Handreiking CJG-ontwikkeling

voor jongeren van 12 tot 23 jaar

www.invoeringcjg.nl pagina 2

Handreiking

Deze handreiking maakt onderdeel uit van de Gereedschapskist Centrum voor Jeugd en Gezin van het ministerie voor Jeugd en Gezin en de VNG. Deze handreiking is te bestellen bij Jeugd en Gezin en te downloaden op de website www.samenwerkenvoordejeugd.nl.

Deze handreiking is tot stand gekomen in opdracht van het ministerie voor Jeugd en Gezin en met hulp van gemeenten en de begeleidingscommissie vanuit IVA en Stichting Alexander.

AuteursLuud Muller, Ivet Pieper, Leo Rutjes, René Clarijs

IVAUniversiteit van Tilburg, gebouw T Warandelaan 2, TilburgPostbus 90153, 5000 LE Tilburg013 466 84 66www.iva.nl

Stichting AlexanderHerenmarkt 93c1013 EC Amsterdam020 6263929www.st-alexander.nl

© IVA, Centrum voor Beleidsonderzoek en Advies, Universiteit van Tilburg.

Handreiking CJG-ontwikkeling voor jongeren van 12 tot 23 jaar

1 Inleiding 3

2 Leefwereld jongeren 42.1 Gezin 42.2 Buitenwereld 42.3 Digitalnatives 5 3 Participatie van jongeren en ouders 63.1 Waaromparticipatie 63.2 Inventarisatie 63.3 Actieveinzet 73.4 Participatievanouders 8

4 Inloopfunctie voor informatie en advies 94.1 Fysiekinlooppunt 94.2 Digitaalcommuniceren 104.3 Behoeftenenwensenvanjongeren 114.4 Behoeftenenwensenvanouders 13

5 Onderwijs als belangrijke samenwerkingspartner 15 5.1 Jeugdgezondheidszorg 155.2 Schoolmaatschappelijkwerk 165.3 Zorgenadviesteams 165.4 Regionaalsamenwerken 165.5 Vervolgopleidingen 17 6 Sluitende aanpak 186.1 Jongerenwerk 186.2 Jongerenloket 186.3 Veiligheidshuis 196.4 Ouderdan18jaar 19

7 Stappenplan 20 Bijlagen 21Bijlage1 CentrumvoorJeugdenGezin 22Bijlage2 Begeleidingscommissie 23

CentrumJeugdenGezin pagina1

CentrumJeugdenGezin pagina2

1 Inleiding

BijdeopzetvanCentravoorJeugdenGezin(CJG)gaatmeestaleerstdeaandachtuitnaar0–12jarigenenhunoudersomdatdezeleeftijdsgroeprelatiefgemakkelijkbereikbaaris.Andersligthetvoorjongerenindeleeftijdscategorie12tot23jaar.Dezegroepwaaiertuitoververschillendetypenonderwijsenzoekthaareigenweg,vaakoverdegemeentegrenzenheen.Deopvoedings-enopgroeiondersteuningkrijgtbovendieneenanderkarakter.Jongerenvanaf12jaarwillenzelfmeebeslissenovervorm,frequentieeninhoudvandebegeleiding.Ookderolvandeoudersvanjongerentussende12en23jaarverandert,aangezienjongerensteedsmeerinspraakwillenenverantwoordelijkheidnemenoververschillendeaspectenvanhuneigenleven(schoolkeuze,vriendenkring,vrijetijdsbesteding,uitgaanstijdstippenetc.).Zoweloudersalsjongerenhebbeneigenvragenophetgebiedvanopvoed-enopgroeionder-steuning.Dezehandreikinggeefteenglobaaloverzichtvanhetaanbodaanjongerenenhunouders,zoalseenCentrumvoorJeugdenGezindatzoukunnenorganiseren.DehandreikingistotstandgekomeninsamenwerkingmeteenaantalgemeentenwaarCentravoorJeugdenGezinzijnopgezet.

IndezehandreikingbesprekenweniethettotaleaanbodvandeCJG’s,maarhetdeeldatgerichtisopopvoedings-enopgroeiondersteuningaan12tot23jarigenenhunouders.MeeralgemeneinformatieoverCJG’svindtuinbijlage1enopwww.samenwerkenvoordejeugd.nlOpdezewebsitetreftuookdeanderehandreikingenuitdegereedschapskistvanhetministe-rievanJeugdenGezinaan.DitmateriaalbiedtondersteuningbijhetopzettenvaneenCJGinuwgemeente.(Zieook:www.vng.nl/cjg)

Jongerenenhunoudersvormeneenbelangrijkedoelgroepalswekijkennaardeomvangenaardvanhunvragenenproblemen.InTilburgbijvoorbeeldhoortdebegeleidingaanoudersenjongeren(regelsenopvoedhoudingvoor12tot16jarigen)totdetop3vandevragenaanhetCentrumvoorJeugdenGezin.Despecifiekebejegeningvandezegroepisdaarbijvangrootbelang.DeCJG’shebbendetaakinsamenspraakmetdejongerenzelf-enookhunouders-toteenvraaggerichtaanbodtekomen.

IndezehandreikinggevenweeenbeknopteschetsvandejongerencultuurenhoeeenCJGkanaansluitenopdewensenenbehoeftenvanjongeren.HethartvandehandreikingwordtgevormddoordehoofdstukkenParticipatie,Inloopfunctie,Onderwijsalssamenwerkings-partnerenSluitendeaanpak.Totbesluittreftueenstappenplanaanwaarmeeuconcreetaandeslagkunt.VerspreiddoordehandreikingheenvindtupraktijkvoorbeeldenvanCJG’suitdiversegemeenten.

VoorbeeldenvanwathetCJGkandoenvoorspecifiekegroepenjongeren(bijvoorbeeldjon-gerenzonderstartkwalificatieen18+-jarigendieuitderesidentiëlejeugdzorgofeenpleeg-gezinkomen)zullenregelmatiggepubliceerdwordenopwww.samenwerkenvoordejeugd.nl.

CentrumJeugdenGezin pagina3

2 Leefwereld Jongeren

Uitverschillende(internationale)onderzoekenkomtnaarvorendatNederlandsejongerenrelatiefgelukkigzijn.Maarookgelukkigejongerenhebbenvragenenproblemen,variërendvanzakgeld,uitgaan,schoolenstage,totpesten,alcohol,drugs,schulden,ensexualiteit.JongerenkunnenhiervoorterechtbijeenCentrumvoorJeugdenGezin.VoordatgekekenwordtnaarderoldieeenCJGvoordezedoelgroepkanvervullen,wordteerstkortingegaanopdeleefwereldvanjongeren.

2.1 GezinSteedsminderjongerengroeienopineentraditioneelgezin.Hetaantalscheidingenisforstoegenomenenprofessionalszienscheidingendegevolgendaarvandanalséénvandebelangrijkeaanleidingenvoordevraagnaaropvoed-enopgroeiondersteuning.Samenge-steldegezinnen,etnischgemengderelatiesenhomoseksueleouderparenzijnvaninvloedopdepersoonlijkeontwikkelingvankinderenenjongerenenopdevraagnaaropvoed-enopgroeiondersteuning.Jongerentussende12en23jaarzijnopzoeknaarhunmogelijkhe-denenontwikkelenzichinsneltempobinneneensteedsveranderendemaatschappij,waarinvoortdurendkeuzesgemaaktkunnenenmoetenworden.Jongerenzoekenhungrenzenopensommigenvertonenhierbijrisicovolgedragindevormvanhoogalcoholgebruik,rokenendrugsgebruik.UitdeGGDjeugdmonitorblijktookdatjongereninhetvoortgezetonderwijsdiversevragenhebbenoppsychosociaalgebied.Hetisvangrootbelangdatjongereneenplekhebbenwaarzegemakkelijkkunnenbinnenlopenmetalhuneenvoudige(enmeercomplexe)vragen.

2.2 BuitenwereldDeleefwereldvanjongerenspeeltzichvaakafopverschillendelocaties.School,bijbaantjes,vrijetijdsbestedingenontmoetingsplaatsenmetvriendenliggennietaltijdbinnendebekendeenvertrouwdebuurt,wijk,stadsdeelofgemeentegrenzen.HetbetekentdathetCJGzichopdezeverschillendeontmoetingsplaatsenzalmoetenrichtenenzodichtmogelijkbijdenatuurlijkeleefwereldvandejongeremoetblijven.

Actieve benadering van jongeren in het CJG JONG XL in RotterdamCJG/JONGXLFeijenoordisgevestigdineenpandaandeMaashaven.Tijdenskantoor-urenenopéénwekelijkseavondkunnenjongerenhierterechtvoorinformatieenadvies.Indecentralehalvindenzeeenuitgebreidvacature-enstagebestandeninformatieoveronderwerpenzoalsopleidingenhuisvestingenzwangerschap.Ookisereenoverzichtaanwezigvanactiviteitenophetgebiedvangezondheid,sportenvrijetijdsbesteding.VeelinstellingenhoudenbijCJG/JONGXLwekelijkseenspreekuur,waardoorvooralookdegroep16-23jarigeneenvoudigantwoordkrijgtopeendiversiteitaanvragenrondhuisvesting,schulden,stages,werk,scholing,uitkeringenseksualiteit.Volgenshetone-stop-shopprincipewordenjongerendirectgeholpenenindiennodigwordtmeteenhulpgeregeld.Erwordtzominmogelijkdoorverwezen.Voordegroepmoeilijktebereikenjongeren(o.a.zorgmijders)tussende16en-25jaariseeneffectieveoutreachendeaanpakafgesproken.

EenCJGdatondersteuningenhulpbiedtzalveelmoeitemoetendoenomlaagdrempeligtezijnvoorjongeren.Demeestejongerenvoelenzichnietaangetrokkentoteenlocatiewaarookkleinekinderen-ofhunouders-komen.Zezijnerggevoeligvoorreactiesvanleeftijdge-notenenzullendaaromnietgemakkelijkeenhulpverleningsinstellingbinnenstappen.Delo-catievanhetCJGdatzichrichtopjongerenzalmetdezeaspectenrekeningmoetenhouden.HetCJGzalvoorjongerenopverschillendelocatiesenmetverschillendepartnersgestaltemoetenkrijgen.Erzalsamenwerkingtotstandmoetenkomenmetbijvoorbeeldhetonderwijs,desportvereniging,hetbuurthuisendejongerenwerkeromjongerenzobreedmogelijktebegeleidenbijhunopgroeivragen.

