Jong in de Stad:Een demografische vertelling

Patrick DeboosereVrije Universiteit Brussel

Lamot Mechelen – 6 maart 2013

Outline

• 1. De groeispurt van de Belgische bevolking • 2. De leeftijdsstructuur van de steden• 3. Elementen van verandering• 4. De onderwijsrevolutie• 5. Een complexe en uitdagende uitkomst

Bij wijze van inleiding

• Vogelvlucht• Jong?• Niet één vertelling: eigenheid van elke stad• De stad?– Brussel, Antwerpen, Gent– Centrumsteden – Steden met regionale uitstraling– Vlaanderen als verstedelijkt gebied – Europese

criteria

1. De groeispurt

gemeente totaal inwoners

Léglise 1,27 4730

Sint-Jans-Molenbeek 1,27 91733

Koekelberg 1,24 20261

Sint-Joost-ten-Node 1,23 27358

Attert 1,23 5122

Geer 1,23 3191

Anderlecht 1,21 107912

Brussel 1,21 163210

Vaux-sur-Sûre 1,21 5125

Baarle-Hertog 1,20 2594

Fauvillers 1,20 2230

Jette 1,20 47947

Sint-Agatha-Berchem 1,20 22770

Edingen 1,18 13003

Schaarbeek 1,18 125656

Somme-Leuze 1,18 4958

Faimes 1,17 3763

Wasseiges 1,17 2694

Martelange 1,17 1682

Crisnée 1,16 3026

Sterkste groeiers2001-2011

gemeente totaal inwoners

Sint-Jans-Molenbeek 1,27 91733

Koekelberg 1,24 20261

Sint-Joost-ten-Node 1,23 27358

Anderlecht 1,21 107912

Brussel 1,21 163210

Jette 1,20 47947

Sint-Agatha-Berchem 1,20 22770

Schaarbeek 1,18 125656

Sterkste groeiers2001-2011

gemeente totaal inwoners

Sint-Jans-Molenbeek 1,27 91733

Koekelberg 1,24 20261

Sint-Joost-ten-Node 1,23 27358

Anderlecht 1,21 107912

Brussel 1,21 163210

Jette 1,20 47947

Sint-Agatha-Berchem 1,20 22770

Schaarbeek 1,18 125656

Antwerpen 1,11 493517

Gent 1,10 247486

Leuven 1,09 96942

Mechelen 1,08 81927

Hasselt 1,08 73807

Sterkste groeiers2001-2011

gemeente totaal inwoners

Sint-Jans-Molenbeek 1,27 91733

Anderlecht 1,21 107912

Brussel 1,21 163210

Schaarbeek 1,18 125656

Antwerpen 1,11 493517

Gent 1,10 247486

Leuven 1,09 96942

Mechelen 1,08 81927

Hasselt 1,08 73807

Roeselare 1,07 58137

Turnhout 1,07 41266

Aalst 1,06 81062

Sint-Niklaas 1,06 72366

Oostende 1,04 69732

Genk 1,03 64987

Kortrijk 1,00 74868

Brugge 1,00 116885

Sterkste groeiers2001-2011

2. De leeftijdsstructuur

Gemiddelde leeftijd België 1961-2001

België Antw. Gent Schaarb.1961 35,5 37,5 38,4 40,31970 35,5 37,8 37,9 38,31981 36,5 39,6 38,8 37,51991 37,9 40,5 39,6 36,72001 39,4 41,0 40,2 35,42011 41,0 39,9 40,0 34,7

3. Elementen van verandering

Diepgaande transformatiein talrijke domeinen

• Economie en productiviteit• Werkloosheid en tewerkstelling• Onderwijsniveau en duur opleiding• Sociale samenstelling• Mobiliteit• Cultuur & consumptiepatroon

elementen van verandering

• Onderling verbonden, elk met eigen dynamiek:

• La economische factoren

• La migratie

• La mobiliteit

Economische factoren

• Industriële natie diensten & kenniseconomie• 1961– Secundaire sector: 48% – Tertiaire sector: 45%

• 2001– Secundaire sector: 23% – Tertiaire sector: 75%

• Brussel: 1961 grootste industriestad van het land: > 160.000 arbeiders leegstaande industriepanden

• Antwerpen: het Eilandje

Migratie

• arbeidsmigratie, gezinshereniging, asielzoekers,...

• 1989 & 1992 & 2004 & 2007

data: ADSEI & Rijksregister

data: ADSEI & Rijksregister

data: ADSEI & Rijksregister

Mobiliteit

Mobiliteit

Mobiliteit?

De terugkeer naar de stad?

4. De onderwijsrevolutie

Evolutie % 25-64 met diploma hoger onderwijs

België Sint-Pieters-Woluwe

• 1961 7% 20%• 1970 8% 26%• 1981 12% 33%• 1991 19% 45%• 2001 30% 66%• 2011 ?

Bron: Belcens - Histat Data: ADSEI-DGSIE

België30%

% 25-64 jarigen met diploma hoger onderwijs per gemeente 2001

5. Complexiteit en uitdaging

Stedelijke omwenteling

• 1. Verjonging van de grootsteden– Internationale migratie– Interne kennismigratie– Geboorten

• 2. Randstedelijke of eigen groeidynamiek in Vilvoorde, Zaventem, Halle, Mechelen, Leuven

• 3. Centrumsteden en regionale steden?– universiteitsteden & weekendjeugd– < 18 jaar / 19-22 jaar / > 22 jaar

Stedelijke omwenteling

• 4. Armoede: probleem emancipatiemachine• 5. Hyperdiversiteit: angst en/of kans• 6. Kenniseconomie & groei hoogopgeleiden

gentrification en/of stadsontwikkeling• 7. Nieuwe mobiliteit en de duurzame stad• 8. Cultuur en kennis: toegankelijkheid

Besluiten

• Ook in tijden van crisis: investeer in onderwijs– innovatie? begin bij onze kleuters– recht op onderwijs: volwaardige burgers

• Een leefbare stad– Is een stad op maat van kinderen (jeugd

van morgen)–goede toetssteen voor stedelijk beleid