Vermoeidheid doodt

Vermoeidheid doodt

Chauffeurstraining Chauffeurstraining

De ‘Safe Driving Standard’De ‘Safe Driving Standard’

Doelstellingen van deze opleiding

Doelstellingen van deze opleiding

• U beter doen beseffen wat de gevaren van vermoeidheid bij chauffeurs zijn

• Enkele foutieve ideeën die we hebben over vermoeidheid bij chauffeurs bespreken

• Efficiënte tegenmaatregelen aanbieden zodat u het probleem kunt aanpakken

Heb jij je soms ook zo gevoeld na het eten ?

Probleem

• De meeste mensen nemen slaap niet ernstig

• Vermoeidheid wordt aanzien als een zwakte

• De meeste onder ons slapen niet genoeg

• Slapen is niet ‘cool’

• Wakker blijven wordt aanzien als ‘macho’ en ‘cool’

Vermoeidheid doodt

•Three Mile island 04.00 am

•Chernobyl 1.23 am

•Bhopal 1.15 am

•Exxon Valdez 12.04 am

…nog een beetje verder……nog een beetje verder…

Quiz

Moeheid, slaperigheid en vermoeidheid – wat is het verschil?Moeheid, slaperigheid en vermoeidheid – wat is het verschil?

Moeheid (‘ fatigue’):• verzwakking ten gevolge van lange fysieke of mentale arbeid • U moet rusten, maar het is mogelijk dat slaap geen vereiste is • Dit heeft niets te maken met de hoeveelheid slaap die u hebt

gehad.

Moeheid (‘ fatigue’):• verzwakking ten gevolge van lange fysieke of mentale arbeid • U moet rusten, maar het is mogelijk dat slaap geen vereiste is • Dit heeft niets te maken met de hoeveelheid slaap die u hebt

gehad.

Slaperigheid (Tiredness):• de kans dat u in slaap gaat vallen omdat u te weinig slaap hebt

gehad of te lang wakker bent .• U moet slapen

Slaperigheid (Tiredness):• de kans dat u in slaap gaat vallen omdat u te weinig slaap hebt

gehad of te lang wakker bent .• U moet slapen

• Veroorzaakt meer dan 20% van de

ongevallen op de snelweg

• De meest waarschijnlijke oorzaak voor

het overlijden van

vrachtwagenchauffeurs bij ongevallen

• Ongevallen zijn ernstiger - hoge

snelheid, geen poging tot ontwijken

• 3 maal meer kans op overlijden of

ernstige verwondingen• Personen met slaapproblemen lopen

tweemaal zoveel kans op een werkongeval

• Veroorzaakt meer dan 20% van de

ongevallen op de snelweg

• De meest waarschijnlijke oorzaak voor

het overlijden van

vrachtwagenchauffeurs bij ongevallen

• Ongevallen zijn ernstiger - hoge

snelheid, geen poging tot ontwijken

• 3 maal meer kans op overlijden of

ernstige verwondingen• Personen met slaapproblemen lopen

tweemaal zoveel kans op een werkongeval

Vermoeidheid: Feiten en cijfersVermoeidheid: Feiten en cijfers

Vermoeidheid doodt

Roll over tankwagen

• 48 u voor het ongeval had chauffeur: 3u geslapen, 6 u gerust en 28 u gereden

• Lange afstand

• Ongeval gebeurde om 03.10 u

• Chauffeur kreeg bonus per km

• Roll over tankwagen

• Chauffeur reed nachtshift

• Lange werkschema’s

• Weinig geslapen overdag

• Chauffeur had reeds gemeld dat hij vermoeid was: wilde echter nog één trip doen

Prestaties na 18 u zonder slaap zijn vergelijkbaar met

die van een dronken chauffeur !!!

Prestaties na 18 u zonder slaap zijn vergelijkbaar met

die van een dronken chauffeur !!!

Vermoeidheid doodtVermoeidheid doodt

Oorzaken van dodelijke ongevallen op de weg - hoofdwegen en snelwegenOorzaken van dodelijke ongevallen op de weg - hoofdwegen en snelwegen

Wanneer komen ongevallen, die verband hebben met vermoeidheid, voor ?Wanneer komen ongevallen, die verband hebben met vermoeidheid, voor ?

