Registratie blootstelling aan kankerverwekkende stoffen · van blootstelling van werknemers aan...

6Registratie blootstelling aan kankerver-wekkende stoffen

Aan de orde is het debat over de registratie door bedrijvenvan blootstelling van werknemers aan kankerverwekkendestoffen.

De voorzitter:Aan de orde is het debat over de registratie door bedrijvenvan blootstelling van werknemers aan kankerverwekkendestoffen. Ik heet welkom: de staatssecretaris van SocialeZaken en Werkgelegenheid, de sprekers die zich aangemeldhebben voor dit debat en het publiek op de tribune. Er iseen spreektijd van vier minuten.

Ik geef als eerste het woord aan de heer Van Kent namensde fractie van de SP.

De heer Van Kent (SP):

Dank, voorzitter. In de tijd dat wij hier vanmiddag dit debatvoeren, overlijdt er in Nederland iemand aan de gevolgenvan blootstelling aan kankerverwekkende stoffen op dewerkvloer. Per dag overlijden er acht mensen; dag in, daguit. Hoeveel van die dodelijke slachtoffers te voorkomenzijn, is lastig te zeggen, maar dat we er alles aan moetendoen om slachtoffers te voorkomen, is glashelder.

Daarvoor zijn afspraken gemaakt. Bijvoorbeeld dat bedrijvenhet moeten registreren als werknemers worden blootgesteldaan kankerverwekkende stoffen. Dat is niet voor niks.Registratie klinkt als papierwerk, maar dat is het niet. Doorte weten wat er waar gebeurt, kunnen maatregelen wordengenomen om herhaling te voorkomen, weet de bedrijfsartswaar de werknemer aan is blootgesteld en kunnen levensgered worden.

Nu blijkt dat bedrijven zich massaal niet aan de gemaakteafspraken houden. Maar 15% — 15%, voorzitter — van debedrijven waar het risico op blootstelling aan kankerverwek-kende stoffen zich voordoet, beschikt over die verplichteregistratie. Voor de SP is dat totaal onacceptabel. Als 85%van de bedrijven niet doet wat ze moet doen, dan is hetcompleet mis. De plicht en de afspraak zijn er. Als bijnaniemand zich eraan houdt, dan moet er gehandhaafd wor-den. Als 85% van de automobilisten op een gevaarlijkkruispunt door rood rijdt, dan treedt de politie op. Als 85%van de bedrijven haar werknemers onvoldoende beschermttegen kankerverwekkende stoffen, dan moet de Arbeidsin-spectie, tegenwoordig de Inspectie SZW, ingrijpen. Watvindt de staatssecretaris hiervan?

Dat ingrijpen doet de inspectie niet. Het aantal inspectiesen onderzoeken is sinds 2003 met een derde afgenomen:6.000 minder inspecties. Als het gaat om de nieuwe verplich-tingen voor de inspectie, die volgen uit de Arbowet die wijin 2017 hebben vastgesteld, moet er nog een besluit wordengenomen over de hoeveelheid inspecties die hierop ingezetgaan worden. We zijn al een jaar verder en die afsprakenliggen er nog niet. Wanneer komt de staatssecretaris meteen voorstel om de handhaving van de wettelijke verplich-tingen vanuit de Arbowet in te voeren, zoals het hebben

van een risico-inventarisatie, een individueel blootstellings-register en een arbeidsgerelateerd gezondheidsdossier? Isde staatssecretaris bereid daartoe met een apart voorstelnaar de Kamer te komen?

Daarnaast zijn de boetebedragen die opgelegd kunnenworden veel te laag. Een bedrijf met 500 werknemers ofmeer kan maximaal per overtreding €3.000 boete krijgen.Even ter vergelijking: een bedrijf met één tot vier werkne-mers kan maximaal €300 boete krijgen wanneer het zijnzaken niet op orde heeft. Daar zal een groot bedrijf niet vanwakker liggen. Is de staatssecretaris het met de SP eensdat, gezien de ernst van de mogelijke gevolgen van eenovertreding, de boetebedragen een lachertje zijn? Is zijbereid om bijvoorbeeld aan te sluiten bij de boetebedragendie horen bij de nieuwe privacywetgeving, die vele malenhoger liggen?

Volgens de SP moeten bedrijven niet alleen de plicht heb-ben om blootstelling aan kankerverwekkende stoffen teregistreren, maar moeten zij dat ook melden bij de InspectieSZW, beter bekend als de Arbeidsinspectie, zodat debedrijven kunnen worden aangepakt als het misgaat, zodater maatregelen kunnen worden genomen om te voorkomendat het opnieuw misgaat, en zodat bedrijven een boete kanworden opgelegd als later blijkt dat werknemers zijnblootgesteld en de inspectie niet op de hoogte was. Ookop dit punt graag een reactie van de staatssecretaris.

Dank u wel.

De voorzitter:Dank u wel voor uw bijdrage.

Dan is vervolgens het woord aan de heer Van Haga namensde VVD-fractie. We kunnen allemaal zien dat de leden vande VVD-fractie in groten getale zijn opgekomen. De heerVan Haga zal namelijk op dit moment zijn maidenspeechhouden. Dat betekent dat hij voor de eerste keer een speechhoudt in de plenaire zaal. Het is goed gebruik dat hij daarbijniet geïnterrumpeerd wordt. Ik wens hem veel succes. Hetwoord is aan de heer Van Haga.

De heer Van Haga (VVD):

Dank u wel, voorzitter. Dit is mijn eerste debat in de plenairezaal, dus u begrijpt dat ik hier met enige trots sta; trots datik in uw midden mag staan en trots dat ik mee mag helpenaan het verbeteren van ons land. Ik ben zelf opgegroeid ineen vrij en veilig Nederland en ik zal er alles aan doen omdit zo te houden en dat dit ook voor mijn kinderen zo blijft.

Met het onderwerp van dit debat heb ik, hoe vreemd hetmisschien ook mag klinken, enige persoonlijke affiniteit. Ikzal u uitleggen hoe dat komt. In de vele jaren die ik voorShell in het buitenland zat, heb ik zelf op boortorens gewerktmet gevaarlijke en ook kankerverwekkende stoffen. Gelukkigwaren de interne regels altijd enorm streng, ongeacht hetland waarin ik me bevond, en werden de regels altijdnageleefd dankzij een grondige doctrine van het bedrijf zelf.

Maar hoe goed een bedrijf het ook probeert te regelen, hetkan altijd misgaan. Ik zal nooit vergeten dat ik midden inde jungle in Gabon in West-Afrika op een gegeven momentwat medewerkers kwijt was. Ik klom een container in en

87-6-1

30 mei 2018

TK 87

Registratie blootstelling aan

kankerverwekkende stoffenTweede Kamer

daar zag ik boven op de zakken met zware chemicaliën tweemedewerkers lekker een uiltje knappen, met gevaar vooreigen leven, maar zonder dat ze dat wisten. Soms is trainen,waarschuwen, verbieden en straffen onvoldoende. Uitein-delijk hebben werknemers natuurlijk ook hun eigen verant-woordelijkheid. Honderd procent veiligheid bestaat niet,hoe graag we dit ook zouden willen. Maar dat ontslaat onsniet van de bevoegdheid, van de verplichting om hier welnaar te streven.

Dat voorzitter, brengt mij naar de kern van dit debat. Destaatssecretaris heeft aan Capgemini gevraagd om teonderzoeken hoe het gesteld is met de registratie van kan-kerverwekkende stoffen in Nederland. En de conclusie vanCapgemini is dodelijk, letterlijk en figuurlijk. Ten eerste: derisico-inventarisatie en -evaluatie, vanaf nu RI&E genoemd,wordt slechts door de helft van de bedrijven opgesteld. Enals er al een RI&E is, dan leidt die vaak niet tot preventievemaatregelen. Dan blijft het dus een papieren exercitie, endat kan niet de bedoeling zijn. Ten tweede vindt de VVDhet onvoorstelbaar dat structurele vastlegging van bloot-stellingsgegevens op individueel niveau nauwelijks plaatsblijkt te vinden.

Tot slot het arbeidsgerelateerde gezondheidsdossier. Ookhier geen fijne, en wat de VVD betreft een onaanvaardbareconclusie. De nadruk ligt op verzuimbegeleiding en slechts10% tot 20% is gericht op preventie. En bovendien wordende resultaten uit de RI&E en de blootstellingsregisters nietuitgewisseld met de bedrijfsarts. Daarom mijn eerste vraagaan de staatssecretaris: hoe komt het nou dat werkgeverszich niet aan de regels houden? Is bijvoorbeeld de RI&E tegecompliceerd en, zo ja, moeten we dan niet zorgen dathet allemaal wat eenvoudiger en duidelijker wordt, zodatwerkgevers wél een RI&E opstellen en wél preventievemaatregelen nemen?

De overheid wil dat werknemers een veiligere werkomge-ving hebben. Met de beste bedoelingen worden regelsbedacht die tot doel hebben die werknemers te beschermen.Maar werkgevers hebben natuurlijk precies hetzelfde doel.Ook zij willen dat hun werknemers beschermd worden. Alsaanpassing van de regels ertoe leidt dat deze simpeler enduidelijker worden, waarbij het uiteindelijke doel, namelijkde bescherming van die werknemers, wél gehaald wordt,dan zou dat een goede stap voorwaarts zijn. Graag eenreactie van onze staatssecretaris.

Voorzitter. De staatssecretaris heeft in haar brief van 24 meide conclusies uit het rapport onderschreven en acties aan-gekondigd. De acties bestaan uit vier elementen: bewust-wording, samenwerken aan preventie, voorlichting enkennisdeling, en handhaving en toezicht. De VVD is blij datde staatssecretaris kordaat optreedt en direct met dezeproblemen aan de slag is gegaan, maar met name hetvierde punt, over handhaving en toezicht, baart de VVDenige zorgen.

Voorzitter. Wij willen graag van de staatssecretaris horenof de Inspectie SZW hiertoe op dit moment wel voldoendein staat is. We weten ook dat er extra geld is vrijgemaaktin het regeerakkoord voor het Inspectie Control Framework.Is de staatssecretaris het met de VVD eens dat veiligheidde hoogste prioriteit moet krijgen als er gekozen moetworden op welk gebied er gehandhaafd moet worden?

Voorzitter, ik rond af. Er is een rapport, de conclusies liegener niet om, maar gelukkig heeft de staatssecretaris kordaatgereageerd en is ze onmiddellijk in actie gekomen. De VVDzal de voorgenomen acties op de voet volgen en heeft eralle vertrouwen in dat er binnen afzienbare tijd positieveresultaten gerapporteerd zullen worden.

Wij horen uiteraard graag van de staatssecretaris wanneerwe de eerste terugkoppeling kunnen verwachten. Voorzitter.Ik hoop dat ik hiermee aan uw verwachtingen heb voldaan.Dank u wel.

(Geroffel op de bankjes)

De voorzitter:Hartelijk dank voor uw bijdrage. Blijft u nog even staan, ikheb nog een toespraakje voor u. Doorgaans is het afleverenvan je eerste speech in de plenaire zaal van de TweedeKamer best een beetje spannend, maar ik denk dat ik voorallemaal kan spreken als ik zeg: daar hebben we niets vangemerkt. Wel sprak u over trots, en dat lijkt me zeer terecht,want het is een hele grote eer om volksvertegenwoordigerte zijn. Dat was u al, maar vanaf nu ook met ervaring in deplenaire zaal. Van harte gefeliciteerd. Ik schors de vergade-ring voor enkele ogenblikken, zodat we u persoonlijk kunnenfeliciteren. Dan zou ik u willen uitnodigen om hier voor hetrostrum plaats te nemen. Dank u wel.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

De voorzitter:We gaan verder met het debat over de registratie doorbedrijven van blootstelling aan kankerverwekkende stoffen.De eerstvolgende spreker is de heer Raemakers namensD66.

