Post on 21-Jun-2020
Jaarverslag 2012
mensen zorgen… voor mensen
2
I n h o u d
3
1. Verhogen van de patiëntveiligheid 4
2. Verbeteren van de patiëntvriendelijkheid 12
3. Stroomlijnen van de organisatie 18
4. Uitbouwen dienstverlening 24
5. Samenwerking met partners optimaliseren 30
6. Waardering van de medewerker verhogen 36
7. Beschikbare middelen effectief en effi ciënt inzetten 44
8. Maatschappelijk engagement 50
9. Bijlagen 56
4
5
1. VERHOGEN VAN DE PATIËNTVEILIGHEID
Ziekenhuizen staan voor de grote opdracht om te zoeken naar mogelijkheden om de eigen kwaliteit voortdurend te
beoordelen en te verbeteren, maar anderzijds ook om zich extern te kunnen verantwoorden aan de maatschappij.
Een accreditatieproces is een traject waarbij een derde onafhankelijke partij een geschreven en betrouwbare garantie
geeft dat het ziekenhuis in zijn organisatie en zijn werking beantwoordt aan specifieke vereisten die beschreven zijn in
een normkader.
Het kwaliteitslabel betekent dat het ziekenhuis kan aantonen dat het een hoog niveau van kwaliteit van zorg levert.
Aan de eigenlijke accreditatie gaat een twee à drietal jaren voorbereiding vooraf.
H e t M a r i a z i e k e n h u i s g a a t v o o r e e n N I A Z- a c c r e d i t a t i e
6
7
Leidinggevenden, staf, artsen en andere geïnteresseerde
medewerkers worden systematisch en specifiek opgeleid
tot interne auditor. De artsen en medewerkers die interne
auditor zijn, kunnen op hun beurt leren van de goede
voorbeelden van anderen.
Tijdens een interne audit worden per zogenaamde
werkeenheid de verschillende processen grondig onder de
loep genomen. Het gaat daarbij over concrete onderwerpen
zoals medicatietoediening, het gebruik en onderhoud van
apparatuur, valpreventie, hygiëne- en infectiepreventie,
identificatie van patiënten, transferbeleid... maar evenzeer
komen onderwerpen als rampenplannen, werken met
beleidsplannen, vormingsbeleid, … aan bod. De scoop is
zo gevarieerd dat elke ziekenhuismedewerker betrokken
is. Bij een interne audit krijgt de werkeenheid als het ware
een spiegel voorgehouden. Wat loopt er goed en wat kan
verbeteren?
Interne audit
8
Voor de eigenlijke accreditatie zal een extern auditteam van
Nederlandse én Belgische vakspecialisten een controle in
het ziekenhuis verrichten. Deze is voorzien begin 2015.
Het eindresultaat wordt verwerkt in een rapport met
sterke punten, verbeterpunten en een eindconclusie.
Op basis van dit rapport kan het NIAZ besluiten om het
Mariaziekenhuis een accreditatie toe te kennen die 4 jaar
geldig is.
Externe audit
9
In de apotheek werd een medicatierobot geïnstalleerd. ‘Mientje’ herverpakt en herverdeelt het merendeel van de orale
medicatie in tabletvorm, en dit per patiënt.
M e d i c a t i e r o b o t i n d e a p o t h e e k
De opdrachten, ingepland via het medicatiebeheer en
gevalideerd door de voorschrijvende artsen, worden
vertaald en rechtstreeks doorgestuurd naar de robot.
Mientje maakt vervolgens per patiënt een zakje. Daarop
staan duidelijk de naam en geboortedatum van de
patiënt, de afdeling en het kamernummer. Er staan ook
gegevens over het geneesmiddel op, zoals de dosis,
de kleur, de vorm, het lotnummer en de vervaldatum, of
het geneesmiddel pletbaar is en op welke dag en uur de
patiënt dit geneesmiddel moet innemen.
De werking met de robot biedt ons volledige traceerbaar-
heid van het geneesmiddel tot en met de toediening aan
de patiënt: eigenlijk een gepersonaliseerde eenheids-
verpakking.
10
In een geschikte patiëntveiligheidscultuur wordt aanvaard dat vergissen menselijk kan zijn en dat op een open en
transparante manier met patiëntveiligheidsincidenten wordt omgegaan om er van te leren waardoor herhaling ervan
in de toekomst vermeden kan worden.
P a t i ë n t v e i l i g h e i d s c u l t u u r m e t i n g
Resultaten van de patiëntveiligheidscultuurmeting,
uitgevoerd eind 2011, werden geanalyseerd en
gecommuniceerd.
Ten opzichte van de meting in 2007 verbeterde in
belangrijke mate de perceptie van de medewerkers met
betrekking tot de “Globale perceptie over veiligheid”,
“Management / supervisor: verwachtingen en acties die
patiëntveiligheid bevorderen”, “Wijze waarop organisatie
leert en tracht te verbeteren”, “Niet bestraffende respons op
fouten”, “Ondersteuning van het ziekenhuismanagement
voor patiëntveiligheid”.
