Vlaams Welzijnsverbond vzw1

MEGATRENDS IN DE ZORG

GENT – 4 december 2009

Vlaams Welzijnsverbond vzw2

Maatschappelijke en cultureleveranderingen

Meer zorg

Andere zorg

Vlaams Welzijnsverbond vzw3

Anderezorg

De gebruiker is jouw partner

Professionaliteit is jouw opdracht

De overheid is jouw regisseur

Vlaams Welzijnsverbond vzw4

Maatschappelijke en

culturele veranderingen

Vlaams Welzijnsverbond vzw5

1. Samen-leven van man en vrouw2. Genderrevolutie3. Vergrijzing4. Interculturaliteit5. Mini-babyboom6. Individualisering7. Secularisering

Vlaams Welzijnsverbond vzw6

1. Samen-leven van man en vrouw

Minder huwelijken

1960 : 65 220

2008: 45 613

Vlaams Welzijnsverbond vzw7

Meer echtscheidingen

1960 : 4589

2008: 35 366

Vlaams Welzijnsverbond vzw8

Alleen-wonenden verdubbeld

1960: 16,8%

2008: 32,7%

Vlaams Welzijnsverbond vzw9

Meer

nieuw-samengestelde

gezinnen

Vlaams Welzijnsverbond vzw10

Het kerngezin

- fragmenteert

- diversifieert

- democratiseert

Vlaams Welzijnsverbond vzw11

Kind = onvolgroeid(bevoogdend)

Kind = volwaardig mens(evenwaardig)

Vlaams Welzijnsverbond vzw12

Opvoedingsrelatie wordt een onderhandelingsrelatie

• Overleg• Respect• Onzekerheid!?

Vlaams Welzijnsverbond vzw13

2. Genderrevolutie

Meisjes studeren beter

studeren langer

halen beter kwalificaties

Vlaams Welzijnsverbond vzw14

Meisjes baas aan de universiteit

1960: 20% ♀

2008: 60% ♀

Vlaams Welzijnsverbond vzw15

Activiteitsgraad (♀ 15-64 jaar)

1960: 38%

2007: 60%

Vlaams Welzijnsverbond vzw16

Aandeel in beroepsbevolking

1960: 29,6%

2007: 43,7%

Vlaams Welzijnsverbond vzw17

Arbeidsparticipatiemoeders met kinderen < 3 jaar

2004: 15%

2009: 70%

Vlaams Welzijnsverbond vzw18

3. Vergrijzing

Lage fertiliteit

1,8 geboortenper vrouw(2006)

Vlaams Welzijnsverbond vzw19

Stijgende levensverwachting

♂ 77 jaar♀ 82,7 jaar

1 op 2 kinderen geboren in 2009wordt 100 jaar

Vlaams Welzijnsverbond vzw20

Langer en gezond langer leven

Vlaams Welzijnsverbond vzw21

Thuishulp

9% van de 65+

25% van de 85+

Vlaams Welzijnsverbond vzw22

4. Interculturaliteit

• Ontwikkelingsachterstand van bij de start25% geen nederlands thuis

• Armoede heeft een kleur50 à 60% Marokkaanse en Turkse mensen versus Vlaams gemiddelde 15%

• Kinderopvang is (eerder) wit24% tegenover 56% kinderen < 3 jaar

Vlaams Welzijnsverbond vzw23

5. Mini-Babyboom

Vlaanderen

1999 60 000 geboortes2009 70 000 geboortes

Vlaams Welzijnsverbond vzw24

6. Individualisering

•De verzorgingsstaat biedt zekerheid

•We maken onze eigen biografie

•We regisseren ons leven

Vlaams Welzijnsverbond vzw25

Een modern leven = moeilijk!

“Belonging” wordt een opdracht.

