bestuurdersnet.unizo.be...COLOFON HET BELANG VAN ONLINE GEMEENTELIJKE // Verantwoordelijke uitgever...
Transcript of bestuurdersnet.unizo.be...COLOFON HET BELANG VAN ONLINE GEMEENTELIJKE // Verantwoordelijke uitgever...
ondernemersvriendelijke gemeentelijke diensten
DIGITALE LOKETTEN
ondernemersvriendelijke gemeentelijke diensten
DIGITALE LOKETTEN
HOE ONDERNEMERSVRIENDELIJK ZIJN DE VLAAMSE GEMEENTELIJKE WEBSITES?
ONDERZOEK NAAR DE KWALITEIT VAN DE GEMEENTELIJKE DIGITALE DIENSTVERLENING
COLOFON HET BELANG VAN ONLINE GEMEENTELIJKE DIENSTVERLENING// Verantwoordelijkeuitgever
UNIZO-VORMING vzwJan BoulogneSpastraat 81000 Brussel
// OnderzoekKatleen Cardoen (UNIZO-VORMING)Eric Goubin (Memori)Pieter-Jan Haesen (UNIZO-VORMING)Michelle Lenaerts (Memori)Robby Vanelderen (Memori)Elke Van Soom (Memori)
// StuurgroepJan Boulogne (UNIZO-VORMING)Leo Cannaerts (ondernemer, schepen Heist-op-den-Berg)Katleen Cardoen (UNIZO-VORMING)Tom Doesselare (Agentschap Binnenlands Bestuur)Wim Dom (gemeente Heist-op-den-Berg)Jan Godderis (CORVE)Pieter-Jan Haesen (UNIZO-VORMING)Peter Hautekiet (V-ICT-OR)Pascal Jacobs (Agentschap Ondernemen)Antoon Schockaert (UNIZO-studiedienst)Pieter Van Sande (VVSG)Elke Van Soom (Memori)Frank Vanwelkenhuysen (ondernemer, UNIZO-voorzitter Willebroek)
// TekstPieter-Jan Haesen (UNIZO-VORMING)Michelle Lenaerts / Elke Van Soom (Memori)
// RedactieJan Boulogne (UNIZO-VORMING)Katleen Cardoen (UNIZO-VORMING)Katelijne Goris
// PublicatieBrussel, 2010
// VormgevingAbsoluut
// InfoUNIZO-VORMINGTel. 02 238 05 [email protected]
Passende dienstverlening van steden en gemeenten aan
ondernemers is belangrijk. Daarom doet UNIZO er alles
aan om lokale besturen hiervoor te ondersteunen en te
motiveren. We doen dat bewust op basis van harde cijfers
en feiten, in goede samenwerking met de Vereniging
van Vlaamse Steden en Gemeenten en samen met de
gemeentebesturen. Zo deed UNIZO al in 2006 een onder-
zoek naar de lokale dienstverlening volgens het systeem
van ‘Mystery Shopper’. Verder in dit rapport leest u daar
meer over. Eén van de conclusies daarvan: dieper ingaan
op de mogelijkheden van digitale, online dienstverlening
aan ondernemers door de lokale besturen en de gemeen-
telijke ambtenaren.
Dat hebben we nu ook gedaan. Met de steun van EFRO,
het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en van
de Vlaamse overheid, heeft UNIZO 308 Vlaamse stedelijke
en gemeentelijke websites geanalyseerd. De algemene
resultaten voor Vlaanderen vindt u in dit rapport. Boven-
dien ontvangt elke Vlaamse gemeente een rapport met de
individuele resultaten van de screening.
We zijn ervan overtuigd dat dit onderzoek de Vlaamse
gemeenten en steden en de betrokken hogere over-
heden, verder zal stimuleren om de dienstverlening aan
ondernemers te verbeteren. Zowel UNIZO – nationaal
als onze regionale en lokale ondernemersverenigingen
werken graag samen met alle lokale besturen om de digi-
tale dienstverlening voor ondernemers te verbeteren. Dit
zal alle zelfstandige ondernemers en KMO’s ten goede
komen, zij zijn het kloppend hart van de lokale economie.
Informatie uit deze uitgave mag worden overgenomen na toestemming van UNIZO-VORMING.
KAREL VAN EETVELTGedelegeerd Bestuurder [email protected] www.unizo.be
1.Inleiding1.1 Kader: ‘Mystery shopper’-onderzoek (2006)
1.2 Onderzoek ‘Digitale dienstverlening voor ondernemers in de gemeente’ (2009 – 2011)
1.2.1 Doel
1.2.2 Onderzoeksopzet
1.2.3 Productencatalogus
1.2.4 Analysechecklist
1.3 Beschrijvend statistisch rapport
1.4 Individuele rapporten
2.Onderzoeksresultaten2.1 Indeling onderzochte gemeenten
2.2 Website algemeen
2.2.1 Algemene ondernemersvriendelijkheid
2.2.2 Ondernemersparticipatie
2.3 Productencatalogus: informatie/interactie/transactie
2.3.1 Aanwezigheid van producten/diensten
2.3.2 Informatie
2.3.3 Productencatalogus per cluster
2.3.4 Interactie
2.3.5 Transactie
3.Conclusieenaanbevelingen3.1 Conclusie
3.2 Concrete actiepunten
3.3 Wat is goede digitale dienstverlening voor ondernemers in de gemeente – de UNIZO-visie
3.3.1 Digitale dienstverlening van belang voor ondernemer én gemeente
3.3.2 Principes voor een goede digitale dienstverlening voor ondernemers – aanbevelingen voor gemeenten
3.3.3 Principes voor een goede digitale dienstverlening voor ondernemers – aanbevelingen voor centrale overheden
Bijlages
44
4
4
5
6
7
9
9
1010
11
11
18
20
21
21
22
41
42
4444
46
49
49
49
54
55
INHOUD
4
1. INLEIDINGUNIZO-VORMING sensibiliseert en stimuleert lokale besturen om werk te ma-ken van hun digitale dienstverlening aan ondernemers. UNIZO-VORMING biedt daarbij ook ondersteuning. Uit het UNIZO ‘mystery shopper’-onderzoek (2006) bleek dat gemeenten niet altijd weten hoe ze hun (digitale) dienstverlening aan ondernemers kunnen uitbouwen. Daarom startte UNIZO-VORMING in maart 2009 het project ‘Digitale dienstverlening voor ondernemers in de gemeente’ met de financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en de Vlaamse Overheid.
In het kader van het project voerde UNIZO-VORMING een onderzoek uit, bestaan-de uit twee delen: screening en advies.
We screenden de websites van de 308 Vlaamse steden en gemeenten. Zo brach-ten we het aanbod van producten op de gemeentelijke websites, zoals de milieu-vergunning, ruimtelijke uitvoeringsplannen en terrasvergunning, samen met de di-gitale transactiemogelijkheden (formulier downloaden, elektronisch afhandelen,…) in kaart. De resultaten werden verwerkt tot een globaal rapport voor Vlaanderen alsook voor elke gemeente/stad een individueel rapport. De rapporten geven een stand van zaken van de gemeentelijke digitale dienstverlening aan ondernemers. Tegelijk ondersteunt het rapport gemeenten en steden in de uitbouw van hun digi-tale dienstverlening door concrete aanbevelingen te formuleren.
Anderzijds boden wij gemeenten de kans om beroep te doen op een ondernemer-spanel. Dat panel geeft advies over lopende gemeentelijke digitaliseringsplannen. Achtentwintig gemeenten gingen op dat aanbod in.
Het globaal rapport bevat uitleg over ons onderzoek. We bespreken de situatie in Vlaanderen. Daarnaast maken we vergelijkingen per provincie en typologie. We onderscheiden agrarische, industriële, kust-, verstedelijkte en woongemeenten en -steden. Deze vereenvoudigde Dexia-typologie gebruikten we trouwens ook in het ‘Mystery Shopper’-onderzoek uit 2006.
1.1KADER:‘MYSTERYSHOPPER’-ONDERZOEK(2006)
In 2006 voerde UNIZO het ‘mystery shopper’-onderzoek uit waarbij 101 Vlaamse gemeenten werden doorgelicht. De ondernemersorganisatie toetste naar de wijze waarop gemeenten met ondernemers communiceren via persoonlijk contact, tele-foon, e-mail en website. Uit het onderzoek bleek dat gemeenten de noden van de ondernemers nog onvoldoende kennen. Minder dan de helft van de onderzochte gemeenten haalde een aanvaardbaar niveau.
Op het persoonlijk contact werd het best gescoord, gevolgd door telefonisch con-tact. De digitale dienstverlening aan ondernemers bleek ondermaats. De website en vooral de e-mailcommunicatie scoorden ronduit slecht. Te weinig onderne-mersrelevante info stond ter beschikking op de gemeentelijke website. Daaren-boven fungeert de gemeentelijke website nog te weinig als portaal naar andere overheden. Toch staat die voorportaalfunctie van gemeentelijke websites buiten kijf. De gemeenten vormen immers meestal het eerste contact van ondernemers met de overheid.
1.2ONDERZOEK‘DIGITALEDIENSTVERLENINGVOORONDERNEMERSINDEGEMEENTE’(2009–2011)
1.2.1Doel
Uit het voorgaande blijkt dat gemeenten nog een hele weg af te leggen hebben op vlak van digitale dienstverlening voor ondernemers. Daarom startte UNIZO-VORMING met het onderzoek ‘Digitale dienstverlening voor ondernemers in de gemeente’.
5
Dankzij het onderzoek informeert en sensibiliseert UNIZO-VORMING de gemeen-ten inzake hun digitale dienstverlening. De nadruk ligt op interactieve digitale lo-ketten. Een goed uitgebouwd e-loket dringt de administratieve lasten voor onder-nemers terug en creëert een ondernemingsvriendelijker klimaat. Om dit te bereiken is er nog veel werk aan de aanbodzijde, i.c. de gemeenten. Een insteek van de vraagzijde, m.n. de ondernemers, is van onontbeerlijk belang om de dienstverle-ning op punt te zetten.
UNIZO-VORMING realiseert het project in samenwerking met een stuurgroep, bestaande uit ondernemers, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG), het Agentschap Ondernemen (AO), het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB), CORVE (Coördinatiecel Vlaams E-government) en V-ICT-OR (Vlaamse ICT Organisatie). De twee laatste instellingen zijn gespecialiseerd in ICT voor de overheid. Ten slotte zit ook Memori, de onderzoeksinstelling van de Katholieke Hogeschool Mechelen, in de stuurgroep. De stuurgroep vervult voornamelijk een adviesfunctie.
1.2.2Onderzoeksopzet
Het project bestaat uit twee grote luiken. Enerzijds de screening van de websites van de 308 Vlaamse steden en gemeenten op vlak van digitale dienstverlening voor ondernemers, om het aanbod van digitale dienstverlening voor ondernemers in kaart te brengen. Anderzijds zullen achtentwintig gemeenten advies krijgen over hun plannen inzake digitalisering van de dienstverlening voor ondernemers.
Deel 1: de screening
UNIZO-VORMING ontwikkelde samen met Memori een gestandaardiseerd meetinstrument om een zo objectief mogelijke analyse te maken van de gemeen-telijke websites.
Het meetinstrument bestaat uit een productencatalogus (zie bijlage 1). Een der-gelijke catalogus bevat de diensten en vergunningen die gemeenten kunnen aan-bieden. Voorbeelden hiervan zijn de milieuvergunning, terrasvergunning en ruimte-lijke uitvoeringsplannen,… De basis van de productencatalogus was de catalogus van de intercommunale Leiedal. Hieruit maakten we een selectie waaraan we extra producten toevoegden die relevant zijn voor ondernemers. Op die manier kwamen we tot een zo volledig mogelijk overzicht van de diensten die een gemeente digi-taal aan ondernemers kan aanbieden. De lijst werd aangevuld met een duidelijke en op ondernemers gerichte omschrijving. De uiteindelijke productencatalogus bevat 55 producten. Aan elk product werd een relatief belang toegekend. Dat ge-beurde na zowel bevraging van UNIZO-experts, als bevraging van de stuurgroep. Zo zijn we gekomen tot een weging van de respectievelijke producten.
De volgende stap was het ontwikkelen van een analysechecklist. Met deze tool werd de gemeentelijke digitale dienstverlening voor ondernemers geanalyseerd, structureel en gestandaardiseerd. De tool, digitaal in te vullen, zit in bijlage 2a. De analysechecklist is opgebouwd uit enerzijds negen algemene vragen en ander-zijds drie hoofdvragen per product. Voor het merendeel van de producten zijn er ook deelvragen, om dieper op bepaalde aspecten van het product in te gaan. De vragen zijn ingedeeld in verschillende categorieën: algemene ondernemersvrien-delijkheid, ondernemersparticipatie, informatie, interactie en transactie. De vragen rond informatie, interactie en transactie zijn van toepassing op alle 55 producten van de productencatalogus. Gezien de ene vraag belangrijker is dan de andere, kregen alle vragen een weging.
De screening houdt rekening met zowel het belang van de respectievelijke pro-ducten als met het belang van de verschillende aspecten van het product. Er was tot slot ook ruimte voor opmerkingen per website, voor elementen die niet in de screening pasten. Aldus konden sterke punten of werkpunten worden aangege-ven.
Na het analyseren van de gemeentelijke websites werden de gegevens verwerkt door Memori. De verwerking resulteerde in een individueel rapport per gemeente en een globaal rapport voor Vlaanderen.
6
Deel 2: de advisering
Het tweede grote luik van het onderzoek bestaat uit het adviseren van ach-tentwintig gemeenten inzake hun digitale dienstverlening voor ondernemers. Daartoe worden ondernemerspanels samengesteld. Zij zullen als ervaringsdes-kundigen gebruikersadvies geven over gemeentelijke plannen i.v.m. digitalisering van dienstverlening voor ondernemers. De panels geven advies vanuit de eigen ervaring als ondernemer. Ze gaan de toepassingsmogelijkheden en -faciliteiten van de gemeentelijke digitaliseringsplannen na. Dat kan tijdens de verschillende fasen van ontwikkeling. Het panel kan direct feedback geven en nieuwe ideeën aanbrengen.
1.2.3Productencatalogus
De basis voor de screening van de 308 Vlaamse stedelijke en gemeentelijke web-sites is een productencatalogus. Deze biedt een overzicht van wat lokale besturen digitaal aan ondernemers kunnen aanbieden. Voorbeelden zijn milieuvergunnin-gen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en allerhande premies.
Intercommunale Leiedal ontwikkelde een algemene productencatalogus, die de vertrekbasis was voor onze productencatalogus. In de oorspronkelijke catalogus zijn producten en diensten gericht op inwoners-niet-ondernemers ook opgeno-men. UNIZO-VORMING selecteerde de relevante producten en diensten voor ondernemers en vulde het bekomen overzicht aan. We focusten vooral op de dienstverlening die onder de bevoegdheid van lokale besturen valt. Toch bevat de catalogus ook een aantal producten dat niet onder de bevoegdheid van het lokale bestuur valt. In dat geval moet de gemeentelijke website als portaal naar andere overheden fungeren. De ondernemer moet goed doorverwezen worden naar het juiste bestuursniveau.
De uiteindelijke catalogus bevat 55 producten en is terug te vinden als bijlage 1. We voegden tevens trefwoorden toe die toelaten om de producten op de gemeen-telijke website terug te vinden. De 55 producten/diensten werden ondergebracht in 6 inhoudelijke clusters:
• Ruimtelijke ordening/huisvesting
• Milieu
• Wetgeving/reglementen
• Vergunningen/machtigingen/erkenningen/attesten
• Premies/subsidies/fiscale voordelen
• Algemeen
De producten zijn genummerd en kregen een weging. Het ene product of de ene dienst kan immers van groter belang zijn dan een andere. De toekenning van de scores gebeurde door middel van bevraging bij zowel de projectstuurgroep als bij de UNIZO-experts. Zij gaven een oordeel met behulp van een vijfpuntenschaal: van helemaal niet belangrijk tot zeer belangrijk. Scores varieerden bijgevolg van 0 tot 5. Vervolgens werden de scores in drie groepen onderverdeeld:
• 1 (laag)= 0-3,74
• 2 (midden)= 3,75-4,25
• 3 (hoog)= 4,25-5
Dat betekent dat een definitieve score van 1 werd toegekend aan de producten met een gemiddelde schaalscore tussen 0 en 3,74. Deze scores geven het rela-tieve belang van de producten weer. Een product met score 3 weegt vanzelfspre-kend zwaarder door dan een product met een lagere score.
Bij enkele specifieke producten is het noodzakelijk het volgende op te merken:
• gemeentebelastingen zijn als één product opgenomen in de produc-tencatalogus. Ondernemersrelevante belastingen verschillen immers van gemeente tot gemeente, waardoor het quasi onmogelijk is om specifieke belastingen te screenen voor alle gemeenten en steden.
7
• gemeentelijke subsidies en premies zijn ook in de productencatalogus opgenomen. Sommige premies zijn niet van toepassing in elke gemeente. Het product wordt ook dan als ‘niet aanwezig’ bestempeld. De impact hier-van is echter beperkt, want voor niet-aanwezige producten wordt geen negatieve score gegeven op interactie en transactie (zie 1.2.4). Voor de informatie over BIN-Z (buurtinformatienetwerken voor zelfstandige onder-nemers) geldt hetzelfde. Waar er geen BIN-Z is, wordt het product als ‘niet aanwezig’ aangeduid, zonder verder negatief effect op de score.
• milieu- en stedenbouwkundige vergunning. De afhandeling van deze vergunningen is veelal niet mogelijk via elektronische weg, al begint de Vlaamse overheid wel aan dergelijke toepassingen te denken. Voor de mi-lieuvergunning gebeurt dat onder de noemer eMil. Op dit moment is het evenwel wettelijk niet mogelijk om vergunningen zoals de milieu- en ste-denbouwkundige vergunning digitaal in te dienen, tenzij er een originele en correct getekende ‘hard copy’ wordt gemaakt en bewaard.
• bij het product ‘overheidsopdrachten’ toetsen we de mogelijkheid om het bestek (digitaal) aan te vragen. Er wordt niet nagegaan of het mogelijk is om de offerte vervolgens digitaal in te dienen. Het product ‘geografisch informatiesysteem’ (GIS) levert enkel een score op indien uitleg over het begrip wel degelijk aanwezig is op de website. Bij de verschillende pro-ducten m.b.t. bestemmingsplannen wordt enkel ‘uitgebreide informatie’ aangevinkt indien de plannen effectief online raadpleegbaar zijn.
• informatie die in nieuwsberichten kan worden teruggevonden levert in prin-cipe geen score op. Nieuwsberichten hebben immers een tijdelijk karakter. Een afwijking op deze regel geldt voor openbare onderzoeken. Een open-baar onderzoek loopt per definitie maar voor een bepaalde periode. Toch is het tijdelijk karakter geen beletsel om een score toe te kennen. Open-bare onderzoeken kunnen immers relevant zijn voor ondernemers. Het is belangrijk dat informatie over lopende onderzoeken op een gemeentelijke website is terug te vinden.
1.2.4Analysechecklist
De productencatalogus diende als basis voor de screening van de 308 Vlaamse stedelijke en gemeentelijke websites. Om een analyse mogelijk te maken werd een gestandaardiseerd meetinstrument ontwikkeld, de analysechecklist (bijlage 2a). Deze onderzoekt het aanbod van de gemeentelijke websites en elektronische dienstverlening, niet het inhoudelijk kwaliteitsniveau. De inhoudelijke kwaliteit is belangrijk maar valt buiten het domein van ons onderzoek.
Gemeentelijke websites bieden ook ‘gewone’ burgers e-dienstverlening. Wij be-oordeelden enkel de dienstverlening aan ondernemers. Verwijzingen naar externe infobronnen of websites leveren een extra score op, maar ook hier krijgt de in-houd evenmin een beoordeling. Wanneer de info over een bepaald product een duidelijke en expliciete vermelding en een directe externe verwijzing bevat naar formulieren of reglementen, levert dit een score op voor de transactievragen over formulieren en reglementen.
De analysechecklist bestaat uit verschillende niveaus, zoals voorgesteld in figuur 1. Elk niveau omvat vragen die terug te vinden zijn in bijlage 2a. Terwijl niveau 1 en 5 enkel algemene vragen omvatten, richten niveau 2, 3 en 4 zich op specifieke producten.
8
Figuur 1: Niveaus analysechecklist
Alle vragen zijn ja/neen vragen en checken objectieve criteria. Ze vereisen geen inschatting of interpretatie van de analist. ‘Aanwezig’ betekent steeds aanwezig of vindbaar. Bepaalde onderdelen of diensten die tijdens de analyse niet werden gevonden (zelfs niet via de zoekfunctie) worden beschouwd als niet aanwezig.
Om de algemene ondernemersvriendelijkheid (niveau 1) te meten gaan we on-der andere na of er een duidelijke link naar informatie voor ondernemers op de startpagina staat, bijvoorbeeld via een ondernemersrubriek met verschillende pro-ducten. Een link naar een overzicht van de lokale ondernemers op de hoofdpagina (handelarengids) is onvoldoende om op dit item te scoren.
Voor elk product uit de catalogus wordt nagegaan of er al dan niet informatie (niveau 2) beschikbaar is. Hierbij staat ‘basisinformatie’ voor zeer beperkte info. Wanneer de gemeentelijke website dieper ingaat op de productinfo wordt dat aan-geduid als ‘uitgebreide informatie’. Voor de stedenbouwkundige en milieuvergun-ning is de beoordeling strenger. Om als ‘uitgebreid’ bestempeld te worden moet er een redelijke hoeveelheid informatie over deze producten terug te vinden zijn.
