Instructie Rapporteren Module FD1428 2013-2014

Agenda

1. Verschillende soorten rapporten

2. De inhoud van een rapport

3. Plagiaat

4. Schrijfstijl

5. Nederlands

1. Verschillende soorten rapporten

Basisboek Communiceren Deel 2 Schrijven (Hoofdstuk 5-9) Severijnen, O., Bakker, M. en Beerhorst-Pas, N. (2012). Basisboek Communiceren, Amersfoort: ThiemeMeulenhoff, 2e druk

• Literatuurverslag (bijv. Productdossier)

• Onderzoeksrapport

• Adviesrapport

• Practicumverslag

• Reflectieverslag

• Stageverslag

• etc. etc.

Deze instructie geldt voor ALLE rapporten die

je voor de opleiding FD&I schrijft!

2. De inhoud van een rapport

• Omslag en Titelpagina

• Inhoudsopgave

• Samenvatting

• Voorwoord

• Inleiding

• Inhoudelijke (kern) hoofdstukken

• Conclusies en aanbevelingen

• Discussie

• Nawoord of reflectie

• Bronvermelding/ literatuurlijst

• Bijlagen

De inhoud van een rapport:

Omslag

• Aantrekkelijke illustratie

• Titel van het rapport en evt. ondertitel

• Voor- en achternamen van de auteur(s)

Let op:

- geen punt achter titel en auteur(s)

- goede verzorging

- zakelijke vormgeving

De inhoud van een rapport:

Titelpagina

• Titel van het rapport en evt. ondertitel

• Naam van de auteur(s), alfabetisch op achternaam

• Evt. groepscode

• Naam en evt. logo van de organisatie die de opdracht heeft gegeven

• Naam van opleiding, module en/of het project

• Naam begeleidend docent(en)

• Plaats en datum van voltooiing

De inhoud van een rapport:

Inhoudsopgave I

• Informatieve titels (dus niet: Hoofdstuk 3, maar wel: Hoofdstuk 3 Marketing)

• Overzichtelijke vormgeving

• Geef verschil aan tussen hoofdstukken, paragrafen en subparagrafen

• Witregels tussen hoofdstukken

• Bijlagen worden met titels en nummers aangeduid

Gebruik koppen en de functie ‘automatische inhoudsopgave’ in word zie handout op Blackboard PPO FDI 1314_module HBO Competenties_Rapporteren

De inhoud van een rapport:

Inhoudsopgave II Zo moet het dus niet!

VOORWOORD 0 INHOUDSOPGAVE 1 SAMENVATTING 2 INLEIDING 1.1 AANLEIDING VOOR HET ONDERZOEK 3 1.2 DOEL EN METHODE VAN HET ONDERZOEK 3 1.3 OPBOUW RAPPORT 4 2. BEDRIJFSBESCHRIJVING 4 2.1 INLEIDING 5 2.2 GESCHIEDENIS 5 2.3 HUIDIGE BEDRIJFSACTIVITEITEN 6 2.4 4-S MODEL 2.4.1 STRUCTUUR 7 2.4.2 SYSTEMEN 7 2.4.3 STIJL VAN HET MANAGEMENT 8 2.4.4 STAF 9 3. CONCLUSIES & AANBEVELINGEN 16 LITERATUURLIJST 17 BIJLAGE 1: ORGANISATIESCHEMA VAN DER KNAAP BIJLAGE 2: GEBRUIK VAN SUBSTRAATMATERIALEN IN NL

De inhoud van een rapport:

Inhoudsopgave III Stukken beter!

VOORWOORD III SAMENVATTING IV 1 INLEIDING 6 1.1 AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK 6 1.2 DOEL EN METHODE VAN HET ONDERZOEK 6 1.3 OPBOUW VAN HET RAPPORT 7 2 BEDRIJFSBESCHRIJVING 8 2.1 INLEIDING 8 2.2 GESCHIEDENIS 9 2.3 HUIDIGE BEDRIJFSACTIVITEITEN 9 2.4 4-S MODEL TOEGEPAST 10 2.4.1 STRUCTUUR 10 2.4.2 SYSTEMEN 10 2.4.3 STIJL VAN HET MANAGEMENT 11 2.4.4 STAF 11 3 CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 20 LITERATUURLIJST 21 BIJLAGE 1 ORGANISATIESCHEMA VAN DER KNAAP BIJLAGE 2 GEBRUIK VAN SUBSTRAATMATERIALEN IN NEDERLAND

Oefening

• Omslag en Titelpagina

• Inhoudsopgave

• Samenvatting

• Voorwoord

• Inleiding

• Inhoudelijke (kern) hoofdstukken

• Conclusies en aanbevelingen

• Discussie

• Nawoord of reflectie

• Bronvermelding/ literatuurlijst

• Bijlagen

De inhoud van een rapport:

Samenvatting

• Belangrijkste informatiebron voor lezer!

