Handreiking CJG-ontwikkeling voor jongeren van 12 tot 23 jaar...Jongeren hebben immers zelf een...
Transcript of Handreiking CJG-ontwikkeling voor jongeren van 12 tot 23 jaar...Jongeren hebben immers zelf een...
Handreiking CJG-ontwikkeling
voor jongeren van 12 tot 23 jaar
www.invoeringcjg.nl pagina 2
Handreiking
Deze handreiking maakt onderdeel uit van de Gereedschapskist Centrum voor Jeugd en Gezin van het ministerie voor Jeugd en Gezin en de VNG. Deze handreiking is te bestellen bij Jeugd en Gezin en te downloaden op de website www.samenwerkenvoordejeugd.nl.
Deze handreiking is tot stand gekomen in opdracht van het ministerie voor Jeugd en Gezin en met hulp van gemeenten en de begeleidingscommissie vanuit IVA en Stichting Alexander.
AuteursLuud Muller, Ivet Pieper, Leo Rutjes, René Clarijs
IVAUniversiteit van Tilburg, gebouw T Warandelaan 2, TilburgPostbus 90153, 5000 LE Tilburg013 466 84 66www.iva.nl
Stichting AlexanderHerenmarkt 93c1013 EC Amsterdam020 6263929www.st-alexander.nl
© IVA, Centrum voor Beleidsonderzoek en Advies, Universiteit van Tilburg.
Handreiking CJG-ontwikkeling voor jongeren van 12 tot 23 jaar
1 Inleiding 3
2 Leefwereld jongeren 42.1 Gezin 42.2 Buitenwereld 42.3 Digitalnatives 5 3 Participatie van jongeren en ouders 63.1 Waaromparticipatie 63.2 Inventarisatie 63.3 Actieveinzet 73.4 Participatievanouders 8
4 Inloopfunctie voor informatie en advies 94.1 Fysiekinlooppunt 94.2 Digitaalcommuniceren 104.3 Behoeftenenwensenvanjongeren 114.4 Behoeftenenwensenvanouders 13
5 Onderwijs als belangrijke samenwerkingspartner 15 5.1 Jeugdgezondheidszorg 155.2 Schoolmaatschappelijkwerk 165.3 Zorgenadviesteams 165.4 Regionaalsamenwerken 165.5 Vervolgopleidingen 17 6 Sluitende aanpak 186.1 Jongerenwerk 186.2 Jongerenloket 186.3 Veiligheidshuis 196.4 Ouderdan18jaar 19
7 Stappenplan 20 Bijlagen 21Bijlage1 CentrumvoorJeugdenGezin 22Bijlage2 Begeleidingscommissie 23
CentrumJeugdenGezin pagina1
CentrumJeugdenGezin pagina2
1 Inleiding
BijdeopzetvanCentravoorJeugdenGezin(CJG)gaatmeestaleerstdeaandachtuitnaar0–12jarigenenhunoudersomdatdezeleeftijdsgroeprelatiefgemakkelijkbereikbaaris.Andersligthetvoorjongerenindeleeftijdscategorie12tot23jaar.Dezegroepwaaiertuitoververschillendetypenonderwijsenzoekthaareigenweg,vaakoverdegemeentegrenzenheen.Deopvoedings-enopgroeiondersteuningkrijgtbovendieneenanderkarakter.Jongerenvanaf12jaarwillenzelfmeebeslissenovervorm,frequentieeninhoudvandebegeleiding.Ookderolvandeoudersvanjongerentussende12en23jaarverandert,aangezienjongerensteedsmeerinspraakwillenenverantwoordelijkheidnemenoververschillendeaspectenvanhuneigenleven(schoolkeuze,vriendenkring,vrijetijdsbesteding,uitgaanstijdstippenetc.).Zoweloudersalsjongerenhebbeneigenvragenophetgebiedvanopvoed-enopgroeionder-steuning.Dezehandreikinggeefteenglobaaloverzichtvanhetaanbodaanjongerenenhunouders,zoalseenCentrumvoorJeugdenGezindatzoukunnenorganiseren.DehandreikingistotstandgekomeninsamenwerkingmeteenaantalgemeentenwaarCentravoorJeugdenGezinzijnopgezet.
IndezehandreikingbesprekenweniethettotaleaanbodvandeCJG’s,maarhetdeeldatgerichtisopopvoedings-enopgroeiondersteuningaan12tot23jarigenenhunouders.MeeralgemeneinformatieoverCJG’svindtuinbijlage1enopwww.samenwerkenvoordejeugd.nlOpdezewebsitetreftuookdeanderehandreikingenuitdegereedschapskistvanhetministe-rievanJeugdenGezinaan.DitmateriaalbiedtondersteuningbijhetopzettenvaneenCJGinuwgemeente.(Zieook:www.vng.nl/cjg)
Jongerenenhunoudersvormeneenbelangrijkedoelgroepalswekijkennaardeomvangenaardvanhunvragenenproblemen.InTilburgbijvoorbeeldhoortdebegeleidingaanoudersenjongeren(regelsenopvoedhoudingvoor12tot16jarigen)totdetop3vandevragenaanhetCentrumvoorJeugdenGezin.Despecifiekebejegeningvandezegroepisdaarbijvangrootbelang.DeCJG’shebbendetaakinsamenspraakmetdejongerenzelf-enookhunouders-toteenvraaggerichtaanbodtekomen.
IndezehandreikinggevenweeenbeknopteschetsvandejongerencultuurenhoeeenCJGkanaansluitenopdewensenenbehoeftenvanjongeren.HethartvandehandreikingwordtgevormddoordehoofdstukkenParticipatie,Inloopfunctie,Onderwijsalssamenwerkings-partnerenSluitendeaanpak.Totbesluittreftueenstappenplanaanwaarmeeuconcreetaandeslagkunt.VerspreiddoordehandreikingheenvindtupraktijkvoorbeeldenvanCJG’suitdiversegemeenten.
VoorbeeldenvanwathetCJGkandoenvoorspecifiekegroepenjongeren(bijvoorbeeldjon-gerenzonderstartkwalificatieen18+-jarigendieuitderesidentiëlejeugdzorgofeenpleeg-gezinkomen)zullenregelmatiggepubliceerdwordenopwww.samenwerkenvoordejeugd.nl.
