Inspectie SZW, 13 mei 2014

Markttoezicht: met elkaar méér effect

Safety event, 13 mei 2014

Drs. Ineke Lemmen

Programmamanager

Markttoezicht

2

Inspectie SZW: historie en werkveld

Historie:

• Arbeidsinspectie

• Inspectie Werk en Inkomen (IWI)

• Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD)

Op 1 januari 2012 samengevoegd tot: Inspectie SZW

Inspectie SZW levert een bijdrage aan: • Veilig en gezond werken

• Eerlijke en goed werkende arbeidsmarkt

• Goed werkende sociale zekerheid

• ‘Level playing field’: voorkomen dat er onveilige producten op de markt komen, zónder het vrije verkeer te belemmeren.

3

Werkwijze Inspectie SZW

De Inspectie SZW zet een mix in van:

• Voorlichting over onder andere rechten en plichten

• Inspecties

• Onderzoeken

• Boetes en andere handhavingsinstrumenten

De Inspectie SZW werkt nauw samen met andere rijksinspecties

4

Aanpak op basis van Omgevingsanalyse, Probleemanalyse, Risicoanalyse

• Uitgangspunt: meeste bedrijven en marktdeelnemers zorgen zelf dat ze gezond, veilig en eerlijk werken.

• SZW-brede risicoanalyse om te ‘vissen waar vis zit’.

• Inspectie richt zich vooral op branches en bedrijven met hoge risico’s en lage naleving.

• Inspectie blijft weg bij bedrijven en instellingen die zich aan de regels houden.

• Aanscherping van het sanctiebeleid: sneller en zwaarder ingrijpen.

5

Inzoom op Markttoezicht

• Vrij verkeer van goederen is één van de vrijheden van de interne markt van de EU.

• Om vrij verkeer van goederen mogelijk te maken is meer nodig dan het open stellen van grenzen.

• Specifieke producteisen en normen per land kunnen grote barrieres zijn voor een vrije handelsmarkt.

• Deze belemmeringen worden in Europa met productrichtlijnen opgelost.

• Geen Duitse, Franse of Nederlandse productnormen, maar Europese wetgeving en normen

• De richtlijnen stellen veiligheids- milieu en gezondheids- eisen aan producten die op de Europese markt komen.

• Markttoezicht gaat over het erop toezien dat veilige producten op de markt komen.

ARBO-wet:

• Doel: gezond en veilig werken

• Veilige en gezonde werkplek

• Gericht op werkgevers (werknemers)

• Gericht op gebruikersfase

6

Markttoezicht / Warenwet: • Doel: eerlijke handel

• Intrinsiek veilige en gezonde arbeidsmiddelen

• Gericht op marktdeelnemers:

Fabrikanten en gemachtigde

Importeurs

Distributeurs

• Gericht op nieuwbouwfase

• Gebaseerd op Europees toezichtskader (2010) voor alle

27 lidstaten

• Lidstaten verplicht een handhavingsprogramma op te stellen en uit te voeren

7

Het werkveld is breed…

8

… en beperkt zich niet tot Nederland

7 Productrichtlijnen voor Inspectie SZW

1. Machines

2. Persoonlijke beschermingsmiddelen

3. Liften

4. Drukapparatuur

5. Drukvaten van eenvoudige vorm

6. Explosieveilig materieel

7. Containers

9

Onze aanpak: actief en reactief (op aanwijzing)

Handhavingsinstrumenten:

Waarschuwing

Boeterapport

Proces-verbaal (strafrecht)

Buitengebruik stelling

Verzegelen

Merk van afkeuring

Beproeven

Last ex artikel 21 Warenwet

Uit de handel nemen, handel stilleggen, gebruikers informeren

Procedure voor weren van onveilige producten van de Europese markt

Publiciteit

10

We werken risicogericht, op basis van risico-analyse:

Belangrijke doelgroepen:

Fabrikanten en samenstellers van machines

Handelaren in tweedehandsmachines van buiten de EU

Fabrikanten en importeurs van persoonlijke beschermingsmiddelen

Online distributeurs

Onderzoek naar motieven om wel / niet na te leven:

Onbekendheid bij leveranciers en fabrikanten

Eigen inschatting van de veiligheid boven normen

Inschatting dat klanten prijs belangrijker vinden dan veiligheid

Inschatting dat de pakkans laag is

11

Communicatie en samenwerking:

Kennisbijeenkomsten met branches:

landbouwmachines en PBM’s

Samenwerking:

• Douane

• NVWA, IL&T

• Europese zusterorganisaties

• Andere inspecties

• Europese werkgroepen

12

Informatieuitwisseling op Europees niveau

Informatiesystemen:

• ICSMS

• RAPEX voor gevaarlijke producten

• Safeguard Clause (procedure)

13

In de praktijk:

• Een CE-markering aangebracht op een product? Bewijs dat een product qua ontwerp en vervaardiging voldoet aan de richtlijnen

• Een EG-verklaring van overeenstemming (VVO)? Fabrikant verklaart dat het product in overeenstemming is met de productrichtlijnen (essentiële veiligheids- en gezondheidseisen)

• Een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing bijgesloten? En een technische documentatie

14

Markttoezicht is gericht op marktdeelnemers

15

De fabrikant of importeur

16

• Is verantwoordelijk voor het product dat hij op de markt brengt.

• Met een verklaring van overeenstemming, het aanbrengen van een CE-markering en het verstrekken van een gebruiksaanwijzing voldoet het product aan de Europese richtlijnen.

De handelaar

17

• Brengt het product in de handel.

• Inclusief een duidelijke en passende gebruiksaanwijzing meeleveren.

De gebruiker

18

• Gebruikt het product waarvoor het is bedoeld en houdt zich aan de gebruiksaanwijzing.

• Voor bepaalde risicovolle producten, geldt een onderhouds- en (periodieke) keuringsverplichting.

Activiteiten Markttoezicht 2012-2013:

• Inspectieproject schaarhoogwerkers

Inspecties bij fabrikanten, importeurs en leveranciers. Resultaten besproken met de branche en via vakbladen.

• Inspectieproject Markttoezicht liften

Reactief onderzoek naar liften in de nieuwbouwfase.

• Inspectieproject Markttoezicht Veilingen

Onderzoek naar herkomst en bestemming van machines die via veilingen op de Europese markt worden gebracht.

19

Activiteiten markttoezicht 2014

• Machineveiligheid in de afvalsector

• Joint action met FR, DE, BE:

persoonlijke beschermingsmiddelen

• Buitengrenscontroles: samenwerking douane

• Deelname aan AdCo’s

EU overlegstructuur met lidstaten

EU handhavingsondersteuning tussen lidstaten

20

Certificatie en markttoezicht

• Team Certificatie

• Aanwijzingsbevoegdheid voor Notified Bodies (NoBO’s)

• Intrekkingsbevoegdheid

• Toezicht op NoBo’s

21

Vervolgstappen:

• Van curatief naar preventief

• Van nationaal naar internationaal, denk aan cross border inspecties en internationale kennisuitwisseling

• Van sectoraal naar integraal

• Meer integrale samenwerking

• Nadruk op buitengrenscontroles via water en de lucht (R’dam en Eemshaven, Schiphol).

• Nadruk op notoire overtreders en hoge risico’s, oa door raadpleging van toezichtgeschiedenis.

22

Onze stand op het Safety-event

•www.inspectieszw.nl > productveiligheid en markttoezicht

•www.icsms.org

•www.imo.org (UN richtlijn containers)

•www.ec.europa.eu

•www.ec.europa.eu/enterprise/newapproach/nando

•Blue Guide on the implementation of EU product rules

23