Zaal ATELIER +12.7. Een renovatiepact voor jouw gemeente

KLIMAATDAG 2019Een Renovatiepact voor uw gemeente

Sanne Berghmans

Roel Vermeiren

VEA

INHOUD

• De Vlaamse Renovatiestrategie 2050

• Een Renovatiepact voor uw gemeente

• Aanbod uit het BE REEL! project

Doelstelling 2050 voor 3 miljoen woningen= 75% verbetering van de energieprestatie= 80-95% minder broeikasgassen

90% van de tijd vertoeven we binnen.Nood aan comfort, gezondheid, kwaliteit, betaalbaarheid,….

RenovatiepactAanleiding: Europese richtlijnen Energie-efficiëntie en EPBD

uitwerken van langetermijnstrategie voor renovatie van woongebouwen

16 december 201434 partners ondertekenden engagementsverklaring

Conceptnota Vlaamse Regering 17 juli 2015Turtelboom (Energie), Homans (Wonen) en Schauvliege (Omgeving)Opstart werven

december 2015, 2016, 2017 en 2018: studiedagen Renovatiepact

Conceptnota Vlaamse Regering 8 december 2017 : validatie strategievervolgtraject en inbedding proces Renovatiepact in transitieprojecten Vlaamse Regering

Mededeling VR stand van zaken 21 december 2018

+ integratie in Energie- en Klimaatplan 2030

Woongebouwen = 14 % Vlaamse uitstoot broeikasgassen

Vlaamse woningen zijn oud: bijna 60 % > 50 jaar

Eengezinswoningen Appartementsgebouwen

Aantal % Aantal %

< 1945 613.897 29,0% 18.464 14,9%

1946-1970 567.114 26,7% 33.655 27,2%

1971-1991 516.973 24,4% 26.654 21,5%

1992-2011 357.414 16,9% 34.916 28,2%

>2011 64.969 3,1% 8.208 6,6%

Onbekend 172 0,0% 1.852 1,5%

TOTAAL 2.120.539 100,0% 123.749 100,0%

energieprestatie sterk gecorreleerd met bouwjaar(woonhuizen, appartementen)

In 2006 kwam de energieprestatieregelgeving (EPB) tot stand

Aanwezigheid isolatieVEA REG-enquête 2017

Dakisolatienorm en glasnorm Vlaamse Wooncode

Uitstoot gebouwen

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

gebouwen (kton CO2-eq) 15 833 15 453 14 835 14 944 15 075 16 024 13 104 13 584 14 568 12 201 12 396 12 686 12 344

-

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

18 000

gebouwen (kton CO2-eq)

Doelstelling 2020 = -18% tov 2005 (1807 graaddagen)2017:-22% “gebouwen”-25% residentieel

Cijfers departement Omgeving 15/01/19

Woonbestemming

Woontypes

Afstand tot voorzieningen

Woonsurvey 2018

Kwaliteit stijgt lichtjes, vooral in centrumsteden

Groei hernieuwbare energie (eigenaars)

Het aandeel eigenaars blijft op peil en bedraagt 72%

De huurprijs voor private en sociale huurders kent een lichte stijgingeengezinswoning 685 euro per maand - appartement 627 euro

Lage bereidheid tot verhuizen

Woonsurvey 2018

ongeveer 1 op 5 huishoudens in Vlaanderen een woonquote van meer dan 30%

In de toekomstvisie gaat de voorkeur van het beleid uit naar compacte en gestapelde woonvormen, gelegen in kernen van stad of dorp

huidige woonwensen staan daar nog ver van af

45% verkiest een stedelijk woonmilieu (stadcentrum of stadsrand)Hoogbouw schrikt af85% wil zeker geen woonkamer of keuken willen

NIEUWBOUW: BEN pad

Nieuwbouw: energie-eisen goed ingeburgerd! Verstrenging eisenpakket: naar E-peil 30 tegen 2021Gemiddeld E-peil ligt altijd pak lager dan de wettelijke eis

0

20

40

60

80

100

120

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Gemiddeld E-peil en E-peileis per aanvraagjaar

E-peil eis E gemiddeld

Cijfers voor EPB-aangiftes ingediend tot 20/9/2018

NIEUWBOUW ALS INSPIRATIE VOOR RENOVATIE

Nieuwbouw: veel appartementsgebouwen

Daling verwacht: 30.000 naar 20.000 in 2030

2015: op 36.000 13.000 particulier13.000 NV10.000 BVBA vooral appartementsgebouwen

DE RENOVATIEMARKT: EEN ANDER PAAR MOUWEN

Meer dan 3 miljoen wooneenheden60% ouder dan 50 jaarSlechte energieprestatie, 30% ‘label F’, slechts 3% ‘label A’

DOEL 2050

Langetermijndoelstelling 2050Vlaamse woningpark

Doelstelling

2050

Spoor : maatregelen-

pakket

Spoor : energieprestatie-

indicator

- 75% energieverbruik- 80-95% broeikasgassen

Ontwikkeling webtoolWoningkwaliteit lopend

Opgenomen ontwerp Vlaams Energieplan 2021-2030 Principiële goedkeuring VR 20 juli 2018

