Post on 18-Jul-2019
Infobrochure voor studenten
Palliatieve
Zorgen
Straat 194
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 2
INHOUDSOPGAVE
ALGEMENE GEGEVENS 4
Globale omschrijving van de afdeling: 4
Functies: 4
GRONDPLAN 5
PROFIEL VAN DE AFDELING 6
Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken 6
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel 6
De meest voorkomende verpleegactiviteiten: 6
ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING 8
Dagschema 8
Diensturen verpleegkundigen 8
Diensturen studenten 9
Afdelingsgebonden tips: 9
BIJLAGE 10
Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling 10
MEDISCHE TERMINOLOGIE 11
Etymologie 11
Woordenschat 16
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 3
WELKOMSTWOORD
Beste student,
Welkom in AZ St-Lucas Gent!
Je komt binnenkort bij ons op stage en wij zijn daar heel blij om.
We investeren graag wat tijd in jou als student. Jij bent immers onze toekomst!
AZ St-Lucas kan jou heel wat mogelijkheden bieden. Met 825 bedden, meer dan 2300
medewerkers en zo’n 70.000 opnames per jaar behoren we tot één van de grootste
ziekenhuizen van Vlaanderen. Het hele gamma van specialiteiten staat voor onze patiënten
ter beschikking.
We kunnen je dus heel wat leermomenten aanbieden. Grijp deze kansen dan ook met
beide handen , vraag gerust om eens een onderzoek bij te mogen wonen, een techniek uit
te voeren,… Jouw interesse speelt alleen maar in je voordeel.
Een organisatie zoals AZ St-Lucas, brengt heel wat met zich mee. Daarom geven we je
graag wat extra informatie, die je op de volgende bladzijden kan terugvinden.
Neem deze bundel zeker door als je voor de eerste maal op stage komt in ons ziekenhuis. Je
kan er belangrijke informatie in terugvinden!
We wensen je alvast een fijne en zeer leerrijke stage toe,
Christine Van der Hoogerstraete Els Vanblaere
Directeur personeel en organisatie Verpleegkundig en paramedisch
directeur
Wim Moerman
Kurt Bourguillioen
Begeleidingsverpleegkundigen
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 4
Globale omschrijving van de afdeling:
Verpleegafdeling palliatieve zorg bevindt zich in straat 194
09/224.51.94
E-mail: sppalliatieve@azstlucas.be
Functies:
Artsen:
zie ook op website www.azstlucas.be zorgaanbod medisch aanbod
Hoofdverpleegkundige: Nancy Criel
Stagementoren: Natasja Chalmet, Kimberley Leveugle, Kimberley Standaert
Psychologe: Catherine Harotte
Kinesisten: Frank Vlaeminck
Vrijwilligers: zij voeren ondersteunende taken uit
o Zij zorgen voor extra’s voor de patiënt en zijn familie zoals: krant
voorlezen, eens buiten gaan wandelen, aanwezig en nabij zijn, iets
extra klaarmaken,...
ALGEMENE GEGEVENS
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 5
GRONDPLAN
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 6
Medische pathologieën, behandeling, onderzoeken
Pathologieën
Behandelingen
Onderzoeken
Meestal
oncologische
terminale patiënten.
(ongeveer 90%)
Ook andere
terminale
pathologieën (+/-
10%)
- hartlijden
- longlijden
- nierlijden
….
Behandelingen en onderzoeken
worden tot het strikte minimum
beperkt. D.w.z. alleen in functie van
comfortzorg van de patiënt.
Bijvoorbeeld een urineweginfectie,
waar patiënt last van heeft, zal
behandeld worden. Heeft patiënt pijn
van een zeer gelokaliseerde botmeta,
dan zal die eventueel éénmalig
bestraald worden.
Comfortzorg + detailzorg vanuit
holistische mensvisie.
Worden tot een minimum
beperkt.
Meest voorkomende
onderzoeken:
- sputumonderzoek
- urinekweek
- beperkt labo (nierfunctie,
elektrolyten, PBO)
- RX bij vermoeden #
Kenmerken van de patiëntengroep/patiëntenprofiel
90 % van de patiënten zijn terminale kankerpatiënten. De rest betreft andere
terminale pathologieën.