De heer Raemakers (D66):

Voorzitter, dank u wel. Allereerst natuurlijk de hartelijkefelicitaties aan mijn collega Van Haga. Ik denk een helemooie speech, met een persoonlijk verhaal en met eenpersoonlijke tint over het onderwerp van vandaag. Ik ver-heug mij, net als ongetwijfeld de andere Kamerleden, opeen goeie samenwerking.

Voorzitter. Wij spreken vandaag over de registratie doorbedrijven van blootstelling van werknemers aan kankerver-wekkende stoffen. Als je dat hoort — registratie, blootstel-ling, werknemers, bedrijven — dan denk je: dat zijn vrijtechnische begrippen. Maar waar het over gaat, zijn dienaar schatting 4.000 doden. In Nederland gaan er ieder jaarnaar schatting 4.000 mensen dood aan beroepsziekten. Dieberoepsziekten worden natuurlijk heel vaak veroorzaaktdoor gevaarlijke stoffen. In veel gevallen zijn dat kankerver-wekkende stoffen. Ik denk dat we met z'n allen goed voorogen moeten houden dat we het doen voor die mensen:de mensen die er ziek van worden, de mensen die overlij-den. Ik denk dat er genoeg noodzaak is voor ons, als Kamer,en ook voor de regering om er echt wat aan te doen.

Dan kom ik, voorzitter, ook bij het dilemma wat we daarbijvoelen. Want we hebben de brief van de staatssecretarisheel goed gelezen en we zien daar veel goeie dingen in:voorlichting, bewustwording, informatiedeling. Maar ik

87-6-2

30 mei 2018

TK 87



vroeg me ook wel ergens af waar de echte maatregelenblijven. Daar wil ik het vandaag graag over hebben. Aller-eerst hebben we de uitbreiding van de inspectie. CollegaVan Haga noemde dat zojuist al. Dat hebben we natuurlijkafgesproken in het regeerakkoord. We gaan er ook vanuitdat er meer capaciteit ook op dit onderwerp kan komen.Maar ik vraag me wel af hoe snel nieuw personeel kanworden opgeleid. Hoe snel kunnen er meer controlesplaatsvinden bij bedrijven? Hoe snel kan de inspectie ookop het onderdeel gevaarlijke stoffen echt effect hebben? Ikben benieuwd hoe de staatssecretaris dat ziet.

Verder wil ik namens D66 nog drie punten aangeven waarwij vragen over hebben. Het eerste punt gaat over de boe-tebedragen. We voelen wel wat voor het punt dat de heerVan Kent van de SP heeft gemaakt. We hebben de boetebe-dragen ook even opgezocht. Als je bijvoorbeeld 90 werkne-mers in dienst hebt — dan ben je toch zeker geen kleinbedrijf — kun je een bestuurlijke boete krijgen van €1.500.Dat is voor een werknemer een beetje een half maandsala-ris. Voor een werkgever is dat niet zo heel veel. Zijn dieboetebedragen wel afschrikwekkend genoeg? Kan destaatssecretaris daar misschien iets over zeggen?

In de tweede plaats de rol van bedrijfsartsen. We zien datde rol van bedrijfsartsen de afgelopen tijd is versterkt. Datis ook heel belangrijk. Er worden nu zogenaamde basiscon-tracten geïntroduceerd. In de lijn van wat de heren VanHaga en Van Kent al hebben aangegeven, vragen wij onswat af over de RI&E, de risico-inventarisatie en -evaluatie.Heel veel bedrijven gebruiken de RI&E niet, maar heel veelbedrijfsartsen kunnen die als die er wel is, niet gebruikenom de link te leggen tussen de beroepsziekte die eenwerknemer krijgt en wat misschien in de RI&E staat. In dieRI&E moet natuurlijk ook iets staan over die gevaarlijkestoffen. Ik vraag de staatssecretaris of we bijvoorbeeld indat basiscontract niet kunnen opnemen dat iederebedrijfsarts standaard de RI&E en het individuele blootstel-lingsregister ter inzage krijgt.

Voorzitter. Ik sluit af. We hebben tegenwoordig te makenmet een flexibele arbeidsmarkt. Vroeger werkte je misschieneen heel leven lang bij een en dezelfde werkgever, maartegenwoordig is dat anders. Het kan best dat een werkne-mer eerst bij werkgever A werkt met gevaarlijke stoffen endat hij daarna bij werkgever B weer met een anderegevaarlijke stof werkt en dat de kennis van wat er bij bedrijfA is gebeurd, misschien niet wordt overgedragen aan bedrijfB. Ik snap natuurlijk dat privacy ook heel belangrijk is. Wemoeten goed uitkijken dat die gegevens goed geborgd zijn.Maar het gaat wel over de gezondheid, dus hoe kunnen wehet overdragen van medische gegevens op een goedemanier doen?

Dank u wel.

De voorzitter:Hartelijk dank. Vervolgens is het woord aan mevrouwVoortman namens GroenLinks. Zou het nou zomaar zokunnen zijn dat we vandaag de eerste speech van iemandin de plenaire zaal meemaken én de laatste speech vaniemand?

Mevrouw Voortman (GroenLinks):

Dat klopt, voorzitter. Toen ik net al die VVD-Kamerledenzag, dacht ik: wat aardig dat ze er speciaal voor mij zijn!Maar helaas hebben ze weer andere werkzaamheden tedoen.

De voorzitter:Het wordt opgemerkt; dat kan ik zeker zeggen. We hebbener alleen geen speciale vorm voor. Maar dit is uw laatstespeech begrijp ik hieruit.


Dat klopt. Het is mijn laatste speech in een plenair debat.Morgen spreek ik nog wel in een algemeen overleg.

De voorzitter:Zet hem op! Het woord is aan u.


Dat zal ik doen, voorzitter.

Voorzitter. Ongeveer een kwart van de Nederlandsebedrijven werkt met gevaarlijke stoffen. Door het werkenmet gevaarlijke stoffen worden medewerkers blootgesteldaan een verhoogd risico op bijvoorbeeld longaandoeningenof kanker. Zo'n 3.000 mensen per jaar sterven aan een gevalvan kanker dat zij oplopen op het werk. Je zou dus mogenverwachten dat alles op alles wordt gezet om te voorkomendat iemand ziek wordt door zijn werk, maar helaas is datnog niet voldoende het geval. Onlangs bleek dat bedrijvenlaks zijn met het registreren in hoeverre individuele mede-werkers worden blootgesteld aan kankerverwekkendestoffen. Ook maken ze niet voldoende risicoanalyses enwordt informatie van verschillende deskundigen te weinigmet elkaar gedeeld. Het gevolg is dat bedrijven geen com-pleet beeld hebben van de gezondheidsrisico's voor hunwerknemers. GroenLinks vindt dat zorgelijk.

Voorzitter. Ik denk dat veel bedrijven heus wel weten datze een gezonde werkomgeving moeten bieden aan hunwerknemers. Ze zijn misschien niet altijd helemaal preciesop de hoogte van alle wettelijke verplichtingen die daarbijkomen kijken, maar daar wordt door deze staatssecretarisop zichzelf wel aan gewerkt. Maar voor bedrijven geldt ookdat de businesscase moet kloppen. Het onderzoek laat ziendat bedrijven daaraan twijfelen. Ze vragen zich af wat voornut al die registratie heeft en denken: het is een papierenwerkelijkheid en kost vooral geld; daarom focussen we onsvooral op verzuim. Bedrijven moeten het idee hebben datzij met deze instrumenten daadwerkelijk gezondere mede-werkers krijgen en verzuim kunnen voorkomen, maar zowerkt het niet helemaal. Want de gevolgen van het werkenmet gevaarlijke stoffen worden vaak pas laat zichtbaar, alsiemand allang uit dienst is. Werkgevers worden dus nietgeconfronteerd met de gevolgen en hebben dus geenprikkel om iets aan preventie te doen. Dan lijkt het er dusop dat de financiële kortetermijnbelangen van bedrijvenzwaarder wegen dan de langetermijngezondheidseffectenvoor hun werknemers. Wij vinden het daarom belangrijkom de positie van de werknemers te versterken. Zij moetenzich goed bewust zijn van de risico's en zij moeten in een

87-6-3

30 mei 2018

TK 87



positie komen waarin zij een vuist kunnen maken richtinghun werkgever. Maar het onderzoek laat zien dat werkne-mers niet voldoende op de hoogte zijn van hun rechten.Nog niet de helft van de werknemers weet dat zij inzage-recht hebben in allerlei gegevens over een gezonde werk-omgeving. Bedrijfsartsen geven aan dat maar een derdevan de ondernemingsraden hun functie op het gebied vangezond en veilig werken ook echt inzet. Dat is natuurlijkveel te weinig. Hier valt dus nog een wereld te winnen. Inde brief van de staatssecretaris mis ik dit onderwerp volle-dig. Daarom vraag ik hier hoe de positie van werknemersen hun vertegenwoordiging kan worden versterkt. Hoe zietde staatssecretaris haar rol hierin?

Uiteraard heeft ook de inspectie een belangrijke taak. Destaatssecretaris geeft aan dat de inspectie kan inzetten oppreventie en bewustwording, kan motiveren en bij bedrijvenaandacht kan vragen voor dit onderwerp. Ik denk dat ditonderzoek laat zien dat dit bij lange na niet genoeg is.Motiveren en aandacht vragen heeft weinig zin als debedrijven het nut er niet van in willen zien en het maar teduur vinden. Handhaving lijkt mij meer op zijn plaats. Heeftde staatssecretaris een beeld van het aantal bewuste ennotoire overtreders en van het aantal gelegenheidsovertre-ders? Wat vindt zij van de suggestie van de FNV ombedrijven te verplichten gegevens over kankerverwekkendestoffen te melden bij de inspectie?

Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:Dank u wel. Er is een vraag voor u van de heer Van Haga.


Toch een korte interruptie. Mevrouw Voortman legt hetfinanciële plaatje — zij noemt het een businesscase — neerbij de werkgevers en noemt vervolgens de bewustwordingbij de werknemers. Denkt zij niet dat er ook een mogelijk-heid is om een enorme verbetering te realiseren door juistde bewustwording bij werkgevers te verbeteren?


Ja, ik denk dat de heer Van Haga daar een goed punt heeft.Het is ook belangrijk dat we de bewustwording van werkge-vers verbeteren. Ik denk dat er inderdaad ook wel werkge-vers zijn die de regels misschien onbedoeld niet goed vol-gen. Dus, inderdaad: daar moet ook aan gewerkt worden.Tegelijkertijd vrees ik ook wel dat er soms sprake is vanonwil van werkgevers, omdat zij zelf niet het directe belangervan zien.

Dit geeft mij trouwens wel de kans om de heer Van Haganog even geluk te wensen met zijn maidenspeech.

De voorzitter:Dank u wel voor uw bijdrage.

Het woord is aan de heer De Jong namens de fractie vande PVV.

De heer De Jong (PVV):

Dank u wel, voorzitter. Vandaag spreken wij over de manierwaarop bedrijven omgaan met hun werknemers die werkenmet gevaarlijke stoffen. Dat is een belangrijk onderwerp,zeker als je bedenkt dat er in Nederland 1 miljoen mensenzijn die dag in, dag uit werken met gevaarlijke stoffen,kankerverwekkende stoffen. En niet zonder risico. Sterkernog, één op de zes werknemers loopt het risico om ziek teworden, om als gevolg van het werk astma, COPD of long-kanker te krijgen. Anno 2018 sterven naar schatting zelfs4.100 mensen door beroepsziekten; 3.000 van hen stervendoor te werken met gevaarlijke stoffen. Ieder jaar weer.