Interactie (niveau 3) gaat na of en op welke wijze een ondernemer met de verant-woordelijke dienst contact kan opnemen. De interactievragen kunnen enkel een score opleveren wanneer de contactgegevens voorhanden zijn op de webpagina van het product zelf of een link naar de specifieke contactgegevens voorzien is. Het is immers van belang dat wanneer een gebruiker-ondernemer via de zoek-functie bij een bepaald product uitkomt, de contactgegevens duidelijk zichtbaar en beschikbaar zijn.
Tenslotte gaan we voor het transactieniveau (niveau 4) na of en welke digitale transactiemogelijkheden worden aangeboden voor de ondernemersgerichte pro-ducten en diensten; in welke mate kunnen de diensten online afgehandeld wor-den? Bij het berekenen van de transactiescores wordt enkel rekening gehouden met de relevante transactiemogelijkheden, aangezien deze verschillen van pro-duct tot product. Bij een product of dienst waar geen kosten aan verbonden zijn is het bijvoorbeeld niet relevant om na te gaan of er elektronische betaling mogelijk is. De analysechecklist (bijlage 2b) geeft de richting aan van wat de gemeente digitaal voor elk product kan aanbieden. Voor sommige aangeduide transactiemo-gelijkheden is eerst een wetswijziging noodzakelijk, zoals ook in onze visie wordt beschreven (hoofdstuk 3.3.3). Transacties die nog niet mogelijk zijn leverden dan ook geen score op. Op de transactievraag met betrekking tot ‘dossierkosten’ krijgt een gemeente geen score als ze enkel een reglement vermeldt (waarin de onder-nemer zelf de kosten moet opzoeken).
Praktisch gezien trachten wij de producten terug te vinden op de website, hetzij via de zoekfunctie, hetzij via de website te overlopen. Dat laatste passen we toe wanneer er bijvoorbeeld geen zoekfunctie is of wanneer de zoekfunctie onduide-lijke of onoverzichtelijke resultaten oplevert. Een product niet teruggevonden op de website bestempelen we als ‘niet aanwezig’. Als het betreffende product des-ondanks wel aanwezig is, is het van belang de plaats ervan op de gemeentelijke website na te gaan. Mogelijk vonden we het product niet terug omdat er met geen
9
of onvoldoende trefwoorden/tags werd gewerkt. Die tags dienen om de zoekfunc-tie efficiënt te gebruiken. Ondernemers moeten snel de informatie kunnen vinden die ze nodig hebben. Kan dit niet, dan schort er mogelijk iets aan de structuur of de werking van de website.
Een product aangegeven als niet aanwezig terwijl het toch op de gemeentelijke website terug te vinden is? Dat kan in principe indien
• het product niet teruggevonden werd via de zoekfunctie
• het product niet binnen een redelijke tijd werd gevonden bij het manueel doorzoeken van de website
• de website na de screening werd aangepast of aangevuld
1.3 BESCHRIJVEND STATISTISCH RAPPORT
In dit beschrijvende statistische rapport visualiseren we de onderzoeksresultaten per vraag voor de totale groep van onderzochte gemeentelijke websites. In het bijhorende tabellenrapport kunnen telkens de absolute aantallen teruggevonden worden1.
Aangezien deze analyse de gehele populatie betreft (nl. alle Vlaamse steden en gemeenten die beschikken over een eigen website, N=305), werken we met een betrouwbaarheidsmarge van 100% en een foutenmarge van 0%.
We vullen deze statistische informatie aan met geaggregeerde gegevens uit de individuele rapporten.
Voor de vragen die betrekking hebben op de producten en diensten uit de produc-tencatalogus visualiseren we de totaalpercentages per product/dienst binnen elk van de 6 clusters. We hanteren daarbij de volgende systematiek:
• Overzicht per cluster van de mate waarin informatie over een product/dienst aanwezig is op de website, met daaropvolgend eventuele signifi-cante verschillen naar typologie of provincie;
• Overzicht per cluster van de linken naar een externe informatiebronnen, indien het product/de dienst aanwezig is;
• Overzicht per cluster van de interactiemogelijkheden, indien het product/de dienst aanwezig is;
• Overzicht per product/dienst van de transactiemogelijkheden, indien het product/de dienst aanwezig is. We geven enkel een overzicht van de glo-bale aan- of afwezigheid van transactiemogelijkheden per product, omdat een overzicht van alle transactiemogelijkheden per cluster visueel niet mo-gelijk is. Voor een gedetailleerd overzicht van de transactiemogelijkheden per product verwijzen we naar de individuele rapporten.
1.4 INDIVIDUELE RAPPORTEN
Naast dit beschrijvende rapport van de globale onderzoeksresultaten wordt er voor iedere onderzochte gemeente een rapport opgemaakt dat een overzicht geeft van de individuele scores en resultaten. Deze individuele rapporten geven een overzicht van de scores per onderzoekscategorie, en een overzicht van de resultaten voor elke vraag.
1 Mogelijke significante verschillen naargelang typologie en provincie werden berekend op basis van de
chikwadraattoets (Pearson Chi-Square), waarbij het kansniveau op 5% ligt (p ≤ .005).
10
2. ONDERZOEKSRESULTATEN
2.1INDELINGONDERZOCHTEGEMEENTEN
We screenden voor dit onderzoek de websites van alle 308 Vlaamse steden en gemeenten. Voor de verwerking van de resultaten werden deze onderverdeeld in 5 types (Figuur 2). Hiervoor baseerden we ons op de sociaaleconomische typologie van de gemeenten door Dexia2. Net als bij het Mystery Shopper-onderzoek (2006), herleidden we de 12 clusters uit de Dexia-typologie tot 5 hoofdgroepen.
Opmerking: de cluster ‘kust’ bevat slecht 8 gemeenten (Blankenberge, Bredene, de Haan, De Panne, Knokke-Heist, Koksijde, Middelkerke, Nieuwpoort). Bij het maken van kruistabellen met de variabele typologie leidt dit telkens tot te kleine cellen. Dat betekent dat er geen veralgemeningen gemaakt kunnen worden voor deze typologie.
Figuur 2
De resultaten van de screening worden ook gekoppeld aan de indeling van de Vlaamse gemeenten over de 5 provincies (Figuur 3).
Figuur 3
2 http://www.dexia.be/Nl/smallsites/research/PublicFinance/typo/
11
2.2WEBSITEALGEMEEN
2.2.1Algemeneondernemersvriendelijkheid
In de eerste vraag van de checklist gingen we na of de gemeentelijke website spe-cifieke en als dusdanig benoemde informatie voor ondernemers aanbiedt (hiervoor werd nagegaan of een van de woorden ‘ondernemer’, ‘KMO’, ‘zelfstandige’, ‘eco-nomie’, ‘bedrijven’ of afgeleiden hiervan aanwezig zijn). Nagenoeg alle Vlaamse gemeentelijke websites bieden inderdaad specifieke informatie voor ondernemers aan. 3 Vlaamse gemeenten doen dit niet. Het gaat hierbij om de gemeenten die op het moment van het onderzoek niet over een gemeentelijke website beschik-ten, nl. Herstappe, Horebeke3 en Wezembeek-Oppem. Deze gemeenten worden daarom ook niet opgenomen in het verdere onderzoeksrapport. Voor alle verdere vragen bedraagt het universum dus 305 in plaats van 308.
Figuur 4
De 305 overige Vlaamse gemeenten bieden dus wel specifieke ondernemersinfor-matie aan via hun website. Met een volgende vraag gingen we na of de hoofdpa-gina of startpagina van de gemeentelijke website een link bevat naar de informatie voor lokale ondernemers. Bij 2 op 3 lokale besturen is er een duidelijke link naar informatie voor ondernemers op de startpagina, en kan de lokale ondernemer dus snel en eenvoudig doorklikken naar ‘zijn’ informatie (Figuur 4). Dat wil zeggen dat meer dan 30% van de Vlaamse gemeentelijke websites dus wel ondernemersin-formatie aanbieden, maar dit niet duidelijk vermeldt op zijn startpagina.
Figuur 5
3 Horebeke heeft ondertussen wel een gemeentelijke website (sinds 19 maart 2010), maar deze bevat nog
geen informatie voor ondernemers.
12
We zien grote verschillen in het linken naar ondernemersinformatie op de startpa-gina als we de scores opdelen naar typologie (Figuur 5) en provincie (Figuur 6). Lokale besturen in verstedelijkte regio’s scoren hier het best (89% heeft een dui-delijke link). Ook meer dan 80% van de industriële gemeenten biedt een duidelijke link naar ondernemersinformatie op de startpagina van de gemeentelijke website. De agrarische gemeenten doen het hier gemiddeld het minst goed: slechts iets meer dan de helft van de agrarische gemeenten linkt van op zijn startpagina naar de aanwezige ondernemersinformatie.
Figuur 6
We zien ook behoorlijk grote verschillen in de resultaten per provincie. De pro-vincie Limburg scoort beduidend beter dan de overige provincies (86% van de Limburgse besturen heeft een duidelijke link naar de aanwezige ondernemersin-formatie op zijn startpagina). Een mogelijke verklaring ligt in het feit dat de provin-cie subsidies voorziet voor gemeenten die een digitaal ondernemersloket willen uitbouwen4. In West-Vlaanderen en Antwerpen doet iets meer dan 70% van de lokale besturen dit, in Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen iets minder dan 60%.
Figuur 7
We gingen ook na in hoeverre de producten, diensten en informatie voor onder-nemers op de gemeentelijke website gecentraliseerd zijn in een specifiek onder-nemersportaal of via een alfabetische of thematische overzichtslijst (Figuur 7).
4 http://www.limburg.be/eCache/19408/stimuleringgemeentelijkeondernemingsloketten.html
13
Belangrijk hierbij is dat alle relevante informatie gegroepeerd is: als er wel een ondernemersportaal of overzichtslijst is, maar er nog specifieke ondernemersinfo op een andere plaats staat (b.v. bedrijfsafval onder ‘milieu’) beschouwen we de info als niet-gecentraliseerd.
Slechts 2% van de Vlaamse websites (ofwel 5 gemeenten) met ondernemersinfor-matie centraliseert effectief alle specifieke producten, diensten en informatie voor ondernemers.
Deze extra dienstverlening vraagt geen ingrijpende aanpassingen aan de gemeen-telijke website, het betreft enkel het samenbrengen van de reeds aangeboden in-formatie voor ondernemers (of links ernaar). Gemeenten kunnen dit vrij eenvoudig doorvoeren. Het is dan ook jammer dat het overgrote merendeel van de Vlaamse gemeenten niet alle relevante informatie voor deze specifieke doelgroep groepeert op zijn website, en daardoor heel wat ‘punten’ verliest in dit onderzoek.
Figuur 8
Heel wat Vlaamse gemeenten bieden via hun website een activiteiten- of evene-mentenkalender aan (Figuur 8). In de checklist gingen we na of die activiteiten-kalender ook de activiteiten van lokale ondernemers aankondigt. Dat is het geval voor 37% van de besturen.
In een tweede vraag gingen we na of de website vermeldt of en hoe plaatselijke ondernemers zelf hun activiteiten kunnen aankondigen via de gemeentelijke acti-viteitenkalender (al dan niet rechtstreeks). Hier ligt de score iets lager, maar toch nog bijna een derde van de Vlaamse gemeenten biedt aan zijn lokale ondernemers de mogelijkheid om zelf activiteiten te plaatsen op of aan te kondigen via de acti-viteitenkalender op de website.
Figuur 9
14
Ook hier zien we duidelijke verschillen naar typologie van de gemeente in de aan-geboden online dienstverlening (Figuur 9). In 58% van de verstedelijkte gemeen-ten wordt via de website een activiteitenkalender aangeboden waarop activiteiten van lokale ondernemers worden aangekondigd. Ook in 50% van de kustgemeen-ten is dat het geval.
Figuur 10
De activiteitenkalender waaraan lokale ondernemers zelf activiteiten kunnen toe-voegen komt in verhouding meer voor op websites van verstedelijkte en kustge-meenten en minder in industriële, agrarische en woongemeenten (Figuur 10).
Figuur 11
In West-Vlaanderen en Limburg zijn er in verhouding meer gemeenten die op hun website een activiteitenkalender met ondernemersactiviteiten aanbieden dan in de andere Vlaamse provincies (Figuur 11).
15
Figuur 12
Een ander onderdeel van de analysecategorie ‘Algemene Ondernemersvriende-lijkheid’ is de vermelding op de website van een ondernemersgerichte gemeente-lijke nieuwsbrief. Slechts 9% van de lokale besturen maakt via de website melding van een ondernemersgerichte nieuwsbrief of biedt deze elektronisch aan (Figuur 12). Een elektronische nieuwsbrief houdt ondernemers op de hoogte houden van relevante ontwikkelingen en informatie.
Figuur 13
Op de helft van de gemeentelijke websites is er een ondernemers- of handela-rengids aanwezig. In de meeste gevallen (93%) is daarbij een infofiche voorzien, die naast naam, adres en telefoonnummer ook gegevens bevat als omschrijving, coördinaten, routeplan, … (Figuur 13) In 89% van de ondernemers- of handela-rengidsen wordt er ook een link voorzien naar de website van de erin opgenomen ondernemers (indien die ondernemer over een website beschikt). Een handelaren-gids is voor ons echter niet prioritair. Digitale dienstverlening via de gemeentelijke website, waarvoor enkel de gemeente zelf kan instaan, is dat wel.
16
Figuur 14
In het kader van algemene ondernemersvriendelijkheid gingen we ook na of er een specifiek meldings- of klachtenformulier voor ondernemers wordt aangebo-den op de gemeentelijke website, of dat men in het algemene meldings- of klach-tenformulier kan aangeven dat men de klacht of melding indient als ondernemer. Op slechts 5 websites bleek het mogelijk om ondernemersgerichte meldingen te maken (Figuur 14). Hierbij merken we op dat deze functie wel bijdraagt aan de algemene ondernemersvriendelijkheid, maar desondanks geen topprioriteit is.
Figuur 15
Op 15% van de websites wordt een zoekfunctie aangeboden om ondernemers-vriendelijk te sorteren (Figuur 15). Dit omvat of de aanwezigheid van een zoekfunc-tie die enkel binnen de ondernemerspagina’s op de website zoekt of de mogelijk-heid om zoekresultaten op een ondernemersvriendelijke manier te ordenen (met trefwoorden als ondernemer, KMO, zelfstandige, economie, bedrijven of afgelei-den daarvan).
17
Algemene ondernemersvriendelijkheid – individuele scores
In haar individueel rapport krijgt iedere gemeente een gemiddelde score voor alge-mene ondernemersvriendelijkheid, op basis van de scores en de gewichten die aan de verschillende vragen werden toegekend.
Gemiddeld scoren de Vlaamse gemeentelijke websites 35,1% op algemene on-dernemersvriendelijkheid, eerder laag dus. Hoewel alle Vlaamse gemeenten (met uitzondering van Herstappe, Horebeke en Wezembeek-Oppem) wel in meerdere of mindere mate informatie voor lokale ondernemers aanbieden via hun website, is er wat betreft de gebruiksvriendelijkheid en volledigheid toch wat verbetering mogelijk.
Zo heeft 1 op 3 gemeentelijke websites geen duidelijke link naar de aangeboden ondernemersinformatie op zijn startpagina, en zijn er slechts 5 gemeentelijke web-sites in Vlaanderen (2%) die alle aangeboden producten en diensten voor deze doelgroep centraliseren.
Slechts 50% van de gemeenten biedt een ondernemers/handelarengids aan via de website. Het aantal gemeenten dat lokale ondernemersactiviteiten aankondigt via zijn activiteitenkalender op de website is nog kleiner: net geen 40%.
Ook het aantal Vlaamse gemeenten dat op zijn website melding maakt van een ondernemersgerichte nieuwsbrief of een elektronische nieuwsbrief aanbiedt is erg beperkt (9%), net als het aantal gemeenten met een ondernemersgerichte zoek-functie.
Slechts 5 gemeenten (2%) bieden ondernemers een specifiek meldings- of klach-tenformulier of de mogelijkheid om zich te identificeren als ondernemer bij meldin-gen of klachten via de website.
Hoewel de scores gemiddeld dus eerder laag liggen, vraagt het geen ingrijpende aanpassingen of uitbreidingen van de gemeentelijke websites om deze te
TIP
Door het centraliseren van de informatie, het plaatsen van een link op de startpagi-na en het ondernemersvriendelijk taggen van zoekresultaten kunnen de gemeenten de score op algemene ondernemersvriendelijkheid aanzienlijk verbeteren!
Een aantal gemeenten behaalde in deze screening reeds zeer mooie resultaten op dit onderzoeksonderdeel. De top 5 bestaat uit:
gemeente Gemiddelde score algemene ondernemers-vriendelijkheid (individueel rapport)
1 Oudenaarde 92,5%
2 Antwerpen 85,0%
3 Wetteren 82,5%
4 Gent 72,5%
Lommel 72,5%
18
2.2.2Ondernemersparticipatie
Omdat inspraak in de gemeente meestal wordt georganiseerd via adviesraden gaan we in de onderzoekscategorie ondernemersparticipatie na in hoeverre de gemeentelijke website gebruikt wordt om lokale ondernemers te informeren over lokale adviesraden en ondernemersverenigingen.
Figuur 16
Een ruime meerderheid van de Vlaamse gemeenten (92%) biedt via zijn website informatie m.b.t. ondernemersgeoriënteerde adviesraden aan (Figuur 16). In meer dan de helft van de gevallen is er actuele informatie beschikbaar over de samen-stelling van die adviesraden. Recente verslagen zijn echter slechts bij 9% van die lokale besturen beschikbaar of opvraagbaar via de website.
61% van de lokale besturen biedt informatie over lokaal actieve ondernemersver-enigingen aan (Figuur 17). De industriële en verstedelijkte gemeenten zijn daarbij koplopers met respectievelijk 76% en 72% van de websites (Figuur 18). Van de vijf provincies scoort Limburg het best (79%) (Figuur 19).
Figuur 17
19
Figuur 18
Figuur 19`
20
Ondernemersparticipatie–individuelescores
Ook voor ondernemersparticipatie krijgt elke gemeente in haar individueel rapport een gemiddelde score, op basis van de scores en de gewichten die aan de ver-schillende vragen werden toegekend.
Hier scoren de Vlaamse gemeentelijke websites gemiddeld 47,3%. We zien wel bijzonder grote verschillen tussen de gemeenten onderling. 112 gemeenten beha-len een score onder de 50%. Van de overige 193 gemeenten die meer dan 50% halen zijn er:
• 12 gemeentes met score 100%
• 4 gemeentes met score 90%
• 82 gemeentes met score 70%
Het is dus zeker geen onhaalbare kaart om voor een gemeentelijke website een mooie score te behalen op ondernemersparticipatie zoals gedefinieerd in dit on-derzoek. Het overgrote deel van de Vlaamse gemeenten geeft via zijn website wel informatie over ondernemersgeoriënteerde adviesraden, maar in de helft van de gevallen gebeurt dit zonder informatie over de samenstelling. Slechts 8,5% van de gemeenten die online informatie geven over adviesraden geeft hierbij ook de verslagen of vermeldt hoe deze aangevraagd kunnen worden. Over lokaal actieve ondernemersverenigingen wordt op 60% van de gemeentelijke websites in Vlaan-deren informatie gegeven.
2.3PRODUCTENCATALOGUS:INFORMATIE/INTERACTIE/TRANSACTIE
De onderzoekscategorieën informatie, interactie en transactie zijn gelinkt aan de productencatalogus die UNIZO uitwerkte. Deze productencatalogus geeft een overzicht van de belangrijkste producten en diensten voor ondernemers die aan-geboden kunnen worden via de gemeentelijke websites. Voor elk van deze 55 pro-ducten werd nagegaan of het product aanwezig is op de website en zo ja, welke extra informatie en dienstverlening hieraan gekoppeld is.
In de onderzoekscategorie ‘informatie’ gaan we na of het product/de dienst aan-wezig is op de gescreende website, of er extra informatie voorhanden is, en of er eventueel wordt doorverwezen naar (externe) informatiebronnen voor bijkomende informatie.
Als het product/de dienst aanwezig is gaat de onderzoekscategorie ‘interactie’ na welke interactiemogelijkheden worden aangeboden: worden er specifieke con-tactgegevens vermeld van de persoon/dienst waar men terecht kan voor meer informatie of voor het aanvragen van product/dienst, en is er een contactformulier of aanklikbaar email-adres beschikbaar?
