralisatie van zorgen welzijnstaken

naar de gemeenten een potentiële oplossing voor

de nu bestaande situatie. ‘De gemeenten krijgen

hiermee immers ook een directe verantwoorde-

lijkheid om te zorgen voor doorstroommogelijk-

heden voor onze cliënten, ze kunnen de woning-

corporaties dus hierop aanspreken’, verduidelijkt

hij. ‘Een gemeente kan bijvoorbeeld in grond-

posities uitzonderingen gaan maken in de tarie-

ven, zodat op die grond goedkoper kan worden

gebouwd als het voor aangewezen doelgroepen

is. We moeten hierover lokaal in gesprek met el-

kaar, maar ik denk dat dit ook landelijk nog een

keer op de agenda moet komen. Er zit op dit punt

echt een mismatch in het regeerakkoord. De za-

ken zijn niet op elkaar afgestemd en ik zie dit de

komende jaren ook niet gebeuren, want de mi-

nisteries van VWS en van Wonen en Rijksdienst

hebben ieder hun eigen agenda’s. Ik ga ervan uit

dat we vier of vijf jaar verder zijn voordat een

nieuwe balans begint te ontstaan. En het risico

dat de meest kwetsbare mensen tot die tijd in de

problemen komen, is beslist reëel. Het kan bete-

kenen dat mensen met psychiatrische problemen

minder snel in beeld komen, waardoor hun pro-

blemen ernstiger worden en de overlast die zij

veroorzaken dus ook. De sociale wijkteams moe-

ten hiervoor een oplossing gaan bieden, maar die

moeten nog op stoom komen.’

In de tussentijd toch maar zelf gaan bouwen dus?

‘Nee’, zegt Gritter onomwonden. ‘Het kán een

conclusie zijn als blijkt dat we er op een andere

manier niet uitkomen, maar niet nu al. De dyna-

miek die nu ontstaat, moet zijn tijd hebben om

zijn werk te doen. We zijn financieel gezond hoor,

dat is het probleem niet. Maar zoals ik al zei: dan

lossen wij het probleem alleen op. We moeten dit

samen doen met de gemeenten en de woningcor-

poraties.’ <“Je moet oog blijven houden voor de meest kwetsbare mensen.”


BU MAN

Specialist in flexibele huisvesting voor de gezondheidszorg

www.bussman.nl

adv FMT Gezondheidszorg.indd 1 03-01-14 12:47

Advies, productie en installatie van:

- Operatiekamer wandsystemen(met of zonder geïntegreerde loodinlage)

- Hermetisch sluitende schuifdeuren- Flush verlijmde (lood) vensters- Doorgeefkasten

(met of zonder geïntegreerde loodinlage)

Belleweg 9 | 5711 DH Someren | The Netherlands | T: +31 493 473637 | www.ropasystems.nl

steriliseren


Tekst en fotografie: Gerrit Tenkink

Innovatieve CSA Meander MC draagt bij aan veilige patiëntenzorg

het meander medisch centrum in

amersfoort opende decemBer 2013 de

deuren. tegelijkertijd nam het ziekenhuis elf

ok’s in geBruik. de centrale sterilisatie

afdeling (csa) Bevindt zich Boven de ok’s.

op die manier worden de lijnen letterlijk en

figuurlijk kort gehouden.

Een grondige voorbereiding van een complex proces leverde een state

of the art CSA op. Daarmee is Meander klaar voor de toekomst. Op

de CSA van het Meander MC passeren jaarlijks 40.000 ste’s (1 ste =

2 instrumentennetten).

Gerbrand Boelens is Ter Zake Deskundige Steriele Medische Hulpmiddelen

(DSMH) in het Meander MC. Al met al terugrekenend schat hij dat hij acht

jaar bezig is geweest om ‘zijn’ CSA vorm te geven en daaraan voorafgaand op

de juiste plek in het ziekenhuis te krijgen. “Maar we hadden één geluk. In de

Raad van Bestuur was men het er over eens dat de CSA intern moest blijven.

Zodra je de CSA extern positioneert, ben je niet meer in staat om maatwerk

te leveren. Daarnaast verlies je de zeggenschap over het proces en word je af-

hankelijk van derden. Bovendien is intern op termijn goedkoper. Binnen het

ziekenhuis waren we het daar snel over eens.”

uitgaNgsPuNteNNa plaatsbepaling en een inventarisatie van de werkprocessen en de daarbij

bijbehorende apparatuur, kwam de keuze voor de leverancier aan bod. “Uit-

gangspunten daarbij waren onder andere:

- betrouwbaarheid;

- een leverancier die het totale pakket kon leveren;

- een goede aftersales en

- een leverancier die bereid was om mee te denken, maar ook innovatief

durfde te zijn.

Verder hebben we gekeken naar de total cost of ownership, inclusief de jaar-

lijkse exploitatiekosten. Uiteraard moest de apparatuur en de service van de

leverancier voldoen aan de PvE van het ziekenhuis.”

Omdat Meander MC geen academisch ziekenhuis is, hoefde er niet Europees

aanbesteed te worden, hetgeen het proces aanzienlijk versnelde. “Uiteinde-

lijk bleven er drie leveranciers over die konden voldoen aan de eisen, aan de

weten regelgeving en die in staat waren om een verantwoord medisch pro-


duct af te leveren. Daarbij speelde de total cost of ownership een belangrijke

rol. Met de keuze voor Miele ben je uiteindelijk na tien jaar goedkoper uit,

zo bleek uit de berekeningen. We hebben dus niet alleen naar het moment

van investeren gekeken.”

oPmerkelijke keuZeDe keuze viel op dus Miele Professional. Een opmerkelijke keuze, omdat

deze leverancier op dat moment nog niet eerder een complete CSA in een

nieuw ziekenhuis had ingericht. Bovendien was de ervaring met Miele Pro-

fessional beperkt. “Binnen het Meander hadden we ervaring met één instru-

mentenwasmachine van Miele, die een jaar eerder was aangeschaft. Maar de

instructie bij deze machine en de begeleiding van het uitvoerend personeel

werd goed opgepakt door de mensen van Miele”, zegt Boelens, die een mis-

schien nog wel belangrijk punt aantipt. “Miele had een vakinhoudelijke heel

goede presentatie. Men had bij de eerste presentatie al een compleet plan

uitgewerkt, dat in grote lijnen overeen kwam met onze ideeën. De opstelling

en de logistiek was goed doordacht en de technische mensen van Miele wa-

ren in staat om onze vragen te beantwoorden. Daarnaast waren we op zoek

naar een totaalleverancier”, zegt Boelens die vertelt dat de keuze ook met

deze positieve punten nog steeds niet voor de hand lag. “Uiteindelijk bleken

de afspraken over de aftersales service en begeleiding doorslaggevend. Voor-

heen kwam bijna al onze apparatuur van een andere leverancier, maar de

laatste jaren hadden we minder goede ervaringen met deze service. Je kunt

wel goede apparatuur leveren, maar als er een storing optreedt, dan wil je

wel graag dat die snel en adequaat wordt verholpen.”

Eén systeem. Eén partner.Totaal leverancier voor de CSA.

Efficiënt.

Systeemoplossingen voor de onreine en reine zijde

Minder kosten.

Lage total cost of ownership

Innovatief.

Gepatenteerd reinigingsproces voor complexe en

kritisch instrumentarium

Meer service.

Uitgebreide dienstverlening van de hoogste

Miele kwaliteit

Voor meer informatie: www.miele-professional.nlTelefoon: (0347) 37 88 84

Reinigen/DesinfecterenSteriliserenDocumenterenGaranderen

miele leverde zes desinfectoren.

de tien inpaktafels zijn in hoogte verstelbaar.


steriliseren

geBruikersmotiVatieDe CSA van het Meander beslaat zo’n 1.000 vierkante meter. En het ligt

voor de hand om te denken dat je voor het bouwen van een nieuwe CSA

een voorbeeld van een ander ziekenhuis kunt kopiëren. Toch is dat niet het

geval. Boelens: “Uiteraard heeft ieder ziekenhuis een eigen logistiek systeem.

Hoe is de OK gepositioneerd ten opzichte van de CSA. Daarnaast heeft ie-

der ziekenhuis zijn specialismen. Hier in het Meander opereren we onder

andere met Da Vinci-robots. Het reinigen van de bijbehorende apparatuur

vraagt om specialistische apparatuur.”

Een ander punt van belang bij het inrichten van een CSA zijn de wensen van

de gebruikers. Immers zij zijn degenen die dagelijks in de ruimte moeten

werken. Zoals altijd bij grote aankopen ontstaat er een spanningsveld tussen

gebruikers en inkoop. Bij het Meander was dat niet anders. Gebruikers, CSA

medewerkers, Hoofd CSA, Karel van de Hoef en Boelens hebben invloed

gehad op de uiteindelijke keuze. Men wist de RvB te overtuigen dat draag-

kracht bij de medewerkers essentieel is voor het goed functioneren van de

CSA. “Werkt het personeel niet met de goede apparatuur, dan gaat dat ten

koste van motivatie en dus ten koste van de kwaliteit. Nu we een jaar op weg

zijn kunnen we zeggen dat alles naar behoren draait. Naast de juiste appara-

tuur komt dat ook op het conto van het personeel.”

FatGemotiveerd personeel, een meedenkende leverancier, maar daarmee ben

je er nog niet. Immers hoe weet je of de ziekenhuisspecifieke instrumen-

ten ook daadwerkelijk schoon en 100 procent steriel de CSA verlaten? Het

antwoord op die vraag werd gegeven via de zogenaamde FAT (Fabriek Ac-

ceptatie Test) bij de Miele Professional- fabrieken in Oostenrijk. Daarvoor

werden medische instrumenten en sterilisatiecontainers naar Oostenrijk ge-

stuurd om te kijken of de sterilisatieprocessen konden voldoen aan het PvE

van het Meander MC. “Ieder ziekenhuis heeft zijn eigen instrumenten. Het

is dus niet vanzelfsprekend dat het instrumentarium dat wij gebruiken ook

goed gereinigd en gesteriliseerd kan worden door de Miele-apparatuur. Het

was voor ons belangrijk om te weten hoe de kunststof deksels van de ste-

rilisatiecontainers zich houden tijdens het reinigings-, desinfectie-, sterili-

satie- en droogproces. Deze containers bevatten een kunststof Prime-Line

‘Zodra je de CSA extern positioneert, ben je niet meer in staat maatwerk te leveren’

gereinigd instrumentarium aan de schone ontlaadzijde van de desinfectoren.


deksel. Een innovatief systeem met veel productvoordelen, maar met uitda-

gende eigenschappen in het sterilisatieproces. Hoe houdt het kunststof zich

op het moment dat de temperatuur oploopt tot 134 graden Celsius? En zijn

de sterilisatoren wel in staat om de instrumenten echt 100 procent droog af

te leveren? Uiteindelijk leverden de testen bevredigende resultaten en kon

het licht op groen.”

eeN jaar laterOp dit moment draait de CSA bijna een jaar. Boelens en Van de Hoef zijn

tevreden. “We hebben wat kinderziektes gehad, maar de aftersales service

werkt zoals afgesproken. Bovendien hadden die problemen niet met de ap-

paratuur te maken, maar veelal met logistiek en de infrastructuur van het

ziekenhuis, de aan- en afvoer van water en stoom bijvoorbeeld. Achteraf kan

ik zeggen dat ik het hele proces de volgende keer in grote lijnen weer op-

nieuw op deze manier zou doen. Het is ontzettend belangrijk geweest dat wij

vanaf het begin bij het bouwoverleg zijn geweest. Vanaf de eerste plannen

zaten we aan tafel. Doe je dat niet, dan heb je geen mogelijkheid om mee te

praten en bij dit soort grote en gecompliceerde bouwactiviteiten zijn beslis-

singen achteraf heel moeilijk terug te draaien.” <

Wat leverde Miele Professional?• Vier PS5662v sterilisatoren inclusief automatische ontlaadunits;• Twee retoursluizen;• Tien inpaktafels;• Zes PG8528 thermodesinfectoren;• Een PG8822 wagenwasinstallatie;• Rvs-omkleding ten behoeve van de waterstofperoxideplasmasterilisator;• Instrumenten en inzetretoursysteem;• Belaad- en ontlaadtafels;• Drie spoelmeubels met installatiewand

ontwerp van de Csa meander mC.

gerbrand Boelens en twee van zijn medewerkers.

de Csa beslaat ca 1.000 vierkante meter.