CentrumJeugdenGezin pagina4

CJG BoxtelBoxtelkentvanoudshereenhechtesamenwerkingtusseninstellingendiezichopdejeugdrichten.Erlooptaljareneenprojectdatgerichtisophetrealiserenvanbredescholenenerwordtveelgeïnvesteerdingoedezorgopenronddescholen.Zozijnerdeprojecten“SchoolindeWijk”,“DoorlopendeLeerlijnen”en“ZorginenomdeSchool”.HetCJGinBoxtelpastinditbredeaanbod.Bijderealisatievanhetcentrumzijnveelinstantiesbe-trokkengeweest.Inhetpandzijndiversepartnersgehuisvestzoalshetconsultatiebureau,jeugdartsen,bureauHalt,MEE,schoolmaatschappelijkwerkendecoördinatorvandebredescholen.Deruimtenzijnnietalleenbedoeldvoorbijeenkomstenmetprofessionalsmaarookvoorafsprakenenbijeenkomstenmetoudersenjongeren.AangezienookhetjongerencentrumB-towninhetCJGisgevestigd,biedthetCentrumvoorJeugdenGezindeBoxtelsejeugdoptimaleopgroeikansen.

2.3 Digital natives Nederlandkentdehoogsteinternetdichtheidonderjongerenterwereld.Hettotaleinter-netgebruik(o.a.YouTube,HyvesenMSN)looptopnaarleeftijd(groep7basisschool:9uur,2eklasvoortgezetonderwijs:16uurperweek.Jongerenvanniet-westerseafkomstzijnietsvakeronlinedanautochtonen(Bron:Onzejeugdvantegenwoordig,MinisterievanJeugdenGezin2009).DitgeeftaanknopingspuntenvoorhetbereikenvandezegroepviadewebsitevanhetCentrumvoorJeugdenGezin,chatmogelijkhedenmetjongerenwerkersenhetdes-kundigopzettenvangerichtezoekwoorden.Jongerenvannumanifesterenzichalsdigitalnatives;opgegroeidmetinternetzijnzegewendomcontinudigitaalmetelkaarinverbindingtestaan.Opvoedersdaarentegenwordenookwelspottenddigitalimmigrantsgenoemd;zijstaandoorgaansopveelgrotereafstandvandigitalemediaendatmaakthenonzeker.Daarnaastwordtdehuidigegeneratiejongerenprosumersgenoemd.Nieuwemediawordennietalleengebruiktomteconsumeren,maarookomteproduceren.Informatievooreenwerkstukwordtnetzomakkelijkvaninternetgehaaldalseenzelfgemaaktfilmpjeeropwordtgezet.Gemeentenmoetenzichrealiserendatdedigitalewereldvanjongerenzichnietaangemeen-tegrenzenhoudt.Jongerengoogelenoptrefwoordennauwelijksoplocatie.

DekenmerkenvandezegeneratiejongerenbiedenaangrijpingspuntenvoordeopzetvaneenCJG.Eeneenvoudigezoekopdracht(google)kanjongerendoorsluizennaardeskundigehulp,bijvoorbeeldhetonlineCJG.DaarnaastmoetenjongerenzichverbondenvoelenmetdelokalewebsitevanhetCentrumvoorJeugdenGezin-bijvoorbeelddoorinzetvaneenjongeren-forumofeenjongerenpaginametlokale(eigengemaakte)filmpjes-omhetlaagdrempeligepersoonlijkeoverlegoveropgroeivragenindebuurtvandejongeremogelijktemaken.

CJG Introductiefilm in EmmenDegemeenteEmmengebruiktbijdevoorbereidingophetCentrumvoorJeugdenGezinintroductiefilmpjesdiegemaaktzijnvoorendoorjongeren.DefilmpjesmakenduidelijkdatjongerenmetvragenaltijdterechtkunnenbijhetCentrumvoorJeugdenGezin.Devolgendeonderwerpenkomenkortinbeeld:‘Ziekofzwanger’,‘Populairofgepest’en‘Dipjeofdepressie’.www.centrumjeugdengezin.nl/filmpjes

CentrumJeugdenGezin pagina5

3 Participatie van jongeren en ouders

Jongerenzijnnietaltijdeenvoudigtebereikenentehelpen.Tegelijkertijdzijnhetkritischecon-sumenten.AlseenCJGnietaansluitophunleefwereldenhunvragenenproblemen,shoppenzeverdernaareenandereoplossing,ofhakenzeaf.Daaromiseenaanboddatspecifiekisafgestemdopdezedoelgroepenparticipatiedoorhenvangrootbelang.

3.1 Waarom participatieJongerenhebbeneenmeningenwillengraaggehoordworden.Wanneerergoednaarzegeluis-terdwordt,levertditbeleidopdatdaadwerkelijkaansluitbijhunvragenenbehoeften.Participatielevertookeengroterdraagvlakopvoordeuiteindelijkebeleidskeuzesdiebestuurdersmaken.Jongerenhebbenimmerszelfeenbijdragegeleverd.Deklooftussenbestuurdersenjongerenwordtkleinerencommunicerenmetdedoelgroepgaatsteedsmakkelijker.Daarbijishetwelvanbelangdatbestuurdersaanjongerenuitleggenwatzijmethuninbrengdoen,omgeenonrealisti-scheverwachtingentewekken.Participatiezorgtookvoorempowermentvandedoelgroep.Jongerenvervulleneenmaatschap-pelijkerolenzijndaardoorsterkergemotiveerdomderegieoverhuneigenleventevoeren.

Ruimte voor jongerenparticipatie in Assen.BijdevormingvanhetCJGbegintdegemeenteAssenmeteenenquêteonderdejeugd.Daarinkunnenjongerenaangevenofzeproblemenervarenmetopgroeien,gezondheid,vrijetijd,werk,schoolengeld.Ookkunnendejongerenlatenwetenhoezeinformatieeneventuelehulpwillenkrijgen:digitaal,telefonischofface-to-face.Alle500ledenvanhetdigitalevriendennetwerkJongerenwerkAssenontvangeneenuitnodigingvoordeelnameaaneenkortevragenlijst.JongerendienietopHyveszitten,kunnendeenquêteinvullenviainternet.Onderdedeelnemerswordenbioscoopkaartjesverloot.OokopeenbijeenkomstmeteendjeneenmaaltijdwordenjongerenuitgenodigdmeetepratenoverhetCentrumvoorJeugdenGezin.Hierkunnenzevertellenoferbe-hoefteisaaneenplekwaarzeoverderelatiemethunouders,seksualiteit,vakantiebaan-tjesenschoolkunnenpraten.

Nogeenargumentvoorjongerenparticipatieiswet-enregelgevingdieinspraakenmedezeggen-schapvanburgersvoorschrijft.OplokaalniveaubepaaltdeWmodatgemeentenburgersdekansmoetenbiedenteparticiperenopgebiedendiehenaangaan.Specifiekvoordedoelgroepjonge-rengeldtookhetInternationaalVerdragvoordeRechtenvanhetKind,waarinisopgenomendatkindereninstaatmoetenwordengesteldhunmeningtevormenendezemeningvrijelijkteuiteninalleaangelegenhedendiehetkindaangaan(artikel12,lid1).Omeenmeningtevormenheefthetkindrechtominvrijheidinlichtingenendenkbeeldenvanwelkeaarddanooktevergaren(artikel13,lid1).Aandemeningvaneenkinddient‘passendbelangtewordengehechtinover-eenstemmingmetzijnofhaarleeftijdenrijpheid’(artikel12,lid1).Participatieisdusookwettelijkverplicht,maaropwelkemanierkanparticipatieonderjongerenwordenuitgevoerdbijhetopzet-tenvaneenCJG?Hieronderbeschrijvenwehoegemeentendaarinvullingaankunnengeven.

3.2 Inventarisatie OmmaatwerktekunnenlevereniseeninventarisatierondevoordestartvaneenCJGwenselijkennoodzakelijk.Eengoedeinventarisatiebevatinformatieoverdespecifiekekenmerken,talentenenproblemenvanjongerenenhunouders.Hetisookvanbelangteachterhalenwelkeervaringenzijmetbestaandevoorzieningenhebbenenwelkebehoeftes,verwachtingenenwensenerleventenaanzienvaneenCJG.

Hetisgoedomtebeginnenmeteeninventarisatievandebeschikbareinformatie:• vandegemeente,zorgaanbieders,welzijnsorganisaties,jongerenradenenanderejongerengroe-

pen;

CentrumJeugdenGezin pagina6

• uitonderzoekenvandeGGD(leefstijlonderzoekenengezondheidsonderzoeken),onder-zoeksafdelingvandegemeente(demografischonderzoeknaarpopulatie,lokaalbehoef-tenonderzoek),BureauJeugdzorgenzorgaanbieders(cliënttevredenheidonderzoek);

• uitbestaandeinformatiebronnenzoalshetrapport‘KindereninTel’,opvoedvragendiezijngesteldtijdensinloopspreekurenenperiodiekcliënttevredenheidonderzoek(AlgemeenMaatschappelijkWerk,GGD,jongerenwerk).

• informatieuitdeketenpolitie/justitie/RvdK/BJZ(bijv.platformjeugdcriminaliteit,veilig-heidshuisenpreventieprojectenzoalscommunitiesthatcare).

Opgrondvandezeinventarisatieishetmogelijkvasttestellenwelkeinformatieontbreekt.Welkedoelgroepenzijnnognietinbeeldgebracht(jongens,meisjes,leeftijd,cultureleachtergrond,multi-problemgezin,ex-cliëntenjeugdzorg),metwelkespecifiekeproblemenhebbenjongerentemakenenwatverwachtenzevaneenCJG?Vaakisaanvullendonderzoeknaardewensenenbehoeftenvanjongerennodig.Eenkwanti-tatievemetingkaneengeschiktmiddelzijn.EengoedvoorbeeldisdeinternetvragenlijstoverhetCJGvanZorgbelangGelderland(zie:www.dropjemening.nl).

