Post on 13-Jan-2015
description
Preventie- en Handhavingplan
Joost Mulder (Trimbos)Marian Gacsbaranyi (NVWA)
Programma
Preventie- en Handhavingsplan Effectief alcoholbeleid Hoe pak je het aan?
StappenplanVoorbeelden
Preventie- en HandhavingsplanArtikel 43a DHW
1. De gemeenteraad stelt uiterlijk zes maanden na inwerkingtreding van dit artikel voor de eerste maal een preventie- en handhavingsplan alcohol vast. Vervolgens wordt dit plan elke vier jaar gelijktijdig met de vaststelling van de lokale nota gezondheidsbeleid, bedoeld in artikel 13, tweede lid, van de Wet Publieke Gezondheid, vastgesteld. Het plan kan tussentijds worden gewijzigd.
2. Het plan bevat de hoofdzaken van het beleid betreffende de preventie van alcoholgebruik, met name onder jongeren, en de handhaving van de wet.
3. In het plan wordt in ieder geval aangegeven: a. wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol; b. welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen, al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma’s als bedoeld in artikel 2, tweede lid, onderdeel d, van de Wet Publieke Gezondheid; c. de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; d. welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden.
Naleving leeftijdsgrenzen in Europa
4
Rapport Eyes on Ages, STAP 2013
Regelgeving en Handhaving Effectiviteit
Verhogen van de prijs +++
Verkoopverboden +++
Minimum verkoopleeftijd +++
Beperken openingstijden ++
Beperken aantal verkooppunten ++
Meer handhaving in verkooppunten ++
Beperken alcoholreclame +/++
Bron: Babor e.a. (2010) Alcohol no ordinary commodity Oxford University Press
Effectieve preventie maatregelen jeugd - WHO
Educatie en bewustwording Effectiviteit
Agressietraining barpersoneel en management
++
Integrale schoolprogramma’s (studenten)
+
Trainen barpersoneel 0/+
Voorlichting op school 0
Social marketing 0
Massamediale campagnes 0
Effectiviteit
Verhogen van de prijs +++
Verkoopverboden +++
Minimum verkoopleeftijd +++
Beperken openingstijden ++
Beperken aantal verkooppunten ++
Meer handhaving in verkooppunten ++
Beperken alcoholreclame +/++
Trainen barpersoneel 0/+
1. Alcoholverkoop (tijdelijk) stilleggen
Effectiviteit
Verhogen van de prijs +++
Verkoopverboden +++
Minimum verkoopleeftijd +++
Beperken openingstijden ++
Beperken aantal verkooppunten ++
Meer handhaving in verkooppunten ++
Beperken alcoholreclame +/++
Trainen barpersoneel 0/+
1. Toegangsleeftijd invoeren in horeca
2. Toegangstijd aan leeftijd koppelen
Effectiviteit
Verhogen van de prijs +++
Verkoopverboden +++
Minimum verkoopleeftijd +++
Beperken openingstijden ++
Beperken aantal verkooppunten ++
Meer handhaving in verkooppunten ++
Beperken alcoholreclame +/++
Trainen barpersoneel 0/+
1. Gemeente als toezichthouder
Effectiviteit
Verhogen van de prijs +++
Verkoopverboden +++
Minimum verkoopleeftijd +++
Beperken openingstijden ++
Beperken aantal verkooppunten ++
Meer handhaving in verkooppunten ++
Beperken alcoholreclame +/++
Trainen barpersoneel 0/+
1. Alcoholreclame in openbare ruimte aanpakken met de APV
2. Alcoholreclame rond gem. sportvelden verbieden
3. Instrument om prijs-
acties aan te pakken.
Effectief alcoholbeleid - preventiemodel
10
Reynolds, 2003
Educatie & bewustwording
HandhavingRegelgeving
Preventie
1. Risico’s bepalen2. Bepalen huidige stand van zaken
3. Analyseren doelgroepen4. Bepalen doelen
5. Ontwikkelen interventiemix6. Uitvoeren interventies/acties
7. Evaluatie/ effectmeting8. Verantwoording resultaten
Probleemanalyse
Gedragsanalyse
Gedragsbeïnvloeding
Effecten
Stappen Preventie- en Handhavingsplan alcohol
3. Doelgroeponderzoek
4. Bepalen doelstelling
6. Uitvoeren interventies/acties
ProbleemanalyseWelk probleem?
GedragsanalyseWaarom?
5. Ontwikkelen interventiemix
7. Evaluatie & Effectmeting
8. Verantwoording
2. Stand van zaken (naleefniveau) 1. Risicoanalyse
GedragsbeïnvloedingHoe?
EffectmetingEffectief?
En dan nu de praktijk!
