Ben je moeilijkheden tegengekomen in de loop van je project?

Nee

Ja

Gemeenschapshuizen en woongroepen : 61%

Centraal wonenen cohousing : 90%

DEEL II - Knelpunten en problemen en obstakels en kommer en kwel

DEEL II - Knelpunten en problemen en obstakels en kommer en kwel

DEEL II - Aanbevelingen & inspirerende voorbeelden

1. Definities helder formuleren

2. Bekendheid en beeldvorming

3. Ondersteunen van koepelorganisaties

4. Onderzoek en beleidsadviezen

5. Juridische erkenning voor projecten

6. Statuut van de bewoners

7. Pilootprojecten opzetten

8. Sites beschikbaar stellen & buurtintegratie

10. Specifieke sites : opdelen van woningen, patrimonium redden, grote hoeves

11. Financiering : leningen, projectsubsidie, coaching en professionals

12. Bijzondere doelgroepen : senioren, jongeren, alleenstaande ouders, minder begoede en sociaal kwetsbare, zorgbehoevenden.

13. Sociale woningbouw

14. Professionals sensibiliseren en vormen

1. Heldere definities van gemeenschappelijk wonen

Types Gemeenschappelijk Wonen Woongemeenschap (B, NL), samenhuizen (B), habitat collectif (B), intentional community (US, UK)

autonome privé-woonsten+ gemeenschappelijke delen

privé kamers in een grote woonst

gedeelde ruimte beperkt :

 

tuin, garages, wasplaats, en eventueel

clubhuis, werkatelier, …

gedeelde ruimte uitgebreid :

 

tuin, garages, wasplaats , … maar ook

eetzaal, keuken, zithoek, speelkamer, hobbyruimte, werkatelier, logeerkamers,

e.a. …

huishouding ten dele samen

 meestal 3 tot 8 units

 vaak maaltijden samen

huishouding volledig samen

 meestal meer dan 8 units

 Meeste maaltijden samen

 

Centraal wonen

  Habitat groupé (B), self-developed

condominium (US), atrium-siedlung (D), …

 

twee woonsten : 

duo-wonen (NL), homeshare (US), kangoeroewonen,

maison kangourou (B, FR)

 

Cohousing 

cohousing (B, US, UK) centraal wonen (NL),

co-voisinage (FR), boffaelleskaeber (DK) , cohabitat (CA),

kollektivhus (S), … 

 

Woongroep  

‘friends-wonen’ (B), co-location (B, F),

share house (US), wohngruppe(D)  

tijdelijk : 

Gemeenschaps-huis

 

Leef-gemeenschap

  commune (B, US),

communauté (B, F), … 

spiritueel :  

klooster, abdij, begijnhof, ...

losser gemeenschappelijkheid dichter

(ruimtes, voorzieningen, activiteiten, …)

2. Verbeteren van bekendheid en beeldvorming * bij publiek, professionals, overheden en andere actoren * door : publicaties aanmoedigen en verspreiden, media

aansprekenaanbod creëren van lezingen, vormingen, lespakketten,

…

3. Ondersteunen van een koepelorganisatie die fungeert als forum en kenniscentrum taken : informatieverstrekking, promotie, onderzoek, vorming,

dienstverlening en coaching.

4. Onderzoek en beleidsadviezen :* oprichten en ondersteunen van een denktank met diverse specialisten voor het formuleren van beleidsadviezen * stimuleren van wetenschappelijk onderzoek

SEV - Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (NL)

Danish Building Research Institute (DK)

Aedes Actiz, kenniscentrum Wonen-Zorg (NL)

5. Ontwerpen en erkennen van juridische structuren voor types gemeenschappelijk wonen

bewoning in onverdeeldheid (samen huren of kopen)maximaal 5 jaar / grote mate van vertrouwen en solidariteit nodig

huur (of aankoop) door 1 persoon, met doorverhuring (of doorverkoop)1 persoon aansprakelijk (apart statuut) / (onder)verhuurcontracten

vereniging zonder winstoogmerk (VZW)eventueel eigendom of kapitaal moet in de vzw blijven

tontine of beding van aanwaszie kloosters

vereniging van mede-eigenaars (VME) basisakte appartementsgebouw elk bezit zijn eigen woning en een deel van de gemeenschappelijke delen / beslissingen volgens financiële inbreng

afzonderlijke eigendommenbvb. buurten waar een aantal bewoners afspraken maken

coöperatieve vennootschap (CVBA)De coöperatieve is eigenaar, verleent woonrecht aan de bewoners op basis van gekochte aandelen / wendbaar en behoud van controle op doelstellingen