‘Goede apparatuur be-vordert de werkmotivatie en verbetert de geleverde kwaliteit’


Door: Wilma Schreiber

communicatietechnologie

Smarter phone voor de zorg

omdat gewone smartphones niet tegen desinfec-

terende middelen kunnen”, verklaart Marja Nie-

boer, manager marketing communicatie Benelux

bij Ascom. Een ander belangrijk bezwaar is dat

een standaard smartphone alarmen onderdrukt

als de verpleegkundige op dat moment aan het

bellen is. “Daarom maakt de Myco onderscheid

tussen essentiële en minder belangrijke apps. Een

alarm komt er dus altijd door, het gesprek wordt

geparkeerd. De verpleging kan vervolgens het

alarm accepteren of delegeren aan een collega”,

aldus De Lijster.

alarmmoeheidDe dagelijkse praktijk van de verpleging vorm-

de het uitgangspunt bij het ontwikkelen van de

Myco is de afkorting van My compan-

ion en dat geeft gelijk al aan hoe de

smartphone bedoeld is: als maatje

van de verpleging. Geen overbodige luxe, zo blijkt

uit onderzoek van Ascom naar de tijdsindeling

van verplegend personeel dat werd verricht in een

aantal ziekenhuizen in zes verschillende landen:

- 32% van de tijd wordt besteed aan informatie-

vergaring,

- 9% aan telefoontjes,

- 19% aan vervoer,

- 17% aan administratieve taken en

- 23% aan contact met patiënten.

“Verpleegkundigen zijn dus minder dan een

kwart van hun tijd aan het bed te vinden. Als je

meeloopt met een dienst, wat onze onderzoe-

kers hebben gedaan, ontdek je ook waarom. De

verpleging loopt veel omdat informatie nooit op

de plek is waar zij die nodig hebben. Bovendien

worden ze continu gestoord door allerlei alarmen

die afgaan. Daardoor is hun werkwijze heel inef-

ficiënt”, stelt Mario de Lijster, product markt ma-

nager Communicatie & Health bij Ascom. “Het

triggerde ons om op zoek te gaan naar een oplos-

sing, waarbij de verpleging de benodigde infor-

matie altijd bij de hand heeft.”

Dit ei van Columbus is er inmiddels: de Myco, een

smartphone speciaal ontwikkeld voor de zorg.

Want de smartphones voor consumenten bleken

om diverse redenen minder geschikt voor gebruik

in een ziekenhuis. “Allereerst omdat ze doorgaans

na een paar jaar kapot gaan en de batterij te kort

meegaat voor een dienst van 6 tot 8 uur. En bij

het gebruik van privé smartphones zijn de gege-

vens van patiënten en hun privacy moeilijk te be-

schermen. Verder is de vereiste hygiëne een punt

Begin volgend jaar Brengt

ascom een nieuwe

smartphone op de markt: de

myco. deze is ontwikkeld in

samenwerking met het veld

en moet verpleegkundigen

helpen hun werk een stuk

efficiënter te doen

altijd overzicht over de eigen patiënten dankzij kamer- en bednummer, alarmtype en urgentie.


hebben in feite WhatsApp naar een professionele

omgeving gebracht, waar hygiëne en beveiliging

geborgd zijn. Want personeel logt in met een ei-

gen profiel en zodra de smartphone op de lader

wordt gezet, wordt deze afgeschakeld. De gege-

vens blijven dus in het ziekenhuis”, zegt De Lijs-

ter. Bestaande Android apps van het ziekenhuis,

voor bijvoorbeeld early warning, gegevensverza-

meling of check op protocollen, zijn eenvoudig

te integreren en met één swipe zichtbaar te ma-

ken. Naadloze wifi roaming garandeert een soe-

pele overdracht tussen toegangspunten tijdens

gesprekken.

De Myco heeft een 3,5 inch scherm (“afgestemd

op de gemiddelde grootte van de hand van een

verpleegkundige, opdat deze het toestel met één

hand kan bedienen”) en is voorzien van een clip

die de smartphone stevig bevestigt op een laag-

je dunne stof van de borstzak van het uniform.

“Verder zit er een barcodescanner op, waarmee

de verpleegkundige patiënt en medicatie kan

scannen en zeker weet dat hij/zij de patiënt de

juiste medicijnen geeft”, vertelt Nieboer.

De Myco is berekend op een ‘tough environment’:

nat worden, laten vallen of zelfs mee gooien, het

kan allemaal. De uitrol is aanstaande. “Dit najaar

vinden in een aantal ziekenhuizen pilots plaats

om te kijken of het hun de voordelen oplevert die

ze ervan verwachten. En per 1 april volgend jaar

is de Myco leverbaar.” Afgaand op de functionali-

teiten, kon deze verpleegmaat wel eens veel vrien-

den gaan maken. <

alarmen zijn voorzien van een kleurcode - groen,

oranje of rood in oplopende mate van urgentie.

Ziekenhuizen kunnen zelf per afdeling alarmen

definiëren en ook het rooster van de verpleging

eraan toevoegen. Myco bepaalt dan automatisch

wie welk alarm ontvangt.

extra disPlayHandig extraatje is het topdisplay, waarmee de

verpleging in één oogopslag type alarm, kamer-

en bednummer kan zien. Nieboer: “Je hoeft de

smartphone dus niet eerst uit je borstzak te ha-

len, prettig als je net met gedesinfecteerde han-

den met een patiënt bezig bent. Je stelt de ur-

gentie vast en beslist of je smartphone opneemt.

Zo niet, dan wordt het alarm doorgezet naar een

collega, net zo lang tot iemand de oproep accep-

teert.” In geval de hartmonitor afgaat, toont Myco

op het scherm ook de laatste 10 seconden van de

geschiedenis. “Dan weet je of je moet gaan ren-

nen en een hulpteam inroepen of dat je rustig er-

heen kunt lopen.”

PraktisChe VoordeleNNaast de classificering en prioritering van alar-

men, heeft de Myco meer praktische voordelen.

Ook deze zijn gebaseerd op wensen van verpleeg-

kundigen en observaties tijdens hun werkzaam-

heden. Doel: het optimaliseren van de klinische

werkstromen.

Zo zit er een messagingfunctie op zodat de ver-

pleging met één swipe kan chatten met collega’s

zonder dat ze naar hen toe hoeven lopen. “We

Myco. Daarbij werd ook aandacht besteed aan

het verschijnsel van alarmmoeheid: door een

overdaad aan piepjes gedurende de dag hoort het

verplegend personeel ze op een gegeven moment

niet meer. De Lijster: “Alarmmoeheid of Alarm

Hazard staat al jaren in de top 10 van technische

problemen in de zorg van het Amerikaanse ECRI

Institute, de laatste drie jaar zelfs op nummer 1.

Onderzoek laat zien dat het op een IC-afdeling

in een groot Amerikaans ziekenhuis gaat om zo’n

770 alarmen per bed per dag. En die alarmen mo-

gen niet worden afgezet. Dus moet je ervoor zor-

gen dat ze bij de juiste verpleegkundige terecht-

komen.”

Om orde te scheppen in het woud aan alarmen,

worden deze eerst geanalyseerd. Naar type pro-

bleem en naar prioriteit. “Dat betekent dat het to-

taal aantal alarmen zo afneemt dat de verpleging

het niet langer als ‘gewoon’ ervaart en ze dus weer

opmerkt. Ook het feit dat een verpleegkundige

alleen de alarmen doorkrijgt van patiënten waar

hij/zij verantwoordelijk voor is, draagt hier aan

bij.” Op het scherm van de Myco ziet de verple-

ging een overzicht van de eigen patiënten, voor-

zien van kamer- en bednummer. Openstaande

met één swipe is contact te leggen met collega’s.

kijken ‘zonder handen’: het topdisplay.

trots op de myco.


informatievoorziening

Samen eigenaar

Herko Coomans: ‘In het PrIO-project conclu-

deerden we, dat er ontzettend veel gebeurd is

op het gebied van informatievoorziening in de

zorg. Maar sturing op samenhang ontbrak. Re-

den? Niemand was eigenaar van het probleem.

Dat wilden we veranderen. Destijds legde de Re-

gieraad van Nictiz aanbevelingen neer bij de mi-

nister. Dat was het. Maar is het aan de minister

om bijvoorbeeld sturing te geven aan uitwisseling

tussen de eerste en tweede lijn? De minister heeft

stelselverantwoordelijkheid, maar kan niet alleen

eigenaar zijn. Besloten is, tot de oprichting van

Evert Sanders, gebruikersvoorzitter IHE

Nederland, praat met Herko Coomans,

projectleider van het Regiebureau Infor-

matievoorziening Zorg i.o. van het ministerie van

VWS, het vroegere Programma Informatiehuis-

houding op Orde (PrIO).

Evert Sanders: ‘Het komen tot een duurzaam in-

formatiestelsel in de zorg, lijkt simpel. Toch krij-

gen we het niet echt van de grond. Hadden we ja-

ren geleden de RegieRaad van Nictiz, nu kennen

we het Informatieberaad. Wat is anders?

Door: Betty Rombout

om tot een duurzaam

informatiestelsel in de zorg

komen, heeft het ministerie

van vws een informatieBe-

raad in het leven geroepen.

een zorgBreed, Bestuurlijk

overleg met partijen uit het

veld. doel is regie op de

samenhang tussen alle

‘losse’ ontwikkelingen te

voeren en Belemmeringen uit

de weg te nemen.

het eerste Beraad vond op

13 oktoBer jl. plaats.

evert sanders.herko Coomans.


een zorgbreed eigenaarschap: het Informatieberaad. De insteek is dus an-

ders.’

‘Anders is ook, dat we proberen er geen ICT-project van te maken. Kijken

naar het ontwerp en vervolgens vertalen naar standaarden? Nee. We hebben

al ICT-projecten genoeg. Wat we wel doen, is het organiseren van een be-

weging. Een beweging die niet al een volledig uitgewerkte meerjarenagenda

heeft, maar wel weet wat de gemeenschappelijke doelen zijn. Welk project

we ook doen, alles toetsen we aan die doelen.’

‘Ook het momentum is anders. We kennen trajecten als registratie aan de

bron. IHE is enorm goed bezig. De eHealth-ontwikkelingen gaan razend

snel. We hebben steeds meer persoonlijke gezondheidsdossiers op onze de-

vices. Discussie voeren over nut en noodzaak, is veel minder nodig. Er zijn

ongelooflijk veel goede ontwikkelingen. Echter, nu is het moment om de

hoofdvraag te stellen: hoe gaan we dit alles aan elkaar vast knopen? Dát

gaan we in het Informatieberaad bespreken. Met z’n allen. De aanpak is

open. Samen zijn we eigenaar van een probleem. Daar zullen we elkaar op

aanspreken.’

