Welkom

Eigenaar: Marcel Walraven12 september 2017Status: Definitief

ProRail-netbeheer en zijn duurzame uitdagingen

Een netbeheerder die op zoek is

ProRail verbindt, verbetert, verduurzaamt.Wij verbinden mensen, steden en bedrijven per spoor, nu en in de toekomst.

Wij maken aangenaam reizen en duurzaam vervoer mogelijk.

ProRail stelt zich voor 2

ProRail, een technisch bedrijf1. Draag systeem baanlichaam

2. Geleiding systeem spoorstaven, dwarsliggers

3. Doorsnijding systeem kunstwerken, bruggen overwegen

4. Energievoorziening systeem

5. Treinbeheersing systeem bedienen/instellen van rijwegen

6. Treinbeveiliging systeem veilige rijwegen

7. Transfer systeem station, perron

3

De klanten van Energievoorziening

Tractie Energievoorziening

(Elektrisch; 1500Vdc, 25 kVac)

Tractie energievoorziening

(Diesel)

Rail infravoedingen: Centrale voedingen

Rail infravoedingen: Lokale voedingen

Vervoerder en Reiziger:

Interne Klanten:

Treinbeveiliging

Treinbeheersing (VL post , relaishuis)

FAZ, wisselverwarming, ICT ProRail stelt zich voor 4

Geschiedenis van de elektrificatie• 1908 start elektrische tractie op Hofpleinlijn met

10 kV wisselspanning (Rotterdam-Den Haag).

• 1921 commissie Barnet-Lyon adviseert

1500V gelijkspanning. Inclusief keuze om

distributie over te laten aan nutsbedrijven

• 1924 Elektrificatie spoorlijnen

• 2007 Introductie 25kVac op HSL-Z en Betuweroute.

• 2012 Start onderzoek naar 3kVdc als alternatief 1500V

• 2021 Keuze voor 3 kV

Kentallen

• totale spoorlengte: 7.219 km

• netlengte in exploitatie: 3.063 km

• netlengte geëlektrificeerd: 2.161 km

• lengte bovenleiding: ca. 6.000 km

• onderstations : 249

• tractiegroepen : 430

• schakelstations : 119

• energietransport (elektrisch) 1.400 GWh/jr

• aantal tankplaten : 19

• dieselverbruik (gasoline): 20 mln l/jaar

ProRail stelt zich voor 7

≈ 10.000 V

1.500 V +

-M

wisselspanning

gelijkspanning

retour

bovenleiding

Elektrisch circuit

ProRail als netbeheerderOp het tractienet rijden meerdere vervoerders, dat betekent dat het tractienet aangemerkt wordt als een

elektriciteitsnet in de zin van de E-wet

Het TEV-net heeft de status van particulier net, ook wel Gesloten Distributiesysteem (GDS) genoemd.

ProRail moet het elektriciteitsnet zelf beheren, maar ook derden aansluiten en elektriciteitsleveranciers toelaten tot

het net.

Momenteel is er slechts één leverancier die namens Vivens elektriciteit levert aan alle vervoerders: Eneco.

TEV voorbereiden op vervoersprognose, zodat capaciteitsknelpunten op tijd inzichtelijk worden gemaakt en

maatregelen genomen kunnen worden. 9

Levering op het particuliere net (GDS)• Transport van tractie-elektriciteit ProRail

• Inkoop van tractie-elektriciteit Vivens

Onderstation

ProRail

Vivens i.o.

netverlies

ProRail

gebruikskosten

leveringskosten

Onderstation

netbeheerder

kW kWh

transport-kosten

leverings-kosten

verdeel-sleutel kWh km km

vervoerder 1 vervoerder 2 vervoerder 3

Onderstation

ProRail

Vivens i.o.

netverlies

ProRail

gebruikskosten

leveringskosten

Onderstation

netbeheerder

kW kWh

Onderstation

netbeheerder

kW kWh

transport-kosten

leverings-kosten

verdeel-sleutel kWhkWh kmkm kmkm

vervoerder 1 vervoerder 2 vervoerder 3

ProRail stelt zich voor 10

11

Welke ontwikkelingen raken energievoorziening?

▪ Accommoderen van meer treinen

▪ Introductie van meters op treinen

▪ Third party acces (vrije leverancierskeuze)

▪ Prestatieverbeteringen zijn vereist

▪ Energietransitie (aankoppelingen, zonnepark)

▪ Nieuwe technologieën (energieopslag, IoT)

▪ Techniekvelden wijzigen (ERTMS, wisselverw.)

▪ Duurzaamheid (40 % efficiënter, CO2 neutraal)

Visie ProRail

12Visie ProRail

ACCOMMODEREN

VERVOERSVRAAG

▪ Meer treinen

▪ Be- en bijsturing faciliteren

▪ Energiebesparen → oa 3 kV

▪ Alternatieve energiedrager

regiolijnen, oa waterstoftrein

▪ Betaalbaardere TEV m.n.

regio

▪ Energiemeters op treinen

▪ Faciliteiten vervoerders

voeden (o.a. depots)

ONTWIKKELINGEN BIJ

VERVOERDER

3kV

▪ Gaan we prosumers

aankoppelen?

En waar TEV en/of RIV.

▪ Eigen opwekking? Zon en

wind

▪ Mede gebruiken met

netbeheerder

ENERGIETRANSITIE

▪ Introductie van ERTMS

▪ Introductie van elektrische

wisselverwarming

vraagt ontwerpeisen

▪ CO2 neutraal

materiaalgebruik

▪ TVTA halveren

ONTWIKKELINGEN BINNEN

PRORAIL

13

ACCOMMODEREN

VERVOERSVRAAG

ENERGIE-

TRANSITIE

ONTWIKKELINGEN

BIJ

VERVOERDER

NIEUWE

TECHNOLOGIEËN

Visie ProRail

ONTWIKKELINGEN

BINNEN

PRORAIL

3kV

14Visie ProRail

• Elektrische wisselverwarming

IMPLEMENTATIE

▪ Energiebesparing - 3 kV

▪ Opslagsystemen

▪ Alternatief diesel

▪ Prestatieverbeteringen

- ADD

▪ Meters op treinen

▪ …..

ONDERZOEK NAAR

3kV

Jaargangen 2016-2020

15Visie ProRail

Jaargangen 2020-2030

▪ Inpassing opslagsystemen

▪ Inpassing opweksystemen

▪ Medegebruik netten

▪ Energie neutraal

▪ Invoering PHS

▪ Aansluitplicht

▪ Alternatief diesel

▪ ….

ONDERZOEK NAAR

3kV

IMPLEMENTEREN VAN

▪ Energiebesparing, 3 kV,

bi-directioneel, meters op

treinen

▪ Prestatieverbeteringen ADD,

▪ Kennisopbouw nieuwe

technologie

16

3kV

Visie ProRail

Jaargangen 2030-2040

▪ Aankoppelen niet vervoerders

▪ Goedkoop vanwege balancering

▪ Energie neutraal net

▪ Circulair CO2 neutraal materiaal

▪ ….

IS DIT HET EINDBEELD?

17Visie ProRail

We zijn op zoek: waar kunnen we elkaar versterken?