Aandachtspunten voor de toekomst zijn de Frequentie van
rapportering, Teamwork tussen verschillende afdelingen
en Overdracht en transfer.
11
Patiëntveiligheidsincidenten melden doen we al sinds 2007. In 2012 hebben we een nieuw digitaal meldsysteem
in gebruik genomen. Dit meldsysteem (Incidenten PatientVeiligheid of kortweg iPV) bevat meer functionaliteiten en
mogelijkheden dan het voorgaande en sluit tevens aan bij wat de Federale Overheid van de ziekenhuizen verwacht.
E e n n i e u w d i g i t a a l i n c i d e n t m e l d i n g s s y s t e e m : i P V
Alle incidenten en bijna incidenten worden verzameld,
beoordeeld en indien aangewezen, geanalyseerd. De
leden van het comité voor patiëntveiligheid bespreken de
incidenten en eventuele analyses en zien er op toe dat
deze leiden tot adviezen en verbeteracties.
Leidinggevenden hebben via dit systeem, op
geanonimiseerde wijze, toegang tot de incidentmeldingen
van hun eigen afdeling. Zij kunnen rapporten aanmaken
die inzicht bieden in de aard en het aantal incidenten.
Zo beschikken zij over de mogelijkheid om het
patiëntveiligheidsbeleid binnen de afdeling te evalueren en
te verbeteren.
Wat gebeurt er met de incidentmeldingen?
12
2. VERBETEREN VAN DEPATIËNTVRIENDELIJKHEID
13
Op 13 juni startten de verbouwingswerken van een groot gedeelte van de
spoedgevallendienst. De werken namen bijna een jaar in beslag.
V e r b o u w i n g s p o e d g e v a l l e n d i e n s t
14
Na 6 jaar bleek de spoedgevallendienst niet meer
opgewassen te zijn tegen de grote stroom patiënten, en
verbouwingswerken drongen zich op. Het doel van deze
werken is drieledig.
De patiëntentevredenheid verbeteren: dit uit zich
bijvoorbeeld in een visuele en auditieve scheiding
tussen de aanmeldbalie en de wachtzaal, twee grote
en meer comfortabele wachtzalen, een aangepaste
wachtzaal voor pediatrische urgenties, een droge en
overdekte ruimte om patiënten te brengen en te halen,
en aanpassingen aan de organisatie door de invoering
van een apart ambulant patiëntentraject.
De patiëntveilig-
heid verbeteren: zo
werd de isolatiecel
aangepast aan de
wettelijke isola-
tierichtlijnen voor
agressieve patiënten en komt er een aparte, ingerichte
ruimte voor het klaarmaken van medicatie en infusen.
De medewerkerstevredenheid verbeteren: artsen
en medewerkers krijgen grotere werkruimtes, een
opleidingslokaal op de afdeling zelf, uitbreiding van de
triageruimte en uitbreiding van de vanaskasten en de
ruimte eromheen.
15
Sinds juni zit de kinderafdeling in een nieuw kleedje, dankzij de jonge kunstenaars van het NIKO. De leerkrachten en
leerlingen van het Noord- Limburgs Instituut voor Kunstonderwijs (NIKO) hebben hard gewerkt aan nieuwe tekeningen
die passen binnen het overkoepelende bos-thema.
E e n o m g e t o v e r d b o s
Gewone tekeningen zijn het echter niet. De leerlingen hebben met resten
linoleumvloer stempels gemaakt. De gestempelde zwart-wit tekeningen zijn
vervolgens ingescand, digitaal ingekleurd en afgedrukt op plaatmateriaal. De
tekeningen geven de kinderafdeling een kleurrijke en moderne look.
Bij de opening van het Mariaziekenhuis in 2005 werd de kinderafdeling ook al
artistiek ingekleed door leerkrachten en leerlingen van het NIKO. Na zeven jaar
hadden de muurtekeningen hun beste tijd gehad, en was er nood aan vernieuwing.
16
17
W a t v i n d e n d e p a t i ë n t e n v a n o n z e m a a l t i j d e n ?
In het voorjaar van 2012 vroegen wij onze patiënten
in een enquête wat zij van onze maaltijden vinden. In
2012 gebeurde dat al voor de vierde keer, waardoor de
resultaten zowel een beeld weergeven van 2012 als een
evolutie van 2008 tot en met 2012. 700 respondenten
vulden de enquête in.
Naast de algemene indruk van de maaltijden werden ook
deelaspecten bevraagd zoals presentatie en uitzicht van
de maaltijden, de smaak en de versheid, de temperatuur,
de grootte van de porties, enz.
Meer dan 97% van onze patiënten gaf aan tevreden te zijn
over de maaltijden. Met betrekking tot de deelaspecten
van de maaltijden zijn patiënten het meest tevreden
over de temperatuur van zowel de koude als de warme
gerechten, de versheid van de maaltijden en de grootte
van de portie. Verbeterpunten waren de gebruikte kruiden
en de keuzemogelijkheden van de maaltijden.