Evert Sanders: ‘Dus, omdat we het samen doen, heeft het meerwaarde. Ei-

genlijk kun je het vergelijken met social media.’

Herko Coomans: ‘Inderdaad. Het Informatieberaad maakt die gezamenlijke

verantwoordelijkheid expliciet en zo manifest mogelijk. Het mooie is, we

krijgen meer medewerking en betrokkenheid dan verwacht. Het nut van

het Informatieberaad is op de eerste bijeenkomst van 13 oktober jl, niet

ter discussie gesteld. Dat zegt wel wat. Ook dat partijen zelf hebben aan-

gegeven dat de prioriteit ligt bij patiëntinformatie. Dat hebben we ze niet

ingefluisterd. Partijen stellen daarnaast, dat ze al hun voorstellen en priori-

teiten gaan toetsen. Draagt het bij aan de informatiepositie van de patiënt?

Kortom, het momentum is er, dat informatievoorziening een bindend on-

derwerp is. Niet vanwege de techniek, maar vanwege het feit dat we allemaal

met informatie bezig zijn.’

Evert Sanders: ‘Ik deel de mening, dat het momentum er is. Iedereen, elke

regio, denkt en weet dat het nu beter en anders kan.’

Herko Coomans: ‘En dat kan, omdat we met het Informatieberaad probe-

ren te voorzien in de vraag naar regie in een open omgeving. Binnen het be-

raad kennen we een binnenring met 19 deelnemers. De buitenring bestaat

letterlijk uit stoelen om de binnenring heen. Partijen die niet structureel

aan tafel zitten, kunnen vanaf daar volgen wat er besproken wordt. Indien

gewenst, geven we deze partijen de mogelijkheid hun zegje te doen over be-

paalde onderwerpen.’

Evert Sanders: ‘Maar wat ik me af vraag, hoe krijgen we in de praktijk be-

stuurders van bijvoorbeeld ziekenhuizen zo ver? Ziekenhuizen kennen vele

projecten. Een goede regie vereenvoudigt die projecten. Maar wie durft de

prioriteiten te veranderen, in de zin van een samenhangend stelsel? Wat is

de juiste toon voor bestuurders? We moeten wel heel veel geduld hebben.’

Herko Coomans: ‘Geduld moeten we zeker hebben, maar tegelijkertijd zie

ik, dat het ook snel kan gaan. Wat ik eerder al zei, informatievoorziening in

de zorg is geen ICT-probleem. Dat moet duidelijk zijn. Daarom proberen

De nieuwe SPEED bedrĳfsafwasautomaten

Alleenbĳ Miele

Bedrĳfsafwasautomaten met verswatersysteem!• Kortste programmaduur 5 minuten•

beladingsniveau‘s• Geschikt voor twee korven 500 x 500 mm• Reiniging conform HACCP DIN 10512

Info: (0347) 37 88 84www.miele-professional.nl

Nu

€ 500,-inruilpremie*

www.mĳnvaatwasserkiezen.nl

* inruilpremie geldig van 15 oktober tot en met 31 december 2014

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

mijns inziens van belang dat we op de verschil-

lende niveaus marketing bedrijven. Iedere laag

vergt zijn eigen aanpak. Als IHE zien we, dat juist

die marketing erg belangrijk is. Het meerlagen-

model is al langer bekend, maar het is niet van-

zelfsprekend, dat er mee gewerkt wordt. We moe-

ten iedereen bij de les houden. Tot nu toe heeft

IHE zich met name op de technische laag gericht.

Dat moet veranderen.’

Herko Coomans: ‘Maar let wel, het een sluit het

ander niet uit. De lagen moeten elkaar verster-

ken. Waar we volgens mij nu mee bezig zijn, is de

bovenkant van het model meer in evenwicht te

brengen met de andere lagen en de verbindingen

explicieter te maken.’

Evert Sanders: ‘Het is een hele uitdaging. Maar ik

geloof er in. Kijk ook naar de Zorgbazaars’ (Red:

open platform waar de ontwikkeling van het zorg-

brede informatiestelsel centraal staat, een initiatief

van het Regiebureau Informatievoorziening).

Herko Coomans: ‘Ze heten niet voor niets zo.

De naam ‘zorgbazaar’ komt van de Amerikaanse

programmeur en publicist Eric Raymond. In de

jaren 90 van de vorige eeuw schreef hij een essay,

genaamd: ‘De Kathedraal en de Bazaar’. Hierin

beschrijft hij de gesloten software, zoals destijds

voor Windows werd gebruikt, als een kathedraal:

complex en imponerend. De open source wereld

daarentegen werkt volgens Raymond als een ba-

zaar. Je weet niet wat het gaat worden, maar wel

dat je met ongeveer hetzelfde bezig bent, het sa-

men doet. Een bazaar zorgt voor betere kwali-

teit. Hoe meer mensen naar open source kijken,

hoe meer fouten er worden opgespoord. En hoe,

meer de complexiteit verkleind wordt. Een pro-

we die informatievoorziening ook te beschrijven

in termen van kwaliteit van zorg, doelmatigheid

en transparantie.’

Evert Sanders: ‘Daar is inderdaad behoefte aan.

Onderwerpen die bestuurders in beweging bren-

gen. Dat goede informatieuitwisseling belangrijk

is, wordt altijd al bevestigd. Maar dat is onvol-

doende. Het moet hoger op de prioriteitenlijst.

Het is aan patiënten niet uit te leggen, dat infor-

matie bij behandeling in meerdere ziekenhuizen

niet gewoon overal beschikbaar is.’

Herko Coomans: ‘Het gaat om de taal waarin we

met bestuurders praten. En dat we projecten tel-

kens weer toetsen. Ik zei het al eerder. Draagt het

project bij aan een betere zorg of is het een doel

op zich?’

Evert Sanders: ‘En daar moeten we elkaar op

aanspreken?’

Herko Coomans: ‘Dat zeggen de partijen zelf. De

vrijblijvendheid moet er van af. Tijdens het eer-

ste Informatieberaad is afgesproken dat elk van

de leden zich zal houden aan de afspraken en

elkaar erop zal aanspreken. Daar is nu geen wet

voor nodig.’

Evert Sanders: ‘Ja, wetten zijn vaak eindstations.’

Herko Coomans: ‘Mensen komen in beweging,

dat is het voornaamste. Elkaar aanspreken op ie-

ders verantwoordelijkheid. Daarbij is het van be-

lang om alle lagen met elkaar te verbinden.

(Zie de figuur Meerlagenmodel).

Evert Sanders: ‘In dat meerlagenmodel is het

bleem kan niet op het niveau opgelost worden,

waarop het gecreëerd is. Daarvoor is een andere

blik nodig met een ander perspectief op het pro-

bleem. Wat zorgt voor een breder kader, waarbin-

nen mogelijkheden ontstaan om het probleem op

te lossen.’

‘Kijkende naar de informatievoorziening in de

zorg: we hebben allemaal hetzelfde probleem.

Maar met z’n allen zorgen we er nu voor dat de

complexiteit kleiner in plaats van groter wordt.

Dan maken we stappen. Niet alleen in andere

perspectieven, ook in de andere lagen. Soms los

je iets technisch op, soms in processen en een an-

dere keer met wetgeving.’

Evert Sanders: ‘Exact. Dat lagenmodel is ook op

het komende IHE Nederland en HL7 Jaarcongres

op 14 november aanstaande een rode draad.’

Herko Coomans: ‘Ik ben heel blij dat IHE en HL7

over dit model een Zorgbazaar hebben georga-

niseerd en dat het ook weer in het congres naar

voren komt. Blij dat we dit model nu kunnen ge-

bruiken als onderdeel van het toetsingsmodel, als

hulpmiddel om het gesprek te voeren. Maar laten

we wel uitkijken, dat dit model geen doel op zich

wordt.’ <


informatievoorziening

meerlagenmodel.

Het InformatieberaadHet Informatieberaad wordt voorgezeten door de secretaris-generaal van VWS, Leon van Halder.Daarnaast hebben de directeuren-generaal lang-durige zorg, curatieve zorg en volksgezondheid vanuit hun verantwoordelijkheid voor beleid en uit-voering zitting in het beraad. De directeur-generaal van het RIVM neemt deel namens alle uitvoerings-organisaties van VWS.Vanuit het veld zijn de zorgverzekeraars (ZN), de patiëntenorganisaties (NPCF), de ziekenhuizen (NFU, NVZ), de medisch specialisten (OMS), de huisartsen (NHG, LHV), de eerste lijn (InEen), de farmacie (KNMP), de GGZ instellingen (GGZ NL), gehandicaptenzorg (VGN), zorginstellingen (Actiz) en gemeenten (VNG) vertegenwoordigd. Het volgende informatieberaad vind plaats in ja-nuari 2015.


www.swisslog.com

HEALTHCARE SOLUTIONS

TRANSCHECk vALIdATIE SERvICEDoor de inzet van een TransCheck patroon analyseert en valideert TransCheck de kwaliteit van de medische transporten via pneumatische buissystemen door het meten van een brede reeks van fysische parameters binnen het systeem, zoals g-krachten,trillingen, temperatuur, snelheid en versnellingen. Deze gegevens kunnen worden gebruikt voor technische validatie, kwaliteitsverbetering en aanbevelingen.

TRANSCHECk vALIdATIE SERvICETransCheCk serviCe helpT De inTerne kwaliTeiTszorg in ziekenhuizen


medische gassen

Ziekenhuizen lopen risico’s met distributiesystemen medische gassen

niet ongevaarlijk zijn, heeft voor een grotere be-

wustwording binnen ziekenhuizen gezorgd. Dit

om aan een bepaalde kwaliteit te voldoen met het

oog op de veiligheid voor de patiënt, de omgeving

en de eigen organisatie. Ziekenhuizen vragen dan

ook steeds vaker of een installatie gecertificeerd

kan worden.

risiCo’s“Maar dan hebben we het over nieuwbouw. Zo-

dra de installatie is aangebracht en het vervol-

gens gaat over onderhoud, lijken de afspraken

in sommige ziekenhuizen anders te worden. Er

zijn voorbeelden dat een Technische Dienst op

eigen initiatief werkzaamheden uitvoert aan het

systeem. Soms wordt zelfs een externe aannemer

Op een OK of Intensive Care is alles tot

in detail geregeld en vastgelegd in pro-

tocollen en afspraken. Dat geldt ook

voor het gebruik van de medische gassen. Echter,

zodra de leidingen achter de muren of in het pla-

fond uit het zicht verdwijnen, worden ze vaak be-

schouwd als gebouwgebonden installaties en is er

minder aandacht voor dat leidingwerk.

Bij nieuwbouw van ziekenhuizen laat de op-

drachtgever de werkzaamheden aan het gassen-

distributiesysteem nog uitvoeren door een ter

zake kundig bedrijf. Meldingen van incidenten en

calamiteiten hebben in het verleden tot strengere

controles van de inspectie geleid, met als gevolg

een zekere dwang. Ook de wetenschap dat gassen

Door: Gerrit Tenkink

als het gaat over

distriButiesystemen voor

medische gassen is er in

meerdere nederlandse zieken-

huizen iets vreemds gaande.

op een ok of intensive Care is het gebruik van medische gassen tot in detail geregeld en vastgelegd in protocollen en afspraken.


de NEN-EN-ISO 7396-1 als Norm. Maar het is

geen wettelijke verplichting. Op het moment dat

er iets mis gaat, wordt natuurlijk de herleidbaar-

heid heel erg belangrijk. Wie heeft waar en wan-

neer een fout gemaakt? Lang niet altijd is de fout

te herleiden of te achterhalen.”

gekWaliFiCeerd BedrijFYpma pleit er voor om dus niet alleen de aanleg,

maar ook het onderhoud van gassendistributie-

systemen te laten uitvoeren door gekwalificeer-

de bedrijven of een gekwalificeerde Technische

Dienst. Zo´n bedrijf zou Dräger kunnen zijn.

