WERELDDAG VRP

Samenwerken in de Gentse regio

21.11.2019

WWW.V ENECO.BE

ALGEMEEN

Dienstverlenende vereniging

Decreet Lokaal Bestuur

Opgericht op 01-01-1960

1 van de 11 Vlaamse streekontwikkelings-intercommunales

Werkingsgebied Veneco:

21 gemeenten rond Gent

F o o t er 2

WWW.V ENECO.BE

VERSCHILLENDE SCHAALNIVEAUS

Gemeentelijk

Opmaak RUP, masterplannen, ruimtelijke beleidsplannen,..

Projectregie, bouwprojecten

Ontwikkeling bedrijventerreinen, reconversieprojecten,…

…

Intergemeentelijk

Intergemeentelijke kennisuitwisseling (VeneConferenties, opleidingen, werkgroepen,…)

Efficiëntiewinsten door schaalvoordelen vb. intergemeentelijke handhavingscel, IOED,…)

Streekniveau

Werken aan regionale ontwikkeling met de stad Gent en de provincie

3 W er k pr o g r a m m a

WWW.V ENECO.BE

INHOUDELIJKE FOCUS

Een integrale benadering

Verschillende disciplines versterken elkaar

Integraal nadenken (team)

Duurzaamheid

Reconversie, herbestemming, wooninbreiding, klimaatadaptatie, versterken open ruimte, verhogen ruimtelijk rendement, CO2-neutraliteit…

Kwaliteit: kwaliteitskamer VakWerK

4

WWW.V ENECO.BE

INHOUDELIJKE FOCUS

Een regionaal afwegingskader voor projecten

Van onderuit naar onderbouw en bovenbouw

Afwegingscriteria: ruimtelijk, duurzaamheid, personeel, financieel

Schakelen tussen schaalniveau’s

Van sectoraal naar geïntegreerde regionale afweging (vb. wonen, mobiliteit, systemische benadering ontharding…)

5

WWW.V ENECO.BE

I nho udel i j k - Wer k g ebi eden 6

WWW.V ENECO.BE

7

WWW.V ENECO.BE

RUIMTE VOOR WONEN Kernversterkende projecten:

Zomergem - Dreef 10

Gavere – Centrum

Deinze – Ter Wilgen

Merelbeke – site Hebbelynck

Projecten met een sociaal objectief

Wachtebeke – Melkerijstraat

8

WWW.V ENECO.BE

9

WWW.V ENECO.BE

VAN BETONSTOP NAAR BOUWSHIFT IN DE REALITEIT

Praktijkvoorbeelden naar kernversterking

Vrijwaren van erfgoed / IOED

Activeren van leegstand

Herbestemming kerken

Coworking rond Gent

Invulling publieke ruimte

Parken als zuurstof in de kern

…

10

WWW.V ENECO.BE

VAN BETONSTOP NAAR BOUWSHIFT IN DE REALITEIT

Praktijkvoorbeelden naar behoud open ruimte

Schrappen van woonuitbreidingsgebieden

Vrijwaren open ruimte gelinkt aan een

bebouwingsopgave

Inzet van instrument als VakWeRK

om ruimtelijke kwaliteit te bewaken

11

WWW.V ENECO.BE

REGIONETWERK GENT: ESF EN OVK

12

WWW.V ENECO.BE

ZOEKEN NAAR EEN SAMENHANGENDE AANPAK

Bevolkingsgroei in de regio

Stelt ons voor belangrijke ruimtelijke, economische,

ecologische en maatschappelijke uitdagingen

Een gezamenlijke strategie is nodig

Interbestuurlijke samenwerking via ESF Versterkt

Streekbeleid (promotor = Veneco), strategisch project

Oost-Vlaams Kerngebied (promotor = provincie Oost-

Vlaanderen)

Werken aan een gemeenschappelijke doelstelling

Inzet relevante partners in de regio: Veneco,

Gent / Terneuzen, provincie

13

Gemiddeld inkomen /

inwoner per gemeente

= GEZAMENLIJKE UITDAGING = DEMOGRAFISCHE TRANSITIE

INSCHATTINGEN:

Circa 100.000 – 150.000

mensen komen erbij in de

regio

tegen 2050

Hoe geven we deze mensen

een kwalitatieve plek om

te wonen, werken,

verplaatsen en ontspannen?