Voor de aanwezige producten bekijken we ook welke transactiemogelijkheden de gemeente aanbiedt. Afhankelijk van het product zelf gaan we na welke relevante transactiemogelijkheden er via de gemeentelijke website worden aangeboden:
• Aanvraagformulier voor product/dienst kan gedownload worden: er wordt via de website een aanvraagformulier ter beschikking gesteld (dat wel per post/fax of rechtstreeks in gemeentehuis moet worden ingediend)
• Product/dienst kan elektronisch aangevraagd worden: aanvraag product/dienst kan gebeuren via elektronisch formulier of per email (via aanklikbaar rechtstreeks email-adres)
• Product/dienst kan elektronisch ontvangen worden
• Product/dienst kan elektronisch geleverd worden (website dient dit duide-lijk te vermelden)
• Product/dienst kan elektronisch betaald worden: het product of dienst kan via de website betaald worden (kredietkaart of elektronische overschrijving) of alle gegevens voor betaling zijn aanwezig op de website (bedrag, reke-ningnummer, mededeling)
21
• Status dossier kan online gevolgd worden: mogelijkheid tot online opvol-gen van de status is aanwezig en wordt aangegeven op de website
• Reglement is online raadpleegbaar: het reglement betreffende product/dienst kan elektronisch geraadpleegd worden (kan ook een externe link betreffen)
• Dossierkosten of taksen worden vermeld, ook wanneer product kosteloos is
• De termijnen / stappen van de procedure zijn beschreven: er wordt duide-lijk aangegeven welke termijnen van toepassing zijn voor deze procedure. Dat kunnen (maximum/minimum)termijnen zijn voor zowel de ondernemer als voor de stad of gemeente.
• Er is info beschikbaar m.b.t. fysiek loket & vereisten afhandeling conventio-nele procedure: er wordt beschreven hoe de procedure wordt afgehandeld via fysiek loket: benodigde documenten, procedure, praktische info …
2.3.1Aanwezigheidvanproducten/diensten
Gemiddeld bieden de Vlaamse gemeentelijke websites 20,7 van de 55 gedefini-eerde producten aan. Net iets minder dan de helft dus. Geen enkele gemeente biedt de volledige productencatalogus aan. De gemeenten met het grootste aan-bod ondernemersgerelateerde producten zijn:
gemeente Aantal aangeboden producten (t.o.v. gedefinieerde producten productencatalogus)
1 Brugge 45/55
2 Gent 42/55
3 Oudenaarde 40/55
Waregem 40/55
4 Aalst 39/55
Vilvoorde 39/55
2.3.2Informatie
De onderzoekscategorie ‘informatie’ bevat naast de screening van de aan- of af-wezigheid van de 55 gedefinieerde producten ook scores die werden toegekend voor de (uitgebreide) beschrijving van het product en voor het linken naar (al dan niet externe) extra informatiebronnen.
Zoals hoger beschreven bieden de Vlaamse gemeenten via hun website gemid-deld 20,7 van de 55 gedefinieerde producten aan, een score van 37,7% dus. In de berekening van de onderzoekscategorie ‘informatie’ bedraagt de gemiddelde score echter maar 21,8%. Dat betekent dat er heel wat punten verloren worden in de andere vragen, en dat het aanbieden van ondernemersgerelateerde producten en diensten via de gemeentelijke website vaak beperkt blijft tot een opsomming met niet meer dan een summiere beschrijving.
De hoogste scores in de categorie ‘informatie’ zijn daarom niet per definitie voor de gemeenten die het grootste aantal producten en diensten voor ondernemers aanbieden. Een hogere score op informatie kan dus ook behaald worden door het aanbieden van een beperktere groep producten, maar hierover wel zoveel moge-lijk informatie te geven.
22
We geven de gemeenten die het best scoren op ‘informatie’ mee:
gemeente Gemiddelde score informatie (individueel rapport)
Aantal producten
1 Gent 59,4% 42/55
2 Brugge 56,3% 45/55
3 Aalst 53,9% 39/55
4 Waregem 53,4% 40/55
5 Antwerpen 50,9% 37/55
2.3.3Productencataloguspercluster
Om de resultaten overzichtelijk voor te stellen werden de 55 producten thematisch samengebracht in 6 clusters. Per cluster bespreken we de resultaten uit de vragen van de onderzoekscategorieën ‘informatie’, ‘interactie’ en ‘transactie’.
Cluster‘ruimtelijkeordening/huisvesting’
Deze cluster brengt de producten en diensten samen die te maken hebben met de thema’s ruimtelijke ordening en huisvesting. Omdat dit, met 18 producten, de grootste cluster is werd hij verder opgesplitst naar 3 onderdelen die inhoudelijk samenhangen.
In het eerste onderdeel is er slechts één product dat op meer dan de helft van de Vlaamse gemeentelijke websites wordt aangeboden: op 56% van de Vlaamse ge-meentelijke websites is informatie te vinden omtrent de inname van de openbare weg bij bouwwerken (Figuur 20).
Figuur 20
Op 84% van de websites wordt informatie aangeboden over ruimtelijke structuur-plannen. In veel gevallen betreft het zelfs uitgebreide informatie.
Ook de andere producten in deze groep worden vrij vaak aangeboden op de Vlaamse gemeentelijke websites: informatie over Ruimtelijke Uitvoeringsplannen vinden we op 58% van de websites, over het gewestplan op 70% van de websites en informatie over BPA’s op 65% van de gescreende websites (Figuur 21). In de meeste gevallen blijft dit evenwel beperkt tot het vermelden van het product met basisinformatie. Over de ruimtelijke uitvoeringsplannen geeft 21% van de web-sites uitgebreide info, over gewestplan en BPA is dit respectievelijk 16% en 15%.
23
Figuur 21
Op 96% van de websites wordt informatie aangeboden over stedenbouwkundige vergunningen Figuur 22). Dit is dan ook het ondernemersgerelateerde product dat in Vlaanderen het meest wordt aangeboden via de gemeentelijke websites.
De minst aangeboden producten in deze groep zijn regularisatieaanvragen (be-stemmingswijzigingen, verbouwingen waarbij men geen beroep op een architect dient te doen, …), planologisch attest en socio-economische vergunning. Deze producten worden door minder dan 30% van de Vlaamse gemeenten aangeboden via hun website.
Figuur 22
Significante verschillen
In ongeveer de helft van de industriële gemeenten en verstedelijkte gemeenten wordt uitgebreide informatie aangeboden over vergunningen/toelatingen omtrent de inname van de openbare weg bij bouwwerken, het plaatsen van stellingen, kranen, containers… (Figuur 23)
24
Figuur 23
Informatie over socio-economische vergunningen is het minst aanwezig op de websites van woongemeenten en agrarische gemeenten. In de verstedelijkte ge-meenten biedt 26% hierover uitgebreide informatie aan (Figuur 24).
Figuur 24
In agrarische gemeenten en woongemeenten vinden we beduidend minder in-formatie over stedenbouwkundige verordeningen (Figuur 25). Minder dan 40% van de gemeenten in deze typologie biedt informatie over stedenbouwkundige verordeningen via zijn website. In woongemeenten wordt er nog wel iets vaker uitgebreide informatie gegeven, in agrarische gemeenten is dit product meestal enkel met basisinformatie aanwezig.
25
Figuur 25
Voor elk van de gescreende producten gingen we na in hoeverre de informatie bij de aangeboden producten/diensten wordt aangevuld met een link naar bronnen voor bijkomende informatie. Onderstaande grafieken geven aan voor welk percen-tage van de aangeboden producten er ook een link naar een (externe) informatie-bron wordt aangeboden (Figuur 26 en Figuur 27).
Over het algemeen blijft dit erg beperkt voor de producten in de cluster ruimtelijke ordening/huisvesting.
Figuur 26
26
Figuur 27
Als er informatie voorzien wordt i.v.m. stedenbouwkundige attesten, wordt in 75% van de gevallen een link voorzien naar een externe informatiebron (Figuur 28).
Figuur 28
We gingen per aangeboden product ook na of er interactie- en transactiemoge-lijkheden worden aangeboden. Onderstaande grafieken geven aan voor welk per-centage van de aangeboden producten er minstens één van de gedefinieerde interactie- of transactiemogelijkheden wordt aangeboden. Deze mogelijkheden werden enkel gescreend voor de producten/diensten die tot de gemeentelijke bevoegdheid behoren. Voor producten die geen gemeentelijke bevoegdheid zijn werd enkel de aanwezigheid en het informatieniveau bekeken.
Globaal zien we dat het percentage interactiemogelijkheden voor de aangebo-den producten vrij hoog ligt. Gemiddeld worden bij ongeveer driekwart van de ondernemersproducten die via de gemeentelijke website worden aangeboden specifieke contactgegevens vermeld of wordt een contactformulier of aanklikbaar e-mailadres ter beschikking gesteld.
Of er transactiemogelijkheden worden aangeboden verschilt erg van product tot product. Voor ‘stedenbouwkundige verordening’ en ‘vergunning/toelating inname openbare weg’ wordt in driekwart van de gevallen minstens één transactiemoge-lijkheid aangeboden, voor de andere producten uit deze groep ligt dat heel wat
27
lager (Figuur 29). Voor het product ‘geografisch informatiesysteem’ is er geen transactie mogelijk, dit is een puur informatief product.
Figuur 29
Voor de 3 producten in de tweede groep van de cluster ruimtelijke ordening/huis-vesting is transactie niet mogelijk; er kunnen dus ook geen transactiemogelijk-heden gemeten worden. De mate waarin interactiemogelijkheden worden aan-geboden verschilt sterk voor deze producten: voor het product ‘BPA’ worden in 75% van de gevallen één of meerdere interactiemogelijkheden aangeboden, voor ’ruimtelijke structuurplannen’ in 63% van de gevallen en voor ‘ruimtelijke uitvoe-ringsplannen’ slechts op 21% van de websites waar het product wordt aangebo-den (Figuur 30).
Figuur 30
Voor de producten in groep 3 van de cluster ruimtelijke ordening/huisvesting zijn transactiemogelijkheden wel relevant en dus gemeten. Het aantal gemeenten dat ook effectief transactiemogelijkheden aanbiedt voor deze producten blijft echter beperkt: van iets meer dan de helft voor ‘planologisch attest’ en ‘stedenbouwkun-dige vergunning’ tot bijna nergens voor het product ‘regularisatieaanvraag’.
28
De interactiemogelijkheden worden vaker aangeboden: 60 tot 80% van de ge-meenten die deze producten aanbieden via hun website koppelen er ook interac-tiemogelijkheden aan (Figuur 31).
Figuur 31
Cluster‘Milieu’
Op 93% van de Vlaamse gemeentelijke websites wordt informatie over een mili-euvergunning aangeboden. De andere producten uit deze cluster komen heel wat minder vaak voor. Slechts een minderheid (4%) biedt informatie over een vrijstel-ling van heffing op afvalwater aan (Figuur 32).
Figuur 32
29
Gemeenten die het product ‘bodemattest’ aanbieden via hun website geven daar in 61% van de gevallen een link naar een (externe) informatiebron bij (Figuur 33). Ook informatie over ‘milieuvergunning’ wordt in bijna de helft van de gevallen ver-gezeld van een link naar verder informatie. Voor de andere producten in de cluster milieu gebeurt dat veel minder.
Figuur 33
Voor de producten in de cluster milieu ligt het percentage aangeboden interac-tiemogelijkheden eveneens vrij hoog: in bijna 70 tot meer dan 80% van de geval-len wordt bij het product ook specifieke contactgegevens of een contactformulier aangeboden (Figuur 34).
Het aantal lokale besturen dat bij de producten uit deze cluster ook transactiemo-gelijkheden aanbiedt ligt heel wat lager: van iets meer dan de helft voor ‘milieuver-gunning’ tot 2% voor ‘afvalwater – vrijstelling heffing’.
Figuur 34
30
Cluster‘wetgeving/reglementen’
Op ongeveer de helft van de Vlaamse gemeentelijke websites wordt informatie over de wekelijkse rustdag aangeboden. De overige producten/diensten binnen deze cluster (openingsuren, geluidshinder, avondsluiting) worden telkens slechts door ongeveer 15% van de gemeenten aangeboden (Figuur 35).
Figuur 35
Significanteverschillen:
In verstedelijkte en industriële gemeenten vinden we verhoudingsgewijs meer in-formatie over de wekelijkse rustdag (Figuur 36).
Figuur 36
Linken naar externe informatiebronnen worden slechts door een minderheid van de lokale besturen via hun website aangeboden (Figuur 37).
31
Figuur 37
Voor de producten binnen de cluster wetgeving/reglementen blijft het percentage interactie- en transactiemogelijkheden eerder laag (Figuur 38). Het percentage in-teractiemogelijkheden schommelt rond de 70% (en ligt daarmee toch wat lager dan andere clusters), de transactiemogelijkheden blijven beperkt van 16 tot 42% van de aangeboden producten. We benadrukken hierbij nog eens dat er enkel rekening gehouden wordt met de voor het product relevante transactiemogelijk-heden, en dat bijvoorbeeld ook de online raadpleegbaarheid van het reglement tot de transactiemogelijkheden behoort.
Figuur 38
Cluster ‘vergunningen/machtigingen/erkenningen/attesten’
Informatie over markten en over de machtiging voor ambulante handel wordt telkens door 57% van de lokale besturen aangeboden (Figuur 39). Slechts een minderheid (ongeveer 10% of minder) voorziet informatie over kansspelinrichting, voedingsmiddelenvergunning, attest verzekering objectieve aansprakelijkheid, vergunning nachtwinkels. Het product ‘erkenning verdeler officiële afvalzakken’ is het product dat in Vlaanderen het minst wordt aangeboden via de gemeentelijke websites. Slechts 4 gemeentes plaatsen dit product op hun website.
32
Figuur 39
Significanteverschillen:
Informatie over drankvergunningen wordt verhoudingsgewijs minder aangeboden op de websites van agrarische gemeenten en woongemeenten. Op de websites van verstedelijkte gemeenten wordt in 40% van de gevallen uitgebreide informatie aangeboden.
Informatie over terrasvergunningen en over taxivergunningen wordt het minst aan-geboden op websites in agrarische gemeenten en in woongemeenten (Figuur 40).
Figuur 40
33
Informatie over het bekomen van een leurkaart, vinden we het minst in agrarische gemeenten (Figuur 41).
Figuur 41
Informatie over terrasvergunningen wordt het minst aangeboden op websites in agrarische gemeenten en in woongemeenten (Figuur 42). De kustgemeenten bie-den het product ‘terrasvergunningen’ het meeste aan. Toch biedt 38 % in deze typologie hierover geen info aan.
Figuur 42
34
Informatie over de organisatie van markten is verhoudingsgewijs veel minder te vinden op de websites van agrarische gemeenten (Figuur 43).
Figuur 43
In agrarische gemeenten en woongemeenten vinden we beduidend minder online informatie over taxivergunningen (Figuur 44).
Figuur 44
35
Informatie over een beroepskaart voor zelfstandigen vinden we beduidend minder in agrarische gemeenten (Figuur 45).
Figuur 45
De producten in deze cluster waarvoor het vaakst een link naar een externe infor-matiebron wordt meegegeven zijn ‘voedingsmiddelenvergunning’ (48%), ‘machti-ging voor ambulante handel’ (40%) en ‘kansspelinrichting’ (31%) (Figuur 46).
Figuur 46
Voor producten in de cluster vergunningen/machtigingen/erkenningen/attesten worden in veel gevallen ook interactie- en transactiemogelijkheden aangeboden (Figuur 47). Interactiemogelijkheden zijn aanwezig in bijna 70 tot bijna 90% van de gevallen, en ook het aantal producten met online transactiemogelijkheden ligt hier hoog. Enkel voor de producten ‘attest verzekering objectieve aansprakelijkheid’ en ‘vergunning publiciteit aan zaak’ ligt het percentage wat lager, voor de overige producten in deze cluster wordt in 55% tot bijna 80% van de gevallen transactie-mogelijkheden aangeboden.
36
Figuur 47
Cluster‘premies/subsidies/fiscalevoordelen’
Op 89% van de websites wordt informatie over energiepremies en fiscale voor-delen voorzien (Figuur 48). Ook de producten die gegroepeerd werden onder de naam ‘overige subsidies/premies/steunmaatregelen’ komen aan bod op bijna 70% van de websites, meestal enkel met basisinformatie.
Informatie over ‘premies voor woning boven winkel’ wordt het minst aangeboden in deze cluster, maar we moeten hierbij opmerken dat deze premie ook niet in alle Vlaamse gemeenten van toepassing is.
Figuur 48
37
Significanteverschillen:
Informatie over groendaksubsidies wordt het minst aangeboden in agrarische ge-meenten en het meest in verstedelijkte gemeenten (Figuur 49).
Figuur 49
Informatie over ‘overige subsidies/premies/steunmaatregelen’ wordt bijna altijd (95%) vergezeld door een link naar een externe informatiebron (Figuur 50). Ook wanneer men via de gemeentelijke website informatie geeft over ‘energiepremies en fiscale voordelen’ is dit in 63% van de gevallen mét link.
Figuur 50
Het aantal gemeenten dat interactie- en transactiemogelijkheden aanbiedt voor producten uit de cluster premies/subsidies/fiscale voordelen is vrij groot (Figuur 51). Meer dan 80% van de gemeenten die info over ‘groendaksubsidies’ en ‘pre-mie woning boven winkel’ aanbieden koppelt hier ook minstens één van de ge-screende transactiemogelijkheden aan.
38
Figuur 51
Cluster‘algemeen’
Een laatste cluster verenigt de producten die niet ondergebracht kunnen worden in de andere clusters. Informatie over minder hinder/openbare werken scoort het best binnen deze cluster (73% biedt het aan) (Figuur 52). Minst aangeboden pro-ducten zijn ‘overheidsopdrachten’, ‘muziek- en auteursrechten’ en ‘lokaal buurtin-formatienetwerk voor zelfstandigen’. Bij dit laatste product moet opnieuw vermeld worden dat het niet in alle Vlaamse gemeenten van toepassing is.
Figuur 52
39
Significanteverschillen:
Met 63% van de gemeenten/steden waar een online ondernemingsloket in meer of mindere mate wordt aangeboden, neemt Limburg een duidelijke koploperspo-sitie in ten aanzien van de andere provincies (Figuur 53). De verklaring kan liggen in de subidie van de provincie Limburg voor gemeenten die een digitaal onderne-mersloket willen uibouwen5.
Figuur 53
In woongemeenten is verhoudingsgewijs minder informatie te vinden over de bekendmaking van milieu- en/of stedenbouwkundige aanvragen waarvoor een openbaar onderzoek loopt (Figuur 54).
In West-Vlaanderen wordt deze informatie beduidend meer aangeboden dan in de andere provincies (Figuur 55).
Figuur 54
5 http://www.limburg.be/eCache/19408/stimuleringgemeentelijkeondernemingsloketten.html
40
Figuur 55
Als er informatie over muziek- en auteursrechten aangeboden wordt, wordt in 95% van de gevallen ook een link voorzien naar een externe informatiebron (Fi-guur 56). Bij informatie over openbare onderzoeken en gemeentebelasting wordt bijna nooit een link voorzien naar een externe informatiebron.
Figuur 56
Voor de producten ‘openbaar onderzoek’ en ‘minder hinder’ is er geen transactie mogelijk, en dus werd dit niet gescreend. Voor ‘openbaar onderzoek’ blijft ook het percentage gemeenten dat interactiemogelijkheden aanbiedt beperkt: dat gebeurt slechts bij 48% (Figuur 57).
Voor ‘gemeentebelastingen’ worden bijzonder vaak transactiemogelijkheden aan-geboden: in 91% van de gevallen wordt bij dit product minstens één van de ge-screende transactiemogelijkheden aangeboden.
41
Figuur 57
2.3.4Interactie
Door middel van het onderzoeksonderdeel ‘interactie’ willen we in kaart brengen of bij elke dienst de mogelijkheid wordt aangeboden om te reageren of vragen te stellen aan de gemeenten.
In haar individueel rapport krijgt iedere gemeente een score voor interactie, op ba-sis van de absolute score ten opzichte van het totaal aantal interactiemogelijkhe-den in de analysetool. Om de maximumscore te behalen moet een gemeente dus alle producten aanbieden met alle beschreven interactiemogelijkheden. Alleen op deze manier kunnen de cijfers van de verschillende gemeenten vergeleken wor-den. Om een realistisch beeld te geven van de interactiemogelijkheden die elke gemeente aanbiedt voor de aanwezig producten wordt in elk individueel rapport ook de interactiegraad berekend; die geeft aan in welke mate er interactie moge-lijk is voor de effectief aangeboden producten. Om hier het maximum te behalen moet een gemeente dus op haar website alle beschreven interactiemogelijkheden aanbieden voor de aanwezige producten.
Precies omdat ze uitgaan van het totaal aantal interactiemogelijkheden liggen de gemiddelde scores voor interactie in de individuele rapporten vrij laag, nl. 26,4%.
Toch haalt een aantal gemeenten goede resultaten op dit onderzoeksonderdeel. De top 5 bestaat uit:
gemeente Gemiddelde score interactie (individueel rapport)
1 Wetteren 72,7%
2 Geel 67,1%
3 Kortrijk 65,9%
4 Aalst 64,8%
Evergem 64,8%
42
De interactiegraad –de interactiemogelijkheden gemeten t.o.v. de aanwezige pro-ducten- ligt heel wat hoger, en bedraagt gemiddeld 6,6 op 10. Verschillende ge-meenten halen hier bovendien de maximumscore van 10/10. Het gaat om (in alfabetische volgorde):
Aartselaar (10 producten)
Geraardsbergen (33 producten)
Kraainem (16 producten)
Spiere-Helkijn (16 producten)
Alken (35 producten)
Grobbendonk (26 producten)
Lendelede (19 producten)
Steenokkerzeel (15 producten)
Beerse (22 producten)
Halle (32 producten)
Leopoldsburg (26 producten)
Tessenderlo (32 producten)
Beersel (20 producten)
Ham (24 producten)
Lierde (14 producten)
Tielt-Winge (22 producten)
Borsbeek (22 producten)
Harelbeke (35 producten)
Lint (8 producten)
Veurne (26 producten)
Deinze (33 producten)
Herenthout (24 producten)
Maasmechelen (24 producten)
Vosselaar (15 producten)
Dendermonde (34 producten)
Ichtegem (17 producten)
Merelbeke (27 producten)
Wervik (21 producten)
Dessel (17 producten)
Kasterlee (26 producten)
Mol (31 producten)
Wetteren (38 producten)
Dilsen-Stokkem (22 producten)
Keerbergen (17 producten)
Moorslede (20 producten)
Wommelgem (21 producten)
Duffel (29 producten)
Kinrooi (28 producten)
Oudenburg (15 producten)
Zemst (22 producten)
Genk (35 producten)
Knesselare (5 producten)
Overpelt (19 producten)
Het aantal aangeboden producten op deze websites verschilt sterk, van 5 tot 35, maar deze gemeenten voorzien voor elke aangeboden dienst consequent de mo-gelijkheid om te reageren of vragen te stellen.