“Dräger is, zoals eerder aangegeven, specialist in

medische gassen, vanaf de risicoanalyse tot en

met het ontwerp en de aanleg. Maar daarnaast

nemen wij ook service en onderhoud voor onze

rekening. Wij hebben als enige distributeur in

Nederland een gecertificeerd kwaliteitswaarborg-

systeem om complete distributiesystemen te en-

gineeren, samen te stellen met eigen producten

en geheel te installeren en op te leveren volgens

de voorgeschreven norm. Daarnaast zijn we ge-

machtigd om zelf de jaarlijks verplichte keuringen

aan de gasgerelateerde installaties uit te voeren.

We voeren het onderhoud, maar ook de jaarlijkse

controles uitsluitend uit met eigen personeel. Een

bewuste keuze, want zo staan we garant voor de

kwaliteit. Al onze medewerkers hebben de daar-

toe verplichte opleidingen en diploma’s. Met de

distributie van gassen zit je in een hoog risicoge-

bied en dat moet je in handen geven van gecer-

tificeerde bedrijven. Niet alleen bij nieuwbouw,

maar ook als het onderhoud betreft.” <

getransporteerd. De toepassing van meerdere

gassoorten waren aanleiding voor de ontwikke-

ling van gasspecifieke afnamepunten. In de mo-

derne ziekenhuizen omvatten die systemen vaak

vele kilometers leidingen, door het hele zieken-

huis heen. De huidige norm voor gassendistri-

butiesystemen reflecteert de ontwikkelingen van

begin jaren vijftig tot nu toe. Langzamerhand

ontstond regelgeving, die vervolgens werd ver-

taald in normen. Zo is de NEN-EN-ISO 7396-1

op dit moment de meest actuele norm die van

toepassing is. Dräger conformeert zich aan deze

norm. “De norm wordt binnen Europa en ver

daar buiten toegepast, maar navolging ervan kan

per land verschillen. Ook in Nederland is deze

norm actueel en in veel gevallen onderdeel van

het contract tussen opdrachtgever en opdracht-

nemer. Dat is maar goed ook, want als je een in-

stallatie bouwt en er doet zich ooit een probleem

voor, dan vormt deze norm het enige toetsings-

kader waar de rechter op terug kan grijpen. Deze

norm schept dus duidelijkheid over hoe een in-

stallatie moet zijn uitgevoerd. Echter in ons land

zijn er maar een paar bedrijven met specifieke

theoretische en praktische kennis van de mate-

rie die zich hebben toegelegd op het installeren

en van medische gassendistributiesystemen. Van

die gespecialiseerde bedrijven is Dräger als enige

in staat om een systeem, van ontwikkeling en fa-

bricage van componenten tot en met de volledige

installatie, te certificeren.”

CoNVeNaNtIn 1996 is bepaald dat medische gassen worden

aangemerkt als geneesmiddel en als zodanig val-

len onder de verantwoording van de ziekenhuis-

apotheker. “De ziekenhuisapotheker is daarmee

eindverantwoordelijk voor de technische omge-

ving. Zijn focus en vaak ook interesse liggen ech-

ter vaak niet bij dit technisch deel. Hij is overgele-

verd aan de informatie die de Technische Dienst

hem verschaft. Als die Technische Dienst dan ook

nog eens buiten het ziekenhuis is georganiseerd

neemt het risico toe.” Uiteraard hebben zieken-

huizen afspraken gemaakt om de kwaliteit van de

medische technologie te waarborgen. “Zo teken-

den de Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), de

Nederlandse Federatie van Universitair Medische

Centra (NFU) en Revalidatie Nederland in 2011

een convenant ‘Veilige toepassingen van medi-

sche technologie in het ziekenhuis’ om de kwa-

liteitsborging van medische technologie vast te

stellen. Het is een convenant, waarin onder ande-

re beschreven staat dat je het onderhoud moet la-

ten uitvoeren door gekwalificeerd personeel met

ingehuurd om het onderhoud te plegen”, zegt

Theo Ypma, manager Workplace Infrastructure

bij Dräger Medical Netherlands. “En daarmee ne-

men ziekenhuizen grote risico’s. Het heeft overi-

gens vaak ook te maken met bezuinigingen. Om

te bezuinigen kiezen ziekenhuizen er namelijk

steeds vaker voor om het werk van de Technische

Dienst uit te besteden. Maar is het bedrijf dat de

werkzaamheden overneemt wel gecertificeerd om

te werken aan deze leidingsystemen? Vaak wordt

daar onvoldoende naar gekeken. Het ingehuurde

bedrijf is blij met de klus en gaat geen slapende

honden wakker maken. Maar op het moment

dat er fouten worden gemaakt, heb je de poppen

aan het dansen. Het gebeurt zelfs dat er bedrijven

worden ingehuurd, zonder het ISO 9000- kwali-

teitssysteem. Dat is vragen om problemen. Veel

van het werk in het gasdistributiesysteem heeft

te maken met leidingwerk. Dat legt men als snel

in de werktuigbouwkundige hoek neer en daar

wordt vaak te makkelijk over gedacht.”

NormeNYpma is van mening dat de technologie in zie-

kenhuizen zo snel gaat dat men het amper bij kan

benen. Van een één-op-één toediening vanaf een

gasfles ging het begin jaren vijftig naar een trans-

portsysteem, waarbij het gas vanuit een centrale

bron via een leidingsysteem naar de patiënt werd

de NeN-eN-iso 7396-1 is op dit moment de meest actuele norm die van toepassing is op gassendistributiesystemen.

lang niet altijd zijn de externe bedrijven die on-derhoudswerkzaamheden aan het gassendistri-butiesysteem uitvoeren daarvoor gecertificeerd.

dräger is gemachtigd om de jaarlijks verplichte keuringen aan de gasgerelateerde installaties uit te voeren.


persoonsbeveiliging

Behoefte aan persoonsbeveiliging neemt toe

voor die gepaard gaan met agressie en bedreigin-

gen. Dat maakt het gevoel van veiligheid kwets-

baar. De oplossingen van Ooperon voorkomen of

herstellen dit onbehaaglijke gevoel. “Tijdens ca-

lamiteiten waarbij elke seconde telt is een goed

communicatiesysteem van groot belang. De ver-

zorgde kan dan met een druk op de knop alarm

slaan. Die wetenschap geeft een zeker gevoel.”

Voor ieder Formaat iNstelliNgDe zorg staat niet stil. De ene keer kiest u voor

Om te beginnen zijn zorgcentra veel-

al open instellingen. Iedereen kan er

in- en uitlopen. Daarnaast moet de

zorg door bezuinigingen met zo weinig moge-

lijk mensen worden ingevuld. De communi-

catiesystemen van Ooperon spelen hierop in.

Directeur Ronald van Loon vat het als volgt sa-

men: “Besparingen mogen nooit ten koste gaan

van de veiligheid. Een goede reden om te kij-

ken naar slimme communicatieoplossingen.”

Ooperon produceert en levert systemen met een

mix van communicatie en persoonsbeveiliging.

Hiermee kunnen verzorgde en zorgverlener el-

kaar 24/7 snel en gemakkelijk bereiken. Zo blijven

de risico’s binnen zorginstellingen tot een mini-

mum beperkt. Van Loon: “Eigenlijk is het simpel:

een goede persoonsbeveiliging begint met aan-

dachtig luisteren. Daarom begint elk voorstel bij

ons met een situatiescan. We vormen een volledig

beeld van de organisatie, de wensen en de toe-

komstplannen. Hebben we de exacte behoefte in

kaart gebracht, dan zorgen we dat onze systemen

er naadloos op aansluiten.”

als elke seCoNde telt Veiligheid en zorg zijn nauw met elkaar verbon-

den. Iemand die zorg ontvangt, verwacht auto-

matisch een solide, beschermde omgeving. Dat-

zelfde geldt voor het zorgteam. En toch doen

zich in zorginstellingen steeds vaker incidenten Door: Ooperon

de Behoefte aan persoonsBe-

veiliging neemt toe.

de veiligheid Binnen

zorginstellingen wordt

steeds complexer. en in de

gevallen dat er iets misgaat,

is het risico op een claim

voor schadevergoeding

aanzienlijk.

Veiligheid in de zorg

ronald van loon.


• Paging

Met deze personenzoekinstallatie kunt u snel

en betrouwbaar berichten verzenden naar een

of meerdere personen. U hebt de keus uit een

groot assortiment systemen in verschillende

prijsklassen. U kiest zelf welke opties u belang-

rijk vindt, zoals spreek-/luisterverbinding, mo-

biele alarmering of locatiebepaling.

• DECT

Wilt u personen oproepen en direct met hen

communiceren? Het Ooperon DECT-systeem

- Digital Enhanced Cordless Telephone - is uit-

gegroeid tot de Europese standaard voor di-

gitale draadloze telefonie. Dit solide systeem

biedt bescherming tegen afluisteren en heeft

een uitstekende spraakkwaliteit.

• IP-camera

Voor visuele bewaking levert Ooperon Inter-

net Protocolcamera’s. Is de IP-camera beves-

tigd aan het plafond, dan heeft de gebruiker

een betrouwbaar overzicht. Bovendien zijn de

camera’s beveiligd tegen misbruik en manipu-

latie. <

wat er mogelijk is? Op www.ooperon.nl komt u

in vijf stappen bij het systeem dat bij u past.

Werkwijze

Bij de optimalisering van de persoonsbeveiliging

gaat Ooperon systematisch te werk:

1. Situatiescan

De techneut van Ooperon komt bij u langs en

verzamelt alle relevante informatie.

2. Maatwerkadvies

U krijgt advies op maat, compleet met prijskaart-

je.

3. Implementatie

De opbouw van het systeem gebeurt door tech-

nici van Ooperon. Dat werkt soepel: zij kennen

de systemen door en door en vertrekken pas als

u tevreden bent.

4. Oplevering & nazorg

Ooperon traint één van de gebruikers tot op-

geleid persoon. Zo hebt u altijd iemand binnen

handbereik die het systeem kent en de vragen van

andere gebruikers kan beantwoorden.

5. Service

U hebt de keus uit verschillende langdurende ser-

vice- en onderhoudscontracten en bepaalt zelf

het Service Level Agreement. Bovendien staat de

helpdesk dag en nacht paraat.

Een greep uit de producten van Ooperon

• PAL-systeem

Dit meldsysteem heeft alles in huis: een licht-

gewicht persoonsalarm, locatiebepaling en

spreek-/luisterverbinding. De verzorgde kan

met één druk op de knop aangeven dat hij as-

sistentie nodig heeft. De ontvanger leest de

exacte locatie van het alarm af en kan de zen-

der direct toespreken. Het PAL-systeem kan

gekoppeld worden aan andere beveiligingssys-

temen zoals toegangscontrole, cameratoezicht

en brandmelding.

een grootschalig project, de andere keer voor een

intieme woonoplossing. Daarom veren de techni-

ci van Ooperon mee met de grootte van het pro-

ject. Zij hebben ervaring met het ontwikkelen van

passende systemen voor diverse verzorgingshui-

zen, ziekenhuizen, wooncentra en verpleeghuizen

door het hele land. Regelmatig fungeert Ooperon

tijdens de ontwerpfase van zorginstellingen als

sparringpartner op het gebied van communicatie

en veiligheid. “Omdat we alle systemen in eigen

huis ontwikkelen en produceren, weten we als

geen ander wat er technisch mogelijk is.

alles iN ééN systeem Een sluitend beveiligingssysteem vraagt meer dan

persoonsalarmering. Daarom integreert Oope-

ron de systemen voor persoonsbeveiliging met de

veiligheidsmaatregelen voor het gebouw: brand-

melders, toegangscontrole en camerabewaking.