• Zelfstandig en goed leesbaar!

• 1/2 tot 1 A4 lang

• Geen verwijzing naar andere onderdelen

• Geen nieuwe informatie, maar wel:

• onderwerp

• doel

• hoofdvraag

• werkwijze of methode

• belangrijkste resultaten

• onderbouwing conclusies

• belangrijkste conclusies

• belangrijkste aanbevelingen

De inhoud van een rapport:

Voorwoord I

Informatie die niet tot eigenlijke inhoud van het rapport behoort, bv:

• Gegevens over auteurs

• Waarom is het rapport geschreven (scriptie, opdracht, stageverslag)

• Doelgroep (voor wie schrijf je?)

• Manier waarop rapport kan worden gebruikt

• Dankbetuiging

• Als afsluiting altijd: plaatsaanduiding, datum en naam auteurs

Alleen in voorwoord mag je de ik/ wij vorm gebruiken. IN DE REST VAN HET RAPPORT DUS NIET!

De inhoud van een rapport:

Voorwoord II

Voorbeeld: Dit verslag is geschreven als onderdeel van de opleiding Food Design & Innovation aan Hogeschool HAS Den Bosch. Voor oriëntatiestage is een bedrijf gekozen om 8 weken stage te lopen. Het is de bedoeling dat er kennis wordt gemaakt met de praktijk van het bedrijfsleven. Voor de stage heb ik het bedrijf Kookstudio Jordans te Amersfoort gekozen. Graag wil ik Dhr. Bartens bedanken voor het beschikbaar stellen van een stageplaats. Ook wil ik John van Gastel bedanken voor de begeleiding tijdens de stage. Janneke Blanken ’s-Hertogenbosch, 2 november 2013

De inhoud van een rapport:

Inleiding I

Doelen van inleiding:

• Informeren

• Structureren

• Motiveren

3 onderdelen:

• Aanleiding voor het onderzoek (WAAROM?)

• Doelstelling van het onderzoek (WAT?)

• Structuurbeschrijving van het rapport (HOE?)

De inhoud van een rapport:

Inleiding II

Aanleiding voor het onderzoek: Redenen waarom het rapport van belang is voor de lezer:

• In welk kader is het onderzoek uitgevoerd.

• Achtergrondinformatie; beschrijving van de probleemstelling of wens van de opdrachtgever.

• Belang van het onderzoek.

• Voor wie is het rapport bedoeld.

De inhoud van een rapport:

Inleiding III

Doelstelling van het onderzoek: Wat wordt onderzocht?

• Doelstelling: SMART geformuleerd.

• Welke werkwijze is gevolgd, bijv. literatuuronderzoek, experiment, interviews.

• Gelden er beperkingen ten aanzien van het onderwerp, onderzoek of conclusies en zo ja, welke?

De inhoud van een rapport:

Inleiding IV

Voorbeeld:

Probleemstelling van het onderzoek

Hoe kunnen vegetarische snacks bijdragen aan een gezond eetpatroon bij kinderen tussen 8 en 14 jaar?

Doelstelling van het onderzoek

Het ontwikkelen van een gezonde vegetarische snack met maximaal 6 ingrediënten voor kinderen tussen 8 en 14 jaar die niet meer dan €2.50 kost.

De inhoud van een rapport:

Inleiding V

Structuurbeschrijving van het rapport: Hoe is het rapport opgebouwd? Voorbeeld: De opbouw van dit stageverslag wordt in deze alinea kort toegelicht. Het verslag begint met een beschrijving van Mona waarin er een inventarisatie van het bedrijf wordt gemaakt. Na de bedrijfsbeschrijving worden verschillende producten van Mona besproken. In hoofdstuk twee zal de marketing van Mona besproken worden. Daarnaast wordt er in dit hoofdstuk aandacht besteed aan de bedrijfskolom waarin Mona actief is. In hoofdstuk drie zal de organisatie van de Mona aan de orde komen, zoals de ondernemingsvorm en het organisatieschema. Tot slot wordt Mona vergeleken met andere zuivelproducenten. Dit hoort dus NIET in de samenvatting!!!