Wie loopt het grootste risico?Wie loopt het grootste risico?

Iedereen loopt een risico, maar voornamelijk de

volgende groepen:

• Nachtwerkers - vooral in hun eerste nacht van

ploegenarbeid

• Naar huis rijden na een nachtshift

• Vrachtwagenchauffeurs (die gevoelig zijn voor

slaapapneu)

• Bestuurders van bedrijfswagens

• Mannen, voornamelijk in de leeftijdscategorie 18-24 en

40+

• Geschoolde handarbeiders

Oorzaken van vermoeidheid bij chauffeursOorzaken van vermoeidheid bij chauffeurs

• We kunnen niet leven zonder slaap• We hebben per dag ongeveer 7-8 uur slaap nodig• Te weinig slaap resulteert in:

• Concentratieproblemen • tragere reactietijden• trager, verward nadenken • wispelturige beheersing van de snelheid • onzorgvuldig stuurgedrag

• De gevolgen van slaaptekort stapelen zich op

• Voor recuperatie zijn doorgaans twee volledige nachten slaap nodig !!!

• We kunnen niet leven zonder slaap• We hebben per dag ongeveer 7-8 uur slaap nodig• Te weinig slaap resulteert in:

• Concentratieproblemen • tragere reactietijden• trager, verward nadenken • wispelturige beheersing van de snelheid • onzorgvuldig stuurgedrag

• De gevolgen van slaaptekort stapelen zich op

• Voor recuperatie zijn doorgaans twee volledige nachten slaap nodig !!!

Slaap is van vitaal belangSlaap is van vitaal belang

De biologische klokDe biologische klok

2 - 6 uur 's ochtends

• laagste lichaamstemperatuur• maximale slaperigheid• slechtste prestaties (mentale en fysieke arbeid)

2 - 6 uur 's ochtends

• laagste lichaamstemperatuur• maximale slaperigheid• slechtste prestaties (mentale en fysieke arbeid)

3 - 5 uur 's middags

• grootste slaperigheid• moeilijk om alert te blijven

3 - 5 uur 's middags

• grootste slaperigheid• moeilijk om alert te blijven

cyclus van de lichaamstemperatuur van 24 uur

cyclus van de lichaamstemperatuur van 24 uur

04000400 05005000

06000600 07000700

Uur Uur

Fase 3Fase 3

24002400 01000100 02000200 03000300

Wakker Wakker

REMREM

fase 1fase 1

Fase 2 Fase 2

Fase 4 Fase 4

Een goede nachtrust ….Een goede nachtrust ….

Alcohol• veroorzaakt wakker worden in de vroege ochtend en stoornissen tijdens

het slapen• maakt de bestaande slaperigheid nog erger

Slaappillen • de meeste resulteren niet in een normale slaap• de effecten ervan kunnen te lang naslepen en maken u slaperig op het

werk• kunnen bijwerkingen hebben• zorg voor de kleinste dosis, de kortste periode, en onder begeleiding van

uw huisdokter

Andere geneesmiddelen• kunnen uw slaap verstoren of uw slaperigheid in de loop van de dag

vergroten• als u twijfelt, raadpleeg dan uw huisdokter

Alcohol• veroorzaakt wakker worden in de vroege ochtend en stoornissen tijdens

het slapen• maakt de bestaande slaperigheid nog erger

Slaappillen • de meeste resulteren niet in een normale slaap• de effecten ervan kunnen te lang naslepen en maken u slaperig op het

werk• kunnen bijwerkingen hebben• zorg voor de kleinste dosis, de kortste periode, en onder begeleiding van

uw huisdokter

Andere geneesmiddelen• kunnen uw slaap verstoren of uw slaperigheid in de loop van de dag

vergroten• als u twijfelt, raadpleeg dan uw huisdokter

Alcohol, slaappillen en andere geneesmiddelenAlcohol, slaappillen en andere geneesmiddelen

alledaagse geneesmiddelenalledaagse geneesmiddelen

• Worden verkocht zonder voorschrift, maar kunnen overdag ernstige slaperigheid veroorzaken

• Remedies tegen:

• Verkoudheden en griep

• Allergieën (bvb. hooikoorts)

• Reisziekte

• Bevatten vaak een geneesmiddel dat wordt gebruikt om beter in

slaap te vallen

Obstructief slaapapneusyndroomObstructief slaapapneusyndroom

• Dikke hals(halsomvang van meer dan 43 cm)

• Overgewicht

• Mannen, ouder dan 50

• Luidruchtig snurken

• Verstikking tijdens de slaap

• Slaperigheid overdag

5% van de bevolking en minstens 20% van vrachtwagenchauffeurs hebben last van

slaapapneu

Slaap apneuSlaap apneu

Tijd voor een pauze

GroepsdiscussieGroepsdiscussie

• Hebt u zelf al ooit het gevoel gehad dat u achter het stuur in slaap viel?

• Wat gebeurde er toen?

• Wat doet u om vermoeidheid van de bestuurder tegen te gaan?

Mythen

Vermoeidheid doodtVermoeidheid doodt

Snelweghypnose

Bestaat niet – is gewoon een andere naam voor ‘in slaap vallen’

“Ik ben in het verleden al eens zo moe geweest en ik kan het aan.”“Ik ben in het verleden al eens zo moe geweest en ik kan het aan.”

De feiten zijn:

• Wanneer u slaperig bent– overschat u uw waakzaamheid– is uw beoordeling niet zo goed

• Microslaapjes zijn oncontroleerbaar en onvermijdbaar

• Met vastberadenheid verhindert u niet dat u in slaap valt

• Naarmate u ouder wordt, is het moeilijker om van arbeid in ploegenshiften te recupereren

De feiten zijn:

• Wanneer u slaperig bent– overschat u uw waakzaamheid– is uw beoordeling niet zo goed

• Microslaapjes zijn oncontroleerbaar en onvermijdbaar

• Met vastberadenheid verhindert u niet dat u in slaap valt

• Naarmate u ouder wordt, is het moeilijker om van arbeid in ploegenshiften te recupereren

MythenMythen

Zal je niet stoppen om

Achter het stuur in

Slaap te vallen

Zal je niet stoppen

Om achter het stuur in

Slaap te vallen

Dit houdt je NIET wakker

Mythen over vermoeidheidMythen over vermoeidheid

“Frisse lucht zal me wel wakker houden.”

De feiten zijn:

• Frisse lucht in uw gezicht zal u niet wakker houden

• Naar de radio luisteren ook niet,

• Kauwgom kauwen ook niet,

• Uit het voertuig stappen en de benen strekken ook niet

• Ook wilskracht zal u niet wakker houden

Efficiënte tegenmaatregelen

Vermoeidheid doodtVermoeidheid doodt

VerantwoordelijkhedenVerantwoordelijkheden

• Gezondheid en veiligheid– werkbelasting & pauzes

– duur van periode van ploegenarbeid

– type arbeid

• Gezondheid en veiligheid– werkbelasting & pauzes

– duur van periode van ploegenarbeid

– type arbeid

• Geschiktheid voor rijden– slapen, niet gewoon

rusten

– medische toestand

– geneesmiddelen

• Geschiktheid voor rijden– slapen, niet gewoon

rusten

– medische toestand

– geneesmiddelen

• Organisatie van het werk– planning van de rit

– voorspelbaarheid van het werk

– systeem van verloning

• Organisatie van het werk– planning van de rit

– voorspelbaarheid van het werk

– systeem van verloning

• Het leven buiten het werk

• gezin & vrienden

– pendelen

– levensstandaard

• Het leven buiten het werk

• gezin & vrienden

– pendelen

– levensstandaard

Verantwoordelijkheden

van de onderneming

Verantwoordelijkheden

van de bestuurder

Slaapomgeving• donkere kamer

– gebruik een slaapmasker of zware gordijnen

• rustige kamer– schakel de telefoon uit– Hang een ‘Niet storen’-

bordje aan de voordeur – gebruik oordopjes

• koele temperatuur (18°C)

• comfortabel bed

Slaapomgeving• donkere kamer

– gebruik een slaapmasker of zware gordijnen

• rustige kamer– schakel de telefoon uit– Hang een ‘Niet storen’-

bordje aan de voordeur – gebruik oordopjes

• koele temperatuur (18°C)

• comfortabel bed

Levensstijl• zorg voor een regelmatig

slaappatroon voor elke werkperiode

• zorg voor voldoende lichaamsoefening

• een goed gebalanceerd dieet• neem een warm bad/warme

douche voordat u naar bed gaat• ga niet slapen met een te volle

maag of met te grote honger• vermijd cafeïne of alcohol

voordat u naar bed gaat• ontspan u!