+/- 85% van de patiënten sterft op de afdeling
+/- 15% kan na (tijdelijke) opname terug naar huis – RVT – andere setting
De meest voorkomende verpleegactiviteiten:
Basiszorgen:
Principe is “totaalzorg” maar aangevuld met “detailzorg”. De patiënt staat steeds
centraal.
Er wordt extra aandacht besteed aan de dagelijkse hygiënische zorgen: bedbad of
bad, indien de patiënt dit wil, samen met bubbelbad, aromatherapie, massage,
enz.… Verder wordt heel veel aandacht besteed aan het bestrijden van pijn en
andere symptomen. Het nauwlettend opvolgen van pijnpompen, vormt hierin een
belangrijk onderdeel. Dit vraagt een goed observatievermogen van de
verpleegkundige. Bovendien wordt altijd ingegaan op de existentiële vragen van de
patiënt en wordt hier extra aandacht aan besteed.
PROFIEL VAN DE AFDELING
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 7
Behandelingen:
Uitsluitend in functie van comfort en van comfortzorg.
Het betreft hier meest oncologische patiënten. Behandelingen en onderzoeken
worden tot het strikte minimum beperkt. D.w.z. alleen in functie van comfortzorg van
de patiënt.
Nooit behandelingen om te genezen, wel in functie van pijn & symptoomcontrole.
Voedsel- en vochttoediening:
Infusen en andere parenterale vocht- en voedseltoediening worden tot het minimum
beperkt.
Mobiliteit:
Kan en mag op tempo en ritme van patiënt, meestal beperkt.
Kiné kan
Hygiëne:
Bad en bubbelbad, douche
Specifieke aandacht voor mondtoilet.
Verzorging huidplooien - decubituspreventie.
Detailzorg
Fysieke beveiliging
Bedsponden - bedspondenbeschermers
Verpleegdeken
Dit wordt tot een minimum beperkt. Er worden steeds eerst alternatieven, zoals een
alarmsignaal, gezocht.
Psycho-sociale ondersteuning
Van patiënt en familieleden, naaste omgeving
Er is een nauwe samenwerking met de psycholoog en sociale dienst
Spirituele zorg
Aandacht voor existentiële vragen
Aandacht voor de religie van de patiënt
Algemeen besluit
Algemeen kunnen we dus stellen dat de nadruk van de zorg meer ligt op “care”
(zorgen voor) dan op “cure” (te genezen) Het comfort van de patiënt primeert en dit
zowel op lichamelijk, psycho-sociaal en existentieel vlak.
Ook de ondersteuning van de familie speelt een belangrijke rol.
Om deze zorg te kunnen geven wordt er dus nauw samengewerkt met psychologen,
kiné, arts en pastorale dienst, sociale dienst
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 8
Dagschema
Vroegdienst:
06.30 u Overdracht nachtploeg naar vroegdienst
6.45 u – 08.00 u Ontbijt opdienen en patiënt helpen met eten + medicatie/ controle
medicatie tot 14u.
08.30 u – 09.00 u Overdracht vroegdienst naar dagdienst
08.00 u – 12.30 u Start verzorging
12.00 u Medicatie + middagmaal
13.30 u – 14.12 u Overdracht vroegdienst naar laatdienst
Laatdienst:
13.30 u – 14.12 u Overdracht vroegdienst naar late dienst
14.12 u – 14.30 u Controle medicatie
14.30 u – 15.00 u briefing vrijwilligers + koffietoer
15.00 u – 17.00 u Namiddagverzorging + begeleiding patiënten + opnames
17.00 u – 18.30 u Avondmaal
19.00 u – 20.45 u Avondverzorging
20.45 u – 21.12 u Overdracht laatdienst naar nachtdienst
Dagdienst: (in principe is er geen dagdienst = enkel voor dagverantwoordelijke)
08.30 u Overdracht vroegdienst naar dagdienst
13.30 u – 14.12 u Overdracht vroegdienst naar laatdienst
Rest idem als vroegdienst (9u00 – 14u00)
15.00 u – 16.57 u Opruimen spoelruimte + verzorging/ opnames
Namiddagverzorging + begeleiding patiënten + opnames
Nachtdienst:
20.45 u – 21.12 u Overdracht laatdienst naar nachtdienst
21.12 u – 06.30 u Patiëntenzorg + specifieke taken uit proceduremap
06.30 u Overdracht nachtdienst naar vroegdienst
Diensturen verpleegkundigen
Dagdienst 8.30u tot 16u57 (45 min pauze).
