Marktonderzoek in rechte lijn deel 3 hoofdstuk 2_2014

Post on 10-Jun-2015

427 views 3 download

description

Uitgeverij De Boeck PowerPoint Marktonderzoek in rechte lijn 2014 Deel 3 hoofdstuk 2 Marc De Laet, Pol Toye

Transcript of Marktonderzoek in rechte lijn deel 3 hoofdstuk 2_2014

Marktonderzoek in rechte lijnDeel 3 – Hoe pak ik een kwantitatief onderzoek aan?

Steekproeven

Hoofdstuk 2

• Kleinere groep uit groter geheel• Door extrapolatie oordeel over universum• Schatting• Geen zekerheid• Normale verdeling• Statistische theorie• Besparing van tijd en geld

Steekproeven

Basisprincipes

3Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Aselecte trekking

• Voldoende omvang hebben

Steekproeven

Basisvoorwaarden

4Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Normaalverdeling/Gauss-verdeling

5Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

z-waarden

z-waarden

% van de populatie z-waarde

68,3 1,00

90,0 1,65

95,0 1,96

95,4 2,00

99,0 2,57

99,7 3,00

6Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Standaarddeviatie

S=√ f 1 (X 1− X )2+ f 2 ( x2− X ) ²+…+ fk (X k− X ) ²n−1

S=√∑𝑖=𝑙𝑘

f i (X i−X ) ²

n−1

7Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Standaardfout

σ X=σ

√n s X=s

√n

8Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Betrouwbaarheidsinterval

= 1 -

9Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Standaardfout voor proporties

10Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

= 1 -

Steekproeven

Betrouwbaarheidsinterval voor proporties

11Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Bias, non-sampling errors• Veroorzaakt door:– foutieve vragen– fouten en vergissingen interviewer– fouten en vergissingen respondent– foutieve manier steekproeftrekken

• Kwalitatief-logische fout• Omvang niet te berekenen/schatten• Omvang bepaalt ‘hoe goed’ steekproef is

Steekproeven

Vertekening

12Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Sampling error• Gevolg van steekproeftrekking• Kwantitatief-mathematische fout• Te berekenen• Omvang bepaalt ‘nauwkeurigheid’

Steekproeven

Statistische fout

13Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Non-sampling error Sampling error

Steekproeven

Vertekening en nauwkeurigheid

14Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Samenstelling / stappenplan

15

1 Definitie van de ‘relevante’ populatie en haar kenmerken↓

2 Definitie van het steekproefkader of sampling frame

3 Bepaling van het benodigde budget en de benodigde tijd

4 Keuze van de steekproefmethode (o.m. toevallig versus niet-toevallig)

5 Bepaling van de noodzakelijke steekproefgrootte

6 Trekking van de steekproef en verzameling van de informatie

7 Nagaan van de representativiteit

8 Verwerking van de gegevens

Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Doelgroep duidelijk en ondubbelzinnig vastleggen

• Eventueel: vooronderzoek• Basis:– sociodemografische kenmerken– gedragsmatige kenmerken

Steekproeven

Definitie populatie

16Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Geslacht• Leeftijd• Sociale status• Beroep• Woonplaats• Woonomgeving• Beroepssector• Leefwijze• …

Steekproeven

Definitie populatie op basis van sociodemografische kenmerken

17Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Gebruiker• Niet-gebruiker• Aankoper• Ex-gebruiker• …van• Product• Merk• …

Steekproeven

Definitie populatie op basis van gedragsmatige kenmerken

18Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Lijst van elementen van de doelgroep• Mogelijke bronnen:– beroepsverenigingen– opdrachtgever– handelsregister– …

• Niet van alle doelgroepen lijsten

Steekproeven

Sampling frame

19Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Zuiver toevallige ↔ niet-toevallige trekking• Zuiver toevallige (aselecte):– ieder element gekende kans om uitgeloot– statistische formules toepasbaar

• Niet-toevallige (selecte):– kans niet gekend– statistische regels niet toepasbaar– geen extrapolatie

Steekproeven

Keuze steekproefmethode

20Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Nadelen:– duur– tijdrovend– lijst populatie noodzakelijk– gevaar voor hoge non-respons

Steekproeven

Toevalssteekproef

21Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Zuivere toevalssteekproef• Gestratificeerde steekproef• Clustersteekproef• Systematische steekproef• Random walk methode steekproef

Steekproeven

Toevalssteekproeven

22Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Gemakkelijkheidssteekproef• Oordeelssteekproef• Quotasteekproef

Steekproeven

Niet-toevalssteekproeven

23Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• = ‘Simple random’• Iedereen zelfde kans • Voorwaarde: volledig sampling frame• Random numbers • Nadeel:– duur, vooral bij geografische spreiding van de

personen, ‘statistische inefficiëntie’ …– populatielijst meestal niet beschikbaar

Steekproeven

Zuivere toevalssteekproef

24Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Stratum: groep elementen met dezelfde kenmerken

• Afzonderlijke steekproef van iedere deelgroep• Voorwaarde: vooraf idee van samenstelling

populatie• Voordeel: nauwkeurigheid

Steekproeven

Gestratificeerde steekproef

25Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Werkwijze:– populatie opdelen in strata– uit elke groep (stratum) een steekproef

• Proportioneel of disproportioneel

Steekproeven

Gestratificeerde steekproef

26Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Methode:– populatie opdelen in clusters– enkele clusters selecteren– binnen de clusters aselecte steekproef, of– alle elementen van cluster in steekproef

• Voorbeeld: – gemeenten, klassen …– area sampling

Steekproeven

Clustersteekproef

27Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Clusters intern heterogeen• Voordelen:– lagere verplaatsingskosten– volledig sampling frame niet noodzakelijk

