Even voorstellen

20-2-20191

Kees van der Reijden

Jos de Vries

Tico Hernandez & Joni Reijven

Margriet Schepman

Wessel van Vliet

City Deal

Elektrische Deelmobiliteit in Stedelijke Gebiedsontwikkeling

Van autobezit naar duurzaam autogebruik in slimme nieuwbouw

Rijkswaterstaat

3

(Elektrisch) Autodelen leeft

Het kabinet wil dat uiterlijk vanaf 2030 alle nieuw verkochte auto’s emissieloos -en daarmee elektrisch - zijn.

Rijkswaterstaat

4

Motieven van autodelers

• Kostenbesparing: autodelen is goedkoper dan autobezit bij < ca. 12.000 km/jr, goedkopere woning door minder bouwkosten parkeren

• Gemak: geen zorg om parkeren en auto-onderhoud, keuze uit meerdere auto’s (afhankelijk van deelconcept)

• Milieu/leefstijl: net als bij bijv. zonnepanelen zijn mensen trots om autodeler te zijn of om in autoluwe wijk te wonen

• Mogelijkheid om een relatief nieuwe (elektrische) auto te rijden

Rijkswaterstaat

5

Autodelen: bewuster reisgedrag

• Verschuiving van autobezit naar autogebruik haalt ‘gewoontegedrag’ uit automobiliteit

• Groei autodelen zorgt voor verschuiving naar OV en fiets

• Autodelen onderdeel van Mobility as a Service

• Laagdrempelig, dichtbij en op natuurlijk moment aanbieden van (elektrische) deelauto’s stimuleert overstap

• Bij nieuwbouw transitie van autobezit naar autodelen versnellen

Rijkswaterstaat

6

Feiten en cijfers over autodelen en autobezit

• Autodelen kan nu vrijwel overal, dichtheid hoger in steden

• Circa 400.000 autodelers (ca 1,5% automobilisten)

• Ruim 41.000 deelauto’s (maart 2018) in Nederland

• Gemiddeld autobezit daalt bij leeftijdsgroep onder 50 jaar en stijgt bij ouderen (CBS)

• 27% huishoudens bezit geen motorvoertuig, bij lage inkomens 54%

• Autodelen als alternatief voor 1e of 2e (3e) auto: rol deelauto hangt af van auto-afhankelijkheid in gebied

Rijkswaterstaat

7

City Deal Elektrische Deelmobiliteit

17 Partijen – (De)centrale overheden en private partijen

– IenW, BZK, NEPROM, Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Amsterdam, Amstelveen, Amersfoort, Apeldoorn, provincie Zuid-Holland, BPD, Syntrus Achmea, Heijmans, Synchroon, ElaadNL, Stichting Smart Solar Charging, bijtekenaars voorjaar 2019

Rijkswaterstaat

8

Waarom deze City Deal?

Bijdrage aan 6 doelen:

1. Woningaanbod in lijn brengen met veranderende mobiliteitsvoorkeurenwoonconsumenten

2. Duurzame mobiliteit en duurzaam ruimtegebruik: verdichting nabij OV, stimuleren actieve mobiliteit, minder ruimte voor (straat)parkeren auto’s

3. Circulaire economie: minder nieuwe auto’s minder grondstoffen minder groei, stabilisatie of

krimp wagenpark

4. Duurzaam wagenpark: versneld naar zero-emissie autokilometers in de stad

5. Klimaatbeleid:bewuster autogebruik en gebruik/opslag duurzame stroom

6. Bereikbaarheid: minder autokilometers minder stedelijke congestie

Rijkswaterstaat

9

Leren in City Deal

• Hoeveel deelauto’s per project nodig (type woning, locatie, doelgroep)?

• Hoe risico’s verdelen?

• Welk concept werkt waar?