Levensstijl• zorg voor een regelmatig

slaappatroon voor elke werkperiode

• zorg voor voldoende lichaamsoefening

• een goed gebalanceerd dieet• neem een warm bad/warme

douche voordat u naar bed gaat• ga niet slapen met een te volle

maag of met te grote honger• vermijd cafeïne of alcohol

voordat u naar bed gaat• ontspan u!

Thuis: goede gewoontenThuis: goede gewoonten

Tegenmaatregelen op korte termijnTegenmaatregelen op korte termijn

• Bereid uw rit goed voor

• Als u zich moe voelt - STOP MET RIJDEN

• Neem indien nodig contact op met uw planner

• Parkeer het voertuig op een veilige plaats

• Drink één of twee kopjes sterke koffie

• Doe daarna een dutje van 15 tot 20 minuten

Maar vergeet niet - dit zijn slechts ‘nood’maatregelen

• Gebruik cafeïne als u uw waakzaamheid wilt

verscherpen wanneer u dit nodig vindt

• Het duurt ongeveer 20 minuten voordat de effecten

ervan voelbaar zijn

• Gebruik geen cafeïne als u reeds voldoende alert bent

• Vermijd cafeïne net voor het slapengaan

• Zorg ervoor dat u niet dehydrateert – drink dus ook wat

water

• De effecten kunnen lang duren - ken uw grenzen

• Gebruik cafeïne als u uw waakzaamheid wilt

verscherpen wanneer u dit nodig vindt

• Het duurt ongeveer 20 minuten voordat de effecten

ervan voelbaar zijn

• Gebruik geen cafeïne als u reeds voldoende alert bent

• Vermijd cafeïne net voor het slapengaan

• Zorg ervoor dat u niet dehydrateert – drink dus ook wat

water

• De effecten kunnen lang duren - ken uw grenzen

Gebruik van cafeïneGebruik van cafeïne

Wanneer zou u een pauze inlassen tijdens het rijden?Wanneer zou u een pauze inlassen tijdens het rijden?

• Wanneer u moeite hebt om u te concentreren?

• Wanneer u telkens opnieuw uw rijpositie verandert?

• Wanneer u herhaaldelijk begint te geeuwen en u uit te rekken?

• Wanneer uw hoofd begint te knikkebollen?

• Wanneer u moet vechten om uw ogen open te houden?

Wanneer:

Welnu, wanneer zou u een pauze inlassen tijdens het rijden?Welnu, wanneer zou u een pauze inlassen tijdens het rijden?

• Wanneer u moeite hebt om u te concentreren

• Wanneer u telkens opnieuw uw rijpositie verandert

• Wanneer u herhaaldelijk begint te geeuwen en u uit te

rekken

• Uw hoofd begint te knikkebollen

• Wanneer u moet vechten om uw ogen open te houden

Nog enkele minuten vóór u thuiskomt?

Nog enkele minuten vóór u thuiskomt?

• De rit naar huis vormt een hoog risico om achter het stuur in slaap te vallen

• Vele ongevallen doen zich voor wanneer de chauffeur dicht bij

zijn bestemming is• Naarmate we dichter bij thuis komen, gaat ons lichaam na

een lange dag op natuurlijke wijze ontspannen en relaxen

• Het lichaam krijgt een signaal dat het veilig is om in te slapen

• Raak niet in de verleiding om te blijven rijden - STOP. Neem

een pauze.