Uit de resultaten van de tevredenheidsmeting blijkt ook
dat patiënten over het algemeen tevreden zijn over de
bediening van de maaltijden op de kamer, de vriendelijkheid
van het personeel en de bevraging van de maaltijden.
Blijven streven naar verbetering en innovatie
Tevreden patiënten
18
3. STROOMLIJNEN VAN DE ORGANISATIE
19
3. STROOMLIJNEN VAN DE ORGANISATIE
Het concept ‘klinische paden’ leeft al enkele jaren in het Mariaziekenhuis. In 2012 werden belangrijke stappen gezet
om het werken met klinische paden te verankeren in de organisatie.
K l i n i s c h e p a d e n
20
“Een klinisch pad of zorgpad is een verzameling van methoden en hulpmiddelen om de leden van een
multidisciplinair en interprofessioneel team op elkaar af te stemmen en service- afspraken te maken voor een
specifieke patiëntenpopulatie. Het is de concretisering van een zorgprogramma met als doel kwalitatieve en
efficiënte zorgverlening te verzekeren. Het is een middel om een patiëntgericht programma op een systematische
wijze te plannen en op te volgen.”
21
Volgende klinische paden zijn actief in het Mariaziekenhuis:
Abdominale radicale prostatectomie
Arthroscopie van de knie (in dagopname)
Laparoscopische gastric bypass
Pacemakerimplantatie – electieve ingreep
Posterieure lumbale intercorporele fusie (PLIF)
Postpartum na sectio
Postpartum na vaginale bevalling
Tonsillectomie bij kinderen
Totale heupprothese
Totale knieprothese
Transurethrale resectie (TUR) van de prostaat
Varicectomie (verwijderen van spataders)
Klinische paden in ontwikkeling zijn:
COPD (chronisch obstructieve longziekte)
CVA - TIA
Hartcatheterisatie (ism ZOL)
Heupfractuur
Huilbaby’s (ism Wit-Gele Kruis Limburg)
CAP voor pediatrische patiënten
Laparoscopische cholecystectomie
Percutane transluminale angioplastiek (PTA)
Actief In ontwikkeling
22
Om het beheer van kwaliteitsdocumenten te optimaliseren, zijn we in 2012 gestart met de implementatie van
een webbased documentbeheerssysteem. Procedures, werkinstructies, patiëntenbrochures en formulieren die in
het ziekenhuis gebruikt worden ter ondersteuning van het kwaliteitsbeleid kunnen via deze toepassing door alle
medewerkers geraadpleegd worden.
D o c u m e n t b e h e e r s s y s t e e m
Snel en eenvoudig zoeken, vinden en raadplegen van
geautoriseerde documenten.
Volledig webgebaseerd maken, beoordelen,
autoriseren en publiceren van documenten.
Flexibel in te richten beoordelings- en publicatie-
workflow.
Altijd de meest actuele versie van de documenten
beschikbaar.
De voordelen:
23
Een goed beeld en goede reputatie zijn belangrijk voor iedere organisatie. Dit is in goede banen te leiden met de
corporate identity. De corporate identity of bedrijfsidentiteit is de complete wijze waarop wij onze organisatie een
gezicht geven in woord en beeld, zowel intern als extern.
De huisstijl stopt dus niet bij het drukwerk. Voor een consistente en duidelijke indruk moet al onze communicatie een
éénvormige boodschap uitdragen. Drukwerk, elektronische communicatie, presentaties, nieuwsbrieven, ... Alles moet
het unieke karakter en de kwaliteiten uitstralen die kenmerkend zijn voor het Mariaziekenhuis.
N i e u w e h u i s s t i j l = h e t v e r h a a l v a n M a r i a z i e k e n h u i s v z w
De ‘rollercoaster’ die het parkeerterrein verbindt met het
gebouw van het Mariaziekenhuis is het symbool bij uitstek
voor het dynamische en actiegerichte karakter van ons
ziekenhuis. De vloeiende vormen van de overkapping zijn
de inspiratie voor het grafisch hoofdelement dat als een
rode draad door de huisstijl loopt.
