Duurzame overheidsopdrachten:

integratie van sociale aspecten in het aankoopproces

Jo Versteven

11 maart 2014

2 -

Overzicht

Nieuwe EU visie op overheidsopdrachten

Sociale aspecten

Sociale aspecten in overheidsopdrachten

Nieuw in de richtlijn overheidsopdrachten

Visie op overheidsopdrachten

Procedures?

3 -

Visie overheidsopdrachten

Strategisch instrument (voorstel richtlijn overheidsopdrachten)

“De voorgestelde richtlijn is gebaseerd op het creëren van

mogelijkheden en voorziet de aanbestedende diensten van de

nodige instrumenten om bij te dragen tot de strategische

doelstellingen van Europa 2020 door gebruikmaking van hun

koopkracht voor de aankoop van producten en diensten die

innovatie bevorderen, milieu- en klimaatvriendelijk zijn en ook

gunstig voor werkgelegenheid, openbare gezondheid en sociale

omstandigheden.”

4 -

Sociale aspecten

Sociale aspecten

5 -

Sociale aspecten

Eerlijke en duurzame handel

Verkoop gecertificeerde fair trade producten:

• in 1999: 21.500 euro

• in 2009: 1.500.000 euro

(COM(2009), 215)

6 -

Sociale aspecten

Brand Tazreen Fashions in Bangladesh waarbij 112 mensen omkwamen (24

november 2012)

Instorting Rana Plaza in Savar, Bangladesh. In het acht verdiepingen tellende

gebouw waren voornamelijk kledingbedrijven gevestigd. Meer dan 1.000 mensen

verloren het leven en meer dan 2.000 mensen raakten gewond (24 april 2013).

7 -

Sociale aspecten

Verantwoord aanbesteden:

2010 stakingen schoonmaakpersoneel (Nederland)

- teruglopende schoonmaakbudgetten, scherpe prijzenconcurrentie, kortlopende

contracten

- uitbesteding schoonmaakdiensten

- Code van Verantwoord marktgedrag in schoonmaak- en glazenwassersbranche

8 -

Sociale aspecten

Werkloosheid BE (3e kwartaal 2013):

• 15-24 jaar: 105,721 pers (werkloosheidsgraad 24,5 %)

• 25-49 jaar: 263,266 pers (werkloosheidsgraad 8,1 %)

• 50–64 jaar: 62,569 pers (werkloosheidsgraad 4,9 %)

(www.statbel.fgov.be)

Arbeidshandicap BE

• Vlaanderen beschutte werkplaatsen: 16.000 pers met arbeidshandicap)

• Wallonie entreprises de travail adapté: 7.000 pers met arbeidshandicap

(www.leseta.be en www.socialeeconomie.be)

9 -

Sociale aspecten in overheidsopdrachten

10 -

11 -

Sociale aspecten en overheidsopdrachten

Sociaal als primaire doelstelling:

Instellingen voor sociale voorzieningen

Sociaal als secundaire doelstelling (strategisch gebruik van OO):

• Leveringen: aankoop van uniformen, IT, harde vloeren

• Diensten: tuindiensten, schoonmaakdiensten, …

• Werken: bouw en renovatie

10 x

sociale aspecten in overheidsopdrachten

12 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

1) Wetgeving

het respecteren van en controleren op de naleving van de

(internationale, Europese en Belgische) sociale wetgeving;

Bestek: toegangsrecht - de uitsluitingsgronden - en uitvoeringsvoorwaarden

13 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

2) Veiligheid en opleiding

- voldoende veiligheidsinstructies,

- opleiding,

(vooral diensten en werken)

Bestek: technische specificaties, de gunningscriteria en de uitvoeringsvoorwaarden

14 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

3) Gelijke kansen en diversiteit

Bestek: kwalitatieve selectie, technische specificaties, de gunningscriteria

uitvoeringsvoorwaarden

15 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

16 -

4) Toegankelijkheid: minder validen

Bestek: technische specificaties, gunningscriteria

uitvoeringsvoorwaarden

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

5) inschakelen van minder gekwalificeerde doelgroepen,

werklozen en lager geschoolden, enz.

Bestek: toegangsrecht – marktreservatie –

uitvoeringsvoorwaarden;

17 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

• 6) sociale economie bedrijven

België: 2480 soc.economie bedrijven (www.mi-is.be)

Bestek: toegangsrecht – marktreservatie – en de uitvoeringsvoorwaarden

18 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

www.socialeeconomie.be, www.vosec.be,

http://www.werk-economie-emploi.irisnet.be/

www.leseta.be, www.sawb.be

-

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

7) duurzame en eerlijke handelspraktijken

- Koffiearrest c-368/10 (10 mei 2012)

Bestek duurzame handel: gunningscriteria en de uitvoeringsvoorwaarden

Bestek eerlijke handel: toegangsrecht –uitsluitingsgronden - en de

uitvoeringsvoorwaarden

20 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

8) het rekening houden met aanvaardbare arbeidslonen (IAO

conventie n°94) bij de gunning van de opdracht

Voorbeeld Nederland 2010: aanhoudende neerwaartse prijsspiraal bij

overheidsaanbestedingen

Bestek: toepassing van het gunningscriterium ‘prijs’ en het abnormale

prijzenonderzoek

21 -

Sociaal verantwoorde overheidsopdrachten

9) het respecteren van de conventies van de Internationale

Arbeidsorganisatie en de mensenrechten

Bestek: toegangsrecht - uitsluitingsgronden en de uitvoeringsvoorwaarden

10) het rekening houden met sociale en milieugevolgen van

productieprocessen in de ganse levenscyclus van een product

Bestek: technische specificaties, de gunningscriteria en de uitvoeringsvoorwaarden

22 -

Landmark project

23 -

Nieuwe richtlijn overheidsopdrachten

24 -

Nieuw in de wetgeving overheidsopdrachten

Onder voorbehoud van finale teksten:

Strategisch: geen algemene verplichtingen op gebied van milieu,

innovatie, sociaal

Niet betaling RSZ (uitsluiting)

Schending van wetgeving van de Unie op gebied van sociaal recht

of internationaal arbeidsrecht (uitsluiting)

• Abnormaal lage prijzen (verplichte uitsluiting)

25 -

Verwijzing naar productieprocessen (technische specificaties en

gunningscriteria)

• Gunningscriteria: gezondheid van het personeel

• Gunningscriteria: Sociale integratie van achtergestelde personen of personen

uit kwetsbare categoriën

• Gunningscriteria: Personen met een handicap

Sociale kenmerken vermeld in keuren

• Voorwerp van opdracht

• Voorwaarden voor de keur

• ‘of gelijkwaardig’

26 -

www.gidsvoorduurzameaankopen.be

27 -

www.gidsvoorduurzameaankopen.be

28 -

Dank u

Info:

Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling

Hertogstraat 4

1000 Brussel

02/501.04.67

Jo.Versteven@FIDO.fed.be

29 -