REGIONETWERK GENT

ESF (Europees Sociaal Fonds) ‘Versterkt Streekbeleid’

1. Grensoverschrijdend werken en ondernemen

2. Stadsregionale samenwerking mobiliteit

en energie

3. Kernversterking

4. Productief landschap

5. Bestuurlijk samenwerken

LOPENDE PROGRAMMA’S: ESF & OVK

Strategisch project ‘Oost-Vlaams Kerngebied’

> Testtraject met drie demonstratieprojecten

Eeklo: Koppeling demografische opgave & energie

Lievegem: Koppeling demografische opgave & identiteit-verbondenheid & drinkwaterwinningsgebied

Merelbeke: Koppeling demografische opgave & mobiliteit

> Leertraject met cartografie

adhv kaart materiaal leren wat kansen en uitdagingen zijn van de regio

> Beleidstraject

In samenwerking met Provincie: ontwikkeling van een kernenprofiel ontwikkeling van een energielandschap OVK

Samen met OVAM een verkenningstraject “Circulariteit”

LOPENDE PROGRAMMA’S: ESF & OVK

REGIONETWERK GENT

WWW.V ENECO.BE

Skills mismatch

Jobbeurs

…

Skills mis-match in de regio

In de steden (Deinze, Eeklo, Gent) en haven is men op zoek naar profielen die ook uit de rest van de regio komen.

• Vacaturebeurs

• Infomomenten en roadshow traject duaal leren in de regio

STADSREGIONALE SAMENWERKING

VOOR MEER DUURZAME MOBILITEIT

Modal shift

Fietsregio?