Zo ontstaan volledige systemen die gemakkelijk

te bedienen en te onderhouden zijn. Wilt u weten

contactgegevens: Ooperon B.V.Mijkenbroek 254824 AA BredaNederlandT +31 76 57 230 30F +31 76 57 230 39E [email protected] www.ooperon.nl

“Een goede persoonsbeveiliging begint met aandachtig luisteren.”


najaarsstudiedag

Uitbesteden met behoud van verantwoordelijkheid

worden toegerekend.‘ Het gedrag van de werk-

nemer bij de uitvoering van een opdracht wordt

onder normale omstandigheden dus volledig aan

de werkgever toegerekend, die daarmee aanspra-

kelijk is als ware het zijn eigen gedrag.‘

Bestuursrechtelijke aansprakelijkheid

Over de bestuursrechtelijke aansprakelijkheid

vertelt Drost: ‘Werknemer is verplicht arbeids-

middelen en gevaarlijke stoffen op de juiste wijze

te gebruiken. Ter beschikking gestelde persoonlij-

ke beschermingsmiddelen dienen op de juiste wij-

ze te worden gebruikt en na gebruik op de daartoe

bestemde plaats te worden opgeborgen. Aange-

brachte beveiligingen mogen niet worden veran-

derd of buiten noodzaak weg worden gehaald en

ze moeten op de juiste wijze worden gebruikt. Op-

gemerkte gevaren voor veiligheid of gezondheid

moeten direct aan de werkgever of degene die ter

plaatse met de leiding is belast worden gemeld.

De Inspectie SZW is bevoegd om na constatering

van een overtreding een boete op te leggen aan

zowel de werkgever als de werknemer.’

Strafrechtelijke aansprakelijkheid

Er kan ook sprake zijn van strafrechtelijke aan-

sprakelijkheid. Drost ‘Door toepassing van het

strafrecht kan ook de rechter straffen en maat-

regelen opleggen. Meestal worden alleen ernstige

overtredingen van de Arbowet voor de rechter ge-

bracht. Als gevaar is ontstaan voor werknemers of

derden. En als sprake is van meerdere kleine over-

tredingen achter elkaar (recidive).’

Als boodschap geeft Yme Drost de aanwezigen

mee dat het voor een medewerker die verant-

woordelijk is gesteld een bepaalde taak, ernstige

Voorzitter van de Najaarsstudiedag was

Gert Ligtenberg, voorzitter van de orga-

niserende kring. De deelnemers kregen

veel en met name praktische informatie aange-

reikt, waardoor deze dag als waardevol werd erva-

ren. Rondom het thema werden naast de lezingen

workshops georganiseerd die de aanwezigen tot

nadenken stemden. Enkele programmaonderde-

len belichten we hier nader.

VeraNtWoordelijkheid Versus aaNsPrakelijkheidYme Drost, registerexpert personenschade, ging

in op de rol van een schade-expert. meestal be-

staat die uit het verhalen van slachtofferschade

tengevolge van een gebeurtenis waarvoor een

derde civielrechtelijk aansprakelijk is. De taak van

een schade-expert is dan het aansprakelijk stellen

van de schadeveroorzaker, informatie inwinnen

en adviezen geven, het berekenen van de schade

en het afwikkelen ervan (al dan niet na gerech-

telijke procedure). Als een situatie zeer ernstig is,

doet hij ook aangifte bij het Openbaar Ministerie

of legt de klacht neer bij de tuchtrechter, c.q. doet

een melding bij toezichthouders (bijvoorbeeld bij

IGZ, NVWA, Inspectie SZW).

Civielrechtelijke aansprakelijkheid

Over de civielrechtelijke aansprakelijkheid in de

werksituatie vertelt Drost: ‘De schadevergoeding

aan een slachtoffer (bijvoorbeeld een patiënt)

komt normaal gesproken volledig voor rekening

van de werkgever, tenzij de medewerker door zijn

opzet of bewuste roekeloosheid de schade heeft

veroorzaakt’, en ‘De medewerker is aansprakelijk

als zijn onrechtmatige daad tot de schade heeft

geleid bij een derde, en die schade aan hem kan

Door: Door: Wim van Gurp

en Cor van Litsenburg

de nvtg najaarsstudiedag

2014 Behandelde het

thema “uitBesteden met

Behoud van

verantwoordelijkheid (en

dus aansprakelijkheid)”.

de organisatie was in

handen van kring oost.

de ochtend Bestond uit een

lezingenprogramma,

’s middags waren er

workshops.

NVtg Najaarsstudiedag 2014


gen. Het is niet voldoende om alleen aan regels te

voldoen. Er is ook sprake van een zorgplicht. Als

je op de hoogte bent van risicovolle situaties dan

moet je daar actie op ondernemen. “Dingen die je

had kunnen weten”, moet je oppakken. Voldoen

aan de minimumeisen is niet altijd voldoende.

Je hebt ook een zorgplicht. In dit kader worden

ook de specifieke risico’s bij brand besproken.

Vaak ontstaan brandgevaarlijke situaties tijdens

onderhoudswerkzaamheden, “knutselen” aan in-

stallaties en niet of onvoldoende nadenken.’

BraNdVeiligheidLieuwe de Witte van Niemand Raadgevende In-

genieurs verzorgde een workshop over Brandvei-

ligheid. Hij ging in op de betekenis van integrale

brandveiligheid en wat je daarvoor nodig hebt.

In de door hem gebrachte casus werd nader in-

gegaan op de risico’s en werden punten genoemd

die bijzondere aandacht vragen. De aandacht tij-

dens deze workshop ging ook uit naar het bewust

zijn van veiligheid en risico’s en doelgerichte

brandveiligheid.

Integrale brandveiligheid vraagt om de volgende

gestructureerde benadering, aldus De Witte:

Gebouw heeft een goede basis-brandveiligheid;

Leg verantwoordelijkheden vast;

Leg het ambitieniveau (publiek - privaat) vast;

Bepaal vooraf de risico’s (vanuit het gebruik!);

Leg de samenhang van voorziening vast in een

rapport/concept (bijvoorbeeld model IBB);

Geef voorlichting aan gebruikers over de samen-

hang.

Voor het realiseren van integrale brandveiligheid

is nodig:

• Vaststellen gebruiksfuncties en gebruiksgebie-

den;

• Vaststellen verblijfsgebieden en functiegebie-

den;

• Vaststellen aantal personen;

• Brandcompartimentering;

• Subbrand-compartimentering;

• Vluchtroutes;

• WBDBO- en WRD-eisen;

• Inrichting vluchtroutes;

• Doorstroom- en opvangcapaciteit;

• Sterkte bouwconstructie;

• Toepassing materialen;

• Installaties;

• Gebruik.

Voor de PowerPoint presentaties die horen bij

hetgeen in dit artikel is beschreven, verwijzen we

u naar de website www.nvtg.nl. <

en benoemen van preventieve en reactieve be-

heersmaatregelen. De analyse vormt de basis van

het in een project op te stellen risicodossier.

Daarna is er gediscussieerd over wat een betere

aanpak van patiëntveiligheid van alle betrokken

partijen vraagt. Van het ziekenhuis, de aanne-

mers, de projectmanager en alle andere partijen

die bij het project betrokken zijn. Grootste geme-

ne deler was dat er veel meer moet worden sa-

mengewerkt om de patiëntveiligheid te kunnen

borgen. De opdrachtgever moet een meer proac-

tieve houding aannemen. Partijen moeten inzicht

krijgen, en geven, in elkaars processen, zodat ie-

dereen begrijpt wat er gebeurt en daarmee de

juiste dingen kan doen. Contractueel moet gere-

geld worden welke veiligheidsdoelen partijen met

elkaar nastreven, hoe daarop wordt toegezien en

hoe daarover verantwoording wordt afgelegd.

Met interessante voorbeelden uit de praktijk van

de workshopleider werd duidelijk dat het wel wat

van de partijen vraagt, maar dat er met de ver-

nieuwde aanpak veel te bereiken is.

BouWBesluitDe workshop over het Bouwbesluit was in han-

den van Hajé van Egmond van Geregeld BV

Tijdens deze workshop is ingegaan op zaken die

zijn opgenomen in de bouwregelgeving zoals vei-

ligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezui-

nigheid, milieu en minimum eisen. Informatief

was zeker de informatie over wat de bouwregel-

geving niet regelt: schadebeperking en kwaliteit

in de brede zin van het woord.

Hiervoor bent u zelfverantwoordelijk. Overheid

stelt regels ter bescherming van derden. De ten-

dens is minder regels, minder gedetailleerde re-

gels en algemene regels in plaats van vergunnin-

juridische gevolgen kan hebben als het mis gaat.

Dus: werk veilig, zorg voor de veiligheid van an-

deren en zorg dat bedrijfsmiddelen, waarvoor u

verantwoordelijk bent, veilig zijn. ‘ Aan de hand

van enkele cases verduidelijkte Yme Drost zijn

presentatie.

VeraNtWoordelijkheid Voor PatiëNtVeiligheidIn de workshop ‘Verantwoordelijkheid voor pa-

tiëntveiligheid in projecten’, door Ingrid de Jong

van AT Osborne, staat de vraag centraal of en hoe

patiëntveiligheid geborgd moet worden in com-

plexe projecten ‘waaromheen’ de patiëntenzorg

gewoon doorgaat.

Aan de hand van bestaande bestekteksten, al-

gemene voorwaarden en huisregels komen de

deelnemers tot de conclusie dat de meeste con-

tractuele afspraken tussen opdrachtgever en op-

drachtnemer weinig handvatten bieden. Het zijn

de uitvoerende partijen die veel geboden en ver-

boden krijgen opgelegd van de opdrachtgever. De

verplichtingen zelf zijn weinig concreet en van

een volledig beeld van de aanwezige risico’s is

geen sprake. Algemene voorwaarden, huisregels

en bestekbepalingen bieden niet meer dan con-

tractuele schijnveiligheid.

Alle deelnemers zijn het er unaniem over eens dat

er dus werk aan de winkel is.

Risicovol werk op een verpleegafdeling

In de workshop zijn twee van de verbeterpunten

verder uitgewerkt. Eerst werd door de deelnemers

een risicoanalyse uitgevoerd en beheersmaatrege-

len benoemd van een risicovol werk op een ver-

pleegafdeling. Daarvoor is een eenvoudig model

gehanteerd dat houvast biedt bij het analyseren

Volop interactie tijdens de workshops.


nvtg info

NVTGINFONVTG-Secretariaat:

E: [email protected]

I: www.nvtg.nl

IFHE 2014het 23ste wereldcongres

van de international fede-

ration of hospital enginee-

ring vond in oktoBer dit

jaar plaats in Buenos aires,

argen tinië.

‘healthcare facilities in times

of radical changes’ was het

congresthema.

Een delegatie van de NVTG bezocht het

congres en vertegenwoordigde Neder-

land. Zij hebben nieuws over de internati-

onale ontwikkelingen op ons vakgebied mee naar

huis genomen; de NVTG-leden worden daar in

de komende tijd op kringbijeenkomsten onge-

twijfeld over geïnformeerd.

orgaNisatie iNterNatioNaal CoNgresDaarnaast heeft de groep de ogen goed de kost

gegeven en gekeken hoe gastland Argentinië het

er van af bracht in logistiek en organisatorisch

opzicht. We kunnen daar veel van leren; in 2016

zijn wij immers zelf aan de beurt om onze inter-

nationale vakgenoten te ontvangen in het World

Forum in Den Haag, ter gelegenheid van IFHE

2016.

