Opvattingen over leren en instructie:

Cognitivisme

Visie op leren

Visie op instructie

Visie op leren

Situering ten op zichte van het behaviorisme Voorlopers cognitivisme

Declaratieve kennis

Het informatieverwerkend model

Soorten kennis Cognitive Load Theory

Propositie(netwerk)

Ontwikkeling van declaratieve kennis

Procedurele kennis

Representatie van declaratieve kennis

Representatie van procedurele kennis

Ontwikkeling van procedurele kennis

Elaboratie

Organisatie

Linaire ordening

Beelden

Productie

Productiesysteem

Cognitieve fase

Associatieve fase

Autonome fase

Metacognitive kennis

Visie op instructie

SystemenInstructiestrategieën

Non linguïstische representaties Niet kennen

Begrippen ontwikkelen

Nota’s nemen

Zelf vragen laten uitwerken

mnemonics

Multipele representaties Compositie

Voorwaardelijke producties opbouwen

Gevarieerde problemen aanbieden

Productiesystemen doen herhalen

Aanduiden gelijkenissen en verschillen

• Cognitivisme: nog relevant in 2012?• Meta-analyses van onderzoek naar

impact: Hattie (2009)

Hattie, J. (2009). Visible Learning: A Synthesis of over 800 Meta-Analysis relating to Achievement.Milton Park, Oxon: Routledge.

Schoolkenmerken

Advance Organizer

• Piano• Trein• Dans• Laat• Cadeau

• Taart • Aap • Examen• Dik • Rijbewijs

Advance organizer

Een dikke aap haalde na het examen een rijbewijs en kreeg als cadeau een taart. Hij danste tot laat in de nacht op de trein.

Mogelijke uitwerking 2

Piano

Trein

Dans

Dik

Examen

Aap

Taart

Laat

RijbewijsCadeau

Piano

Trein

Dans

Dik

Examen

Aap

TaartLaat

Rijbewijs

Cadeau

Mogelijke uitwerking 2

Behaviorisme - cognitivisme• leren slaat

alleen op waarneembaar gedrag

• alleen onderzoeken door directe observatie

• mentale gedrag, de inzichten, de interne beelden van belang zijn

• méér dan observatie alleen; bijv. introspectie

Soorten kennis• Declaratieve kennis

Definities, formules, wetten, verschijnselen, ...

• Procedurele kennisAlgemene en specifieke methoden

• Metacognitieve kenniskennis over hoe we zelf denken, zaken aanpakken (nvt).

Algemeen model cognitief functioneren

MODELLEN: die beschrijven, verklaren en voorspellen hoe we cognitief functioneren:

• Informatieverwerkend model voor cognitief functioneren

Algemeen model cognitief functioneren

• Assumpties informatieverwerkend model:– Informatieverwerking (kennisopbouw en leren) gebeurt in

stappen.– Informatieverwerking is vergelijkbaar met computerprocessen.

Vandaar de term geheugen. Let op ‘metafoor’.– Er zijn grenzen aan wat verwerkt kan worden. Wel grenzen aan

hoeveelheid per stap.– De informatieverwerkende activiteit is interactief: invloed van

wat we reeds weten. – Reeks processen onderscheiden: waarnemen, herhalen,

denken/reflecteren, problemen oplossen; herinneren, vergeten en zich inbeelden.

Multi-store model!• Verschillende geheugens:

– episodic memory: gebeurtenissen, plaatsen, tijd;– semantic memory: algemene kennis en begrippen, die

niet gekoppeld zijn aan een bepaalde context;– verbal memory: betekenisvolle eenheden die

opgebouwd zijn als schema’s (zie verder);– visual (iconic) memory: afbeeldingen,scènes,

tekeningen.

