© 2018 | Public Result | Pagina

Wijkontwikkeling nieuwe stijl: urgentie, maatwerk en verbindingKees Stob

© 2018 | Public Result | Pagina

1. Historisch perspectief en even voorstellen

2

© 2018 | Public Result | Pagina

1. Historisch perspectief en even voorstellen

3

© 2018 | Public Result | Pagina

Old school New school

IntegraalSpecifiek thema zoals Leefbaarheid/energietransitie/zorg en ondersteuning (Sectoraal)

Mengen Leefbaarheid

Sociale stijging Eigen kracht

Kansarmoede Eigen kracht

Stad/BV NL Wijk/buurt/straat

Multiplier Crowdfunding

Investeren Deeleconomie, platforms

Plannen Organisch groeien

Uitrollen Scrum/agile

Overheid bepaalt Community building

Visie Vraaggestuurd werken

Fysiek is de motor Sociaal-economisch is de motor

Corporaties Sociaal ondermemers

Grootschalig ingrijpen Kleinschalig ingrijpen

Rijksbetrokkenheid Rijk als hindermacht

? ?

? ?

4

© 2018 | Public Result | Pagina

3. Is er een trendbreuk?

5

crisis bezuinigingendecentralisaties

sociaal domein

corporaties

trekken zich terug

© 2018 | Public Result | Pagina 6

3. Is er een trendbreuk?

Maar ook:

economische groei

met:verstedelijkingsdruk

nieuwe technologieën

en social media

toenemend populisme aandacht voor radicalisering

aandacht voor

georganiseerde criminaliteit

© 2018 | Public Result | Pagina 7

3. Wat komt ervoor in de plaats?

1992: Belstato:

experimenteerregeling

sociale vernieuwing

2000: ISV: reeks

experimenten in

naoorlogse wijken

Nu: Veel kleinschalig

geëxperimenteerd

© 2018 | Public Result | Pagina 8

3. Wat komt ervoor in de plaats?

© 2018 | Public Result | Pagina

4. Hoe gaat het met de wijken?

9

Bron: Kwetsbare wijken in beeld,

2017 (Platform31)

© 2018 | Public Result | Pagina

4. Segregatie neemt toe (PBL en WRR)

10

Bron: PBL (2016) De

verdeelde triomf

© 2018 | Public Result | Pagina 11

4. Segregatie neemt toe

Bron: PBL (2016) De

verdeelde triomf

© 2018 | Public Result | Pagina 12

4. Segregatie neemt toe

Negatieve spiraal van onrust, overlast en

criminaliteit

Slecht imago

Kansarmoede is de norm Stigmatisering

Buurteffecten zoals negatieve effect op kans

op werk, inkomen, gezondheid

Onveiligheid leidt tot slechte gezondheid

Onbereikbaarheid leidt tot werkloosheid

Nadelen:

Onderliggende effecten:

© 2018 | Public Result | Pagina 13

4. Segregatie neemt toeconcentratie kansarmoede, vb Schilderswijk

Leefbaarheid ruim

onvoldoende en blijft sterk

achter bij rest Den Haag

Schilderswijk Den Haag

Aantal inwoners 31.182 525.745

Aantal NWW'ers 4.723 (21,3%) 40.142 (11,5%)

Netto arbeidsparticipatie 49% 60,4%

% part. huishoudens met

laag inkomen 66,5% 48,9%

% leerlingen met

leerlinggewicht 46,9% 16,4%

% vmbo-adviezen 40,7% 31,7%

CITO-score 529 534

Grote verschillen in werkgelegenheid,

inkomen en opleiding tussen

Schilderswijk en Den Haag

© 2018 | Public Result | Pagina 14

4. Segregatie neemt toenegatieve spiraal: totaal economisch en sociaal isolement Schilderswijk

Schilderswijk Den Haag

% Hagenaar altijd

gewoond op dit adres 14% 9,8%

Verhuismobiliteit (2016) 14% 16,7%

Verhuiswens (2009) 40% 19%

© 2018 | Public Result | Pagina

4. Segregatie neemt toeSegregatie heeft ook voordelen:

15

Segregatie

Draagvlak voor voorzieningen

Segregatie

Netwerk voor nieuwkomers

Segregatie

Sociale cohesie

Segregatie

Stad met divers palet aan woonmilieus

Segregatie

Andere wijken geen last van spreidingsdiscussies

© 2018 | Public Result | Pagina

4. Segregatie neemt toeDraagvlak voor voorzieningen, vb Rotterdam

16

© 2018 | Public Result | Pagina

5. Maar vinden we dit ook echt een probleem?

17

© 2018 | Public Result | Pagina

5. Verschillende perspectieven: thema

18

Duurzaamheid

Verstedelijking

Arbeidsmarkt

KansarmoedeCriminaliteit

Radicalisering

Steden als motor

van de economie

© 2018 | Public Result | Pagina

‘Overheden wonen in wijken, mensen

in buurten’ (Pieter Winsemius)

Rijk

Gemeente

Wijken/buurten

19

5. Verschillende perspectieven: niveau

Buurtwerkplaats Noorderhof

Gemeente Tilburg

© 2018 | Public Result | Pagina

Is er reden voor overheidsingrijpen?