De golf staat symbool voor de evolutie die mensen
doormaken als ze naar het Mariaziekenhuis komen:
van woelig water (emotioneel / fysiek) naar rustig
(herstel van balans)
van dysharmonie naar harmonie
Ook staat het voor de
verweving en interactie van verschillende mensen en
diensten
multidisciplinaire aanpak van het Mariaziekenhuis
‘Golf’ als visueel kenmerk van het Mariaziekenhuis
24
25
4. UITBOUWEN DIENSTVERLENING
W i j z i g i n g e n g e n e e s h e r e n k a d e r
Dr. Katrijn Jansen, cardiologe
Dr. Bert Van Herck, orthopedist
Dr. Nathalie Logie, anesthesiste
Dr. Kristien Verbruggen, stomatologe
Dr. Kris Pylyser, anatoom-patholoog
Dr. Christophe De Soete, oncoloog
Dr. Kristof Elsen, fysisch geneesheer
Dr. Peggy Joosen, endocrinologe
Dr. Cosmin Cojocaru - neuroloog
Dr. Alberic Van Dorpe, cardioloog
Dr. Pintelon, neuroloog
Dr. Griet Vander Velpen, hoofdgeneesheer
Welkom aan: Afscheid van:
26
27
Sinds begin 2010 beschikt het Mariaziekenhuis over een NMR-toestel. De aanvragen voor NMR onderzoeken zijn
sindsdien drastisch gestegen, waardoor de wachttijden opliepen. Daarom wordt de toegankelijkheid van de dienst
uitgebreid. Sinds juni is de NMR ook operationeel op zaterdagvoormiddag.
N M R - o n d e r z o e k e n o o k o p z a t e r d a g v o o r m i d d a g
Begin 2012 werden op het grasveld bij de personeelsparking de nieuwe tijdelijke gebouwen voor de dienst MKA in
gebruik genomen. Er gebeuren meer ingrepen onder sedatie, en nog maar een beperkt aantal onder gehele narcose,
waardoor de accommodatie een aanpassing vereiste. Bovendien werd het geneesherenkader uitgebreid naar vier
stomatologen.
V e r h u i s M K A
28
29
In 2009 opende het pijncentrum in het Mariaziekenhuis zijn deuren. De afgelopen jaren is het pijncentrum uitgegroeid
tot een dienst met consultaties en verschillende invasieve procedures die voordien niet werden aangeboden in de
regio.
V e r n i e u w d p i j n c e n t r u m g e o p e n d
Om de behandelingen aangenamer te laten verlopen voor
de patiënten, werd het pijncentrum geïntegreerd in het
poliklinische operatiekwartier. Hierdoor is het pijncentrum
meer toegespitst op de noden van de patiënt en verloopt
de dienstverlening vlotter. Het vernieuwde pijncentrum
opende begin januari.
De vernieuwing van het pijncentrum past in de
ziekenhuisbrede aanpak van de pijnbehandeling. Zo is er
al enige tijd een multidisciplinaire benadering van pijn, met
overlegmomenten tussen de anesthesist-pijnspecialisten,
orthopedisten, neurochirurgen en de fysisch geneesheer.
Ook werd een kwaliteitsproject over pijntherapie bij
acute pijn opgestart. Dit is gebaseerd op een vernieuwd
pijnprotocol om acute pijn bij patiënten in de postoperatieve
fase of naar aanleiding van een andere pathologie op een
adequate manier op te vangen.
Het team van pijnspecialisten bestaat uit dr. Veerle Dirckx,
dr. Greet Bloemen, dr. Nathalie Logie, pijnverpleegkundige
Heidi Creemers en secretaresse Sarah Berghmans.
Met deze projecten beogen we de kwaliteit van de zorg
te verbeteren en de pijnbeleving van onze patiënten
dragelijker te maken.
30
31
5. SAMENWERKING MET PARTNERS OPTIMALISEREN
32
De vzw Hospilim werd opgericht in december 2010 en verenigt de Limburgse ziekenhuizen en psychiatrische centra.
Sinds begin 2012 is de vzw echt operationeel. Hospilim treedt vooral op als opdrachtencentrale. De vzw sluit contracten
met leveranciers en dienstverleners. Haar leden kunnen daarna aankopen aan de bedongen voorwaarden. Een
verplichting is er niet, maar de schaal waarop de contracten worden onderhandeld, maakt het voor de ziekenhuizen
bijna onmogelijk om individueel nog betere voorwaarden te bedingen. Een belangrijke nuance is dat HospiLim (nog)
geen aankoopcentrale is. Bestellingen worden nog steeds geplaatst door de afzonderlijke aankoopdiensten. Zij sluiten
de contracten af en ontvangen de facturen en de leveringen.
H o s p i l i m
33Jongeren met een langdurige psychiatrische problematiek hebben sinds kort ook de mogelijkheid om elkaar te
ontmoeten in Noord-Limburg. In navolging van een soortgelijk project tussen het Kinderpsychiatrisch Centrum te
Genk en het CGG, waarbij hulpverleners vanuit participatie en empowerment met het ambulant groepsaanbod een
antwoord geven op de vragen en noden van deze ‘chronische doelgroep’, startte in september 2012 in Lommel een
soortgelijk initiatief.
Binnen dit project wil men vanuit participatie en de empowermentgedachte onderzoeken wat de behoeften en
probleemervaringen zijn bij de doelgroep en zijn context (ouders, school, gemeenschap, hulpverlening, Integrale
Jeugdhulpverlening, ...) en welk afgestemd zorgaanbod hierop een antwoord kan betekenen. De ontmoetingsgroep
Noord-Limburg is een gezamenlijk initiatief tussen CGG-LITP, DAGG en het Mariaziekenhuis.
