28 november 2013

HOE VOER JE ZORGINNOVATIES IN?

Even voorstellenInsights Zorg doorvoeren van

complexe veranderingen in zorg en welzijn:Nieuwe werkprocessenSuccesvol samenwerkenToepassen van

technologie thema’s

Ketenzorg, zelfmanagement, eigen kracht

Privatisering, ambulantisering en decentralisering

eHealth, EPD & slimme apps

Erik van Es managing

partner/adviseur achtergrond in de

telecom 10 jaar actief als

adviseur in de zorg focus op ehealth en

ketenzorg

Hoe staat het met het gebruik van ehealth?

Wat is ehealth?ehealth is het gebruik van nieuwe informatie-

en communicatietechnologieën, en met name Internet-technologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeterenWebapplicaties en webportalen • mobiele apps • EPD’s/ECS’s • PGD’s/PHR’s • health-sensoren • videocommunicatie • domotica • robotica • medische en algemene netwerken • business intelligence oplossingen

Bron: ordening in de wereld van eHealth, Nictiz, 2012

Elektronische communicatietussen zorgverlenersHuisartsen

bron: eHealth-monitor 2013, nictiz

Elektronische communicatietussen zorgverlenersMedisch specialisten

bron: eHealth-monitor 2013, nictiz

Communicatie tussenpatiënt en zorgverlenerAlgemeen

bron: eHealth-monitor 2013, nictiz

Huisartsen

bron: eHealth-monitor 2013, nictiz

Zoeken en bijhouden gezondheidsinformatie

bron: eHealth-monitor 2013, nictiz

Elektronische dossiervoeringdoor zorgverleners

Andere zorgverleners?

bron: eHealth-monitor 2013, nictiz

Waarom gaat de adoptie van ehealth nog zo moeizaam?

Hype cycle GartnerZ

ICH

TB

AA

RH

EID

VOLWASSENHEID

Technologietrigger

Plateau van productiviteit

Dal vandesillusies

Piek van torenhogeverwachtingen

Klim naarverlichting

Plateau van productiviteitTechnologie

triggerDal van

desillusies

Piek van torenhoge

verwachtingen

Klim naarverlichting

Hype cycle ehealth

Elektronische communicatie tussen zorgverleners

Elektronische communicatie tussen patiënt en zorgverlener

Elektronische dossiervoering

Zoeken en bijhouden gezondheidsinformatie

Plateau van productiviteitTechnologie

triggerDal van

desillusies

Piek van torenhoge

verwachtingen

Klim naarverlichting

Hype cycle ehealth

EPD

E-consult

Sociale media

Digitale brieven

Zorgnetwerken

Labuitslagen

Mobiel

LSPTeleconsultatie

Telediagnostiek

Websites

Beeld bellen

E-behandeling

Patiëntportalen

Beslisondersteuning

Procesondersteuning

Big data

PGD

email

Enablers naar eHealth

Bron: Accelerating Innovation KPMG International/Manchester Business School, 2011

Barrières naar eHealth

Bron: Accelerating Innovation KPMG International/Manchester Business School, 2011

