Post on 29-Jul-2020
POËZIE LEZEN EN VOORDRAGEN
Groningen17 januari 2020
Kila van der StarreK.A.vanderStarre@uu.nl
Vandaag• ‘Bommen’ van Paul Rodenko
• Samen poëzie lezen• Stereopoëzie
• Samen poëzie voordragen• Warming-up• Stereovoordrachten
Wat doen die kangoeroes daar?
letterlijk vs. figuurlijk
‘Kangeroes kijken door de venstergaten.’
letterlijk vs. figuurlijk
Er staan echte kangoeroes Het zijn geen echte kangoeroes, maar: te kijken door de venstergaten - soldaten met gewerenin de stad (in de talige werkelijkheid - ouders met kinderenvan dit gedicht). - mensen die willen vechten
- etc.= metafoor (personificatie)
Performancepoëzie
Performancepoëzie
Schilderij: Sappho (1891), door Amanda BrewsterDichter: Sappho (630 v.Chr. - 580 v.Chr., Lesbos)
Orale poëzie (live)
Orale poëzie (opgenomen)
9
Orale poëzie (online)
Poëzie in Carré (1966)
B.H. Lulofs, De kunst der mondelinge voordracht of welsprekendheid (1848). (Afbeelding uit: Vaessens 2013)
Historisch perspectief
Na ‘Poëzie in Carré’:
De betekenis van de drager
• linguïstische code:• de verbale elementen van een gedicht (de tekst)
• materiële code:• de materiële elementen van een gedicht (de drager)
Op welke manieren kun je met de materiële code van performancepoëzie spelen om extra betekenis te geven aan de poëzie die je voordraagt?
14
Volgens Bornstein dragen zowel de linguïstische code als de materiële code bij aan de betekenis van een gedicht.
De betekenis van de drager
• linguïstische code:• de verbale elementen van een gedicht (de tekst)
• materiële code:• de materiële elementen van een gedicht (de drager)
Op welke manieren kun je met de materiële code van performancepoëzie spelen om extra betekenis te geven aan de poëzie die je voordraagt?
19
Volgens Bornstein dragen zowel de linguïstische code als de materiële code bij aan de betekenis van een gedicht.
Tips voor de (stereo)voordracht van poëzie
Contrasten• Tempo: snel – langzaam• Volume: hard – zacht• Pauzes: stilte – spreken
Nadruk• Intonatie leggen op lettergrepen, woorden of regels• Lichaamstaal (o.a. bewegingen en mimiek)
Extra• Introductie geven • Hoe sta je op het podium?
Tips voor de (stereo)voordracht van poëzie
Wat kun je allemaal nog meer doen als je een gedicht met z’n tweeën voordraagt? = stereovoordracht
• Elkaar afwisselen (woord per woord, regel per regel, strofe per strofe)
• Tegelijkertijd hetzelfde zeggen• Tegelijkertijd iets anders zeggen• ‘Sound effects’• Lichaamstaal (o.a. bewegingen en mimiek) contrasteren
of spiegelen
Stereovoordrachten• Bereid in groepjes van twee of drie een stereovoordracht
voor van ‘Bommen’ van Paul Rodenko.• Bekijk de lijst met mogelijkheden voor de
(stereo)voordracht van poëzie.• Noteer performance-aanwijzingen op/bij/naast het
gedicht.• Welke betekenis willen jullie overbrengen?
Stem opwarmen: maak de gezegdes afDoe het lekker luid!
Stem opwarmen: maak de gezegdes afHet is dweilen met de kraan openAls er één schaap over de dam is, dan volgen er meerWie niet waagt, wie niet wintHoge bomen vangen veel wind Olie op het vuur gooienHet beste paard van stalHet is schering en inslagMaak je borst maar natDie kan praten als Brugman Wie de schoen past, trekt hem aanWaar een wil is, is een wegAls het kalf verdronken is, dempt men de put Hij heeft de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel isWie het laatst lacht, lacht het best/hardstJij bent met het verkeerde been uit bed gestapt
Stem opwarmen• Iedereen zegt de cursieve gedeeltes mee.• Iedereen neemt één regel voor hun rekening.• Probeer mee te bewegen en te spreken met de cadans van de
groepsvoordracht.
Gedicht ‘Koe klap’ van Boris de Jong
(Muziek-en-poëziegroep: Winterjong)
GroepsvoordrachtenVooraf• Pak de rust: kom op, ga staan en laat een rust vallen
voordat je begint.
Tijdens• Neem de tijd: pauzes die je laat vallen lijken misschien
lang, maar zijn voor het publiek kort.• Gaat er iets mis? Niets aan de hand! Ga door, of laat een
korte pauze vallen en herhaal.
Na• Neem het applaus in ontvangst.
POËZIE LEZEN EN VOORDRAGEN
Groningen17 januari 2020
Kila van der StarreK.A.vanderStarre@uu.nl