Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, meneer??

Werkdruk als individueel en organisatorisch vraagstuk

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Welkom

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

‘Definities’?

• ‘harde werkdruk’: mensen kunnen niet voldoen aan de eisen die het werk stelt en kunnen dat ook niet beïnvloeden

• ‘zachte werkdruk’: mensen hebben het gevoel dat ze niet kunnen voldoen aan de eisen die het werk stelt en dat ook niet kunnen beïnvloeden

• zowel hard als zacht: ervaren werkdruk is een graadmeter van de kwaliteit van arbeid

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Wij en de ijsberg

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Karasek: taakeisen en regelmogelijkheden

Gemakkelijkwerk

Uitdagend werk(uitdagend en dynamisch)

Passief werk(saai)

Slopend werk(overbelastend)

Regelmogelijkheden

hooglaag

laag

hoog

Taa

keis

enontwikkelingsmogelijkhedenstressrisico

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Weg van de ijsberg

Op weg naar een ander organiseren, waarin mensenzich gelukkiger, vrijer en positief geprikkeld voelen:

- openheid: geen denkterreur, betekenisgeving wordt steeds getoetst, eerlijke feedback- ruimte: tijd om na te denken en te leren, weinig schotten in de organisatie- variatie: geen monocultuur, zelfstandig nadenken, niet bang zijn, met rare ideeën komen

en kritisch zijn- prikkels: geen trainingen meer maar goede vragen stellen- gevoel: leren is emotie (het gaat over vertrouwen, twijfel, risico’s nemen, afscheid en opwinding), het mag over gevoel gaan,

over verlangens, dromen, intuïtie

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Twee perspectieven*

ik(constructies)

waarneming(en)

realiteit (v.dorganisatie)

betekenisgeving

*Naar Niklas Luhmann

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

De landkaart is niet gelijk het landschap

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Ik versus zij

ikrealiteit

*Naar Niklas Luhmann/Vandermeersch

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Ik versus zij

ik waarneming(en)/perceptie

realiteit (v.dorganisatie)

*Naar Niklas Luhmann/Vandermeersch

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Ik versus zij

ik(constructies)

waarneming(en)/perceptie

realiteit (v.dorganisatie)

betekenisgeving

*Naar Niklas Luhmann/Vandermeersch

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Ik versus zij

ik(constructies)

waarneming(en)/perceptie

realiteit (v.dorganisatie)

betekenisgeving

*Naar Niklas Luhmann/Vandermeersch

proces van betekenisgeving*

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Kijken door 4 vensters©

ik draagkracht motivatie (zingeving) bekwaamheid gezondheid privé-situatie

organisatie cultuur regels en opvattingen waarden en normen gedrag

organisatie condities voor arbeid arbeidsverhoudingen fys. arbeidsomstandigheden arbeidsinhoud arbeidsvoorwaarden arbeidsperspectief

ik verbondenheid

de organisatie de collega’s het vak (bevlogenheid) de leerlingen

betekenis-

geving

© K.K. Keizer/T. Vos 2005

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Werkdruk = niets anders dan een vorm van betekenisgeving!

Werkdruk = een negatief oordeel over de kwaliteit van arbeid!

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Werkdruk: een containerbegrip!

Waar hebben we het eigenlijk over?

• objectief teveel werk en/of te weinig mensen?• onduidelijke aansturing, niet weten waar je aan toe bent?• perfectionisme, niet voor jezelf op kunnen komen? • conflicten met / te weinig steun van collega’s en

leidinggevenden?• onzekerheid over de toekomst?• het gevoel er alleen voor te staan?• extra druk door reorganisaties, dubbele of onduidelijke

aansturing?• agressie en geweld, mondige deelnemers, ouders?• ………………….

… er bestaat ook positieve werkdruk …

Arboservicepunt

Beroepsonderwijs &Volwasseneneducatie

Aanpak van werkdruk

• geen eenduidig probleem, dus geen eenduidige oplossing: maatwerk! Sleutel: de dialoog

• van individu naar organisatie: wie zijn ‘probleemdelers’ – systeemgrenzen

• wie zijn functioneel betrokken bij dit probleem, wie kun je waarvoor inzetten, wat kan de groep zelf