• Nadeel:– minder nauwkeurig dan aselecte steekproef

Steekproeven

Clustersteekproef

28Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Gestratificeerde ↔ clustersteekproef

Gestratificeerd Cluster

Subgroepen enkele, elk met veel elementen

vele, ieder met enkele elementen

Intern homogeen heterogeen

Extern heterogeen homogeen

Steekproefelementen enkele elementen uit iedere subgroep

enkele subgroepen, hetzij in hun geheel, hetzij gedeeltelijk

Voordeel nauwkeuriger goedkoper

29Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Reeks: a, a+b, a+2b, a+3b, … …, a+(n-1)b

Steekproeven

Systematische steekproef

a ≤Nn

b=Nn

30Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Combinatie van de voordelen van • area sampling• gestratificeerde steekproef • systematische steekproef

Steekproeven

Random walk steekproef

31Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Geen toeval• Keuze op basis van – gezond verstand– gemak

• Types:– gemakkelijkheidssteekproef (convenience sample)– oordeelssteekproef (judgement sample)– quotasteekproef

Steekproeven

Niet-toevalssteekproeven

32Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Vooraf samenstelling steekproef vastleggen• Basis: samenstelling populatie• Bv. aantal mannen, aantal vrouwen …• Interviewer ‘zoekt’ respondenten uit iedere

groep• Combinatie: oordeel en convenience• Enkelvoudig ↔ interlaced

Steekproeven

Quotasteekproef

33Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Steekproef aanpasbaar aan doelgroep• Ook voor moeilijk te vinden groepen• Goedkoop en snel• Indien – nauwkeurigheid niet zo belangrijk– kwantificering niet nodig

• Geen steekproefkader nodig

Steekproeven

Quotasteekproef – voordelen

34Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Beperkingen:– beschikbare budget– beschikbare tijd– statistische factoren• nauwkeurigheid van de studie (standaardfout)• gewenste mate van betrouwbaarheid van de uitspraak

(1-α)• mate van spreiding van de data in de populatie

Steekproeven

Bepalen steekproefgrootte

35Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Z-waarde: gekozen waarschijnlijkheid• Standaardfout: afwijking die we willen accepteren• Variantie: mate van spreiding in de populatie

Steekproeven

Bepalen steekproefgrootte bij het schatten van gemiddelden

n= z2×σ2

s ❑X2

36Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Bepalen steekproefgrootte bij het schatten van proporties

n=z²× p(1− p)

s ❑p2

37Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Bepalen steekproefgrootte bij het schatten van proporties

Betrouwbaarheidsmarge bij 95 % waarschijnlijkheid (afgerond)Steek-proef-

grootte1% of 99%

5% of 95%

10% of 90%

15% of 85%

20% of 80%

25% of 75%

30% of 70%

35% of 65%

40% of 60%

45% of 55% 50%

50 2,76 6,04 8,32 9,90 11,09 12,00 12,70 13,22 13,58 13,79 13,86100 1,95 4,27 5,88 7,00 7,84 8,49 8,98 9,35 9,60 9,75 9,80150 1,59 3,49 4,80 5,71 6,40 6,93 7,33 7,63 7,84 7,96 8,00200 1,38 3,02 4,16 4,95 5,54 6,00 6,35 6,61 6,79 6,89 6,93300 1,13 2,47 3,39 4,04 4,53 4,90 5,19 5,40 5,54 5,63 5,66400 0,98 2,14 2,94 3,50 3,92 4,24 4,49 4,67 4,80 4,88 4,90500 0,87 1,91 2,63 3,13 3,51 3,80 4,02 4,18 4,29 4,36 4,38

1000 0,62 1,35 1,86 2,21 2,48 2,68 2,84 2,96 3,04 3,08 3,101500 0,50 1,10 1,52 1,81 2,02 2,19 2,32 2,41 2,48 2,52 2,532000 0,44 0,96 1,31 1,56 1,75 1,90 2,01 2,09 2,15 2,18 2,194000 0,31 0,68 0,93 1,11 1,24 1,34 1,42 1,48 1,52 1,54 1,555000 0,28 0,60 0,83 0,99 1,11 1,20 1,27 1,32 1,36 1,38 1,39

10000 0,20 0,43 0,59 0,70 0,78 0,85 0,90 0,93 0,96 0,98 0,9825000 0,12 0,27 0,37 0,44 0,50 0,54 0,57 0,59 0,61 0,62 0,6250000 0,09 0,19 0,26 0,31 0,35 0,38 0,40 0,42 0,43 0,44 0,44

38Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Voorwaarde: steekproef > 5% populatie

• Finite multiplier

• Correctiefactor:

Steekproeven

Bepalen steekproefgrootte bij kleine populaties

39Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

• Handige programma’s:– http://www.surveysystem.com/sscalc.htm – http://www.raosoft.com/samplesize.html – http://www.dssresearch.com/toolkit/default.asp– http://www.gmi-mr.nl/resources/sample-size-calculator.ph

p

– http://www.macorr.com/ss_calculator.htm

Steekproeven

Bepalen steekproefgrootte praktijk

40Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

1 Bepaal de gewenste betrouwbaarheid: 68,3 %, 95 %, 99,7 % enz…

2 Bepaal de gewenste maximum afwijking:d.w.z. de marge: sx of sp

3 Bepaal s (bij metingen), of p (proportie) uit ofwel:– vroeger onderzoek– een vooronderzoek of pretest– de formule: maximumwaarde - minimumwaarde 6

Steekproeven

Bepalen steekproefgrootte praktische werkwijze

41Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Steekproeftypes

42Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©

Steekproeven

Kosten versus nauwkeurigheid

43Marc De Laet, Pol Toye Marktonderzoek in rechte lijn 2014 UDB ©