1

Jouke van Dijk

Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse &

Directeur Waddenacademie

Email:jouke.van.dijk@rug.nl Website: www.joukevandijk.nl

De economie van Groningen:Hoe staan we ervoor?

Presentatie voor Rotary Groningen, Academiegebouw, Groningen, 17 april, 2019.

| 2

| 3 | 4

| 5 | 6

% met laagInkomen: 2

Gemidd. Huizen-prijs: 10

% inwoners dat eigen gezondheid minder goed vindt: 10

Criminaliteit: 5

Cultuuraanbod: 3

Bevolking: 5

Aantal banen: 6

Eindhoven 40.000 meer!

2

Volgens het CBS groeien de noordelijke COROP regio’s in 2018 het minst in termen van toegevoegde waarde en is er zelfs een flink krimpende economie in Overige Groningen!Oorzaak: afnemende productie aardgas

| 7

NL groei 2,7%Ov. Gr. -0,5%

Overal in het land zijn regio’s die snel en minder snel groeien in termen van werkgelegenheid over de periode 1996-2016!

| 8

| 9

Oplossingen:

| 10

Meer betalen

Nieuwe doelgroepen aanboren

Slimmer werven

Maar anderen doen dit ook!

| 11

Maar: werkloos bijstand AOGroningen 10.000 25.000 28.000Fryslân 11.500 22.500 24.000 Drenthe 9.500 14.000 24.000Noorden 31.000 61.500 76.000Totaal: 168.500

| 12

Gaat het stoppen met de gaswinning 20.000 banen kosten?

3

| 13

Bron: CBS 2018, monitor Topsectoren

Topsector Energie: 620 – 72199 (als in table)Aardgas: 620,  3520 en 910Wind en Zon: 35.11.2 ‐ Productie van elektriciteit door windenergie & 35.11.3 –Productie van elektriciteit door zonnecellen, warmtepompen en waterkracht

Direct: winning productie

Indirect: Transport, distributie, beheer van het net, onderzoek

3.600Noord Nederland

2.100

4.0001.800 Rest van Nederland

Hoe kom je van 2.100 op 20.000? Via multipliers productie leveranciers/afnemers + consumptie via bestedingen/lonen

Problemen: dubbeltellingen van indirecte effecten;Transport & distributie banen verdwijnen niet als we Russisch aardgas gaan gebruiken of andere vormen van energie; Consumptie bestedingen van werknemers verdwijnen niet als ze ander werk vinden (Rapport Berenschot?)

| 16

3.350 +15.942 = 19.292

Scriptie Lisa van der Molen, 2014

Energie transitie zorgt voor (nog meer) krapte op de arbeidsmarkt, ook in Groningen!

| 17 | 18

4

| 19

Investeringen 2,8 miljard tot 2030Onrendabele top van 100 miljoen per jaar Maar hoeveel banen het oplevert voor het Noorden staat er niet in!

Wel iets van 16.500 in NL voor de hele waterstofeconomieHoeveel is dat voor het Noorden? 2.000?Dan is dan > 1.000.000 per baan

Wat kunnen / moeten we met de energietransitie in bijv. het Nationaal Programma?

| 20

StartdocumentNationaal ProgrammaGroningenBouwstenen voor een NationaalProgramma

| 21

Aandeel energie uit hernieuwbare bronnen in % van het totaal in 2016 (8%) en target 2020 (14%.Nederland staat onderaan

Probleem nu: het electriciteitsnet kan de productie van zonne- en windenergie niet aan!

| 22

Waterstof moet je maken: Grijs, Blauw of Groen

| 23

Auto’s op waterstof? Met 1 kg kan je 100 km rijden. Het energie verbruik is 3x zo hoog als van een electrische auto met batterij

En waarom is in het NPG nauwelijks aandacht voor Toerisme?

Waarom is Toerisme geen Topsector? Levert banen op op MBO-niveau, ook buiten de stad

| 24

StartdocumentNationaal ProgrammaGroningenBouwstenen voor een NationaalProgramma

5

Waarom is Toerisme geen Topsector??

| 25

Waarom is Toerisme geen Topsector??

| 26

Oplossing voor het toerisme probleem van Amsterdam + werk voor de regio:

spreiden over Nederland!?

17-4-2019Waddenacademie | Leeuwarden 27

Waarom is Toerisme geen Topsector??

| 28

| 29

30

Welke doelgroepen spreken we aan?

6

| 31 | 32

17-4-2019Waddenacademie | Leeuwarden 33

De potentiële markt in de Waddenregio 

Provincie Noord-Holland, 21 juni 2012 34

Duits strandvertier

DE TOEKOMSTSAMENWERKING IN ONTWIKKELING

7

Let wel: Volkskrant 2 juni 2021 !!

Investeren in bereikbaarheid per spoor:Veendam -StadskanaalStadskanaal – Emmen?

Of toch maar de Lelylijn of naar Bremen / Hamburg / Berlijn?

Probleem: herstel Friesenbrücke

| 38

| 39 | 40

Bedankt!

| 42

Dank voor uw aandacht