Voorhetinkaartbrengenvanspecifiekedoelgroepenofhetvergarenvandiepgaandeinfor-matieovereenbepaaldonderwerpzijnkwalitatievemethodengoedinzetbaar.Denkbijvoor-beeldaaneenjongerenpaneldateenbepaaldthemabespreektofaanindividueleinterviewsmetjongerenoveronderwerpendiezelievernietineengroepbespreken.Indezefaseishetbelangrijkbestaandeinspraakorganenteraadplegenzoalsdejongerenraadvandegemeente,leerlingenradenvanscholenencliëntenradenuitdejeugdzorg.AchterhaalbijvoorbeelddoormiddelvanopenvragenwelkeproblemenjongerenwillenoplossenenhoedebekendheidvaneenCJGkanwordenvergroot.

Aandehandvandeverzameldeinformatieuitbestaandebronnen,aanvullendonderzoekenbijeenkomstenmetjongerenwordenkwaliteitscriteriavooreenCJGopgesteld.Hetmooisteisalsookdezekwaliteitscriteriasamenmetjongerenwordenopgesteld,zoalsditisgebeurdindejeugdzorgmethetprojectQualityforChildren(zie:www.Q4C.nl).Naasthetgezamenlijkopstellenvankwaliteitscriteriakunnengemeentenerookvoorkiezensamenmetjongerentemonitorenofaandecriteriawordtvoldaaneneventueelverbeteractiesingangzetten.

AlseenCJGeenmaalisopgezetblijfthetnodigjongerenerbijtebetrekken,enhenomfeedbacktevragen.Eengoedvoorbeeldvaneenfeedbacksysteemwaarinverschillendeparticipatievemethodenwordengebruiktishetcliëntenfeedbacksysteemindejeugdzorg(www.mogroep.nl/mogroep/mic).

3.3 Actieve inzetUitonderzoekblijktdatactievebetrokkenheidvanjongerenvangrootbelangisvoordeef-fectiviteitvanprojectenofprogramma’sofdiezichophenrichten.Eenmanieromdieactievebetrokkenheidtevergrotenisjongerendemogelijkheidtegeventotfeedback.EenCJGkandiefeedbackbijvoorbeeldorganiserenmethetinstellenvaneenideeënbus,eenklankbord-groep,eendigi-panel,ofeengebruikersraad.

Omdatweinigjongerenuitzichzelffeedbackzullengevenofzichvoorlangeretijdwillenbindenaaneeninspraakorgaan,ishetvanbelangookandere,kortdurendevormenvanparticipatieaantebieden.Panelsenfocusgroepenzijndaarvoorzeergeschikt.DaarnaastishetmogelijkscholierentevrageninhetkadervanhunmaatschappelijkestageoflesopdrachtbezoekersenmedescholierenteinterviewenoverhetCJG.Omtetoetsenofdekwaliteitscriteriagehaaldwordenkanmetbehulpvaneenvragenlijsteenperiodiekemetingwordengedaan.VoorbeeldenvanmeetinstrumentenuitdejeugdzorgzijnbijvoorbeelddeC-toetsendeExit-Vragenlijst.

ZogenaamdePeerEducationisookeenmanieromjongerenergensactiefbijtebetrekken.Hierbijwordenjongerendoorleeftijdsgenotenbewustgemaaktvanonderwerpen.Jongerenwordenvooralbeïnvloeddoorleeftijds-enleefstijlgenoteneneenmedescholierofmedestu-dent–‘peer’–fungeertalsrolmodel.IndiverseprojecteninNederlandwordtdepeermetho-desuccesvolingezetomjongerentebereiken.ZiebijvoorbeeldhetUnity-projectvanJellinek

CentrumJeugdenGezin pagina7

Preventie.DevrijwilligersvanUnityzijnjongerendieafkomstigzijnuitdedance-scene.Zijgevendrugsvoorlichtingaanjongerenopgrotedance-evenementenenparties(www.unitydrugs.nl).

Waarom leerlingbemiddeling?Ineensraaktdesfeerverziekt.Schijnbaaromniksvliegenleerlingenelkaarindeharen.Conflictentussenleerlingenkunnenmakkelijkuitdehandlopen.Leerlingbemiddelingvoorkomtescalatieenbevorderteenveiligschoolklimaat.InRotterdambiedtStichtingdeMeeuwLeerlingbemiddelingopmaat,vooralleonderwijssoorten.Hoe leerlingbemiddeling groeideLeerlingbemiddelingwerdmediojaren90naarAmerikaansvoorbeeldalspilotingevoerdinNederland.Sindsdocentenzichmeerbewustwordenvanhetbelangvansocialecompe-tentiesenleerlingparticipatie,groeithetaantalscholendatgebruikmaaktvanleerlingbe-middeling.Deervaringenvandepioniersscholenstaanbeschreveninhetprojectverslag‘KansofBedreiging’,uitgegevendoorStichtingdeMeeuw(www.de-meeuw.nl)Zelfstandig conflicten oplossenConflictengaanoverbotsendebelangen.Leerlingbemiddelingmaaktdezebelangenbespreekbaar.Leerlingbemiddelaarsproberenruziëndeschoolgenotenopeigenkrachttotdekernvanhunconflicttelatendoordringen,eneenoplossingteverzinnen.Leerlingbe-middelingisdanookgeenhulpverlening.Debemiddelaarshoevenconflictennietoptelossen,teanalyserenofeeneigenmeningtegeven.Zijmoetenbovenalgoedluistereneneroptoeziendatruziemakersgezamenlijktoteenoplossingkomen.Datjongerenveelmeerkunnendanvolwassenendenken,blijktuitdevelegeslaagdebemiddelingen.Jongerenvindenoplossingsmogelijkheden,waarvolwassenennooitopkomen.Inhundagelijksbestaan,thuisenopstraat,wordenzijregelmatigmetlastigekwestiesgeconfronteerd.Hierdoorlerenzezichteverplaatseninandermansproblemenenweten,vaaksnellerdanvolwassenen,dekernteraken.Dusgeenbeterebemiddelaardaneenmedeleerling!Jongeren begrijpen elkaar beterVolwassenenwetenzichvaakgeenraadmetruziestussenjongeren.Daaromkunnenzediemaarhetbesteaanhenzelfoverlaten.DocentendiewerkenmethetprogrammaLeerling-bemiddeling,bevestigendit.Zijzienhoeleerlingenbijhetbeslechtenvangeschilleneigenverantwoordelijkhedenlerennemen.Leerlingenervarenwaarhunkrachtligtenhoezebijkunnendragenaaneenprettigschoolklimaat.Opdezemanierontwikkelenzevaardighe-denwaaropzijderestvanhunlevenkunnenvoortbouwen.

Waaromleerlingbemiddelinginhetvoortgezetonderwijs?Kijkopwww.leerlingbemiddeling.nu

InverschillendegemeentenzoalsTilburgenDenHaagzijnjongerenambassadeursactief(www.jongerenambassadeurs.nl).Zijvormeneenbrugtussenjongerenengemeente,zijnvaakactiefopdevlakkensport,kunstencultuur,enproberenjongereneenstemtegevenbinnendegemeente.SpecialeCJG-ambassadeurskunnenhetgezichtwordenvanhetCJGeneenbrugvormentussenCJGendejeugd.

3.4 Participatie van ouders Hetisvanbelangdatookdeoudersvanjongerenbetrokkenwordenbijdeopzetenhetfunc-tionerenvanhetCJGinhunwijkofgemeente.Hunvragenenbehoeftenhebbendoorgaanseenanderkarakterdandievanoudersmetjongekinderen.Hetgeleidelijkloslatenvanhunkinderenspeelteenbelangrijkerolenwordtnietaltijdalsvanzelfsprekendervaren.Ditprocesdoeteenberoepopandereopvoedingshoudingenen–vaardigheden.Oudersvanjongerenontmoetenelkaarnietmeerspontaanophetschoolpleinofhetsportveldomopvoedings-kwestiestekunnenbesprekenenindiebehoeftekaneenCJGvoorzien.

CentrumJeugdenGezin pagina8

4 Inloopfunctie voor informatie en advies

Jongerenenhunouderswetenvaaknietwaarzemetrelatiefeenvoudigevragenenpro-blemenoveropvoedenenopgroeienterechtkunnen.BijernstigeproblematiekkunnenzeterechtbijhetBureauJeugdzorg.CJG’sgaanuitvaneenpreventieveaanpakenbiedenlaagdrempeligeondersteuningindevormvaninformatieenadvies.

4.1 Fysiek inlooppunt Elkegemeenteisverplichttenminsteéénfysiekinlooppuntinterichtenwaaroudersenjongerenterechtkunnenmet‘gewone’vragenenproblemenoveropvoedenenopgroeien.IndepraktijkzullenoudersmakkelijkernaareenCJGtoekomen.Voorjongereniseeninloop-puntnodigdatzichspecifiekopjongerenricht.Dathoeftnietaltijdopgemeentelijkniveautegebeuren;eendergelijkinlooppuntkanookinsamenwerkingmetanderegemeentenwordenvormgegeven.Indatgevalishetwelvanbelangvanuitdedoelgroeptewetenwatdebestelocatieis.Gemeentenhoevengeennieuweprojectenentrajectenoptezettenmaarkunnenaansluitenbijwateralis.DoelvanhetCJGishetbiedenvanlaagdrempeligehulpaanjonge-renengezinnenbijeenvoudigeopvoed-enopgroeivragen.Hetgebouwmoetdienstbaarzijnaandezedoelstellingmaareenmulti-functioneleaccommodatiemetmeerdereprofessionalsachteréénvoordeurisnietpersénoodzakelijk.Alsgoedesamenwerkingsafsprakenwordengemaaktmethetonderwijs,jongerenwerk,buurthuizenen/ofhetjongerenloket,dankunnendeinloopspreekurenvandezeinstellingenookwordenbeschouwdalsfysiekeinlooppuntenvanhetCentrumvoorJeugdenGezin.