Een hoge score voor de interactiegraad van de gemeentelijke website vraagt dus geen ingrijpende wijzigingen of uitbreidingen. Enkel het systematisch voorzien van de aangeboden producten en diensten van specifieke contactgegevens en een contactformulier of rechtstreeks email-adres.
2.3.5Transactie
In haar individueel rapport krijgt iedere gemeente een gemiddelde score voor transactie, op basis van de score ten opzichte van het totaal aantal transactie-mogelijkheden in de analysetool. Om de maximumscore te behalen moet een ge-meente dus alle producten aanbieden met alle relevante transactiemogelijkheden (niet elke transactiemogelijkheid is relevant voor elk product – we screenen enkel de relevante). Alleen op deze manier kunnen de cijfers van de verschillende ge-meenten vergeleken worden. Om een realistisch beeld te geven van de transac-tiemogelijkheden die elke gemeente aanbiedt voor de aanwezige producten wordt in elk individueel rapport ook de transactiegraad berekend; die geeft aan in welke mate er transactie mogelijk is voor de effectief aangeboden producten. Om hier het maximum te halen moet de gemeente op haar website alle beschreven trans-actiemogelijkheden aanbieden voor de aanwezige producten.
De gemiddelde transactiescores, maar ook de cijfers voor de transactie-graad liggen bijzonder laag. De gemiddelde transactiescore bedraagt 4,6%. Maar ook de gemiddelde transactiegraad (de transactiemogelijkheden ge-meten t.o.v. het aantal aanwezige producten) bedraagt slechts 1,09 op 10. Het is duidelijk dat de lat in de analysechecklist erg hoog is gelegd voor dit onderdeel. De checklist, gebaseerd op ondernemersverwachtingen en ge-toetst aan buitenlands voorbeeld, sluit voor dit gedeelte van het onder-zoek niet aan op de realiteit van de gemeentelijke websites in Vlaanderen.
43
Vlaanderen heeft duidelijk nog een hele weg af te leggen voor het implementeren van geautomatiseerde ondernemersloketten via dewelke volledige transacties af-gerond kunnen worden.
De gemeenten die de hoogste gemiddelde score behalen op het onderzoekson-derdeel transactie zijn:
gemeente Gemiddelde score transactie (individueel rapport)
1 Mol 26,1%
2 Antwerpen 25,0%
3 Gent 20,8%
4 Aalst 18,7%
5 Mechelen 17,0%
Zelfs de scores van de top 5-gemeenten liggen dus bijzonder laag.
De lijst met best scorende gemeentes volgens transactiegraad ziet er licht anders uit, en ook hier blijven de scores erg laag:
gemeente Transactiegraad (individueel rapport, t.o.v. aanwezige producten)
Aantal producten
1 Mol 3,9/10 31
2 Antwerpen 3,7/10 37
3 Mechelen 3,4/10 29
4 Gent 2,9/10 42
5 Zwijndrecht 2,8/10 26
Sint-Lievens-Houtem 2,8/10 21
Moorslede 2,8/10 20
Dat de scores zo laag liggen heeft vooral te maken met het feit dat bepaalde on-derdelen uit de transactiechecklist nagenoeg nooit worden aangeboden. Vooral de transacties ‘product/dienst kan elektronisch ontvangen worden’, ‘product/dienst kan elektronisch betaald worden’ en ‘status dossier kan online opgevolgd worden’ komen bijna niet voor op de Vlaamse gemeentelijke websites. Vooral elektronische betaling blijkt amper mogelijk: in totaal wordt de mogelijkheid 3 keer aangeboden, op twee websites voor overheidsopdracht/aanbesteding en op één website voor het bekomen van een stedenbouwkundig uittreksel. De mogelijkheid om een product/dienst elektronisch te ontvangen wordt 8 maal aangeboden, sta-tus van het dossier online volgen is 7 maal mogelijk.
De transactiemogelijkheden die het vaakst worden aangeboden zijn (in die volgor-de): ‘aanvraagformulier voor product/dienst kan gedownload worden’, ‘reglement is online raadpleegbaar’ en ‘er is info beschikbaar m.b.t. fysiek loket & vereisten afhandeling conventionele procedure’. Maar ook het aanbod van deze transactie-mogelijkheden blijft beperkt: ze worden slechts voor een kwart tot een vijfde van de aanwezige producten aangeboden.
In de volgende tabel zien we hoe laag het aanbodpercentage van de onderzochte transactiemogelijkheden is. Het percentage geeft aan hoe vaak elke optie wordt aangeboden in verhouding tot de aanwezige producten en in functie van de trans-actiemogelijkheden. Als we zien dat 3 van de gescreende opties eigenlijk nooit worden aangeboden, en zelfs de meest voorkomende transactiemogelijkheid slechts voor een kwart van de relevante en aanwezige producten, zijn de lage scores meteen verklaard.
44
% aanbod t.o.v. aanwezige producten
Aanvraagformulier voor product/dienst kan gedownload worden
25,5
Product/dienst kan elektronisch aangevraagd worden
4,3
Product/dienst kan elektronisch ontvangen wor-den
0,4
Product/dienst kan elektronisch betaald worden 0,2
Status dossier kan online gevolgd worden 0,2
Reglement is online raadpleegbaar 22,4
Dossierkosten of taksen worden vermeld 15,0
De termijnen / stappen van de procedure zijn beschreven
12,9
Er is info beschikbaar m.b.t. fysiek loket & vereisten afhandeling conventionele procedure
19,9
3. CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN
3.1CONCLUSIE
We screenden in dit onderzoek alle Vlaamse gemeentelijke websites op hun digi-tale dienstverlening voor lokale ondernemers. Door een goede digitale dienstver-lening via de gemeentelijke website kunnen administratieve lasten immers tot een minimum worden teruggedrongen. Vooral voor basisinformatie en het afnemen van standaardproducten werkt digitale communicatie met de overheid heel wat efficiënter dan brieven, formulieren en loketbezoeken.
Het onderzoek gebeurde aan de hand van een gestandaardiseerde analysecheck-list die objectieve criteria meet. Het is geen analyse van de ondernemersvrien-delijkheid van de Vlaamse steden en gemeenten, enkel de dienstverlening aan lokale ondernemers via de website wordt beoordeeld! We beoordelen ook enkel de informatie op en dienstverlening via de eigen gemeentelijke website, niet via externe websites (b.v. website lokale handelarenvereniging).
De resultaten van deze screening werden verwerkt in een globaal onderzoeksrap-port, dat een beeld geeft van de stand van zaken in Vlaanderen: hoe is het globaal gesteld met de digitale dienstverlening aan ondernemers via de gemeentelijke websites. Daarnaast krijgt iedere gemeente een individueel rapport met daarin de eigen score (gemiddeld en in vergelijking met de best scorende gemeenten binnen de eigen typologie) en een overzicht van de resultaten van iedere vraag.
Gemiddeld blijven de onderzoeksresultaten aan de lage kant. We kunnen niet be-sluiten dat de digitale dienstverlening voor ondernemers via de Vlaamse gemeen-telijke websites op dit moment optimaal is. We zien wel grote verschillen tussen gemeenten onderling. Het niveau van digitale dienstverlening voor ondernemers ligt hoger in de verstedelijkte en industriële gemeenten, en is wat minder uitge-breid in de agrarische en woongemeenten.
Aan de hand van de onderzoeksresultaten werken we een aantal aanbevelingen uit voor het verbeteren van de digitale dienstverlening via de gemeentelijke web-site. Hierbij komen zowel ‘quick-wins’ aan bod als aanbevelingen voor meer struc-turele aanpassingen.
45
1.Algemeneondernemersvriendelijkheid
Met uitzondering van 3 gemeenten bieden alle Vlaamse gemeenten ondernemers-informatie aan via hun website. In het onderzoeksluik algemene ondernemers-vriendelijkheid bekijken we enerzijds de manier waarop deze informatie wordt aangebracht en gestructureerd, en anderzijds hoe uitgebreid de aangeboden dienstverlening is.
Een basisvoorwaarde voor een ondernemersvriendelijke gemeentelijke website is een goede en gebruiksvriendelijke structurering van de aangeboden informatie en dienstverlening. Los van het feit of men zeer uitgebreide of eerder beperkte informatie voor ondernemers aanbiedt, zou men alle beschikbare informatie voor deze specifieke doelgroep op één plaats moeten centraliseren. Dit kan op een eenvoudige manier met een alfabetische of thematische overzichtslijst van de aangeboden informatie en diensten en een verwijzing naar de plaats op de web-site. Slechts 2% van de gemeentelijke websites (5 gemeenten) doet dit al, zodat de lokale ondernemers op alle andere websites doorheen de volledige website op zoek moeten gaan naar de voor hen relevante informatie.
Ook het plaatsen van een link naar de aanwezige ondernemersinformatie op de startpagina is een eenvoudige ingreep die de ondernemersvriendelijkheid sterk verbetert. Tijdens de screening bleek 1 op de 3 Vlaamse websites zo’n link nog niet aan te bieden.
Om de algemene ondernemersvriendelijkheid van de website te verbeteren kan de dienstverlening ook worden uitgebreid. Zo biedt momenteel slechts iets minder dan een derde van de gemeentelijke websites in Vlaanderen over een activiteiten-kalender waarop activiteiten van ondernemers worden aangekondigd. Ook een ondernemers/handelarengids wordt maar door de helft van de Vlaamse gemeen-ten aangeboden. En slechts een zeer kleine minderheid van de websites voorziet een ondernemersvriendelijke zoekfunctie (15%) en meldings- of klachtenmodule (2%).
2.Ondernemersparticipatie
Omdat participatie via gemeentelijke websites in Vlaanderen nog in de kinder-schoenen staat, peilen we in deze categorie niet naar online middelen om mee te discussiëren en te beslissen over lokaal beleid, maar gaan we na in hoeverre de gemeentelijke website gebruikt wordt om lokale ondernemers te informeren over lokale adviesraden en ondernemersverenigingen.
Het grootste deel van de lokale besturen biedt via zijn website wel informatie over ondernemersgerichte adviesraden (92%), maar vermeldt hierbij niet de samenstel-ling of de manier waarop verslagen ingekeken kunnen worden. Hier is dus slechts een kleine aanpassing nodig om de score op te krikken.
De andere vraag in het onderdeel ondernemersparticipatie handelt over de aan-wezigheid van informatie over lokaal actieve ondernemersverenigingen. Deze in-formatie wordt reeds op 61% van de gemeentelijke websites aangeboden.
3.Informatie
Voor het screenen van het informatiegehalte van de websites werd in de eerste fase van het onderzoek een productencatalogus voor ondernemersproducten en –diensten opgesteld. Deze catalogus bevat 55 producten en diensten die via de Vlaamse gemeentelijke websites kunnen worden aangeboden. Het aantal aange-boden producten per website verschilt enorm: van 1 tot 45. Geen enkele gemeen-te biedt de volledige productencatalogus aan. Anderzijds is er ook geen enkel product uit de catalogus dat door geen enkele gemeente wordt aangeboden via zijn website.
Bij de start van dit onderzoek moest een productencatalogus worden opgesteld omdat er tot dusver in Vlaanderen geen lijst of overzicht bestond van ondernemers-gerichte producten en diensten die gemeenten via hun website zouden kunnen of moeten aanbieden. We hopen dan ook dat de gedefinieerde productencatalogus een basis kan zijn voor de uitbreiding van de informatie en dienstverlening voor ondernemers, en hierbij voor de lokale besturen in Vlaanderen een leidraad vormt.
46
De onderzoekscategorie ‘informatie’ bevat naast de screening van de aan- of af-wezigheid van de 55 gedefinieerde producten ook scores die werden toegekend voor de (uitgebreide) beschrijving van het product en voor het linken naar (al dan niet externe) extra informatiebronnen. De gemiddelde score voor het onderzoeks-onderdeel informatie ligt lager dan het aantal aangeboden producten. Dat bete-kent dat er heel wat punten verloren worden in de andere vragen, en dat het aan-bieden van ondernemersgerelateerde producten en diensten via de gemeentelijke website vaak beperkt blijft tot een opsomming met niet meer dan een summiere beschrijving.
Een hogere score in het onderzoeksniveau ‘informatie’ kan behaald worden door enerzijds de uitbreiding van het aantal producten en diensten zoals beschreven in de productencatalogus, maar ook door het uitbreiden van de aangeboden infor-matie bij de reeds aanwezige producten.
4.Interactie
Hier gaan we na of via de website bij elke dienst de mogelijkheid wordt geboden om te reageren of vragen te stellen aan de gemeente. Omdat ze uitgaan van het totaal aantal interactiemogelijkheden (dus op alle 55 producten) liggen de gemid-delde scores voor interactie in de individuele rapporten vrij laag. Toch haalt een aantal gemeenten ook globaal goede resultaten op dit onderzoeksonderdeel.
Om een realistisch beeld te geven van de interactiemogelijkheden die de website biedt voor de effectief aanwezige producten werd in de individuele rapporten ook de interactiegraad berekend. En deze ligt wel hoger, heel wat gemeenten behalen hier zelfs de maximumscore. Toch zien we dat heel wat gemeenten een groot deel van zijn producten en diensten aanbiedt zonder specifieke contactgegevens te vermelden of een contactformulier ter beschikking te stellen.
5.Transactie
We onderzochten ook welke digitale transactiemogelijkheden worden aangebo-den voor de ondernemersgerichte producten en diensten; in welke mate kunnen de diensten online afgehandeld worden? Deze screening leverde zeer lage sco-res op. Van de 8 gedefinieerde transactiemogelijkheden worden er 3 nagenoeg nooit aangeboden, en zelfs de meest voorkomende transactiemogelijkheid wordt slechts voor slechts voor een kwart van de relevante en aanwezige producten aangeboden.
We zijn in Vlaanderen duidelijk nog niet toe aan een geautomatiseerd ondernemer-sloket via hetwelk volledige transacties afgerond kunnen worden.
Globaal zien we dat de digitale dienstverlening voor ondernemers via de Vlaamse gemeentelijke websites nog te wensen overlaat. We hopen met dit onderzoeks-rapport en de daaraan gekoppelde informatie- en begeleidingsmomenten bruik-bare informatie te leveren voor een verbetering van die dienstverlening. De uitge-werkte productencatalogus kan een instrument worden voor lokale besturen om hun aanbod van producten en diensten voor ondernemers uit te breiden.
3.2CONCRETEACTIEPUNTEN
We overlopen ook nog de concrete actiepunten die kunnen aangepakt worden om de digitale dienstverlening naar ondernemers te verbeteren.
Belang Quick-win? Ingrijpende aanpassing/ uitbreiding?
Centralisatie ondernemersinfo: alle relevante gemeentelijke producten en diensten voor ondernemers zijn gegroepeerd op één plaats; vorm kan verschillen van ondernemersportaal tot A-Z overzichtslijst
+++ Ja neen
47
Duidelijke link op startpagina: de hoofdpagina of startpagina van de ge-meentelijke website bevat een link naar informatie voor ondernemers
+++ Ja neen
Aankondiging ondernemersac-tiviteiten
Indien reeds activiteitenkalen-der aanwezig op website: aanvullen met ondernemers-activiteiten
++ ja neen
Indien geen acti-viteitenkalender aanwezig: opzetten van een activitei-tenkalender waarop ook ondernemers-activiteiten worden aangekondigd
++ neen ja
Website maakt melding van een ondernemers-gerichte nieuws-brief
Ontwikkelen van (bij voorkeur digi-tale) nieuwsbrief voor ondernemers
++ neen neen
Indien onder-nemersgerichte nieuwsbrief be-staat: aankondigen via website
++ ja neen
Ondernemers/handelarengids
Ontwikkelen en aanbieden van een ondernemers/han-delarengids
++ neen ja
Indien bestaande ondernemers/han-delarengids: aan-vullen met infofiche en link website
+++ ja neen
Ondernemersge-richte meldingen/klachten
Ontwikkeling van een specifiek meldings/klach-tenformulier voor ondernemers
+ neen ja
Indien bestaand meldings/klachten-formulier: moge-lijk maken voor ondernemers om zich als dusdanig te identificeren bij indienen klacht/melding via website
+++ ja neen
Specifieke zoek-functie
Ontwikkelen spe-cifieke zoekfunctie voor ondernemers (vanuit onderne-merspagina’s of ondernemersloket)
+ neen neen
Mogelijkheid om zoekresultaten ondernemersvrien-delijk te sorteren
+++ neen neen
48
Info onderne-mersgeoriënteer-de adviesraden
Aanbieden basisin-formatie over lokale adviesraden
+++ ja neen
Basisinformatie aangevuld met recente informatie over samenstelling
+++ ja neen
Verslagen van de adviesraden kun-nen via de website gelezen of aange-vraagd worden
++ ja ja
Informatie
Uitbreiden aan-bod producten en diensten voor ondernemers op basis van produc-tencatalogus
+++ neen ja
Uitgebreide be-schrijving van en informatie over elk aangeboden product/dienst
+++ ja (voor reeds aanwezige producten)
neen
Indien mogelijk link naar (externe) informatiebron voor extra informatie
+ ja (voor reeds aanwezige producten)
neen
Interactie
Voor elk aangebo-den product/dienst worden specifieke contactgegevens vermeld voor meer info of vragen over product/dienst
+++ ja neen
Voor elk aangebo-den product wordt een contactformu-lier of rechtstreeks e-mailadres be-schikbaar gesteld
+ ja ja
Transactie
Voor elk product waarvoor dit mogelijk is wordt via website een aanvraagformulier ter beschikking gesteld
+++ neen ja
Voor elk product waarvoor dit mo-gelijk is kan de af-handeling volledig digitaal gebeuren (aanvraag/betaling/levering)
+++ neen ja
Voor elk product waarvoor dit mo-gelijk is kan status dossier online gevolgd worden
+++ neen ja
Voor elk product waarvoor dit mogelijk is wordt reglement, proce-dure en afhandeling via conventionele procedure beschre-ven
+++ ja neen
49
3.3WATISGOEDEDIGITALEDIENSTVERLENINGVOORONDERNEMERSINDEGEMEENTE–DEUNIZO-VISIE
3.3.1 Digitaledienstverleningvanbelangvoorondernemeréngemeente
Met een goede digitale dienstverlening voor ondernemers draagt uw gemeente bij aan het ondernemerschap. Een doordachte digitale dienstverlening biedt voorde-len zowel voor ondernemers als voor gemeenten. Een win-winsituatie dus.
Het uitbouwen van een digitaal loket zorgt ervoor dat ondernemersinformatie be-schikbaar, eenvoudig terug te vinden en gebundeld is. Dat is interessant voor zo-wel ondernemers als gemeentelijke ambtenaren.
Als de gemeentelijke website goed is uitgebouwd, biedt ze een representatieve weergave van wat de dienst lokale economie en andere gemeentelijke diensten kunnen betekenen. De informatie staat 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 ter beschik-king. In het geval van een goed uitgewerkt digitaal loket kunnen ondernemers een antwoord op hun vragen vinden zonder zich fysiek naar de gemeentelijke adminis-tratie te moeten begeven of te hoeven telefoneren. Het fysiek en telefonisch loket dienen dan vooral als een aanvullend informatiekanaal voor bijkomende vragen, die op hun beurt input leveren voor het digitaal loket.
Als bepaalde aanvragen volledig digitaal kunnen verlopen, ontlast dat het fysiek loket. Uiteraard is er voor complexe dossiers nog steeds persoonlijk contact no-dig. Dankzij een goed uitgebouwd digitaal loket komt er daarvoor tijd vrij. De ge-meentelijke administratie kan zich concentreren op de snelle en correcte afhande-ling van dossiers.
Een randvoorwaarde voor een vlotte opvolging is dat aan de ‘frontoffice’ van het digitaal loket een goede ‘backoffice’ wordt gekoppeld. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een opvolgingssysteem. Zo’n systeem zorgt ervoor dat een digitaal verzonden aanvraag automatisch verzonden wordt naar de juiste dienst, met de mogelijkheid tot opvolging door de ambtenaar lokale economie, of indien die er niet is de bevoegde ambtenaar alsook door de ondernemer zelf. De verschillende betrokken diensten komen digitaal met elkaar in contact. Elke betrokken partij kan zijn rol in de procedure vervullen. In een dergelijk opvolgingssysteem kunnen ook termijnen geïntegreerd worden. Indien een dossier de termijn dreigt te overschrij-den komt er dan automatisch een waarschuwing. Een dergelijke systematische aanpak zorgt voor een snellere afhandeling, verminderde arbeidsintensiviteit en een goede opvolging. Op het eerste gezicht lijkt zo’n opvolgingssysteem een dure investering, maar op termijn kan het systeem zichzelf ook terugverdienen.