CentrumJeugdenGezin pagina3
2 Leefwereld Jongeren
Uitverschillende(internationale)onderzoekenkomtnaarvorendatNederlandsejongerenrelatiefgelukkigzijn.Maarookgelukkigejongerenhebbenvragenenproblemen,variërendvanzakgeld,uitgaan,schoolenstage,totpesten,alcohol,drugs,schulden,ensexualiteit.JongerenkunnenhiervoorterechtbijeenCentrumvoorJeugdenGezin.VoordatgekekenwordtnaarderoldieeenCJGvoordezedoelgroepkanvervullen,wordteerstkortingegaanopdeleefwereldvanjongeren.
2.1 GezinSteedsminderjongerengroeienopineentraditioneelgezin.Hetaantalscheidingenisforstoegenomenenprofessionalszienscheidingendegevolgendaarvandanalséénvandebelangrijkeaanleidingenvoordevraagnaaropvoed-enopgroeiondersteuning.Samenge-steldegezinnen,etnischgemengderelatiesenhomoseksueleouderparenzijnvaninvloedopdepersoonlijkeontwikkelingvankinderenenjongerenenopdevraagnaaropvoed-enopgroeiondersteuning.Jongerentussende12en23jaarzijnopzoeknaarhunmogelijkhe-denenontwikkelenzichinsneltempobinneneensteedsveranderendemaatschappij,waarinvoortdurendkeuzesgemaaktkunnenenmoetenworden.Jongerenzoekenhungrenzenopensommigenvertonenhierbijrisicovolgedragindevormvanhoogalcoholgebruik,rokenendrugsgebruik.UitdeGGDjeugdmonitorblijktookdatjongereninhetvoortgezetonderwijsdiversevragenhebbenoppsychosociaalgebied.Hetisvangrootbelangdatjongereneenplekhebbenwaarzegemakkelijkkunnenbinnenlopenmetalhuneenvoudige(enmeercomplexe)vragen.
2.2 BuitenwereldDeleefwereldvanjongerenspeeltzichvaakafopverschillendelocaties.School,bijbaantjes,vrijetijdsbestedingenontmoetingsplaatsenmetvriendenliggennietaltijdbinnendebekendeenvertrouwdebuurt,wijk,stadsdeelofgemeentegrenzen.HetbetekentdathetCJGzichopdezeverschillendeontmoetingsplaatsenzalmoetenrichtenenzodichtmogelijkbijdenatuurlijkeleefwereldvandejongeremoetblijven.
Actieve benadering van jongeren in het CJG JONG XL in RotterdamCJG/JONGXLFeijenoordisgevestigdineenpandaandeMaashaven.Tijdenskantoor-urenenopéénwekelijkseavondkunnenjongerenhierterechtvoorinformatieenadvies.Indecentralehalvindenzeeenuitgebreidvacature-enstagebestandeninformatieoveronderwerpenzoalsopleidingenhuisvestingenzwangerschap.Ookisereenoverzichtaanwezigvanactiviteitenophetgebiedvangezondheid,sportenvrijetijdsbesteding.VeelinstellingenhoudenbijCJG/JONGXLwekelijkseenspreekuur,waardoorvooralookdegroep16-23jarigeneenvoudigantwoordkrijgtopeendiversiteitaanvragenrondhuisvesting,schulden,stages,werk,scholing,uitkeringenseksualiteit.Volgenshetone-stop-shopprincipewordenjongerendirectgeholpenenindiennodigwordtmeteenhulpgeregeld.Erwordtzominmogelijkdoorverwezen.Voordegroepmoeilijktebereikenjongeren(o.a.zorgmijders)tussende16en-25jaariseeneffectieveoutreachendeaanpakafgesproken.
EenCJGdatondersteuningenhulpbiedtzalveelmoeitemoetendoenomlaagdrempeligtezijnvoorjongeren.Demeestejongerenvoelenzichnietaangetrokkentoteenlocatiewaarookkleinekinderen-ofhunouders-komen.Zezijnerggevoeligvoorreactiesvanleeftijdge-notenenzullendaaromnietgemakkelijkeenhulpverleningsinstellingbinnenstappen.Delo-catievanhetCJGdatzichrichtopjongerenzalmetdezeaspectenrekeningmoetenhouden.HetCJGzalvoorjongerenopverschillendelocatiesenmetverschillendepartnersgestaltemoetenkrijgen.Erzalsamenwerkingtotstandmoetenkomenmetbijvoorbeeldhetonderwijs,desportvereniging,hetbuurthuisendejongerenwerkeromjongerenzobreedmogelijktebegeleidenbijhunopgroeivragen.
CentrumJeugdenGezin pagina4
CJG BoxtelBoxtelkentvanoudshereenhechtesamenwerkingtusseninstellingendiezichopdejeugdrichten.Erlooptaljareneenprojectdatgerichtisophetrealiserenvanbredescholenenerwordtveelgeïnvesteerdingoedezorgopenronddescholen.Zozijnerdeprojecten“SchoolindeWijk”,“DoorlopendeLeerlijnen”en“ZorginenomdeSchool”.HetCJGinBoxtelpastinditbredeaanbod.Bijderealisatievanhetcentrumzijnveelinstantiesbe-trokkengeweest.Inhetpandzijndiversepartnersgehuisvestzoalshetconsultatiebureau,jeugdartsen,bureauHalt,MEE,schoolmaatschappelijkwerkendecoördinatorvandebredescholen.Deruimtenzijnnietalleenbedoeldvoorbijeenkomstenmetprofessionalsmaarookvoorafsprakenenbijeenkomstenmetoudersenjongeren.AangezienookhetjongerencentrumB-towninhetCJGisgevestigd,biedthetCentrumvoorJeugdenGezindeBoxtelsejeugdoptimaleopgroeikansen.