CJG bus in ZaltbommelSamenmethetwelzijnswerkheefthetCJGinZaltbommeleenoudeAmerikaanseschool-busaangeschaft.Debusisingerichtmeteengezelligzitjewaarineenongedwongensfeergesprekkengevoerdkunnenwordenenbeschiktovereencomputermetdenieuwstespellen.MetdezebuszoekthetCJGjongerenenhunoudersindeafzonderlijkekernenop.Regelmatigwordtdeaanhangermethetmobielepanna-veldjeaangekoppeldenelkewoensdagmiddagrijdtdebuurtsportmedewerkermee.AlshetmooiweerisreistdebusafnaareenstrandjeaandeWaal:luifeluit,muziekjeaan,endejongerenkomenalsbijenopdehoningaf.

OmdathetCJGinveelgevalleneennetwerkorganisatieisdieorganisatiesenactiviteitenmetelkaarverbindt,hoefteengemeentezichniettebeperkentotééninlooppunt.Hetinlooppuntvoorjongerenzalindepraktijkvaakbijeenschoolofeenjongerencentrumwordenonderge-brachtenhetinlooppuntvooroudersbijeengezondheidscentrum,bibliotheek,ofbuurt-centrum.DoordezekoppelingmetanderevoorzieningenwordthetCJGalseenneutraleenlaagdrempeligevoorzieningbeschouwd.HetisvangrootbelangdatjongerenenhunoudershetCentrumvanJeugdenGezinzienalseenuitbreidingvanhuneigennetwerk.

Jongerenzijnnauwelijksopdehoogtevaninstantieswaarzijterechtkunnenvoorinformatieenhulp.Lieverraadplegenzevrienden,familie,eenvoetbalcoach,mentorofdigitalecoun-selor.Ookjongerenwerkers,jeugdverpleegkundigenofschoolmaatschappelijkwerkerszijnfavoriet.Zijkunnendeeluitmakenvaneennetwerkronddezeleeftijdsgroepenopgroepsni-veaupreventieveprogramma’sopscholenuitvoerenzoalsvoorlichtings-bijeenkomstenrondvoedingenbeweging,omgaanmetgeld,seksualiteitenalcohol-endrugsgebruik.Profes-sionalsmoetenmakkelijkdewegnaarelkaarkunnenvindenalszegeenantwoordwetenopeenopgroeivraag.DitiseenbelangrijkemeerwaardevandenetwerkorganisatieachterhetCentrumvoorJeugdenGezin.

CentrumJeugdenGezin pagina9

Focusgroepen in HeldenIndeLimburgsegemeenteHeldenheefthetCJGfocusgroepengevormdomideeënteverzamelenhoededraagkrachtvangezinnen,familiesenbuurtenkanwordenvergrootzodatminderkinderenuitdebootvallenenterechtkomeninhetzorgcircuit.Defocus-groepenbestaanuitprofessionalsindejeugdzorg,onderwijsmedewerkers,vrijwilligersvansportclubs,oudersenjongeren.Bijdesamenstellingvandezefocusgroepenisrekeninggehoudenmetdeverschillendelevensfasenvankinderenzodatdeleerplichtambtenaarnietbijdekraamverzorgsterineengroepzitmaarwelbijdejongerenwerker,dedocentvanhetvoortgezetonderwijsendecoachvandevoetbalclub.Onderwerpenvangesprekzijnnietalleenprobleemgezinnenenprobleemjongerenmaarooksuccesvollesamenwerkings-verbandendiesomsdoortoevalenpersoonlijkecontactenzijnontstaan.Indefocusgroe-penwordtwordtbekekenwelkeondersteuningineengezinofdaarbuitennodigisomdeveerkrachtvanzowelhetkindalshetgezinteversterken.Hiermeekanwordenvoorkomendateenkindwegenswangedragvandevoetbalclubwordtverwijderdofeengezinsteedsmeerindeproblemenraakt.www.jeugdstation.nl

Voorveel(jonge)jongerenisschooleengebruikelijkeplaatsomhulptevragen.Voorjongerendienietmeerofslechtsgedeeltelijknaarschoolgaan,biedteeninlooppuntdatgekoppeldisaaneenjongerencentrumofsportclubuitkomst.Afhankelijkvandelocatiezijndeopenings-tijdenoverdagenof’savonds.Oudershebben,gezienwerkengezinsomstandigheden,vaakbehoefteaaneeninlooppuntdatook’savondsgeopendis.Eeninlooppuntdattegelijkertijdvoorjongerenisingericht,zienzijalsmindergewenst.Eenvoorbeeldvaneengemeentedieook’savondsspreekurenheeftis’s-Hertogenboschwww.cjg-s-hertogenbosch.nl

4.2 Digitaal communiceren Internetbiedtveelmogelijkhedenvoorhetaanbiedenvaninformatieenadviesaanjongeren,ookophetgebiedvanopvoed-enopgroeiinformatie.

Sites voor informatie en (interactieve) hulpverlening:

www.tienermoeders.nlinformatieovertienerzwangerschapenmoederschap

www.sense.infoinformatieoverseksualiteitenseksuelegezondheid

www.jongin.nlactiviteitenenhulpverleningsinstellingenindebuurt

www.jip.orgalgemeneinformatievoorjongeren

www.kindertelefoon.nlchattenmethulpverlenersendeelnameaanforumdiscussies

www.internethulpverlening.nlinternethulpverlenerindebuurt.Dehulpisgratis,anoniemengegevenswordenalleenaanderdenverstrektmettoestemmingvandejongerezelf.

www.gripopjedip.nlinformatieenondersteuningbijpsychischgezondblijven.Vanaf16jaarishetmogelijkdeeltenemenaaneengroepscursusoverdepressieveklachten.Dezewebsiteheeft130.000uniekebezoekersperjaar.

CentrumJeugdenGezin pagina10

www.pratenonline.nlhulpbijernstigedepressieve-enangstklachten.Informatieendeelnameaanhetforumiskosteloosenlaagdrempelig.Vooralmeisjes(83%oftewel1miljoenbezoekers)makenge-bruikvandezesite.Vaakdurvenjongerendestapnaarlivehulpverleningniettezetten.Dedrempelnaardereguliereggzisvaak(te)hoog.Nagemiddelddriechatgesprekkenvoelenzezichnaartevredenheidgeholpen.

www.choiceforyouth.orginformatieoveromgaanmetgeld.Hieropkunnenjongerenanoniemterechtvoorvragenoppsychosociaalgebiedenlaag-drempeligkennismakenmetprofessioneledienstenenhulpverlening.Devolgendestapisinternethulpverlening.

70%vandejongerenzoektregelmatignaarinformatie,waarbijGoogle,WikipediaenYouTubefavorietzijn.Daarnaastmaakt95%vandejongerengebruikvanMSN.EenkwartvandejongerenchatzelfsmeerdantweeuurperkeereneenderdevandejongerenpraathetliefstviaMSNoverpersoonlijkeonderwerpen.

EengoedwerkendCJGzalzichnietbeperkentotloutereenfysiekinlooppunt.VirtueelinformatieenadviesgevenenchatteniseengoedeaanvullingopdepersoonlijkecontactenbinnenhetCJG.OpdeCJG-websitekanbijvoorbeeldinformatieenadvieswordenopgeno-mendiegerichtisopdeactuelesituatievanjongerenindeeigengemeente,aldannietmetlinksnaaranderewebsites.JeugdmonitorsvandeGGD,behoefteonderzoekonderjongereneninformatievanprofessionalszijnhiervooralsbrontegebruiken.Mogelijkhebbenjongerenbehoefteaaneendigitalesocialekaartvandeeigenwijk,ge-meenteen/ofregio.Hiermeekrijgenzeantwoordophunvragenenvindenactiviteiteneninstellingenbijhenindebuurt.Gemeentenkunnenookaanhakenbijdelandelijkesitewww.jongin.nl,waarjongerenzelfderedactievanhunlokaledeeldoen.Hetisnietaltijdnodigomzelfeenvirtueleinformatie-enadviesfunctievooreenCJGoptezetten.Eengemeentekanditookbrederoppakkenensamenmetomliggendekleineregemeentenofmeteennabijgelegencentrumgemeenteeendergelijkefunctieopzettenenexploiteren.Jongerendieeenvraagstellenofchattenkrijgendaninsommigegevallenant-woordvaneenCJG-medewerkeruiteennaburigegemeente.HetiswenselijkombijdeopzetvaneenCJGdeinternetkrachtentebundelen.HetafgelopenjaarisinopdrachtvanJeugdenGezinhet‘OnlineCJG’ontwikkeld.Dezewebsitebevateencontent-(betrouwbareinhoud)encontactgedeelte(toeleidingeninteractie;siteenmodules).LandelijkekennisinstitutenwaaronderhetNederlandsJeugdinstituut,Trimbos,hetVoedingscentrumenRIVMzorgensamenvooreenbetrouwbareinhoud.OnlineCJGisgetestineenpilot;deeersteresultatenzijnpositief.Zievoormeerinformatiewww.samenwerkenvoordejeugd.nl

MeteenCJGwebsitewordthetmogelijkmeeractiviteitenintezetten,enzoookeenbrederpubliektebereiken.Hetvaltteoverwegenhetwerkenmetinternetverplichttoetevoe-genaanhetwerkvanjongerenwerkers.Opdezemanierzijnercontactmogelijkhedenvoornagenoegallejongeren.Hetisteverwachtendatdedigitaleuitdagingoptermijnde‘fysiekevraag’inaantalzalovervleugelen.EenCJGdienteroverigensrekeningmeetehoudendateeninternetfunctieveelmenskrachtkost.CJG-medewerkersmoetenbekendzijnmetMSN-jongerentaalenwerkenoptijdendatjongerenchatten,watvoornamelijkindelatenamiddagenavondzalzijn.

