Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Positieve psychologie en

justitieJan Walburg

Symposium resocialisatieUtrecht 18 april 2013

Expertisecentrum Forensische Psychiatrie

Gedetineerden psychisch ongezond

• Prevalentie van psychische stoornissen onder gedetineerden beduidend hoger dan die in de algemene bevolking.

• Angststoornissen gemiddeld bij 10 tot 20% van de gedetineerden aanwezig.

• Aanwezigheid depressieve stoornissen varieert tussen 14 en 40%

• Ongeveer 30% van de gedetineerden voldoet aan de criteria voor middelenafhankelijkheid

• 20% van de Nederlandse gedetineerden kreeg de hoofddiagnose 'persoonlijkheidsstoornis.'

2

Detentie ongezond

• vervreemding• gebrek aan

privacy• verlies van

onafhankelijkheid• bewaking• deprivatie• gebrek aan

ontwikkeling

• stress• risicogedrag• afname

eigenwaarde• afname motivatie

• suicidaliteit• depressie( 50%

mild, 8% zwaar)• somatisering.

3

0mgeving ongezond

Partner

financieelemotioneel

sociale isolatieverbreken relatie

Kinderen

depressieagressieregressie

schoolresultaten

4

Vanuit perspectief gezondheid•Aa

ndacht voor mentale gezondheid gedetineerden

•Beperking schade detentie

•Aandacht voor mentale gezondheid omgeving

5

Vanuit perspectief recidive

• Sancties hebben op hun best matig positieve invloed op recidive maar meer nog negatieve.

• Psychologische interventies hebben grote positieve effecten op recidive met een zeer aanzienlijke variatie.

6

7

The effectiveness of correctional rehabilitation: annual review Law. Soc. Sci. 2007, 3, p.301

8

The effectiveness of correctional rehabilitation: annual review Law. Soc. Sci. 2007, 3, p.303

Meta-analyse report Treatment Mean effect sizea(N) Change in recidivismb

Andrews et al. 1990 Appropriate: behavioral and social-learning treatment addressing risk and needs (juveniles and adults)

-0.30 (39) -60%

Woolfenden et al. 2002 Family and parenting (juveniles)

-0.27 (5) -52%

Curtis et al. 2004 Multisystemic therapy (juveniles)

-0.24 (7) -46%

Reitzel & Carbonell 2006 Programs for ex offenders (juveniles)

-0.24 (9) -46%

Lipsey & Wilson 1998 Interpersonal skills (juveniles)

-0.18 (6) -36%

9

Top 5 effectieve interventies

Tussentijdse conclusie

• Gedetineerden hebben veel psychische problemen.

• Die problemen worden versterkt gedurende de detentie die ook negatieve effecten heeft op de directe omgeving.

• Psychologische interventies hebben een sterk effect op het verminderen van de recidive.

10

Wat is positieve psychologie?

• Stelt net zoveel belang in gezondheid en welbevinden als in ziekte.

• Onderzoekt condities waaronder mensen tot bloei komen op individueel, groeps- en sociaal niveau.

• Richt zich op professionals en leken.

11

Werkdefinitie positieve psychologie

Toegepaste positieve psychologie is de toepassing van onderzoek teneinde optimaal functioneren te bevorderen.

12

• Bevorderen

• Optimaal functioneren(geluk, welbevinden)

• Waarde positie

• Niveau van toepassing

• Volle gebied van menselijk functioneren

• Geen nieuw specialisme

13

Positieve psychologe en de forensische psychiatrie

• Preventie

• Behandeling

• Maatschappelijk herstel

14

PAD AUTORITEITSCONFLICT (voor het 12e jaar)

OPENLIJK PAD HEIMELIJK PAD(voor het 15e jaar)

