Toxicologie/gevarenvan kankerverwekkende stoffeni.k.v. brandweeractiviteiten

- Biomonitoring -

Prof. Dr. Jan Tytgat

Toxicologie en Farmacologie

KU Leuven

23 maart 2016 - Brugge

1.Gezondheidsimpact van:- Vluchtige Organische Verbindingen (VOC's)- Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK's)- Dioxines- Asbest

met blootstellingsroute en gevolgen op korte/langetermijn

2. Belang van aangepaste kledij als beschermende factor: Percivall Pott

3.Belang van het adequaat wassen/decontamineren van de interventiekledij

4.Biomonitoring

Focus op 4 brandpunten

1.Gezondheidsimpact van:- Vluchtige Organische Verbindingen (VOC's)- Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK's)- Dioxines- Asbest

met blootstellingsroute en gevolgen op korte/langetermijn

2. Belang van aangepaste kledij als beschermende factor: Percivall Pott

3.Belang van het adequaat wassen/decontamineren van de interventiekledij

4.Biomonitoring

Focus op 4 brandpunten

1.Gezondheidsimpact van:- Vluchtige Organische Verbindingen (VOC's)

verzamelnaam voor een groep van vluchtige of snelverdampende producten die één of meerderekoolstofatomen bevatten, meestal synthetisch en op basisvan aardolieproducten:

Type Chemischestof Komtvoorin Gebruik

Nietaromatisch,nietgechloreerd

FormaldehydeAlkanen,alkenen,

alkynen

AcetonMethanol,ethanolDimethylether

Pineen

Lijm,hars,isolatieschuim

Thinner,whitespirit,verf,boenwas,terpentine

'Dissolvant'BrandspiritusSpuitbussen

Terpentijn,parfums

Spaanplaat,vloerbedekking,isolatiemateriaal,

ontvlekker,oplosmiddel,

beschermingsmiddel

Oplosmiddel,verwijderdnagellakReinigingsmiddel,

brandstofDrijfgasOlieverfGeurstof

Aromatisch,nietgechloreerd

BenzeenTolueenXyleen

BrandstoffenInkt,thinnerVerf,inkt

Oplosmiddel

Nietaromatisch,gechloreerd

Tetrachlooretheen(tetra)

Trichloorethaan(chloroform)

TrichloorethyleenDichloormethaan

PUR

Droogkuis,ontvlekker

OntvetterVerfafbijtmiddel

Aromatisch,gechloreerd

MonochloorbenzeenParadichloorbenzeen Mottenballen Verjaagtinsecten

Gevolgen voor de gezondheid?

- Opname door inademing >> huid >> mond

- Gezondheidsrisico: aard van VOC, hoeveelheid en blootstellingsduur

- Scenario 1): korte blootstelling en heel hoge concentratie: duizeligheid,misselijkheid, hallucinaties, concentratiestoornissen, irritatie van ogen enluchtwegen, onderdrukking of prikkeling van het centrale zenuwstelsel. Dezeeffecten zijn tijdelijk.

- Scenario 2): langdurige of herhaalde blootstelling aan relatief hogeconcentratie: mentale problemen en geheugenstoornissen met blijvende schade.

- kinderen: gevoeliger en meer kans op astma.

- Sommige VOCs, zoals benzeen, kunnen op termijn kanker veroorzaken.

Uitstoot van VOCs

1.Gezondheidsimpact van:

- Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen(PAK's)

- Opname door inademing > mond (BBQ) > huid

- Chronisch probleem > Acuut

Dioxines75 congeneren

7 toxisch

PCBs209 congeneren

3 toxisch

Furanen135 congeneren

10 toxisch

2,3,7,8-TCDD1,2,3,7,8-PeCDD1,2,3,4,7,8-HxCDD1,2,3,6,7,8-HxCDD1,2,3,7,8,9-HxCDD1,2,3,4,6,7,8-HpCDD1,2,3,4,6,7,8,9-OCDD

2,3,7,8-TCDF1,2,3,7,8-PeCDF2,3,4,7,8-PeCDF1,2,3,4,7,8-HxCDF1,2,3,6,7,8-HxCDF1,2,3,7,8,9-HxCDF2,3,4,6,7,8-HxCDF1,2,3,4,6,7,8-HpCDF1,2,3,4,7,8,9-HpCDF1,2,3,4,6,7,8,9-OCDF

3,3',4,4'-TeCB3,3',4,4',5-PeCB3,3',4,4',5,5'-HxCB

Cl

Cl

Cl

Cl

2,3,7,8-Tetrachlorodibenzofuran

O

2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-p-dioxin

Cl

Cl

Cl

Cl

O

O

Cl

Cl

Cl

Cl

Cl

Cl

3,3',4,4',5,5'-Hexachlorobiphenyl

Dioxine-achtige stoffen1.Gezondheidsimpact van:

Dioxine-achtige stoffen

- Semivolatiel- Lipofiel en hydrofoob- Persistent en bioaccumulerend- Toxisch: acuut => chlooracne

chronisch => kanker“vetoplosbare hormonen”

