Ruimtelijke ordening als basis voor

basisbereikbaarheid

Hans Tindemans (beleidsmedewerker VRP)

Studiedag: van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid 2 okt. 2015 | Vlaams Parlement | Brussel

Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning

introductie

VRP?

Vlaamse Vereniging voor Ruimte en

Planning vzw

opgericht in 1997

Draagvlak voor kwaliteit en

duurzaamheid in RO en stedenbouw

1000 leden - 1150 abonnees

platform voor planners en

stedenbouwers

kennis – en netwerkvereniging

www.vrp.be

Lab Mobiliteit

Expertenworkshop/denktank

Ruimte en Mobiliteit

Vervoersmaatschappijen, overheden,

consultants, …

Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning

http://www.vrp.be/nl/manifest-mobiliteit/

VRP Manifest Mobiliteit

12 Sleutelkwesties

DE UITGANGSPUNTEN 1. Kiezen voor nabijheid 2. Kiezen voor Transit Oriented Development

KIEZEN VOOR INTERMODALITEIT 3. Een hoogwaardig openbaar vervoer als ruggengraat 4. Slimme combinaties van vervoersmiddelen en functies 5. Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid

KIEZEN VOOR RUIMTELIJKE KWALITEIT 6. Een actief locatiebeleid, met verdichting op knooppunten 7. Verkeersruimte integreren in de publieke ruimte

EEN AANGEPASTE ORGANISATIESTRUCTUUR 8. Mobiliteit verbinden met (stads)regionale ontwikkeling 9. Een samenwerkingskader voor unieke regio’s 10. Investeren in ruimtelijke procesregie

EEN AANGEPAST ALGEMEEN BELEIDSKADER 11. Private investeringen als hefboom 12. Het financieel en fiscaal beleid stroomlijnen

uitgangspunten

Kiezen voor nabijheid

• BREVER-wet => mobiliteit beheersen

• autoafhankelijkheid afbouwen

• alternatieven ontwikkelen

• robuust vervoersysteem

• bereikbaarheid door nabijheid

Transit Oriented Development

• Principe: – ontwikkelen rond multimodale knooppunten

– concentreren en mengen van wonen, werken en voorzieningen

• Basisingrediënten: – hoge bebouwingsdichtheid

– inzetten op sterke OV-assen

– autoluw publiek domein

Density – Diversity - Design

Transit Oriented Development

• Vergt ook actief locatiebeleid – verdichting rond knooppunten

– restrictief beleid andere locaties

= compactere groei, winst voor open ruimte

= kritische massa voor betaalbaar openbaar

vervoer

basisbereikbaarheid

Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid

Basismobiliteit op zich een goed principe De invulling ervan is problematisch • Bereikbaarheid oplossen door éénzijdig te

focussen op mobiliteit • Verantwoordelijkheid enkel bij De Lijn Basisbereikbaarheid is combinatie van geïntegreerd ruimtelijk en mobiliteitsbeleid

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

2. Elke regio is anders. Creëer een kader voor regionale samenwerking

3. Responsabiliseer lokale overheden en de verkeersgeneratoren

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

“We moeten investeren in een samenhangend hoogwaardig netwerk

dat knooppunten binnen het Daily Urban System van een regio verbindt”

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

Ons OV komt nu

onvoldoende tegemoet

aan kris-krasbewegingen.

Vooral op voorstedelijke

verbindingen (3 à 30 km)

biedt OV momenteel geen

antwoord op de auto en is

onvoldoende complementair

met de fiets

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

Ons OV komt nu

onvoldoende tegemoet

aan kris-krasbewegingen.

