Wie vangt mij op?Conversiestoornissen en behandeling in de groep

COLKCentrum voor Onverklaarde Lichamelijke KlachtenGorinchem, Nederland

Chaja Kaufmann 1-12-2011

●Wat dacht U dat er gebeurde?●Kent U dit soort patiënten?●Voelt U zich voldoende bekwaam

om deze patiënten te helpen?

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Overzicht

●Wat is een conversie en hoe wordt deze ervaren

●COLK, Centrum voor onverklaarde lichamelijke klachten

●Tweesporen en verklaringsmodel●Behandeling: holding environment in de

groep●Wanneer ben je klaar? Doel behandeling

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Film:Onverklaarbaar

Patrick Bisschops

http://www.selfmadefilms.nl

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Wat is een conversie?

●Een verandering in- of het verlies van een lichamelijke functie

●Verstoorde bewuste controle over de motoriek, zintuigfunctie en bewustzijn

●Associatie met psychologische stressoren

●Geen simulatie of nagebootste stoornis

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Zo was het….

Chaja Kaufmann 1-12-2011

…. Zo is het nu o.a.

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Het COLK biedt

- Ambulante behandeling- Deeltijd behandeling - Klinische behandeling (18 bedden)- Consultatie- Ondersteuning in zorgprocessen- Scholing op maat voor diverse

disciplines- Wetenschappelijk onderzoek

Chaja Kaufmann 1-12-2011

We werken in groepsverband en met een team

●Psychotherapeut, psychiater, psychosomatisch fysiotherapeut, beeldend therapeut, socialpsychiatrisch verpleegkundige, sociotherapeut psychomotorisch therapeut, en natuurlijk verpleegkundigen van de kliniek

●32 medewerkers, 21fte’s

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Wat is het doel

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Een strategisch tweesporenmodel

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Ik moet presteren, doorzetten….

Anders stel ik niets voor….

Of ze vinden me niet aardig….

Ze vinden me een aansteller...

ze mogen niet weten wat mij isoverkomen….

Normale, interne (lichamelijke)

signalen worden….

Waardoor het “contact”met het lichaamvermindert of soms

zelfs helemaal verdwijntBewust of onbewust, selectief of

in het geheel, niet waargenomendoor ze te negeren (dissociëren)

3

2

1Waardoor controle verliesoptreedt over de besturing van

het lichaam...4

Werkmodel psychosomatisch-mechanisme

©MRm

Pijn

Temperatuur

spierspanning

etc….

DOORGAAN

Ook al geeft mijn lichaam pijnklachten

aan of vermoeidheid of andere signalen,

ik vind wat ik in mijn hoofd (psycho) heb

belangrijker dan wat mijn lichaam(somatiek) zegt….

Ik wil mijn lichaam niet voelen, want danmoet ik denken aan…..(nare dingen)

NIET

LUISTEREN

Hoe zijn deze klachten ontstaan? ● Over Hechting…..

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Kenmerken van veilige hechting (Holmes, 2001).

●Exploreren en plezier hebben●Protest en boosheid uiten●Verlies /loslaten●Vermogen om coherent over jezelf te

vertellen●Innerlijk model van zelf en de ander

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Mentaliserend vermogen

Vermogen om eigen en andermans signalen op te merken, gevoelig voor te zijn en te kunnen verbinden met eigen belevingen.

Developmental impact of attachment trauma

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Secure attachment

↓

Optimal arousal↓

Mentalizing

Attachment trauma

↓

Hyperarousal↓

Impairedmentalizing

(Lezing J.Holmes, 2008)

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Behandeling in de groep

●Welke factoren spelen bij de behandeling van deze cliënten in een groepspsychotherapie?

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Uitgangspunten van de therapeut in de groep

●Oppervlakte houding ( Berk, 2003): De therapeut opent niet, maar wacht

af wat het thema van de groep zal worden

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Groepsfenomenen

●Therapeut verleiden tot activiteit●Cliënt weet niet wat te vertellen●Spiegelen●“Ondertitels” geven●Betekenis verlenen●Harmonie boven alles (verlangen naar

bevestiging en steun)●Toestaan van groepsdynamische

interpretaties heeft tijd nodig●Psycho-educatie

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Functionele rollen

●Emotionele leiders: leiders die helpen spanningen te nivelleren door steun aan te bieden en die een goed gevoel hebben voor processen die zich in de groep afspelen.

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Men “weet” hoe het zit bij de ander

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Groep

●Het zien dat anderen ook aanvallen kunnen hebben (universaliteit)

●onderdeel zijn van en horen bij een groep (cohesie, herbeleving)

●leren om met groepsleden op een wederkerige manier om te gaan (leren van elkaar, altruïsme, geven van hoop)

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Weerstand, trauma

●Gezinsleden zien vaak meer dan cliënt: betrekken gezin bij behandeling noodzakelijk

●Trauma bewerken of toch niet?

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Wat is het doel wanneer is het goed genoeg

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Conclusie

●Pressure cooker effect●bijzondere patiënten die een

interdisciplinaire aanpak vragen●behandeling op grond van voortschrijdend

inzicht en eclectisch ●meer onderzoek ●meer psychotherapeuten die niet

schrikken van vallers en schudders●meer aanpak in de groep.

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Chaja Kaufmann 1-12-2011

Vragen?

c.kaufmann@yulius.nl

www.chajakaufmann.nl