Demografische veranderingen op het platteland

25
Demografische veranderingen op het platteland KNAW-AGORA symposium ‘Het platteland als consumptieruimte’ Groningen, 12 april 2012

description

Demografische veranderingen op het platteland. KNAW-AGORA symposium ‘Het platteland als consumptieruimte’ Groningen, 12 april 2012. Bevolkingsontwikkeling in de wereld naar stad en platteland 1950-2050. Bron: UN: World Urbanization Prospects, 2009 revision. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Demografische veranderingen op het platteland

Page 1: Demografische veranderingen op het platteland

Demografische veranderingen op het

plattelandKNAW-AGORA symposium

‘Het platteland als consumptieruimte’

Groningen, 12 april 2012

Page 2: Demografische veranderingen op het platteland

Bevolkingsontwikkeling in de wereld naar stad en

platteland 1950-2050

1

2

3

4

5

6

719

5019

5519

6019

6519

7019

7519

8019

8519

9019

9520

0020

0520

1020

1520

2020

2520

3020

3520

4020

4520

50

Miljarde

n

urbane bevolking rurale bevolking

Bron: UN: World Urbanization Prospects, 2009 revision

Page 3: Demografische veranderingen op het platteland

Onderscheiden naar ontwikkelde en ontwikkelingslanden

Bron: UN: World Urbanization Prospects, 2009 revision

Page 4: Demografische veranderingen op het platteland

In Nederland

Bevolkingsgroei in Nederland2010-50:• + 2.2 miljoen in de steden• -1.4 miljoen op het platteland

Bron: UN: World Urbanization Prospects, 2009 revision

2

4

6

8

10

12

14

16

18

1950

1955

1960

1965

1970

1975

1980

1985

1990

1995

2000

2005

2010

2015

2020

2025

2030

2035

2040

2045

2050

Miljo

enen

urbane bevolking rurale bevolking

Page 5: Demografische veranderingen op het platteland

Ontwikkeling ruimtelijke concentratiein Nederland 1950-2008

Bron: Louter, 2009

Page 6: Demografische veranderingen op het platteland

Concentratie op verschillende ruimtelijke

niveau’s• Nationaal: verschuiving van de bevolking naar West Nederland– groei vnl in Noord-Holland, Zuid-

Holland,Flevoland en Utrecht• Regionaal: trek van plattelands-

gemeenten naar grotere steden• Lokaal: een verschuiving binnen

krimpgemeenten van kleine kernen naar stabiele / groeiende centra

Page 7: Demografische veranderingen op het platteland

Verdichting 1995-2007

Page 8: Demografische veranderingen op het platteland

Inkomen naar stedelijkheidsgraad x 1000 €

Bron: SCP 2006

Page 9: Demografische veranderingen op het platteland

Groei rurale gebieden:

• In de buurt van steden• De meest aantrekkelijke gemeenten• ‘Echte’ platteland maar in trek bij

een beperkt deel van de bevolking• Wel tweede woningen:

– 6% vd bevolking heeft een recreatiewoning, vnl op het platteland

Page 10: Demografische veranderingen op het platteland

Demografisch gedrag verschilt tussen stad en

platteland• Vestiging en vertrek• Vruchtbaarheid

Page 11: Demografische veranderingen op het platteland

Verhuismobiliteit in NL

Page 12: Demografische veranderingen op het platteland

Selectieve migratie verschilt tussen

gemeenten• Alle rurale gemeenten verliezen per saldo jongeren

• Gemeenten verschillen naar de mate waarin zij aantrekkelijk zijn voor middelbare en oudere leeftijdsgroepen

• In een aantal gemeenten compenseren deze groepen het vertrek van jongeren

• In een toenemend aantal gemeenten is dat niet langer het geval

Page 13: Demografische veranderingen op het platteland

Migratie naar leeftijd in provincie Groningen:

cohortontwikkeling 1995-99 2005-09Appingedam

-150 -100 -50 0 50 100

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Delfzijl

-700 -600 -500 -400 -300 -200 -100 0

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Winschoten

-200 -150 -100 -50 0 50

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Groep 1: netto verlies bij jongeren, Gezinnen en 50+ ers

Bron: CBS, eigen bewerking

Page 14: Demografische veranderingen op het platteland

Groep 2: netto verlies bij jongeren, Maar winst bij gezinnen en 50+ ers

Bellingwedde

-250 -200 -150 -100 -50 0 50 100 150

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70Reiderland

-150 -100 -50 0 50 100

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Vlagtwedde

-250 -200 -150 -100 -50 0 50 100 150

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Bron: CBS, eigen bewerking

Migratie naar leeftijd in provincie Groningen:

cohortontwikkeling 1995-99 2005-09

Page 15: Demografische veranderingen op het platteland

Groep 3: netto verlies bij jongeren en 50+, Maar winst bij gezinnen(grootste groep)

Bedum

-350 -300 -250 -200 -150 -100 -50 0 50

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70 Scheemda

-300 -200 -100 0 100 200

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Bron: CBS, eigen bewerking

Migratie naar leeftijd in provincie Groningen:

cohortontwikkeling 1995-99 2005-09

Page 16: Demografische veranderingen op het platteland

De stad Groningen:Winst bij jongeren en Verlies bij gezinnen en ouderen

Bron: CBS, eigen bewerking

Migratie naar leeftijd in provincie Groningen:

cohortontwikkeling 1995-99 2005-09

Groningen

-15000 -10000 -5000 0 5000 10000 15000 20000 25000

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Page 17: Demografische veranderingen op het platteland

Drenthe heeft een hogere vruchtbaarheid

Page 18: Demografische veranderingen op het platteland

Maar ondanks dat sterkere ontgroening

Aantal geboorten in Drenthe en Nederland 1988-2040Aantallen x 1000Bron CBS

Page 19: Demografische veranderingen op het platteland

En dat komt omdat het aantal potentiële moeders sterk

terugloopt

Aantal vrouwen 25-30 en 30-35 in Drenthe 1988-2010Bron: CBS

Page 20: Demografische veranderingen op het platteland
Page 21: Demografische veranderingen op het platteland

% verandering in het aantal

huishoudens per gemeente 2007-

25

Bron: CBS-PBL prognose 2007

Page 22: Demografische veranderingen op het platteland

Huishoudens in stad en platteland

Page 23: Demografische veranderingen op het platteland

Kwalitatief verschil bevolking stad -

platteland: • vertrek van jongeren naar stedelijke gebieden

• Mannenoverschot op platteland, vooral voor jongeren

• Platteland gemiddeld lager opgeleid• Lagere inkomens op platteland• Stad: 24% allochtoon, platteland 9%

Page 24: Demografische veranderingen op het platteland

Gereguleerde krimp? • “Restrictief woningmarktbeleid verhindert

‘natuurlijke’ groei platteland”• Gezien de krimp is het onwenselijk om

rigoreuze beperkingen op te leggen aan gemeenten om te bouwen

• Maar uit scenariostudies (PBL Ruimtelijke Verkenningen 2011) blijkt dat loslaten van woningbouwbeleid leidt tot concentratie in en om de Randstad– (verdichtingsbeleid, bundelingsbeleid en

de bescherming van bufferzones en nationale landschappen)

Page 25: Demografische veranderingen op het platteland

Dank voor uw aandacht