Wanneer de gemeente niet zelf haar website ontwikkelt is een goed en open CMS (Content Management System) van belang. Dan kunnen de betrokken ambtena-ren zelf gemakkelijk aanpassingen doen zodra nieuwe informatie beschikbaar of nieuwe regelgeving van toepassing is.
3.3.2Principesvooreengoededigitaledienstverleningvooronder-nemers–aanbevelingenvoorgemeenten
Bij het ontwikkelen van een goede (digitale) dienstverlening zijn er twee belangrijke hoofddoelstellingen. Het terugdringen van de administratieve lasten voor onder-nemers en het creëren van een ondernemingsvriendelijker klimaat.
België besliste om de Europese Dienstenrichtlijn (EDRL) niet enkel toe te passen op buitenlandse EU-dienstverstrekkers, maar ook op binnenlandse. De Europese Dienstenrichtlijn voorziet dat alle overheden hun procedures en formaliteiten voor dienstverleners op één plaats dienen te ontsluiten. Voor het federaal en Vlaams niveau werd een digitaal platform ontwikkeld. Gezien via dit platform maar een beperkt aantal gemeentelijke formaliteiten ter beschikking gesteld worden, spelen de gemeenten zelf ook een rol in de ontsluiting. UNIZO raadt, net als de VVSG, aan om de ontbrekende informatie via de gemeentelijke website toegankelijk te maken. Het is van belang dat gemeenten zelf daartoe het initiatief nemen. UNIZO werkte een aantal richtlijnen uit waarmee de gemeenten rekening kunnen houden bij het uitwerken van hun digitale dienstverlening.
50
1.Streefefficiëntieeneffectiviteitna
Doorheen het gehele ontwikkelingsproces moet er rekening gehouden worden met zowel impact als kosten van bepaalde soft- of hardware-implementaties. Er dient steeds een afweging gemaakt te worden tussen enerzijds het potentieel aan-tal gebruikers, de uiteindelijke vereenvoudiging en de aangeboden dienstverle-ning en anderzijds de kosten die deze ontwikkelingen met zich meebrengen. Een kosten-batenanalyse dus. Ook moeten bepaalde digitale procedures afgewogen worden op basis van complexiteit. Wanneer een procedure te ingewikkeld is, zul-len ondernemers immers het fysieke of telefonische contactpunt boven het digi-tale verkiezen. Efficiëntie en effectiviteit dienen nagestreefd te worden.
2.Hourekeningmetdelogicaenspecifiekenodenvandeondernemer
Bij de uitbouw van de gemeentelijke digitale dienstverlening dient men altijd uit te gaan van de logica van de klant (i.c. ondernemer), ook al is deze in strijd met de organisatielogica. Dat geldt zowel voor wat aangeboden wordt, alsook voor de manier waarop. Een goede manier om lokale ondernemerswensen op vlak van di-gitale dienstverlening na te gaan is overleg. Lokale ondernemers betrekken bij de ontwikkeling van de website draagt niet alleen bij aan de band tussen gemeente en ondernemer. Het kan ook leiden tot een website met bijhorende digitale dienst-verlening, afgestemd op en gedragen door de lokale ondernemers.
Daarnaast is het van belang dat de gemeente over goede statistische gegevens van de website beschikt. Hier bestaan tools voor. Men kan bijhouden hoeveel unieke bezoekers een bepaalde webpagina bezochten of hoe vaak een bepaal-de webapplicatie gebruikt werd. Ook de zoekopdrachten die gebruikers ingeven via de zoekrobot op de website leveren belangrijke informatie op. De populairste zoektermen zijn een indicatie van welke informatie het vaakst wordt gezocht. Die info mag dus op een prominentere plek op de website staan. Indien er regelmatig gezocht wordt naar iets dat nog niet aanwezig is op de website, kan daar best in de toekomst rekening mee gehouden worden. Het uitbouwen van de website is dan ook een continu leerproces.
De beschikbare informatie en dienstverlening moeten ook vanuit verschillende in-valshoeken beschikbaar zijn. Niet alle ondernemer-internetgebruikers houden er immers dezelfde surfstrategie op na. Er dient op zijn minst een specifieke rubriek voor ondernemers op de website aanwezig te zijn. De inhoud hiervan kan soms andere rubrieken overlappen, zoals meestal bij de stedenbouwkundige vergun-ning het geval is. Deze wordt namelijk meestal ook onder de rubriek ‘ruimtelijke or-dening’ of ‘bouwen en verbouwen’ opgenomen. De informatie daaromtrent hoort echter eveneens in de ondernemersrubriek thuis. Een link kan al een oplossing bieden. Het is in dat geval immers niet nodig om tweemaal dezelfde informatie op een website te plaatsen.
Het is interessant om informatie te verzamelen onder een doelgroepenrubriek. Toch mag het aflijnen van ondernemers als doelgroep niet de enige invalshoek zijn. Ook via andere wegen moeten ondernemers informatie kunnen terugvinden. Dat kan via een rubriek van een specifieke dienst (bv. ruimtelijke ordening) of via een rubriek met een bepaald thema (bv. vergunningen).
Uit voorgaande alinea’s wordt duidelijk dat het belangrijk is om te leren van de gebruikers en rekening te houden met hun noden en denkwijze.
3.Zorgvooreengoedeinterneenexternecommunicatie
De gemeentelijke website functioneert als een volwaardig communicatiemiddel voor ondernemers, naast telefoon, e-mail of persoonlijk contact. Websites worden almaar belangrijker als informatiebron. Het is dan ook cruciaal dat de website up-to-date is, zowel wat betreft informatie als interne of externe doorverwijzingen.
Een digitaal loket gaat nog een stap verder. Idealiter kan een ondernemer met alle vragen bij dat loket terecht en krijgt hij er alle eerstelijnsinformatie. De beheerders van het loket lossen niet zelf alle problemen op, maar coördineren: ze dispatchen de vraag naar de juiste persoon. Ze zoeken naar de juiste wegen en personen die een oplossing kunnen bieden, net zoals bij het fysieke ondernemersloket. Ze
51
volgen de weg die de dossiers afleggen digitaal op doorheen de hele procedure. De diensten die stedenbouwkundige en milieuvergunningen behandelen zijn van-zelfsprekende partners. Het is ook van belang om telkens de contactgegevens van de verschillende diensten, inclusief e-mailadres, te vermelden. De gebruiker-ondernemer moet rechtstreeks contact kunnen opnemen met specialisten van een bepaalde dienst.
Bij alle vergunningen en attesten dienen best ook dossierkosten, taksen, regle-menten en dergelijke vermeld te worden. Bij de procedures moeten de verschil-lende stappen met bijhorende wettelijke termijnen worden aangegeven. Richting-gevende of gemiddelde termijnen kunnen ook interessant zijn, maar enkel indien deze realistisch zijn. Stel dat een ondernemer zich voor bepaalde aanvragen toch fysiek naar de gemeente moet begeven, moet de gemeentelijke website of het e-loket een duidelijk overzicht geven van welke documenten de ondernemer dient mee te brengen.
Digitale dienstverlening gaat over meer dan de gemeentelijke website, al dan niet met een e-loket. Een elektronische nieuwsbrief kan ook interessant zijn voor on-dernemers. Via deze weg kan de gemeente kort op de bal spelen en snel commu-niceren wat ze zoal doet voor ondernemers. Toch is enige omzichtigheid geboden. Ondernemers hebben behoefte aan informatie die voor hen relevant is. Een elek-tronische nieuwsbrief moet dan ook verstuurd worden als er relevant nieuws valt te melden, niet om een bepaald ritme van verschijnen te volgen.
Degelijke digitale opvolging van dossiers kan heel wat voordelen bieden. Ideaal is een behandelingssysteem waarop verschillende diensten terecht kunnen. Vergun-ningsaanvragen bijvoorbeeld zijn complexe dossiers waar verschillende diensten en instanties bij betrokken zijn. Zij moeten het deel van de aanvraag dat tot hun takenpakket hoort kunnen registreren. Dit noemt men de postregistratie. Voor ge-meenten is postregistratie sowieso al verplicht. Een digitaal opvolgingssysteem kan de ondernemer automatisch op de hoogte houden van belangrijke wijzigingen in de status van zijn dossier. Ook de gemeente, in casu de dossierbeheerder, kan de dossiers op een degelijke manier opvolgen. Het is mogelijk de termijnen waar-aan dossiers gebonden zijn te integreren in het opvolgsysteem. In het ideale geval worden de betrokken ambtenaren automatisch op de hoogte gehouden wanneer een termijn dreigt overschreden te worden, bijvoorbeeld via een waarschuwings-mail. Raadpleging van de dossierstatus kan ook mogelijk gemaakt worden via de website. In het ideale geval komt de ondernemer, na in te loggen, terecht op een webpagina met een overzicht van al zijn lopende dossiers. Een andere, iets om-slachtiger mogelijkheid is dat de ondernemer zijn gegevens met dossiernummer ingeeft en meteen de huidige status gepresenteerd krijgt. Een goed systeem laat ook toe dat fouten snel worden rechtgezet. Indien er problemen zijn vanwege de gemeente of bepaalde gegevens in het dossier ontbreken kan de ondernemer snel gecontacteerd worden.
Een goede communicatie met gebruikers en binnen de gemeente zelf is onont-beerlijk om te voorzien in een optimale digitale dienstverlening.
4.Zorgvooronafhankelijkheidvoorhetactualiserenvandewebsite
Indien gemeenten niet zelf instaan voor vormgeving, uitbouw en onderhoud van de website kan gebruik gemaakt worden van een CMS (content management sys-tem). Het CMS moet voldoende onafhankelijk van de websitebouwer te gebruiken zijn. Gemeenten kunnen zo zelf informatie, aanvraagformulieren en documenten toevoegen op de website. Zo hoeft bij eenvoudige aanpassingen geen webont-wikkelaar ingeschakeld te worden. Bij het ontwikkelen van een nieuwe gemeente-lijke website kan de websitebouwer ook een hands-on-opleiding geven. Daardoor is de gemeente nog meer onafhankelijk van websitebouwers om haar website aan te passen. CMS is een zeer interessante tool, al zijn er beperkingen. Het volledig digitaal afhandelen van bepaalde aanvragen is vrij complex. Meestal moet voor dat soort aanpassingen alsnog beroep gedaan worden op een webontwikkelaar.
Een zo groot mogelijke onafhankelijkheid nastreven inzake het onderhoud van de website is van groot belang. Aanpassingen kunnen sneller doorgevoerd worden. Er wordt bij nieuwe ontwikkelingen korter op de bal gespeeld. De mate waarin die
52
onafhankelijkheid zich moet manifesteren hangt af van gemeente tot gemeente. Zo zijn er mogelijkheden om inhoudelijk stukken van webpagina’s aan te passen, maar kan onafhankelijkheid ook bereikt worden door de website volledig zelf te ontwikkelen. Dat laatste is voor heel wat gemeenten echter geen haalbare kaart.
5.Concentreernietenkelopproductendietotdegemeentelijkebe-voegdheidhoren,maarlaatdegemeentelijkewebsiteookalsportaalnaarandereoverhedenfungeren
Indien een bepaalde vraag van een ondernemer niet tot de gemeentelijke be-voegdheid hoort, moet de oplossing gezocht worden bij een andere instantie. De gemeente moet de ondernemer doorverwijzen naar het juiste hoger bestuurlijk niveau of een andere organisatie, alleen al om de wetgeving inzake openbaarheid van bestuur na te leven (decreet van 26 maart 2004). Deze doorverwijsfunctie kan gerealiseerd worden door op de gemeentelijke website webkoppelingen naar externe organisaties te plaatsen. Uit het UNIZO Mystery Shopper-onderzoek uit 2006 bleek dat de gemeentelijke website nog te weinig fungeert als een portaal naar andere overheden. De gemeentelijke website fungeert dus als loket voor pro-ducten en diensten die tot de gemeentelijke bevoegdheid behoren, maar ook als portaal naar andere overheden.
6.Digitaliseerzoveelproceduresalsmogelijk,enhoudaarbijreke-ningmetwettelijkebepalingen,kostenenbaten
Tot de dienstverlening die de gemeente zelf best kan aanbieden behoren een aan-vraag- en afhandelingsprocedure voor allerhande vergunningen, gaande van een terrasvergunning tot eventueel zelfs een stedenbouwkundige vergunning. Wat dat laatste betreft zijn er momenteel voor het gros van de gemeenten nog technische beperkingen. Zo zijn gemeenten doorgaans niet in staat om het vereiste formaat van bouwplannen af te drukken. Voor de digitale behandeling van een steden-bouwkundige vergunning is interbestuurlijke samenwerking nodig. Voor de cen-trale overheden is er wat dat betreft nog werk aan de winkel. Zo is onder meer een wetswijziging noodzakelijk opdat een volledige digitale afhandeling van alle vergunningen wettelijk mogelijk zal zijn. Verder kan de digitalisering enkel optimaal verlopen indien de Vlaamse overheid dit zelf ook technisch ondersteunt, zeker voor vergunningen waarbij meerdere overheden betrokken zijn.
Naast digitale vergunningsprocedures kan ook voor b.v. gemeentebelastingen met een digitaal systeem gewerkt worden. Daarbij kunnen de aangiften en mo-gelijk ook de afhandeling volledig digitaal verlopen. Het is zelfs mogelijk dat de ondernemers onmiddellijk na de aangifte een schatting van het te betalen belas-tingsbedrag krijgen. Het is vooral de bedoeling om alles wat gemeentelijke be-voegdheid is, zoveel mogelijk digitaal aan te bieden op de gemeentelijke website. Rekening houdend met wettelijke beperkingen en de verhouding tussen kosten en baten, dienen zoveel mogelijk procedures gedigitaliseerd te worden.
7.Implementeereengebruiksvriendelijkidentificatiesysteem,zowelvoorondernemersalsvoordelokaleoverheid
Wat betreft de identificatie van ondernemers bij het digitaal aanvragen van be-paalde vergunningen, premies e.d., kan er gebruik gemaakt worden van een eID of federaal token. Het is de meest veilige en efficiënte manier om dit te doen.
Na de noodzakelijke Vlaamse wetswijziging kan de gemeente een digitale authen-tificatie uitvoeren met behulp van digitale certificaten op de eID. Dan kunnen de meeste beslissingen inzake aanvragen digitaal afgehandeld worden. Milieu- en stedenbouwkundige vergunningen zullen in de toekomst mogelijk digitaal kunnen worden ingediend op Vlaams niveau. De gemeenten dienen daarvoor dus geen investeringen te doen.
Natuurlijk moet de persoon die de aanvragen voor een onderneming doet aanto-nen dat hij gemachtigd is om in naam van de onderneming te handelen. Dat kan op verschillende wijzen. Momenteel kan de gemeente zelf de machtigingen online nagaan via de Kruispuntbank voor Ondernemers (KBO). Daarin worden immers de personen vermeld die gemachtigd zijn. UNIZO stelt echter het gebruik van een gecentraliseerde mandatendatabank voor. Meer informatie is terug te vinden in
53
hoofdstuk 3.3.3 – aanbeveling 3.
Voor beslissingen zal de gemeente voorlopig wel steeds een ‘hard copy’ moeten bewaren, die origineel en correct ondertekend is. Met de eventuele wetswijziging, die een volledige digitale afhandeling toelaat, zal dit in de toekomst niet meer nodig zijn. Een doordacht en gebruiksvriendelijk identificatiesysteem, zowel voor eindgebruikers als ambtenaren, kan de digitale dienstverlening bevorderen.
8.Hourekeningmetdegeldendeprivacyregelgeving-enrichtlijnen
De algemene gegevens van een vennootschap zijn niet privacygevoelig. Er is enkel sprake van privacygevoeligheid wanneer een persoon kan geïdentificeerd worden. Zodra er persoonsgegevens verwerkt worden moet er een expliciete wet-telijke regeling zijn voor het gebruik van privacygevoelige gegevens. Is die er niet, dan moet de privacycommissie toestemming geven op basis van de betrokken regelgeving. Dat kan een beslissing van de gemeenteraad zijn.
Daarenboven moet de gemeentelijke website een privacyclausule te bevatten. Daarin moet vermeld worden dat de gegevens die via registratie of die via be-paalde digitale procedures aan de gemeente worden overgemaakt, onderhevig zijn aan het inzagerecht vanwege de gebruiker. Deze laatste heeft ook het recht op verbeteringen. Aanpassingen via de gemeente kunnen enkel voor de registraties bij de gemeente zelf. Het gaat dus niet om aanpassingen in bijvoorbeeld de Kruis-puntbank voor Ondernemers. Ten slotte moet de procedure voor het verbete-ren van gegevens aangegeven worden. Bij het digitaliseren van de gemeentelijke dienstverlening van gemeenten voor ondernemers is het belangrijk rekening te houden met de privacyregelgeving en -richtlijnen.
9.Ontsluitbeschikbareinformatieviadegemeentelijkewebsite
Een vrij eenvoudige regel is om niet-privacygevoelige informatie waarover de ge-meente beschikt te ontsluiten via de gemeentelijke website. In de gemeente is im-mers heel wat informatie aanwezig, in principe zelfs over (bijna) alle 55 producten voor ondernemers die opgenomen zijn in onze productencatalogus. Het is een quick-win om de daaraan gerelateerde publieke info te ontsluiten via de gemeen-telijke website.
10.Maakdewebsitegebruiksvriendelijk
Ten slotte is de algemene gebruiksvriendelijkheid van de website van groot belang.
Een ondernemersluik op de gemeentelijke website waarin alle informatie voor on-dernemers gecentraliseerd is, draagt hiertoe bij. Het is vrij eenvoudig om produc-ten die ook elders op de website terugkomen in het ondernemersluik op te nemen. Een link volstaat al. Het is een quick-win om alle ondernemersrelevante producten die al op de gemeentelijke website terug te vinden zijn via een link op te nemen.
Daarnaast dragen een degelijke zoekfunctie, een lijst met veelgestelde vragen, bij aan de algemene gebruiksvriendelijkheid van de gemeentelijke website. Ook een overzicht per rubriek van gerelateerde onderwerpen of documenten is nuttig.
Contactgegevens dienen altijd voorhanden te zijn, zowel algemeen als voor de specifieke diensten en aangeboden producten. Uiteraard moet de gemeentelijke website ook technisch toegankelijk en dus bereikbaar zijn voor een zo groot mo-gelijk aantal gebruikers, d.w.z. voor zoveel mogelijk soorten internetbrowsers en computers.
We kunnen concluderen dat zoveel mogelijk processen die onder de gemeen-telijke bevoegdheid vallen volledig gedigitaliseerd en best ook geautomatiseerd worden, rekening houdend met kosten en baten. Digitaliseren zorgt voor een ad-ministratieve vereenvoudiging en een toegenomen gebruiksvriendelijkheid voor de ondernemers. Met een goede automatisering kan de gemeente haar investering terugverdienen omdat heel wat processen en procedures minder arbeidsintensief worden. Bij dit alles dient vanzelfsprekend rekening gehouden te worden met kos-ten en baten alsook juridische restricties en noodzakelijkheden.
Bij het ontwikkelen van een goede (digitale) dienstverlening voor ondernemers zijn er twee belangrijke hoofddoelstellingen: de administratieve lasten voor onderne-
54
mers terugdringen en het creëren van een ondernemingsvriendelijk klimaat.
3.3.3Principesvooreengoededigitaledienstverleningvooronder-nemers–aanbevelingenvoorcentraleoverheden
1. Initiatieventerondersteuningvandigitaledienstverleningvoorondernemers
Een initiatief als ‘Naar een geïntegreerde benadering van ondernemers’ van het Agentschap Ondernemen (AO) is zinvol. Integratie en afstemming tussen ver-schillende bestuursniveaus zijn een noodzaak. Alle producten krijgen centraal een online-infofiche. Lokale besturen kunnen daarvan gebruik maken en ernaar verwijzen. Ook kan er eventueel doorverwezen worden naar interactieve digitale dienstverlening zoals het elektronisch afhandelen van vergunningen.
De Europese Dienstenrichtlijn schrijft voor om in de mogelijkheid te voorzien pro-cedures langs elektronische weg af te handelen. UNIZO-VORMING ontwikkelde al een gemeentelijke productencatalogus gericht op ondernemers. Die kan van be-lang zijn bij de uitwerking van de interbestuurlijke producten- en dienstencatalo-gus. Het is een kans om op uniforme wijze ook diensten en producten via digitale weg te ontsluiten, niet alleen voor dienstverleners, maar voor alle ondernemers. Aan die ontsluiting kunnen ook digitale transactiemogelijkheden worden gekop-peld. De realisatie zal evenwel tijd vergen. In afwachting daarvan is het van belang dat gemeenten zelf actie ondernemen.
2.Wetswijzigingomintegraledigitaleafhandelingvangemeentelijkeaanvragenmogelijktemakenvoorondernemers
Voor een volledige digitale afhandeling is een wetswijziging noodzakelijk. Op die manier kan een ondernemer een aanvraag niet alleen digitaal aanvragen, maar de beslissing of de uiteindelijke vergunning ook digitaal ontvangen. Pas na een wetswijziging zal de volledige digitale afhandeling van alle vergunningen wettelijk mogelijk worden. Het is belangrijk om in de wet te voorzien dat online-aanvragen via eID of federaal token gebeuren. Daarnaast moet aandacht geschonken wor-den aan de veiligheid: werken met beveiligingscertificaten bij de authentificatie is een must.
