Psychiatrische Ziekteleer

Dr. W.W. Van den Broek

Wat is een psychiatrische ziekte?

• Een ziekte met psychische symptomen en/of door psychische oorzaken

• Leidend tot subjectief lijden en/of problemen in het functioneren

Wat zijn psychische symptomen

• Symptomen van stoornissen in de psychische functies van de hersenen

Psychische functies van de hersenen

• Bewustzijn, aandacht & concentratie• Geheugen• Oordeelsvermogen• Somatosensibiliteit• Zintuiglijke waarneming• Emoties en motivatie• Motoriek en bewegingsturing• Gedrag

Trias Psychica

• Cognitieve functies (denken)

• Affectieve functies (voelen)

• Conatieve functies (handelen)

Het Psychiatrisch Onderzoek

• Exploratie

• Observatie

• Testen

Verschillen met neurologisch onderzoek

• Accent op subjectieve symptomen dus op anamnese en exploratie

• Anamnese en onderzoek tegelijkertijd• Anamnese uitgebreider o.a. Biografie• Geen aanvullend onderzoek meestal mogelijk• Psychische functies zijn zowel object als

subject van het onderzoek

Status Mentalis

• Cognitieve functies

• Affectieve functies

• Conatieve functies

Clubconfabula.blogspot.com

Classificatie Psychiatrische Stoornissen

• Niet naar etiologie, pathogenese of beloop• Niet op basis van hulponderzoek• Op basis van syndromen• Specifieke criteria• Interbeoordelaars bettrouwbaarheid 80%• DSM IV

Hierarchie van syndromen

• Cognitief• Psychotisch• Stemming• Angst &dwang• Stress-, aanpassing• Lichamelijke klachten• Verslaving, drang

• Cognitieve functies• Cognitieve functies• Affectieve functies• Affectieve functies• Affectieve functies• Somatische symptomen• Conatieve functies

Etiologie, pathogenese

• Etiologie: oorzaak/oorzaken die tot de aandoening leiden

• Pathogenese: wijze waarop de etiologische factoren tot de stoornis leiden

Model in de psychiatrie

• Predisponerend (draagkracht, kwetsbaarheid) “Waarom u?”

• Luxerend (draaglast, omstandigheden): “Waarom nu?”

• Onderhoudend: “Waarom nog?”

Schema etiopathogenetische factoren

Predisponerend Luxerend Onderhoudend

Neurobiologisch (fysiopatho-genese)

Psychisch (psycho-pathogenese)

Samenvattend

• Psychopathologie (symptomen)• Psychiatrisch Onderzoek• Diagnostiek en classificatie• Etiopathogenese

Je bent huisarts. Een patiënte met een psychiatrische stoornis meldt de volgende klacht: een subjectief ervaren gevoel van vervreemding, verandering of onwerkelijkheid ten opzichte van haarzelf. Hoe heet dit symptoom?

• a. anhedonie• b. belle indifférence• c. depersonalisatie• d. derealisatie

Je bent huisarts. Je wordt tijdens je avonddienst voor een huisbezoek bij een patiënt geroepen. Je treft een licht versufte oudere man aan wiens aandacht moeilijk is vast te houden, die niet weet waar hij is en die je naam niet kan onthouden. Wat is de meest waarschijnlijke classificatie van dit psychiatrische ziektebeeld?

a. cognitieve (‘organische’) stoornisb. psychotische stoornisc. stemmingsstoornisd. angst- of dwangstoornis

Je bent huisarts. Je wordt tijdens je avonddienst voor een huisbezoek bij een patiënt geroepen. Je treft een verward pratende jongeman aan die vertelt stemmen te horen en de overtuiging te hebben dat hij door de televisie bestraald wordt. Wat is de meest waarschijnlijke classificatie van dit psychiatrische ziektebeeld?

a. cognitieve (‘organische’) stoornisb. psychotische stoornisc. stemmingsstoornisd. angst- of dwangstoornis