Toonaangevende zorg

Het wereldcongres in Argentinië verliep volgens

beproefd en succesvol concept: er was een aan-

sprekend lezingenprogramma samengesteld en er

werd een internationale bedrijvenbeurs gehou-

den. De NVTG gaf daar acte de presence in een

eigen beursstand. Daarvoor was een impressie sa-

mengesteld van de kwaliteit die wij in Nederland

hebben op het gebied van technologie in de zorg.

De Nederlandse gezondheidszorg is internatio-

naal toonaangevend, ook de techniek in de zorg;

daar staat ons land om bekend. Het is mooi om

expertise met anderen te kunnen delen, en juist

daarom werd geen mogelijkheid onbenut gelaten

om zoveel mogelijk congresgangers te verleiden

om naar Den Haag te komen in 2016.

PromotieArgentinië….. U denkt dan misschien het eerst

aan onze koningin, of aan topvoetbal. Als u

van dansen houdt, denkt u ‘tango!’ Het bestuur

heeft in de voorbereidingstijd echter hard nage-

dacht over geschikt promotiemateriaal, en hoe je

dat tegen niet al te hoge kosten in Buenos Aires

krijgt. De reizigers moesten zich voorbereiden

op een verre reis en het verblijf in een Spaans-

talig land waar het juist voorjaar was geworden.

Aan het einde van de tweede congresdag stond

er een door de NVTG te vullen congresdeel op

het programma, met aansluitend een borrel. Er

moest worden nagedacht over de aankleding van

de zaal: klompjes en molentjes? of simpel, stijlvol

en eigentijds? U ziet dat bestuurders van een ver-

eniging met ambities zich met meer moeten be-

zighouden dan met vakinhoud alleen.

Nederlands programma

Tijdens het Nederlandse programma heeft voor-

zitter Douwe Kiestra aandacht gevraagd voor

IFHE 2016 in Den Haag. Jan-Willem van Rijen

(Deerns Health Care) verzorgde een lezing met

als titel ‘Your hospital in 2040’ en dan was er ook

nog een bijdrage van Reimar von Weding (KAW

Architecten), getiteld ‘Designing Care on Human

Scale: The Latest Development in Netherlands.’

Daarmee heeft de NVTG een waardevolle bijdra-

ge aan IFHE 2014 geleverd, in lijn met ons mot-

to Door kennisverbreding brengen we samen de

zorg vooruit – óók internationaal!

Informatie over IFHE 2016 vindt u op de web-

site www.ifhe2016.info. U kunt de voorbereidin-

gen op de voet volgen via Twitter: https://twitter.

com/IFHE2016. <

de NVtg-delegatie in argentinië


medische technologie

Introductie draagbaar systeem voor behandeling COPD

Met de introductie van dit systeem

is direct de eerste stap gezet in een

nieuw samenwerkingsverband tus-

sen Philips en het Radboudumc rondom de toe-

passing van mobiele, digitale en cloud-technolo-

gieën om de behandelresultaten, zorgcoördinatie

en de zelfredzaamheid van patiënten gedurende

hun hele zorgtraject te verbeteren.

De twee organisaties presenteerden het systeem

op Dreamforce 2014 in het Amerikaanse San

Francisco, de jaarlijkse conferentie (140.000 be-

zoekers) van salesforce.com, ‘s werelds grootste

leverancier van CRM oplossingen.

CoPdCOPD is een ernstige chronische longziekte die

de kwaliteit van leven van patiënten sterk negatief

beïnvloedt. In Nederland hebben ruim 320.000

mensen COPD. Daarnaast zijn er nog eens on-

geveer 300.000 mensen met een zeer hoog risico

op deze longziekte zonder dat zij dit zelf weten.

COPD-zorg is lastig en vaak kostbaar, doordat

veel patiënten door de progressieve aard van

COPD uiteindelijk complexe behandelingen no-

dig hebben en regelmatig in het ziekenhuis moe-

ten worden opgenomen. Een goede begeleiding

van patiënten kan de kans op ziekenhuisopna-

men verkleinen en de kwaliteit van leven verbete-

Door: de redactie

koninklijke philips n.v. en het

radBoudumc heBBen een

prototype gepresenteerd

van een systeem dat

ondersteuning Biedt aan

patiënten met chronische

oBstructieve longziekten

(copd).

Philips en radboudumc kondigen samenwerking aan


den twee klinische apps gebruikt die momenteel

beschikbaar zijn op dit cloud-platform: eCare-

Companion en eCareCoordinator. De Ameri-

kaanse Food & Drug Administration (FDA) heeft

onlangs toestemming verleend om beide applica-

ties op de markt te brengen.

Wanneer een COPD-patiënt het ziekenhuis ver-

laat krijgt deze een zorgpatch, ook wel slimme

pleister genoemd, mee. Hiermee worden dag en

nacht gegevens verzameld over de mate van fy-

sieke (in)activiteit, de ademhaling, hartritme en

variaties in de hartslag. De gegevens worden via

de cloud en de eCareCoordinator-applicatie naar

het digitale gezondheidsplatform van Philips ge-

ren. Tegelijkertijd zijn steeds meer consumenten

op zoek naar nieuwe manieren om zelf actief aan

hun gezondheid te werken en gezonder en beter

te leven.

Meer dan alleen gegevens

“In tegenstelling tot andere draagbare connected

oplossingen, registreert dit prototype meer dan

alleen gegevens over de gezondheid van mensen

die verder geen medische klachten hebben”, zegt

Jeroen Tas, CEO Philips Healthcare Informa-

tics, Solutions and Services. “Wij laten hiermee

zien dat een combinatie van zowel klinische als

persoonlijke gezondheidsgegevens een krach-

tige oplossing vormt om chronisch zieken beter

te kunnen begeleiden in het hele zorgtraject, van

preventie en gezond leven tot diagnose, behande-

ling, herstel en thuiszorg.”

hoe het WerktHet systeem maakt gegevens die bij patiënten

thuis worden geregistreerd beschikbaar voor de

patiënt en zijn zorgverleners via het digitale ge-

zondheidsplatform van Philips. Daarvoor wor-

zonden, waar ze worden gedeeld met de desbe-

treffende zorgverleners binnen het Radboudumc.

Zo ontstaat een vollediger beeld van de aandoe-

ning bij een patiënt. De patiënt zelf krijgt via een

tablet inzicht in zijn gezondheid eveneens via de

eCareCompanion app. Het systeem maakt het

ook mogelijk voor de patiënt om direct via de app

contact te hebben met zijn zorgverleners. Alle ge-

gevens worden getoond ín het EPD van het Rad-

boudumc.

“Samen met Philips verkennen en ontwikkelen

we een reeks aan hulpmiddelen waarmee pati-

enten actief kunnen bijdragen aan hun zorg, zo-

als bijvoorbeeld Hereismydata(tm), ons digitale

platform voor patiënten om gegevens uit elek-

tronische patiëntendossiers te verzamelen, maar

ook draagbare consumententechnologie”, aldus

Lucien Engelen, directeur van het REshape Cen-

ter van het Radboudumc. “Door onze samenwer-

king met Philips en salesforce.com ontstaat de

schaal die nodig is voor een duurzame, veilige en

robuuste zorgbenadering met een internationale

dimensie en ambitie.”

meest iNNoVatieFRadboudumc wordt algemeen beschouwd als een

van de meest innovatieve medische centra in Eu-

ropa op het gebied van digitale oplossingen ten

behoeve van patiëntgerichte zorg. Het innova-

tiecentrum van het Radboudumc, onderdeel van

het netwerk van het Singularity University’s Ex-

ponential Medicine track in Silicon Valley, loopt

vaak voorop als het gaat om samenbrengen van

de nieuwste technologieën én de behoeften van

patiënten met de wens zelfredzaam te zijn, zowel

binnen als buiten het ziekenhuis.

Onderdeel van Philips’ visie voor het digitale ge-

zondheidsplatform is een pakket van open API’s

(Application Programming Interfaces) waarin

samen met salesforce.com wordt gewerkt. Ont-

wikkelaars kunnen deze gebruiken om innovatie-

ve applicaties voor ziekenhuizen en zorgaanbie-

ders te ontwikkelen.

Deze ‘Developers’ Toolkit’ zal naar verwachting

begin 2015 beschikbaar zijn. <

medische technologie

Compacte energiezuinige trafo(verdelers) voor medischelektrische scheiding in geclassificeerde ruimtenvolgens NEN1010-7/A3 en netwerkisolatoren voorscheiding van data-installaties volgens IEC60601-1

Medisch elektrische scheidingmet gezond verstand

Informatie: [email protected]

adv. 9 x 12,8 cm:advertentie 9 x 12,8 cm 12-01-2009 11:22


INNOVATIES

De eHealth-monitor is een terugkerend jaar-

lijks onderzoek, dat beschikbaarheid en ge-

bruik van eHealth-toepassingen door pati-

enten en zorgverleners volgt. Het Nivel en

Nictiz hebben het onderzoek uitgevoerd. Aan

de eHealth-monitor hebben dit jaar voor het

eerst ook verpleegkundigen en verzorgenden

meegewerkt. De uitkomsten staan in een on-

derzoeksrapport met bijbehorende tabellen-

bijlage en in een infographic. Nederlandse

patiënten zijn in vergelijking met de eerste

eHealth-monitor 2013 beter op de hoogte van

het bestaan van eHealth-mogelijkheden bij

hun zorgverleners. Voorbeelden zijn online

herhaalrecepten aanvragen of vragen stellen

aan de dokter via e-mail. Nederlandse artsen

maken in vergelijking met vorig jaar nog meer

gebruik van elektronische dossiervoering.

Meer informatie:

www.nictiz.nl/page/eHealth/eHealth-moni-

tor <

EHEALTH-MONITOR 2014: OP NAAR MEERWAARDE!

Steeds meer mensen willen maximaal en zo

lang mogelijk genieten van hun huidige woon-

omgeving, op een prettige, veilige manier.

Thuiscomfort informeert en inspireert hier-

bij. Met het laatste nieuws op het gebied van

comfortabel, levensloopbestendig en aange-

past wonen. Gerichte adviezen van specialis-

ten. En bijzondere oplossingen om wooncom-

fort en –veiligheid te vergroten. Het nieuwe

Thuiscomfort-platform is een initiatief van

Technische Unie en brengt de belangrijkste le-

veranciers en ruim 500 vakspecialisten op het

gebied van comfortabel, levensloopbestendig

en aangepast wonen bijeen. Op thuiscomfort.

nl worden de laatste ontwikkelingen in deze

markt besproken en de nieuwste en meest

opvallende producten en diensten getoond.