• Van autodelen naar elektrisch autodelen

• Van gewoon opladen naar slim laden

Rijkswaterstaat

10

Meer informatie

• https://rwsduurzamemobiliteit.nl/praktijk-projecten/personen/autodelen/

• https://rwsduurzamemobiliteit.nl/praktijk-projecten/green-deals/city-deal/

• www.agendastad.nl

• www.autodelen.info

• https://www.crow.nl/publicaties/kencijfers-parkeren-en-verkeersgeneratie

Elektrische deelmobiliteit in BPD ontwikkelingen

Jos de Vries 14-02-2019

Deel mobiliteit is nog pionieren, …

Stad Project contactpersoon

1. Zwolle Kamperpoort (appartementengebouw HSK20)

2. Oegstgeest Nieuw Rhijngeest Zuid

3. Rotterdam Boston & Seattle Paul Becht

4. Leidschendam Leidschendam Centrum, Molenpad Wicher Mol

5. Den Haag Binckkade Wicher Mol

6. Voorburg CBS – Park070

7. Rotterdam De Sax Paul Becht

8. Rotterdam Pols van Katendrecht Paul Becht

9. Rotterdam Wielewaal Paul Becht

10. Rotterdam The Hudsons Paul Becht

11. Rotterdam De Familyscraper Paul Becht

12. Amsterdam Blok 26, Zeeburgereiland

13. Leiden Science Park

14. Tilburg Piushaven

15. Nieuw Delft Poortmeesters Wicher Mol

16. Wageningen Nieuw Kortenoord

17. Arnhem Akzo

18. Arnhem Coberco

19. Den Haag Èrasmusveld Bas Kalter

20. Utrecht Defensieterrein

21. Eindhoven Campinaterrein

22. Amsterdam Kavel O – Mo.Town

CASUS Proeftuin Erasmusveld

Locatie Erasmusveld

Energietransitie in Proeftuin Erasmusveld

Gasloze wijk waardoor minder fossiele brandstoffen nodig zijn

Toepassen van hoge isolatiewaarde in bouwkundige schil waardoor energievraag verminderd

Zon georiënteerd ontwikkelen voor natuurlijke opwarming van woning

Zo’n gunstig mogelijke EPC en een zo’n hoog mogelijke GPR gebouw

Zonnepanelen voor duurzame energie opwekking wat bijdraagt aan vermindering CO2 uitstoot

Toepassen van bodemwarmte- en koeling

Toepassen van een slimme meter voor meer inzicht en bewustwording van energieverbruik

Energiecoach voor slim omgaan met energieverbruik

Toepassen mobiliteitsconcept voor terugdringen van eigen autobezit en verlagen CO2 uitstoot

Ontwikkelen nabij OV-knooppunt

Klimaatadaptatie in Proeftuin Erasmusveld

Opvang hemelwater door toepassen sedumdaken

Opvang hemelwater voor gebruik in (dak)tuinen (regenton, plantenbakken met

infiltratiemogelijkheden

Verminderen waterverbruik door toepassen van waterbesparende kranen, douchekoppen en

toiletten

Hoog % groen en water in plan door parkeren gebouwd op te lossen

Ecologische zone binnen plan door parkeren gebouwd op te lossen

Toepassen van Wadi’s in openbaar gebied (zichtbare hwa afvoer)

Toepassen van rijbanen met infiltratiekratten tbv buffercapaciteit

Circulaire economie in Proeftuin Erasmusveld

Duurzame Signing

Leren van Tiny Houses

Woningen hebben lage MPG

Afvalscheiding restafval

Toepassen van duurzaam hout (FSC)

Toepassen van milieuvriendelijk gebruik van beton (VOBN)

Biobased duurzaam isolatiemateriaal (bijv. isovlas)

Materialenpaspoort op gebouwen, zodat materiaalkeuzes inzichtelijk zijn

Aannemersselectie op basis van expertise in duurzaam bouwen

Digitale communicatie en verkoop

Gezond wonen en leven in Proeftuin Erasmusveld

In het plan wordt eigen groente en fruit geteeld in het stadsakker en in de boomgaard

Er worden elektrische deelauto’s en deelfietsen toegepast

Het plan wordt goed ontsloten op het openbaar vervoersnetwerk

Er komt een trimbaan voor het aanmoedigen van beweging

Gebouwen worden zo ontworpen dat men eerder de trap pakt in plaats van de lift

Er komen veel fietsenstalplaatsen om gebruik per fiets te stimuleren

Veel groen en water zorgt voor een gezond leven

Natuurinclusief bouwen voor vergroten flora en fauna

Vertaling duurzaamheidsvisie in Proeftuin Erasmusveld

Waarom past BPD mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 1: Het past bij de visie van het plan

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 1: Het past bij de visie van het plan

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 1: Het past bij de visie van het plan

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 2: Door toepassen van deelauto’s kan parkeren uit het zicht worden opgelost.