O n t m o e t i n g s g r o e p K i n d e r e n e n J o n g e r e n
34
De Geestelijke Gezondheid in Limburg werd de afgelopen jaren sterk hervormd, en volgt hiermee een aantal tendensen
uit het buitenland. Onder impuls van de verschillende bevoegde overheden werd in 2011 een project uitgeschreven
rond ‘Vermaatschappelijking van Zorg’, ook gekend als Artikel 107-projecten, alluderend naar de gewijzigde wettekst
over ziekenhuisfinanciering.
R e l i n g
Er wordt binnen deze projecten extra ingezet op
preventie, het vroegtijdig vaststellen van psychiatrische
problemen en thuisbehandeling. Zo wil men opnames
vermijden of ten minste verkorten. Om dit te realiseren
wordt nauw samengewerkt met de huisartsen, en andere
eerstelijnswerkers. Maar ook de stem van de patiënt en
zijn familie is van tel in deze hervorming. Vandaar dat ook
de patiënten- en familievereniging deel uitmaken van het
netwerk.
In Limburg zijn twee netwerken ontstaan, die de ganse
provincie dekken:
Reling voor West-Limburg.
Noolim voor Oost-Limburg.
In elk netwerk worden tussen alle betrokken voorzieningen
goede afspraken gemaakt.
35
Eén van de meest vernieuwende en opvallende
deelprojecten van het netwerk in 2012 was de opstart
van mobiele teams. Teams die de zorg voor personen met
psychiatrische problemen waar nodig aan huis komen
brengen. Zo zijn er voor West-Limburg in de loop van
2012 twee crisisteams en vier teams voor langdurige
behandeling en begeleiding opgericht. Twee van deze
teams zijn ook in de Noord-Limburgse regio actief en
zijn momenteel gehuisvest in Lommel, op de voormalige
campus van het Mariaziekenhuis.
Het Mariaziekenhuis participeert als één van de
19 kernleden aan dit initiatief en wil hierdoor zijn
maatschappelijk engagement rond de uitbouw van
Geestelijke Gezondheidszorg in Noord-Limburg concreet
maken.
36
37
6. WAARDERING VAN DE MEDEWERKERS VERHOGEN
In het Mariaziekenhuis is er een systeem van duaal leiderschap op de zorg- en zorgondersteunende eenheden. Dat
houdt in dat een medisch en een verpleegkundig/paramedisch duoleider samen leiding geven om te komen tot een
geïntegreerde aanpak van de care en de cure.
G r o e i e n n a a r e x c e l l e n t e z o r g
De rol van de verpleegkundige/paramedische duoleider
is de laatste jaren geëvolueerd van een puur operationele
functie naar een functie waarbij management- en
beleidstaken, naast de blijvende operationele taken,
aan belang toenamen. Het is voor verpleegkundige/
paramedische duoleiders niet evident om beide functies
evenwaardig op te nemen en uit te voeren. Tegelijkertijd
blijkt dat de rol van de medisch duo-leider onvoldoende
helder is en niet eenduidig opgevat en ingevuld wordt.
Daarom werd er een oproep gelanceerd om kandidaturen
in te dienen om mee te werken om op een structurele
manier een beleid rond ‘effectief en efficiënt leiderschap’
uit te werken. Voor het project hebben verschillende
afdelingen zich kandidaat gesteld als pilootafdeling, en
twee afdelingen zijn weerhouden.
Het doel van het project is drieledig:
Een ‘doorstart’ geven aan het concept van duoleiding
met een heldere en eenduidige functie-inhoud.
Een raamwerk opstellen over ‘effectief en efficiënt
leiderschap’ door het uitwerken van duidelijk
afgebakende taken en verantwoordelijkheden voor
zowel de verpleegkundige/paramedische als de
medische duoleider.
Het uitwerken van een model over hoe er op een zo
optimaal mogelijke manier vorm gegeven kan worden
aan een bijkomend budget van 0,5 FTE.
38
39De pilootafdelingen hebben de verschillende operationele,
beleids- en managementtaken uitgewerkt en opgelijst. De
individuele en gemeenschappelijke verantwoordelijkheden
en resultaatsgebieden van de verpleegkundige/
paramedische en medische duoleider werden vastgelegd.
Vervolgens werd gekeken hoe de functie van
verpleegkundige duoleider ondersteund kan worden
met de 0,5 FTE extra dat voorzien is voor elke afdeling.
Er is gekozen om te werken met een zorgcoördinator
die taken van de verpleegkundige/paramedische
duoleider gedelegeerd krijgt, maar waarbij de duoleider
de eindverantwoordelijkheid en de specifieke beleids- en
managementtaken blijft behouden.