3.Ontwikkelingenimplementatievaneenmandatendatabank
Een persoon die gemeentelijke aanvragen voor een onderneming doet, moet aan-tonen dat hij gemachtigd is om in naam van de onderneming te handelen. Zoals eerder gesteld kan de gemeente zelf de machtigingen manueel online nagaan, maar dat is vrij omslachtig.
UNIZO stelt het gebruik van een nationale mandatendatabank voor, gekoppeld aan de KBO, en toegankelijk via de eID. Dat is een vrij eenvoudige en doeltreffende oplossing. Mandaten worden opgeslagen en beheerd in een centrale mandaten-databank. Op die manier kan de gemeente onmiddellijk zien of de aanvrager ge-mandateerd is en de bevoegdheid heeft om namens de onderneming te handelen. Het is nu al technisch mogelijk een dergelijke mandatendatabank te realiseren.
55
BIJLAGEN1. productencatalogus
2. analysechecklist
a: analysechecklist voor evaluatie ondernemersvriendelijkheid websites Vlaamse steden en gemeenten
b: analysechecklist met aanduiding van onderzochte transactiemogelijk heden
3. overzicht gescreende gemeenten met typologie en provincie
Bijlage 1: productencatalogus N
r.
Prod
uct
Om
schr
ijvin
g Be
lan
g Tr
efw
oord
en
1 Overheidsop
drachten
De gemee
nte sluit e
en con
tract a
f met een
derde
voo
r he
t uitv
oeren van
open
bare werken, het aan
kope
n van go
ederen
of h
et uitv
oeren van stud
ies of
dien
sten
. Naargelan
g de
gun
ning
swijze wordt een
ond
ersche
id gem
aakt tu
ssen
aanb
esteding
, offerteaanvraag en on
derhan
delingsproced
ure. Het is de
bedo
eling om
nieuw
e en
lope
nde gemee
ntelijke overhe
idsopd
rachten op de
gemee
ntelijke web
site te
plaatsen. Het digita
al kun
nen aanvragen van de
be
stekken is ook een
goe
de optie.
2 aanb
esteding
, overheidsop
dracht,
offerteaan
vraag
2 Afvalwater -‐ vrijstelling
he
ffing
Wie een
kleinscha
lige waterzuiveringsinstallatie
hee
ft kan
-‐ on
der be
paalde
voorwaarden
-‐ genieten
van
een
vrijstelling
van
de he
ffing op
afvalwater. D
e be
trokkene
dient voo
r de
aan
vraag van de
vrijstelling
een
attest b
ij zijn
gemee
nteb
estuur te
vragen. Dit is een
attest v
an de bu
rgem
eester, w
aaruit
blijkt d
at de installatie
geb
ouwd is en geëxploiteerd wordt volgens de no
rmen
van Vlarem
.
1 afvalwater,
waterzuiveringsinstallatie
, waterzuivering
3 Avond
sluitin
g -‐ a
fwijking
De op
eningsuren
van
winkelinrichtin
gen in de kleinh
ande
l zijn vastgelegd
(beh
oude
ns uitg
esloten sectoren
). Het gem
eenteb
estuur kan
afw
ijkingen
toestaan
.
2 avon
dsluiting
, sluiting
suren,
open
ingsuren
4 Be
drijfsafval -‐ ha
al-‐ e
n bren
gmetho
de
De gemee
nte kan ee
n dien
st aan
bied
en voo
r be
drijfsafval (ze is hier zeker niet
toe verplicht) o
f ze kan hiervoor naar externen
verwijzen
. Ook inform
atie over
de (b
eperkte) to
egan
kelijkheid van he
t con
tainerpa
rk voo
r on
dernem
ers is
interessan
t.
2 be
drijfsafval, afval, con
tainerpa
rk
5 Be
wegwijzering -‐
aanvragen
Bedrijven
en instellingen waar minsten
s 20
persone
n zijn te
werkgesteld en die
aanton
en dat het bed
rijf of de instelling wordt bed
iend
doo
r ee
n be
lang
rijk
voertuigen
verkee
r, kun
nen be
drijfsbew
egwijzering aanvragen bij d
e gemee
nte.
Ook indien
het voo
r an
dere bed
rijven
mog
elijk is om wegwijzers aan te vragen
kan dit g
ecom
mun
icee
rd worde
n.
1 be
wegwijzering, wegwijzer
6 Bijzon
dere plann
en van
aanleg (B
PA)
Bestem
mingsplan
nen geven wee
r wat de be
stem
ming is van
elke pe
rcee
l grond
en
wat waar mag worde
n gebo
uwd. Het is m
ogelijk om de kaarten digitaal
raad
plee
gbaar te m
aken
.
2 bijzon
dere plann
en van
aan
leg, bpa
, bijzon
der plan
van
aan
leg
7
Bode
mattest
Voor elk perceel grond
dat van
eigen
aar verand
ert, is er wettelijk ee
n bo
demattest nod
ig dat uitsluitsel gee
ft over de
mog
elijke
bode
mverontreinigingen. Het bod
emattest vermeldt of e
r over het bew
uste
terrein gegevens opg
enom
en zijn
in het grond
eninform
atieregister. Ind
ien op
de
grond
risico-‐activ
iteite
n plaatsvond
en/vinde
n, dan
spreken
we over een
risicogron
d, Bij overdracht van
een
risicog
rond
is niet e
nkel een
bod
emattest
verplicht, m
aar oo
k ee
n bo
demon
derzoe
k. Het bod
emattest wordt afgeleverd
door OVA
M (O
penb
are Afvalsatoffen
maatschap
pij) die ee
n gron
deninformatieregister bijh
oudt. D
e gemee
nte be
heert d
e inventaris van
risicogron
den op
haar gron
dgeb
ied en
krijgt a
fschriften
van
het bod
emattest bij
risicogron
d.
2 bo
demattest
8 Ve
rgun
ning
/toe
latin
g inna
me op
enba
re weg bij
bouw
werken, plaatsen
stelling, kraan
, con
tainer,
…
Inwon
ers/aann
emers die tijde
ns verbo
uwingen of bou
wwerken ee
n inna
me
van de
ope
nbare weg willen
doe
n, m
oeten vooraf aan
het gem
eenteb
estuur
een vergun
ning
aan
vragen
voo
r inna
me van de
ope
nbare weg en voor het
plaatsen
van
verkeersborde
n die voor het parkeerverbod
en de
signa
lisatie
nodig zijn.
2 inna
me, inne
ming, ingebruiknam
e,
open
bare weg, o
penb
aar do
mein,
containe
r, bou
wwerken, inna
me
open
baar dom
ein, inna
me op
enba
re
weg
9 Sted
enbo
uwkund
ige
vergun
ning
-‐ zond
er
archite
ct
Bij kleine werken voorziet de wet dat de bo
uwhe
er zelf d
e bo
uwplan
nen mag
tekene
n. De bo
uwhe
er kan
voo
r ee
n aantal werken zond
er architect een
ee
nvou
dig do
ssier samen
stellen voor de sted
enbo
uwkund
ige aanvraag. D
e eigenh
andig getekend
e plan
nen moe
ten du
idelijk de geplan
de werken
wee
rgeven
.
1 sted
enbo
uwkund
ige vergun
ning
, bo
uwvergun
ning
, architect
10 Attest v
erzekering
ob
jectieve
aansprakelijkhe
id
Bepa
alde
inrichtin
gen toegan
kelijk voor het pub
liek, zoa
ls dan
cing
s,
restau
rants, ziekenh
uizen of spo
rtzalen zijn verplicht om hun
objectie
ve
aansprakelijkhe
id te
laten verzekeren
. Het attest m
oet b
ezorgd
worde
n aan he
t gemee
nbestuur. Er kan du
s aang
egeven
worde
n wan
neer dit vereist is.
2 bran
dverzekering
, brand
, objectie
ve
aansprakelijkhe
id
11 Dierenh
ande
l -‐
vergun
ning
Exploitanten
van
inrichtin
gen waar dieren
geh
oude
n, gekwee
kt of verkocht
worde
n, heb
ben ee
n vergun
ning
nod
ig. Een
vergu
nning -‐op fede
raal niveau-‐ of
melding
splicht is vereist naargelan
g de
inrichtin
g (hoe
veelhe
id dieren,
sted
enbo
uwkund
ige ligging
). De gemee
nte dien
t een
bep
aald luik op he
t aanvraagform
ulier in te
vullen.
2 dieren
hand
el, d
ieren
12 Drankvergun
ning
Vo
or het te
r plaatse gebruiken van gegiste en
sterke dran
ken in bv. cafés is
toelating vereist v
an het gem
eenteb
estuur: een
positief bericht voo
r gegiste
dran
ken -‐bier en
wijn
-‐ en ee
n vergun
ning
voo
r sterke drank. D
e gemee
nte legt
de voo
rwaarden
vast (au
tono
me be
voegdh
eid). Zo kan er gevraagd worde
n
2 dran
kvergu
nning, drank, alcoh
ol,
tapvergu
nning, gegiste, d
ranken
naar een
moralite
itsattest, d
at te
genw
oordig doo
r de
gem
eente en
niet m
eer
door de po
litie wordt afgeleverd.
13 En
ergiep
remies en
fiscale voo
rdelen
m.b.t.
energieb
espa
rend
e maatregelen
Gem
eenten
kun
nen prem
ies geven voor ene
rgiebe
sparen
de investeringen.
Daarnaast geven
ook de Vlaamse verde
lers van
gas en elektricite
it (distributiene
tbeh
eerders) een
aan
tal premies om
ene
rgie te
bespa
ren. Ook op
ande
re niveaus kun
nen er premies of fiscale voorde
len zijn m
.b.t.
energieb
espa
rend
e maatregelen
. Er kan oo
k verw
ezen
worde
n na
ar algem
ene
web
sites als prem
iezoeker.be.
2 en
ergie, zon
nebo
iler, zon
nepa
nelen
14 Even
emen
t -‐
toelating/vergun
ning
De organisator moe
t een
aan
vraag indien
en bij he
t gem
eenteb
estuur voo
r he
t inrichten van ee
n even
emen
t (op
de op
enba
re weg).
2 even
emen
t, activite
it
15 Gem
eenteb
elastin
gen
Om haar uitgaven
te dekken kan de
gem
eente tw
ee soo
rten
belastin
gen
heffen
: 1) e
igen
lijke belastin
gen (w
orde
n alleen
doo
r de
gem
eente gehe
ven) en
2) aan
vullend
e be
lastingen en
opcen
tiemen
(worde
n in de vorm
van
een
be
paald pe
rcen
tage op ee
n be
staand
e be
lasting van de
Vlaam
se of fed
erale
overhe
id geh
even
). Alle belastin
gen en
retribu
ties relevant voo
r on
dernem
ers,
samen
met de be
lastingsreglem
enten, alsoo
k ee
n overzicht v
an de
aanslagvoe
ten en
van
de ba
sisbep
alingen van alle belastin
gen kunn
en op de
gemee
ntelijke web
site vermeld worde
n. Ook de mog
elijkhe
id om bezwaar in te
dien
en te
gen be
paalde
aan
slagen
kan
aan
gegeven worde
n. Het is verde
r zeer
interessan
t om een
rub
riek m
et enkel ond
erne
mersbelastin
gen aan te biede
n.
2 be
lastingen
16 Geo
grafisch
inform
atiesystee
m
Het geo
grafisch inform
atiesystee
m kop
pelt digitaal hee
l wat inform
atie aan
be
stem
mingsplan
nen. Uitleg over dit systeem
kan
worde
n mee
gegeven via de
gemee
ntelijke web
site.
1 geog
rafisch inform
atiesystee
m, G
IS,
inform
atiesystee
m
17 Groen
dak -‐ sub
sidie
De Vlaamse Gem
eenschap
sub
sidiee
rt de aanleg van
groen
daken via
aang
esloten gemee
nteb
esturen (niet in alle gem
eenten
) omda
t ze ee
n de
el van
he
t regen
water absorbe
ren en
bij felle regen
s overstromingen kunn
en
voorkomen
.
1 groe
ndak, groen
daken
18 Grond
waterwinning
-‐ vergun
ning
Vo
or de aanleg en exploitatie
van
een
grond
waterwinning
voo
r ha
ndel,
nijverhe
id, lan
dbou
w of e
nige and
ere activ
iteit is een
vergu
nning no
dig. Ook
he
t aan
leggen
van
perman
ente draineringen do
or land
bouw
ers, het tijdelijk
draine
ren do
or land
bouw
ers en
het tijdelijk bem
alen
voo
r bo
uwwerken is
melding
s-‐ of vergu
nningsplichtig. De klasse van
milieu
vergun
ning
is hier
afha
nkelijk van
de de
bieten
. Voo
r klasse 2 en 3 is de gemee
nte be
voegd , voor
klasse 1 de be
sten
dige dep
utatie.
1 gron
dwater, grond
waterwinning
19
Socio-‐econ
omische
vergun
ning
Kleinh
ande
lsbe
drijven
waarop de
wet op de
han
delsvestiging van toep
assing
is,
moe
ten ee
n vergun
ning
aan
vragen
ingeval van
een
nieuw
bou
wwerk,
uitbreiding van ee
n be
staand
bou
wwerk, vestig
ing in een
geb
ouw dat voo
rdien
bestem
d was voo
r ee
n an
dere activite
it da
n kleinh
ande
l of b
elan
grijke wijziging
van de
aard van de
han
delsactiv
iteit in een
geb
ouw dat voo
rdien reed
s be
stem
d was voo
r kleinh
ande
l. De be
lang
hebb
ende
dient een
dossier in bij he
t gemee
nteb
estuur.
2 socio-‐econ
omische, socio-‐
econ
omisch, socio econo
misch,
socio-‐econ
omisch, sociaal
econ
omisch, sociaal-‐econo
misch,
sociaalecono
misch,
hand
elsvestig
ingsvergun
ning
, ha
ndelsvestig
ing, han
delsvestigingen
20 Inbraakpreventie -‐
prem
ie/fiscale voo
rdelen
Gem
eenten
kun
nen prem
ies geven ter preven
tie van
inbraken
. Ook
boveng
emee
ntelijke prem
ies en
fiscale voorde
len kunn
en vermeld worde
n.
1 inbraak, te
chno
preven
tie
21 Ke
rmis -‐ stan
dplaats
Foorreizigers die wen
sen de
el te
nem
en aan
een
kermis of e
en wijkkerm
is,
moe
ten toelating/stan
dplaats vragen
bij he
t gem
eenteb
estuur.
1 kerm
is, kermissen, fo
or, foren
22 Im
mod
atab
ank /
inventaris
bedrijfsruimten
Vaak stapp
en ond
erne
mers na
ar de am
bten
aar lokale econo
mie m
et de vraag
of er vrije bed
rijfsruim
ten zijn. V
ia een
datab
ank met gegeven
s hierover kan
er
snel een
antwoo
rd gegeven
worde
n. In
dien
deze on
line raad
plee
gbaar is
kunn
en ond
erne
mers zelf ee
n an
twoo
rd op hu
n vraag vind
en.
1 im
mo, bed
rijfsruim
te, p
and, te
koo
p,
te huu
r
23 Machtiging voor
ambu
lante ha
ndel
(leurkaart)
Ambu
lante ha
ndelaars die hun
goe
deren willen
verkope
n op
ope
nbare
markten
, ope
nbare plaatsen
en bij de consum
ent thu
is, m
oeten in het bezit zijn
van ee
n machtiging tot a
mbu
lante activ
iteit. Uitleg over de
machtiging en
een
verw
ijzing na
ar ond
erne
mersloketten, waar de
machtiging moe
t worde
n aang
evraagd, kun
nen op
de gemee
ntelijke web
site gep
laatst worde
n.
3 leurkaart, leurkaarten, leurde
rskaart,
leurde
rskaarten, ambu
lant,
ambu
lante
24 Stoo
kolietank -‐
melding
/vergu
nning
Alle niet-‐pa
rticuliere stookolietanks zijn m
elding
-‐ of vergu
nningsplichtig (d
e VLARE
M-‐m
ilieu
reglem
entering
). Uitleg (o
ok voo
r stoo
kolietanks < 50
00l). Dit
prod
uct b
ehoo
rt to
t de milieu
vergun
ning
.
2 stoo
kolietank, b
rand
stoftank,
mazou
ttan
k
25 Milieu
vergun
ning
Activite
iten of bed
rijven
die een
poten
tiële bron vorm
en van
hinde
r,
verontreiniging of gevaar voor omwon
ende
n of voo
r he
t lee
fmilieu
mog
en
slechts op
gericht, veran
derd of verplaatst w
orde
n mits een
passend
e vergun
ning
of e
en m
elding
sprocedu
re. D
e reglem
entering
inzake het m
ilieu
is
vervat in het m
ilieu
vergun
ning
sdecreet en he
t Vlaam
s Re
glem
ent v
oor
Milieu
vergun
ning
en (V
LARE
M). M
ilieu
vergun
ning
en worde
n, afhan
kelijk van
de aard van de
aan
vraag, afgeleverd do
or het provinciebe
stuu
r (klasse 1) of
door het gem
eenteb
estuur (klasse 2 en
3). Klasse 1 en 2 zijn echte
vergun
ning
en en klasse 3 betreft enkel een
melding
. Interessant voo
r op
de
gemee
ntelijke web
site: u
itleg over proced
ures, d
e link met de
sted
enbo
uwkund
ige vergun
ning
, verdu
idelijking klasse-‐ e
n rubriekensysteem
3 milieu
vergun
ning
met m
eer info over do
ssiersam
enstelling, reglemen
ten, verwijzing na
ar eMIL
(http://www.ln
e.be
/the
mas/vergu
nningen/em
il) en em
is.vito
.be.
26 Re
gularisatie
-‐ aanvraag Re
gularisatie
aanvragen, zoa
ls aan
vragen
voo
r be
stem
mingswijzigingen,
bouw
werken en
/of verbo
uwingen die reed
s werde
n uitgevoe
rd zon
der
voorafgaan
delijke stede
nbou
wkund
ige vergun
ning
, moe
ten ingedien
d worde
n bij het gem
eenteb
estuur.
2 regu
larisatie
, regulariseren
, bo
uwmisdrijf
27 Sted
enbo
uwkund
ig
attest
Het stede
nbou
wkund
ig attest w
ordt afgeleverd op
basis van
een
plan. Het gee
ft
aan da
t het ingedien
de project in aan
merking
kom
t voo
r ee
n sted
enbo
uwkund
ige vergun
ning
of e
en verkavelingsvergun
ning
. Het belan
g van
dit a
ttest b
estaat erin da
t ind
ien men
een
bep
aald project wil realiseren
, men
ee
rst d
e overhe
id kan
vragen ho
e die he
t project inscha
t alvoren
s ee
n sted
enbo
uwkund
ige vergun
ning
of verkavelingsvergun
ning
aan
te vragen.
Vergun
ning
saan
vragen
waarvoo
r ee
n gu
nstig
stede
nbou
wkund
ig attest w
erd
afgeleverd en ingedien
d binn
en de 6 maand
en na he
t bekom
en van
dat gun
stig
sted
enbo
uwkund
ig attest, kun
nen niet gew
eigerd worde
n (beh
alve indien
de
plan
nen of de voorschriften
ond
ertussen
zijn gew
ijzigd). D
e aanvraag voo
r ee
n attest wordt ingedien
d bij het gem
eenteb
estuur.
2 sted
enbo
uwkund
ig attest, attest
28 Sted
enbo
uwkund
ig(e)
uittreksel/inlichtingen
Hierbij wordt aan
gegeven wat de be
stem
ming van he
t perceel in kwestie
is. H
et
sted
enbo
uwkund
ig uittreksel betreft een
inform
atief u
ittreksel uit he
t plan
nenregister en
het vergu
nningenregister voor de pe
rcelen
waarvoo
r de
aanvraag ingedien
d werd.
2 sted
enbo
uwkund
ig uittreksel,
uittreksel, stede
nbou
wkund
ige
inlichtingen, inlichtingen
29 Sted
enbo
uwkund
ige
vergun
ning
Als algem
ene regel geldt dat voo
r he
t bou
wen
of verbo
uwen
van
een
constructie
een
stede
nbou
wkund
ige vergun
ning
nod
ig is. O
ok voo
r he
t slope
n van ee
n gebo
uw of con
structie. V
oor be
paalde
werken is gee
n vergun
ning
vereist. Het Vlaam
se gew
est b
eschikt o
ver ee
n lang
e lijst van
uitzon
dering
en
van activ
iteite
n waarvoo
r geen
stede
nbou
wkund
ige vergun
ning
nod
ig is. D
e aanvraag van
een
stede
nbou
wkund
ige vergun
ning
moe
t een
aan
tal
documen
ten be
vatten
(plann
en, enz.) afha
nkelijk van
de aard en de
omvang
van de
gep
land
e bo
uw-‐ e
n/of verbo
uwingen. Er kan da
n oo
k be
st een
overzicht
van de
verschillend
e do
ssiers(sam
enstellingen) wee
rgegeven
worde
n. D
e aanvraag wordt ingedien
d bij het gem
eenteb
estuur. U
itleg over proced
ures,
het ter beschikking
stellen van aanvraagform
ulieren, verwijzen
naar externe
3 sted
enbo
uwkund
ige vergun
ning
, bo
uwvergun
ning
bron
nen als www.ruimtelijkeorde
ning
.be en
de link met de milieu
vergun
ning
zijn interessan
te elemen
ten voor de gemee
ntelijke web
site.