Gebruik patiëntenportaal bij een zorggroep

Bron: Maaike Ronda

DIT VRAAGT OM EEN SPECIFIEKE AANPAK

Oplossing: realisatie & inbedding

Stakeholders: draagvlak & acceptatie

Business model: meerwaarde & financiering

Drie succesfactorenbij zorginnovatie

Insights Zorg

BelangstellendBetrokken

InvesterendRealiserend

Blanco

Evaluerend

Voorstelbaar

MaakbaarUitvoerbaar

Bruikbaar

Houdbaar

Aantoonbaar

Oplossing: realisatie & inbedding

Stakeholders: draagvlak & acceptatie

Business model: meerwaarde & financiering

Zorg Innovatie Model

BelangstellendBetrokken

InvesterendRealiserend

Blanco

Evaluerend

Voorstelbaar

MaakbaarUitvoerbaar

Bruikbaar

Houdbaar

Aantoonbaar

Insights Zorg

Oplossing: realisatie & inbedding

HAALBAARHEID DEFINITIE UITVOERINGVALIDATIE

Stakeholders: draagvlak & acceptatie

Business model: meerwaarde & financiering

ANALYSEREN

ALTERNATIEVEN

KRACHTENVELD

SPECIFICEREN,

IMPACT

PLANNEN

ONTWIKKELEN,

IMPLEMENTEREN

GEBRUIKEN

Zorg Innovatie Model

Do

el

Act

ivite

iten

VERBINDEN

KWARTIER

MAKEN,

VRAAG

VERHELDERING

Niet alleen techniek

Interoperabiliteit

ZorgaanbiederA

interoperabiliteit

ZorgaanbiederB

fysieke infrastructuur

Zorgstandaarden, richtlijnen, protocollen

Datasets, toegangsregels

Technische standaarden

Vertrouwensmodel, samenwerkingsafspraken

Functionele & technische eisen, architectuur

Zor

gTe

chni

ek

COPAFIJTH analyseCommercie

de relatie met omgeving zoals

patiënten en samenwerkings-

partners

Organisatiede structuur van de organisatie en de

interne samenwerking.

Personeelkennis en

vaardigheden, maar ook TVB

Administratiede primaire en

ondersteunende processen

Financieeloperationele kosten

en wijze van financiering

Informatie informatiebehoefte

en bijbehorende informatiestromen

Juridischwet- en regelgeving, juridische positie en

aansprakelijkheid

Techniek ondersteunende

middelen zoals ICT

Huisvestingde plaats van de

werkzaamheden en (inrichting) van

gebouwen

Wat is het probleem?

Wat is de impact?

Case:Invoering Keteninformatiesysteem

KetenInformatieSysteem

huisarts

verpleegkundige apotheker

paramedicus

specialistpatiënt

manager

(T) - eHealth oplossingWelke eisen worden er aan de ehealth

oplossing gesteld (kwaliteit, functionaliteit, flexibiliteit)?Functionele eisen lastig voor gebruikersVisualiseren helptAcceptatiecriteriaKoppelingen met andere systemen om dubbele

invoer te voorkomenAutorisatie & authenticatie kan valkuil zijnHoe star is het systeem?

(I) - informatieWelke informatie hebben betrokkenen

nodig (inhoud, kwaliteit, tijdigheid)?Valkuil: zender i.p.v. ontvanger bepaaldSoms weerstand om informatie te delenWie mag welke info inzien?Informatiebehoefte volgt uit procesEenheid van begripEenheid van taalWorkshops helpen hier

(A) - processenWat zijn de gevolgen voor het werkproces

(structuur, workflow, sturing, rollen)?Huidige werkwijze 1 op 1 overzetten of kan het

slimmer?Bijvoorbeeld deel kwartaalcontrole(s) digitaal?Ehealth maakt keten afhankelijk van data, dit

vraagt om andere afsprakenBijvoorbeeld goed registrerenSoms dubbel registerenKwaliteitsborging van de informatie

(P) - medewerkersWat zijn de gevolgen voor medewerkers

(functies, vaardigheden)?eHealth vraagt om digitale vaardighedenBewust omgaan met privacy regels

(informeren, toestemming vragen, vernietiging, wachtwoorden)

Werken in twee systemen, extra tijdOnderscheid maken tussen koplopers en

volgers

(O) - organisatieWat zijn de gevolgen voor de organisatie

(structuur, cultuur, flexibiliteit)?Zonder samenwerking geen goede informatie

uitwisseling in de ketenGrotere onderlinge afhankelijkheid vraagt soms

om cultuurveranderingKomen er functies bij of komen functies te

vervallen?Vertrouwensmodel

(C) - omgeving en communicatieWat veranderd in de relatie naar de

omgeving (patiënt, zorgverzekeraar, concurrentie)?Meer zelfmanagement met ehealthWat wil de patiënt en bestaat dé patiënt

eigenlijk wel?Goede informatievoorziening naar patiënt

(rol, informatiemanagement)Eisen zorgverzekeraar (ehealth)

Verschillende type zorgconsumenten

(F) - financieelWat zijn de financiële gevolgen (kosten,

opbrengsten, financiering)?Maak een kosten & baten analysePast het binnen de huidige

financieringsmodel van de zorgverzekeraar?Zitten er perverse prikkels in het systeem?