Steenwegen

Aanloop naar vervoerregio

…

Limburg

Gent

Kempen

Leuven

Antwerpen

Westhoek Aalst

Brugge

Kortrijk

Roeselare

Vlaamse Rand

Mechelen

WaaslandOostende

Vlaamse Ardennen

Gent

Mol

Ieper

Geel

Brugge

Pelt

Aalter

AntwerpenBeveren

Deinze

Peer

Genk

Aalst

Diksmuide

Ravels

Tielt

Hasselt

Brecht

Lille

Veurne

Bree

Lommel

Balen

BilzenPoperinge

Lier

Damme

Diest

KortrijkTienen

Ninove

Asse

Oudsbergen

Tongeren

Maaseik

Assenede

Maldegem

Sint-Truiden

Brakel

Retie

Hoogstraten

Beringen

Kruisem

Heers

Evergem

Malle

Heuvelland

Lievegem

Lokeren

Halle

Riemst

Essen

Oostkamp

Beernem

Kasterlee

Leuven

Wingene

Bocholt

Wuustwezel

Kinrooi

Ranst

Sint-Niklaas

As

Alveringem

Zele

Gistel

Lochristi

Herselt

Landen

Aarschot

Lanaken

Herne

Voeren

Zemst

Mechelen

Jabbeke

Staden

Gooik

Middelkerke

Ham

Nijlen

Zonnebeke

Zedelgem

Herzele

Roeselare

Turnhout

Westerlo

Putte

Lummen

Wervik Linter

Temse

Zottegem

Zwevegem

Zulte

Koksijde

Halen

Sint-Laureins

Gingelom

Hechtel-Eksel

Lo-Reninge

Kalmthout

Lede

Houthulst

Bornem

Oudenaarde

Torhout

Arendonk

Borgloon

Stekene

Laakdal

Meise

Overijse

Ronse

Dilbeek

De Haan

Kortemark

Beerse

Eeklo

Lubbeek

Maasmechelen

Zoersel

Geraardsbergen

Berlare

Hamme

Pittem

Herentals

Zwalm

Ichtegem

Schilde

Knokke-Heist

Alken

Laarne

Waregem

Anzegem

Herent

Lennik

Zuienkerke

Olen

Vleteren

Tessenderlo

Rijkevorsel

Dilsen-Stokkem

Kortenaken

Maarkedal

Merksplas

Bierbeek

Gavere

Kapellen

Haacht

Oostende

Holsbeek

Kaprijke

Oosterzele

Dessel

Lierde

Dendermonde

Zonhoven

Beersel

Hooglede

Rotselaar

Bertem

Tielt-Winge

Wetteren

Nazareth

Geetbets

Pepingen

Hoeselt

Kruibeke

Tervuren

Wevelgem

Moerbeke

Wellen

Haaltert

Zandhoven

Meerhout

Brasschaat

Schoten

DiepenbeekIzegem

Heusden-Zolder

Londerzeel

Herk-de-StadBekkevoort

Berlaar

Kortessem

Lebbeke

Bever

Ruiselede

Kortenberg

Kontich

Galmaarden

Zaventem

De Panne

Opwijk

Bonheiden

Puurs-Sint-Amands

Ledegem

Kluisbergen

Kampenhout

Meulebeke

TremeloMelle

Wichelen

Waasmunster

Zelzate

Heist-op-den-Berg

Menen

Zoutleeuw

Ardooie

Koekelare

Ternat

Sint-Gillis-Waas

Houthalen-Helchteren

Duffel

Merchtem

Merelbeke

Huldenberg

Moorslede

Grimbergen

Erpe-Mere

Zutendaal

Oudenburg

Hamont-Achel

Rumst

Vorselaar

Harelbeke

Boutersem

Hoegaarden

Wachtebeke

Glabbeek

Oud-Turnhout

Nieuwpoort

Avelgem

Willebroek

Langemark-Poelkapelle

Stabroek

Roosdaal

Dentergem

Oud-Heverlee

Sint-Pieters-Leeuw

Vilvoorde

Scherpenheuvel-Zichem

Hoeilaart

Wortegem-Petegem

Lichtervelde

Deerlijk

Boechout

Buggenhout

Wielsbeke

Grobbendonk

Affligem

De Pinte

Destelbergen

Herenthout

HulshoutSint-Katelijne-Waver

Zwijndrecht

Leopoldsburg

Bredene

Keerbergen

Steenokkerzeel

Nieuwerkerken

Begijnendijk

Blankenberge

Sint-Lievens-Houtem

Kuurne

Lint

Lendelede

Ingelmunster

Oostrozebeke

Vosselaar

Boortmeerbeek

Sint-Genesius-Rode

Niel

Horebeke

Machelen

Boom

Hove

Aartselaar

Edegem

Schelle

Denderleeuw

Wommelgem

Mortsel

Wemmel

Liedekerke

Kapelle-op-den-Bos

Spiere-Helkijn

Wijnegem

Sint-Martens-Latem

Kraainem

Hemiksem

Mesen Linkebeek

Borsbeek

Wezembeek-Oppem

Baarle-Hertog

Drogenbos

Herstappe

VERVOERREGIO'S VLAANDERENVERVOERREGIO'S VLAANDEREN

INDELING GOEDGEKEURD DOOR VLAAMSE REGERING INDELING GOEDGEKEURD DOOR VLAAMSE REGERING

OP 20 JULI 2018OP 20 JULI 2018

GEMEENTEN VANAF 01-01-2019GEMEENTEN VANAF 01-01-2019

DATUM OPMAAK: 20-07-2018DATUM OPMAAK: 20-07-2018

15 Vervoerregio's (met aantal gemeenten)

KempenKortrijk

Waasland

Brugge

Oostende

Roeselare

Westhoek

(13)

(9)

(9)

(18)

(15)

Aalst

Antwerpen

Gent

Vlaamse Ardennen

(9)

(11)

(32)

(23)

(15)

Leuven

Limburg

Mechelen

Vlaamse Rand

(28)

(31)

(42)

(12)

(33)

KERNVERSTERKING OM MEER

VOORZIENINGEN EN WINKELS IN DE

(DORPS)KERNEN TE KRIJGEN

Kernversterking

2016

Pilootprojecten:

Activering leegstand

Tijdelijke invullingen

Coworkingplekken intiëren

…

INTENSIEVE BESTUURLIJKE

SAMENWERKING

De moeilijkste….