4.3 Behoeften en wensen van jongerenDiversegemeentenhebbenonderzoekgedaannaardewensenenbehoeftenonderjongerentenaanzienvaneenCJG.Hieruitkomeneenaantalonderwerpennaarvorendiebelangrijkzijnomrekeningmeetehoudenbijdeopzetvaneenfysiekinlooppuntvoorjongeren:

CentrumJeugdenGezin pagina11

Pleingesprekken in VeenendaalInVeenendaalzijnvoorafgaandaandestartvanhetCJGpleingesprekkenmetjongerengevoerdopschool,bijhangplekkenenbijbuurthuizen.Daaruitkwamentweeopvallendeuitsprakennaarvoren:JongerenwillendathetCJGinformatiegeeftoverwerk,bijbaantjes,zelfstandigwonen,relatietussenenmetouders,enz.HetCJGmoetgaansamenwerkenenhuisvestingzoekenbijpartnersalsdeANWB,VVV,bibliotheekenAlbertHeijn.

Deuitspraakomtegaansamenwerkenmetgenoemdepartnersheeftuiteindelijkdelocatienietbepaald,maarwelsterkbeïnvloed.VeenendaalisvanplanhetCJGtegaanhuisvestenineenoudefabriekshal,waarondermeereenklimmuurenbedrijfjesindegame-industriezijngevestigd.

• EenCJG-locatievoorjongerenmoeteruitzienalseenhuiskamerofeenjongerencentrum,metleukekleureneneengezelligeaankleding,hetliefstdoorjongerenzelfingericht.Meestvoordehandliggendiseenruimteineenschool,jongerencentrum,bibliotheekofanderelocatiewaarjongerenvaakkomen.

• DetoegankelijkheidenbereikbaarheidwordtvergrootalseenCJGgekoppeldisaaneennatuurlijkeontmoetingsplekzoalsdeschool,hetjongerencentrumofhetbuurthuis.AlsgekozenwordtvooreenspecialeCJGlocatievoorjongeren,isaanteradendezenietalleenvoorhulpenadviesinterichtenmaarookeenhuiskamerofeenjongerenontmoetings-ruimteinterichten.

• Anonimiteitisbelangrijk.Jongerenwillennietineenwachtkamergezienwordenenzewil-lenvragenkunnenstellenzonderdathunoudersofanderebekendendatweten.Zewillenopgeenenkelemanieropvallenengeassocieerdwordenmetproblemen.

• Jongerenwillennietdatereendossierwordtaangelegdzonderdatzijdaarexpliciettoe-stemmingvoorhebbengegeven.

• SamenwerkingtussenhulpverlenersvaneenCJGonderlingoftussenverschillendeinstan-ties(bijdoorverwijzing)roeptwelvragenopmaarwordtnietalseenprobleemervaren.Jongerenziensamenwerkingalseenvoordeelwantdanhoevenzenietsteedszeopnieuwhunverhaaltevertellen.

• JongerenwillendatCJG-medewerkershenserieusnemenenzichkunnenverplaatseninhunsituatie.JongeCJG-medewerkershebbenindatopzichteenvoorsprong,meestaliserdaneerdersprakevaneen‘klik’.

• Jongerenvindenhetbelangrijkdateenprofessionalnietalleendeskundigenbetrouwbaaris,maarhenookaardigbejegent,privacyhooginhetvaandelheeftstaanennietperdefini-tieallesindossierswilvastleggenzodatzederegiekwijtraken.Hunvragenmoetenzoveelmogelijkdirectbeantwoordworden,zonderdoorteverwijzennaareenandereinstantieofadres.Datvraagtveeldeskundigheidvandemedewerkers.

Poken in Noord-BrabantInNoord-Brabantgaateenexperimentvanstartwaarbijjongerenhuneigenjeugdzorg-dossierbeherenmetbehulpvaneenpoken,eenusb-stickindevormvaneensleutelhan-gerwaarmeezeinformatiekunnenuitwisselen.Jongerendragenmethetapparaatjehundigitalegegevensoveraanprofessionalsdieookeenpokenhebben.Accounthouderswisselenhungegevensuitdoorhunpokenstegenelkaaraantehouden.Eeneigendossierversterktdepositievanjongerenenhulpverlenershebbensnellerhuninformatiebijelkaar.Ditinitiatiefsluitaanbijdeleefwereldvanjongeren.Tochmoeternogveeluitgezochtwor-den:welkeonderdelenvanhetdossierlenenzichhiervoorenhoezithetmetdeprivacy?Depokenmoetookzodanigbeveiligdzijndatdeinformatieuiteendossiernietzomaaruitgewisseldkanwordenmetiedereendieeenpokenheeft.DeBrabantsegedeputeerdeheefttoegezegddeinvoeringvandepokenprovinciebreedtezullensteunen.

CentrumJeugdenGezin pagina12

• Jongerenwillenhunverhaalkwijtzonderdatereenbelerendantwoordopvolgtofcon-sequentiesaanwordenverbonden.Zewillennietwordenbenaderdalseen‘hulpvrager’of‘probleemgeval’.

• MeidenwillenmeestalhetliefsttewoordwordengestaandooreenvrouwelijkeCJG-mede-werker.

• Jongerenhebbenoverhetalgemeengeenzinommeerderemalenhunvraagtestellenofprobleemtevertellen.Zewillendaaromhetliefstmetsteedsdezelfdemedewerkertemakenhebben.

• Voorjongerenishetbelangrijkdatzezichdirectgeholpenvoelen.Snelheidvanhandelen(geenwachttijden,geenherhaalafspraken)bijrelatiefeenvoudigevragenenproblemenisvoorheneenminimumeis.

• Jongerenwillennietalseenprobleemgevalgezienworden.EenCJGmoetdanookgeen‘zwaar’stigmahebben.EenjongereinZwolleverwoorddeditalsvolgt:“Alsjemetkleinevragenterechtkunt,gajesnellernaarzo’ncentrumtoe.Danwordthetmakkelijkeromook‘grotevragen’testellen.”

JIMMY’s in Putten, Ermelo en HarderwijkIndegemeentenPutten,ErmeloenHarderwijkgaanJongerenInformatieMedewerkers(JIMMY’s)naarplekkenwaarjongerentochalkomen,zoalsschool,bibliotheek,jongeren-centrum,GGDenschoolmaatschappelijkwerk.Hetideeerachterisdedienstverleningaanjongereneengezichttegeven.JIMMY’swordengetraindomtefungerenalsambassadeursvoorjongeren.HetisdebedoelingdatjongerenvertrouwdmetzerakenenwetendatzenaareenJIMMYtoekun-nenstappenvoorallerleivragen.EenJIMMYiseigenlijkeenmobielebalie,eenspilinhetzorgnetwerkrondomeenjongere,kennervandesocialekaartenverwijstalsdatnodigisooknaardefysiekelocatievanhetCJG.

4.4 Behoeften en wensen van oudersDeopvoed-enopgroeipraktijkbiedtlichtpedagogischehulpverleningindevormvanpeda-gogischespreekurenophetfysiekeinlooppunt.Ookbegeleidingthuis,virtuelehulpverleningenonderlingehulpkunnentotdemogelijkhedenbehoren.

DiversegemeentenhebbenonderzoekgedaannaardewensenenbehoeftenonderoudersvanjongerentenaanzienvaneenCJG.Hieruitkomendevolgendeaandachtspuntennaarvoren.• Oudershebbenbehoefteaanhulpbijpraktischeopvoedingsvragenen-problemenophet

gebiedvanseksualiteit,alcohol-endruggebruik,depressiviteit,overgewichtetc.Zewillenhierbijopeenzodanigemanierondersteundwordendathunzelfvertrouwenversterktwordt.Deadviezenmoetenbegrijpelijkentoepasbaarzijn.Tegelijkertijdwillenouderszichvrijvoelenzelftebepalenhoezehunkindopvoeden.

• CJG’sdienenhunactiviteitenaftestemmenopdelokalebehoefte.OudersinDenBoschhaddenbehoefteaangezinsgesprekkenendeopvoedwinkelspeeldehieropindoorhulp-verlenersintezettenalseensoortintermediairtussenpubersenouders.

• Alshetomeenvoudigeopvoedingsvragengaat,horenoudersgraagvanandereouderswathunervaringenzijn.Alleenbijernstigeproblematiekiseengesprekmethulpverlenersgewenst.Chattenisdaaromeengoededienstverleningsvariant.HiermeeisalveelervaringopgedaandusCJG’shoevennietopnieuwhetwieluittevinden.CJG’skunnenzelfseendirectelinkophunsiteplaatsennaarbijvoorbeeldwww.ouders.nl,degrootsteouder-communityvanNederlandmetmaandelijkszo’n300.000uniekebezoekers.Opdezesitekunnenoudersnietalleenchattenmaarookeenconsultaanvragenenperonderwerpinformatieopzoeken.

• Voordevirtuelefunctievandeopvoed-enopgroeipraktijkiseeninteractievesiteonontbeerlijk.Ouderskunnenhieropvragenstellendieopmaatbeantwoordworden.Zoalseerdergesteld,ishetraadzaamhiervoorsamenwerkingtezoekenmetandere(deel)gemeentenofaantesluitenbijlandelijkesites.

• OuderswilleneenCJGdatgoedbereikbaarentoegankelijkis.Zowelwatbetreftopenbaarvervoerenvoldoende(gratis)parkeergelegenheidalsdeschaalgroottevanhetgebouw.

CentrumJeugdenGezin pagina13

• Oudersgevendevoorkeuraaneenfysiekinlooppunt.Daarbijgaanzelievernietnaareenjongerenlocatie.Jongerenmoetenhuneigenlocatieoftenminstehuneigeningangheb-ben.

• Oudersstellenkwaliteitbijdebeantwoordingvanvragenenbegeleidingvoorop.Spreek-uurhoudersmoetendeskundigzijnophetgebiedvanpuberteitsontwikkelingenoogheb-benvoorkwestieszoalsopstandigheid,vrijheidsdrang,vriendenkeuze,seksualiteit,gebruikvanalcoholendrugs.Hulpbijdelaatstestapnaarvolwassenheidenversterkingen/ofherstelvandezelfredzaamheidvanhetgezinstaatcentraal.

• Hetisraadzaamombinnendeopgroei-enopvoedpraktijkmethodiekenintezettendieevidence-basedzijn,zoalsTripleP.Zieookdehandreiking‘Opvoedondersteuning’www.samenwerkenvoordejeugd.nl.BijCJG‘Aandeslag’.Opdewebsitewww.nji.nl/eCache/DEF/1/07/088.htmlzijnalleevidence-basedmethodentevinden.Ookishetmogelijkopbasisvandeexpertisevanervarenopvoedingsondersteunerspractice-basedevidenceoptebouwen.