ProbleemanalyseDoelgroep gebruikers (jeugd)- Epidemiologische cijfers (binge drinken, frequentie gebruik etc.) - Koopintenties- Intoxicatie cijfers- Drinkgedrag (wanneer, waar, hoeveel)- Ongevalcijfers
Doelgroep verstrekkers- Aantal verstrekpunten- Risicolocaties en tijdstippen- Naleving per soort verstrekpunt- Activiteiten verstrekkers (systemen ed.)- Houding branche-organisatie?
Welke rol speelt de omgeving?
GedragsanalyseWat zijn de oorzaken van het ontstaan van het probleem?Waarom worden de regels niet nageleefd (door gebruikers en verstrekkers?
Bewuste factorenOnbewuste factorenWeerstandenTegenwerkende omstandigheden
Te gebuiken theorieën:- Tafel van 11- Gedragspincipes van Cialdini
Omdat het geld oplevert
Mijn collega’s gaan ook gewoon door
Ik wil uit, waar moet ik dan naar toe?
Ach, de pakkans is zo klein
De overheid bepaalt niet wat ik doe
Doelen bepalenBijvoorbeeld:
- De startleeftijd voor het drinken van alcohol stijgt van 13 naar 15 jaar- Het aantal jongeren dat maandelijks ‘binge drinkt’ daalt met 10%- Het aantal jongeren dat tijdens het uitgaan dronken is daalt met 20%- De naleving van de leeftijdsgrens stijgt bij supermarkten van 30% van
50%- ………
Gedragsbeïnvloeding – interventiemix
1. Interventies inventariseren die kunnen bijdragen aan het behalen van de gestelde doelen
2. Bepalen welke interventies het meest effectief zijn voor het behalen van de gestelde doelen
3. Interventiemix samenstellen die ook haalbaar is4. Tenslotte subdoelen per interventie opstellen
Probleemanalyse: Naleving supermarkten 30%Gedragsanalyse: Kennis is voldoende, motivatie caissières is
onvoldoende (“Ze krijgen het elders toch wel…”), lage pakkans perceptie
Doel: De naleving van de leeftijdsgrens stijgt bij supermarkten van 30% van 50%
Vanuit het oogpunt educatie/ bewustwording (preventie)
• Informeren jongeren/ouders/burgers/ondernemers over het probleem en wat WE er aan gaan doen (gezamenlijke awareness)
• Communicatie over naleefonderzoek, gevolgen van te vroeg drinken
• Meedenken over beter trainen caissières • Belonen goed gedrag / norm = naleven!• Stimuleren tot de toepassing van sluitende
systemen inclusief zelfcontrole• Opzetten meldpunt voor melden van
overtredingen en ook winkels die het goed doen (burgers activeren)
Voorbeeld
Vanuit het oogpunt regelgeving/handhaving
• Sanctiebeleid opstellen (oa. 3 strikes out)• 1e ronde gesprekken n.a.v. resultaat
naleefonderzoek• Handhavingsactie ontwikkelen en uitvoeren
bestaande uit handhaving (opvallend en onopvallend) bij geselecteerde hotspots
• Ook meldingen burgers controleren en resultaat terugkoppelen
• Communicatieplan ontwikkelen en uitvoeren rondom de handhavingsactie (hot spots informeren, resultaten actie communiceren)
• Ontwikkeling systeemtoezicht (minder controle bij sluitend systeem)
EffectmetingMogelijk onderzoek:- Belevingsonderzoek (is de pakkans perceptie gestegen?)- Nalevingsonderzoek (is de naleving gestegen?) - Onderzoek drinkgedrag (is de startleeftijd verhoogd?)- Onderzoek koopgedrag (kopen jongeren minder vaak alcohol?)- Media analyse - …….
Verantwoording resultaten:- De naleving is gestegen van .. naar …- De startleeftijd is gestegen van .. naar …
Een Zweeds voorbeeld
STAD project Stockholm•Voorlichting/educatie•Training barpersoneel•Handhaving/toezicht
MediaMedia
TrainingTraining
HandhavingHandhaving
EvaluatieEvaluatie
Opzet• Uitvoering in stadsdeel centrum (550 verkooppunten)• Controle stadsdeel (270 verkooppunten)• Implementatie in 1998 (evaluatie van 1994 tot 2000)
Resultaten
22
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1997 2001 2004 2007
% s
erve
d w
itho
ut c
heck
ing
ID
23
Intervention area
Control area
Intervention begins: responsible beverage service
Reduction in assaults by 29%J Stud Alcohol, 2004
Cost – benefit ratio1:39European J Publ Health2007
En verder…..
• Programma kosten 796 000 euro Gemiddelde kosten misdaad: 19 049 euroUiteindelijke geschatte besparing kosten 31.314 miljoen euro
• Minder criminaliteit in bars• Meer tevreden bar personeel
Tot slot• In januari komt het Trimbos-intituut met een model voor
het preventie-en handhavingsplan• In maart vind er een landelijke studiedag plaats over het
preventie- en handhavingsplan
25
Vragen ???
Joost Mulderjmulder@trimbos.nl
Marian Gacsbaranyimarian.smink@vwa.nl