Daarbij ligt de nadruk niet op hulpmiddelen

met een zorguitstraling, maar juist op zaken

die mensen als woongemak en comfort erva-

ren. <

TECHNISCHE UNIE LANCEERDE OP 1 OKTOBER 2014 THUISCOMFORT.NL

Huisartsen zien steeds meer patiënten die

op eigen initiatief thuis hun gezondheid me-

ten met zelfmeetapparaten. Dat blijkt uit het

TrendITionrapport ‘De doe-het-zelfpatiënt en

de huisarts’. De metingen blijken vooral nut-

tig te zijn bij patiënten met chronische aan-

doeningen en helpen bij het detecteren van

problemen. Daarentegen wordt ook gevreesd

voor onrust en gepleit voor een keurmerk of

in elk geval bewijs voor de effectiviteit van

de zelfmeetapparaten. Medische meetinstru-

menten die voorheen waren voorbehouden

aan zorgprofessionals en zorginstituten, ko-

men in toenemende mate beschikbaar voor

consumenten. Hiermee kunnen zij bijv. hun

bloedglucosespiegel, hartslag, en zuurstofa-

turatie meten. In opdracht van Nictiz heeft

Rick Bolten, student medische informatie-

kunde aan de Universiteit van Amsterdam in

zijn masterthesis ‘Doctor, I measured my own

health’ een inventarisatie gedaan van beschik-

bare zelfmeetapparaten. Op de website ‘Meet

je gezondheid’ zijn ruim 700 apparaten inclu-

sief beschrijving, merk, naam en gebruikers-

niveau uitgelicht. De effectiviteit van zelfme-

tingen is volgens de geïnterviewde huisartsen

vooral van meerwaarde bij patiënten die al

een indicatie hebben. Huisartsen zijn daarom

voorstander van een keurmerk voor zelfmeet-

apparaten. Als de overheid wil dat patiënten

meer aan zelfmetingen doen, moeten die ap-

paraten wel gereguleerd worden, stellen de

artsen. Een goedgekeurd apparaat geeft meer

vertrouwen in de data en maakt het werk voor

de huisartsen makkelijker. Instanties die een

keurmerk zouden moeten afgeven, moeten in

elk geval onafhankelijk zijn. <

HUISARTSEN PLEITEN VOOR KEURMERK VOOR ZELFMEETAPPARATEN

INNOVATIES

In Nederland zijn we steeds vaker en langer

online. Op het werk, school, thuis of onder-

weg. Met onze telefoon, tablet of computer.

Gelukkig zijn we ons steeds meer bewust dat

dit risico’s met zich meebrengt. Alert Online,

een gezamenlijk initiatief van overheid, be-

drijfsleven en wetenschap helpt om de kennis

over online veiligheid te vergroten. Dit jaar

zijn de zorginstellingen en ziekenhuizen zeer

sterk vertegenwoordigd in de awareness cam-

pagne Alert Online. Het is een duidelijk sig-

naal dat de instellingen alert zijn op de risico’s

van online activiteiten en actief aan awareness

(willen) doen. Als onderdeel van de campag-

ne trekken de organisaties dan ook gezamen-

lijk op om kennis en expertise over online vei-

ligheid te delen en te vergroten. Alert Online

wordt vormgegeven door de Nationaal Coör-

dinator Terrorismebestrijding en Veiligheid

en het daaronder vallende Nationaal Cyber

Security Centrum, in nauwe samenwerking

met partners uit het bedrijfsleven en de pu-

blieke sector. <

VEEL ZORGINSTELLINGEN PARTNER VAN ALERT ONLINE

LIPS Deurwachter voorkomt misbruik van

vluchtdeuren. Dankzij het akoestische alarm,

de flexibele montage en de EN179 certifi-

cering is de deurwachter de oplossing om

vluchtdeuren optimaal te monitoren en mis-

bruik van vluchtdeuren tegen te gaan. Het is

een zelfstandig werkend alarm voor nooduit-

gangen, dat het ongeoorloofd openen van een

vluchtdeur bewaakt. Het openen van de deur

wordt zowel optisch als akoestisch weergege-

ven. Indien een geoorloofde uitgang gewenst

is, kan men met de sleutel van het slot de deur

openen zonder de kruk naar beneden te be-

wegen. Bij een kleine beweging van de kruk

klinkt een vooralarm dat stopt wanneer de

kruk losgelaten wordt.

Informatie: www.lips.nl/deurwachter <

ALARM BIJ MISBRUIK VLUCHTDEUREN

De WPD-06 dimmer van Mean Well is een

draadloze dimmer voor LED verlichting. Er is

geen kabel meer nodig om een dimmer aan

te sluiten op een schakelaar. Daardoor is deze

dimmer speciaal geschikt voor huishoudelij-

ke, decoratieve en kantoortoepassingen met

LED verlichting, waarbij bedrading niet mo-

gelijk is. De WPD-06 is uitgerust met EnOce-

an module om licht aan en uit te zetten, of te

dimmen. Daarnaast is de switch uitgerust met

de EnOcean ontvanger, die ontworpen is om

te werken zonder externe spanningsvoeding.

De schakelaar past in de standaard muur-

montage.

Informatie: www.koningenhartman.com

DRAADLOZE DIMMER VOOR LED VERLICHTING


GGZ-instelling De Jutters heeft met het initi-

atief “Strandloper” de GGZ Well-Being Award

2014 gewonnen. De jury roemde met name

het innovatieve ambulante karakter van dit

preventieproject voor jongeren met psychi-

sche problemen. Een tweede en derde plek was

er voor respectievelijk GGNet met het project

“De Meent” en GGzE met “Behandelen doe je

thuis”. De Jutters won ook de publieksprijs tij-

dens het congres op 25 september jl. Hospita-

lity Consultants en Mension, de organisatoren

van de GGZ Well-Being Award willen GGZ-

instellingen inspireren en onderlinge kennis-

deling bevorderen, alles met als doel het wel-

zijn van de cliënt te verbeteren. Voorwaarde

voor succes is een hecht samenspel tussen alle

betrokken disciplines: behandeling, verple-

ging en facilitaire dienstverlening. <

WINNAARS WELL-BEING AWARD 2014

ADVIESBUREAU

A. P. (Alex) de Blockde Block ConsultantDuizendblad 16 - 8607 EA SneekT: +31 (0)6 417 480 88F: +31 (0)8 471 990 78E: [email protected]: www.deblockconsultant.nl_______________________________

Goudsbloemvallei 31 Postbus 417- 5201 AK‘s-HertogenboschT: (073) 641 13 00 / F: (073) 642 43 16I: www.swebru.nl______________________________________________________________

Valstar SimonisVeraartlaan 42288 GM RijswijkT: 070 307 22 22F: 070 307 22 07E: [email protected]: www.valstar-simonis.nl_______________________________

VAN LOOY GROUP NVNoordersingel 19, B – 2140 AntwerpenT: +32 3 235 35 08E: [email protected]: www.vanlooy.com_______________________________

EGM adviseursWilgenbos 20, 3311 JX DordrechtT: +31(0)78 633 06 60E: [email protected]

I: www.egm.nlT: [email protected]_______________________________

OK Consultancy Nederland (OKCN)Postbus 2102, 5202 CC ’s-HertogenboschT: (0)73 62 34 381E: [email protected]: www.okcn.nl_______________________________

2 double you bvNieuweweg Noord 314B-15 3905 LX Veenendaal Tel. 0318-66 88 44Mail: [email protected]: www.2doubleyou.nl_______________________________

Smits van BurgstRaadgevend IngenieursbureauBaron de Coubertinlaan 82719 EL ZoetermeerT: 079-3427147E: [email protected]: smitsvanburgst.nl

AIRCONDITIONING

Trane Airconditioning B.V.Postbus 583760 AB SOESTT: +31 35 6039 300E : [email protected]: www.trane.com/commercial/europe/nl/en.html_______________________________

Carrier Airconditioning Benelux BV Rijndijk 141

2394 AG Hazerswoude-Rijndijk T: +31 (0) 71 – 341 71 11 E: [email protected] I: www.carrier.nl/klimaatoplossingen

ARCHITECTEN

EGM architectenWilgenbos 20, 3311 JX DordrechtT: +31(0)78 633 06 60E: [email protected]: www.egm.nlT: [email protected]_______________________________

de Jong Gortemaker AlgraLas Palmas, Wilhelminakade 3103072 AR RotterdamPostbus 51113, 3007 GC RotterdamT: 0102973030E: [email protected]: www.djga.nl_______________________________

2 double you bv Nieuweweg Noord 314B-15 3905 LX Veenendaal Tel. 0318-66 88 44Mail: [email protected]: www.2doubleyou.nl

BESCHERMINGS-TRANSFORMATOREN

Geveke BesturingstechniekKabelweg 21 - 1014 BA AmsterdamPostbus 820, 1000 AV AmsterdamT: 020-5829111 / F: 020-5822496E: [email protected]

BOUWMANAGEMENTBUREAU

InterBouwconsult bv.Duwboot 9 - 3991 CD Houten

T: 030 6361009E: [email protected]: www.interbouwconsult.nl

BRANDWEREND GLAS

VETROTECH SAINT-GOBAIN BENELUXHulsenweg 21, 6031 SP NederweertPostbus 15, 6000 AA WeertT: +31 (0)495-57 44 35F: +31 (0)495-57 44 36I: www.vetrotech.nl

CLEANROOMS

Ropa Systems BVBelleweg 9, 5711 DH SomerenT: +31 (0)493 [email protected]_______________________________

Cadolto Benelux BVDorpsstraat 8a, 4181 BN WaardenburgT: +31 418 651 544, F: +31 418 651 936M: +31 61066 4074E: [email protected]: www.cadolto.nl

DEUREN

Vestiging DoorwerthRecord Automatische Deuren B.V.Cardanuslaan 30Postbus 67, 6865 ZH DoorwerthT 026-3399777 F 026-3399770info@record-automatischedeuren.nlwww.record-automatischedeuren.nl

Vestiging OosterhoutRecord/Van Nelfen DeurtechniekHoutduifstraat 6Postbus 565, 4900 AN OosterhoutT 0162-447720 F 0162-447730

BEDRIJVENINDEX


Metaflex Doors EuropePostbus 300 - 7120 AH Aalten Nederlandtel: +31 (0)543-477333fax: +31 (0)543-477222I: www.metaflex.nl_______________________________

Ropa Systems BVBelleweg 9, 5711 DH SomerenT: +31 (0)493 [email protected]

DOMOTICA

Van Dorp zorg en welzijn Koraalrood 161 - 2718 SB Zoetermeer0900-9070707I: www.vandorpzorgenwelzijn.nl

ELEKTROTECHNIEK

Bender Benelux BVTakkebijsters 54 - 4817 BL BREDAT: +31-76-5878713F: +31-76-5878927E: [email protected]: http:/www.benderbenelux.com

GEBOUWBEHEERSYSTEMEN

Sauter Building Control Nederland BVPostbus 20613, 1001 NP AmsterdamT: 020 - 587 67 00I: www.sauter-controls.com______________________________

Honeywell Building SolutionsLange Amerikaweg 55, 7332 BP ApeldoornPostbus 243, 7300 AE ApeldoornT: + 31 (0) 55 549 499F: + 31 (0) 55 542 728E: [email protected]: www.honeywell-buildingsolutions.nl

GROOTHANDEL

Technische Unie B.V. Bovenkerkerweg 10-12 1185 XE Amstelveen Postbus 900 1180 AX Amstelveen T: 020 - 545 03 45 F: 020 - 545 02 50 E: [email protected] I: www.technischeunie.com

HUISVESTING

Bussman Verhuur B.V. IJzerwerf 1 - 6641 TK BeuningenT: 024 - 6790100F: 024 - 6790101E: [email protected]: www.bussman.nl_______________________________


INGENIEURSBUREAUS

Ingenieursbureau Wolter & Dros B.V.Rijksstraatweg 59 -7231 AC WarnsveldT: 0575 - 58 15 00F: 0575 - 52 91 22 I: www.wolterendros.nl

IT & SOFTWARE

Ultimo Software Solutions bvWaterweg 3 - 8071 RR NunspeetT: +31(0)341 – 423737F: +31(0)341 – 421172E: [email protected]: www.ultimo.net/nl

LANDSCHAPSARCHITECTEN

MTD LandschapsarchitectenPostbus 52255201 GE ’s-HertogenboschT: 073-6125033F: 073-6136665E: [email protected]: www.mtdls.nl