6. Statuut van de bewoners erkennen met duidelijke criteria en afstemming van sociale wetgeving

inschrijving in de gemeente :verschillend per gemeente ; domiciliering belangrijk voor andere administraties

werkloosheid : criteria RVA : onder hetzelfde dak wonen ; gedeelde huishouding (sanitair, keuken, bel, brievenbus, gezamenlijk budget )

leefloon : criteria OCMW : onder zelfde dak wonen ; huishouden gemeenschappelijk (living, keuken, badkamer, voordeur, 1 enkel huurcontract, huurprijs) ; sociale enquete

ziekte en invaliditeit : criteria RIZIV : positie van gezinshoofd of gezinslid, totale gezinslast, inkomsten uit andere bronnen, …

minder validen : criteria FOD Sociale Zaken : alle inkomsten van niet verwante bewoners (tot 3e graad) ; een economische entiteit vormen, zelfde huisnummer

>> soms uiteenlopende interpretaties per dienst, gemeente of regio>> openheid en overleg zijn aangewezen. >> wetgevingen en regelgeving zijn in beweging >> verifieer bij bevoegde personen !

7. Ondersteunen van pilootprojecten met expertise en financiële middelen

De ontdekkingsreizigers : centraal wonen, woongroepverkenning van de mogelijkheden van gemeenschappelijk wonenKasteel Hoogveld (1985) - La Placette (1985) - De Haringrokerij (1988) - de Grensstraat (1990) - De molen van Rotselaar (1991) - …

De pioniers : centraal wonen, cohousing, woongroep, …CôtéKaNaL ( 2000) - De drie torekens (2002) - Meerhem (2003) – La Grande Cense (2010) - Vinderhoute (2012) - Mechelen (20xx) – Malmar (20xx) - …

De kolonisten : ‘mainstream’Recente peiling in Denemarken : meer dan 30% zou graag in een cohousing buurtgemeenschap wonen, 4% is bereid om een project mee op te starten.

Voor Vlaanderen = 1,8 miljoen

Cohousing Vinderhoute (B)

Huiself (Lebbeke, B)

Cohousing Mechelen (B)

Cohousing Gent Malmar(B)

Projecten in Vlaanderen

8. Locaties8.a. Installeren van een fonds ten behoeve van gemeentes voor de ontsluiting van een deel van woonuitbreidingsgebieden en/of een betaalbaar aanbod van sites mogelijk te maken.

Projectoproep - Strasbourg (F)Wohnregal admiralstrasse - Berlin (D)

Vauban, Freiburg, D

Trekroner, Roskilde, DK

8. Locaties

8.b. Beurs voor Collectieve Vastgoedaankopen

CôtéKaNaL (Brussel)

Imifi

8.c. Afstemmen van wet- en regelgeving (ruimtelijke ordening, sociale wetgeving, woondecreet, …) op eigenheid van gemeenschappelijk wonen.

RioleringVerharding

Ruimtegebruik,34 units

- Zonering- Dichtheid van bebouwing, inplanting - Minimale oppervlakte woonst- Ontsluiting van de verkaveling - Aantal parkeerplaatsen- Aansluiting riolering, electro gas water - Premiestelsel- enz …

Coho Windsong (Langley, CA)

9. Specifieke sites

9.a. Opdelen van grote woningen gemakkelijker maken waar aangewezen.

Kangoeroewonen wordt erkend onder de definitie van zorgwonen in het vernieuwde Woondecreet maart 2009, Art. 4.1.1. 18°

18° zorgwonen: een vorm van wonen waarbij voldaan is aan alle hiernavolgende voorwaarden: a) in een bestaande woning wordt één ondergeschikte wooneenheid gecreëerd,b) de ondergeschikte wooneenheid vormt één fysiek geheel met de hoofdwooneenheid,c) de ondergeschikte wooneenheid, daaronder niet begrepen de met de hoofdwooneenheid gedeelde ruimten, maakt ten hoogste één derde uit van het bouwvolume van de volledige woning, d) de creatie van de ondergeschikte wooneenheid gebeurt met het oog op het huisvesten van:1) hetzij ten hoogste twee ouderen in de zin van de gecoördineerde decreten van 18 december 1991 inzake voorzieningen voor ouderen, 2) hetzij ten hoogste twee hulpbehoevende personen, zijnde personen met een handicap, personen die in aanmerking komen voor een tenlasteneming door de Vlaamse zorgverzekering, alsmede personen met een nood aan ondersteuning om zich in het thuismilieu te kunnen handhaven,e) de eigendom, of ten minste de blote eigendom, op de hoofd- en de ondergeschikte wooneenheid berust bij dezelfde titularis of titularissen.