• Visueel geheugen, werkgeheugen, lange termijn geheugen

Bottom-up&

Top-down

WerkgeheugenCentral Executive

Episodische buffer

Fonologische lus

Visuo-spatiële schetsblad

Verbale info

Visuo-spatiële info

Verbale en visuo-spatiële info

Cognitieve belastingCognitive Load

Luister naar de volgende paragraaf:

Cognitive Load

• Sweller (1994)• Assumpties:

• Werkgeheugen beperkt• Onbeperkt lange termijn geheugen• Schema’s structureren in het geheugen de

informatie• Automatisering mogelijk: schema’s sneller en

minder bewust verwerken

Cognitive Load• Extraneous Cognitive Load

– in handen instructieverantwoordelijke– presentatie van materialen/problemen

• bijv. bewerkte voorbeelden• stapsgewijze opeenvolging van probleempjes• geselecteerde probleempjes• visuele ondersteuning representatie (mind maps)• audio, beelden

• Intrinsic cognitive load

Representatie declaratieve kennis 1

propositiesEen propositie is een

basiseenheid van informatie; één idee bestaande uit argumenten met een relaties ertussen.

Representatie van declaratieve kennis 2

beelden (images)Een beeld is een op perceptie

gebaseerde representatie die deels de oorspronkelijke perceptuele structuur van de input heeft behouden. - plaatje van boot

Representatie declaratieve kennis 3

lineaire ordeningDeclaratieve kennis kan ook als een

lineaire ordening van een verzameling elementen gerepresenteerd worden.

Vb. ABCD, EFG, HIJK, LMNOP, QRS, TUV en WXYZ.

Vb. NotenVb. durch für ohne um bis nach gegen

Representatie declaratieve kennis 4

schema’s(gebaseerd op proposities, beelden en ordening)

Kennis bestaat niet uit losse ideeën; uit losse propositie(netwerken), lineaire ordeningen en/of beelden.

Schema• Geheugenstructuur• Abstractie• Netwerk• Dynamische structuur• Heeft een context

– Schema: statisch?– Script? Dynamische kennis– Mental model: dynamisch + ‘beliefs’

Representatie procedurele kennis

P1ALS ik als doel heb om een paragraaf te

begrijpen en ik begrijp alle woorden,DAN zoek ik naar een centrale zin en kijk ik na of

alle andere zinnen die eerste zin ondersteunen.

P2ALS ik als doel heb om een paragraaf te

begrijpen en ik begrijp niet alle woorden,DAN zoek ik de niet-gekende woorden op in een

woordenboeken zoek ik naar een centrale zin en kijk ik na of

alle andere zinnen die eerste zin ondersteunen.

Ontwikkelen declaratueve kennis

Twee mentale processen staan centraal bij het ontwikkelen van declaratieve kennis:

•Elaboratie•Organisatie

Elaboratie

OrganisatieOrganisatie werkt in op beschikbare kennis in het geheugen. De bedoeling van organisatie is om de interne cognitieve structuur te versterken.

Organisatie• Schematiseren, structureren• Hiërarchie aanbrengen

Organisatie

• Begrippen toepassen: begrippen helpen feiten of andere begrippen te clusteren

• Opbouwen persoonlijke theorieën: eigen structuren opbouwen waarin declaratieve gecombineerd wordt om een en ander te verklaren.

Organisatie en elaboratie

Zowel elaboratie en organisatie illustreren hoe:

• de initiële opbouw van nieuwe kennis gebeurt en

• hoe de verdere kennisverwerving verloopt.

Ontwikkelen procedurele kennis

• cognitieve fase• associatieve fase• autonome fase

• doelgerichtheid - doelstructuur

Ontwikkelen procedurele kennis

Cognitieve fase 1P1ALS het om een vermenigvuldiging van breuken

gaatDAN vermenigvuldig je de teller met de teller en

de noemer met de noemerP2ALS het om een vermenigvuldiging van breuken

gaat en ken de beide tellersDAN vermenigvuldig ik beide tellers en noteer

het resultaat als de nieuwe teller

Cognitieve fase 2P3ALS het om een vermenigvuldiging van breuken

gaat en ken de beide noemersDAN vermenigvuldig ik beide noemers en noteer het

resultaat van de nieuwe noemerP4ALS het om een vermenigvuldiging van breuken

gaat en ken de nieuwe teller en de nieuwe noemerDAN geef ik de nieuwe teller en de nieuwe noemer

als oplossing door.

Associatieve fase

In de associatieve fase proberen we de ondersteuning van de producties door het continu consulteren van de proposities (teller x teller; noemer x noemer) weg te werken.

Autonome fase

De autonome fase is een automatisch uitvloeisel van de associatieve fase.Het is moeilijk aan te geven wanneer die bereikt is.

Opvattingen over leren en instructie:

Cognitivisme