2.3 Digital natives Nederlandkentdehoogsteinternetdichtheidonderjongerenterwereld.Hettotaleinter-netgebruik(o.a.YouTube,HyvesenMSN)looptopnaarleeftijd(groep7basisschool:9uur,2eklasvoortgezetonderwijs:16uurperweek.Jongerenvanniet-westerseafkomstzijnietsvakeronlinedanautochtonen(Bron:Onzejeugdvantegenwoordig,MinisterievanJeugdenGezin2009).DitgeeftaanknopingspuntenvoorhetbereikenvandezegroepviadewebsitevanhetCentrumvoorJeugdenGezin,chatmogelijkhedenmetjongerenwerkersenhetdes-kundigopzettenvangerichtezoekwoorden.Jongerenvannumanifesterenzichalsdigitalnatives;opgegroeidmetinternetzijnzegewendomcontinudigitaalmetelkaarinverbindingtestaan.Opvoedersdaarentegenwordenookwelspottenddigitalimmigrantsgenoemd;zijstaandoorgaansopveelgrotereafstandvandigitalemediaendatmaakthenonzeker.Daarnaastwordtdehuidigegeneratiejongerenprosumersgenoemd.Nieuwemediawordennietalleengebruiktomteconsumeren,maarookomteproduceren.Informatievooreenwerkstukwordtnetzomakkelijkvaninternetgehaaldalseenzelfgemaaktfilmpjeeropwordtgezet.Gemeentenmoetenzichrealiserendatdedigitalewereldvanjongerenzichnietaangemeen-tegrenzenhoudt.Jongerengoogelenoptrefwoordennauwelijksoplocatie.
DekenmerkenvandezegeneratiejongerenbiedenaangrijpingspuntenvoordeopzetvaneenCJG.Eeneenvoudigezoekopdracht(google)kanjongerendoorsluizennaardeskundigehulp,bijvoorbeeldhetonlineCJG.DaarnaastmoetenjongerenzichverbondenvoelenmetdelokalewebsitevanhetCentrumvoorJeugdenGezin-bijvoorbeelddoorinzetvaneenjongeren-forumofeenjongerenpaginametlokale(eigengemaakte)filmpjes-omhetlaagdrempeligepersoonlijkeoverlegoveropgroeivragenindebuurtvandejongeremogelijktemaken.
CJG Introductiefilm in EmmenDegemeenteEmmengebruiktbijdevoorbereidingophetCentrumvoorJeugdenGezinintroductiefilmpjesdiegemaaktzijnvoorendoorjongeren.DefilmpjesmakenduidelijkdatjongerenmetvragenaltijdterechtkunnenbijhetCentrumvoorJeugdenGezin.Devolgendeonderwerpenkomenkortinbeeld:‘Ziekofzwanger’,‘Populairofgepest’en‘Dipjeofdepressie’.www.centrumjeugdengezin.nl/filmpjes
CentrumJeugdenGezin pagina5
3 Participatie van jongeren en ouders
Jongerenzijnnietaltijdeenvoudigtebereikenentehelpen.Tegelijkertijdzijnhetkritischecon-sumenten.AlseenCJGnietaansluitophunleefwereldenhunvragenenproblemen,shoppenzeverdernaareenandereoplossing,ofhakenzeaf.Daaromiseenaanboddatspecifiekisafgestemdopdezedoelgroepenparticipatiedoorhenvangrootbelang.
3.1 Waarom participatieJongerenhebbeneenmeningenwillengraaggehoordworden.Wanneerergoednaarzegeluis-terdwordt,levertditbeleidopdatdaadwerkelijkaansluitbijhunvragenenbehoeften.Participatielevertookeengroterdraagvlakopvoordeuiteindelijkebeleidskeuzesdiebestuurdersmaken.Jongerenhebbenimmerszelfeenbijdragegeleverd.Deklooftussenbestuurdersenjongerenwordtkleinerencommunicerenmetdedoelgroepgaatsteedsmakkelijker.Daarbijishetwelvanbelangdatbestuurdersaanjongerenuitleggenwatzijmethuninbrengdoen,omgeenonrealisti-scheverwachtingentewekken.Participatiezorgtookvoorempowermentvandedoelgroep.Jongerenvervulleneenmaatschap-pelijkerolenzijndaardoorsterkergemotiveerdomderegieoverhuneigenleventevoeren.
Ruimte voor jongerenparticipatie in Assen.BijdevormingvanhetCJGbegintdegemeenteAssenmeteenenquêteonderdejeugd.Daarinkunnenjongerenaangevenofzeproblemenervarenmetopgroeien,gezondheid,vrijetijd,werk,schoolengeld.Ookkunnendejongerenlatenwetenhoezeinformatieeneventuelehulpwillenkrijgen:digitaal,telefonischofface-to-face.Alle500ledenvanhetdigitalevriendennetwerkJongerenwerkAssenontvangeneenuitnodigingvoordeelnameaaneenkortevragenlijst.JongerendienietopHyveszitten,kunnendeenquêteinvullenviainternet.Onderdedeelnemerswordenbioscoopkaartjesverloot.OokopeenbijeenkomstmeteendjeneenmaaltijdwordenjongerenuitgenodigdmeetepratenoverhetCentrumvoorJeugdenGezin.Hierkunnenzevertellenoferbe-hoefteisaaneenplekwaarzeoverderelatiemethunouders,seksualiteit,vakantiebaan-tjesenschoolkunnenpraten.
Nogeenargumentvoorjongerenparticipatieiswet-enregelgevingdieinspraakenmedezeggen-schapvanburgersvoorschrijft.OplokaalniveaubepaaltdeWmodatgemeentenburgersdekansmoetenbiedenteparticiperenopgebiedendiehenaangaan.Specifiekvoordedoelgroepjonge-rengeldtookhetInternationaalVerdragvoordeRechtenvanhetKind,waarinisopgenomendatkindereninstaatmoetenwordengesteldhunmeningtevormenendezemeningvrijelijkteuiteninalleaangelegenhedendiehetkindaangaan(artikel12,lid1).Omeenmeningtevormenheefthetkindrechtominvrijheidinlichtingenendenkbeeldenvanwelkeaarddanooktevergaren(artikel13,lid1).Aandemeningvaneenkinddient‘passendbelangtewordengehechtinover-eenstemmingmetzijnofhaarleeftijdenrijpheid’(artikel12,lid1).Participatieisdusookwettelijkverplicht,maaropwelkemanierkanparticipatieonderjongerenwordenuitgevoerdbijhetopzet-tenvaneenCJG?Hieronderbeschrijvenwehoegemeentendaarinvullingaankunnengeven.