21

80 – 100.000 renovaties/jaar nodig

PV

= 11 per uur

Ingrijpende energetische renovaties

Voor bepaalde maatregelen is er investeringsbereidheid

Opvolgingsindicator

Evolutie woningpark richting doelstelling 2050

Nieuwe EPC Woningpas

Nieuwe instrumenten

CommunicatieBENOmagazine verspreid in 2018 op meer dan 100.000 exemplaren

Najaar 2018 - Bannercampagne energiepremies bij BENOvatie – radiocampagne

BENOvatieadvies op bouwbeurzen + energiehuizen 2019

BENOvatievoorlopershttps://www.energiesparen.be/ikBENOveer/voorlopers

Voorjaar 2019 – Nieuw BENOmagazine. BENOveren = renoveren tot energielabel A (EPC)

Netbeheerders

│25

Het nieuwe EPC: vanaf 2019

CommunicatiepakketBannersWebsite-tekstenBrochure (pdf)AnimatiefilmpjeLogo labels

Lanceringscampagne februari 2019

VRIJ TE GEBRUIKEN

https://www.energiesparen.be/campagnes/epc

│26

» Beschikbaar via woningpas, websites stakeholders, ..

» Label visibiliteit geven op laagdrempelige manier

» Sensibiliseren, benchmarken, triggeren

» Ook burgers bereiken los van verkoop/verhuur

» Bestaand kengetal benchmarken

» Indicatieve score bepalen op basis van woningkenmerken

» Advies hoe de woning tot het A-label te brengen

In ontwikkeling: “Hoe goed scoort uw woning?”

Het nieuwe EPC: vanaf 2019

│27

ERA-studie KU Leuven: Impact op verkoopprijs

“Woningen met een B-label zijn gemiddeld 10,9% meer waard dan woningen met een E-label”

Hoge woningprijzen

“Daling EPC-kengetal met 100 zorgt gemiddeld voor stijging verkoopprijs met 2,3%”

│28

Impact op #dagen te koop (gemiddeld 100 dagen)

“Woningen met B-label worden gemiddeld 25 dagen sneller verkocht in vergelijking met woningen met een E-label”

Impact EPC op vastgoedmarkt

Uitdagingen▪ Capaciteit bouw?

✓ 30% zoekt medewerkers✓ 78% denkt moeilijk mensen te vinden✓ Werkvolume hoog en orderboekjes goed gevuld

32

53

24

35

3743 47

40 33

53

38

6348

45

4443

4556

12

811 17 11

8 5

10

5

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Verwachting aannemers in Vlaanderen voor werkvolume renovatie woningen voor het jaar

sterke stijging stijging status quo daling sterke daling

Bron: bouwbarometer Bouwunie Q2 2018

UitdagingenDe Belgische bouwsector (7% globale tewerkstelling) is goed voor ruim 300.000 jobs maar tegelijk sinds jaren koploper inzake knelpuntberoepen60% VL

Q3 201816.530 vacatures (11% totaal)

Renovatiegraad X 3= tienduizenden stabiele jobs

• 1e goedkeuring VR 21/12/2018

• 4% woningbestand = noodkoopwoning (200.000)

• 25.000 € uitgestelde lening per woning• uitbetaald aan aannemer• Terug te betalen bij overdracht eigendom of na max. 20

jaar + % meerwaarde

• Call voor OCMW’s• Startbudget: 12,5 mio € uit het Klimaatfonds (500 woningen)

De komende maanden: Rollend renovatiefonds noodkoopwoningen

De komende maanden:ENERGIEHUIZEN

19 voor Vlaanderen

Starten nu met bredere dienstverlening rond energie

Verplichte minimale dienstverlening0% energieleningenInfo over renovatie, leningen, premies,..

EnergiehuizenBegeleiding en ondersteuning

Leverancierswissel

Offertes opvragen

Renovatiewerken opvolgen

Interpretatie van zonnekaart, EPC met renovatieadvies,…

Coördinatie van lokale diensten energie (energiescans, sociale isolatieprojecten private huur,..)

Doorverwijsfunctie

Energiehuizen

Link met de Woondiensten (Intergemeentelijke samenwerking)

Call lopend

Evolutie naar eerstelijns advies wonen

Link met 2e lijn voor gespecialiseerder advies rond renovatie en energie

Energiehuizen

Provinciale Steunpunten Duurzaam Wonen

Link met ondersteuning BE REEL!

LIFE IP CA 2016 BE-REEL!With the contribution of the LIFE financial

instrument of the European Union

LIFE 2016 BE REEL! Klimaatdag VVSG-3 mei 2019-Oostende

Renovatiepact voor jouw gemeente

• Vernieuwen beleidskader rond lokale huizenmarkt om klimaatimpact positief te veranderen en kwaliteit van de woningen in de toekomst te garanderen

• Actieplan Renovatie als essentieel onderdeel van Actieplannen Duurzame Energie en Klimaat voor Burgemeestersconvenant.

• Beleid op lange termijn om socio-economische voordelen te bekomen, naast winsten voor energie en klimaat.