30 Terrasvergun
ning
Vo
or het inrichten van ee
n terras voo
r ee
n dran
kgelegen
heid op he
t ope
nbaar
domein moe
t een
aan
vraag ingedien
d worde
n. In
form
atie over de
aanvraagproced
ure en
de even
tuele kosten
kun
nen verm
eld worde
n op
de
gemee
ntelijke web
site.
2 terrasvergun
ning
, terras
31 Pu
blicite
it aan de
zaak -‐
vergun
ning
Vo
or reclame die aang
ebracht w
ordt aan
de zaak (b
v. een
uith
angb
ord,
lichtpa
nelen, …) kan
een
(stede
nbou
wkund
ige) vergu
nning vereist zijn
. 2
publicite
it, reclame, uith
angb
ord
32 Wekelijkse rustdag -‐
aang
ifte/afwijking
Ingeval een
wekelijkse rustdag verplicht is voo
r ee
n be
paalde
han
delssector of
amba
chtsector, dan
kiest iede
re han
delaar of a
mba
chtsman
zijn
rustdag. Het
gemee
nteb
estuur kan
in bijzon
dere en voorbijgaand
e om
stan
digh
eden
afwijkingen toestaan
. Een
overzicht hiervan
kan
op de
gem
eentelijke web
site
worde
n geplaatst.
2 rustda
g
33 Won
ing bo
ven winkel -‐
prem
ie
Gem
eenten
kun
nen aan pe
rson
en die een
bestaan
d ha
ndelspan
d zond
er apa
rte
toegan
g verbou
wen
, zod
anig dat een
and
ere rechtstree
kse toegan
g wordt
voorzien
tot d
e bo
venliggend
e woo
ngelegen
hede
n,-‐ o
nder bep
aalde
voorwaarden
-‐ ee
n prem
ie verlene
n.
2 won
en boven
winkel,
bovenw
inkelwon
en, w
inkel
34 Geluidshind
er
In vele gemee
nten
bestaat er ee
n (politie)reglem
ent o
p de
geluidshind
er. V
eel
aand
acht gaat d
aarin na
ar de om
schrijving van geluidsniveaus. Zo wordt er ee
n on
derscheid gemaakt naar he
t aan
vaardb
aar 'storend
' geluid, afhan
kelijk van
het a
chtergrond
geluid. M
aar oo
k worde
n ee
n aantal con
crete zaken verbod
en,
zoals bv. luidruchtige bo
uwmachine
s ha
nteren
tussen
20 en
7 uur of o
p zon-‐ en
feestdagen
. Een
aan
tal and
ere zaken zoals bv. d
ancing
s, cafés, ijskar, reclame
e.d., w
orde
n do
or hog
ere wetten gereglem
enteerd. Ook hierover kan
inform
atie worde
n gegeven op
de gemee
ntelijke web
site. D
e bo
veng
emee
ntelijke regelgeving he
eft v
oor wat geluidshind
er betreft im
mers
waarschijn
lijk de
grootste im
pact op on
dernem
ers.
1 geluidshinde
r
35 Gew
estplan
Uitleg over he
t gew
estplan, alsoo
k he
t ter beschikking
stellen (o.a. h
et digita
al
raad
plee
gbaar maken
van
de kaarten) ervan
op de
gem
eentelijke web
site kan
interessan
t zijn
.
2 gewestplan
36 Erkend
e on
dernem
ingsloketten
Het is interessan
t om op de
gem
eentelijke web
site aan
te geven
wat de taken
van ee
n on
dernem
ersloket zijn en waarvoo
r ee
n on
dernem
er er terecht k
an.
3 on
dernem
ingsloket,
onde
rnem
ingsloketten
,
Verw
ijzen
naar (lo
kale) o
nderne
mersloketten is van
groot belan
g.
onde
rnem
ersloket,
onde
rnem
ersloketten
37 Minde
r hind
er/O
penb
are
werken
Alle info betreffen
de hinde
r do
or ope
nbare werken (w
egen
werken) voo
r on
dernem
ers kan aang
egeven
worde
n, inclusief o
mleidingen. Ook voo
r on
dernem
ers relevante maatregelen
, zoa
ls de
inkomen
scom
pensatievergoe
ding
zijn
belan
grijk om te
vermelde
n. Aan
vullend
kan er verwezen
worde
n na
ar www.wegen
werken.be
.
2 wegen
werken, werken, ope
nbare
werken, wegen
iswerken
38 Markten
Op verschillen
de plaatsen en
mom
enten worde
n markten
geo
rgan
isee
rd.
Inlichtingen over o.a. stand
gelden
en -‐plaatsen zijn te
verkrijgen
bij de
plaatsmee
ster en even
tuee
l op de
gem
eentelijke web
site.
2 markt, m
arkten
, wekelijkse m
arkt
39 Ope
nbaar on
derzoe
k Be
kend
makingen van milieu
-‐ en/of stede
nbou
wkund
ige aanvragen, waarvoo
r ee
n op
enba
ar ond
erzoek loop
t.
2 op
enba
ar ond
erzoek, b
eken
dmaking,
bekend
makingen
40 Plan
nenregister
Het plann
enregister is een
datab
ank van
alle stede
nbou
wkund
ige plan
nen in de gemee
nte. In
form
atie hierover kan
mee
gegeven worde
n op
gem
eentelijke web
site.
3 plan
nenregister
41 Plan
olog
isch attest
Een plan
olog
isch attest g
eeft aan
of e
en zon
evreem
d be
staand
bed
rijf al dan
niet kan
blijven op
de plaats waar he
t gevestig
d is en welke de (ruimtelijke)
ontw
ikkelingsmog
elijkhe
den zijn op korte en
lang
e term
ijn. D
e aanvraag ervan
dien
t men
in te
diene
n bij de plan
olog
ische am
bten
aar van he
t Vlaam
s Gew
est.
Indien
de aanvraag volledig en
ontvankelijk is stuurt d
eze de
aan
vraag do
or
naar de overhe
id, b
evoe
gd voo
r he
t ruimtelijk uitvoe
ring
splan (gem
eentelijke
RUP: gem
eente/CB
S, provinciaal RUP: provincie).
2 plan
olog
isch, p
lano
logisch attest
42 Ru
imtelijke
structuu
rplann
en
Uitleg over he
t ruimtelijk structuu
rplan, alsoo
k he
t ter beschikking
stellen (o.a.
het d
igita
al raadp
leegba
ar m
aken
van
de kaarten) ervan
op de
gem
eentelijke
web
site kan
interessan
t zijn
.
2 structuu
rplan
43 Ru
imtelijke
uitvoe
ring
splann
en
(RUP)
Uitleg over he
t ruimtelijk uitvoe
ring
splan, alsoo
k he
t ter beschikking
stellen
(o.a. h
et digita
al raadp
leegba
ar m
aken
van
de kaarten) ervan
op de
gemee
ntelijke web
site kan
interessan
t zijn
.
2 uitvoe
ring
splan, RUP
44 Sted
enbo
uwkund
ige
verorden
ing
De gemee
nteraad kan voor de he
le gem
eente of een
dee
l ervan
een
sted
enbo
uwkund
ige verorden
ing vaststellen die voorschriften
bevat m
et
betrekking
tot d
e gezond
heid, d
e instan
dhou
ding
, de stevighe
id, d
e fraaiheid
en de esthetische waarde van de
bou
wwerken, de installatie
s en
hun
omgeving
, de
thermische en
akoestische kw
alite
it van de
bou
wwerken, de
energieb
espa
ring
en en -‐terug
winning
, de aanleg van
nutsvoo
rziening
en, d
e
1 sted
enbo
uwkund
ige verorden
ing,
verorden
ing
bewoo
nbaarheid van de
won
ingen, het verbo
d van werken op
bep
aalde
tijdstip
pen met het oog
op de
levenskw
alite
it en
de do
organg
van
het lang
zaam
verkee
r, de gebruiksvriend
elijkhe
id en de
toegan
kelijkheid voor persone
n met
een verm
inde
rde be
wee
glijkhe
id van
voo
r pu
bliek toegan
kelijke geb
ouwen
, installatie
s en
wegen
, de maatregelen
met betrekking tot d
e ruim
telijke
begren
zing
van
milieu
hind
er, d
e aanleg van
groen
en be
plan
tingen en
vergun
ning
splicht voo
r be
paalde
functie
wijzigingen. Er kan oo
k na
ar provinciale
en Vlaam
se stede
nbou
wkund
ige verorden
ingen verw
ezen
worde
n.
45 Taxivergun
ning
Uitleg omtren
t de taxivergun
ning
, inclusief procedu
re en voorwaarden
. 1
taxivergun
ning
, taxi
46 Ve
rgun
ning
nachtwinkels
(+ private bureaus voo
r telecommun
icatie,
phon
e shop
s)
Kunn
en via reglemen
t aan
vergu
nning on
derw
orpe
n worde
n do
or de gemee
nte
en de gemee
nte kan van de
wet van
10/11
/200
6 afwijken
de sluiting
suren
opleggen
(wettelijk is 18u
-‐7u op
en -‐d
it is voo
r na
chtw
inkels het geval-‐,
stan
daard op
eningsuren
tussen
5u-‐20
u -‐dit is voo
r ph
one shop
s he
t geval)
2 na
chtw
inkel, na
chtw
inkels
47 Vo
edingsmidde
len-‐
vergun
ning
De voed
ingsmidde
lenvergu
nning is verplicht bij he
t fab
riceren, invoeren
, uitvoe
ren of in de ha
ndel breng
en van
voe
ding
smidde
len (K.B. van
4 aug
ustus
1996
). Er kan
tevens best v
erwezen
worde
n na
ar het FAVV
(Fed
eraal
Agentscha
p voor de veiligh
eid van de
voe
dselketen).
1 voed
ingsmidde
lenvergu
nning,
voed
ingsmidde
len, voe
ding
, ee
twaren
48 Ope
ning
suren
De op
enings-‐/sluitin
gsuren
van
bep
aalde on
dernem
ingen zijn vastgelegd. Er
dien
t aan
gegeven te worde
n wat de reglem
entering
hieromtren
t is en
er kan
verw
ezen
worde
n na
ar de ho
gere regelgeving
(wet van
10/11
/200
6).
2 op
eningsuren
, sluiting
suren
49 Overige
subsidies/prem
ies/steu
nmaatregelen
Het dient m
insten
s en
voo
ral over gemee
ntelijk, m
aar be
st ook over
provinciaal, Vlaams en
fede
raal niveau te gaan. Kan
eventue
el doo
r verw
ijzing
naar externe
web
sites, Het to
evoe
gen van ee
n rubriek met dit on
derw
erp aan
de ond
erne
mersrub
riek op de
gem
eentelijke web
site is een
zee
r go
ed initiatie
f.
3 prem
iezoeker, p
remies
50 Be
roep
skaart voo
r zelfstand
igen
De be
roep
skaart voo
r zelfstand
igen
werd vóór 1 jan 20
09 doo
r de
gem
eente
afgeleverd, m
aar nu
doo
r on
dernem
ersloketten. Uitleg over de
beroe
pskaart
en een
verwijzing na
ar de (lo
kale) o
nderne
mersloketten kunn
en best
opgeno
men
worde
n.
1 be
roep
skaart
51 Muziek en
au
teursrechten
Uitleg over SA
BAM/billijke vergoe
ding
, gericht op on
dernem
ers. Er wordt best
verw
ezen
naar www.een
gemaakteaan
gifte.be
, maar even
tuee
l ook naar
http://w
ww.bvergoe
d.be
.
1 au
teursrechten
, sab
am, b
illijke
52 Erkenn
ing verdeler
officiële afvalzakken
Om officiële afvalzakken
te verde
len als on
dernem
er dient een
erken
ning
gevraagd
te worde
n bij de gemee
nte.
1 afvalzakken, afvalzak
53
Ka
nsspelinrichtin
g (vergu
nning)
Voor vergu
nningen catego
rie A (casino) is een
con
cessieoveree
nkom
st m
et de
gemee
nte vereist, voo
rafgaand
aan
de aanvraag voo
r ee
n vergun
ning
bij de
Ka
nsspelen
commissie. Voo
r vergun
ning
B (spe
elau
tomaten
hallen) is dat een
conven
ant m
et de gemee
nte. De voorwaarden
hiervoo
r staan niet vervat in
gemee
ntelijke reglem
enten, m
aar worde
n geval per geval bekeken
. Voo
r vergun
ning
C (b
v flipp
erkasten
in drankgelegenh
eden
) dient er bij de aanvraag
een attest goe
d zede
lijk gedrag, een
attest d
at m
en over de
burgerlijke en
po
litieke rechten
beschikt e
n ee
n verklaring
dat alles (w
ettelijk) in orde is op
vlak van
bv. vergu
nningen, geleverd te worde
n. Dat eerste dien
t bij de
gemee
nte aang
evraagd te worde
n. Er dien
t nog
vermeld te worde
n da
t vergun
ning
A en B werken met een
maxim
um aan
tal inrichtingen van de
rgelijke
soort v
oor he
el België. Uitleg over de
procedu
re via de Ka
nsspelcommissie kan
ook gegeven worde
n.
1 kansspelinrichtin
g, kan
sspe
len,
kansspel
54 Lokaal BIN-‐Z
Inform
atie over he
t buu
rtinform
atiene
twerk voor zelfstand
igen
, ind
ien da
t er
is, is interessan
t om op de
gem
eentelijke web
site te
plaatsen.
1 bu
urtin
form
atiene
twerk, buu
rt
inform
atie netwerk, bin-‐z
55 Be
zwaarschriften
bij
bestem
mingsplan
nen
Indien
er ee
n op
enba
ar ond
erzoek loop
t m.b.t. b
estemmingsplan
nen is het
interessan
t om hieromtren
t uitleg te
verscha
ffen
, ook over he
t ind
iene
n van
bezw
aarschriften
. Voo
r he
t opm
aken
van
de be
stem
mingsplan
nen worde
n im
mers inspraakrond
en voo
r de
omwon
ende
n georganiseerd. De wet legt het
open
baar ond
erzoek op, dat aan
gekond
igd dien
t te worde
n in de kran
ten en
he
t staatsblad. Hierna ligt h
et plan gedu
rend
e ee
n pe
riod
e van 30
dagen
ter
inzage en kan de
burger be
zwaren
en/of opm
erking
en indien
en.
1 be
zwaarschrift, b
estemmingsplan
, op
enba
ar ond
erzoek
Bron
nen:
• algemen
e prod
uctencatalog
us Leied
al (2
005)
• Qua
nten
F. e.a., Han
dleiding
voo
r ee
n econ
omisch gem
eentelijk beleid, Brussel, Polite
ia, 200
7, 218
p.
Bijlage 2a: Analysechecklist voor evaluatie ondernemersvriendelijkheid websites Vlaamse steden en gemeenten
Alle vragen zijn ja/nee
vragen
Nivea
u Algem
ene op
merking
: ‘aa
nwezig’ b
etek
ent s
teed
s aa
nwezig
of vindb
aar. Bep
aalde on
derdelen
die tijden
s de
ana
lyse niet
worde
n ge
vond
en (z
elfs niet v
ia zoe
kfun
ctie) w
orde
n be
scho
uwd als niet aan
wezig!
Web
site Algem
een
1
Is er specifieke inform
atie voo
r on
dernem
ers aanw
ezig?
Alg. o
nd.vr
Ja
Alg. o
nd.vr
Gaa
t na of er o
p de
gem
eentelijk
e web
site spe
cifie
ke en als
dusdan
ig ben
oemde
inform
atie voo
r ond
erne
mers aa
nwezig
is. W
oorden
ond
erne
mer, K
MO, zelfstand
ige, eco
nomie,
bedrijv
en (o
f afgeleide
n) m
oeten aa
nwezig zijn
.
Er is een
duide
lijke link naar inform
atie voo
r on
dernem
ers op
startpagina/ho
ofdp
agina
Alg. o
nd.vr
De ho
ofdp
agina of de startpag
ina va
n de
gem
eentelijk
e web
site bev
at een
link
naa
r informatie voo
r ond
erne
mers.
Vraag kan
pas op
het
eind
e van
de vragen-‐
lijst beant-‐
woo
rd
worde
n
Prod
ucten, diensten en
info voo
r on
dernem
ers zijn
gecentralisee
rd (in ee
n specifiek ond
erne
mersportaal of A
-‐Z
overzichtslijst)
Alg. o
nd.vr
Alle
releva
nte ge
mee
ntelijk
e prod
ucten en
diensten vo
or
onde
rnem
ers (of linke
n erna
ar) zijn geg
roep
eerd op éé
n plaa
ts. D
it ka
n on
der v
erschille
nde vo
rmen
: van
een
uitgeb
reid ond
erne
mersportaal to
t een
A-‐Z ove
rzichtslijst.
Belang
rijk is dat alle
info geg
roep
eerd is: a
ls er n
og spe
cifie
ke
onde
rnem
ersinfo op
and
ere plaa
tsen
staat (b
.v. info
bedrijfsafval ond
er ‘m
ilieu
’) is de score ne
e.
2 Er is een
activite
itenkalen
der aanw
ezig
Alg. o
nd.vr
Waarop activ
iteite
n van on
dernem
ersgroep
eringen worde
n aang
ekon
digd
Alg. o
nd.vr
Gaa
t na of er e
en activite
itenk
alen
der a
anwezig is w
aarop
ook ac
tivite
iten va
n plaa
tselijk
e on
dernem
ersgroep
eringe
n worde
n aa
ngek
ondigd
. Gee
n score vo
or in
actie
ve (leg
e) activite
itenk
alen
der o
f een
ac
tieve
activite
itenk
alen
der z
onde
r aan
kond
iging va
n ac
tivite
iten va
n plaa
tselijk
e on
dernem
ersgroep
eringe
n.
Waarop on
dernem
ers zelf activ
iteite
n kunn
en
plaatsen
/aan
kond
igen
Alg. o
nd.vr
Gaa
t na of de web
site vermeldt of e
n ho
e plaa
tselijk
e on
dernem
ers ac
tivite
iten ku
nnen
aan
kond
igen
via de
activ
iteite
nkalen
der.
3 Wordt op de
web
site m
elding
gem
aakt van
een
on
dernem
ersgerichte gemee
ntelijke nieu
wsbrief?
Alg. o
nd.vr
Ja
Alg. o
nd.vr
Gaa
t na of het bestaan
van
een
eve
ntue
le gem
eentelijk
e nieu
wsbrief voo
r ond
erne
mers ve
rmeld wordt op de
gemee
ntelijk
e web
site.
Ond
erne
mersgerichte nieu
wsbrief is elektronisch aan te
vragen
Alg. o
nd.vr
Indien
ja, k
an deze nieu
wsbrief via de web
site w
orde
n aa
ngev
raag
d (aan
vraa
gformulier o
f rechtstreek
s e-‐
mailadres)
Het is een
digita
le nieuw
sbrief of e
r be
staat e
en digita
le
versie
Alg. o
nd.vr
Bestaa
t de nieu
wsbrief ook
(of e
nkel) in digitale vorm?
4 Is er ee
n on
dernem
ers/ha
ndelaren
gids aan
wezig?
Alg. o
nd.vr
Ja
Alg. o
nd.vr
Is er e
en ove
rzichtslijst a
anwezig van
de on
dernem
ers /
hand
elaa
rs / zelfstand
igen
in de ge
mee
nte?
Met infofiche
Alg. o
nd.vr
Beva
t deze ha
ndelaren
gids naa
st naa
m, a
dres en
telefoon
nummer nog
extra geg
even
s als om
schrijv
ing,
coördina
ten, ro
utep
lan, …
Met link naar web
site (ind
ien aanw
ezig)
Alg. o
nd.vr
Wordt er in de
ond
erne
mers/ha
ndelaren
gids een
link
vo
orzien
naa
r de web
site van
de on
dernem
er (ind
ien
onde
rnem
er ove
r een
web
site besch
ikt)
5 Is er mog
elijkhe
id to
t geven
van
ond
erne
mersgerichte
melding
en of klachten via de
web
site?
Interactie
Is er e
en spe
cifie
k melding
-‐ of k
lach
tenformulier v
oor
onde
rnem
ers of kan
men
in het algem
ene melding
-‐ of
klac
hten
form
ulier a
ange
ven da
t men
ond
erne
mer is?
6 Is er ee
n specifieke zoekfunctie
aan
wezig voo
r on
dernem
ers
of kun
nen zoekresulta
ten ‘ond
erne
mersvrien
delijk’
gesortee
rd worde
n?
Interactie
Positie
ve sco
re: a
anwezighe
id van
een
zoe
kfun
ctie die enk
el
binn
en de on
dernem
erspag
ina’s op
de web
site zoe
kt of d
e mog
elijk
heid om zoe
kresultaten in een
algem
ene zo
ekfunc
tie
op een
‘ond
erne
mersvrien
delijke
man
ier’ te
orden
en
(trefw
oorden
ond
erne
mer, K
MO, zelfstand
ige, eco
nomie,
bedrijv
en (o
f afgeleide
n))
7 Is er info m
.b.t. o
nderne
mersgeo
riën
teerde
adviesrad
en?