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 2: Door toepassen van mobiliteitsconcept kan parkeren uit het zicht worden opgelost.

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 3: Uit onderzoek van BPD blijkt dat de locatie er geschikt voor is.

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 4: Het plan zet in op de deeleconomie

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 5: De doelgroep van het plan vraagt om dit soort diensten als product bij de woning

14% 10%

21% 12%

25% 10%

Waarom past BPD een mobiliteitsconcept toe in Proeftuin Erasmusveld?Reden 6: Uit co-creatie sessies van dit plan blijkt de behoefte aan dit product

Meerdere Co-creatie sessies op thema duurzaamheid en collectiviteit

De doelgroep van dit plan hecht waarde aan het delen van spullen

Doelgroep wil graag delen vanuit duurzame gedachte (beter voor het milieu)

Doelgroep wil graag delen vanuit sociale gedachte (elkaar weer kennen)

Doelgroep heeft beperkt autobezit en vindt carsharing leuk en duurzaam

Werksessie

Na dit waarom, in de werksessie

• Een BPD Factsheet Erasmusveld over Hoe?

• Hoe schalen we elektrische deel mobiliteit op in grondgebonden wijken

Elektrische deelmobiliteit en

parkeren in Rotterdam

Tico Hernandez

& Joni Reijven

Gemeente

Rotterdam

Thema’s

31

1. Gemeentelijk perspectief

2. Kern Beleidsregeling parkeernormen auto en fiets

3. Elektrische deelmobiliteit

1. Gemeentelijk perspectief:

Stedelijk Verkeersplan Rotterdam 2016 -2030+

Vitale

economie

Aantrekkelijke

woonstad

Gezonde stad

Mobiliteitsstrategie

▪Minder autokilometers binnen de Ring: voorrang voor fiets en OV.

▪ Een samenhangend regionaal en stedelijk netwerk: wegen en OV in evenwicht.

▪ Regionale en stedelijke oeververbindingen: nieuwe en transformatie van

bestaande.

▪ Aantrekkelijke en levendige (Binnen)stad: de city lounge versterkt.

▪ Versterken nieuwe vervoerswijzen: vervoer over water en Last Mile.

▪ Geen vervoersarmoede: sociale en maatschappelijke participatie versterkt.

▪ Gezonde leefomgeving: versterken Ruimtelijke kwaliteit en Zero Emissie.

▪ Slimme mobiliteit: technologische innovatie en ICT.

▪ Gebieden Buiten de Ring: duurzaam verbonden.

20-2-201933

2. Beleidsregeling parkeernormen auto en fiets 2018

Kern beleid:

✓Heldere en eenduidige regeling:

▪ één gebiedsindeling met drie herkenbare zones

▪ één overzichtelijke functielijst

✓ Flexibiliteit door vrijstellingsmogelijkheden:

▪ kleine projecten

▪ parkeren op acceptabele loopafstand

▪ nabijheid van openbaar vervoer

▪ inzet van extra fietsvoorzieningen

▪ inzet van deelauto’s

▪ beschikbaarheid Mobility as a Service

✓ Op toplocaties en met inzet van ontwikkelaar verlaging

parkeereis auto tot 100%

✓ Toevoegen van Rotterdamse fietsparkeernormen

Bepaling parkeereis

Vier vragen centraal:

1. In welke gebied ligt de ontwikkeling of transformatie?

2. Hoe groot is omvang van de functies?

3. Is er dubbelgebruik mogelijk?

4. Welke afwijkingen en/of vrijstellingen voor de (auto)parkeereis

zijn van toepassing?