De volgende stappen zijn om te kijken welke taken van
de verpleegkundige/paramedische duoleider gedelegeerd
kunnen worden naar de zorgcoördinator, op basis
waarvan een competentieprofiel voor zorgcoördinator
opgesteld kan worden. Vervolgens worden, voor de twee
pilootafdelingen, selectiegesprekken gehouden voor de
functie van zorgcoördinator. Het uiteindelijke doel is om
het project ziekenhuisbreed uit te rollen.
40
Het Mariaziekenhuis heeft gezonde aandacht voor het welzijn van zijn medewerkers. Elke medewerker is een essentiële
schakel in het geheel en zijn aanwezigheid heeft een positief effect op de zorg- en dienstverlening.
Met een positief aanwezigheidsbeleid willen we zorg dragen en aandacht geven aan elke medewerker, zij die
aanwezig zijn, zij die tijdelijk afwezig zijn en zij die weer aan de slag willen na ziekte of ongeval. Dit komt het welzijn
van de medewerkers, de sfeer op het werk en de motivatie voor de job alleen maar ten goede. We streven naar een
organisatie waar we op elkaar kunnen rekenen.
V e r n i e u w d a a n - e n a f w e z i g h e i d s b e l e i d
De afgelopen jaren zijn vanuit diverse hoeken signalen het werkveld in gestuurd om mogelijke personeelstekorten in
de nabije toekomst te duiden. Deze tekorten zijn niet specifiek gerelateerd aan de zorgsector, maar de toenemende
vergrijzing zorgt enerzijds voor lagere arbeidsparticipatiegraad en anderzijds voor een hogere zorgbehoefte. Om klaar
te zijn voor de toekomst is het essentieel de provinciale problematiek van de zorgberoepen goed te kennen en te
begrijpen. Het project ‘Innovatie in HR & Arbeidsorganisatie van Ziekenhuizen’ (IHRAZ), gesteund door Limburg Sterk
Merk (LSM), wil hiertoe bijdragen door inzicht te verwerven in de situatie van de Limburgse ziekenhuizen RZ Sint-
Trudo (Sint-Truiden) en Mariaziekenhuis (Overpelt). Om op korte en lange termijn te komen tot betere afstemming van
de arbeidsmarkt op de noden van de Limburgse ziekenhuizen participeren beide ziekenhuizen in samenspraak met
de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij aan dit IHRAZ-project. Het project loopt tot medio 2013.
I H R A Z
41
42
De afgelopen jaren hebben tal van medewerkers het ziekenhuis verlaten, en deze groep neemt de komende jaren in
aantal nog toe. In 2012 werd voor hen voor het eerst een vormingsprogramma uitgewerkt als voorbereiding op deze
nieuwe periode in hun leven. De evolutie van de maatschappij en de langere levensverwachting geven hen de kans
‘afscheid van arbeid’ op een kwalitatieve wijze voor te bereiden.
E i n d e l o o p b a a n …k l a a r v o o r e e n n i e u w l e v e n ?
Het vormingsprogramma biedt een waaier van thema’s:
het sociale en juridische statuut van de gepensioneerde,
met vertaling naar de eigen persoonlijke situatie
huwelijksrecht en erfenisrecht
gezond ouder worden, wat meer bewegen, medicatie,
voeding, ziekte, …
omgaan met de verandering naar de nieuwe situatie
van gepensioneerd zijn en de impact op de omgeving
van vrije tijd naar beschikbare tijd: wat doe je ermee,
sociale netwerken, …
veiligheid, preventie, wonen en huisvesting
sociale kaart van de maatschappij: waar kan je voor
wat terecht?
Alle deelnemers gaven aan dat het initiatief van deze
vormingssessie zeker voor herhaling vatbaar is, vooral
omdat je nuttige informatie krijgt. De directie heeft dan ook
beslist dat de vormingssessie er in 2013 opnieuw komt.
Medewerkers die in opzeg zijn naar brugpensioen, of zij
die het pensioen in het vooruitzicht hebben, krijgen een
persoonlijke uitnodiging.
43
Het Mariaziekenhuis besteedt aandacht aan de vorming van interne artsen die direct of indirect betrokken zijn bij het
ziekenhuisbeleid. In het voorjaar werd een specifieke opleiding rond managementvaardigheden aangeboden. De
opleiding omvat afzonderlijke modules, zodat elke arts kon kiezen over welke aspecten hij bijkomende expertise wil
verwerven.
M a n a g e m e n t v a a r d i g h e d e n v o o r i n t e r n e a r t s e n
De modules zijn:
Klinische paden: de kracht van zorgpaden.
Feedback geven en krijgen.
Communicatie in team: waardering en conflicthantering.
Communicatie en leidinggeven in praktijk.
Management-kennis-thema’s zoals ziekenhuisfinanciering, MZG etc.