Voorzitter. Dit zijn schokkende cijfers. Dit zou anno 2018toch niet meer mogelijk moeten zijn. Je zou toch denkendat bedrijven er alles aan doen om het risico voor hunwerknemers zo klein mogelijk te maken, om persoonlijkleed voor hun werknemers te voorkomen? Je zou dan tochook denken dat bedrijven zich, in het belang van het bedrijfzelf en van zijn medewerkers, gewoon houden aan de wet-telijk bepaalde regels? Want het is toch de primaire verant-woordelijkheid van de werkgever om voor zijn werknemerseen veilige en gezonde werkomgeving te organiseren? Hoekan het dan toch zo zijn dat volgens het onlangs gepresen-teerde rapport van Capgemini — geschreven in opdrachtvan deze staatssecretaris; hierover spreken wij vandaag —in de praktijk blootstelling aan gevaarlijke stoffen op indivi-dueel niveau kennelijk nauwelijks wordt geregistreerd? Hoeis dat mogelijk? Dat is mijn eerste vraag aan de staatssecre-taris.

Kan de staatssecretaris aangeven hoe ernstig het probleemdat in het rapport wordt geschetst, landelijk is? Om hoeveelbedrijven gaat het in de praktijk? Hoe representatief is ditrapport? Is de staatssecretaris het met de PVV eens datwerkgevers hun verantwoordelijkheid moeten nemen? Isde staatssecretaris het met de PVV eens dat bedrijven dieaantoonbaar laks zijn met het registreren en beschermenvan hun werknemers zich kapot moeten schamen en keihardmoeten worden aangepakt? Zo ja, welke sancties zijn erdan inmiddels opgelegd aan bedrijven die de regels aanhun laars lappen?

Voorzitter, ik rond af. Ziek worden, en in het ergste gevalzelfs sterven, omdat je op je werk in aanraking bent geko-men met gevaarlijke stoffen en bedrijven die zich vervolgenslaks opstellen: dit is zeer ernstig en het zou anno 2018 nietmogen gebeuren. Ik verwacht dan ook van deze staatsse-cretaris actie.

Dank u wel.

De voorzitter:Dank u wel. Tot slot in de eerste termijn van de Kamer ishet woord aan de heer Pieter Heerma namens de fractievan het CDA.

De heer Pieter Heerma (CDA):

Dank u, voorzitter. Volgens mij is in deze Kamer het besefbreed aanwezig hoe belangrijk het is dat werkgevers zichbewust zijn en rekenschap geven van de rol die zij hebbenbij het bieden van een veilige werkomgeving voor hun

87-6-4

30 mei 2018

TK 87



werknemers. Ik denk ook, blijkens de debatten die we deafgelopen jaren hebben gevoerd, dat er in de Kamer zorgenzijn over de vraag of werkgevers zich daar altijd voldoendebewust van zijn. Dat is denk ik ook de reden waarom beginfebruari Kamerbreed steun is gegeven voor het debatver-zoek door de heer Van Kent van de SP naar aanleiding vanhet Capgeminirapport, waar toch zorgwekkende resultatenuit komen. De brief van de staatssecretaris plaatst deweging van dat rapport binnen kaders, hoe representatiefhet is. Maar ik vind ook dat ze zich rekenschap geeft van dezorgen die erin staan. Er staan goede maatregelen in. Dezebetreffen zowel de bewustwording als de handhaving, omdit op te gaan pakken. Dus ik wil daar steun voor uitspreken.

Ik heb echter ook een aantal vragen. Een deel daarvan is aldoor voorgangers gesteld. De rol die de bedrijfsarts in ditgeheel heeft, is per juni van vorig jaar aangepast. Hij heefteen grotere rol om de werkgever erop te wijzen. Ik denk dathet heel belangrijk is dat dit gebeurt. Het is ook belangrijkdat de staatssecretaris de bedrijfsartsen weer wijst op hunverantwoordelijkheid om dat te doen. Want dat kan namelijkde bewustwording bij werkgevers vergroten, maar wellichtook bij werknemers. Daar had mevrouw Voortman hetzojuist over. Die bedrijfsarts kan daar een goede rol inspelen.

Ik denk dat het heel goed is dat de staatssecretaris voorne-mens is om een gespecialiseerd inspectieteam op te zettendat gericht is op het werken met dit soort stoffen en hetbelang dat er gehandhaafd wordt als bedrijven er niet vol-doende naar handelen. Helemaal aan het einde van de briefheeft de staatssecretaris het over het belang van handha-ving en ook over het belang van een veiligheidscultuur. Ikdenk dat dit heel belangrijk is. Ik ben benieuwd naar hetantwoord op de vragen die de collega's van zowel de SPals van D66 hebben gesteld over de hoogte van de boetes.Maar ik wil dit ook verbreden naar de vraag welke rol deinspectie kan pakken om die veiligheidscultuur verder tebevorderen.

Dan kom ik nog op een ander onderwerp. We hebben eer-der, eind vorig jaar, een debat gehad over bedrijfsongeval-len. Toen heb ik samen met collega Van Haga een motieingediend die zegt dat de inspectie in het geval vanbedrijfsongevallen verplicht verbeterplannen voor de vei-ligheid zou kunnen opleggen. Ik ben benieuwd of destaatssecretaris kan aangeven hoever zij is met de uitwer-king daarvan. Ze wilde dit positief oppakken. Het gaatnamelijk in dit soort vraagstukken ook om een inspectie dieniet alleen boetes oplegt — die boetes moeten hoog enafschrikwekkend genoeg zijn — maar ook kan zeggen datde veiligheidscultuur niet goed is en dat dit gevolgen heeftvoor werknemers, bijvoorbeeld omdat er een risico is datze aan gevaarlijke stoffen worden blootgesteld. De inspectiemoet kunnen zeggen: wij eisen dat jullie dit verbeteren.Indachtig de motie die we toen in het kader van bedrijfson-gevallen hebben ingediend, waarvan een nadere uitwerkingkomt, zou ik ook graag een reflectie van de staatssecretarishebben over welke rol de inspectie kan spelen om die vei-ligheidscultuur niet alleen via bewustwording maar ookjuist via, wat ik dan noem, preventieve handhaving, tebevorderen.

Dank u, voorzitter.

De voorzitter:Dank u wel. Daarmee zijn we aan het einde gekomen vande eerste termijn van de Kamer. De staatssecretaris heeftverzocht om een korte schorsing om de beantwoordingvoor te bereiden.

De vergadering wordt van 15.50 uur tot 16.05 uur geschorst.

De voorzitter:De staatssecretaris staat in de startblokken voor de beant-woording. In de voortzetting van het debat over de registra-tie door bedrijven van blootstelling van werknemers aankankerverwekkende stoffen geef ik het woord aan destaatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheidvoor haar beantwoording in eerste termijn. Het woord isaan de staatssecretaris.

Staatssecretaris Van Ark:

Voorzitter, dank u wel. Laat ik ook beginnen met het uitspre-ken van een hartelijke felicitatie aan de heer Van Haga voorzijn maidenspeech en zijn entree in deze arena. Het is eenbijzonder debat om dat te doen, want het gaat echt overiets majeurs.

Ik denk dat we ons allemaal wel die jaarlijkse afschuwelijkenieuwsuitzending voor de geest kunnen halen waarin onswordt gemeld hoeveel dodelijke verkeersslachtoffers datjaar zijn gevallen. In 2017 waren dat er 613, 613 mensen dieniet meer thuiskwamen. Als je op straat aan mensen vraagtof zij weten hoeveel verkeersdoden er vallen, denk ik datwe wel ongeveer op dit aantal uitkomen. Tegelijkertijd iser het grote onbekende getal, dat hier vandaag een aantalkeer gepasseerd is, van 4.100 mensen per jaar die door eenarbeidsgerelateerde beroepsziekte overlijden, van wie 3.000mensen door gevaarlijke stoffen. Daarmee zijn gevaarlijkestoffen oprecht een sluipmoordenaar te noemen. Het is dusvan het grootste belang dat we daar de aandacht aan gevendie het onderwerp verdient, want ik wil heel graag datmensen zich beschermd weten en dat iedereen die 's och-tends de deur uitgaat, 's avonds ook weer thuiskomt enweet dat dat, na verloop van een aantal jaren, ook nogsteeds het geval mag zijn. Ik kan me dus heel goed vindenin de zorgen zoals die verwoord zijn door de Kamerledenen door de vele mensen die ik spreek over dit onderwerp.

Laat ik me daar in deze zaal ook maar eens heel helder oppositioneren. Ik ben zeker niet van de school die zegt: hetkomt allemaal vanzelf goed als je niks doet. Maar ik benook niet van de school die zegt: als je maar alles regelt endichtregelt, komt het vanzelf goed. Ik denk dat de waarheidwat dat betreft in het midden ligt. Als we kijken naar defeiten die onder deze problematiek liggen, zien we inder-daad dat uit het onderzoek blijkt dat te weinig bedrijveneen risico-inventarisatie en -evaluatie invullen, dat te weinigbedrijven registreren wie met gevaarlijke stoffen in aanra-king komt en dat te weinig bedrijven registreren wat hetmedisch dossier is van de werknemers. Ook al kunnenbedrijven die niet alles goed registreren, op andere manie-ren wel degelijk voor hun werknemers zorgen en ook alontstaat er, als er niet een-op-een aan deze criteria is vol-daan, niet per definitie een levensgevaarlijke situatie, tochvind ik het heel erg belangrijk dat we hier met elkaar con-stateren dat we deze zaken niet voor niets bij wet hebben

87-6-5

30 mei 2018

TK 87



geregeld. Ik vind het dan ook van belang om hier tegen aldie organisaties te zeggen dat zij zich aan deze plicht moe-ten houden, dat het niet oké is dat dat niet gebeurt. Hetmoet echt beter. Wat mij betreft gaan we nu ook doen watwe afgesproken hebben en gaan we werken aan bewust-wording. Ik zeg het iedereen na die zegt dat wetten op zichniet het enige zijn wat ervoor gaat zorgen dat we hier aanveilige situaties gaan werken. Bewustwording is van belang,maar kan nooit alleen bestaan. Samen werken aan preventieis inderdaad noodzakelijk. Daarbij valt te denken aan hetgeven van goede voorlichting en kennisdeling, maar zekerook — dat is door meerdere Kamerleden genoemd —handhaving en toezicht als stok achter de deur.

Uw Kamer heeft daar vragen over gesteld. Die loop ik graaglangs. Ik zal dat in deze volgorde doen. Ik wil eerst ingaanop de vragen die gesteld zijn en de opmerkingen diegemaakt zijn over de risico-inventarisatie en -evaluatie.Daarna wil ik ingaan op het beleid ten aanzien van gevaar-lijke stoffen. Daarna wil ik vragen met betrekking tot debedrijfsarts beantwoorden. Dan wil ik ingaan op de werkne-merspositie en vervolgens ook nog kort op het toezicht ende vragen die daarover zijn gesteld.

De voorzitter:Hartelijk dank. Ik tel zo snel even vijf blokjes. Ik stel dewoordvoerders voor om steeds aan het eind van een blokjeeventuele vragen te stellen.

U vervolgt uw betoog.


Voorzitter. Ik sprak al over de risico-inventarisatie en -eva-luatie. Het is een verplichting voor bedrijven om in kaart tebrengen hoe het in hun organisatie gesteld is. Verschillendefracties vroegen naar de boetes op dat gebied. De Kamerle-den van de SP, D66 en het CDA vroegen of de boetes voorhet niet hebben van zo'n risico-inventarisatie hoog genoegzijn. De heer Van Kent vroeg: kunnen we niet aansluiten bijde hoogte van de boetes in bijvoorbeeld de AVG?