• Oudersstelleneenprofessioneleomgevingopprijs.• Demeesteoudersgevenbijeenmeeruitgebreidevraagomhulpenadviesdevoorkeuraan

eengesprekmeteenCJG-medewerkerbovencontactviainternet.• Oudershebbenoverhetalgemeengeenbezwaartegendossiervorming,maargaanwel

uitvanprivacybescherming.Informatiemagnietzonderhuntoestemmingwordendoor-gespeeldaananderen.

• Oudersstellendoorverwijzingnaaranderehulpverlenersen/oforganisatiesveelalnietopprijs.

CentrumJeugdenGezin pagina14

5 Onderwijs als belangrijke samenwerkingspartner

Wanneerkinderennaardebasisschoolgaan,hebbenleerkrachtenenouderscontactmetelkaarbijhethalenenbrengenvandekinderen,tijdenshuisbezoekenenviathema-enrap-portbesprekingen.Alsjongerennaarhetvoortgezetonderwijsgaan,verandertderolenbe-trokkenheidvandeouders.Contactentussenoudersenschoolzijnmindervanzelfsprekend;erisvaakalleenmaarcontactalserietsmisgaat.Partnerschaptussenoudersenschoolisnieteenvoudig,wantveeljongerenwillennietdatouderszichmethunlevenbuitenhetgezinbe-moeien.Tochbetrekthetvoortgezetonderwijsintoenemendemateoudersbijdebegeleidingvanhunkinderen.Ervaringleertdateenduidigheidvande(opvoedings)aanpakopschoolenthuisbelangrijkisvoorde(onderwijs)prestatiesvanjongeren.

ScholenzijnbelangrijkepartnersvanCJG’s.Alsgevolgvandeleerplichtendekwalifica-tieplichtkunnennagenoegallejongerentot18jaarviahetonderwijsbereiktworden.Ookdaarnaishetvaakmogelijkcontactmetjongerenteonderhouden,bijvoorbeeldviaROC’s.Scholenhebbenondermeerdetaakonderwijsgerelateerdeproblemenvanjongereninbeeldtebrengenenaantepakken.Wanneerhetonderwijsoverstijgendeproblematiekbetreft,ver-vultdeschooleensignaleringsfunctie.Eenvoudigeproblemenwordenmeestaldoordecanen,mentoren,leerlingcoördinatorenencounselorszelfopgepakt.Wanneerspecifiekehulpnodigisverwijzenonderwijsprofessionalsjongerenvaakdoornaareenmaatschappelijkwerker,jeugdverpleegkundigeofjeugdarts.Meestalzijndezehulpverlenerseenaantaluren/dagenperweekopschoolwerkzaam.Inzo’ngevalkandebenodigdehulpsnelwordeningezet.

5.1 JeugdgezondheidszorgDejeugdgezondheidszorg(JGZ)zietjongereninhettweedejaarvanhetvoortgezeton-derwijs.Tijdensditstandaardcontactmomentwordtondermeeraandachtbesteedaandegroei,mogelijkehoudingsafwijkingen,puberteitsontwikkeling,psychosocialeencognitieveontwikkelingenschoolverzuim.Jongerendiespeciaalvoortgezetonderwijsvolgenhebbeneencontactmomentbijdeaanmelding/toelatingenvervolgensdriejaarlijks.DeJGZvoldoethiermeeaandeuitvoeringvanhetuniformedeelvanhetbasispakketJGZ.GemeentengevenzelfvormaanhetmaatwerkdeelvanhetbasistakenpakketJGZ.Inhoudenomvanghiervankunnenpergemeenteverschillen,afhankelijkvandespecifiekebehoeftenvanindividuelejongeren,groepenjongerenineengemeenteenbeschikbaaraanbod.MeerinformatieoverdejeugdgezondheidszorgisopgenomenindehandreikingIntegraleJeugdgezondheidszorg0-19jaar.www.vng.nl.

Voorbeeldenvanmaatwerkdiepassenindeopvoed-enopgroeipraktijkendaarmeeeenbijdragekunnenleverenaanhetbereikenenondersteunenvanjongerenzijn:• invoeringvaneenextracontactmomentalsjongeren15-16jaarzijn;• trainingenenvoorlichtingsbijeenkomstenoverdiverseonderwerpen,zoalssocialevaardig-

heidstrainingen;• sportmogelijkheden(ookvoorjongerenmetgedragsproblemenenalscriminaliteitspreven-

tie)enbeweegstimuleringsprojecten;• cursussenenvoorlichtingsbijeenkomstenvoorouders;• ziekteverzuimprojecten.

Ziekteverzuim Als Signaal (ZAS)Zowelschoolalsdeleerplichtambtenaarlukthetnietaltijdeenduidelijkbeeldtekrijgenvandeachtergrondenvaneenziekmelding.BijhetprojectZiekteverzuimAlsSignaal(ZAS)isdejeugdartsvandeschoolextrabeschikbaarombijzorgwekkendziekteverzuimdoortevragennaardeachterliggendeproblematiek.Dejeugdartstreedtdaarbijopals‘bedrijfsarts’voordeleerlingenwerktnauwsamenmetdementor,leerlingbegeleider,leerplichtambtenaarenhetZorg-enAdviesteam(ZAT)vandeschool.Deleerlingwordt,eventueelsamenmetdeoudersofverzorgers,opgeroepenvooreengesprek.Gezamenlijkwordendeachtergrondenvanhetprobleeminkaartgebracht,waarnaadviseringenzonodigverwijzingvolgt.www.rijv.nl.

CentrumJeugdenGezin pagina15

5.2 Schoolmaatschappelijk werkHetonderwijswordtintoenemendemategeconfronteerdmetgedrags-enontwikkelings-problemenbijleerlingenenopvoedingsproblemenindegezinssituatie.Deaanpakvandezeproblemenligtsomsbuitendetaakstellingvanhetonderwijs.Hetschoolmaatschappelijkwerk(SMW)vervulteenbrugfunctietussenleerling,ouders,schoolenhulpverleningsinstellingen.Bijhetanalyserenvandeproblemenkijktdeschoolmaatschap-pelijkwerkerzowelnaarhetkindalsnaardeoudersendeschoolenhoedieelkaarbeïnvloeden.Ingesprekkenmetleerlingen,leerkrachtenenouderswordthulpgebodenbijhetoplossenvanproblemenopschoolofthuis.Alsditnietvoldoendeisvindtverwijzingnaargespecialiseerdehulpplaats.OokbiedthetSMWtrainingenaanophetgebiedvansocialevaardigheden,weer-baarheidenomgaanmetpestgedrag.Meestalwordendeleerlingendoordeschoolaangemeldbijdeschoolmaatschappelijkwerker.Leerlingenkunnenookzichzelfaanmeldenofzichlatenaanmeldendoorhunouders.NietiedereschoolneemteenvolledigpakketaandienstenbijhetSMWaf.SommigescholenbiedenalleendemogelijkheidvanconsultatieenadviesenbiedengeenSMW-spreekurenofgesprekkenmetleerlingenenhunouders.

Hetschoolmaatschappelijkwerkissamenmetschool,jeugdzorgenleerplichtverantwoordelijkvoordezorgaanjongeren.Watbetreftdeuitvoeringvanhaarwerkheeftzeeeneigenspeci-fiekeverantwoordelijkheiddienaderuitgewerktisindeBeroepscodevoordemaatschappelijkwerkervandeNederlandseVerenigingvanMaatschappelijkWerkers(NVMW).Dezeberoeps-verenigingonderscheidtdaarbijdrietaakgebiedenwaaronderschoolondersteuning,hulpverle-ningaanoudersenkinderenentoeleidingnaarspecialeengeïndiceerdezorg.Takendiehieruitvoortvloeienzijnaanvullendopdeondersteuningenzorgdiescholenzelfkunnenbieden.

5.3 Zorg- en adviesteamsAlsSMWonvoldoendeiswordthetZorg-enAdviesteam(ZAT)ingeschakeld.Binnenditstruc-turelesamenwerkingsverbandkunnenprofessionalsuithetonderwijsoverleggenmetexternedisciplines.AanZAT’sinhetvoortgezetonderwijsnemeniniedergevalleerplicht,SMW,BureauJeugdzorgenpolitiedeel(ziehiervoor:Zorginenomdeschool,indeAMvBvanhetwetsvoor-stel‘CentravoorJeugdenGezinenregierolgemeentenindejeugdketen’).AanZAT’sinhetmbozijnookRMCenGGZalsvastepartnerstoegevoegd.VanuithetZATwordtookgeschakeldmetandereexternedisciplineszoalsschuldhulpverlening,woningcorporatiesetc.

Straatcoaches in NijmegenNijmegenzoektnaareenlinktussenjongerenenCJG-voorzieningen.Jongerenkomenwaar-schijnlijknietnaareenCJGtoeendaarominvesteertdegemeenteinZAT’sopscholenenindereboundvoorziening(tijdelijkeopvangvoorleerlingenmetgedragsproblemenvoorwiedezorgvandeschoolnietlangertoereikendis).Daarmeeblijvenvertrouwdecontactenbestaandiejongerenhebbenmetjongerenwerkers,coachesendocenten.Speciaalvoordedoelgroep12tot23-jarigenvormenstraatcoacheseenverbindingtussendescholen,destraatenhetCJG.Erwordteenstructuurontwikkeldwaarbijstraatcoachesencasemanagersdespilvormeninhetzorgnetwerk.Inseptember2009iseenpilotopscholengestartomdeverbindingtussenstraatenschoolterealiseren.

5.4 Regionale samenwerkingVanwegedeschaalgroottevanhetonderwijsligtregionalesamenwerkingtussengemeentenvoordehand.AlsgemeentenbinneneenRMC-regiohunregierolgezamenlijkvervullenkunnenzevoldoendecapaciteitenbestuurskrachtgenererenenhetwerkenvoorv(s)o-enmbo-scho-lenaanmerkelijkeenvoudigermaken.Hetkabinetvindthetvangrootbelangdatgemeenteninregionaalverbandsluitendeafsprakenmakenmethetv(s)oenmbooverdezorgvoorjongeren.DelokaleofregionaleEducatieveAgendakanbenutwordenbijhetinvullenvandesamen-werkingtussenonderwijsenCJG.AfsprakenkunnendesnoodsverplichtendwordenopgelegdvanuithetCollegevanB&Wvangemeenten(www.delokaleeducatieveagenda.nl).