3.2 Inventarisatie OmmaatwerktekunnenlevereniseeninventarisatierondevoordestartvaneenCJGwenselijkennoodzakelijk.Eengoedeinventarisatiebevatinformatieoverdespecifiekekenmerken,talentenenproblemenvanjongerenenhunouders.Hetisookvanbelangteachterhalenwelkeervaringenzijmetbestaandevoorzieningenhebbenenwelkebehoeftes,verwachtingenenwensenerleventenaanzienvaneenCJG.
Hetisgoedomtebeginnenmeteeninventarisatievandebeschikbareinformatie:• vandegemeente,zorgaanbieders,welzijnsorganisaties,jongerenradenenanderejongerengroe-
pen;
CentrumJeugdenGezin pagina6
• uitonderzoekenvandeGGD(leefstijlonderzoekenengezondheidsonderzoeken),onder-zoeksafdelingvandegemeente(demografischonderzoeknaarpopulatie,lokaalbehoef-tenonderzoek),BureauJeugdzorgenzorgaanbieders(cliënttevredenheidonderzoek);
• uitbestaandeinformatiebronnenzoalshetrapport‘KindereninTel’,opvoedvragendiezijngesteldtijdensinloopspreekurenenperiodiekcliënttevredenheidonderzoek(AlgemeenMaatschappelijkWerk,GGD,jongerenwerk).
• informatieuitdeketenpolitie/justitie/RvdK/BJZ(bijv.platformjeugdcriminaliteit,veilig-heidshuisenpreventieprojectenzoalscommunitiesthatcare).
Opgrondvandezeinventarisatieishetmogelijkvasttestellenwelkeinformatieontbreekt.Welkedoelgroepenzijnnognietinbeeldgebracht(jongens,meisjes,leeftijd,cultureleachtergrond,multi-problemgezin,ex-cliëntenjeugdzorg),metwelkespecifiekeproblemenhebbenjongerentemakenenwatverwachtenzevaneenCJG?Vaakisaanvullendonderzoeknaardewensenenbehoeftenvanjongerennodig.Eenkwanti-tatievemetingkaneengeschiktmiddelzijn.EengoedvoorbeeldisdeinternetvragenlijstoverhetCJGvanZorgbelangGelderland(zie:www.dropjemening.nl).
Voorhetinkaartbrengenvanspecifiekedoelgroepenofhetvergarenvandiepgaandeinfor-matieovereenbepaaldonderwerpzijnkwalitatievemethodengoedinzetbaar.Denkbijvoor-beeldaaneenjongerenpaneldateenbepaaldthemabespreektofaanindividueleinterviewsmetjongerenoveronderwerpendiezelievernietineengroepbespreken.Indezefaseishetbelangrijkbestaandeinspraakorganenteraadplegenzoalsdejongerenraadvandegemeente,leerlingenradenvanscholenencliëntenradenuitdejeugdzorg.AchterhaalbijvoorbeelddoormiddelvanopenvragenwelkeproblemenjongerenwillenoplossenenhoedebekendheidvaneenCJGkanwordenvergroot.
Aandehandvandeverzameldeinformatieuitbestaandebronnen,aanvullendonderzoekenbijeenkomstenmetjongerenwordenkwaliteitscriteriavooreenCJGopgesteld.Hetmooisteisalsookdezekwaliteitscriteriasamenmetjongerenwordenopgesteld,zoalsditisgebeurdindejeugdzorgmethetprojectQualityforChildren(zie:www.Q4C.nl).Naasthetgezamenlijkopstellenvankwaliteitscriteriakunnengemeentenerookvoorkiezensamenmetjongerentemonitorenofaandecriteriawordtvoldaaneneventueelverbeteractiesingangzetten.
AlseenCJGeenmaalisopgezetblijfthetnodigjongerenerbijtebetrekken,enhenomfeedbacktevragen.Eengoedvoorbeeldvaneenfeedbacksysteemwaarinverschillendeparticipatievemethodenwordengebruiktishetcliëntenfeedbacksysteemindejeugdzorg(www.mogroep.nl/mogroep/mic).
3.3 Actieve inzetUitonderzoekblijktdatactievebetrokkenheidvanjongerenvangrootbelangisvoordeef-fectiviteitvanprojectenofprogramma’sofdiezichophenrichten.Eenmanieromdieactievebetrokkenheidtevergrotenisjongerendemogelijkheidtegeventotfeedback.EenCJGkandiefeedbackbijvoorbeeldorganiserenmethetinstellenvaneenideeënbus,eenklankbord-groep,eendigi-panel,ofeengebruikersraad.
Omdatweinigjongerenuitzichzelffeedbackzullengevenofzichvoorlangeretijdwillenbindenaaneeninspraakorgaan,ishetvanbelangookandere,kortdurendevormenvanparticipatieaantebieden.Panelsenfocusgroepenzijndaarvoorzeergeschikt.DaarnaastishetmogelijkscholierentevrageninhetkadervanhunmaatschappelijkestageoflesopdrachtbezoekersenmedescholierenteinterviewenoverhetCJG.Omtetoetsenofdekwaliteitscriteriagehaaldwordenkanmetbehulpvaneenvragenlijsteenperiodiekemetingwordengedaan.VoorbeeldenvanmeetinstrumentenuitdejeugdzorgzijnbijvoorbeelddeC-toetsendeExit-Vragenlijst.
ZogenaamdePeerEducationisookeenmanieromjongerenergensactiefbijtebetrekken.Hierbijwordenjongerendoorleeftijdsgenotenbewustgemaaktvanonderwerpen.Jongerenwordenvooralbeïnvloeddoorleeftijds-enleefstijlgenoteneneenmedescholierofmedestu-dent–‘peer’–fungeertalsrolmodel.IndiverseprojecteninNederlandwordtdepeermetho-desuccesvolingezetomjongerentebereiken.ZiebijvoorbeeldhetUnity-projectvanJellinek
CentrumJeugdenGezin pagina7
Preventie.DevrijwilligersvanUnityzijnjongerendieafkomstigzijnuitdedance-scene.Zijgevendrugsvoorlichtingaanjongerenopgrotedance-evenementenenparties(www.unitydrugs.nl).