Vroegdienst 06u30 tot 14u12 (geen pauze)
Late dienst 13u30 tot 21u12 (geen pauze)
Nachtdienst 20u45 tot 06u45 (geen pauze)
ORGANISATIE EN WERKING VAN DE AFDELING
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 9
Diensturen studenten
De diensturen voor studenten zijn dikwijls verschillend per school.
Toch volgen de studenten de uren van de medewerkers = 7.42u
Het is voor de afdeling eenvoudiger dat de eerste stagedag de student een dagdienst
heeft om zo een goede rondleiding op dienst te kunnen organiseren.
Laat dagelijks je urenlijst aftekenen door de verantwoordelijke.
Als je naar de introductie komt de eerste stagedag, breng je ook je urenlijst mee en laat je
deze door de begeleidingsverpleegkundige aftekenen.
Afdelingsgebonden tips:
Patiëntentoewijzing is een methode om patiënten en hun totaalzorg, en niet meer
taken aan individuele zorgverleners op te dragen. We streven ernaar dat dezelfde
verpleegkundige gedurende enkele dagen dezelfde patiënt verzorgt.
De voorstelling van de dienst Palliatieve Zorg: dit gedeelte vindt u ook terug in de
bibliotheek van de afdeling en wordt vooraf reeds op de school gegeven bij het
begin van het academiejaar.
o Historiek
o De visie van Palliatieve Zorg
o Het ‘leven’ op de afdeling
o Praktische organisatie van de afdeling
Wat zit er in de verzorgingskar
PCA-pomp
Graseby-pomp
Fentanyl kleefpleisters
Afspraken rond wondverzorging: decubitus, oncologische wonden,
andere wonden
Algemene hygiënische zorgen: mondhygiëne, haarwassing
Het spirituele op de afdeling: communie, ziekenzalving, overlijden,
bemoedigingsmoment, verschillende filosofieën en hun houding rond
overlijden; lijktooi
Persoonlijke hygiëne: handhygiëne, prikaccidenten, besmet materiaal
Palliatieve zorg is totaalzorg, maar ook detailzorg. Schenk aandacht aan de kleinste
dingen die voor de patiënt belangrijk zijn.
Luister naar welk signaal ook dat patiënt u geeft.
De patiënt staat centraal en heeft de laatste stem in de zorg.
Op de afdeling probeert men zaken te doen op tijdstippen die de patiënt zelf wenst
en op de manier zoals de patiënt het wenst.
Neem de patiënt altijd ernstig.
Placebo is uit de boze!
Geduld is uitermate belangrijk. Terminale patiënten hebben letterlijk en figuurlijk de
tijd die hen rest broodnodig.
Vertrek steeds vanuit een holistische mensvisie waarbij het fysieke – sociale –
psychische en existentiële aspect van de mens steeds in elkaar verweven zijn.
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 10
Werkpostfiche – risicoanalyse van de afdeling
3
BIJLAGE
vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek
Campus Sint-Lucas Campus Volkskliniek
Groenebriel 1 Tichelrei 1
9000 Gent 9000 Gent
Tel. 09/224 61 11 Tel. 09/224 56 11
Fax 09/224 61 10 Fax 09/224 56 10
info@azstlucas.be info@volkskliniek.be
WERKPOSTFICHE STAGIAIRS in uitvoering van het KB van 21/09/04 betreffende de bescherming van stagiairs
Onderneming : AZ Sint-Lucas
Werkposten : Palliatieve zorgen T2 straat 94 Typefunctie : Verpleegkundige
Opleiding : Bachelor in verpleegkunde / 4e graadsopleiding verpleegkunde
LUIK A Beschrijving van de werkzaamheden :
- Waar : Palliatieve zorgen T2 straat 94
- Welke machine, transportmiddel, producten : ……………………………………………………………………………………………………………………..
