Projectpartners Financiering

Dominique Van Haecke

Oordeelkundige stikstofbemesting in de chrysantenteelt

maart 2015 – februari 2017

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen 1

Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd

• Doel:

• Uitvoering:

Bemesting in de vollegrondssierteelt

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen 2

vollegrondssiertelers sensibiliseren om de bemesting op een doordachte manier toe te passen

Demoproeven op bedrijven: • Belang van mineralisatie van

organische stof bij het opmaken van een bemestingsstrategie

• Invloed van bekalking op mineralisatie

• Plaatsspecifieke bemesting

• Gefractioneerde toediening van organische bemesting tijdens de teelt

• De invloed van mechanische onkruidbestrijding op mineralisatie

• Groenbedekkers

Extra sensibilisering om: • Juiste type meststof te kiezen

• Het nut van een bodemstal

Deelsectoren: • Knolbegonia

• Potchrysant • Boomkwekerij: laanboomkw,

bosboomkw en heesters

Communicatie: • Per deelsector

• Proefveldbezoeken, studiedagen

• Artikels in S&G en brochure

Mechanische onkruidbestrijding

Groenbedekkers

Rijbemesting

• Invloed van mineralisatie van organische stof • Invloed van stalmest en groencompost op

stikstofvrijstelling

1. Mineralisatie

3 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Wat is mineralisatie?

4

Vrijmaken van voedingstoffen door microbiële afbraak van zowel vers organisch materiaal als organische stof in de bodem.

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Mineralisatie

Gewasresten Groenbedekkers Stalmest Groencompost Bodem OS

N-mineralisatie

5

Is het proces waarbij organische N door micro-organismen omgezet wordt in minerale N.

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Mineralisatie Humificatie

OS

Voed

ings

bron

voo

r de

bode

m

Voed

ings

bron

voo

r de

plan

ten

Jaarlijkse N-aanvoer door mineralisatie:

120 – 250 Kg N/ha!!! (Bron: Intereg project BodemBreed)

N-mineralisatie

6 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

0

20

40

60

80

100

120

140

Wk 21 Wk 30 Wk 34 Wk 40 Wk 25 wk 34 Wk 36

Mei Juli Aug Sept Juni Aug Sept

2015 2015 2015 2015 2016 2016 2016

Kg N

/Ha

(0-3

0cm

)

Controle Stalmest 18.9 ton/ha Groencompost 18.9 ton/ha Groencompost 36.7 ton/ha

0

20

40

60

controle stalmest 18,9 Groencompost18,9

Groencompost36,7

Diameter (2015 Samini rood)

0

20

40

60

Controle Stalmest 18.9 Groencompost18.9

Groencompost36.7

Diameter (2016 Merlino)

• Belang van de pH • Invloed van bekalking op N-mineralisatie

2. Bekalking

7 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

pH en bekalking

8

•pH beïnvloedt opneembaarheid nutriënten

–te zuur geeft moeilijke opname en lagere opbrengst

–te hoog geeft blokkering spoorelementen

•pH bepaalt mede bodemstructuur

–te zuur geeft slechtere structuur, bewerkbaarheid, verluchting bodem

•pH invloed op bodemleven en N-mineralisatie

–verse bekalking stimuleert mineralisatie

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

pH en bekalking

9

•Perceelsgegevens – Oostkamp, beuk 1+1 – Grondsoort: lemig zand, Koolstof (%): 1,4 – pH-KCl: 4,7; tamelijk laag

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Object 1 Object 2 Niet bemest

Niet bekalkt

Niet bemest

23/04 bekalkt: 1100 zbw

(Dolokal 10% MgO 55 zbw)

pH en bekalking

10

• Invloed van bekalking op N-mineralisatie

Verse bekalking stimuleert mineralisatie

N-bemesting rekening houden met verhoogde mineralisatie

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

0

50

100

150

200

250

300

21/apr 17/jun 30/jul 2/sep

kg N

/ha

Niet bekalkt 0-30 cm

30-60cm 227

0

50

100

150

200

250

300

21/apr 17/jun 30/jul 2/sepkg

N /h

a

Bekalkt 0-30 cm

30-60cm

291

• Efficiëntere benutting van meststoffen • Methode staalname bij gerichte bemesting

3. Gerichte bemesting

11 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Gerichte bemesting

12

•Meststoffen bij de wortels •Reductie meststoffenverbruik en dus –kost •Let op verbranding •Let op staalnameprocedure bijbemestingstaal

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

•Juiste staalname zeer belangrijk!

0

50

100

150

200

250

300

350

Wk 21 Wk 30 Wk 34 Wk 40 Wk 25 wk 34 Wk 36

Mei Juli Aug Sept Juni Aug Sept

2015 2015 2015 2015 2016 2016 2016

Kg

N/H

a (0

-30c

m)

Controle Gefractioneerde bemesting 20N Niet gefractioneerde bemesting40N

Gerichte bemesting

13 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

0

20

40

60

Controle 20N 40N

Diameter (2016 Merlino)

• Bemest op de plantenrij?

– Staalname naast de pot, haaks op de plantrichting

• Puntbemesting naast de pot?

– Staalname tussen de pot op de plantenrij

• Dichtbij de pot, wortelzone

• Vermijd meststoffenkorrels!!!