Uit onderzoek van de inspectie naar redenen waaromwerkgevers geen risico-inventarisatie en -evaluatie hebben,wordt de hoogte van de boete niet genoemd. Dat geef ikook aan in de richting van de heren De Jong en Van Haga,die daar ook vragen over hebben gesteld. Wat zijn dan welredenen die bedrijven aangeven? De meest genoemdereden is het ontbreken van kennis. Vandaar ook het belangvan bewustwording. Een veelgenoemde reden is het nietnodig vinden om documentatie te laten opstellen overrisico's die als bekend worden verondersteld. Ik vind datzorgelijk, dus ik denk dat het van belang is dat we ookinvesteren in betere kennis over de risico-inventarisatie en-evaluatie, en ook in de vereenvoudiging daarvan. Aanslui-ten bij de hoogte van boetes zoals die in de privacywetge-ving gelden, zou — zeg ik heel eerlijk — wel goed zijn voorhet rechtvaardigheidsgevoel, maar omdat het niet wordtaangegeven als belangrijkste reden om deze verplichtingin te voeren, denk ik dat dat op dit moment niet opportuunis.

De heer Van Haga vroeg of de risico-inventarisatie en -evaluatie te complex is en of we ervoor moeten zorgen datdie eenvoudiger wordt. Het is altijd goed om te streven naarvereenvoudiging, maar de inhoud en de omvang van de

RI&E worden onder andere bepaald door de gevaren en derisico's in een bedrijf, de complexiteit van het productiepro-ces en de omvang van het bedrijf. Dus in algemene zinzeggen dat het eenvoudiger moet zijn, dat gaat iets te snel.Het is vooral zaak om dat te doen wat praktisch hanteerbaaris.

Wat ik een goed instrument vind, zijn bijvoorbeeld debranche-RI&E's. Die kunnen kleine bedrijven ondersteunenen de RI&E ook eenvoudiger maken. Daarmee hebbenmensen ook een handvat om te kijken wat in hun organisa-tie kan gaan werken. We kunnen ook gebruikmaken vannieuwe technologische mogelijkheden, we kunnen bijvoor-beeld met filmpjes en plaatjes werken. Daarmee kun je ookde branche-RI&E eenvoudiger, interactiever en begrijpelijkermaken.

Voorzitter. Dat was wat ik had verzameld over de risico-inventarisatie en -evaluatie.

De voorzitter:Hartelijk dank. Ik zie dat dat enige vragen heeft opgeroepen.Ik geef als eerste het woord aan de heer Van Kent van deSP.


Dank, voorzitter. Dank voor de antwoorden van de staatsse-cretaris. Ik hoor haar zeggen dat de hoogte van de boeteniet is aangegeven als reden waarom werkgevers het aldan niet registreren. Maar als we een heel handhavingsap-paraat gaan optuigen, als we inspecteurs gaan inzetten omwerkgevers te controleren, en ze kunnen een kleine werkge-ver niet meer dan €300 boete opleggen ... Zouden we datniet om kunnen draaien? Zou een heel hoge boete niet juistde reden voor een werkgever kunnen zijn om wél te voldoenaan de verplichting die de wet stelt?


Ik had deze vraag eigenlijk onder het instrumentarium vande inspectie geschaard, maar het is misschien ook wel goedom daar nu een antwoord op te geven. Het is wel zo dat deinspectie hierop toeziet en ook boetes kan uitdelen. Maarspecifiek, op de vraag waarom organisaties geen RI&Ehebben gemaakt, geven zij niet aan dat dat vanwege dehoogte van de boete is. Zij hebben dat niet gedaan, omdatzij denken dat er zo veel bekend is over het gebruik vangevaarlijke stoffen in hun bedrijf, dat dat niet nodig is.Daarom zie ik de relatie niet tussen de hoogte van de boetesen dit instrument, hoewel het voor het rechtvaardigheids-gevoel, zeker ook in deze discussie, goed zou zijn. Het moetvoor organisaties gewoon zijn dat zij dit in hun administratieopnemen.


Dat is precies mijn punt. U vraagt organisaties waarom zeniet registreren en die geven aan dat de boetes daar geenreden toe geven. Dat is nogal logisch, want die boetes zijnidioot laag. Met andere woorden: als die boetes hoog zou-den zijn, zou dat voor een organisatie wel een reden kunnenzijn om aan de wettelijke plicht te voldoen. Ik snap deargumentatie van de staatssecretaris dus absoluut niet.

87-6-6

30 mei 2018

TK 87




Als het krijgen van een boete geen reden is om iets wel ofniet te doen, dan moet je op zoek naar andere vormen. Danis bewustwording heel belangrijk. Als de inspectie gaathandhaven, controleert zij op verschillende onderdelen vanhet beleid en kan zij ook boetes stapelen. Wat dat betreft isdit één element in het handhavingsinstrumentarium vande inspectie, maar er zijn er nog meer. Is er een relatie tus-sen de hoogte van de boetes en de aanwezigheid van deRI&E? Uit ons onderzoek blijkt dat dit niet het geval is.Daarom ga ik op zoek naar meer opportune mogelijkhedenom dit wel voor elkaar te krijgen.

De voorzitter:De heer Van Kent, tot slot.


Ja, voorzitter, tot slot. Als die boetes zo idioot laag zijn,begrijp ik dat het voor organisaties inderdaad geen redenis om zich aan de wet te houden. Dat is precies de redenwaarom de SP-fractie ervoor pleit om die boetes te verho-gen. Daarom zal ik in de tweede termijn daartoe een motieindienen.

De voorzitter:De staatssecretaris mag daar nog op reageren, als zij datwil. Anders is het woord aan de heer Raemakers voor zijninterruptie.


Ik denk dat het ook een beetje gaat over het management-beeld. Wat heb je nou voor managementbeeld? Wat is jebeeld van werkgevers? Ik denk niet dat werkgevers slechtemensen zijn. Ik denk dat ook werkgevers intrinsiek gemoti-veerd zijn om te zorgen voor veilige omstandigheden ophet werk. Ik denk dat werkgevers ook heel erg schrikken alsdat niet het geval blijkt te zijn. Dus ik kan mij goed voorstel-len dat de staatssecretaris zegt dat "boetes" niet het eersteis wat een werkgever noemt. Maar dan vragen we duseigenlijk naar de intrinsieke motivatie van een werkgever.Zouden we niet kunnen onderzoeken — ik zeg dus niet datwe het moeten doen — of werkgevers zich meer bewustzijn van de risico's als de boetes omhooggaan en of datdan een soort prikkel is om de goede dingen op dit punt opte nemen in de RI&E?


Ik zou vooral willen kijken wat werkt. Ik snap het, maar uitalle onderzoeken blijkt dat het probleem de bewustwordingis. Als werkgevers zeggen "de informatie over die gevaar-lijke stoffen is eigenlijk wel op andere plekken bekend, duswaarom zouden we dat doen?", dan hebben we op ditmoment een aantal mogelijkheden om een stap verder tegaan. Ik kom verderop in het betoog ook nog over de rolvan de bedrijfsartsen te spreken. Die kunnen zeggen: ik wilinzage in de RI&E. Ik kom ook nog op de rol van de onder-nemingsraad en de rol van werknemers. Er zijn dus nogeen aantal stappen te zetten die, zeker omdat het gaat ombewustwording, in mijn beleving effectiever zijn dan hetverhogen van boetes.


Ik denk ook dat bewustwording soms samengaat methogere boetes. Ik zal even een voorbeeld geven. Ik noemhet gebruik van alcohol in het verkeer. De afgelopendecennia hebben we echt heel erg duidelijk gemaakt datalcohol in het verkeer not done is. Tegelijkertijd hebben wede straffen daarvoor best wel flink verhoogd ten opzichtevan decennia geleden. Je ziet dat juist dat gecombineerdebeleid effect heeft. Dus ik vraag de staatssecretaris tochnog een keer: zou zij op een of andere manier kunnen kijkenhoe het verhogen van boetes tot prikkels kan leiden bijandere dingen en hoe dat ervoor kan zorgen dat een werk-gever uit zichzelf meer aan preventie gaat doen? Dat sluitook aan bij wat de heer Heerma eerder al zei.


Nogmaals, ik vind dit laakbaar. Ik wil daar graag ook eennormatief oordeel tegenover stellen. De kans dat je eeninspectie krijgt, is laag. Dat is relevanter dan de hoogte vaneen boete. Een van de dingen waar ik veel aan op wil han-gen, is de uitbreiding van de inspectie, waar we later ditjaar ook over komen te spreken. Dan gaat het bijvoorbeeldover de frequentie waarmee geïnspecteerd kan worden. Dereden dat de inspectie nu minder aanwezig kan zijn dan wezouden willen, is dat er reactieve aanwezigheid moet zijnterwijl de capaciteit voor preventieve aanwezigheid ofinspecties op dit moment beperkt is. Maar daar gaan weeen forse uitbreiding op plegen. Ik zie het vooral in de uit-breiding van dat instrumentarium. Ik denk dat we de discus-sie in die zin integraal bij de uitbreiding moeten voeren, inplaats van hier nu te zeggen dat we dit gaan doen, terwijlhet onderzoek niet aangeeft dat dit de oorzaak is.


Allereerst: de staatssecretaris hoeft natuurlijk niet te kiezenvoor of-of. Je zou ook en-en kunnen doen. Je zou meerkunnen doen aan bewustwording en daaraan gekoppeldzou je ervoor kunnen zorgen dat bedrijven het heel goedin hun oor knopen dat het van heel groot belang is dat desancties die eraan gekoppeld zijn strenger worden. In iedergeval zouden we ervoor moeten zorgen dat die zwaarderworden. Dat is een opmerking vooraf.

Aan het begin van dit debat stel ik nu de volgende vraag,omdat die essentieel is voor het beleid. Wij hebben hetCapgeminirapport. Daarin staat van alles en nog wat — datis ook de aanleiding waarom wij dit debat vandaag voeren— met name over het aantal slachtoffers die overlijden aankanker door het werk dat zij hebben verricht. Ik zou graagvan de staatssecretaris willen weten hoe dit rapport zichverhoudt met de praktijk. Over hoeveel bedrijven hebbenwij het precies? Hoe representatief is het rapport?


Ik zou nog op die vraag van de heer De Jong zijn gekomen,maar ik zal het antwoord nu naar voren halen. Ik vind toe-zicht en handhaving een essentieel onderdeel van wat wijhier met elkaar aan het doen zijn. Hoewel bewustwording,evenals voorlichting en preventie, een heel grote plek heeftin wat wij aan het doen zijn, kan dit niet zonder toezicht enhandhaving. Wel is het zo dat wij, op basis van de afsprakendie wij met elkaar hebben gemaakt, werken aan de uitbrei-ding van het toezicht en de handhaving. In het derde

87-6-7

30 mei 2018

TK 87



kwartaal van dit jaar nemen wij daarover met elkaarbesluiten. Ik wil echter de indruk voorkomen dat wij toezichten handhaving hier als sluitstuk zouden zien. Wat mij betreftis het een essentieel onderdeel.

De heer De Jong vraagt naar feiten en cijfers. In 3% van debedrijven in Nederland is het risico op kankerverwekkendestoffen aanwezig, maar niet adequaat beheerst. Dat zijncijfers die hun bron vinden in Arbo in Bedrijf 2016. Wat iknu aangeef komt ook uit de brief van 24 mei. 80% van debedrijven waar werknemers kunnen worden blootgesteldaan kankerverwekkende stoffen, de risicobedrijven, neemthier maatregelen tegen. In 80% van de bedrijven wordendus maatregelen genomen.

Van de risicobedrijven heeft 5% de verplichte aanvullendeblootstellingsregistratie van werknemers. 15% registreertwerknemers of stoffen. Van de bedrijven met meer dan 100werknemers is dat 34%. Die cijfers zitten wat mij betreft aande verkeerde helft, dus die moeten wij verbeteren.