CentrumJeugdenGezin pagina16

Duidelijkeafsprakenzijnooknodigomtebepalenwelkegemeentewanneeraanzetis.InhetwetsvoorstelCJGiseenaanwijzingsbevoegdheidvoordeburgemeesteropgenomendiezorginstellingenkandwingendecoördinatievandezorgvooreenjongereopzichtenemen.DeburgemeesterkandezeaanwijzinggevenaandeJGZ,hetmaatschappelijkwerkofBureauJeugdzorg.Eengemeenteisookverantwoordelijkvoordeleerplicht-enRMC-functiemaarheeftopditterreingeenaanwijzingsbevoegdheid.ToezichtophetnakomenvandeafsprakengaatvallenonderdeinspectiesdiesamenwerkeninhetkadervanIntegraalToezichtJeugdzaken.

5.5 VervolgopleidingenGemeentenkunnentijdensvervolgopleidingen(vmboenmbo)eenbelangrijkebijdrageleve-renindevormvanstageplaatsen.Doorscholenenbedrijvenbinnendegemeentebijelkaartebrengenophetgebiedvandetailhandel,(thuis)zorg,beheervansportaccomodatieshoudenjongerenvoelingmethuneigenbuurtengemeente.Zekunnenhuntalentenensocialevaardighedenontwikkelenenbetekenisvolleverbandenmetanderejongerenenvolwassenenaangaan.Zekrijgenverantwoordelijkheidenwordengekendengewaardeerd.Stageplaatsenkunnenookeenpreventievewerkinghebben.Naarmatedesocialestructuurvandebuurtsterkeris,ontstaatmeersocialecontroleencorrectie.Daardoorzullenjongerenmindersnelontsporen.RaadpleegvoormeerinformatiedeVNG-uitgaveDeverbindingvanCJGmetonderwijs,tedownloadenopwww.vng.nl/cjg.

CentrumJeugdenGezin pagina17

6 Sluitende aanpak

Zorgcoördinatieisnodigomjongerenenhunouderszogoedmogelijktekunnenhelpen.CJG’sonderhoudencontactmethulpverlenersbinnenhetonderwijsenhetjongerenwerkenstemmendehulpzogoedmogelijkopelkaaraf.Belangrijkepartnersdaarbuitenzijnhetjongerenloketenhetveiligheidshuis.CJG’smoetenerwelvoorwakeneenaparteschakelindehulpverleningsketentewordenenvoorkomendatdubbeloverlegofwerkplaatsvindt.Leerlin-genvanv(s)o-enmbo-scholenzijnvaakafkomstiguitmeerderegemeentes.Omtevoorko-mendatCJG’suitmeerderegemeentesdeelnemenaanZAT-vergaderingenishetwenselijkinregionaalverbandafsprakentemakenoverdeinzetvanCJG-medewerkers.

6.1 De relatie met het jongerenwerk Hetjongerenwerkvervultvanoudshereenspecialerolinderelatiejongere,buurtenwelzijn.Hundoelstellingwordtomschrevenals:Jongerenondersteuneninhunontwikkelingsprocesnaarvolwassenheid,alsonderdeelvanhunsocialeomgeving,zodathunpositiedirectofoptermijnverbetert.Dejongere,zijnsituatie,kansen,mogelijkhedenenknelpuntenvormenhierbijhetuitgangspunt.HetjongerenwerkzelfpleitvooreenstevigerolvanhetjongerenwerkindetotstandkomingentaakuitoefeningvandeCJG’s.Argumentendiegenoemdworden,zijn:• hetjongerenwerkheeftalcontactmetenbekendheidonderdedoelgroep;• hetjongerenwerkbeschiktoverspecifiekekennisvandeleefwereldenbelevingswereldvan

dedoelgroep;• hetjongerenwerkheeftinzichtindevragenenknelpuntenwaarjongerentegenaanlopen

inhunprocesnaarvolwassenworden;• dejongerenwerkerswordendoorhetsamenwerkenmetjongerenalgeconfronteerdmet

vragenophetgebiedvaninformatie,adviesenondersteuning.

Veelgemeentenhebbeninhetverledenjongerenwerkingezetomoverlasttegentegaan.Vanuitdenatuurlijkefunctievanhetjongerenwerkishetlogischvooralintezettenopeenoutreachende,informerendeenondersteunendefunctie.Inveeljongerencentraorganiserenprofessionalsenjongerensamenactiviteitenenmakenbelangrijkethema’sbespreekbaar.EengoedvoorbeeldisZwolle,waarJongerencentrumRezetinsamenwerkingmetTactusVersla-vingszorgeeninformatieavondvooroudersorganiseerdeoveralcoholgebruik.(www.minderdrankmeerscoren.nl/news/6/details/item_20/).

6.2 JongerenloketInsommigegemeenteniseenJongerenloketopgerichtmetalsbelangrijkstedoelgroep:voortijdigeschoolverlatersenwerklozejongerentot23jaar.Debelangrijkstedoelstellingisjongerenzonderwerkofstartkwalificatie(diplomambo-2opleiding)zoveelmogelijkterugnaarschooltelatengaanofaaneenleerbaantehelpen.BinnenhetJongerenloketwerkenverschillendeinstellingenvanuiteenintegraleaanpakenééngezamenlijkevisiemetelkaarsamen.VaakzijndatROC’s,UWVwerkbedrijven,afdelingenonderwijsensocialezakenvangemeenten,socialediensten,RMC’s,leerplichtambtenarenenwerkgevers(loketten).InsommigegemeentenishetJongerenloketsamenmetallebetrokkeninstellingenopéénlocatiegehuisvest.Ooknaarbuitentoepresenterenzijzichalséénorganisatie.InanderegemeentenishetJongerenloketvirtueelaanwezig.DegemeentenDordrecht,ArnhemenGroningenhebbeneengeslaagdJongerenloket.HetJongerenloketRoute23inDordrechtisvanwegehaarsuccesuitgebreidnaarAlblasserdam,Hendrik-Ido-Ambacht,SliedrechtenZwijndrecht.Debelangrijkstesuccesfactorisdegezamenlijkevisieopjongeren,deresultaat-gerichteinstellingvandemedewerkersendekortecommunicatielijnen.

CentrumJeugdenGezin pagina18

6.3 VeiligheidshuisHetveiligheidshuisiseensamenwerkingsverbanddatzichrichtophetterugdringenvanover-lastencriminaliteit.Deketenpartnerskunnenzijn:gemeenten,politie,OpenbaarMinisterie,RaadvoordeKinderbescherming,reclasseringsorganisatiesenwelzijnsorganisaties.EenVeiligheidshuisiseenplekwaarverscheideneorganisatiessamenwerken,diezichbezig-houdenmetopsporing,vervolging,berechtingenhulpverlening.Organisatieswerkensamenaaneenpersoonsgebondenen/ofgebiedsgebondenaanpakvancriminaliteitomjongeren,veelplegers,verslaafdenenanderendievanhetrechtepadafdwalentotdeordeteroepen.Veiligheidshuizenzijneenmiddeltegencriminaliteit,overlastenhuiselijkgeweld.Deaanpakiseffectiefgeblekenenkrijgtinsteedsmeergemeentennavolging.Behalveeenduidelijkeafstemmingindestrafrechtsketen,betekentditdaterintoenemendemateeenverbindingwordtgelegdmetpreventie,nazorgendezorgtrajecten,metnameindegeestelijkege-zondheidszorg.DaarnaastbiedendeVeiligheidshuizendemogelijkheidomintespelenopspecifiekelokaleproblemen.

EenkleinpercentagevanallejongerenbehoorttotdedoelgroepvandeVeiligheidshuizen.EendeelvandezejongereniswaarschijnlijkalbekendbijeenZATofCJG.Omtevoorkomendateenjongereinmeerdereteamswordtbesproken,ishetnoodzakelijkdathetVeiligheids-huishierovercontactopneemt.DeVerwijsindexRisicojongerenkaneengoedinstrumentzijnomditteonderzoeken.AanteradenisdatdeorganisatiediemetzowelhetVeiligheidshuisalsZATenCJGcontactheeft,deverbindendeschakelvormt.DitkanhetBureauJeugdzorg,gemeente(bijvoorbeeldleerplicht)ofhetRMC(deRegionaleMeldenCoördinatiefunctievoortijdigschoolverlaten)zijn.Hetisdusvangrootbelangdatinstellingenelkaaroplokaalenregionaalniveauopzoeken.

6.4 Ouder dan 18 jaarJongerendieuitde(gedwongen)geïndiceerdejeugdzorgkomenenwaarbijditaanbodstoptop18-jarigeleeftijdzijnextrakwetsbaar.Ditgeldtookvoorjongerenmeteenlichtverstande-lijkebeperkingofpsychischeproblematiek.WeliswaarisdeAWBZ-zorgnietaandemeerder-jarigheidsgrensgebonden,maarvaakishunbeperkingtelichtomnoglangerinaanmerkingtekomenvoordezezorg.Somsvertonendezejongerenookzorgmijdendgedrag.