Efficiënte strategieën op de lange termijn

Efficiënte strategieën op de lange termijn

Vermoeidheid doodtVermoeidheid doodt

• Wat u thuis kunt doen– zorg voor een betere slaap

– vraag uw gezin om steun voor voldoende slaap

– zorg ervoor dat u uitgerust, voorbereid en fit bent om te rijden

Wat u op het werk kunt doen– neem geen risico’s als u vermoeid bent

– neem maatregelen om uw vermoeidheid tijdelijk te verminderen

– vraag uw collega's en chef om hulp

– denk aan een veilige thuiskomst

• Wat u thuis kunt doen– zorg voor een betere slaap

– vraag uw gezin om steun voor voldoende slaap

– zorg ervoor dat u uitgerust, voorbereid en fit bent om te rijden

Wat u op het werk kunt doen– neem geen risico’s als u vermoeid bent

– neem maatregelen om uw vermoeidheid tijdelijk te verminderen

– vraag uw collega's en chef om hulp

– denk aan een veilige thuiskomst

Wat kunnen we doen?Wat kunnen we doen?

• Zorg voor een zo goed mogelijke slaap voordat u uw werkshift aanvat

• Als u in ploegen werkt– probeer zoveel mogelijk te slapen, net alsof u een vrije dag

hebt– vraag uw gezin om steun voor voldoende slaap– als u nachtshiften werkt, probeer dan deze slaap te

verschuiven naar later op de dag

• Luister naar de signalen van uw lichaam– als u u slaperig voelt en de omstandigheden zijn gunstig -

slaap!

• Zorg voor een zo goed mogelijke slaap voordat u uw werkshift aanvat

• Als u in ploegen werkt– probeer zoveel mogelijk te slapen, net alsof u een vrije dag

hebt– vraag uw gezin om steun voor voldoende slaap– als u nachtshiften werkt, probeer dan deze slaap te

verschuiven naar later op de dag

• Luister naar de signalen van uw lichaam– als u u slaperig voelt en de omstandigheden zijn gunstig -

slaap!

Thuis: voldoende slapenThuis: voldoende slapen

Op het werk:efficiënt gebruik van dutjesOp het werk:efficiënt gebruik van dutjes

• Dutjes doen u beter functioneren, zelfs wanneer u zich niet opperbest voelt

• Houd dutjes kort – niet meer dan 20 minuten– werkt slaaptraagheid tegen

• Maar u mag werkelijke slaap niet vervangen door dutjes – zorg ervoor dat u zoveel mogelijk slaapt

• Dutjes doen u beter functioneren, zelfs wanneer u zich niet opperbest voelt

• Houd dutjes kort – niet meer dan 20 minuten– werkt slaaptraagheid tegen

• Maar u mag werkelijke slaap niet vervangen door dutjes – zorg ervoor dat u zoveel mogelijk slaapt

Een vroege start …Een vroege start …

• Vermoeidheid doodt - Rij niet als u moe bent. Weet wat de

signalen zijn

• Als u voelt dat u in slaap valt - stop met rijden

• Parkeer het voertuig op een veilige plaats

• Breng uw chef op de hoogte

• Drink wat koffie en doe een dutje van 20 minuten

• Negeer slaperigheid nooit, als u dat wel doet, zult u onbeheerst in slaap vallen

• Vermoeidheid doodt - Rij niet als u moe bent. Weet wat de

signalen zijn

• Als u voelt dat u in slaap valt - stop met rijden

• Parkeer het voertuig op een veilige plaats

• Breng uw chef op de hoogte

• Drink wat koffie en doe een dutje van 20 minuten

• Negeer slaperigheid nooit, als u dat wel doet, zult u onbeheerst in slaap vallen

Belangrijke punten - 1Belangrijke punten - 1

Belangrijke punten - 2 Belangrijke punten - 2

• Twee volledige, opeenvolgende nachten goed slapen zijn noodzakelijk om te recupereren na een nachtshift

• Als u slaapproblemen hebt of u overmatig slaperig voelt, raadpleeg dan uw huisarts

• Zorg ervoor dat uw huisarts weet dat u als chauffeur

werkzaam bent

• Controleer de etiketten op de geneesmiddelen op eventuele bijwerkingen en breng uw chef op de hoogte van het feit dat u geneesmiddelen neemt

• Vraag uw apotheker om alternatieve geneesmiddelen die

geen slaperigheid veroorzaken

Ons doel is:

uw veiligheid

Ons doel is:

uw veiligheid