44
457. BESCHIKBARE MIDDELEN EFFICIËNT EN EFFECTIEF INZETTEN
46
ACTIVA 2011 2012
VASTE ACTIVA 58.193.647 61.427.071
Oprichtingskosten 267.539 203.196
Immateriële vaste activa 346.760 2.424.194
Materiële vaste activa 57.314.827 58.532.127
Financiële vaste activa 264.521 267.554
VLOTTENDE ACTIVA 83.621.547 87.718.918
Vorderingen op meer dan één jaar 2.112.017 2.052.281
Voorraden en bestellingen in uitvoering 1.738.908 1.701.128
Vorderingen op ten hoogste één jaar 38.435.756 37.365.086
Geldbeleggingen 30.115.059 31.083.377
Liquide middelen 10.523.637 15.101.024
Overlopende rekeningen 696.168 416.022
Totaal der activa 141.815.195 149.145.989
47
Balans per 31.12.2012
PASSIVA 2011 2012
EIGEN VERMOGEN 78.780.523 80.524.814
Dotaties, inbreng en giften in kapitaal 11.400.000 11.400.000
Herwaarderingsmeerwaarden
Reserves 23.770.386 25.770.386
Overgedragen resultaat 19.250.078 19.805.759
Investeringssubsidies 24.360.059 23.548.669
Sluitingspremies
Voorziening voor risico’s en kosten 8.496.235 11.739.551
SCHULDEN 54.538.437 56.881.624
Schulden op meer dan één jaar 29.303.778 28.841.552
Schulden op ten hoogste één jaar 25.057.727 27.940.067
Overlopende rekeningen 176.931 100.005
Totaal der passiva 141.815.195 149.145.989
48
49
Financiële ratio’s
2011 2012
Liquiditeit Acid test zonder inhaalbedragen Korte Termijn middelen Korte Termijn schuld 3,16 2,99
Solvabiliteit Financiële onafhankelijkheid Eigen Vermogen Totaal Vermogen 55,55 53,99 Schuldgraad Vreemd Vermogen Eigen Vermogen 69,23 70,64
Rentabiliteit van het eigen vermogen Resultaat van het Boekjaar Eigen Vermogen 4,70 3,17
Cash flow operationele cash flow Resultaat van het Boekjaar 7.465.880 8.723.557 + afschrijvingen
50
8. MAATSCHAPPELIJK ENGAGEMENT
51
Zondag 18 maart 2012 vond de eerste editie plaats van de Dag van de Zorg. De Dag van de Zorg is een grootschalige
opendeurdag van Vlaamse zorginstellingen. Het doel is om een breed maatschappelijk draagvlak te creëren voor de
noden en de ontwikkelingen in de zorg- en welzijnssector.
D a g v a n d e z o r g : o p o n t d e k k i n g i n h e t M a r i a z i e k e n h u i s !
52
De Dag van de Zorg wil met een bundeling van krachten
de sector op de kaart zetten: dit betekent dat niet enkel
ziekenhuizen, maar onder andere ook voorzieningen voor
personen met een handicap, woonzorgcentra, kinderdag-
verblijven, farmaceutische bedrijven, thuiszorg, zieken-
fondsen en patiëntenverenigingen meedoen.
Het Mariaziekenhuis nam ook deel, en organiseerde op 18
maart een opendeurdag: “Op ontdekking in het Maria-
ziekenhuis”.
1309 bezoekers kwamen een kijkje nemen achter de
schermen. Onze slogan ‘Kijk, doe, voel en ontdek’ trok
zeker de aandacht. Er viel heel wat te bekijken, te doen, te
voelen, te ontdekken en zelfs te proeven!
Het operatiekwartier stelde zijn deuren open, en durvers
mochten dr. Bibber opereren of werken met laparos-
copisch materiaal.
Bij de diëtisten kreeg je uitleg over zuivel, samen met een
potje zuivel of een appel. Ook de dienst MKA, die begin
maart verhuisde naar de prefabgebouwen nabij de perso-
neelsparking, zette zijn deuren open. In totaal konden de
bezoekers meer dan 20 afdelingen en standen bezoeken.
Dit was niet alles: het hele weekend voorafgaand aan
18 maart stond in het teken van ’zorg in de kijker’. Op
vrijdag was er een Dag van de Zorg voor medewerkers.
Op zaterdag een jobinfobeurs, en op zondag stelden we
onze deuren open voor het grote publiek.
Om dit alles in goede banen te leiden, konden we rekenen
op meer dan 200 enthousiaste medewerkers.
We kregen zeer veel positieve reacties, van de vriende-
lijkheid van onze medewerkers en de fierheid waarmee
medewerkers hun dienst voorstelden, tot de deskundige
uitleg die ze gaven. We mogen terecht zeggen dat het een
geslaagde eerste editie van de Dag van de Zorg was!
53
Wereldwijd zijn er bijna 250 miljoen mensen met diabetes of suikerziekte. In België zijn dit er 350.000 en vermoedelijk
nog eens 180.000 mensen die niet weten dat ze diabetes hebben. Het grootste aandeel (90%) van deze patiënten
heeft type 2 diabetes. Onze collega’s van diabeteseducatie hebben op 14 november deze problematiek goed in de
kijker gezet tijdens ‘Werelddiabetesdag’.