Vooral op voorstedelijke

verbindingen (3 à 30 km)

biedt OV momenteel geen

antwoord op de auto en is

onvoldoende complementair

met de fiets

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

• Opwaardering bestaande spoorwegen

• Snelle tram- of buslijnen (in eigen bedding)

• Verbindende buslijnen

• Onderliggende lokale buslijnen

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

• Hoge frequentie • Hoge betrouwbaarheid • Hoge commerciële snelheid • Hoog niveau van informatie en comfort • Minimum aanbod in daluren

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

• Betere samenwerking tussen vervoersoperatoren Verschuiving van de aandacht van optimalisering van de afzonderlijke onderdelen naar een optimale ketenmobiliteit

• Geen besparingsbeleid maar investeringsbeleid

Basisbereikbaarheid volgens VRP

1. Basis = een sterk hoofdnetwerk van hoogwaardig OV met stamassen

Basisbereikbaarheid volgens VRP

Bordeaux: 50.000 woningen extra; locatie afgestemd op uitbouw nieuwe tramlijnen

Franse steden tonen aan dat het rendeert

Basisbereikbaarheid volgens VRP

Franse steden tonen aan dat het rendeert

Basisbereikbaarheid volgens VRP

2. Elke regio is anders. Creëer een kader voor regionale samenwerking

Een generiek bovenlokaal beleid is ontoereikend voor de specifieke noden

per regio. Er wordt een mismatch ervaren tussen het (lokale) ruimtelijk

beleid en het bovenlokaal gevoerde mobiliteitsbeleid. Een afstemming

van agenda’s van de verschillende actoren per regio is onontbeerlijk. Het

niveau van de regio is een tussenschaal, waarop de verschillende

uitdagingen gekoppeld en geïntegreerd kunnen worden.

Basisbereikbaarheid volgens VRP

2. Elke regio is anders. Creëer een kader voor regionale samenwerking Per vervoersregio een platform creëren met stakeholders

• ruimtelijke procesregie voeren • zoeken naar windows of opportunity • geen vrijblijvend kader welke vorm?

• Communautés Urbaines (FR)? • Agglomeratieplannen (CH)? • Metropoolregio (NL)? • …

Basisbereikbaarheid volgens VRP

2. Elke regio is anders. Creëer een kader voor regionale samenwerking

Per vervoersregio een platform creëren met stakeholders zodat:

• Ruimtelijke ontwikkelingen en mobiliteit worden afgestemd

• Gemeenten geresponsabiliseerd worden om bij nieuwe ontwikkelingen mee aandacht te geven aan de basisbereikbaarheid (met OV)

• Zodat op maat van de regio het klassieke OV kan aangevuld worden met meer flexibele systemen

Basisbereikbaarheid volgens VRP

3. Responsabiliseer lokale overheden en de verkeersgeneratoren • De Lijn niet alleen verantwoordelijk voor

basisbereikbaarheid

• Basisbereikbaarheid niet enkel oplossen met

klassiek OV

• Basisbereikbaarheid vraagt locatiebeleid

Basisbereikbaarheid volgens VRP

3. Responsabiliseer lokale overheden en de verkeersgeneratoren • De Lijn niet alleen verantwoordelijk voor

basisbereikbaarheid

Gemeenten en regio’s moeten in het woon- en zorgbeleid

ook nadenken over mobiliteitsgevolgen en –kosten van aging

in place en/of het voorzien van aangepaste

woonvoorzieningen versus mobiliteitsvoorzieningen

Basisbereikbaarheid volgens VRP

3. Responsabiliseer lokale overheden en de verkeersgeneratoren • Basisbereikbaarheid vraagt locatiebeleid

Bij het inplannen van grootschalige voorzieningen zoals

ziekenhuizen, scholen moet van bij de ontwikkeling rekening

gehouden worden met gevolgen en kosten van

basisbereikbaarheid

Basisbereikbaarheid volgens VRP

3. Responsabiliseer lokale overheden en de verkeersgeneratoren • Basisbereikbaarheid niet enkel oplossen met

klassiek OV

Basisbereikbaarheid niet enkel oplossen met

klassiek OV

Regionet Leuven

Rekover Kortijk

TO.P Limburg

netwerk Noorderkempen

verdichting op as N12

Tijdschrift Ruimte #27

Wie mee wil lezen over

de relatie tussen

mobiliteit en ruimte

Te bestellen:

www.vrp.be

hans.tindemans@vrp.be

Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning

http://www.vrp.be/nl/manifest-mobiliteit/

Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning vzw

Damplein 27 | 2060 Antwerpen |www.vrp.be

Hans Tindemans | Beleidsmedewerker

T 0486 61 96 36| hans.tindemans@vrp.be