Kangoeroewoningen (Malle, B)

Model Kangoeroe’wijk’ Stichting Habion (NL)

9.b. Hoeves en boerderijen met patrimoniale waarde (in het buitengebied)

La Grande Cense (Clabecq, B)

WSB, ‘Wonen van Senioren op Boerderijen (NL)

Ferme de Hemptinnes (Orp-Jauche, B)

R.E.D., ‘Ruralité-Environnement-Développement’

(EU)

9. Specifieke sites

9.c. Industriële sites, monumenten, …

De Haringrokerij (Antwerpen, B)

De 3 Torekens (Deurne, B)

Brutopia (Brussel, B)

Stokerij Betsberg (Landskouter, B)

10.Financiering

10.a. Goedkope leningen, rentesubsidie op lening en/of staatsgarantie op leningen aanbieden onder bepaalde voorwaarden voor mensen in woongemeenschappen.

10.b. Subsidie voor projecten gemeenschappelijk wonen die aan bepaalde vereisten voldoen.

Les Ouches, CODHA (Coopérative de l’Habitat Associatif)

geeft huursubsisie aan mensen in gemengde COOP (Geneve, CH)

Berkeley Cohousing, gesubsidieerde LEC (Limited Equity Housing Cooperative)(Emeryville, CA, USA)

Lilac Cohousing, coop, met steun van ‘Low Carbon Investment Fund’ (Leeds, UK)

10.c. Coaching en professionele steun aan groepen aanmoedigen door informatie, deskundigen, financiële ondersteuning

GroepsvormingBeheer &

samen leven

Projectontwikkeling& Bouw

Huur of Aankoop

Adviesbureau ‘projectontwikkeling

van onderaf’ (NL)

Cohousing Ithaca, zelfbouw (USA)

Projectontwikkeling - Bewonersinitiatief

Earthsong, design charrette (AUS)

Coho Corvalis, projectontwikkeling (USA)

Kollektivhus ‘Sjofarten’, Familjebostader, sociale woningbouwmaatschappij (Stockholm, S)

Projectontwikkeling - Sociale huisvesting

Centraal Wonen Alphen aan de Rijn, woningbouwcorporatie (Alphen, NL)

CW Het Aardrijk, woningbouw-corporatie (Breda, NL)

Cohousing ontwikkelaars (USA)

Projectontwikkeling - Privé projectontwikkelaars

Coldham & Hartman Architects

11. Integratie in de buurt bevorderen * lokale initiatiefnemers en deelnemers bevoordelen * financiële steun voor publieke ruimtes

Boekenwinkel, theesalon - Vevy Wéron, (Wepion)Frogsong (Cotati, California, USA)

Cultureel centrum - Cité Benedi (Wavre)

Gated community (NL)

12. de toegang tot gemeenschappelijk wonen vergemakkelijken voor bijzondere doelgroepen.

We spreken o.a. over senioren, jongeren, alleenstaande ouders, zorgbehoevenden, minder begoede en maatschappelijk kwetsbare mensen,.

a. Jongeren

(on)gewoon samen, gemeenschapshuis (Antwerpen, B)

Viure e conviure , duo-wonen (Spanje)

Fruhlingstrasse, woongroep (Dresden, D)

Ligththouse, woongroep binnen de Cohousing Sharingwood (USA)

12.bijzondere doelgroepen

b. Alleenstaande ouders

Les trois pommiers (Etterbeek) :rusthuis senioren, onthaaltehuis alleenstaande moeders met kinderen,beschut wonen licht gehandicapten

Le Balloir (Luik) : rusthuis senioren, serviceflats, kinderdagverblijf ,

dagcentrum voor jonge moeders

Centraal Wonen Zwolle (NL)

12.bijzondere doelgroepen

c. Senioren

Senior cohousing ‘Silver sage’ (Boulder, USA)

Mehrgenerationenhaus Anna Haag (Stuttgart, D)

Un toit, deux ages(Brussel)

Model Kangoeroe’wijk’ - Stichting Habion (NL)

12.bijzondere doelgroepen

c. Senioren

Coho Harmony Village (Golden, CO, USA)

Kwarteel, Eva Lanxmeer (Culemborg, NL)

Le Jardin du Béguinage, OCMW (Etterbeek, B)

12.bijzondere doelgroepen

d. Zorgbehoevenden

Widar, dorpsgemeenschap met woongroepen voor minder validen (Merksplas, B)

Oikonde, woongroep met opvang (Leuven, B)

Les Arbrelles, één woning met zorg (Braine-le-Chateau, B)

Cohousing TakomaIntegratie

(Washington, USA)

12.bijzondere doelgroepen

e. Minder begoede en maatschappelijk kwetsbare mensen

Habitat for Humanity : 2 huizen in Rosewind Cohousing (USA)

Fondation de France

* Juridische structuur * Goedkope leningen, subsidie, …* Zelfbouw* Kleinere woonsten* Goedkopere afwerking* Gemengd project huren/kopen* Sociale woningbouw * Specifieke initiatieven

La Poudrière : woonwerkgemeenschap inbreng van ocmw (Brussel, B)