Programmagroep met

initiatiefnemers

Regiolabs als inhoudelijk

laboratorium

Burgemeestersoverleg met

deputatie

REGIONETWERK GENT

ESF (Europees Sociaal Fonds) ‘Versterkt Streekbeleid’

1. Grensoverschrijdend werken en ondernemen

2. Stadsregionale samenwerking mobiliteit

en energie (steenwegen, autodelen, verkeersmodel)

3. Kernversterking (dorpspunten, pilootprojecten)

4. Productief landschap

5. Bestuurlijk samenwerken

LOPENDE PROGRAMMA’S: ESF & OVK

WWW.V ENECO.BE

INHOUDELIJKE FOCUS

Een regionaal afwegingskader voor projecten

Van onderuit naar onderbouw en bovenbouw

Afwegingscriteria: ruimtelijk, duurzaamheid, personeel, financieel

Schakelen tussen schaalniveau’s

Van sectoraal naar geïntegreerde regionale afweging (vb. wonen, mobiliteit, systemische benadering ontharding…)

23

WWW.V ENECO.BE

REGIOSCAN

WWW.V ENECO.BE

REGIOSCAN

Een geïntegreerd regionaal afwegingskader

Voortbouwen op bestaande processen en eigen onderzoekswerk

Subsidie ‘Pilootproject BRV’

WWW.V ENECO.BE

REGIONAAL AFWEGINGSKADER WOONONTWIKKELINGEN

Ontwikkelen van praktische tools om de visie en doelstellingen uit (boven)lokale planprocessen toetsbaar én toepasbaar te maken voor lokale besturen

Bijvoorbeeld:

Regionaal afwegingskader woonontwikkelingen (o.b.v. principes van duurzaam locatiebeleid)

Afweging o.b.v. multi-criteria-analyse (kwalitatieve beoordeling)

• Relatie met planningscontext?

• In waardevol open-ruimtegebied?

• Effectief overstromingsgebied?

• Bereikbaar met openbaar vervoer?

• Nabijheid van voorzieningen?

• Bijzondere omgevings- en milieufactoren?

Voorbeeld: afweging van woonuitbreidingsgebieden gemeente Nazareth

26

WWW.V ENECO.BE

27

VAN REGIOSCAN NAAR REGIOWERF

BOVENLOKAAL

(VERNIEUWD REGIONAAL DENKEN)

LOKAAL

(REALITYCHECK / MAATWERK)

WWW.V ENECO.BE

FASE 2: REGIOWERF

- Afschaffing WUG’s

- Ruimtelijke beleidsplannen

- Algemene vereveningsstrategieën

- Verweving- en verdichtingstrategieën op

bestaande bedrijventerreinen

- Projecten kernversterking ESF opschalen

- Kernenprofielen vertalen in types van projecten

- Ontharding

- Bebossing

- Plaats voor water:

- Gemeentelijke energieplannen

- Strategie warmte (all electric - warmtenetten -

hergebruik gasnetwerk)

- Ruimtelijk inplanten windturbines

- Autodelen

- Mobipunten

- gemeenten en steden

- ANB

- VLM

- RLM

- gemeenten en steden

- energielandschap prov OVL

- ondersteuning lokaal energiebeleid Vl.

- energiecoöperaties

- Gemeenten en steden

- Vervoerregioraad

- Taxistop

- gemeenten en steden

- AWV

- Landelijke Gilden

- gemeenten en steden

- VOKA

- Unizo

- Bedrijventerreinverenigingen

- gemeenten en steden

- Departement omgeving

- Provincie

- …

- …

- …

- …

- …

- …

- …

- …

- …

- …

- …

INHOUDELIJKE PROGRAMMA’S

- Fietsersbond

- Fietsberaad

- ...