Vlaams Welzijnsverbond vzw26

7. Secularisering

•“from obligation to consumption”

• van “leven-als” naar “persoonlijk leven”

• niet-institutionele godsdienstigheid

• fundamentalisme

Vlaams Welzijnsverbond vzw27

maatschappelijke en cultureleveranderingen

meer zorgbehoeften

Vlaams Welzijnsverbond vzw28

Groei tewerkstelling in de zorg

2000 2005

gezondheid 98 860 122 386

welzijn 109 585 166 659

Cijfers VERSO 2009

Vlaams Welzijnsverbond vzw29

% groei tewerkstelling 1996-2005

Vlaams Welzijnsverbond vzw30

groei Vlaams welzijnsbudget (MIA euro)

2004 2007 2009 %groei

2,3 2,8 3,3 46,4%

Vlaams Welzijnsverbond vzw31

groei uitbreidingsbudget personen met een handicap(mio euro)

1999-2000 2003-2004 2008-2009

3,9 21,9 36

2010 2011 tot 2014 …

22,5 telkens 45

Volgende jaren

Vlaams Welzijnsverbond vzw32

groei thuiszorg(cijfers Familiehulp)

1980: 2200 personeelsleden voor 10000 cliënten

2009: 12000 personeelsleden voor 80000 cliënten

Vlaams Welzijnsverbond vzw33

groei jeugdzorg

2000 2009

Aantal jongeren

15 000 > 20 000(+37%)

Budget 165 mio 300 mio

Personeel (private voorzieningen)

3100 VTE 4000 VTE

Vlaams Welzijnsverbond vzw34

meer mensen vinden de weg naar zorg

Uit “Vlaanderen in cijfers, 2008”

Vlaams Welzijnsverbond vzw35

Meer zorg

én

andere zorg

Vlaams Welzijnsverbond vzw36

• De gebruiker is jouw partner

• Professionalisering van de zorg

• De overheid regisseert de zorg

3Mega-trends

Vlaams Welzijnsverbond vzw37

TREND 1

DE GEBRUIKER IS JOUWPARTNER

Vlaams Welzijnsverbond vzw38

Vlaamse beleidsnota welzijn1983

O optioneel

S systeem

E emancipatorisch

P participatief

Vlaams Welzijnsverbond vzw39

10 jaar later1993

Inspraakbesluiten sector Gehandicaptenzorg

Vlaams Welzijnsverbond vzw40

1997

KwaliteitsdecreetSMK’s

met o.a.

GEBRUIKERSGERICHTHEID

Vlaams Welzijnsverbond vzw41

Zorgregiemet

gebruikers als volwaardige partner

van hetregionaal overleg

Vlaams Welzijnsverbond vzw42

hulpbehoevende

rechthebbende(recht op zorg?)

Vlaams Welzijnsverbond vzw43

Medisch model ← (patiënt)

integratie ← (beperkingen)normalisatie

inclusie ← (volwaardig burger)

(1960)

(1990)

Vlaams Welzijnsverbond vzw44

Van zorg naar ondersteuning

1. Eigen sociaal netwerk

2. Volwaardige deelnemer aan maatschappij

3. Specifieke ondersteuning

Vlaams Welzijnsverbond vzw45

“one for all”

ondersteuninginkopen

maatwerk

persoonlijkbudget

aanbod

vraagsturing

Vlaams Welzijnsverbond vzw46

• geïntegreerd wonen• deeltijdse zorg• begeleid werk• PAB• vraagverduidelijking• …

Naar een individueel traject

Vlaams Welzijnsverbond vzw47

Van een plaats in een voorzieningnaar

een eigen ondersteuningontwikkelen

Vlaams Welzijnsverbond vzw48

Van groepsopvangnaar

een individuele regie

Vlaams Welzijnsverbond vzw49

Marktdenken

“Eén miljoen klanten moet je verdienen”

Vlaams Welzijnsverbond vzw50

1994

Minoriusproject VVJGnu Vlaams Welzijnsverbond

Vlaams Welzijnsverbond vzw51

Tien jaar later

2004

Decreet rechtspositie minderjarigen

in de integrale jeugdhulp

Vlaams Welzijnsverbond vzw52

1989 VN-verdrag kinderrechten

Oprichting kinderrechtencommissariaatdoor het Vlaams Parlement in 1997

2006 VN-conventie rechten personen met een Handicap ratificatie België in 2009

Internationaal

Vlaams Welzijnsverbond vzw53

van “top-down”-zorg naarpatiënten als partners

patiënten genezen zichzelf

www.patientslikeme.com

Gezondheidszorg

Vlaams Welzijnsverbond vzw54

TREND 2

PROFESSIONALITEIT IS JOUWOPDRACHT!