In het rapport van Capgemini staat op pagina 15: de resul-taten geven geen representatief beeld van de praktijk. Aande hand van dat rapport is dit debat aangevraagd. Eén dingweten we wel zeker, namelijk dat 4.100 mensen per jaarsterven aan een beroepsziekte en 3.000 daarvan doorgevaarlijke stoffen. Ik haal dit naar voren omdat dit mis-schien de urgentie van het probleem aangeeft. Ik geloofheus wel dat de staatssecretaris die urgentie voelt, maardie krijgt wellicht wat meer waarde als wij ons realiserendat het elk jaar om 3.000 mensen gaat die sterven doorwerken met kankerverwekkende stoffen. Met anderewoorden: is de staatssecretaris bereid om de Kamer van-daag nog aan te geven dat de handhaving wat SZW betrefttopprioriteit krijgt? En dat het doel van de staatssecretarisis om het risico van het jaarlijkse aantal doden drastisch teverminderen? Kan zij dat toezeggen?


Specifiek wat het onderzoek betreft: het klopt inderdaad,en dat geeft het rapport ook aan. Het is, in onderzoekster-men, een kwalitatief en exploratief onderzoek en daarmeeniet representatief, maar we beschikken wel over cijfers endie zijn zeer zorgwekkend. Wij moeten ook heel scherp zijnop wat het rapport concludeert, namelijk dat de arbobeleids-cyclus hapert. Daarom heb ik ook aangegeven, hoezeer hetook van belang is dat bedrijven de daartoe wettelijk ver-plichte instrumenten invoeren, zoals de registraties, datniet een-op-een te zeggen is dat het dus tot een levensge-vaarlijke situatie leidt als je die registraties niet hebt. Het iswel zo dat je die bescherming mag verwachten van jewerkgever en dat we die instrumenten niet voor niets wet-telijk hebben verankerd, want die leiden tot een beterebescherming en een beter bewustzijn. Ik wil van harte toe-zeggen dat de bescherming en de veiligheid, gezond enveilig werken, een topprioriteit van mij is. Ik wil u ook welbekennen dat ik, ook bij het lanceren van de campagne omgevaarlijke stoffen als sluipmoordenaar tegen te gaan, meecht rot ben geschrokken van deze cijfers. Ook in de ronde-tafelgesprekken heb ik met mensen gesproken over hoe inde praktijk het belang van veilig en gezond werken onderdruk kan komen te staan en hoe je dus ook hiermee ommoet gaan. Wat mij betreft heeft het topprioriteit.

Bij de uitwerking van het ICF, om het maar gelijk heel con-creet te maken, hebben we gezegd "gezond en veilig wer-ken", maar bijvoorbeeld psychosociale arbeidsfactorenspelen ook een rol. En dus vind ik dat we in het derdekwartaal van dit jaar ook met elkaar naar die besluitvormingmoeten kijken. We koersen op een verdeling. Die verdelingzit voor een groot deel bijvoorbeeld op eerlijk werk. Wekoersen ook op de inzet van een aantal maatregelen omgevaarlijk werk beter te inspecteren, bijvoorbeeld met teamsdie naar bedrijven gaan die grote risico's met zich meebrengen. Maar de besluitvorming over de verdeling van demiddelen en de keuze van de prioriteiten ligt in het derdekwartaal bij de Kamer voor in het plan van de inspectie.

De voorzitter:De heer De Jong tot slot op dit punt.


Dat is precies mijn punt. Het gaat om zo veel slachtoffers.Ik kan me voorstellen dat de staatssecretaris zich rot isgeschrokken, maar het is niet een nieuw feit. Het is iets watal jaren het geval is. Ik hoop dus ook dat de staatssecretarisvandaag kan toezeggen dat ze niet over een paar wekenkan aangeven hoe de verdeling van die middelen eruitziet,maar dat we ervoor gaan zorgen dat het op nummer éénkomt staan, want wat mij betreft krijgt het alle prioriteit.Natuurlijk heeft het topprioriteit en dat begrijp ik zelf ookwel, maar het moet ook in daden worden omgezet. Dat wilzeggen dat het op nummer één komt te staan en dat weervoor gaan zorgen dat het aantal slachtoffers drastischnaar beneden gaat. Het liefst zou ik zien dat het naar nulgaat. Ik neem aan dat de staatssecretaris dat ook wil, maardan wil ik dat wel terugzien in de daden. Kan de staatsse-cretaris dus toezeggen dat het op nummer één komt testaan en dat het de bijbehorende prioriteit krijgt?


Als je de discussie voert of je het belangrijker vindt datiemand keurig het minimumloon verdient of dat iemandzich zo beschermd weet dat hij niet overlijdt als gevolg vanzijn werk, dan is het menselijkerwijs logisch dat je de keuzemaakt voor het tweede. Tegelijkertijd hebben wij in dezezaal regelmatig met elkaar debatten over wat we van belangvinden en waar de inspectie op moet handhaven. Zo haddenwe vorige week nog een debat over het bestrijden vanarbeidsdiscriminatie. In relatieve zin is dat niet te vergelijkenmet een situatie waarin mensen overlijden door hun werk,maar het is ook een belangrijke handhavingsprioriteit vande inspectie.

Ik vind het van belang om hier aan te geven dat we koersenop de besluitvorming aan de hand van het ICF. Daar zit eengrote component "eerlijk werk en gezond en veilig werk"in. Ik vind het van belang dat we hier in het najaar metelkaar integraal die afweging kunnen maken en dat deKamer dat ook bewust doet. Deze debatten helpen omdaaraan prioriteit te geven.

De voorzitter:De staatssecretaris vervolgt haar beantwoording. Als ik hetgoed heb begrepen, is ze nu bij het tweede blokje over hetbeleid voor gevaarlijke stoffen.

87-6-8

30 mei 2018

TK 87




Dat klopt, voorzitter.

De heer Van Haga vroeg wat ik ga doen om de beschermingvan werknemers tegen gevaarlijke stoffen te verbeteren.De heer Raemakers vroeg: waar blijven de echte maatrege-len? De heer De Jong gaf in het debat terecht aan dat hetallereerst de werkgevers zijn die een primaire verantwoor-delijkheid hebben. Mijn inzet is er dan ook vooral op gerichtom werkgevers hiertoe aan te zetten, als het moet metwettelijke verplichtingen. Ik doe dat niet alleen door dewettelijke verplichtingen die nu in de wet staan te verduide-lijken en te agenderen maar ook door de bewustwordingte verhogen en door te handhaven. De Inspectie SZW zethierop in met het programma Bedrijven met gevaarlijkestoffen. Hierin worden instrumenten ontwikkeld voorwerkgevers en werknemers en er vinden ook inspectiesplaats.

Op 14 mei heb ik het Programma beroepsziekten gelan-ceerd. Dat richt zich in ieder geval de eerste twee jaar ophet voorkomen van beroepsziekten door stoffen. Het verbe-teren van de samenwerking tussen beroepsgroepen staathoog op de agenda evenals het stimuleren van preventievemaatregelen op de werkvloer. Om het maar eens heelpraktisch te maken: denk bijvoorbeeld aan de automonteurin een garage. We kennen allemaal de beelden van vroeger,waar iemand tot aan zijn ellebogen in het vet zat. Maar doorgoede afzuiging en goede persoonlijke beschermingsmaat-regelen kan iemand nu gezond en veilig werken. Monteurshebben tegenwoordig zelfs schone nagels, zo lieten ze mijzien.

Recent ook is door de Nederlandse vereniging vanbedrijfsartsen, de vereniging van arbeidshygiënisten, eennieuw ontwikkelde leidraad PMO-stoffen aangeboden. Metdeze leidraad kunnen beroepsgroepen makkelijker adviserenover stoffen en de samenwerking versterken. In het pro-gramma beroepsziekten zullen verschillende activiteitenplaatsvinden, ook gericht op het gebruik van deze leidraad.Binnenkort stuur ik de Kamer een brief over het instellenvan een kennisplatform dat zich zal richten op het latenlanden en borgen van al deze hulpmiddelen en de kennisdie er is over veilig werken met gevaarlijke stoffen bijbedrijven in Nederland.

De heer Van Kent vroeg of ik bereid ben bedrijven te ver-plichten om gegevens over kankerverwekkende stoffen temelden bij de Inspectie SZW, zodat deze inspectie beterkan handhaven. Ook hier strijden gevoel en de vraag of heteffectief is met elkaar. Ik vind het vooral van belang dat wealle verplichtingen die we hebben, nu eens met elkaar gaannakomen. Bedrijven hebben verplichtingen en voldoen daarnog lang niet genoeg aan; we hebben net de cijfers gezien.Dus ik zou niet opteren voor het erbij zetten van nieuweverplichtingen, maar wel voor bedrijven laten nakomen watze nu al moeten doen. Het aanleveren van dergelijke gege-vens kost capaciteit, ook bij de inspectie. Die capaciteit gaatdan niet naar het inspecteren. En daarvan hebben we nounet met elkaar geconstateerd dat we een beetje in de knelzitten. Niet voor niets ben ik blij met de extra middelen inhet regeerakkoord, om daar een enorme zwieper aan tegeven. Dan zou ik het jammer vinden als die naar admini-stratieve handelingen gaat in plaats van naar een daadwer-kelijke inspectie.

De voorzitter:Dat was het einde van het tweede blok. De heer Van Kentheeft daar vragen over. De heer Van Kent.


Dank, voorzitter. Hoe weet de inspectie op dit moment bijwelk bedrijf ze moet gaan controleren omdat daar blootstel-ling is geweest aan kankerverwekkende stoffen?


De inspectie beslist waar ze inspecteert. Dat kan ze op ver-schillende manieren doen. Door signalen: als een vakbondof een ondernemingsraad een signaal geeft, moet deinspectie handelen. Daar hebben we afspraken overgemaakt die wettelijk vastliggen. Door individuele werkne-mers: zij kunnen een melding doen en dan moet deinspectie naar bevind van zaken handelen. De inspectieheeft ook haar eigen programma's en weet bijvoorbeeldwelke branches gevaar lopen op dit soort zaken en zoomtdaarop in. En natuurlijk is er ook data-analyse. De inspectieheeft dus verschillende mogelijkheden om te bepalen bijwie zij gaat inspecteren.


Maar ondanks dat zien we dat het aantal inspecties sinds2013 met een derde is afgenomen; ik noemde het al in mijnbijdrage. Het extra geld van deze regering komt ook maarmondjesmaat op gang. Het bouwt zich de komende vierjaar langzaam op. Het zou toch veel beter zijn als deinspectie direct weet waar er iets mis is gegaan, zodat zeer ook direct op af kan gaan? Als er nu bijvoorbeeld eenongeval gebeurt, wordt dat immers ook bij de inspectiegemeld, zodat er direct gekeken kan worden wat er mis isgegaan. Volgens mij zijn de 3.000 doden die ieder jaar weervallen door die gevaarlijke stoffen aanleiding genoegdaarvoor, zeker als je ziet dat bedrijven zich niks aantrekkenvan de regels die wij hier stellen. Slechts 15% — 15%! —van de bedrijven houdt de blootstelling bij. Volgens mij isde nood dan aan de man. Volgens mij is het zaak dat deinspectie het direct weet als er ergens iets mis is, zodat zeerop af kan gaan. Ziet de staatssecretaris die noodzaak ookniet? Ziet de staatssecretaris ook niet dat er nu gewoon snelingegrepen moet worden en dat het klaar is met mooiepraatjes en heel veel voorlichting? Heel veel voorlichtingis prima, maar dat kan niet zonder nu direct en hard in tegrijpen.