De inhoud van een rapport:

Inhoudelijke (kern) hoofdstukken I

• Duidelijke titels en tussenkoppen

• Korte inleiding vóór de eerste paragraaf

• Duidelijke indeling in paragrafen en subparagrafen

• Eventueel een afsluiting met samenvatting (bij lange hoofdstukken)

• Ieder nieuw hoofdstuk beginnen op een nieuwe pagina

• Paragrafen NIET op een nieuwe pagina

• GEEN punt (.) na koppen

• Dekken de titels/koppen de inhoud wel?

De inhoud van een rapport:

Inhoudelijke (kern) hoofdstukken II

Maak een structuurplan voordat je begint te schrijven: • Zorg dat je altijd je onderwerp duidelijk hebt. • Zorg daarna voor een goedgekeurde

probleemstelling/vraag, en doelstelling. • Brainstorm over welke onderwerpen je aan de hand van

deze probleemstelling wilt behandelen. • Groepeer je onderwerpen, wat hoort bij elkaar? • Maak een hoofdstukstructuur, met paragrafen, en

subparagrafen. Je gaat hierbij steeds specifieker werken. • Bedenk koppen voor je paragrafen en subparagrafen.

Bespreek alleen zaken die rechtstreeks gerelateerd zijn aan je koppen.

De inhoud van een rapport:

Inhoudelijke (kern) hoofdstukken III

Mogelijke (kern) hoofdstukken:

• Theoretische achtergrond of literatuuronderzoek

• Opzet en uitvoering

• Resultaten

• Conclusies en aanbevelingen

• Discussie

• Reflectie of nawoord

De inhoud van een rapport:

Opzet en uitvoering

Beschrijf hoe je het onderzoek hebt aangepakt. Doe dit zodanig dat iemand anders jouw onderzoek probleemloos kan herhalen.

Vermeld (indien van toepassing): • Gebruikte materialen, stoffen etc.

• Toegepaste methoden

• Enquête of vragenlijst

- hoe opgesteld?

- hoe uitgevoerd?

• Wie/ wat waren de deelnemers aan het onderzoek

• Steekproefomvang en berekening

• Welke statistische toetsen ga je uitvoeren, en waarom?

De inhoud van een rapport:

Resultaten

• Bevat uitkomsten van het onderzoek die van belang zijn voor het beantwoorden van de probleemstelling (en evt. deelvragen)

• Kunnen worden gepresenteerd in: ‒ tekst

‒ figuren

‒ tabellen

• Tabellen en figuren moeten altijd ingeleid worden door tekst. Het hoofdstuk kan dus NOOIT uit alleen tabellen en figuren bestaan!

• Het hoofdstuk resultaten is FEITELIJK, je interpreteert nog niet.

De inhoud van een rapport:

Conclusie

• De conclusie moet zelfstandig leesbaar.

• Geef een rechtstreeks antwoord op de probleemstelling/doelstelling.

• Vermijd details, dus geen herhaling van de resultaten.

• De onderbouwing van conclusies moet in de voorafgaande tekst terug te vinden zijn; dus geen nieuwe informatie.

• Formuleer kernachtig; de conclusie kan dus heel kort zijn.

• Houd (indien van toepassing) de statistische significantie van de resultaten wel goed in het oog!

Een beschrijvend verslag (bijv. literatuurverslag) heeft geen conclusies en aanbevelingen; in het laatste hoofdstuk staat alleen een samenvatting van de belangrijkste bevindingen.

De inhoud van een rapport:

Aanbevelingen

• Adviezen om bepaalde actie te ondernemen

• Sluiten aan op conclusies

• Praktische uitwerking van conclusies

• Uitvoerbaar en concreet (5 w’s: wie, wat, waarom, waar, wanneer); realistisch voor de opdrachtgever

• Puntsgewijs formuleren en dus geen doorlopende tekst

De inhoud van een rapport:

Discussie

Geef eerst een korte samenvatting van de opbouw van je onderzoek. Vervolgens geef je eventuele kanttekeningen (beperkingen) van de onderzoek uitvoering.

‒ verklaar

‒ interpreteer

‒ nuanceer

Probeer voor opmerkelijke resultaten altijd een verklaring te geven!

De inhoud van een rapport:

Nawoord of reflectie

• Persoonlijk getinte tekst waarin de auteur(s) het proces

van het onderzoek evalueren.

