N.V. Ontwikkelingsmaatschappij UtrechtFondsvorming op gebiedsniveauThemasessie Programma Stedelijke TransformatieWoerden, 31 januari 2019

Plaats maken voor de nieuwe economie

Opzet

1. Over OMU:oAanleiding en doelstellingen

oAanpak en werkwijze

2. Relaties lokale fondsen:oGebiedsfonds Rijnhuizen

o Tussentijdse bevindingen

31-01-19 1

31-01-19 2

31-01-19 3

31-01-19 4

31-01-19 5

Over OMU§ Opgericht in 2011 door de provincie

Utrecht.§ Doelstellingen:

o Zorgvuldiger, efficiënter en duurzamer omgaan met beschikbare ruimte.

o Verbeteren vestigingsklimaat in deprovincie Utrecht.

§ Zelfstandige uitvoeringsorganisatie (N.V.) met provincie als enig aandeelhouder.

§ Middelen: revolverend investeringsfonds (€ 15 miljoen).

31-01-19 6

Activiteiten

§ Alleen de lastige opgaven: waar de markt faalt.

§ Niet tegen maar tussen partijen: § Géén concurrentie§ Géén staatssteun

§ Marktconform: geen subsidies.

§ Op kavel- en objectniveau.

Eigenaren

Initiatief-nemers

Over-heden

Krediet-verstrekker

sAdviseurs

Belangen-organisaties

Gebruikers

OMU

31-01-19 7

Werkwijze

‘Wat’: drie invalshoeken

§ Verbeteren:o Behoud van de

werkfunctie§ Veranderen:

o Transformatie t.b.v. andere functies

§ Verplaatsen:o Het juiste bedrijf op

de juiste plek

8

‘Hoe’: drie rollen

§ Intermediair: o Initiëren, aanjagen en

ondersteunen§ Financier:

o Voorfase (hoge risico’s), tot 100% aankoop

§ Investeerder: o Strategische aankopen,

rotte plekken

31-01-19 8

31-01-19 9

Van werk naar werk: Lage Weide, Utrecht

Van werk naar wonen: Wattbaan, Nieuwegein

31-01-19 10

Relaties lokale fondsen

31-01-19 11

31-01-19 12

31-01-19 13

Transformatie Rijnhuizen§ Ambitie: van monofunctioneel kantoorgebied naar

gemengd woongebied (ca. 1.500 woningen in 10 jaar tijd).

§ Organische aanpak: gemeente heeft geen grond en weinig geld, maar wil toch een transformatie in gang zetten.

§ Planvorming: structuurvisie => gebiedsvisie => grond-exploitatie => bestemmingsplan (Crisis- en herstelwet).

§ Organisatievorm: gebiedscoöperatie Club Rhijnhuizen. Iedereen die in Rijnhuizen woont, werkt, eigendom heeft en ontwikkelt, mag lid worden van de club.

§ In co-creatie is door Club Rhijnhuizen een investerings-strategie opgesteld: wat kost het en wie gaat wat betalen?

31-01-19 14

Aanpak: gebiedsfonds

§ Dilemma doorbreken: ‘eerst investeren of eerst transformeren’?

§ Investeringen voor het gebied als geheel: infrastructuur, duurzaamheid, ruimtelijke kwaliteit, ‘placemaking’.

§ Gebiedsontwikkelingsfonds opgericht: groeit van € 2 miljoen naar € 6 miljoen.

§ Fonds wordt gefaseerd gevuld door provincie (1/3 deel), gemeente (1/3 deel) en initiatiefnemers (1/3 deel).

§ Gemeente en provincie financieren vóór: gedane investeringen binnen elke fase worden terugverdiend door afdracht ontwikkelaars.

31-01-19 15

31-01-19 16

Tussentijdse bevindingen

§ OMU opereert in Rijnhuizen als facilitator aangezien de afdracht aan het gebiedsfonds wettelijk nog niet geheel is geborgd.

§ Gebiedsfonds Rijnhuizen functioneert goed, maar kan niet als sjabloon fungeren voor andere gebiedsfondsen. In ieder transformatiegebied zijn de uitgangssituatie en het krachtenveld verschillend. Een gebiedsfonds is een middel, géén doel op zich.

§ Gebiedsfondsen zijn bedoeld voor investeringen op gebiedsniveau, niet om de transformatie van individuele projecten mogelijk te maken.

§ Binnenstedelijke transformatie wordt steeds complexer. Wat zijn de vooruitzichten voor projecten waarvan de businesscase niet haalbaar is? Door wie kunnen onrendabele toppen worden afgedekt?

31-01-19 17

Dank voor uw aandachtWebsite: www.nvomu.nlE-mail: info@nvomu.nl

Plaats maken voor de nieuwe economie