• Afstemming tussen verschillende beleidsdomeinen op lokaal en regionaal vlak

OPPORTUNITEIT

• Meet-ups om kennis uit te wisselen.

• Workshops om kennis op te bouwen.

• Masterclasses om kennis gericht door te geven.

• Digitaal platform om kennis te documenteren en verspreiden.

Aanreiken van innovatieve maatregelen aan lokale autoriteiten voor de opzet van een actief

renovatiebeleid rond ingrijpend energetisch renoveren van woningen

PARTNERSCHAP

• VEA - Vlaams Energieagentschap – coördineert het BE REEL!-project.

• Kenniscentrum Vlaamse Steden

• Brulocalis – Vereniging stad & gemeenten van Brussel

• VVSG – Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten

• UCVW – L'Union des Villes et Communes de Wallonie

• Gemeenten met en zonder ervaring rond ingrijpend energetisch renoveren.

• Zowel grote, middelgrote als kleine gemeentes.

• Colleges en belangstellende politici

• Administratieve gemeentediensten

• Intercommunales

• Autonome gemeentebedrijven

• Lokale organisaties

Steden en gemeenten uit Vlaanderen, Wallonië en Brussel

DOELGROEP

Domeinen klimaat, energie, wonen en renovatie

• Antwerpen:

• Gent:

• Mechelen:

• Moeskroen:

• La Louvière:

PILOOT-EN DEMONSTRATIEPROJECTEN BE REEL!

PARTNERS PROJECT RENOVATIES

Antwerpen • Collectieve renovaties• Lage energie appartementen• Budgetneutraal renoveren bij kwetsbare

groepen• Energie-investeringen voor kwetsbaren

• 750 huizen• 3350 eenheden in 45 app• Tot 100 energieleningen

• Energiebesparingen in 700 woningen

Gent • Collectieve hernieuwbare energie• Collectieve renovaties• Lage energie appartementen• Duurzame buurten

• 100 woningen aansluiten• 560 woningen• 1200 eenheden in 100 app• Energiebesparingen in 100

woningen

Mechelen • Collectieve renovaties• Collectieve hernieuwbare energie• Budgetneutraal renoveren bij kwetsbaren

• 125 woningen• 400 woningen aansluiten• Tot 75 energieleningen

La louvière • Derde partijfinanciering voor energie-efficiënte renovaties

• 600 woningen• 200 appartementen

Moeskroen • Levenskwaliteit verhogen door energiebesparing en isoleren

• 900 huizen

Meet-uporiëntatie

Workshopleeractiviteiten

Meet-upresultaat

Digitaal platform

WERKING

Masterclasses

seminaries

1X 60-80 deelnemers

Frans Nederlands

MEET-UP

1X 15 deelnemersNederlands

WORKSHOP

6X 15-20 deelnemers

Frans

MASTERCLASSES

6X 15-20 deelnemersNederlands

MASTERCLASSES

1X 60-80 deelnemers

Frans Nederlands

MEET-UP

1X 15 deelnemersFrans

WORKSHOP

1X 60-80 deelnemers

Frans Nederlands

MEET-UP

CITY TWINNING < LEREND NETWERK

WERKING

• Uitwisseling over de Belgische regio’s heen.

• Regionale renovatiestrategieën 2050.

• Mogelijkheid tot aansluiting BE REEL! Interregionaal Lerend Netwerk om dieper in elk thema te gaan.

• Plannen omzetten in actie via RenoBizz

Interregionaal karakter

UNIEK

Deel van een groter geheel

Ingrijpend energetisch renoveren van woningen in België.

Campagne-methoden

Innovatievebusinessmodellen

Ingrijpend energetisch renoveren

Opbouwcapaciteit

Inspirerende beleids-

instrumenten

Renovatiebeleid2050

THEMA

AGENDA

• Geen financiële bijdragen.

• Vrijwillige basis.

• Op elk moment aansluiten.

• Voorwaarde is bereidheid tot leren en samenwerken.

Lokale besturen die ervaringen willen uitwisselen, kennis delen en opbouwen rond ingrijpend energetisch

renoveren.

OPROEP

Bewust van de noodzaak van ingrijpend energetisch renoveren?

OPROEP

Ontbreekt kennis om te starten?

JA

JA NEE

Ervaring delen voor feedback en verbetering?

Deelnemen aan BE REEL! Leer- en ondersteuningsprogramma voor lokale autoriteiten

Lokale Transitie Renoveren 2050

Info en ervaringen uitwisselen met gelijkgestemden?

JA JA

Kennis vergroten en voordeel halen voor eigen projecten?

JA!

EERSTE MEET UP

EERSTE MEET UP

Voor meer informatie

LIFE BE REEL! website: www.be-reel.be

LIFE website: www.ec.europa.eu/life

Contacteer het BE REEL! coördinatieteam:

Vlaams Energie Agentschap (VEA)Graaf de ferraris gebouwKoning Albert II-laan 20, bus 81000 Brussel+32(0)2 553 15 98info@be-reel.be

LIFE IP CA 2016 BE-REEL!With the contribution of the LIFE financial

instrument of the European Union

Download deze presentatie opwww.klimaatdag.be