- Taken : Verpleegkundige taken
Resultaat risico-evaluatie(1) :
- Risico’s : Risico biologische agentia groep 2 : TBC + bloedoverdraagbare infectieziekten, dragen van lasten, contact met voeding
- Genomen preventiemaatregelen : Vaccinaties, standaardvoorzorgsmaatregelen
- Specifieke instructies, opleiding : standaardvoorzorgsmaatregelen beheersen, hef- en tiltechnieken
LUIK B Risico’s en hinder(2)
val op de begane grond
van hoger gelegen vlak
prikwonden/snijwonden lawaai
verbrijzelingen trillingen
rondvliegende scherven warmte
brandwonden koude
elektrische risico’s vochtigheid
val van voorwerpen chemische hinder
geïsoleerd werk spatten
andere …………………. stof
……………………………………………. gassen, dampen
Verplicht medisch toezicht(3)
risico beroepsziekten : fysisch……………………………..
chemisch…………………………..
biologisch………………………….
longaandoening…………………
huidaandoening………………..
veiligheidsfunctie? : ………………………………………………………..
contact met voedingswaren
gebruik van beeldschermen(4)
manueel hanteren van lasten (met gevaar voor rugletsel)
inentingen/test : tetanus tuberculoses
hepatitis B andere :……………
ioniserende stralingen
noodzakelijke maatregelen bij zwangerschap en borstvoeding.
Conform risicolijst AZSL
aard v/h gericht onderzoek………………………………………………….
Periodiciteit 1 x geldig voor de volledige opleiding
Welke werkkledij/persoonlijke beschermingsmiddelen worden gedragen ? (verantwoordelijkheid gebruiker)
broekpak/schort/andere : broekpak of schort ademhalingsbescherming (type) :…………………………………..
veiligheidsschoenen (type) :…………………………………………….. oorkap/oorpropjes (type) :……………………………………………..
handschoenen (type) : PVC of Latex helm/kapje (type) : ………………………………………………………….
bril/scherm (type) : bij risico op bloedspatten andere :……………………………………………………………………………….. Voor de onderneming : naam en handtekening Ondergetekende werd geïnformeerd over de in te nemen werkpost.
Datum : Datum : (1) indien het een arbeidspost zonder specifieke gezondheids-en veiligheidsrisico’s betreft, dient de tabel “Risico’s en kinder” niet aangevuld te worden (2) geeft de specifieke kenmerken van de arbeidspostanalyse (3) aard van de blootstelling zoals voorzien in de inventaris opgemaakt in uitvoering van ARAB art.124 & 1b en meegedeeld aan de arbeidsgeneesheer (4) gebruik van beeldschermen gedurende een aanzienlijke deel van de normale werktijd (bv.meer dan 4 uur) in functie van wat bij de gebruiker geldt (5) algemene opmerking : de werkpostfiche is vooraf ter advies voorgelegd aan de diensten van preventie en bescherming op het werk en het comité
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 11
Etymologie
ALGEMEEN
a- zonder
dys- wijst op een stoornis
-ectomie wegname
intra- in
-itis ontsteking
logos ( -logie, -loog) leer
pathos ( -pathie) lijden
poly- veel
CARDIOVASCULAIR STELSEL
card-, cardi- (afgeleid van het Grieks) hart
cardiologie leer of studie van de hartziekten
cardiopathie het lijden aan een hartziekte
vas- (afgeleid van het Latijn) (bloed)vat
BLOED- EN LYMFESTELSEL
hem-, hemat- (afgeleid van het Grieks) bloed
RESPIRATOIR STELSEL
trache- (afgeleid van het Latijn) houdt verband met de luchtpijp
tracheitis ontsteking van de luchtpijp
bronch- (afgeleid van het Latijn) wijst op een luchtpijpvertakking
bronchitis ontsteking van de luchtpijpvertakking
pneum-, pneumon- ( van het Grieks) houdt verband met de long
pneumectomie wegnemen van de long
pneu (van het Grieks) houdt verband met het ademen
apnoe toestand waarbij tijdelijk het ademen
ophoudt
dyspnoe een moeilijke ademhaling
MEDISCHE TERMINOLOGIE
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 12
polypnoe snel en veelvuldig ademen
SPIJSVERTERINGSSTELSEL
