Nationale immigratiepolitiek

Wat zouden de belangrijkste principes moeten zijn?

Brussel, G1000 11 november 2011Marie-Claire Foblets

Concrete vragen aan de inleider(s)

• 1. Achtergrond/huidige bij het thema: onderliggende principes van het immigratiebeleid

• 2. Eigen voorstellen• 3. denkpistes, inspirerende gedachten• P.S. Deze presentatie bouwt voort op de

inleiding door Marco Martiniello. Daarom wordt het deel over de achtergrond kort gehouden

Onderliggende principes van het nationale immigratiebeleid

• Algemene juridische principes:• 1. Gecontroleerde migratie, ‘verzacht’ door

humanitaire overwegingen• 2. Europeanisering (1), weliswaar blijft het

‘subsidiariteitsbeginsel’ spelen• 3. Europeanisering (2), nieuwe

bevoegdheidsverdeling sinds het Verdrag van Lissabon

• 4. Regularisatie: de ongewenste effecten van discretionair beleid.

• 5. Multilayered governance in migratiezaken

Knelpunten in het migratiebeleid• 1. Het verwijderingsbeleid: conditio sine qua non van een

geloofwaardig beleid• 2. Readmissie of heropname• 3. Europeanisering: toenemende of verminderde

rechtsbescherming? De communautarisering van de Schengenaanpak

• 4. Hoe moet het nu verder? M.S.S. t. België arrest, 21 januari 2011. • 5. Regularisatie: wanneer de uitzondering de regel wordt.• 6. De roep om samenvoegen van de bevoegdheden (één minister):

een haalbare/wenselijke kaart?• 7. De meest kwetsbare groepen onder de vreemdelingen: hoe een

meer structurele bescherming waarborgen, zonder een aanzuigeffect in de hand te werken?

De paradoxale werking van de mensenrechten

• De rol van de rechter in migratiezaken, en i.h.b. van het Hof van de Mensenrechten (Straatsburg) en van het Hof van Justititie (EU)

• Beperkingen blijven weliswaar mogelijk• Correctiefactor of ‘leidend beginsel’?• Het lastige vraagstuk van de verdeelde

rechtspraak: over verwachtingen die niet worden ingelost

• De rol van de rechter in migratiezaken• Quid na een veroordeling?

Alternatieve beleidspistes

Afstappen van het éénrichtingsbenadering?

1. De ‘totaalaanpak’ van Migratie: een nieuwe Europese visie op migratie (2007)

2. Migratie en ontwikkeling : ‘Circulaire migratie’ of mobiliteitspartnerschappen

3. Wat doen we met ‘Brain drain/waste’ effecten?

4. Het Stockholm programma (december 2009)

Enkele recente experimenten: een tussentijdse balans

• Proef-mobiliteitspartnerschappen met Kaapverdië en Moldavië

• De studie verricht door CARIM (Aenaes programma)

• Het ‘Pilot circulaire migratie’ (2007) in Nederland (met Zuid-Afrika en Indonesië)

• De EU Blue Card Directive• IOM: het ‘Temporary Return of Qualified

Nationals’ project (TRQN)

Hoe moet het nu verder?

• Het ontwikkelen van nieuwe internationale migratieprogramma’s? Co-development

• Welk economisch migratiemodel voor België? (studie KBS & CGKR, 2009)

• Moeten humanitaire overwegingen de leidraad (het beginsel) vormen, of en correctief zijn? Het recente voorstel van A. Schachar (Toronto)

• Auteurs over voor- en nadelen van een open grenzenbeleid

Ter afsluiting:

Persoonlijke overweging