Ik vind dat er hard en direct ingegrepen moet worden daarwaar het nodig is. Dat is ook de reden dat ik blij ben metde uitbreiding voor de inspectie. Tegelijkertijd is het zo,daar moet ik gewoon realistisch in zijn, dat we 1,6 miljoenbedrijven hebben in Nederland. Zelfs al had je een onbe-perkt budget, dan nog kun je niet bij elke organisatie allescontroleren. Daar moet je dus op een slimme manier zoeffectief mogelijk in zijn. Dat betekent ook: goede samen-werking met branches, zo veel mogelijk voorkomen, enwerknemers op hun rechten wijzen, zodat ook zij aan debel kunnen trekken. Het betekent dat je met goede voorbeel-den werkt, maar zeker ook met goede analyses, zodat jeweet waar je moet inspecteren.

87-6-9

30 mei 2018

TK 87



De afname van de afgelopen jaren komt ook — de heer VanKent gaat daar terecht op in — doordat het voor deinspectie een plicht is om te acteren, als er een arbeidson-geval is geweest. Dat betekent dus dat die capaciteit bijvoor-beeld niet naar de inspectie op dit soort zaken kan gaan.Dat is één van de redenen waarom ik ook heel blij ben metde uitbreiding in de komende jaren.

De voorzitter:De heer Van Kent, tot slot.


Volgens mij zijn de cijfers zo, dat het percentage van deafname van het aantal inspecties gelijk op liep met de pro-centuele toename van het aantal ongevallen. Er is onverant-woord veel bezuinigd op die inspectie. Maar toen mijnpartij voorstelde om de extra gelden voor de inspectie indeze regeerperiode al veel sneller uit te geven, zodat ermeer capaciteit komt bij de inspectie en die capaciteit erook snel komt, wees deze staatssecretaris dat af.

Nu doen we een voorstel — de SP denkt namelijk altijdgraag mee — waarbij de Arbeidsinspectie direct hoortwanneer er ergens een blootstelling is geweest, zodat zedaar direct op af kunnen. Volgens mij is dat bijzonder effici-ënt werken. Als deze regering met dat extra geld en dieextra inspectiecapaciteit een aantal jaren wil wachten omdat langzaam op te bouwen, denk ik dat een voorstel zoalswij dat hier nu doen, enorm kan helpen bij het terugdringenvan het aantal dodelijke slachtoffers.


Ik ben heel blij met de voorstellen die gedaan worden indeze Kamer en ik ben ook altijd blij als ze ook onderbouwden constructief zijn, en dat zijn de voorstellen van de heerVan Kent zeker. Maar ik heb hem in het interruptiedebattijdens het vorige debat ook al gezegd dat het tijd kost —hoe graag ik ook zou willen dat we dat sneller zouden doen— om mensen te rekruteren, hen op te leiden en de vaar-digheden van de inspectie mee te geven. Er is op ditmoment een krappe arbeidsmarkt waar ook wij last vanhebben, dus we doen dat zo snel mogelijk. Als het gaat omde registratie van gevaarlijke stoffen, kan ik zijn voorstelgoed plaatsen, maar ik wil ook graag een werkbare situatie,waarbij de verantwoordelijkheden ook goed belegd zijn.

We kennen allemaal de gevaren van asbest. Daar hoef jeook niemand meer op te wijzen dat dat gevaarlijk is. Maarin de campagne die ik recent heb gelanceerd wordt juistingegaan op al die gevaarlijke stoffen die op termijn ooksluipmoordenaars kunnen zijn, maar die misschien helemaalniet zo bekend staan als gevaarlijke stoffen. Denk bijvoor-beeld aan iets als bakkersmeel: een heel gevaarlijke stof alsje daar dagelijks aan wordt blootgesteld. Het administratiefaanleveren van gevaarlijke stoffen is dus een enormeadministratieve last die ten koste gaat van de capaciteit vande inspectie. Ik zou daar op dit moment niet zo voor kiezen,maar ik zet er wel op in om de inspectie zo snel mogelijkuit te breiden.


Mij is toch niet helemaal duidelijk waarom de staatssecre-taris er niet voor kiest om bedrijven te verplichten diegegevens te melden. Terecht geeft zij aan dat er heel veelbedrijven in Nederland zijn en dat de capaciteit van deArbeidsinspectie over al die bedrijven gaat. Maar op hetmoment dat een bedrijf verplicht is om die gegevens temelden, kan vervolgens de inspectie haar capaciteit ookgerichter inzetten. Nu is het toch een beetje zoeken naareen speld in een hooiberg. Op het moment dat die speldenzelf worden aangeleverd, is het toch veel gemakkelijker omte bekijken waar je in elk geval naartoe moet gaan? Ik zoudus zeggen dat het juist makkelijker wordt. Ik zou daaromgraag willen dat de staatssecretaris daar eens op ingaat.


Ik voel ook de dadendrang, want als je dit hoort en mensenhierover spreekt, dan wil je wat doen. Tegelijkertijd zie ikdat wij al een veelvoud aan maatregelen hebben die slechtworden nageleefd en die we nu al, gegeven die per definitiebeperkte capaciteit, minder handhaven dan we zoudenwillen. Daarom hebben we ook actie ondernomen.

Als we er nu een extra taak bij zetten, zie ik niet in hoe dievan meerwaarde kan zijn, terwijl ik inschat dat dat een groteadministratieve last is. Mijn dadendrang wil ik dus richtenop het nakomen van al die wettelijke verplichtingen die ernu al zijn, en niet op het toevoegen van nieuwe.


Mij is even onduidelijk of nu gaat over de taken van dewerkgevers of de taken van de inspectie. Waar het gaatover de taken van de inspectie, zorg je er met zo'n verplichteregistratie volgens mij voor dat die gerichter ingezet kunnenworden. Waar het gaat om de taken van de werkgevers,verwachten we al dat ze registreren en is het dus alleennog een kwestie van het doorgeven van die registratie aande inspectie. Ik zou zeggen dat het een minimale inspanningis die zorgt voor efficiënter werken, dus ik begrijp eigenlijkde weerstand van de staatssecretaris niet zo.


Op dit moment kan een ondernemingsraad, een vakbondof een werknemer aan de bel trekken bij de inspectie. Ikdenk dat het van belang is om die toegangswegen tebenadrukken. Dan kan de inspectie handelen en dat doetde inspectie ook. Sterker nog, bij melding van een onderne-mingsraad of een vakbond is dat verplicht. Ik vind datopwegen tegen een extra administratieve verplichting omgevaarlijke stoffen te melden. Gezien de instrumenten diewe al hebben, maar die we nog onvoldoende in kunnenzetten, vind ik dat niet opportuun. Dat laat onverlet dat ikheel hard aan de slag wil met alles handhaven wat we alwel moeten doen.

De voorzitter:Dan gaan we door naar het volgende blokje: de punten overde bedrijfsartsen.

87-6-10

30 mei 2018

TK 87




Ja, daar waren twee vragen over. Ik heb het er net al kortover gehad in een interruptie. De heer Raemakers vroegernaar. Hij zei dat bedrijfsartsen geen toegang hebben totdie risico-inventarisatie en -evaluatie en die dus ook nietkunnen gebruiken. Kan je nou niet opnemen in de wet, inhet basiscontract, dat het verplicht is dat de bedrijfsarts diekan zien? Ik heb ook in het rapport de illustratie van debedrijfsarts gezien die zei: ik vroeg ernaar en ik kreeg hetniet. Ik denk dus dat het heel goed is om hier aan te gevendat als een bedrijfsarts hiernaar vraagt, er inzage moetkomen. Het is aan de werkgever. Die heeft de primaireverantwoordelijkheid, samen met de ondernemingsraad,om te zorgen voor een sluitende arbobeleidscyclus, maarde bedrijfsarts die erom vraagt, moet die ook kunnen krij-gen.

De heer Raemakers had nog een vraag. We hebbennatuurlijk veel discussies over privacy. Privacy is heel ergbelangrijk, maar werknemers wisselen tegenwoordig ookvaak van werkgever. Ze werken op veel plekken met ver-schillende stoffen en dan wordt die kennis niet overgedra-gen. Hoe kunnen we dat nu doen? Als een werknemer datwil, kan hij zijn dossier opvragen en meenemen en ook aande volgende bedrijfsarts geven. Als de werknemer zelf omzijn dossier vraagt, krijgt hij dat overgedragen.

De voorzitter:Dat was het blokje over de bedrijfsartsen. De heer Raema-kers heeft daar een vraag over.


Ik ben natuurlijk heel blij dat de staatssecretaris zegt dat alsde bedrijfsarts dat vraagt, hij gewoon die RI&E moet kunnenkrijgen. We zijn nu bezig met dat basiscontract. Kan dat danniet als een soort algemene voorwaarde of als regel wordenopgenomen in dat basiscontract? Dan kun je ook gewoonde werkgever eraan houden en zeggen: hier is het basiscon-tract en daar moet u zich ook aan houden. Is dat niet eensimpele oplossing?


Ik wil even kijken wat er precies wel en niet in het basiscon-tract staat en daar dan in tweede termijn op terugkomen.

De voorzitter:Prima. De staatssecretaris komt op deze vraag in tweedetermijn terug. Dan zijn we toe aan het vierde blokje, depositie van de werknemers.


Ja, de positie van de werknemers. Mevrouw Voortmanheeft daar een aantal vragen over gesteld. Zij vroeg inder-daad naar mijn visie op de rol van werknemers en wat zijkunnen doen. We hebben het al veel gehad over de werk-gever. In de campagne die gelanceerd is over de preventievan beroepsziekten zet ik in op het vergroten van bewust-wording, zowel bij werkgevers als bij werknemers. Eenbelangrijk onderdeel hiervan is de online test voor werkne-mers die is gelanceerd: hoeveiligwerkjij.nl. Daar kun je kij-ken wat gevaarlijke stoffen voor jou betekenen, waar je mee

te maken hebt. Daarmee wordt het je bewust zijn van derisico's van werken met stoffen vergroot. Dat is hoeveilig-werkjij.nl. Werknemers hebben sinds de wijziging van deArbowet recht op een consult bij een bedrijfsarts, ook alszij nog geen klachten hebben. Er is dus meer aandacht voorde preventieve kant. Het was net al even aan de orde: zehebben recht op inzage in en een afschrift van hungezondheidsdossier en ook van het blootstellingsregister.Daarnaast kan de individuele werknemer via de medezeg-genschap ook invloed uitoefenen op de arbeidsomstandig-heden. De ondernemingsraad of de personeelsvertegen-woordiging heeft instemmingsrecht op de risico-inventari-satie en -evaluatie en het bijbehorende plan van aanpak enheeft instemmingsrecht op het kiezen van een arbodienst-verlener en de afspraken die met deze partij wordengemaakt. In de voorlichtingsactiviteiten over de recentewetswijziging van de Arbowet besteed ik ook aandacht aande rechten en plichten van werknemers. Ik vind het vanbelang dat zij op de hoogte zijn van de mogelijkheden diezij hebben om invloed uit te oefenen. Daar is zeker nogterrein te winnen. Gezondheid, mevrouw Voortman. Driekeer, dat is dus morgen mooi weer!

Dan kom ik al bij het volgende blokje. Dit was het blokjeover de werknemerspositie.

De voorzitter:De heer De Jong wil daar toch nog iets over weten.