AUTHORITYAVOIDANCE LICHTE AGRESSIE

FYSIEKE CONFRONTATIES

GEWELD

NIET-ERNSTIG HEIMELIJK GEDRAG

VANDALISME

MATIGE – ERNSTIGE DELINGQUENTIE

ERNSTIGE DELINQUENTIE

Toen

emen

de

slach

toffer

koste

n

Toenemende

slachtofferkosten

Opstandigheid/ongehoorzaamheid

Koppig gedrag

Gezags- ontwijking

Slach

toffe

rloos

Slachtofferkosten en ontwikkelingspaden

15

1) Verticale besmetting van ouders naar kinderen

• gedragsmodellering

• opvoedingspraktijken

• erfelijkheid

• partnerkeuze (selectieve koppeling)

2) Horizontale besmetting via sociale contacten met broers/zussen en leeftijdgenoten:

• gedragsmodellering

• afwijzing

• slachtofferrol, en

• samen misdrijven plegen (co-offending)Trimbos-instituut 2007 16

Twee typen besmettingsprocessen

Behandeling en resocialisatie: Modellen binnen positieve psychologie

• Positieve psychologie (Seligman)

• Strengths based benadering

• Good Lives model (Ward)

• Kwaliteit van leven

• Solution-focussed therapy (Berg)

17

Gemeenschappelijke kenmerken

• Balans tussen risico en groei en ontwikkeling.

• Versterken coping strategieën in risicovolle situaties.

• Zorgvuldig inventariseren van talenten en sterke punten.

• Ruimte geven aan de ontwikkeling van die talenten.

• Betrekken van de omgeving.

• Creëren van hoop en perspectief gericht op het versterken van de motivatie om een betekenisvol leven te leiden zonder delicten.

18

Positieve psychologie: toegevoegde waarde?

• Naast aandacht voor problemen, risico's en criminogene factoren een focus op positieve kanten van individu > holistische benadering. Minder eenzijdig beeld van justitiabelen

• Geen vervangend maar aanvullend perspectief

• Door aansluiting bij kwaliteiten meer motivatie voor behandeling en gedragsverandering

• Positiever taalgebruik en benadering > prettige manier van (samen)werken voor medewerkers in justitiële settings

• Eerste effecten van interventies zijn positief.

19

Positieve psychologie in de praktijk

• Community Reinforcement approach.

• SAPROF beschermende factoren als positieve aanvulling voor een evenwichtige risicotaxatie.

• Structured assessment of violence risk in youth:SAVRY en short term assessment of risk and treatability: START.

• YOUTURN in alle JJI's.

• Ondersteuningsgroepen in de samenleving: COSA.

• Mensgerichte benadering DEMO organisaties: Exodus, DOOR, Moria en Humanitas.

• Oplossingsgerichte technieken.

• Talentcoaching jongeren. 20

• Basismethodiek voor alle JJI's in Nederland • In 2007 implementatie in fases gestart• Plan was landelijke implementatie in 2010

(niet gelukt)

Grondslag YOUTURN• Operante leertheorie• Sociale leertheorie• Ontwikkelingstheorie van moreel besef• Sociaal-informatie-verwerkingsmodel

21

YOUTURN

Gefaseerd

1. Instroomprogramma (7-10 dagen): intakegesprekken, introductiegesprekken met mentor, instroomprofiel, screenings- en meetinstrumenten, portfolio, schrijven van levensverhaal en eerste Prestatieplan;

2. Stabilisatie en motivatie (ongeveer 10 weken): basisprofielen, EQUIP- en TIP-bijeenkomsten, levensverhaal vertellen, screenings- en meetinstrumenten, opstellen eerste en tweede Perspectiefplan en tweede Prestatieplan;

3. Individueel traject: uitvoeren tweede Perspectiefplan, persoonlijke ontwikkelprofielen en specifieke gedragsinterventies;

4. Scholings- en trainingsprogramma, proefverlof;

5. Nazorg.

22

Wat is YOUTURN? (1)

Integratie van 2 bestaande methodes:• Sociaal competentiemodel• EQUIP

+ aanvullende elementen

23

Wat is YOUTURN? (2)

• Intensief mentorschap

• Inzet gevalideerde screenings- en meetinstrumenten

• Samenwerking met ketenpartners

• Ouderparticipatie

• Samenwerking met onderwijs

• Positieve feedbacksysteem

24

Wat is YOUTURN? (3)

Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Veel dank en Succes!

jwalburg@trimbos.nl