Vlaams Welzijnsverbond vzw55

Opleidingsniveau

Opleidingsniveau per sector - 31/12/2008

    SP BJB GZO KO OPH REVA

# voorzieningen 224 56 9 53 103 3

Master diploma 8,18% 15,11% 8,57% 1,87% 7,44% 12,08%

Bachelor diploma 46,32% 57,20% 36,91% 16,02% 46,80% 74,02%

Hoger secundair 33,57% 17,40% 42,06% 71,69% 33,40% 8,07%

Lager secundair 6,39% 5,20% 7,82% 4,30% 6,74% 4,21%

Zonder opleiding 5,53% 5,09% 4,63% 6,13% 5,62% 1,63%

54% hoger geschoold

Vlaams Welzijnsverbond vzw56

Wetenschappelijke fundering

Evidence based werken(Randomized Control Trial, RCT)

+Practice based evidence

Vlaams Welzijnsverbond vzw57

Belang van permanente vormingopleidingspercentage

Opleidingspercentage per sector: 2007 - 2008

    SP BJB GZO KO OPH REVA

# voorzieningen 157 38 8 28 81 2

2007 1,04% 1,33% 1,50% 0,84% 0,97% 3,42%

2008 1,12% 1,36% 1,49% 1,01% 1,06% 3,11%

Vlaams Welzijnsverbond vzw58

Zeg wat je doet!Zeg me waarom!

Vlaams Welzijnsverbond vzw59

output-controleipv

input-controle

Vlaams Welzijnsverbond vzw60

indicatoren bepalenen

resultaten meten

Vlaams Welzijnsverbond vzw61

Sneller, beter, goedkoper

“meer effectiviteit”

“minder affectiviteit”

Des-humanisering

Vlaams Welzijnsverbond vzw62

Gegevens voor betere zorg

registreren

verzamelen

uitwisselen

processen verbeteren

betere planning

meer beleidsinfo

Vlaams Welzijnsverbond vzw63

3 overheidsinitiatievenvoorbeelden

Jeugdzorg: DOMINO

Handicap: databank ZORGREGIE

Ouderen: RAI (zorgbehoevendheidsschaal)

Vlaams Welzijnsverbond vzw64

3 initiatieven Vlaams Welzijnsverbond

benchmarkingleren uit vergelijkingen

Financiële analyse (1997)

Analyse personeelscijfers (2007)

Zorginnovatie (2010)

Vlaams Welzijnsverbond vzw65

Wie verantwoordelijk isis aansprakelijk!

Vlaams Welzijnsverbond vzw66

TREND 3

DE OVERHEID IS JOUWREGISSEUR!

Vlaams Welzijnsverbond vzw67

solidariteiten

sociale bewogenheid

beleidsdoelstelling van de overheid

Vlaams Welzijnsverbond vzw68

activiteit in de margevoor

mensen in de buiten-baan

gewaardeerde inzet15% Vlaams budget

160.000 banen

Vlaams Welzijnsverbond vzw69

Wat wenst de overheid?

1. Voorrang voor de zwaksten2. Doeltreffend (effectief)3. Doelmatig (eeficiënt)4. Goede spreiding5. Betaalbaar (eigen (minimale) bijdrage)6. Kwaliteit

Vlaams Welzijnsverbond vzw70

Wat doet de overheid?

1. Planning2. Erkenning3. Regie4. Subsidie5. Controle

Vlaams Welzijnsverbond vzw71

De overheidals

regisseur

De hulpverlenerals

acteur

Vlaams Welzijnsverbond vzw72

De hulpverlenerals

onder-aannemer!?

Voorbeeld:ABFT in jeugdzorg

Vlaams Welzijnsverbond vzw73

De hulpverlenerblijft

verantwoordelijk voor de zorg

Vlaams Welzijnsverbond vzw74

De overheid schept het kader en de voorwaarden.

De hulpverlener en de gebruikerverantwoordelijk

voor een eigen project