Nou, toch wel iets over zeggen ook. We hadden hier neteen kort debatje over, de staatssecretaris en ikzelf. Deinspectie heeft meerdere taken, bijvoorbeeld als het gaatom het minimumloon, inderdaad, en allerlei andere zaken,maar dat zijn vaak wel zaken waar werknemers zelf vanweten waar hun rechten liggen. Ze weten ook zelf, door depublieke opinie of wat dan ook, of iets wel of niet goed is.Zoals de staatssecretaris zelf al aangaf, zijn gevaarlijkestoffen een sluipmoordenaar, iets waar je misschien pasjaren later achter komt. Daarom zou ik ervoor willen pleiten,juist omdat werknemers zelf veel meer weten van dieandere onderwerpen, dat de staatssecretaris niet alleenveel doet aan informatievoorziening, maar dat ze dit ookprioriteit geeft en zegt: dit moet op nummer één komen. Ikga het dus nog één keer proberen. Kan de staatssecretaris,juist aan de hand van wat werknemers nu al zelf wel en nietweten, zeggen: oké, ik maak er toch prioriteit nummer éénvan?


De campagne die we gelanceerd hebben, is met recht omdie reden een publiekscampagne, zodat iedereen, als-ie inde auto zit of naar de televisie kijkt, denkt van "hé, hoe veiligwerk jij" en dan kan gaan kijken. De extra inzet op dezecampagne is ook aangeslingerd door de Kamer. Als hetgaat om het prioriteren: de Kamer heeft gezegd dat ze graageen integrale afweging wil. Die maken we in het najaar. Ikdenk dat dit een heel belangrijk onderdeel is. Als het gaatom eerlijk werken, hebben we ook debatten in de Kamer.Over psychosociale arbeidsbelasting hebben we ookdebatten in de Kamer. Ik denk dat gezond werken, veiligwerken een topprioriteit is, maar ik heb ook aan de Kamer

87-6-11

30 mei 2018

TK 87



beloofd dat daar in het najaar een integrale afweging overgemaakt kan worden.

De voorzitter:Mijnheer De Jong, u krijgt nog een mogelijkheid, maar hetis wel een beetje een herhaling van uw eerdere punt.


Ja, maar het gaat hier om 3.000 doden. Ik zeg het maargewoon.

De voorzitter:U heeft het woord.


En die andere zaken, daarvan kunnen we met z'n allenvaststellen dat ze superbelangrijk zijn, allemaal waar, maarhet gaat hier om mensenlevens. Natuurlijk is het goed omde mensen te laten weten waar hun rechten liggen, omcampagnes te voeren. Ik vind het allemaal prima, maar hetgaat hier om het voorkomen van meer slachtoffers dooronwetendheid, door laksheid bij bedrijven, noem maar op.Dat is de reden waarom ik niet zeg dat je die andere zakenniet moet laten oppakken door de inspectie, maar dat ik destaatssecretaris vraag niet te wachten tot het najaar en omnu te zeggen: beste vrienden van de inspectie, ik weet datjullie het heel druk hebben, maar zorg ervoor dat dit priori-teit nummer één is. Juist omdat al die andere onderwerpenover het algemeen niet gaan om mensenlevens. En in ditgeval gaat het daar wel over. Dat is de reden waarom ik hetnog een keer probeer, voorzitter. Dat is de reden.


Ik deel de urgentie. Het is gewoon ontzettend belangrijk.Tegelijkertijd heeft de Kamer mij gevraagd om een integraleafweging. Dat is ook waar ik voor het najaar de besluitvor-ming over voorbereid.

De voorzitter:Het laatste blokje?


Ja. Ik heb een aantal zaken ook al in de diverse interruptie-debatten aangegeven. Ik zal om dubbelingen te voorkomen,proberen die alvast eruit te halen.

De heer Heerma vroeg mij welke rol de Inspectie SZW kanpakken om ook de veiligheidscultuur aan te pakken. Ik denkdat dit wel een kernvraag is, want hoe belangrijk alles ookis, uiteindelijk gaat het erom dat mensen dit beleid gaandoorvoeren. Dan gaat het dus om de intrinsieke motivatie— wil je het doen — om de cultuur in een organisatie. Eer-der diende hij al samen met de heer Van Haga een motiein om niet alleen de inspectie boetes te laten uitdelen, maarook te kijken of de inspectie die veiligheidsdag breder kantrekken die werd georganiseerd bij een bedrijf naar aanlei-ding van dat vreselijke bedrijfsongeval. Wat is de stand vanzaken? Er lopen nu pilots bij het programma Arbo Reactiefgericht op arbeidsongevallen maar ook op psychosociale

arbeidsbelasting. Zaken zijn dus aan het lopen. Zodra daarmeer duidelijkheid over is, kom ik daar graag op terug bijuw Kamer.

De heer Van Kent vroeg mij of ik bereid ben om te komenmet een apart voorstel handhaving met betrekking tot derisico-inventarisatie en -evaluatie. Hij vroeg of ik dat apartwil doen van het individuele blootstellingsregister en hetgezondheidsdossier. De wijze waarop wij de handhavinghebben vormgegeven is vastgelegd in meerjarenplannenvan de Inspectie SZW. De Inspectie SZW werkt op ditmoment aan het meerjarenplan voor 2019, maar er wordtook een meerjarenplan inspectie 2019-2022 opgesteld. Ditmeerjarenplan komt na de zomer gereed en is dan ookbeschikbaar voor een debat in de Kamer.

In het regeerakkoord is over de middelen voor de verster-king van de handhavingsketen aangegeven dat het moetgaan om eerlijk, veilig en gezond werk, dat er wordt ookgekeken naar bedrijven met een zeer groot risico en dat erook een datagestuurde analyse komt. In de begroting en inhet jaarplan voor 2018 zijn ook de bijbehorende indicatorenvoor dit jaar opgenomen. De nadere uitwerking vindt uterug in het komende jaarplan en meerjarenplan. Dus eenapart voorstel voor de handhaving komt er niet, maar inhet derde kwartaal, na de zomer, komt wel het meerjaren-plan voor de inspectie.

Zojuist vroeg de heer Van Kent in een interruptiedebat ofhet lukt met de opschaling van de capaciteit van deinspectie. Ook de heer Van Haga vroeg daarnaar. Wij heb-ben, mede omdat wij in eerdere debatten zijn aangezet omdat snel ter hand te nemen, voor meerdere functiegroepende wervingstrajecten ingezet. De eerste nieuwe medewer-kers zijn nu in opleiding. In de begeleidende brief die webij het jaarplan hadden gestuurd geldt als vuistregel voorde uitbreiding de komende jaren dat de uitgaven voor decapaciteit in jaar X in het daaropvolgende jaar tot operatio-nele inzet moeten leiden. Ik gaf net al aan dat de arbeids-markt krap is, maar gelukkig hebben we nog geen grotemoeite gehad om de vacatures in te vullen.

De voorzitter:Ik kijk naar de Kamer. Er zijn op dit punt geen vragen. Danzijn we hiermee gekomen aan het einde van de eerste ter-mijn van de zijde van het kabinet en kunnen we over naarde tweede termijn van de kant van de Kamer, waarbij alseerste het woord is aan de heer Van Kent namens de SP.


Dank, voorzitter. Ik heb het idee dat veel Kamerleden enveel partijen het in ieder geval in grote lijnen met elkaareens zijn. De staatssecretaris geeft aan dat zij ook daden-drang voelt, maar ze heeft dat wat mij betreft nog nietovertuigend kunnen laten zien. Zij heeft ook niet kunnenmeegeven aan de Kamer, ook niet in de brief die wij hebbengekregen, op welk moment er dan wat gaat gebeuren,behalve dan wanneer de brieven en papieren verschijnen.De daden blijven nog wat achter.

Wat betreft de boetes is de SP-fractie verre van overtuigd.Ik heb even gekeken: voor onnodig toeteren in het verkeerkrijg je €370 boete en voor het niet melden van blootstelling

87-6-12

30 mei 2018

TK 87



aan grote hoeveelheden kwartsstof krijg je een boete van€300 als je een kleine werkgever bent. Ik vind dat totaal uitbalans. Daarom de volgende motie.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

verzoekt de regering te onderzoeken of boetes binnen hethuidige stelsel in een hogere categorie geplaatst kunnenworden en indien dat mogelijk is daartoe een voorstel aande Kamer te zenden,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter:Deze motie is voorgesteld door de leden Van Kent enVoortman. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervan vol-doende ondersteund.

Zij krijgt nr. 140 (25834).


Mooi. Ik hoorde de staatssecretaris zojuist zeggen dat in deplannen die wij in het derde kwartaal krijgen, de maatrege-len worden opgenomen rond het naleven van de risico-inventarisatie en alles wat daarbij hoort. Aangezien wijKamerbreed vinden dat dat daar een heel erg belangrijkonderdeel van moet zijn, zou ik de Kamer de volgende uit-spraak willen voorleggen.

Motie

De Kamer,


verzoekt de regering om binnen de bestaande beleidscyclusvan de Inspectie SZW een voorstel aan de Kamer te zendenteneinde invulling te geven aan het handhaven van deverplichtingen die volgen uit de Arbowet waaronder hethebben van een risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E),een individueel blootstellingsregister en arbeidsgerelateerdegezondheidsdossiers,





Nog heel snel mijn laatste motie, voorzitter, als dat mag.

De voorzitter:U bent door uw tijd heen, maar één motie, ja.


Motie

De Kamer,


roept de regering op om bedrijven te verplichten gegevensover hoeveelheden kankerverwekkende stoffen aan temelden bij de Inspectie SZW, zodat er beter kan wordengehandhaafd,




Dank u wel. Het woord is aan de heer Van Haga.


Dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik de staatssecretarisuiteraard hartelijk danken voor haar uitgebreide beantwoor-ding. De heer Van Kent gaf het daarnet al aan: iedereenvindt dit onderwerp ontzettend belangrijk. Dat is terecht.Het gaat hier om mensenlevens en dat moeten we niet lichtopvatten. Veiligheid moet te allen tijde de hoogste prioriteithebben op de werkvloer en dus ook bij de Inspectie SZW.En werkgevers moeten zich natuurlijk gewoon aan de wethouden. Lex dura, sed lex. De wet is hard, maar het is nueenmaal de wet.

Bedoeld als steun in de rug dien ik daarom de volgendemotie in.

Motie

De Kamer,


overwegende dat er keuzes moeten worden gemaakt metbetrekking tot de besteding van geld en middelen;

verzoekt de regering om bij de afweging van deze keuzes,bij de inzet van de Inspectie SZW veiligheid nadrukkelijkextra aandacht te geven,


De voorzitter:Deze motie is voorgesteld door het lid Van Haga. Naar mijblijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.


87-6-13

30 mei 2018

TK 87




Dat was het. Dank u wel.

De voorzitter:Dank u wel voor uw bijdrage. Het woord is aan de heerRaemakers namens D66.


Voorzitter, dank u wel. Ik denk dat we een goed debat heb-ben gehad en dat iedereen ook de noodzaak inziet om hieriets mee te doen. Ik heb nog even dat idee, dat net al in eeninterruptie aan de orde kwam, in een motie verwoord. Ikben ook heel benieuwd naar de reactie van de staatssecre-taris. Als het op dit moment al gebeurt, ben ik ook alleszinsbereid om die motie weer in te trekken of aan te passen.Maar voor nu het volgende.

Motie

De Kamer,


constaterende dat bedrijfsartsen niet altijd inzicht krijgenin de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) van het bedrijfwaar zij hun werkzaamheden uitvoeren, en dat dit zekerinzake gevaarlijke en kankerverwekkende stoffen extra zor-gelijk is;

overwegende dat bedrijfsartsen op die manier geen inte-graal advies kunnen geven op het gebied van preventie enhet bedrijf onvoldoende kunnen adviseren over het verbandtussen de eventuele risico's op de werkvloer en dearbeidsgerelateerde klachten die zij tegenkomen;

overwegende dat het versterken van de positie van debedrijfsarts bij het opvragen van de RI&E mogelijk ook kanleiden tot meer aandacht voor de opstelling van een RI&E;

verzoekt de regering te onderzoeken op welke manier hetvastleggen van het recht op inzage in de RI&E van debedrijfsarts in het basiscontract, bijvoorbeeld als standaardalgemene voorwaarde, kan leiden tot meer uitwisselingvan de RI&E en eventueel het opstellen van een RI&E kanbevorderen,


De voorzitter:Deze motie is voorgesteld door het lid Raemakers. Naar mijblijkt, wordt de indiening ervan voldoende ondersteund.