14

Gerichte bemesting: staalname

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

• Verhoging van de organische stof in de bouwvoor

• Invloed van stalmest, groencompost en groenbedekker

5. Organische bemesting

15 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Koolstofsimulator Voorbeeld Demoperceel potchrysant • Uitgangssituatie (06/2016):

• C %: 1.14 – tamelijk laag • Grondsoort: lichte zandleem

⇒ Aantal scenario’s simuleren: • Braak • Potchrysant

• Groencompost 36 ton/ha • Stalmest 18 ton/ha • Groenbemesters

• Grasachtige -> vb. Italiaans raaigras

• Bladrijke -> vb. Bladrammenas

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen 16

Koolstofsimulator -> simulaties

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30jaar

Onbeteeld perceel -> zonder bijkomende input van OS

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30jaar

Potchrysant -> zonder bijkomende input van OS

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen 17

Koolstofsimulator -> simulaties

Potchrysant + jaarlijkse toediening van 18 ton/ha runderstalmest

Potchrysant + jaarlijkse toediening van 18 ton/ha groencompost

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30jaar

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30jaar

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen 18

Koolstofsimulator -> simulaties

Potchrysant + jaarlijks inzaaien Bladrammenas

Potchrysant + jaarlijks inzaaien Italiaans raaigras

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30jaar

0.00

0.20

0.40

0.60

0.80

1.00

1.20

1.40

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30jaar

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen 19

• Invloed op de mineralisatie • Nitraatresiduproblematiek

5. Bodembewerking

20 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Bodembewerking

21

•Mechanische onkruidbestrijding brengt zuurstof in de bodem

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

0

50

100

150

200

250

Wk 14 Wk 20 Wk 25 Wk 35 Wk 42 Wk47 Wk 16 Wk 27 Wk 36

April Mei Juni Aug Okt Nov April Juli Sept

2015 2015 2015 2015 2015 2015 2016 2016 2016

Kg

N/H

a (0

-90c

m)

Alnus glutinosa

Controle Controle + MOB

Bodembewerking

22

•Schoffelen, optrekken perceel, … •Zuurstof stimuleert bodemleven en dus N-mineralisatie •Belangrijk ikv nitraatresiduproblematiek

– Zeker na vroege potchrysanten

•Aanbeveling: zaai zo snel mogelijk een vanggewas

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

• Aanreiken organische stof • Mineralisatie: bron van stikstof • Vanggewas en nitraatresiduprblematiek

6. Groenbedekkers

23 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Groenbedekkers

24 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Wk 2 wk 34 wk 41

Jan Aug okt

2016 2016 2016

Kg

N/H

a (0

-90c

m)

Raaigras ingewerkt

Raaigras weggevoerd

Snijrogge ingewerkt

Snijrogge weggevoerd

Japanse haver ingewerkt

Japanse haver weggevoerd

Braak

Groenbedekkers

25 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

• In de potgrond • Bij het uitplanten • Als bijsturing tijdens het seizoen

7. Type meststoffen

26 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Type meststoffen

27

•Gemengd in de potgrond

– 3 kg/m³ Osmocote 5/6M 15-9-12 + PG-mix 1 kg/m³

= 0,59 kg N/m³; 0,43 kg P2O5/m³; 0,54 kg K2O/m³

•Bij aanplant: traagwerkende meststof aan 20-25 kg N/ha 7 g/pot, 20000 potten/ha, Floranid 16% N = 22,4 kg N/ha

•Bijbemesting na bodemstaalname met snelwerkende meststof: richtwaarde 30 kgN/ha (0-30 cm)

•Bladtoepassing aug/sept: ureum © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Type meststoffen: regelgeving

28

Voorbeeld:

18,9 ton/ha stalmest bevat 18,9 x 7,1 x 0,30 = 40 kg N

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Totale N Zand

Totale N Niet Z

N dierlijk

Werkzame N 160 180 170

Meststof Werkingscoëfficiënt

Effluenten uit de biologische behandeling van mest, kunstmest 100% Vloeibare mest (mengmest, dunne fractie na scheiden, …) en andere organische meststoffen met uitzondering van gecertificeerde compost

60%

Vaste mest: (gecomposteerde) stalmest, (gecomposteerde) vaste pluimveemest, dikke fractie na scheiden, champost, andere meststoffen met trage N-vrijstelling …

30%

Begrazing 20%

Gecertificeerde compost 15%

• Soort analyse • Staalnametijdstip

8. Het nut van een bodemstaal

29 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Het nut van een bodemstaal

30

•KEMA: voedingstoestand bodem – Nadat gras gemaaid werd – Vooraleer er stalmest gevoerd wordt – Indien toestand ok: om de 3 jaar (ken uw perceel)

•Stikstofstaal (0-30 cm): actuele voorraad – Tijdens groeiseizoen (let op meststofkorrels) – Geeft idee over N-mineralisatie

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

CVBB-pakket: voor €50+BTW €300 subsidie!!! Maak er gebruik van!!! Zie ook www.cvbb.be

Bemesting is meer dan meststoffen strooien.

1. Conclusies

31 © PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Bemesting is meer dan meststoffen strooien

32

Stikstofbemesting wordt beïnvloed door:

– Mineralisatie - Bodembewerking

– Bekalking - Groenbedekkers

– Gerichte bemesting - Type meststoffen

– Organische bemesting - Nut van een bodemstaal

© PCS | Studiedag Potchrysanten, 6 december 2016, Destelbergen

Heb je nog vragen?

E: dominique.vanhaecke@pcsierteelt.be T: 09 353 94 95

M: 0474 53 35 89