Ond
erne
mer
spartic
ipatie
Ja
Ond
erne
mer
spartic
ipatie
Positie
ve sco
re in
dien
er informatie is ove
r lok
ale ad
viesrade
n (vb. GEC
ORO
, Midde
nstand
sraa
d, Adv
iesraa
d vo
or Lok
ale
Econ
omie, …
). Score ho
udt g
een reke
ning
met het al d
an niet
bestaa
n va
n loka
le adv
iesrad
en.
Er is actue
le inform
atie beschikba
ar over de
sam
enstelling Ond
erne
mer
spartic
ipatie
Positie
ve sco
re in
dien
de samen
stellin
g va
n de
loka
le
adviesraad
(rad
en) w
ordt vermeld op
de web
site.
Er zijn
recen
te verslagen
beschikba
ar
Ond
erne
mer
spartic
ipatie
Positie
ve sco
re in
dien
recente ve
rslage
n va
n de
adv
iesraa
d (rad
en) o
p de
web
site aan
gebo
den worde
n of via de web
site
aang
evraag
d ku
nnen
worde
n.
8 Is er info over lokaal actieve ond
erne
mersveren
igingen?
Ond
erne
mer
spartic
ipatie
Positie
ve sco
re bij op
somming en
vermelding
co
ntac
tgeg
even
s of verwijzing na
ar w
ebsite lo
kaal actieve
on
dernem
ersveren
iginge
n
Pe
r item
pro
duct
enca
talo
gus (g
emee
ntel
ijke
bevo
egdh
eid)
Indi
en g
een
gem
eent
elijk
e be
voeg
dhei
d in
princ
ipe
enke
l vr
aag
9 9
Is produ
ct/dienst a
anwezig?
Inform
atie
(indi
en n
een
– na
ar v
olge
nd it
em in
pro
duct
enca
talo
gus)
Ja, m
et basisinform
atie
Inform
atie
Basisinformatie: o
psom
ming of sum
miere besch
rijving va
n prod
uct/dien
st (s
lech
ts een
aan
tal zinn
en)
Met uitg
ebreide inform
atie
Inform
atie
Prod
uct/dien
st w
ordt uitg
ebreid besch
reve
n op
de web
site
Met link naar (externe
) informatiebron
Inform
atie
Er w
ordt doo
rgelinkt naa
r bronn
en voo
r bijk
omen
de
inform
atie ove
r het produ
ct.
10
Is er mog
elijkhe
id to
t interactie
ron
d prod
uct/dien
st?
Interactie
Enke
l sco
re in
dien
de co
ntac
tgeg
even
s, of e
en directe link
erna
ar, o
p de
web
pagina
van
het produ
ct vermeld staa
n.
Wan
neer het produ
ct via de zo
ekfunc
tie w
ordt ben
aderd
moe
ten de
con
tactge
geve
ns ook
zichtba
ar zijn
.
Er zijn
spe
cifie
ke con
tactgegevens
Interactie
Er w
orde
n specifiek
e co
ntac
tgeg
even
s ve
rmeld vo
or m
eer
info ove
r of a
anvraa
g va
n prod
uct/dien
st: n
aam
verantwoo
rdelijk
e, re
chtstree
ks te
lefoon
-‐ en faxn
ummer
Er is een
con
tactform
ulier of rechtstreeks e-‐mailadres
Interactie
Bijkom
ende
inform
atie of s
pecifie
ke in
lichtinge
n ku
nnen
worde
n ge
vraa
gd via een
con
tactform
ulier o
f per email (via
aank
likba
ar re
chtstree
ks e-‐m
ailadres).
11
Is er elektron
ische tran
sactie m
ogelijk ron
d prod
uct/dien
st?
Tran
sactie
Totaalscore ho
udt e
nkel rek
ening met de digitale
tran
sactiemog
elijk
hede
n; deze ve
rsch
illen
van
produ
ct to
t prod
uct.
Aan
vraagformulier voor produ
ct/dienst k
an ged
ownloa
d worde
n Tran
sactie
Positie
ve sco
re in
dien
via w
ebsite aan
vraa
gformulier ter
beschikk
ing wordt gesteld (d
at w
el per post/fax of
rech
tstree
ks in
gem
eenteh
uis moe
t worde
n inge
dien
d)
Prod
uct/dien
st kan
elektronisch aang
evraagd worde
n Tran
sactie
Positie
ve sco
re in
dien
aan
vraa
g prod
uct/dien
st kan
geb
euren
via elek
tron
isch
form
ulier o
f per email (via aa
nklik
baar
rech
tstree
ks e-‐m
ailadres).
Prod
uct/dien
st kan
elektronisch on
tvan
gen worde
n Tran
sactie
Prod
uct/dien
st kan
elektronisch ge
leve
rd w
orde
n. Enk
el
positie
ve sco
re in
dien
web
site dit du
idelijk
vermeldt.
Prod
uct/dien
st kan
elektronisch be
taald worde
n Tran
sactie
Het produ
ct of d
ienst k
an via de web
site betaa
ld w
orde
n (via
onlin
e be
talin
gssystee
m). En
kel p
ositiev
e score indien
web
site
dit d
uide
lijk ve
rmeldt.
Status dossier kan
online gevolgd worde
n Tran
sactie
Positie
ve sco
re in
dien
online op
volgen
van
de status m
ogelijk
is en wordt aan
gege
ven op
de web
site.
Re
glem
ent is on
line raad
plee
gbaar
Tran
sactie
Positie
ve sco
re in
dien
het re
glem
ent b
etreffen
de
prod
uct/dien
st elektronisch ge
raad
plee
gd kan
worde
n (ook
indien
het een
externe
link
betreft).
Dossierkosten
of taksen worde
n verm
eld
Tran
sactie
Positie
ve sco
re in
dien
dossierko
sten
of tak
sen ve
rmeld
worde
n, ook
wan
neer produ
ct kosteloos is! Ind
ien de
ze
inform
atie enk
el in
een
reglem
ent is op
geno
men
: gee
n score.
De term
ijnen
/stapp
en van
de proced
ure zijn beschreven
Tran
sactie
Positie
ve sco
re w
anne
er duide
lijk wordt aan
gege
ven welke
term
ijnen
van
toep
assing
zijn
voo
r deze proc
edure. Dat
kunn
en (m
axim
um/m
inim
um)termijn
en zijn
voo
r zow
el de
onde
rnem
er als voo
r de stad
of g
emee
nte.
Er is info beschikba
ar m
.b.t. fysiek loket &
vereisten
afha
ndeling conven
tione
le procedu
re
Tran
sactie
Positie
ve sco
re in
dien
de web
site aan
geeft h
oe de proc
edure
wordt afgeh
ande
ld via fy
siek
loke
t: ben
odigde
doc
umen
ten,
proc
edure, praktisch
e info …
Bijlage 2b: analysechecklist met aanduiding van onderzochte transactiemogelijkheden
Nr
Prod
uct
Aan
vraagfor
mulier voor
prod
uct/die
nst k
an
gedo
wnloa
d worde
n
Prod
uct/die
nst k
an
elektron
isch
aang
evraagd
worde
n
Prod
uct/die
nst k
an
elektron
isch
ontvan
gen
worde
n
Prod
uct/die
nst k
an
elektron
isch
betaald
worde
n
Statu
s do
ssi
er
kan
onlin e
gevol
gd
word
en
Reglem
ent
is online
raad
plee
gbaar
Dossierkos
ten of
taksen
worde
n verm
eld
De
term
ijnen
/
stap
pen van
de
proced
ure
zijn
beschreven
Er is info
beschikbaar
m.b.t. fysiek
loket &
vereisten
afha
ndeling
conven
tione
le
proced
ure
1 Overheidsop
drachten
x
x x
x x
x x
x x
2 Afvalwater -‐ vrijstelling
heffin
g x
x
x
3 Avond
sluitin
g -‐ a
fwijking
x x
x
x x
x
4 Be
drijfsafval – haal-‐ en
bren
gmetho
de
x
x
5 Be
wegwijzering – aanvragen
x x
x
x x
x
6 Bijzon
dere plann
en van
aan
leg
(BPA
)
7 Bo
demattest
8
Vergun
ning
/toe
latin
g inna
me
open
bare weg bij bo
uwwerken,
plaatsen
stelling
, kraan
, containe
r, …
x x
x x
x x
x x
x
9 Sted
enbo
uwkund
ige vergun
ning
– zond
er architect
x x
x x
x x
x x
x
10
Attest v
erzekering
objectie
ve
aansprakelijkhe
id
x
11
Dierenh
ande
l -‐ vergu
nning
x
x
x x
x
12
Drankvergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
13
Energiep
remies en
fiscale
voorde
len m.b.t.
x x
x
x x
x
x
energieb
espa
rend
e maatregelen
14
Even
emen
t –
toelating/vergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
15
Gem
eenteb
elastin
gen
x x
x x
x
x
x
16
Geo
grafisch inform
atiesystee
m
17
Groen
dak -‐ sub
sidie
x x
x
x x
x
x
18
Grond
waterwinning
-‐ vergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
19
Socio-‐econ
omische vergun
ning
x x
x x
x x
x x
x
20
Inbraakpreventie –
prem
ie/fiscale voo
rdelen
x
x x
x
x
x x
21
Kerm
is -‐ stan
dplaats
x x
x x
x x
x x
x
22
Immod
atab
ank / inventaris
bedrijfsruimten
23
Machtiging voor ambu
lante
hand
el (leu
rkaart)
24
Stoo
kolietank –
melding
/vergu
nning
x x
x x
x x
x x
x
25
Milieu
vergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
26
Regu
larisatie
-‐ aanvraag
x x
x x
x x
x x
x
27
Sted
enbo
uwkund
ig attest
x x
x x
x x
x x
x
28
Sted
enbo
uwkund
ig(e)
uittreksel/inlichtingen
x x
x x
x x
x x
x
29
Sted
enbo
uwkund
ige vergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
30
Terrasvergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
31
publicite
it aan de
zaak-‐
vergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
32
Wekelijkse rustdag -‐
aang
ifte/afwijking
x x
x
x x
x
33
Won
ing bo
ven winkel -‐ premie
x x
x
x x
x
x 34
Geluidshind
er
x
35
Gew
estplan
36
Erkend
e on
dernem
ingsloketten
37
Minde
r hind
er/ope
nbare werken
38
Markten
x
x x
x x
x x
x x
39
Ope
nbaar on
derzoe
k
40
Plan
nenregister
x
x
41
Plan
olog
isch attest
x
x
x x
x
42
Ruim
telijke structuurplan
nen
43
Ruim
telijke uitv
oering
splann
en
(RUP)
44
Sted
enbo
uwkund
ige verorden
ing
x
x
45
Taxivergun
ning
x
x x
x x
x x
x x
46
Vergun
ning
nachtwinkels (+
private bu
reau
s voor
telecommun
icatie, p
hone
sho
ps)
x x
x x
x x
x x
x
47
Voed
ingsmidde
lenvergu
nning
48
Ope
ning
suren
x
49
overige
subsidies/prem
ies/steu
nmaat-‐
regelen
50
Beroep
skaart voo
r zelfstand
igen
51
Muziek en
auteu
rsrechten
52
Erkenn
ing verdeler officiële
afvalzakken
x x
x x
x x
x x
x
53
Kansspelinrichtin
g (vergu
nning)
54
Lokaal B
IN-‐Z
55
Bezw
aarschriften
bij
bestem
mingsplan
nen
Bijlage 3: overzicht gescreende gemeenten met typologie en provincie
Nr. Gemeente/stad Typologie Provincie Nr. Gemeente/stad Typologie Provincie 1 Aalst 4 4 32 Bocholt 5 1 2 Aalter 4 4 33 Boechout 5 3 3 Aarschot 4 2 34 Bonheiden 5 3 4 Aartselaar 5 3 35 Boom 2 3 5 Affligem 5 2 36 Boortmeerbeek 5 2 6 Alken 5 1 37 Borgloon 1 1 7 Alveringem 5 5 38 Bornem 5 3 8 Antwerpen 4 3 39 Borsbeek 2 3 9 Anzegem 1 5 40 Boutersem 5 2
10 Ardooie 1 5 41 Brakel 1 4 11 Arendonk 5 3 42 Brasschaat 5 3 12 As 5 1 43 Brecht 5 3 13 Asse 5 2 44 Bredene 3 5 14 Assenede 1 4 45 Bree 4 1 15 Avelgem 1 5 46 Brugge 4 5 16 Baarle-‐Hertog 1 3 47 Buggenhout 1 4 17 Balen 5 3 48 Damme 1 5 18 Beernem 1 5 49 De Haan 3 5 19 Beerse 2 3 50 De Panne 3 5 20 Beersel 5 2 51 De Pinte 5 4 21 Begijnendijk 5 2 52 Deerlijk 2 5 22 Bekkevoort 5 2 53 Deinze 4 4 23 Beringen 4 1 54 Denderleeuw 5 4 24 Berlaar 1 3 55 Dendermonde 4 4 25 Berlare 1 4 56 Dentergem 1 5 26 Bertem 5 2 57 Dessel 5 3 27 Bever 5 2 58 Destelbergen 5 4 28 Beveren 4 4 59 Diepenbeek 5 1 29 Bierbeek 5 2 60 Diest 4 2 30 Bilzen 4 1 61 Diksmuide 4 5 31 Blankenberge 3 5 62 Dilbeek 5 2
Typologie Code
agrarische gemeenten 1
industriële gemeenten 2
kustgemeenten 3
verstedelijkte gemeenten 4
woongemeenten 5
Provincie Code
Limburg 1
Vlaams-‐Brabant 2
Antwerpen 3
Oost-‐Vlaanderen 4
West-‐Vlaanderen 5
63 Dilsen-‐Stokkem 4 1 111 Hooglede 1 5 64 Drogenbos 5 2 112 Hoogstraten 4 3 65 Duffel 4 3 113 Horebeke 5 4 66 Edegem 5 3 114 Houhalen-‐Helchteren 4 1 67 Eeklo 4 4 115 Houthulst 1 5 68 Erpe-‐Mere 5 4 116 Hove 5 3 69 Essen 5 3 117 Huldenberg 5 2 70 Evergem 2 4 118 Hulshout 5 3 71 Galmaarden 5 2 119 Ichtegem 1 5 72 Gavere 1 4 120 Ieper 4 5 73 Geel 4 3 121 Ingelmunster 1 5 74 Geetbets 5 2 122 Izegem 4 5 75 Genk 4 1 123 Jabbeke 5 5 76 Gent 4 4 124 Kalmthout 5 3 77 Geraardsbergen 4 4 125 Kampenhout 5 2 78 Gingelom 1 1 126 Kapelle-‐op-‐den-‐Bos 5 2 79 Gistel 1 5 127 Kapellen 5 3 80 Glabbeek 5 2 128 Kaprijke 1 4 81 Gooik 5 2 129 Kasterlee 5 3 82 Grimbergen 5 2 130 Keerbergen 5 2 83 Grobbendonk 5 3 131 Kinrooi 5 1 84 Haacht 5 2 132 Kluisbergen 1 4 85 Haaltert 5 4 133 Knesselare 1 4 86 Halen 1 1 134 Knokke-‐Heist 3 5 87 Halle 4 2 135 Koekelare 1 5 88 Ham 5 1 136 Koksijde 3 5 89 Hamme 4 4 137 Kontich 5 3 90 Hamont-‐Achel 5 1 138 Kortemark 1 5 91 Harelbeke 2 5 139 Kortenaken 5 2 92 Hasselt 4 1 140 Kortenberg 5 2 93 Hechtel-‐Eksel 5 1 141 Kortessem 5 1 94 Heers 1 1 142 Kortrijk 4 5 95 Heist-‐op-‐den-‐Berg 5 3 143 Kraainem 5 2 96 Hemiksem 4 3 144 Kruibeke 1 4 97 Herent 5 2 145 Kruishoutem 1 4 98 Herentals 4 3 146 Kuurne 2 5 99 Herenthout 5 3 147 Laakdal 5 3
100 Herk-‐de-‐Stad 5 1 148 Laarne 1 4 101 Herne 5 2 149 Lanaken 4 1 102 Herselt 5 3 150 Landen 4 2 103 Herstappe 5 1 151 Langemark-‐Poelkapelle 1 5 104 Herzele 5 4 152 Lebbeke 5 4 105 Heusden-‐Zolder 4 1 153 Lede 5 4 106 Heuvelland 5 5 154 Ledegem 1 5 107 Hoegaarden 5 2 155 Lendelede 1 5 108 Hoeilaart 5 2 156 Lennik 5 2 109 Hoeselt 1 1 157 Leopoldsburg 4 1 110 Holsbeek 5 2 158 Leuven 4 2
159 Lichtervelde 1 5 207 Oosterzele 5 4 160 Liedekerke 5 2 208 Oostkamp 5 5 161 Lier 4 3 209 Oostrozebeke 1 5 162 Lierde 5 4 210 Opglabbeek 5 1 163 Lille 5 3 211 Opwijk 5 2 164 Linkebeek 5 2 212 Oud-‐Heverlee 5 2 165 Lint 5 3 213 Oud-‐Turnhout 5 3 166 Linter 5 2 214 Oudenaarde 4 4 167 Lo-‐Reninge 5 5 215 Oudenburg 1 5 168 Lochristi 1 4 216 Overijse 5 2 169 Lokeren 4 4 217 Overpelt 2 1 170 Lommel 4 1 218 Peer 4 1 171 Londerzeel 5 2 219 Pepingen 5 2 172 Lovendegem 5 4 220 Pittem 1 5 173 Lubbeek 5 2 221 Poperinge 4 5 174 Lummen 5 1 222 Putte 5 3 175 Maarkedal 5 4 223 Puurs 5 3 176 Maaseik 4 1 224 Ranst 5 3 177 Maasmechelen 4 1 225 Ravels 5 3 178 Machelen 5 2 226 Retie 5 3 179 Maldegem 1 4 227 Riemst 1 1 180 Malle 2 3 228 Rijkevorsel 5 3 181 Mechelen 4 3 229 Roeselare 4 5 182 Meerhout 5 3 230 Ronse 4 4 183 Meeuwen-‐Gruitrode 5 1 231 Roosdaal 5 2 184 Meise 5 2 232 Rotselaar 5 2 185 Melle 5 4 233 Ruiselede 1 5 186 Menen 4 5 234 Rumst 5 3 187 Merchtem 5 2 235 Schelle 2 3 188 Merelbeke 5 4 236 Scherpenheuvel-‐Zichem 5 2 189 Merksplas 5 3 237 Schilde 5 3 190 Mesen 1 5 238 Schoten 5 3 191 Meulebeke 1 5 239 Sint-‐Amands 1 3 192 Middelkerke 3 5 240 Sint-‐Genesius-‐Rode 5 2 193 Moerbeke 1 4 241 Sint-‐Gillis-‐Waas 1 4 194 Mol 4 3 242 Sint-‐Katelijne-‐Waver 5 3 195 Moorslede 1 5 243 Sint-‐Laureins 1 4 196 Mortsel 5 3 244 Sint-‐Lievens-‐Houtem 1 4 197 Nazareth 5 4 245 Sint-‐Martens-‐Latem 5 4 198 Neerpelt 5 1 246 Sint-‐Niklaas 4 4 199 Nevele 1 4 247 Sint-‐Pieters-‐Leeuw 5 2 200 Niel 2 3 248 Sint-‐Truiden 4 1 201 Nieuwerkerken 5 1 249 Spiere-‐Helkijn 1 5 202 Nieuwpoort 3 5 250 Stabroek 5 3 203 Nijlen 5 3 251 Staden 1 5 204 Ninove 4 4 252 Steenokkerzeel 5 2 205 Olen 2 3 253 Stekene 5 4 206 Oostende 4 5 254 Temse 4 4
255 Ternat 5 2 302 Zoutleeuw 1 2 256 Tervuren 5 2 303 Zuienkerke 1 5 257 Tessenderlo 2 1 304 Zulte 1 4 258 Tielt 4 5 305 Zutendaal 2 1 259 Tielt-‐Winge 5 2 306 Zwalm 1 4 260 Tienen 4 2 307 Zwevegem 2 5 261 Tongeren 4 1 308 Zwijndrecht 2 3 262 Torhout 4 5 263 Tremelo 5 2 264 Turnhout 4 3 265 Veurne 4 5 266 Vilvoorde 4 2 267 Vleteren 5 5 268 Voeren 1 1 269 Vorselaar 5 3 270 Vosselaar 5 3 271 Waarschoot 1 4 272 Waasmunster 5 4 273 Wachtebeke 1 4 274 Waregem 4 5 275 Wellen 5 1 276 Wemmel 5 2 277 Wervik 4 5 278 Westerlo 5 3 279 Wetteren 4 4 280 Wevelgem 4 5 281 Wezembeek-‐Oppem 5 2 282 Wichelen 1 4 283 Wielsbeke 2 5 284 Wijnegem 2 3 285 Willebroek 2 3 286 Wingene 1 5 287 Wommelgem 2 3 288 Wortegem-‐Petegem 5 4 289 Wuustwezel 5 3 290 Zandhoven 5 3 291 Zaventem 5 2 292 Zedelgem 5 5 293 Zele 4 4 294 Zelzate 2 4 295 Zemst 5 2 296 Zingem 1 4 297 Zoersel 5 3 298 Zomergem 1 4 299 Zonhoven 5 1 300 Zonnebeke 1 5 301 Zottegem 5 4
ondernemersvriendelijke gemeentelijke diensten
DIGITALE LOKETTEN
ondernemersvriendelijke gemeentelijke diensten
DIGITALE LOKETTEN