Dank u wel. Het woord is aan mevrouw Voortman namensde fractie van GroenLinks.


Voorzitter, dank u wel. Ik hoorde net de motie van meneerRaemakers. Ik denk dat die heel terecht is: hoe zorgen we

er nu voor dat het recht op inzage goed geregeld wordt.Dat geldt ook voor de rol van de bedrijfsarts, die volgensmij ook aan de orde kwam in de motie. Ik had dat als vraagwillen stellen. Ik had willen vragen hoe we ervoor zorgendat die bedrijfsartsen echt op een goede manier wordeningezet. Nu doet nog slechts een derde van de onderne-mingsraden dat. Ik denk dat het prima is om daar als Kamereen uitspraak over te vragen.

Een ander punt betreft het verplichten van bedrijven omgegevens over kankerverwekkende stoffen te melden bijde inspectie. De staatssecretaris gaf terecht aan dat we decapaciteiten die we nu hebben maar op een bepaaldemanier kunnen inzetten. Dat is natuurlijk waar, maar ik denkdat op het moment dat je die meldplicht in het leven roept,de capaciteit juist gerichter ingezet kan worden. Dat is veelverstandiger, omdat je daarmee uiteindelijk kunt besparen.Vandaar dat ik de motie van de heer Van Kent heb onderte-kend, en trouwens ook een tweetal andere moties.

Dank u wel, voorzitter.

De voorzitter:Dank u wel voor uw bijdrage. Ik blijf het een bijzondermoment vinden dat we vandaag in dit debat een maiden-speech hadden en ook de laatste speech van mevrouwVoortman in de plenaire zaal van dit huis. Uw officiëleafscheid volgt nog, maar ik denk dat we alvast kunnenverklappen dat we u erg gaan missen.

Aan het einde van de tweede termijn van de Kamer is hetwoord aan de heer De Jong van de PVV-fractie.


Voorzitter, hartelijk dank. Ik ben natuurlijk blij dat destaatssecretaris zegt dat het voor haar toch prioriteit heeftom ervoor te zorgen dat werknemers in de toekomst nietde ernstige gevolgen zullen meemaken van het werken metkankerverwekkende stoffen, zoals dat op dit moment hetgeval is. Toch moet ik erbij zeggen dat ik het erg spijtig vinddat de staatssecretaris als het gaat om de vragen vanuit deKamer in veel gevallen toch kiest voor of-of in plaats vanen-en. Wat ons betreft kan het niet snel genoeg gebeurendat de staatssecretaris hier ook in beleid een topprioriteitvan maakt. Maar goed, wij wachten in ieder geval de zakenaf die de staatssecretaris over dit onderwerp naar vorenbrengt. In het najaar komt zij met haar plan van aanpak, enzal zij ook aangeven hoe ze de middelen gaat inrichten. Alshet noodzakelijk is om op dat moment weer een debat tevoeren, dan zullen we dat niet nalaten.

Dank u wel.

De voorzitter:Hartelijk dank voor uw bijdrage. Daarmee zijn we aan heteinde gekomen van de tweede termijn van de Kamer. Ik kijkeven naar de staatssecretaris. Er zijn vijf moties ingediend,dus we schorsen even vijf minuten, zodat de staatssecretarisze kan lezen en ze van een oordeel kan voorzien.


87-6-14

30 mei 2018

TK 87



De voorzitter:Het woord is aan de secretaris voor de tweede termijn vande zijde van het kabinet.


Voorzitter, dank u wel. Ik dank de Kamerleden voor huninbreng. Ik voorzie de moties graag van een oordeel.

De motie op stuk nr. 140 van de heer Van Kent en mevrouwVoortman verzoekt te onderzoeken of boetes binnen hethuidige stelsel in een hogere categorie geplaatst kunnenworden. Als ik de motie zo mag interpreteren dat ik hetaspect "hoogte van de boete" mag meenemen in een ver-kenning die ik aan het uitvoeren ben naar aanleiding vande motie-Heerma over het verbeterplan, dan laat ik hetoordeel erover aan de Kamer.

De voorzitter:Ik kijk even naar de indieners. De heer Van Kent.


Laten we dat zo doen.

De voorzitter:De motie op stuk nr. 140 heeft "oordeel Kamer".

De tweede motie.


In de motie op stuk nr. 141 van de heer Van Kent enmevrouw Voortman wordt verzocht om binnen debestaande beleidscyclus van de inspectie een voorstel aande Kamer te zenden teneinde invulling te geven aan hethandhaven van de verplichtingen die volgen uit de Arbowet.Ik zou daarop als volgt willen reageren. De wijze waaropde handhaving van de verplichtingen uit de Arbowet wordtuitgevoerd, wordt vastgelegd in de meerjarenplannen vande Inspectie SZW. We spraken daar net al over. Ik gaf ookaan dat de inspectie op dit moment werkt aan het jaarplanvoor 2019 en dat we daarin ook een aantal uitwerkingenvan de inspectie terugvinden. In dat kader zie ik de motieals ondersteuning van beleid. Ik laat het oordeel erover aande Kamer.

De voorzitter:De motie op stuk nr. 141 heeft eveneens "oordeel Kamer".

De derde motie.


De motie op stuk nr. 142 van de heer Van Kent en mevrouwVoortman roept op om bedrijven te verplichten gegevensover hoeveelheden kankerverwekkende stoffen aan temelden bij de Inspectie SZW. We hebben daar veel overgesproken. We huldigen hetzelfde doel, maar het opleggenvan een dergelijke verplichting levert in mijn optiek geenwezenlijke bijdrage aan gezond en veilig werken. Ik hechteraan om te zeggen dat het gaat om de bestaande verplich-

ting, bijvoorbeeld het waar mogelijk vervangen van kanker-verwekkende stoffen en het nemen van maatregelen voorde juiste aanpak. Een meldingsplicht zoals bedoeld in demotie levert een forse extra administratieve last op voorbedrijven, maar ook voor de inspectie. Die capaciteit kandan niet worden ingezet voor daadwerkelijke inspecties.Daarbij — maar dat is wat mij betreft niet het belangrijksteargument — is het ook een nieuwe nationale kop in deregelgeving. Maar vooral het gegeven dat het ten kostegaat van de inspectiecapaciteit maakt dat ik deze motieontraad.

De voorzitter:De motie op stuk nr. 142 wordt ontraden.

De vierde motie.


De motie op stuk nr. 143 van de heer Van Haga verzoektom bij de afweging van keuzes bij de inzet van de InspectieSZW veiligheid nadrukkelijk extra aandacht te geven. Ookdaarover hebben we vandaag een aantal keren vangedachten gewisseld. In het najaar kom ik met de verdelingvan de extra middelen. Die moeten verdeeld worden over"eerlijk werken", "veilig en gezond werken", "Brzo" en"datagestuurd werken". We hebben vandaag gezien datveiligheid een heel belangrijke prioriteit is, waaraan ik zekeraandacht ga geven. Maar de integrale afweging wordt inhet najaar gemaakt, ook hier in de Kamer. In dat licht bezien,omdat hier staat " veiligheid nadrukkelijk extra aandacht tegeven", kan ik het oordeel over de motie aan de Kamerlaten.

De voorzitter:De motie op stuk nr. 143 heeft "oordeel Kamer".

Tot slot de vijfde motie.


Aan de motie op stuk nr. 144 ging een vraag vooraf vanD66. Daarop wil ik eerst antwoord geven, om dan te bezienof de heer Raemakers zijn motie handhaaft of dat het ant-woord toereikend is. Vorig jaar is een wijziging van deArbeidsomstandighedenwet doorgevoerd, op grond waar-van werkgevers minimaal een basiscontract met een arbo-dienst of bedrijfsarts moeten hebben. Dat basiscontractdient ten minste afspraken te bevatten over vijf takenwaarbij een werkgever zich moet laten bijstaan. Die vijftaken behelzen onder meer het werkplekbezoek, de uitvoe-ring van de RI&E, de toetsing van de RI&E en de wijze vansamenwerken met de professionals. Ook dient aangegevente worden dat de bedrijfsarts kan handelen volgens deprofessionele standaards, onder andere ten aanzien vanhet melden van beroepsziekten, het bezoeken van dewerkvloer, het geregeld geven van preventieadviezen aande werkgever en het contact hebben met de medezeggen-schap. Deze maatregel moet de bedrijfsarts ook steunenom onafhankelijk te opereren. Daarnaast kan ik nog aange-ven dat per 1 juli 2018 de overgangsregeling voorbij is eniedereen dus ook standaard moet voldoen aan dezeaspecten, die in het basiscontract zitten. Ik ben zeker ookbereid om in gesprek met de organisaties te kijken of zij het

87-6-15

30 mei 2018

TK 87



bijvoorbeeld in hun modelcontract ook zo hebben opgeno-men.


Even een vraag zodat ik het goed begrijp. Stel nu dat debedrijfsarts van een bepaald bedrijf graag de RI&E wilinzien, waarop het bedrijf zegt: dat krijg je niet. Als ik goednaar de staatssecretaris luister, is dat op dit moment instrijd met het basiscontract.


Ja.


Ik denk dat het heel goed is dat dit gewoon eens bevestigdis in de plenaire zaal. Kan de staatssecretaris toezeggen datzij ook richting de bedrijven gaat uitleggen hoe dit werkt?Want ik denk dat dit wel over het voetlicht moet wordengebracht, omdat het heel vaak niet gebeurt. Als de staats-secretaris kan toezeggen dat ze ook in de communicatienaar bedrijven deze regel nog eens heel goed wil uitleggen,kan ik mijn motie intrekken.


Heel formeel loopt het overgangsjaar tot 1 juli 2018. In diecontext gaf ik mijn antwoord van zojuist. Ik ben zeker ookbereid om in de contacten met de organisaties te monitorenwat hieruit komt.


Voorzitter, daar ben ik heel blij mee. Dan trek ik mijn motiein.

De voorzitter:Aangezien de motie-Raemakers (25834, nr. 144) is ingetrok-ken, maakt zij geen onderwerp van beraadslaging meer uit.

Ik kijk naar de staatssecretaris. Er waren geen verdere vra-gen gesteld.


Nee, voorzitter. Ik dank de Kamer voor het debat. Ik zie uitnaar het vervolg, waarin we ook daadwerkelijk nadere boterbij de vis gaan leveren.

De voorzitter:Hartelijk dank. Daarmee zijn we aan het einde gekomen vanhet debat over de registratie door bedrijven van blootstel-ling van werknemers aan kankerverwekkende stoffen. Ikdank de staatssecretaris voor haar komst naar de Kameren voor de beantwoording van de vragen. Ik dank de ledenvoor hun inbreng en de mensen op de publieke tribunevoor hun belangstelling.

De beraadslaging wordt gesloten.

De voorzitter:Over de ingediende moties wordt aanstaande dinsdaggestemd.

Ik schors de vergadering vooralsnog tot 19.15 uur. Het zoukunnen dat het eerstvolgende debat, over het rapport"Voorinvesteringen en medezeggenschap hoger onderwijs"van de Algemene Rekenkamer, iets vroeger aanvangt. Maarals dat het geval is, ontvangen de leden een herzien schema.


Voorzitter: Bergkamp

87-6-16

30 mei 2018

TK 87



Registratie blootstelling aan kankerverwekkende stoffen · van blootstelling van werknemers aan...

Documents

Transcript of Registratie blootstelling aan kankerverwekkende stoffen · van blootstelling van werknemers aan...