Waarom leerlingbemiddeling?Ineensraaktdesfeerverziekt.Schijnbaaromniksvliegenleerlingenelkaarindeharen.Conflictentussenleerlingenkunnenmakkelijkuitdehandlopen.Leerlingbemiddelingvoorkomtescalatieenbevorderteenveiligschoolklimaat.InRotterdambiedtStichtingdeMeeuwLeerlingbemiddelingopmaat,vooralleonderwijssoorten.Hoe leerlingbemiddeling groeideLeerlingbemiddelingwerdmediojaren90naarAmerikaansvoorbeeldalspilotingevoerdinNederland.Sindsdocentenzichmeerbewustwordenvanhetbelangvansocialecompe-tentiesenleerlingparticipatie,groeithetaantalscholendatgebruikmaaktvanleerlingbe-middeling.Deervaringenvandepioniersscholenstaanbeschreveninhetprojectverslag‘KansofBedreiging’,uitgegevendoorStichtingdeMeeuw(www.de-meeuw.nl)Zelfstandig conflicten oplossenConflictengaanoverbotsendebelangen.Leerlingbemiddelingmaaktdezebelangenbespreekbaar.Leerlingbemiddelaarsproberenruziëndeschoolgenotenopeigenkrachttotdekernvanhunconflicttelatendoordringen,eneenoplossingteverzinnen.Leerlingbe-middelingisdanookgeenhulpverlening.Debemiddelaarshoevenconflictennietoptelossen,teanalyserenofeeneigenmeningtegeven.Zijmoetenbovenalgoedluistereneneroptoeziendatruziemakersgezamenlijktoteenoplossingkomen.Datjongerenveelmeerkunnendanvolwassenendenken,blijktuitdevelegeslaagdebemiddelingen.Jongerenvindenoplossingsmogelijkheden,waarvolwassenennooitopkomen.Inhundagelijksbestaan,thuisenopstraat,wordenzijregelmatigmetlastigekwestiesgeconfronteerd.Hierdoorlerenzezichteverplaatseninandermansproblemenenweten,vaaksnellerdanvolwassenen,dekernteraken.Dusgeenbeterebemiddelaardaneenmedeleerling!Jongeren begrijpen elkaar beterVolwassenenwetenzichvaakgeenraadmetruziestussenjongeren.Daaromkunnenzediemaarhetbesteaanhenzelfoverlaten.DocentendiewerkenmethetprogrammaLeerling-bemiddeling,bevestigendit.Zijzienhoeleerlingenbijhetbeslechtenvangeschilleneigenverantwoordelijkhedenlerennemen.Leerlingenervarenwaarhunkrachtligtenhoezebijkunnendragenaaneenprettigschoolklimaat.Opdezemanierontwikkelenzevaardighe-denwaaropzijderestvanhunlevenkunnenvoortbouwen.
Waaromleerlingbemiddelinginhetvoortgezetonderwijs?Kijkopwww.leerlingbemiddeling.nu
InverschillendegemeentenzoalsTilburgenDenHaagzijnjongerenambassadeursactief(www.jongerenambassadeurs.nl).Zijvormeneenbrugtussenjongerenengemeente,zijnvaakactiefopdevlakkensport,kunstencultuur,enproberenjongereneenstemtegevenbinnendegemeente.SpecialeCJG-ambassadeurskunnenhetgezichtwordenvanhetCJGeneenbrugvormentussenCJGendejeugd.
3.4 Participatie van ouders Hetisvanbelangdatookdeoudersvanjongerenbetrokkenwordenbijdeopzetenhetfunc-tionerenvanhetCJGinhunwijkofgemeente.Hunvragenenbehoeftenhebbendoorgaanseenanderkarakterdandievanoudersmetjongekinderen.Hetgeleidelijkloslatenvanhunkinderenspeelteenbelangrijkerolenwordtnietaltijdalsvanzelfsprekendervaren.Ditprocesdoeteenberoepopandereopvoedingshoudingenen–vaardigheden.Oudersvanjongerenontmoetenelkaarnietmeerspontaanophetschoolpleinofhetsportveldomopvoedings-kwestiestekunnenbesprekenenindiebehoeftekaneenCJGvoorzien.
CentrumJeugdenGezin pagina8
4 Inloopfunctie voor informatie en advies
Jongerenenhunouderswetenvaaknietwaarzemetrelatiefeenvoudigevragenenpro-blemenoveropvoedenenopgroeienterechtkunnen.BijernstigeproblematiekkunnenzeterechtbijhetBureauJeugdzorg.CJG’sgaanuitvaneenpreventieveaanpakenbiedenlaagdrempeligeondersteuningindevormvaninformatieenadvies.
4.1 Fysiek inlooppunt Elkegemeenteisverplichttenminsteéénfysiekinlooppuntinterichtenwaaroudersenjongerenterechtkunnenmet‘gewone’vragenenproblemenoveropvoedenenopgroeien.IndepraktijkzullenoudersmakkelijkernaareenCJGtoekomen.Voorjongereniseeninloop-puntnodigdatzichspecifiekopjongerenricht.Dathoeftnietaltijdopgemeentelijkniveautegebeuren;eendergelijkinlooppuntkanookinsamenwerkingmetanderegemeentenwordenvormgegeven.Indatgevalishetwelvanbelangvanuitdedoelgroeptewetenwatdebestelocatieis.Gemeentenhoevengeennieuweprojectenentrajectenoptezettenmaarkunnenaansluitenbijwateralis.DoelvanhetCJGishetbiedenvanlaagdrempeligehulpaanjonge-renengezinnenbijeenvoudigeopvoed-enopgroeivragen.Hetgebouwmoetdienstbaarzijnaandezedoelstellingmaareenmulti-functioneleaccommodatiemetmeerdereprofessionalsachteréénvoordeurisnietpersénoodzakelijk.Alsgoedesamenwerkingsafsprakenwordengemaaktmethetonderwijs,jongerenwerk,buurthuizenen/ofhetjongerenloket,dankunnendeinloopspreekurenvandezeinstellingenookwordenbeschouwdalsfysiekeinlooppuntenvanhetCentrumvoorJeugdenGezin.