LUCHTBEHANDELING

Blygold Nederland B.V.Postbus 10,3991 KA Houten,T: 030 634 43 10F: 030 634 43 11

MEDISCHE PERSLUCHT

Berko KompressorenHavenweg 14 - 6603 AS WijchenT: 024 - 641 11 11 - F: 024 -642 15 72E: [email protected]: www.berko.eu______________________________

Partner van DrägerBOGE KOMPRESSOREN B.V.Spaceshuttle 8B, 3824 ML AmersfoortT: +31 33 456 15 86F: +31 33 453 01 36E: [email protected]: http://www.boge.com/nl_______________________________

C-AIR Technics BVElleboog 12 - 6713 KP EdeT: 0318-647115 - F: 0318-647713E: [email protected]: www.c-air.nL

MEDISCHE GASSEN

Linde Healthcare BeneluxDe keten 7Postbus 325, 5600 AH EindhovenT: +31 40 28 25 825 - F: +31 40 28 16 875I: www.linde-healthcare.nl

MEDISCHE GASSENDISTRIBUTIE SYSTEMEN

Dräger Medical Netherlands B.V.Postbus 874 2700 AW ZoetermeerT: +31 793 464 800F: +31 793 422 747E: [email protected]: www.gasmanagementsystems.nl

MODULAIRE BOUW



BEDRIJVENINDEX

NOODSTROOM

Geveke BesturingstechniekKabelweg 21 - 1014 BA AmsterdamPostbus 820, 1000 AV AmsterdamT: 020-5829111 / F: 020-5822496E: [email protected]

OPLEIDINGEN

Hogeschool RotterdamG.J. de Jonghweg 4-63015 GG RotterdamT: 010 794 48 90I: http://gezondheidszorgtechnologie.nl

OPERATIEKAMERS

Brecon InternationalPostbus 5554870 AN Etten-LeurT: 31 (0)88 287 46 46E: [email protected]: www.breconinternational.com

_______________________________

InterflowDe Stek 15, 1771 SP WieringerwerfT. (0227) 60 28 44 F. (0227) 60 31 [email protected]_______________________________

MANN+HUMMEL Vokes Air BVNijverheidsweg 15, 3401 MC IJsselsteinPostbus 309, 3400 AH IJsselsteinT: 088-8653724- F : 088-8653400E : [email protected]______________________________

Vanguard HealthcareRob van LieflandBenelux & NordicE: [email protected]: +31 6 54 78 58 76W: www.vanguardhs.com

PARKEER VOOR ZIENINGEN

SparkNieuwstraat 4 - 2266 AD LeidschendamT: 070-3177005E: [email protected]: www.spark-parkeren.nl

PERSOONSBEVEILIGING SYSTEMEN

OoperonMijkenbroek 254824 AA BredaT: + 31 76 57 230 30E: [email protected]: www.ooperon.nl

SANITAIR

Sanitair Consultancy NederlandVan Abcoudehof 733911 BM RHENENT: 06 -204 241 [email protected]

STRALINGSWERING

Tinnemans Medical Design BVBelleweg 9, 5711 DH Someren T: +31 (0) 493 472399

F: +31 (0) 493 473299 I:www.4medicaldesign.comE:[email protected]

Tinnemans Medical Design BVBAGildenstraat 41,B-2470 RetieT: +32 (0) 14 717919 I: www.4medicaldesign.comE:[email protected] Volg ons zusterbedrijf op twitter: @RopaSystems

TELECARE SYSTEMEN

Tunstall HealthcareOslo 28 - 2993 LD BarendrechtT :0180-696 696 / F: 0180- 696 699E: [email protected]: www.tunstall.nl

TOTAALINRICHTING

Heijneman Medical BVPostbus 4083400 AK IJsselsteinT: 088 11 81 000 / F: 088 11 81 081E: [email protected]: www.heijnemanmedical.nl

VLOEREN

Nora flooring systems B.V.Belgiëstraat 14 5171 PN KaatsheuvelT: 0416-286140I: www.nora.com/nl

WANDBEKLEDING

Vescom Nederland B.V.Sint Jozefstraat 20, 5753 AV DeurnePostbus 70, 5750 AB DeurneT: +31 493 350 767F: +31 493 350 779E: [email protected]: www.vescom.nl

WASMACHINES

Miele ProfessionalPostbus 166, 4130 ED VianenT: 034-73 78 884F: 034-73 78 429www.miele-professional.nlE: [email protected]

WATERBEHANDELING

BWT Nederland B.V.Energieweg 9, 2382 NA ZoeterwoudeT +31 (0)88 750 90 00F +31 (0)88 750 90 90www.bwtnederland.nl_______________________________

Pure Water GroupKorte Hei 34714 RD SprundelT: 0165 348 252F: 0165 348 254I: www.purewatergroup.com


adVerteNtie-iNdex

AGENDANOVEMBERDigitalisering in de Zorg25 november 2014, Media Plaza, jaarbeurs utrechtinlichtingen: www.zorgvisiecon-gressen.nl/digitalezorg

Facility Managent volgens NEN-EN 1522125 november 2014, eindhoveninlichtingen: www.nen.nl

Startbijeenkomst Gebruikers-platform Bodemenergie25 november 2014, Holland Casino, bredainlichtingen: www.gebruikers-platformbodemenergie.nl

Nationale Kennisdag Brandpreventie27 november 2014, echteldinlichtingen: www.nkdb.nu

DECEMBER Cursus Facility Management2 en 11 december 2014, Meeting Plaza, utrechtinlichtingen: www.sbo.nl

Elektro Vakbeurs9 – 11 december 2014evenementenhal Hardenberginlichtingen: www.evenementenhal.nl

Topics in Intensive care10 – 11 december 2014, CongresHotel de werelt, luntereninlichtingen: www.topicsinic.nl

Dag van de Zorglogistiek16 december 2014, Media Plaza, utrechtinlichtingen: www.zorgvisie-congressen.nl/zorglogistiek

JANUARI 2015Vakbeurs Facilitair14 – 16 januari 2015, brabanthallen, den boschinlichtingen: www.vakbeursfacilitair.nl

Klimaatvak Gorinchem27 – 29 januari 2015, evenementenhal, gorincheminlichtingen: www.klimaatvak.nl

FEBRUARIDe Nationale GezondheidsBeurs 20155 – 8 februari 2015, jaarbeurs, utrechtinlichtingen: www.gezondheidsbeurs.nl Week van de Bouw/Bouwbeurs 20159 – 13 februari 2015, jaarbeurs, utrechtinlichtingen: www.weekvande-bouw.nl / www.bouwbeurs.nl

MAARTAqua Nederland Vakbeurs17 – 19 maart 2015, evenementenhal gorincheminlichtingen: www.evenementenhal.nl

Elektro Vakbeurs17 – 19 maart 2015, evenementenhal venrayinlichtingen: www.evenementenhal.nl

Zorg & ICT 201518 – 20 maart 2015, jaarbeurs, utrechtinlichtingen: www.zorg-en-ict.nl

Zorgtotaal 201518 – 20 maart 2015, jaarbeurs, utrechtinlichtingen: www.zorgtotaal.nl

Infosecurity.be 201525 – 26 maart 2015, jaarbeurs, utrechtinlichtingen: www.infosecurity.be

APRIL NVTG Congres 20159 – 10 aprilKoningshof, veldhoveninlichtingen: www.nvtg.nl

Materials 201522 – 23 april 2015, Koningshof, veldhoveninlichtingen: www.materialenbeurs.nl


2 double you bv 43Ascom (Nederland) B.V. 2Bender Benelux BV 44Berko Kompressoren 44Blygold Nederland BV 44Boge Kompressoren BV 44Brecon International 45Bussman Verhuur BV 21Bussman Verhuur BV 44BWT Nederland BV 45C-AIR Technics BV 44Cadolto Benelux BV 43Carrier Airconditioning Benelux BV 43de Block Consultant 43de Jong Gortemaker Algra 43Dijkxhoorn bouw 12Dräger Medical Netherlands B.V 32

Dräger Medical Netherlands BV 45EGM adviseurs 43EGM architecten 43ERBE Nederland B.V. 23Getinge b.v. Netherlands 47Geveke Besturingstechniek 40Geveke Besturingstechniek 43GrassAir Compressoren B.V. 31HaskoningDHV Nederland B.V. 14Heijneman Medical BV 45Hogeschool Rotterdam 45Honeywell Building Solutions 44Ingenieursbureau Wolter & Dros bv 44InterBouwconsult bv. 43Interflow 45Linde Healthcare Benelux 44Mann+Hummel Vokes Air BV 45

Metaflex Doors Europe B.V. 44Metaflex Doors Europe B.V. 48Miele Professional 17, 23, 29Miele Professional 45MTD Landschapsarchitecten 44nora flooring systems BV 11nora flooring systems BV 45OK Consultancy Nederland (OKCN) 43Ooperon B.V. 34Ooperon 45Pure Water Group 45Record Automatische Deuren BV 43Ropa Systems BV 43Ropa Systems BV 44Sanitair Consultancy Nederland 45Sauter Building Control Nederland bv 44Smits van Burgst 43

Spark 45Sweegers en de Bruijn 43Swisslog Healthcare 31Technische Unie B.V. 44Tinnemans Medical Design BV 21Tinnemans Medical Design BV 45Trane Airconditioning B.V. 43Tunstall Healthcare 45Ultimo Software Solutions bv 44Valstar Simonis 43Van Dorp zorg en welzijn 44Van Looy Group NV 43Vanguard Healthcare Solutions Ltd. 45Vescom Nederland B.V. 45Vetrotech Saint-Gobain Benelux 43

GET AHEADWERELDWIJD ADVIES EN ONDERSTEUNINGSommige bedrijven ontwikkelen machines, anderen ontwikkelen reini-

gings- en desinfectiemiddelen. De innovators van Getinge ontwikkelden

beide om ervoor te zorgen dat machines, processen en reinigings- en

desinfectiemiddelen consequent ISO verzekerde resultaten halen.

U kunt de deskundige dienstverlening van Getinge raadplegen om u

te helpen bij het optimaliseren van uw reinigingsprocessen, verbete-

ren van uw operationele efficiëntie en naleving van de regelgeving.

Advies en ondersteuning is wereldwijd beschikbaar, dus waar u

ook bent, ga naar www.getinge.com en vindt uw antwoord.

Getinge b.v.Per 1 april zijn wij gevestigd op:Biezenwei 214004 MB TielTel: +31(0)344 809 900

GetingeClean_Ad-NL 225x285.indd 1 2014-02-20 16:32:01

imagine...... being Dutch

100% ontwerpvrijheid met ImagineMetaflex Doors introduceert een nieuw schuifdeurconcept. De afwer-king met hoogwaardige 3M DI-NOC folie, biedt diverse kleuren, prints en foto’s. Ook kunnen wij een volledig eigen ontwerp voor u verzorgen.

Onbegrensde mogelijkheden met Metaflex DoorsOnze schuifdeurconcepten worden wereldwijd toegepast binnen de sectoren Healthcare, Food & Pharma. Daarbij bieden we de juiste balans tussen functionaliteit, esthetica en efficiëntie.

Wilt u meer weten over onze mogelijk-heden? Neem contact met ons op of bezoek onze website.

Ambachtsstraat 117122 MP AaltenThe NetherlandsT +31 (0)543 477 333www.metaflex.nl

GEZONDHEIDSZORG...Nieuw: de Ascom Myco. De smartphone met hart voor de zorg ˜ Alle...

Documents

Transcript of GEZONDHEIDSZORG...Nieuw: de Ascom Myco. De smartphone met hart voor de zorg ˜ Alle...