35

Gebiedsindeling parkeernormen auto

36

A. Hoogstedelijk gebied

B. Stadswijken

C. Overig

Voor de parkeernormen fiets is er géén gebiedsindeling

Met uitzondering van de aan de

eerste uitvoeringsfase van

Feyenoord City gekoppelde

ontwikkelingen.

3. Deelmobiliteit

Bepalend voor keuze in bereikbaarheid:

EEN AANTREKKELIJKE STAD

3. Deelmobiliteit

✓ Gezonde stad: elektrische deelauto’s

▪ minder uitstoot CO2 verbetering luchtkwaliteit en

vermindering geluid.

▪ minder autobezit blijft meer ruimte over voor groen,

leefomgeving

▪ beperkt autogebruik minder autokilometers en bewuste

autogebruikers

✓ Vitale economie & aantrekkelijke stad (City Lounge):

elektrische deelauto’s

▪ minder parkeerplaatsen nodig op straat meer ruimte voor

groen, verbetering leefomgeving en recreatie

3. Deelmobiliteit

Beleid gericht op faciliteren van elektrische deelmobiliteit:

- Aanbieders van deelsystemen

- Oplaadpunten

- Parkeervergunningen

- Inrichting van parkeerplaats voor deelauto’s

- Monitoring data (gebruikers)

- Green Deal Autodelen: Netwerken en gemeentelijke

beleidsafstemming

- Op gebiedsniveau: pilots City Deal elektrische deel

mobiliteit: Nieuw Kralingen en RCD.

RCD als pilot gebied City Deal

City Deal – Leerdoelen RCD▪ Hoe stedelijke opgave van mobiliteit en ruimte in PvE te

verwoorden, zodat elektrische deelmobiliteit onderdeel wordt

van deelmobiliteit oplossing?

▪ Hoe op gebiedsniveau met betrokken partijen tot gezamenlijke

afspraken set te komen voor inzet, gebruik en financiering

elektrische deelmobiliteit?

RCD als pilot gebied City Deal

Rotterdam Central District

▪ bij nieuwe- en herontwikkelingen: beperking nieuwe

parkeerplaatsen voor auto

▪ faciliteren ruimte voor fiets parkeren en autodeelconcepten

▪ versterking OV-knooppunt

▪ City Lounge gedachte

Aan de slag!

• Wie komen hier ook alweer wonen?

• Rode en blauwe leefstijl

• Erasmusveld: starters, groene bril, stads maar niet in de stad

• RCD: expats, starters, (oudere) hoogopgeleide 1 en 2

persoonshuishoudens, inzet op gedeelde voorzieningen

Dank jullie wel!

20-2-201943

Kees van der Reijden

kees.vander.reijden@rws.nl

Jos de Vries

j.vries@bpd.nl

Tico Hernandez & Joni Reijven

sgpr.hernandez@rotterdam.nl

jm.reijven@rotterdam.nl

Vrijstellingen parkeereis auto (artikel 6)

Extra fietsparkeerruimte:• Ontwikkeling in betaald parkeergebied.

• Autoparkeereis met maximaal 10% verlaagd in de verhouding twee fietsparkeerplaatsen in

plaats van één autoparkeerplaats.

• Realisatie op eigen terrein en bedoeld voor langparkeerders (bewoners, werkers, studenten).

Deelauto’s:• Woningontwikkeling in betaald parkeergebied.

• Structureel, minimaal 10 jaar, commercieel aangeboden deelauto’s ter beschikking stellen.

• Autoparkeereis met maximaal 20% verlaagd in de verhouding één autoparkeerplaats met

deelauto in plaats van vijf gewone autoparkeerplaatsen.

• De deelauto’s mogen ook worden geplaatst in een nabijgelegen parkeervoorziening op

geoormerkte deelautoparkeerplaatsen.

Mobility as a Service (MaaS):• Ontwikkeling in betaald parkeergebied gebied voor alle toekomstige gebruikers Mobility as a

Service

• Structureel, dat wil zeggen voor minimaal 10 jaar, beschikbaar wordt gesteld.

• Autoparkeereis met maximaal 20% verlaagd.

De bijzondere vrijstellingen mogen bij elkaar worden opgeteld.