CJG bus in ZaltbommelSamenmethetwelzijnswerkheefthetCJGinZaltbommeleenoudeAmerikaanseschool-busaangeschaft.Debusisingerichtmeteengezelligzitjewaarineenongedwongensfeergesprekkengevoerdkunnenwordenenbeschiktovereencomputermetdenieuwstespellen.MetdezebuszoekthetCJGjongerenenhunoudersindeafzonderlijkekernenop.Regelmatigwordtdeaanhangermethetmobielepanna-veldjeaangekoppeldenelkewoensdagmiddagrijdtdebuurtsportmedewerkermee.AlshetmooiweerisreistdebusafnaareenstrandjeaandeWaal:luifeluit,muziekjeaan,endejongerenkomenalsbijenopdehoningaf.
OmdathetCJGinveelgevalleneennetwerkorganisatieisdieorganisatiesenactiviteitenmetelkaarverbindt,hoefteengemeentezichniettebeperkentotééninlooppunt.Hetinlooppuntvoorjongerenzalindepraktijkvaakbijeenschoolofeenjongerencentrumwordenonderge-brachtenhetinlooppuntvooroudersbijeengezondheidscentrum,bibliotheek,ofbuurt-centrum.DoordezekoppelingmetanderevoorzieningenwordthetCJGalseenneutraleenlaagdrempeligevoorzieningbeschouwd.HetisvangrootbelangdatjongerenenhunoudershetCentrumvanJeugdenGezinzienalseenuitbreidingvanhuneigennetwerk.
Jongerenzijnnauwelijksopdehoogtevaninstantieswaarzijterechtkunnenvoorinformatieenhulp.Lieverraadplegenzevrienden,familie,eenvoetbalcoach,mentorofdigitalecoun-selor.Ookjongerenwerkers,jeugdverpleegkundigenofschoolmaatschappelijkwerkerszijnfavoriet.Zijkunnendeeluitmakenvaneennetwerkronddezeleeftijdsgroepenopgroepsni-veaupreventieveprogramma’sopscholenuitvoerenzoalsvoorlichtings-bijeenkomstenrondvoedingenbeweging,omgaanmetgeld,seksualiteitenalcohol-endrugsgebruik.Profes-sionalsmoetenmakkelijkdewegnaarelkaarkunnenvindenalszegeenantwoordwetenopeenopgroeivraag.DitiseenbelangrijkemeerwaardevandenetwerkorganisatieachterhetCentrumvoorJeugdenGezin.
CentrumJeugdenGezin pagina9
Focusgroepen in HeldenIndeLimburgsegemeenteHeldenheefthetCJGfocusgroepengevormdomideeënteverzamelenhoededraagkrachtvangezinnen,familiesenbuurtenkanwordenvergrootzodatminderkinderenuitdebootvallenenterechtkomeninhetzorgcircuit.Defocus-groepenbestaanuitprofessionalsindejeugdzorg,onderwijsmedewerkers,vrijwilligersvansportclubs,oudersenjongeren.Bijdesamenstellingvandezefocusgroepenisrekeninggehoudenmetdeverschillendelevensfasenvankinderenzodatdeleerplichtambtenaarnietbijdekraamverzorgsterineengroepzitmaarwelbijdejongerenwerker,dedocentvanhetvoortgezetonderwijsendecoachvandevoetbalclub.Onderwerpenvangesprekzijnnietalleenprobleemgezinnenenprobleemjongerenmaarooksuccesvollesamenwerkings-verbandendiesomsdoortoevalenpersoonlijkecontactenzijnontstaan.Indefocusgroe-penwordtwordtbekekenwelkeondersteuningineengezinofdaarbuitennodigisomdeveerkrachtvanzowelhetkindalshetgezinteversterken.Hiermeekanwordenvoorkomendateenkindwegenswangedragvandevoetbalclubwordtverwijderdofeengezinsteedsmeerindeproblemenraakt.www.jeugdstation.nl
Voorveel(jonge)jongerenisschooleengebruikelijkeplaatsomhulptevragen.Voorjongerendienietmeerofslechtsgedeeltelijknaarschoolgaan,biedteeninlooppuntdatgekoppeldisaaneenjongerencentrumofsportclubuitkomst.Afhankelijkvandelocatiezijndeopenings-tijdenoverdagenof’savonds.Oudershebben,gezienwerkengezinsomstandigheden,vaakbehoefteaaneeninlooppuntdatook’savondsgeopendis.Eeninlooppuntdattegelijkertijdvoorjongerenisingericht,zienzijalsmindergewenst.Eenvoorbeeldvaneengemeentedieook’savondsspreekurenheeftis’s-Hertogenboschwww.cjg-s-hertogenbosch.nl
4.2 Digitaal communiceren Internetbiedtveelmogelijkhedenvoorhetaanbiedenvaninformatieenadviesaanjongeren,ookophetgebiedvanopvoed-enopgroeiinformatie.
Sites voor informatie en (interactieve) hulpverlening:
www.tienermoeders.nlinformatieovertienerzwangerschapenmoederschap
www.sense.infoinformatieoverseksualiteitenseksuelegezondheid
www.jongin.nlactiviteitenenhulpverleningsinstellingenindebuurt
www.jip.orgalgemeneinformatievoorjongeren
www.kindertelefoon.nlchattenmethulpverlenersendeelnameaanforumdiscussies
www.internethulpverlening.nlinternethulpverlenerindebuurt.Dehulpisgratis,anoniemengegevenswordenalleenaanderdenverstrektmettoestemmingvandejongerezelf.
www.gripopjedip.nlinformatieenondersteuningbijpsychischgezondblijven.Vanaf16jaarishetmogelijkdeeltenemenaaneengroepscursusoverdepressieveklachten.Dezewebsiteheeft130.000uniekebezoekersperjaar.
CentrumJeugdenGezin pagina10
www.pratenonline.nlhulpbijernstigedepressieve-enangstklachten.Informatieendeelnameaanhetforumiskosteloosenlaagdrempelig.Vooralmeisjes(83%oftewel1miljoenbezoekers)makenge-bruikvandezesite.Vaakdurvenjongerendestapnaarlivehulpverleningniettezetten.Dedrempelnaardereguliereggzisvaak(te)hoog.Nagemiddelddriechatgesprekkenvoelenzezichnaartevredenheidgeholpen.
www.choiceforyouth.orginformatieoveromgaanmetgeld.Hieropkunnenjongerenanoniemterechtvoorvragenoppsychosociaalgebiedenlaag-drempeligkennismakenmetprofessioneledienstenenhulpverlening.Devolgendestapisinternethulpverlening.