“Public policy should help poor people, not poor places” (Glaeser,

Triumph of the city)

Staan er wijken in brand?

20

5. Verschillende perspectieven: omvang en urgentie

© 2018 | Public Result | Pagina

6. Dilemma’s in de aanpak

Wijkgericht werken en

investerenof

Investeren op een hoger niveau?

Voor de huidige bewonersof

Inclusief herstructureren ook voor

toekomstige bewoners?

Kleinschalig, van onderop of Grootschalig, van bovenaf?

Fysiek los van sociaal of Fysiek beter koppelen aan sociaal?

Rijksgelden nodig of Op eigen kracht?

21

Bron: Platform31, Zeventig

jaar stedelijke vernieuwing

© 2018 | Public Result | Pagina

6. Dilemma’s in de aanpak

Wijkgericht werken en

investerenof

Investeren op een hoger niveau?

Voor de huidige bewonersof

Inclusief herstructureren ook voor

toekomstige bewoners?

Kleinschalig, van onderop of Grootschalig, van bovenaf?

Fysiek los van sociaal of Fysiek beter koppelen aan sociaal?

Rijksgelden nodig of Op eigen kracht?

22

Maatwerk en verbinding!

© 2018 | Public Result | Pagina

7. Top down of bottom up

23

• Van verticale sturing naar horizontale sturing

• Van coalitie naar propositie

• DEAL: Durf Energie Afspraken Lef

© 2018 | Public Result | Pagina

7. Top down of bottom up

Stuur op energie in de wijken

Benut burgerkracht op een manier die de overheid niet zou kunnen

24

De wijk als actiegroep:

Floreshuis

‘Werken aan wijken’

Vertrouwenspersonen Segbroek

© 2018 | Public Result | Pagina

7. Top down of bottom up

25

• Inzet nieuwe technologieën

© 2018 | Public Result | Pagina

8. Integraal of sectoraal

26

Ontleend aan: RIGO (2011) Tijd

‘Tipping points’

Amsterdam Vogelbuurt

© 2018 | Public Result | Pagina

Omslagpunten in wijkontwikkeling

Het is maatwerk

Qua fasering

Qua problematiek

Qua kansen

27

8. Integraal of sectoraal

© 2018 | Public Result | Pagina

9. Mengen of niet

Wat is het goede recept?

28

Schilderswijk Transvaal

Bron: Ponds, Van Ham en Marlet (2015)

© 2018 | Public Result | Pagina

10. Grootschalig of kleinschalig

Massa in denken, maatwerk in doen

Weet als overheid wat “de ondergrens” is

Sluit de keten

10 jaar minimaal om projectencaroussel te voorkomen

29

Sportcampus

© 2018 | Public Result | Pagina

11. Rijksgeld of crowdfunding

Voorbeeld onderwijs:

30

Groeiende mismatch vraag

en aanbod arbeidsmarkt

voor beroepskrachten1 miljoen vacatures mbo-niveau

NRC 13 jan 2018

Rotterdam 2010

Structurele investeringen

van €1,5 miljard in

onderwijs

© 2018 | Public Result | Pagina

Tot slot 3 woorden uit de oude doos…

31

11. Rijksgeld of crowdfunding

• Opgave?

• Behoefteraming?

• Triggermoney?

© 2018 | Public Result | Pagina

Wat wordt de beweging voor de wijken?

32

© 2018 | Public Result | Pagina

6. Dilemma’s in de aanpak

Wijkgericht werken en

investerenof

Investeren op een hoger niveau?

Voor de huidige bewonersof

Inclusief herstructureren ook voor

toekomstige bewoners?

Kleinschalig, van onderop of Grootschalig, van bovenaf?

Fysiek los van sociaal of Fysiek beter koppelen aan sociaal?

Rijksgelden nodig of Op eigen kracht?

33

© 2018 | Public Result | Pagina

7. Top down of bottom up

34

• Punt op de horizon plaatsen, maar verschillende wegen ernaar toe

• Van lineaire sturing naar coalitiesturing

• Meer iteratief, organisch en diverse terugkoppelingen

• Welbegrepen eigenbelang

Wijkvernieuwing

nieuwe stijl

(Platform31)