12.bijzondere doelgroepen

f. Allochtonen

Woongroepen met Chinese, Surinaamse, Kaapverdische en Turkse ouderenGemengde projecten (NL : A’dam, R’dam, Utrecht, Nijmegen, enz)

Centraal wonen & cohousing :

Diversiteit is streefdoel 21 46,67%Senioren 1 2,22%Vrouwen 1 2,22%Mannen 0 0%Alleenstaanden 2 4,44%Jongvolwassenen 0 0%Alleenstaande moeders 1 2,22%Gezinnen met kinderen 4 8,89%Iedereen welkom 21 46,67%Andere 6 13,33%

Gemeenschapshuis & Woongroep :

Diversiteit is streefdoel 6 13,64%Senioren 0 0%Vrouwen 2 4,55%Mannen 2 4,55%Alleenstaanden 5 11,36%Jongvolwassenen 13 29,55%Alleenstaande moeders 0 0%Gezinnen met kinderen 0 0%Iedereen welkom 26 59,09%Andere 6 13,64%

Specifieke doelgroepen / diversiteit

13. Lokale actoren stimuleren tot projecten (gemeente, ocmw, intercommunale, sociale woningbouw, svk, …)

Wandelmeent, soc woningbouw (Hilversum, NL)

Treportar, soc woningbouw(Stockholm, S)

Moria, Surinaamse senioren, gestippeld wonen, max 13 van

59 appt (Utrecht, NL)

Projectoproep OCMW Brussel voor : - Intergenerationeel wonen (sr & jong gezin) - Woningen met bijstand (gehandicapten) - groepswonen (alleenstaande senioren) - groepswonen (jonge werkenden)

L’espoir, centraal wonengemeente Molenbeek, Brussels Woningfonds, buurthuis Bonnevie, vreemdelingenwerk CIRE (Community Land Trust)

Cohousing in ontwikkelingsplan

BijgaardehofAG SOB Gent

Bij ons :

en de sociale woningbouw zoekt …

14.Professionals sensibiliseren

* door een platform te creëren voor uitwisseling van informatie en kennis.

* door gemeenschappelijk wonen op te nemen in opleiding en vormingspakketten of studiedagen te organiseren …

tenslotte :Samenhuizen wereldwijd

Samenhuizen wereldwijd (1)

Steyerberg (DL) - winkeltje

Okostadt (Duitsland) - toneel

Springhill (UK) - aanschuiven

Sirius (USA) - yoga

New View (USA) verjaardag

Samenhuizen wereldwijd (2)Svanholm

(Denemarken)trampoline

CW Zwolle (Nederland)kookploeg

Pacifica cohousing (USA)maaltijd

Eno Commons (USA)kunstatelier

Puget Ridge (USA)werkatelier

Samenhuizen wereldwijd (3)

Canberra (AUS) - overlegCasa Verde (USA) - viering

Solfang (DK) - klussen

Eartheaven (USA) - taart

Het Groene Dak (Nederland) - terras

Samenhuizen wereldwijd (4)

Great Oak (USA) - kinderfeest

Nomad (USA)tuinwerk

Jamaica (USA) - tafeltennis

Drejerbanken (Denemarken)muziek

Steyerberg (Duitsland) volksdans

Samenhuizen wereldwijd (5)

Jernstoberiet (Denemarken) - fietsen

Hundredfold (USA) - vergadering

Great Oak (USA)spelletje

Klopvaart (Nederland) - wasruimte

Samenhuizen wereldwijd (6)

Sharingwood (USA) sauna

Stolplycken (Zweden)jeugd

Laughton Lodge (Engeland) voortuintjes

Nieuwegein (Nederland) babbel

Samenhuizen wereldwijd (7)

Try On Farm (USA) - wilde spelletjes

Jernstoberiet (DK) - maaltijd

Puget Ridge (USA) - postvakjes

Ithaca (USA) - muziek

Puget Ridge (USA)geiten

Songaia (USA)moestuin

Samenhuizen wereldwijd (8)

Lebensraum (AT) - sport

Cw Delft (NL) barbecue

Samenhuizen wereldwijd (9)Duwamish (USA) cirkel

Nomad cohousing (USA) - huwelijk

New view (USA) - buren

Anagram (F) - gastenkamer

Lismortel (NL) - autodelen

Houtwijk (NL) - kinderkoor ‘Roezemoes’

Penisula (USA)

fietstocht

Fardknappen (S) - tuingroep

Samenhuizen wereldwijd (10)

Samenhuizen wereldwijd (11)

fff (fff)fff

Oak Creek (USA) - muziek

Nomad (USA) verkleed party

Ecolonie (France) - pyramide

Samenhuizen

Dank voor jullie aandacht - Tijd voor vragen

Samenhuizen vzw - 2010