70%vandejongerenzoektregelmatignaarinformatie,waarbijGoogle,WikipediaenYouTubefavorietzijn.Daarnaastmaakt95%vandejongerengebruikvanMSN.EenkwartvandejongerenchatzelfsmeerdantweeuurperkeereneenderdevandejongerenpraathetliefstviaMSNoverpersoonlijkeonderwerpen.
EengoedwerkendCJGzalzichnietbeperkentotloutereenfysiekinlooppunt.VirtueelinformatieenadviesgevenenchatteniseengoedeaanvullingopdepersoonlijkecontactenbinnenhetCJG.OpdeCJG-websitekanbijvoorbeeldinformatieenadvieswordenopgeno-mendiegerichtisopdeactuelesituatievanjongerenindeeigengemeente,aldannietmetlinksnaaranderewebsites.JeugdmonitorsvandeGGD,behoefteonderzoekonderjongereneninformatievanprofessionalszijnhiervooralsbrontegebruiken.Mogelijkhebbenjongerenbehoefteaaneendigitalesocialekaartvandeeigenwijk,ge-meenteen/ofregio.Hiermeekrijgenzeantwoordophunvragenenvindenactiviteiteneninstellingenbijhenindebuurt.Gemeentenkunnenookaanhakenbijdelandelijkesitewww.jongin.nl,waarjongerenzelfderedactievanhunlokaledeeldoen.Hetisnietaltijdnodigomzelfeenvirtueleinformatie-enadviesfunctievooreenCJGoptezetten.Eengemeentekanditookbrederoppakkenensamenmetomliggendekleineregemeentenofmeteennabijgelegencentrumgemeenteeendergelijkefunctieopzettenenexploiteren.Jongerendieeenvraagstellenofchattenkrijgendaninsommigegevallenant-woordvaneenCJG-medewerkeruiteennaburigegemeente.HetiswenselijkombijdeopzetvaneenCJGdeinternetkrachtentebundelen.HetafgelopenjaarisinopdrachtvanJeugdenGezinhet‘OnlineCJG’ontwikkeld.Dezewebsitebevateencontent-(betrouwbareinhoud)encontactgedeelte(toeleidingeninteractie;siteenmodules).LandelijkekennisinstitutenwaaronderhetNederlandsJeugdinstituut,Trimbos,hetVoedingscentrumenRIVMzorgensamenvooreenbetrouwbareinhoud.OnlineCJGisgetestineenpilot;deeersteresultatenzijnpositief.Zievoormeerinformatiewww.samenwerkenvoordejeugd.nl
MeteenCJGwebsitewordthetmogelijkmeeractiviteitenintezetten,enzoookeenbrederpubliektebereiken.Hetvaltteoverwegenhetwerkenmetinternetverplichttoetevoe-genaanhetwerkvanjongerenwerkers.Opdezemanierzijnercontactmogelijkhedenvoornagenoegallejongeren.Hetisteverwachtendatdedigitaleuitdagingoptermijnde‘fysiekevraag’inaantalzalovervleugelen.EenCJGdienteroverigensrekeningmeetehoudendateeninternetfunctieveelmenskrachtkost.CJG-medewerkersmoetenbekendzijnmetMSN-jongerentaalenwerkenoptijdendatjongerenchatten,watvoornamelijkindelatenamiddagenavondzalzijn.
4.3 Behoeften en wensen van jongerenDiversegemeentenhebbenonderzoekgedaannaardewensenenbehoeftenonderjongerentenaanzienvaneenCJG.Hieruitkomeneenaantalonderwerpennaarvorendiebelangrijkzijnomrekeningmeetehoudenbijdeopzetvaneenfysiekinlooppuntvoorjongeren:
CentrumJeugdenGezin pagina11
Pleingesprekken in VeenendaalInVeenendaalzijnvoorafgaandaandestartvanhetCJGpleingesprekkenmetjongerengevoerdopschool,bijhangplekkenenbijbuurthuizen.Daaruitkwamentweeopvallendeuitsprakennaarvoren:JongerenwillendathetCJGinformatiegeeftoverwerk,bijbaantjes,zelfstandigwonen,relatietussenenmetouders,enz.HetCJGmoetgaansamenwerkenenhuisvestingzoekenbijpartnersalsdeANWB,VVV,bibliotheekenAlbertHeijn.
Deuitspraakomtegaansamenwerkenmetgenoemdepartnersheeftuiteindelijkdelocatienietbepaald,maarwelsterkbeïnvloed.VeenendaalisvanplanhetCJGtegaanhuisvestenineenoudefabriekshal,waarondermeereenklimmuurenbedrijfjesindegame-industriezijngevestigd.
• EenCJG-locatievoorjongerenmoeteruitzienalseenhuiskamerofeenjongerencentrum,metleukekleureneneengezelligeaankleding,hetliefstdoorjongerenzelfingericht.Meestvoordehandliggendiseenruimteineenschool,jongerencentrum,bibliotheekofanderelocatiewaarjongerenvaakkomen.
• DetoegankelijkheidenbereikbaarheidwordtvergrootalseenCJGgekoppeldisaaneennatuurlijkeontmoetingsplekzoalsdeschool,hetjongerencentrumofhetbuurthuis.AlsgekozenwordtvooreenspecialeCJGlocatievoorjongeren,isaanteradendezenietalleenvoorhulpenadviesinterichtenmaarookeenhuiskamerofeenjongerenontmoetings-ruimteinterichten.
• Anonimiteitisbelangrijk.Jongerenwillennietineenwachtkamergezienwordenenzewil-lenvragenkunnenstellenzonderdathunoudersofanderebekendendatweten.Zewillenopgeenenkelemanieropvallenengeassocieerdwordenmetproblemen.
• Jongerenwillennietdatereendossierwordtaangelegdzonderdatzijdaarexpliciettoe-stemmingvoorhebbengegeven.