stomat- (afgeleid van het Grieks) mond
stomatologie studie van de mondaandoeningen
stomatitis mondslijmvliesontsteking
gastr- (afgeleid van het grieks) wijst op maag
gastrectomie wegnemen van de maag
gastritis maagontsteking
enter- (afgeleid van het Grieks) darm
enteritis darmontsteking
gastro-enteritis ontsteking van maag en darm
hepat- (afgeleid van het Grieks) lever
hepatitis infectie aan de lever
UROGENITAAL STELSEL
nefr- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de nier
ur- (Grieks) wat verbandt houdt met de urine
ureter (Latijn) urineleider
cyst- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de blaas
cystitis blaasontsteking
uterus (Latijn) baarmoeder
hyster- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met de baarmoeder
hysterectomie wegnemen van de baarmoeder
gynaec- (afgeleid van het grieks) wat verband houdt met de vrouw
gynaecologie vrouwenziekten
ZENUWSTELSEL
neur- (afgeleid van het Grieks) zenuw
neurologie studie van de zenuwen, zenuwziekten
encefal- (afgeleid van het Grieks) hersenen
cerebr- (afgeleid van het Latijn) hersenen
psych- (afgeleid van het Grieks) ziel
psychiatrie tak van de geneeskunde die zich bezighoudt
met het behandelen en genezen van
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 13
geestesaandoeningen
OSTEOMUSCULAIR STELSEL
oste- (afgeleid van het Grieks) houdt verband met het been
muscul- (afgeleid van het Latijn) spier
intramusculair inspuiting in de spier
artr- (afgeleid van het Grieks gewricht
artritis gewrichtsaandoening
pod- (afgeleid van het Grieks) voet
podologie studie van de voet
thorac (afgeleid van het Latijn) borstkas
OTORINOLARYNGOLOGIE, OFTALMOLOGIE, DERMATOLOGIE
ot- (afgeleid van het grieks) oor
otitis oorontsteking
rin- (afgeleid van het Grieks) neus
oftalm- (afgeleid van het Grieks) oog
dermat- (afgeleid van het grieks ) heeft betrekking op de huid
dermatoloog dokter in de huidziekten
cut- (afgeleid van het Latijn) huid
subcutane injectie inspuiting onder de huid
PREFIX
Aantal / hoeveelheid
hemi-, semi- helft
hemiplegie verlamming van een lichaamshelft
uni-, mono- één
bi-, di- twee
tri- drie
oligo- weinig
oligofrenie weinig verstand, een verstandelijke handicap
poly-, multi- veel
polypnoe veel en snel ademen
Afmeting
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 14
micro- klein
micro-organisme klein organisme, bijv. een bacterie
macro- groot
macroscopisch wat te zien is met het blote oog
mega-, megalo- groot
Gelijkenis / verschil / tegenstelling
auto- zelf
homo-, iso- gelijk
homoseksueel Zich aangetrokken voelen tot hetzelfde
geslacht
isomorf dezelfde vorm
hetero- ander
hetero-anamnese bevraging van een familielid
anti- tegen
antibioticum tegen de ziekte
Graad / hoedanigheid
hypo- onder, te weinig, onvoldoende
hypotensie te lage bloeddruk
hyper- boven, te veel, overdreven
hypertensie te hoge bloeddruk
dys- moeilijkheid, stoornis
dyspnoe moeilijke ademhaling
Ontkenning
a-, an- zonder, gebrek aan
anemie bloedarmoede
in-, im- niet
incontinentie niet kunnen ophouden van urine
Plaats
in-, intra-, en-, endo-, ento- in, binnen
intramusculair in de spier
e- ec-, ex- exo- uit, buiten
inter-, meso- tussen, in het midden
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 15
Snelheid
brady- traag
bradycardie trage hartslag
tachy- snel
tachycardie snelle hartslag
Tijd
ante-, pre-, pro- voor
prematuur vroeggeboorte
post- na
posttraumatische stress stress na een trauma
SUFFIX
-algie pijn
gastralgie maagpijn
-ectomie wegnemen
-emie houdt verband met bloed
glycemie suikergehalte van het bloed
-fobie vrees
claustrofobie vrees voor kleine ruimten