Recentonderzoekbevestigtdatdeleeftijdsgrensvandejeugdzorgleidttotaandachtspuntenindehulpverleningaaneengroepkwetsbarejongeren.Hetgaatvooralomjongerendieinhunontwikkelingnognietinstaatzijnzelfstandigtefunctioneren,hoewelzijvolgensdewetmeerderjarigzijn.Doordeafwezigheidvaneensociaalnetwerkeneenondersteunendethuis-situatieontbreekthetdezejongerenaansteunenaansturingopwegnaarzelfstandigheid.Hetgaatmeestalomjongerenuitderesidentiëlejeugdzorg,eenpleeggezinofjongerendiemetspecifiekeproblematiekkampenzoalspsychiatrischeproblemen.Ookzwerfjongerenofjongerenmeteenlichtverstandelijkebeperkingbehorentotdezedoelgroep.Dezeuiterstkwetsbaregroepverdwijntvaakuithetbeeldbijdezorg.Eendeelvandezejongerenredthetnietenkomtlatervaakmetzwaardereproblematiekofalszwerfjongereweerterug.Hetrapport(Jeugd)zorghoudtnietopbij18jaarvanhetVerweij-JonkerInstituutbiedtmo-gelijkeoplossingsrichtingenenaanbevelingenaangemeenten:• zorgervoordathethelebasispakketvoorjongerenbinnenhandbereikis,dusookvoldoen-

despecifiekaanbod(zelfstandigheidscursussen,begeleidwonen)voor18-23jarigen;• steleenpersoonlijkecoachaandievoordejongeredesamenhangensamenwerkingtussen

wonen,strafrecht,onderwijsenarbeidcoördineertenstimuleert;• betrekonderwijsinstellingenbijdebegeleidingvande18+jongerenaaronderwijsen

arbeid;• behoudalsgemeentedebestuurlijkeverantwoordelijkheidenregie(éénloket,éénindica-

tieenéénintersectoraalhulpaanbod).• Contactmetmbo/hbo/universiteit(studentpsychologen,studie-adviseursetc).

KijkvoorhetrealiserenvaneensluitendeaanpaktussenCJG,ZAT,Passendonderwijs,jonge-renwerkenandereprojectenopwww.samenwerkenvoordejeugd.nl(telefonischehelpdesk:070-3407878).DekomendetijdzaldezewebsiteextraaandachtbestedenaanCJGinitiatie-venvoor18–23jarigen.

7 Stappenplan

Ditstappenplanhelptgemeenteneenaanbodteontwikkelenvoorjongerenenhunouders.Hetisgeenspoorboekjedatautomatischnaardegewensteuitkomstleidt.MaarhetgeeftwelaanwelkestappeneengemeentekanzettenindevormgevingvaneenCentrumvoorJeugdenGezinmetvoldoendeaandachtvoordeleeftijdsgroep12-23.

1 Brengdedemografischegegevensoverjongerenendegezinnenwaaruitzekomenpergemeente,hetliefstperwijk,inkaart(leeftijdsopbouw,etnischeachtergrond,jongerenmeteenbeperking,onderwijsdeelname,werk,werkloosheid,tieneroudersetc.).

2 Brenginbeeldwatdeprestatiesvandegroep12–23zijninuwgemeente/regio(on-derwijs,gezondheid,arbeidsparticipatie,sportdeelname,etc.).MaakhiervoorgebruikvandeGGD-gezondheidsmonitor,veiligheidsmonitor,leerplichtcijfersencijfersoverwerkloosheid.GemeentelijkecijferszijnooklandelijkbeschikbaarviaKindereninTel(Verwey-Jonkerinstituut,www.kinderenintel.nl)endeLandelijkeJeugdmonitor.Som-migeprovincies,zoalsZeeland,hebbeneeneigenjeugdmonitor.

3 Inventariseerhetaanbodvanvoorzieningenenactiviteitenvoorzoweljongerenalshunouders.Denkookaansportclubs,trapveldjes,cliëntgroepen,ouderraden.Ganawelkeprestaties(bereik,resultatenendoelmatigheid)ennetwerken(sluitendezorgstructuur,12+buurtnetwerken,ZAT-teams)erzijnenhoedeaansluitingvanlokaaljeugdbeleidmetgeïndiceerdejeugdzorgisgeregeld.Gaditnavoorzowelhetvoortrajectenvoorwatbetreftdenazorgvoor18+,onderwijsenandererelevantebeleidssectoren(woningbouw,schuldhulpverlening,verslavingszorg,VG-sector,GGZetc.).

4 Raadpleegcliënttevredenheidsonderzoekenvanparticiperendeinstellingenenonder-zoekwatdewensenenbehoeftenzijnvanjongerenenhunouderstenaanzienvanhetCJG.Zorgervoordatjongerenhierbijactiefwordenbetrokken.

5 OntwikkelsamenmetanderegemeentenbinnenderegioeenvisieopdefunctiesvanhetCJGvoorjongerenenstelvastaanwelkekwaliteitscriteriaeenCJGmoetvoldoen(positiecliënt,bereikbaarheid,partnerschap,ouders,deskundigheidwerkers,evidence-basedwerken).

6 FormuleerdedoelstellingvanhetCJG.Welkresultaatmoetopkorteenlangeretermijnbereiktworden.Steleenaantalzakenvastzoalshetdoel,specifiekedoelgroepen,bereikenwelkepartnersmeedoen.Hoezietdeinhoudelijkeenorganisatorischesamenwerkingmetdezepartnerseruitenwathoudtdesamenwerkingmetvoorzieningenenactiviteitenopwijk-,lokaal-enregionaalniveaueruit.

7 StelmetketenpartnerszoalsdeJGZ,maatschappelijkwerk,onderwijsenjongerenwerkdecontourenvastvanhetCJGvoordedoelgroep12-23jaar.Bespreekmetelkaardeverschillendevormenvanregievoeren.

8 Omschrijfdebelangrijkstedwarsverbandenvoordedoelgroep12-23jaarinhetCJG,metnameaandachtvoordezorgcoördinatie,afstemmingophetBureauJeugdzorg,hetonderwijsenhetVeiligheidshuis.

9 Brengderisicojongereninbeeld.

10 Bepaalwelkeinterventiesgedaankunnenenmoetenwordenvanuithetadagium‘ééngezin,éénplan’,hetleidendprincipevooriedereendiemetgezinnenenjongerenwerkt.Methetwetsvoorstel‘CentravoorJeugdenGezinenderegierolgemeentenindejeugd-keten’datbijdeTweedeKamerligtterbehandeling,zoudengemeentendeplichtkrijgenomtezorgenvoorsluitendeafsprakentussenallebetrokkeninstantiesindejeugdketen.

CentrumJeugdenGezin pagina20

Bijlagen

Bijlage 1Centrum voor Jeugd en Gezin

In2011isinelkegemeenteeenCentrumvoorJeugdenGezin(CJG)aanwezig.HetCJGisvoorjongerenenhunouderseenherkenbaar,laagdrempeligencentraalpuntvooropvoed-enopgroeivragen.Hierwordtadequate,passendeengecoördineerdehulpgeboden.EenCJGiskentstandaard:a eeninlooppuntvoorinformatieenadvies;b eenopvoed-enopgroeipraktijk;c eneensluitendeaanpak.

DoelvaneenCJGiszovroegtijdigmogelijkadvies,hulpenondersteuningtebiedenentevoorkomendatgebruikmoetwordengemaaktvan‘zwaardere’vormenvanhulp.Hetcentrumistevenseencentraalpuntwaarprofessionalsmethunvragenterechtkunnen.

IneenCentrumvoorJeugdenGezinwordenbestaandegemeentelijketakenophetgebiedvanopvoedenenopgroeiengebundeld.HoewelalleCJG’sdezelfdebasistakenhebben,kandeuitwerkingverschillendzijn.Elkegemeenteisindegelegenheid,afhankelijkvandeuniekelokalesituatie,haarCJGandersorganiseren.

HetministerievoorJeugdenGezin,deVNG,hetIPO,MOgroep,ActizenGGDNederlandzijnovereengekomendatelkCentrumvoorJeugdenGezinminimaaleenzogehetenbasismodelhanteert.Ditbasismodelheeftdevolgendefuncties:1 jeugdgezondheidszorg(consultatiebureausenGGD)2 vijfWmo-functies: • informatieenadvies • signalering • toeleidingnaarhulp • licht-pedagogischehulp • coördinatievanzorg3 schakelmetBureaujeugdzorg4 schakelmethetonderwijs

Naasthetbasismodelzijner,afhankelijkvandelokalesituatie,ookanderevoorzieningenenactiviteitendieaanhetCJGgekoppeldkunnenworden.Specifiekvoorjongerenzijndatbij-voorbeeld:leerplichtambtenaren,jongerenwerk,straathoekwerk,opbouwwerk,welzijnswerk,algemeenmaatschappelijkwerk,gehandicaptenzorg,jeugd-GGZ,gemeentelijkedienstwerkeninkomen,schuldhulpverlening,politieenjustitie,hetveiligheidshuis.

HetCJGbiedtvoorallekinderenengezinnenondersteuningenhulpbijhetopvoedenenopgroeien.Belangrijkekernbegrippenzijn‘dichtbijhuis’en‘laagdrempeligheid’.Dehulpenondersteuningbetreftzoweleenvoudigealscomplexevragen.Eindresultaatmoetzijndatvragenvanoudersenjongerennaartevredenheidbeantwoordzijn.

DewettelijkeverantwoordelijkhedentenaanzienvanpreventiefjeugdbeleidstaanindeWetmaatschappelijkeondersteuning(Wmo)endeWetpubliekegezondheid.OokdeWetopdejeugdzorgisrelevantvanwegedeverbindingtussenjeugdbeleidenjeugdzorg.DeregierolvangemeenteninhetkadervandeopzetenuitvoeringvanCJG’siswettelijkvastgelegdindeWetopdejeugdzorg.IndeWetPubliekegezondheidisdedigitaliseringsplichtvoordejeugdge-zondheidszorggeregeld.

CentrumJeugdenGezin pagina22

Bijlage 2Begeleidingscommissie

GemeenteDalfsenJurgenGoejer

GemeenteHaarlemmermeerMaschavandeVen

GemeenteRotterdamHellavandenBergArnoHoogendoorn

MinisterievanOnderwijs,CultuurenWetenschapBasWijnen

MBO-raadMariekeWeemaes

JeugdraadChristeldeLange

VO-raadJessicaTissink

VNGWandavanEsbroek

StichtingAlexanderIvetPieperLeoRutjes

IVARenéClarijsLuudMuller

JeugdenGezinLiesAdmiraalMartineEenshuistraGeadeJongRiaKorevaarSabinaPostma

CentrumJeugdenGezin pagina23

CentrumJeugdenGezin pagina24

www.jeugdengezin.nlJeugd en GezinPostbus 16166, 2500 BD Den Haag

www.invoeringcjg.nl pagina 1