‒ Wat hebben wij geleerd van dit onderzoek? ‒ Wat ging er zoal mis? ‒ Hoe verliep de samenwerking? ‒ Tegen welke problemen zijn wij opgelopen en hoe zijn deze

opgelost? Dat kunnen problemen zijn in de relationele sfeer (opdrachtgevers, respondenten) of problemen die te maken hebben met de uitvoering van het onderzoek. Bijvoorbeeld de aard van de opdracht, opsporen van literatuur, verwerking en analyse van de gegevens, beschikbare faciliteiten.

‒ Verder kun je vermelden wat je hebt geleerd van het onderzoek

De inhoud van een rapport:

Illustraties

• Zijn los van de test begrijpelijk

• Hebben een verwijzing in de tekst

• Hebben een nummer en titel

• Tabel: nummer en titel boven de tabel

• Figuur: nummer en titel onder de figuur

• Bij overname uit bron: geef BRONVERMELDING

De inhoud van een rapport:

Bronvermelding en literatuurlijst

• APA-methode zie Basisboek communiceren §8.2.2

• Verwijzing in de tekst: auteur(s) – jaartal – paginanummering

• Verwijzing in Literatuurlijst – Boek: auteur(s) – voorletters – (jaar) – titel – plaats – uitgever –

(eventuele eerste druk)

– Tijdschriftartikel: auteur(s) – voorletters – (jaar) – ‘titel artikel’– titel tijdschrift – nummer van de jaargang – nummer van de gebruikte aflevering – pagina’s

– Digitale bron: auteur(s) – datum van creatie – titel van de bron – URL – datum van raadpleging

– Mondelinge informatie: auteur(s) – bedrijf – functie binnen bedrijf - datum van raadpleging

Voorbeeld:

Boek: McGee, H. (2008). Over eten & koken, Amsterdam: Nieuw Amsterdam Uitgevers, eerste druk 2006 Digitale bron: Winden, P. de (2008). De dynamische industrie. www.cbs.nl/publicaties/artikelen/bedrijfsleven/industrie.htm. Geraadpleegd op 10 januari 2011

De inhoud van een rapport:

Bronvermelding en literatuurlijst

De inhoud van een rapport:

Bronvermelding en literatuurlijst

• Richtlijnen literatuurlijst: – Alfabetisch op achternaam van eerste auteur

– Publicatiejaar onbekend typ dan i.p.v. jaartal: (z.d.), zonder datum

– Auteur onbekend op eerste letter van de titel in de literatuurlijst

– Zet meerdere publicaties van dezelfde auteur op volgorde van jaar

– Eventueel witregel gebruiken of auteurnaam vet gedrukt of in laten springen, om de leesbaarheid te vergroten.

De inhoud van een rapport:

Bijlagen

• Bijlagen hebben een nummer en titel

• Begin elke bijlage op een nieuwe pagina

3. Plagiaat

Gebruik van werk van iemand anders, zonder daarnaar op correcte wijze te verwijzen => plagiaat is stelen en is niet toegestaan

Dus:

• Vat informatie in je eigen woorden samen (geen knip en plakwerk).

• Citaten (letterlijke overname uit de bron) zijn nooit langer dan 10 regels, en zet je tussen “dubbele aanhalingstekens”, en je geeft paginanummer.

• Rapporten die je digitaal moet inleveren worden gecheckt met Ephorus (een plagiaatdetectieprogramma).

4. Schrijfstijl I

• Schrijf voor je doelgroep.

• Alleen relevante informatie, geen herhaling

• Duidelijke lay-out

‒ Overal hetzelfde, zakelijke lettertype (bv. verdana, calibri, arial).

‒ Niet te veel dik, scheef of onderstreept.

‒ Gebruik witregels en inspringen

‒ Gebruik opsommingstekens (bullets)

4. Schrijfstijl II

• Gebruik de spelling en grammaticacontrole

• Schrijf zakelijk en professioneel

• Laat je tekst nalezen door iemand anders die niets van het onderwerp weet.

• Lees je tekst hardop, dan merk je kromme zinnen en grammaticale fouten sneller op.

Schrijf foutloos!

• geen spel of typefouten

• geen grammaticale fouten

• geen kromme zinnen, of zinnen die niet af zijn

• correcte interpunctie

Regels: Basisboek Communiceren Deel 6 Vraagbaak (Hoofdstuk 26-27)

5. Nederlands