-geen, -genese ontwikkeling, vorming
pathogeen ontwikkelen van een ziekte
-itis ontsteking
cystitis blaasontsteking
-manie drang
kleptomanie neiging tot stelen
-pathie, -paat aandoening
cardiopathie hartlijden
-scopie onderzoek
gastroscopie maagonderzoek
-therapie behandeling
farmacotherapie behandeling met medicatie
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 16
Woordenschat
A
Abces etterbuil, ophoping van pus in het lichaam
Abnormaal afwijkend van de norm
Abortus miskraam
Abrasie schaafwond
Abrupt plotseling
Absence kortstondig bewustzijnsverlies
Absorptie opname
Abstinentie onthouding van medicijnen, alcohol, drugs
Accidenteel toevallig, of als gevolg van een ongeluk
Acne puistjes
Activeren werkzaam maken
Acuut plotseling en hevig
Adolescent puber, jeugdig persoon
Adult volwassene
Afasie spraakstoornis
Agitatie opwinding
Alert oplettend
Allergie overgevoeligheid
Amnesie geheugenverlies
Analyse ontleding
Anamnese vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis
Anesthesie verdoving of narcose
Anorexia magerzucht, eetstoornis
Antibioticum geneesmiddel dat bacterien doodt
Antidepressivum middel tegen ziekelijke neerslachtigheid
Apathie lusteloosheid
Artrose gewrichtsaandoening
Autonoom zelfstandig
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 17
B
Biopsie een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor
onderzoek
Bronchitis ontsteking van de luchtpijptak
C
Carcinoom kankergezwel
Cardiaal met betrekking tot het hart
Caries tandbederf
Causaal oorzakelijk verband (oorzaak – gevolg)
Cellulitis ontsteking van het onderhuidse bindweefsel
Celmembraan wand, omhulsel van de cel
Cerebraal met betrekking tot de grote hersenen
Cerebrovasculair met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen
Chemotherapie behandeling van kanker met medicijnen
Chirurgisch operatief
Cholesterol lichaamsvet
Chronisch van lange duur
Circulatie (bloeds)omloop
Classificatie indeling, rangschikking
Cognitief met betrekking tot het denkproces
Coitus geslachtsgemeenschap
Combinatie verbinding
Complex ingewikkeld
Complicatie bijkomende ziekte
Conceptie bevruchting
Conditie toestand waarin iemand verkeert
Contraceptivum voorbehoedsmiddel
Convulsie stuip, toeval
Coronair m.b.t. de kransslagaders van het hart
Correlatie samenhang
Crisis ernstige ziekteaanval
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 18
Criterium toets, een reden
Curatief genezend
Curve kromme lijn
Cyclus terugkerende regelmatige reeks
Cytoplasma celvloeistof
Cyste holte gevuld met vocht
D
Decubitus doorligwond
Deficit gebrek
Delirium acuut psychische stoornis t.g.v. een lichamelijke
aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen
Dementie geestelijke achteruitgang
Dermatologisch met betrekking tot de huisziekten
Detectie opsporing, ontdekking
Diabetes suikerziekte
Diagnose vaststelling van een ziekte
Distilleren zuiveren
Donor degene die zijn orgaan afstaat
Dosis hoeveelheid van een geneesmiddel
Drainage vochtafvoering
E
Echografie beeld van organen
Eczeem oppervlakkige huidaandoening
Effectief doeltreffend
Efficiënt doelmatig
Ejaculatie zaadlozing
Elastisch rekbaar
Elektro-Encefalo-Grafie beeld van de elektrische hersenstroom
Elektrocardiografie onderzoek van de elektrische activiteit van het hart
Eliminatie verwijdering
Embolie bloedvatverstopping
Embryo vrucht in het moederlichaam
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 19
Emesis braken
Emfyseem longaandoening
Emotioneel gevoelsmatig
Epidemie besmettelijke ziekte die zich verspreid onder een
bevolkingsgroep
Epilepsie vallende ziekte, toevallen
Equivalent gelijkwaardig
Etiologie leer van de ziekteoorzaken