Niet alleen financiële baten

Social Return On Investment

eHealthproject

Visie

Activiteiten

Belang-hebbenden

Investeringen

Resultaten

Effecten

Indicatoren

(J) - juridischWat zijn de juridische gevolgen

(aansprakelijkheid, privacy, informatie-beveiliging)?Wet & regelgeving is niet altijd eenduidigGedragscodes brengen uitkomst (b.v. EGiZ)NEN 7510 voor informatiebeveiliging

(H) - huisvestingWat zijn de gevolgen voor de fysieke locatie

(geografisch, werkplek)Soms heeft ehealth ook gevolgen voor

gebouwen en werkplekkenZorg op afstand betekent minder bezoekers

en dus parkeerruimteWerkplek moet ook ingericht zijn op ehealth

Wie zijn de stakeholders?

Verschillende type stakeholdersZorgverlenersPatiëntenBeheerdersZorgaanbiedersZorgverzekeraarsICT leveranciersOverheidsinstellingenKennisinstellingenOndersteuners…

Stakeholders eHealth in de ketenzorgZorgverleners KNMG, KNMP, KNGF, NHG, LHV, NHV, DiHag,

NedHIS, LVG, NIV, EADV, NVvPO, NVvP, NDV, …

Patiënten NPCF, DVN, NVZ, …

Overheids-instellingen

VWS, Nza, Nma, ZiZo, IGZ

Zorgverzekeraars ZN, individuele zorgverzekeraars

ICT leveranciers OIZ, leveranciers van: ZIS, HIS, DIS, KIS, FIS, AIS, LIS, portalen, netwerken, dataverwerking

Gebruikers-verenigingen

NedHIS

Ketenzorg-organisaties

Zorggroepen, gezondheidscentra, LOK

Kennisinstellingen

Nictiz, ZonMw, kenniscentra, NIVEL, …

Ondersteunings-organisaties

ROS’en, regio-organisaties, adviesbureaus, …

Vaak grote aantallen…~30 koepels/werkgroepen~7 overheidsinstanties~14 zorgverzekeraars~8 kennisinstellingen~30 ict leveranciers~18 regio’s~120 zorggroepen~8.000 huisartsen~2.000 apothekers~700.000 patiënten…

Meerdere contactpersonen per stakeholdergroep!

Betrekken van stakeholders

Mogelijkheden Nauw betrekken:

stuurgroep, klankbordgroep

Actief betrekken: project of werkgroep, reviewer

Betrokken houden: informatie bijeenkomsten

Geïnformeerd houden: nieuwsbrief

La

ag

Ho

og

LaagHoog

Nauw b

etre

kken

Geïnf

orm

eerd

hou

den

Betro

kken

hou

den

Actief

bet

rekk

en

Be

lan

g

Macht

Think Big – Act Small

Visie

Visie realisatie

NU

2015

actiesopnemenin jaarplan

O P

A F

C

I

T HJ

O P

A F

C

I

T HJ

O P

A F

C

I

T HJ blauwdruk

KPI’s

meten

Informatisering van de ketenzorg

Gefaseerde implementatie

met kernsetnu met dataset

verantwoording

kwaliteitsverbetering

communicatie

registratie

Hulp bij eerste gebruik

Zelfscan

Samenwerking in de keten

Informatie-uitwisseling professionals

Informatie-uitwisseling patient

Indicatoren & stuurinformatie

Registratie

Organisatie

ICT ondersteuning

Kwaliteitsborging

Werk programmatisch

Sponsorgroep

Stuurgroep

Voorbeeld programma-organisatie (organisatieoverstijgend)

Projectteam

Programmamanager

Opdracht-gever

Projectteam

Projectteam

Lijnteam

Lijnteam

Lijnteam

SponsorOrg. A

Opleveren resultaten Opleveren baten

SponsorOrg. B

VeranderManager

Verandermanager

Samenvatting20% is technology, the rest is about peopleWerk parallel aan inhoud van de oplossing, het

draagvlak en de financieringThink big, but act smallBesteed aandacht aan structurele inbedding in

het zorgprocesPak de implementatie aan als programma (niet

als project)One size, fits all bestaat niet bij ehealthMaak van ehealth geen doel op zich

Erik L. van EsManaging partnere.vanes@insights-zorg.nl

Bedankt voor uw aandacht!

stake-

holders

op-lossing

business

model

Insights Zorg