Bij meer dan 500 medewerkers en bezoekers controleerden ze de suikerwaarde met een vingerprik. Enkelen onder
hen werden omwille van verhoogde waardes doorverwezen naar hun arts.
W e r e l d d i a b e t e s d a g
54
55
Sociale media zijn in opmars. Ook in de zorgsector. Sinds 2012 vindt u ook het Mariaziekenhuis op Facebook:
www.facebook.com/Mariaziekenhuis.
Het is een openbare bedrijfspagina, voor alle mensen die geïnteresseerd zijn in het Mariaziekenhuis. Bezoek de pagina
en druk op de knop ‘vind ik leuk’. Zo blijft u op de hoogte van ons reilen en zeilen.
We hebben ook een besloten groep opgericht die enkel toegankelijk is voor wie actief is in het ziekenhuis. Medewerkers,
artsen en vrijwilligers vinden er nieuws, foto’s, evenementen, … kortom allerlei zaken die passen binnen de interne
communicatie.
V o l g e n l i k e o n s o p F a c e b o o k !
56
57
9. BIJLAGEN
Aantal patiënten
Ten opzichte van 2011 is het aantal verblijvende patiënten
lichtjes gedaald. Voor het eerst in 10 jaar kennen we ook
een lichte afname van het aantal ambulante patiënten. Met
ambulante patiënten bedoelen we de patiënten die een
forfait genereren.
Aantal verpleegdagen
In 2012 werden er in totaal 95.524 verpleegdagen
gerealiseerd ten opzichte van 97.346 in 2011.
P a t i ë n t g e g e v e n s
05.000
10.00015.00020.00025.00030.00035.00040.00045.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Verblijvend Ambulant0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
90.000
100.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
58
59
Verblijfsduur
De gemiddelde verblijfsduur voor 2012 bedraagt 6,73
dagen. Ten opzichte van vorig jaar is dit een status quo.
Bedbezetting
In 2012 realiseerde het Mariaziekenhuis een gemiddelde
bezettingsgraad van 82,07%.
0,001,002,003,004,005,006,007,008,009,00
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120
102030405060708090
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
60
Bevallingen
In 2012 werd voor het vierde jaar op rij de kaap van 1.000
bevallingen overschreden. In totaal vonden er 1.022
bevallingen plaats en werden er 1.031 baby’s geboren.
Ten opzichte van 2011 is dit een lichte daling.
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Aantal bevallingen
61
Personeelseffectieven
In het Mariaziekenhuis werden in 2012 gemiddeld 612,24
effectieven tewerkgesteld. Ten opzichte van 2011 is dit
een stijging met 21,52 effectieven.
Leeftijdsopbouw
De leeftijdsgroep 26-35 jaar vertegenwoordigt het
meest aantal werknemers. De totale groep 45-plussers
vertegenwoordigt echter bijna 40% van het totale
personeelsbestand.
P e r s o n e e l
17,41%
10,37%
60,92%
10,39% 0,91%
Loontrekkend Administratief
VerplegendParamedisch Ander
13,46%
19,12%
11,75%
27,67%
27,99%
t/m 25 26-35 36-45 46-55 >56
62
Anciënniteit
Meer dan de helft van de medewerkers heeft een
baremieke anciënniteit tussen 0 en 15 jaar.
31,30%
17,84%
5,98%17,10%
27,78%
0 - 5 6 - 15 16 - 25 26 - 35 >35
63
64
M a n a g e m e n t
Raad van bestuur Kuppens C., voorzitter
Jans J., ondervoorzitter
D’Espallier C.
Groothaert L.
Homans J.
Kempeneers N.
Lysens R.
Marchand F.
Peeters L.
Pouders E.
Seresia D.
Vandezande C.
Van Reeth R.
Algemene directie Luyten R.
Directie zorg- en Zorgondersteunende eenheden Swaelen C.
Dr. Vander Velpen G. / dr. Claessens S. (t/m 2012)
Dr. Goethals M. (vanaf 2013)
65
Directie personeel & organisatie Vaesen M. (t/m 2012)
Heens A. (vanaf 2013)
Directie administratieve diensten Trappeniers D.
Directie facilitaire diensten Van Gorp D.
Kwaliteitscoördinator Bollen J.
Beleidsadviseur Vanderbeeken M.
Medische raad Dr. Julien Bral, voorzitter
Dr. Kristof Bafort, secretaris
Dr. Peter Aerts
Dr. Marcel Billen
Dr. Geert De Hondt
Dr. Jan Haels
Dr. Bert Vanhauwaert
Dr. Kurt Vandeurzen
Dr. Kaat Verbeke
Jaarverslag 2012
Mariaziekenhuis vzw Maesensveld 1 3900 Overpelt www.mariaziekenhuis.be