Euforie verhoogd gevoel van welzijn
Evaluatie beoordeling
Evolutie ontwikkeling
Excessief overdreven
Excitatie opgewondenheid
Extern uitwendig
F
Faeces ontlasting
Fataal noodlottig
Fenomeen verschijnsel
Fertiliteit vruchtbaarheid
Fixatie vasthechting
Fobie ziekelijke vrees
Fractuur been(bot)breuk
Fysisch lichamelijk
G
Genetisch met betrekking tot de erfelijkheid
Genitaal met betrekking tot de geslachtsorganen
Geriatrisch medische zorg voor de oudere mens
Gradueel trapsgewijs
Gynaecologisch met betrekking tot de vrouwenziekten
H
Hallucinatie zinsbedrog, waanvoorstelling
Hemopathie bloedziekte
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 20
Hepatitis leverontsteking
Homogeen gelijksoortig
Hygiënisch met betrekking tot de lichaamszorg
Hyperkinesie overmatige bewegingsdrang
Hypersecretie verhoogde afscheiding
Hypersensitiviteit verhoogde gevoeligheid
Hypertensie verhoogde bloeddruk
Hyperventilatie angstige ademhaling
Hypotensie te lage bloeddruk
Hysterectomie verwijdering van de baarmoeder
I
Identificatie vereenzelviging
Immaturiteit onrijpheid
Immobilisatie onbeweeglijk maken
Immuniteit onvatbaarheid voor een ziekte
Implantatie inplanting
Implicatie verwikkeling
Impotentie onvermogen tot geslachtsgemeenschap
Impregnatie binnendringen van de zaadcel in de eicel
In vitro in een reageerbuis
In vivo in het levende organisme
Inactief onwerkzaam
Incidenteel bijkomend
Incisie insnijding
Inclusief met inbegrip van
Incompatibel onverenigbaar
Incontinentie onvermogen om urine of ontlasting op te houden
Incubatie sluimeren van een ziektekiem
Indicatie aanwijzing
Indicatief aanduidend
Indirect niet rechtstreeks
Individueel afzonderlijk
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 21
Inductie gevolgtrekking
Infantiel kinderlijk
Influenza griep
Infuus vochttoediening in de bloedvaten
Inhalatie inademen van dampen
Injectie inspuiting
Insomnia slapeloosheid
Intensiteit sterkte
Interactie onderlinge beïnvloeding
Interval tussenperiode
Interventie ingreep
Intoxicatie vergiftiging
Intramusculair in de spier
Intraveneus in de ader
Irreversibel onomkeerbaar
Irritatie prikkeling
Isoleren afsluiten
K
Katheter buisje
Kinetisch wat beweging veroorzaakt
Klinisch direct voor de arts zichtbaar
L
Lactatie borstvoeding
Latent sluimerend
Lateraal aan de zijkant
Leukemie bloedkanker
Libido geslachtsdrift
Lipide vetachtige stof
Lokaal plaatselijk, van beperkte omvang
Lumbago lendenpijn
M
Malaise gevoel van onwelzijn
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 22
Manie ziekelijke neiging
Manifest onmiddellijk herkenbaar
Melanoom kwaadaardig gezwel van de huid
Membraan dun vlies
Menarche eerste maandstonden
Meningitis hersenvliesontsteking
Menopauze overgangsjaren
Menstruatie maandstonden
Mentaal verstandelijk
Metabolisme stofwisseling
Microbiologisch met betrekking tot de kleinste levende wezens
Microniseren verpulveren
Mimiek gezichtsuitdrukking
Mobilisatie beweeglijk maken
Modificeren wijzigen
Monotherapie behandeling met één geneesmiddel
Morbiditeit ziektecijfer
Mortaliteit sterftecijfer
Motorisch met betrekking tot beweging
Mucus slijm
Musculair met betrekking tot de spieren
Mutisme onvermogen om te spreken
N
Narcoticum verdovend middel
Nasaal met betrekking tot de neus
Neonataal m.b.t. de eerste weken na de geboorte
Nervositeit zenuwachtigheid
Neveneffect bijwerking
Nihil niets
O
Obesitas overgewicht, vetzucht
Obsessie dwangvoorstelling
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 23
Obstipatie moeilijke stoelgang
Obstructie verstopping
Occasioneel nu en dan voorkomend
Odor reukzin
Oedeem waterzucht
Oestrogeen vrouwelijk hormoon