- Herbiciden: “Agent Orange”

Municipal

Solid W

aste

Incin

eratio

n, air

Backy

ard B

arrel

Burnnin

g, air

Medica

l Was

te In

cinera

tion, a

ir

Secondary

Copper

Smeltin

g, air

Cemen

t Kiln

s (haz

was

te), a

ir

Sewag

e Slu

dge/lan

d applie

d, lan

d

Resid

entia

l Wood B

urnin

g, air

Coal-fir

ed U

tiliti

es, a

ir

Diesel

Truck

s, air

Secondary

Alu

minum S

meltin

g, air

2,4-D

, lan

d

Iron O

re Sin

terin

g, air

Industr

ial W

ood Burn

ing, a

ir

Bleach

ed P

ulp an

d Pap

er Mill

s, wate

r

Cemen

t Kiln

s (non-h

az w

aste)

, air

Sewag

e Slu

dge Incin

eratio

n, air

EDC/Vin

yl ch

lorid

e, air

Oil-fir

ed U

tiliti

es, a

ir

0.0

1000.0

2000.0

3000.0

4000.0

5000.0

6000.0

7000.0

8000.0

9000.0

Major US Dioxin Sources

198719952004

1.Gezondheidsimpact van:

Asbest

§ Grieks “asbestos”

§ Onverwoestbaar

§ Onvergankelijk

§ Asbest

§ Natuurproduct

§ Silicaatmineraal

§ Vezelstructuur

- Serpentijn

§ Chrysotiel

- Amfibool

§ Amosiet

§ Crocidoliet

§ Tremoliet

§ Actinoliet

§ Anthofyliet

Op grote schaal toegepast

- vanwege “unieke” eigenschappen: sterk, hittebestendig,...

- >1000 verschillende producten: beton, cement, golfdaken,...

- 1993: in 80% van alle gebouwen en installaties

- 2005: in 70% van alle gebouwen en installaties (voor 1993)

- 85% chrysotiel

0

20

40

60

80

100

1900 1925 1950 1975 2000

CHRAMOCRO

• Opname door inademing >> mond (drinkwater?)

• Schadelijke vezel

– Lengte > 5 micron

– Diameter < 3 micron

• Asbestosis: chronisch

• Mesothelioom: chronisch

• Asbestgerelateerd longkanker: chronisch

- Werkzaamheden staken enlaten onderzoeken. Materiaalniet bewerken!Asbestinventarisatie latenuitvoeren.

- Materiaal al beschadigd?Direct risico beoordeling latenuitvoeren, werkzaamhedenstaken. Materiaal/materieel oplocatie achterlaten i.v.m.herbesmetten schone locatiesof bv wagen.

- In kaart brengen van deverspreiding van het asbest.

1.Gezondheidsimpact van:- Vluchtige Organische Verbindingen (VOC's)- Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK's)- Dioxines- Asbest

met blootstellingsroute en gevolgen op korte/langetermijn

2. Belang van aangepaste kledij als beschermende factor: Percivall Pott

3.Belang van het adequaat wassen/decontamineren van de interventiekledij

4.Biomonitoring

Focus op 4 brandpunten

-1775: Pott vond verband tussen roet en teelbalkanker “dankzij”schoorsteenvegers in Engeland vs. vasteland.

- Later genoemd als “chimney sweeps carcinoma”, de 1e vorm van kankergerelateerd aan werkomstandigheden en beschermende kledij!

- Pott stelde onomwonden dat roet een “direct contact carcinogeen iswerkzaam via de huid”.

-1933: proeven op dieren toonden aan dat koolteer (om mee te schilderen)benzo(a)pyreen bevat, de 1e chemische stof waaraan eenkankerverwekkende eigenschap werd toegebedeeld.

- Pott's bevindingen hebben geleid tot de “Chimney Sweepers Act 1788”.

- de rook veroorzaakt door sigaretten vertoont verdacht vee gelijkenis metPott’s schoorsteenroet…

1.Gezondheidsimpact van:- Vluchtige Organische Verbindingen (VOC's)- Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK's)- Dioxines- Asbest

met blootstellingsroute en gevolgen op korte/langetermijn

2. Belang van aangepaste kledij als beschermende factor: Percivall Pott

3.Belang van het adequaat wassen/decontamineren van de interventiekledij

4.Biomonitoring

Focus op 4 brandpunten

1.Gezondheidsimpact van:- Vluchtige Organische Verbindingen (VOC's)- Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK's)- Dioxines- Asbest

met blootstellingsroute en gevolgen op korte/langetermijn

2. Belang van aangepaste kledij als beschermende factor: Percivall Pott

3.Belang van het adequaat wassen/decontamineren van de interventiekledij

4.Biomonitoring

Focus op 4 brandpunten

Toxicologie/gevarenvan kankerverwekkende stoffeni.k.v. brandweeractiviteiten

- Biomonitoring -

Dank U voor Uw aandacht.