- Gemeenten

- VLM

- Gemeenten en steden

- Provincie

- Veneco

- Vlaanderen - …

- …

Intentieverklaringen: 19 steden en gemeenten

+ RVB Veneco + provincie Oost-Vlaanderen

WWW.V ENECO.BE

REFLECTIE

29

WWW.V ENECO.BE

IMPACT OP DE STADSREGIONALE AGENDA

Impact schrappen woonuitbreidingsgebieden op de regionale agenda?

Impact keuzes in het beleidsplan in opmaak ‘Ruimte voor Oost-Vlaanderen’?

Impact keuzes ruimtelijk beleidsplan Gent?

30

WWW.VENECO.BE

Impact beleidskeuzes gronden OCMW Gent?

F O O T ER 31

WWW.V ENECO.BE

IMPACT OP DE STADSREGIONALE AGENDA

Lukt lokaal, maar regionaal (nog) niet. Blijft zoeken naar een structurele doorbraak.

Wat is samenwerken? En is samenwerking altijd nodig?

Werken vanuit eenzelfde beleidsvisie, elk vanuit zijn of haar eigen rol? Vanuit de eigen cultuur?

Vlaams Regeerakkoord: vaste regio’s, kader uitwerken en eigen regionale afbakeningen afstemmen op deze regio’s.

Geografisch: bassin de vie, subregionale verschillen, atria ok, vervoerregio opgelegd

Thematisch: mobiliteit, wonen, klimaatadaptatie,….

Bestuurlijk / governance

Financiering: overleg op streekniveau heeft geen zijn zonder investeringsprogramma’s

Burgemeesters willen hier pro-actief een rol in spelen, reiken hand naar stad en provincie

32

WWW.V ENECO.BE

KANSEN EN BEPERKINGEN

33

WWW.V ENECO.BE

BEPERKINGEN

Gebrek aan Vlaamse kaders, gebrek aan planningsinstrumentarium

Fond nodig van mensen die regionaal denken

Hedendaagse bestuurlijke concurrentiële context

Missen een gouverneur in Oost-Vlaanderen

Gaat in tegen de huidige politieke, bestuurlijk-organisatorische situatie

Gebrek aan mandatering regioniveau

34

WWW.V ENECO.BE

KANSEN

Integrale aanpak intercommunale vanuit een coherent regionaal afwekingskader

Meer dan de optelsom van individuele gemeenten

Meer dan de som van individuele thema’s, synthese op projectniveau

Nauw contact met leefwereld gemeenten, bottom-up

Vanuit de eigen sterktes : efficiënt, uitvoeringsgericht, wendbaar, bemiddelaar, inspirator, realisator

Groeiende bewustwording

Stad Gent:

Bovenlokale impact op de regio, centrumstad in de regio

Expertise, vernieuwing, kracht

Oprichting taskforce stadsregionale samenwerking

35

WWW.V ENECO.BE

KANSEN

Provincie

Expertise en middelen aanwezig

Voorzichtige stappen naar afstemming?

Een aantal zaken worden vertaald naar ‘regulier beleid’, bv. kernenprofiel, energielandschap

Programma’s koppelen aan investeringsbudgetten?

Vlaanderen

Vervoerregio: mobiliteit als aanzet naar meer? Erkenning volwaardige rol elke partner?

Vlaams regeerakkoord geeft belangrijke aanzet: Vlaams Stedenbeleid wordt stadsregionaal beleid; regio’s worden versterkt

Stakeholdermanagement

Welke taken kunnen het best op welk niveau opgenomen worden?

Complementariteit benoemen

36

WWW.VENECO.BE

Panhuisstraat 1

B-9070 Destelbergen

+32 (0)9 251 22 22

info@veneco.be