Oraal met betrekking tot de mond
Osteoporose botontkalking
Otitis oorontsteking
Ovulatie eisprong
P
Palliatief verzachtend
Parallel evenwijdig
Paralyse verlamming
Paranoia achtervolgingswaanzin
Parese gedeeltelijke verlamming
Partikel klein deeltje
Pathologisch ziekte
Pediatrisch m.b.t. de kindergeneeskunde
Penetratie binnendringing door de huid heen
Perceptie waarneming
Periodiek regelmatig terugkerend
Peristaltiek darmbeweging
Permanent blijvend
Permeabiliteit doordringbaarheid
Pigmentatie verkleuring
Placebo geneesmiddel zonder werking
Placenta moederkoek
Pneumonie longontsteking
Populatie bevolking
Post Partum na de bevalling
Postnataal na de geboorte
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 24
Postoperatief na een heelkundige ingreep
Posttraumatisch na een letsel
Potentie kracht
Potentieel mogelijk
Predispositie vatbaarheid
Prematuur voortijdig
Prenataal voor de geboorte
Preoperatief voor de operatie
Preventie voorkoming (van ziekte)
Prognose voorspelling van het verloop en de afloop van een
ziekte
Progressief voortschrijdend
Proteïne eiwit
Prothese kunstmatig lichaamsdeel
Pseudotumor schijngezwel
Psychisch geestelijk
Psychologisch m.b.t. het gevoelsleven
Psychomotorisch m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt
Psychose geestelijke stoornis
Psychosomatisch m.b.t. het verband tussen geest en lichaam
Punctie prik
Purgatief middel tegen verstopping
R
Radiografie fotograferen d.m.v. röntgenstralen
Radiotherapie bestraling
Recuperatie herstel van krachten
Referentie verwijzing
Regressie achteruitgang
Reïnfectie hernieuwde besmetting
Renaal m.b.t. de nier
Repetitief zich herhalend
Reproductie vermenigvuldiging
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 25
Research wetenschappelijk onderzoek
Resistent bestand tegen
Respons antwoord
Retardatie vertraging, achterstand
Reversibel omkeerbaar, veranderbaar
Rhinitis (neus)verkoudheid
Routinematig zoals gewoonlijk
S
Salivatie speekselvloed
Sarcoom kwaadaardig gezwel
Secretie afscheiding
Sedativum kalmerend middel
Segment onderdeel
Seniliteit geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen
Sensorieel zintuiglijk
Simultaan gelijktijdig
Solutio oplossing
Somatisch m.b.t. het lichaam
Spasme kramp
Sporadisch zeldzaam
Sputum fluim, speeksel
Stase stilstand
Steriliteit onvruchtbaarheid
Substitutie vervanging
Supervisie toezicht
Suppositorium zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht
Symptoom ziekteverschijnsel
Syncope plotseling bewustzijnsverlies
Syndroom ziektebeeld
Systematisch stelselmatig
Systemisch over het hele lichaam verspreid
T
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 26
Tendens neiging, richting van een ontwikkeling
Terminaal in het eindstadium
Tetanus infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen
Therapie geneeswijze, behandeling
Thermisch met betrekking tot warmte
Thoracaal m.b.t. de borstkas
Thrombus bloedprop
Tic zenuwtrek
Tolerantie verdraagzaamheid
Tonus spierspanning
Toxicomanie verslaving aan gifstof
Toxisch giftig
Tranquillizer middel dat opwindingstoestanden bedaart
Transfer overdracht
Transformatie verandering
Transplantatie overplanting
Traumatisch door een letsel ontstaan
Tremor beving
Trombose vorming van bloedprop in bloedvat of hart
Tumor gezwel
U
Ulcus zweer
Uniform éénvormig
Urgentie dringende noodzaak
Uterus baarmoeder
V
Vaccinatie inenting
Variabiliteit veranderlijkheid
Vasculair m.b.t. de bloedvaten
Vegetatief buiten het bewustzijn om
Veneus m.b.t. de aders
Vertigo duizeligheid
Infobrochure Palliatieve Zorgen straat 194 27
Viraal door een virus veroorzaakt
Visioen droombeeld
Visueel m.b.t. het zicht