• SamenwerkingtussenhulpverlenersvaneenCJGonderlingoftussenverschillendeinstan-ties(bijdoorverwijzing)roeptwelvragenopmaarwordtnietalseenprobleemervaren.Jongerenziensamenwerkingalseenvoordeelwantdanhoevenzenietsteedszeopnieuwhunverhaaltevertellen.
• JongerenwillendatCJG-medewerkershenserieusnemenenzichkunnenverplaatseninhunsituatie.JongeCJG-medewerkershebbenindatopzichteenvoorsprong,meestaliserdaneerdersprakevaneen‘klik’.
• Jongerenvindenhetbelangrijkdateenprofessionalnietalleendeskundigenbetrouwbaaris,maarhenookaardigbejegent,privacyhooginhetvaandelheeftstaanennietperdefini-tieallesindossierswilvastleggenzodatzederegiekwijtraken.Hunvragenmoetenzoveelmogelijkdirectbeantwoordworden,zonderdoorteverwijzennaareenandereinstantieofadres.Datvraagtveeldeskundigheidvandemedewerkers.
Poken in Noord-BrabantInNoord-Brabantgaateenexperimentvanstartwaarbijjongerenhuneigenjeugdzorg-dossierbeherenmetbehulpvaneenpoken,eenusb-stickindevormvaneensleutelhan-gerwaarmeezeinformatiekunnenuitwisselen.Jongerendragenmethetapparaatjehundigitalegegevensoveraanprofessionalsdieookeenpokenhebben.Accounthouderswisselenhungegevensuitdoorhunpokenstegenelkaaraantehouden.Eeneigendossierversterktdepositievanjongerenenhulpverlenershebbensnellerhuninformatiebijelkaar.Ditinitiatiefsluitaanbijdeleefwereldvanjongeren.Tochmoeternogveeluitgezochtwor-den:welkeonderdelenvanhetdossierlenenzichhiervoorenhoezithetmetdeprivacy?Depokenmoetookzodanigbeveiligdzijndatdeinformatieuiteendossiernietzomaaruitgewisseldkanwordenmetiedereendieeenpokenheeft.DeBrabantsegedeputeerdeheefttoegezegddeinvoeringvandepokenprovinciebreedtezullensteunen.
CentrumJeugdenGezin pagina12
• Jongerenwillenhunverhaalkwijtzonderdatereenbelerendantwoordopvolgtofcon-sequentiesaanwordenverbonden.Zewillennietwordenbenaderdalseen‘hulpvrager’of‘probleemgeval’.
• MeidenwillenmeestalhetliefsttewoordwordengestaandooreenvrouwelijkeCJG-mede-werker.
• Jongerenhebbenoverhetalgemeengeenzinommeerderemalenhunvraagtestellenofprobleemtevertellen.Zewillendaaromhetliefstmetsteedsdezelfdemedewerkertemakenhebben.
• Voorjongerenishetbelangrijkdatzezichdirectgeholpenvoelen.Snelheidvanhandelen(geenwachttijden,geenherhaalafspraken)bijrelatiefeenvoudigevragenenproblemenisvoorheneenminimumeis.
• Jongerenwillennietalseenprobleemgevalgezienworden.EenCJGmoetdanookgeen‘zwaar’stigmahebben.EenjongereinZwolleverwoorddeditalsvolgt:“Alsjemetkleinevragenterechtkunt,gajesnellernaarzo’ncentrumtoe.Danwordthetmakkelijkeromook‘grotevragen’testellen.”
JIMMY’s in Putten, Ermelo en HarderwijkIndegemeentenPutten,ErmeloenHarderwijkgaanJongerenInformatieMedewerkers(JIMMY’s)naarplekkenwaarjongerentochalkomen,zoalsschool,bibliotheek,jongeren-centrum,GGDenschoolmaatschappelijkwerk.Hetideeerachterisdedienstverleningaanjongereneengezichttegeven.JIMMY’swordengetraindomtefungerenalsambassadeursvoorjongeren.HetisdebedoelingdatjongerenvertrouwdmetzerakenenwetendatzenaareenJIMMYtoekun-nenstappenvoorallerleivragen.EenJIMMYiseigenlijkeenmobielebalie,eenspilinhetzorgnetwerkrondomeenjongere,kennervandesocialekaartenverwijstalsdatnodigisooknaardefysiekelocatievanhetCJG.
4.4 Behoeften en wensen van oudersDeopvoed-enopgroeipraktijkbiedtlichtpedagogischehulpverleningindevormvanpeda-gogischespreekurenophetfysiekeinlooppunt.Ookbegeleidingthuis,virtuelehulpverleningenonderlingehulpkunnentotdemogelijkhedenbehoren.
DiversegemeentenhebbenonderzoekgedaannaardewensenenbehoeftenonderoudersvanjongerentenaanzienvaneenCJG.Hieruitkomendevolgendeaandachtspuntennaarvoren.• Oudershebbenbehoefteaanhulpbijpraktischeopvoedingsvragenen-problemenophet
gebiedvanseksualiteit,alcohol-endruggebruik,depressiviteit,overgewichtetc.Zewillenhierbijopeenzodanigemanierondersteundwordendathunzelfvertrouwenversterktwordt.Deadviezenmoetenbegrijpelijkentoepasbaarzijn.Tegelijkertijdwillenouderszichvrijvoelenzelftebepalenhoezehunkindopvoeden.
• CJG’sdienenhunactiviteitenaftestemmenopdelokalebehoefte.OudersinDenBoschhaddenbehoefteaangezinsgesprekkenendeopvoedwinkelspeeldehieropindoorhulp-verlenersintezettenalseensoortintermediairtussenpubersenouders.
• Alshetomeenvoudigeopvoedingsvragengaat,horenoudersgraagvanandereouderswathunervaringenzijn.Alleenbijernstigeproblematiekiseengesprekmethulpverlenersgewenst.Chattenisdaaromeengoededienstverleningsvariant.HiermeeisalveelervaringopgedaandusCJG’shoevennietopnieuwhetwieluittevinden.CJG’skunnenzelfseendirectelinkophunsiteplaatsennaarbijvoorbeeldwww.ouders.nl,degrootsteouder-communityvanNederlandmetmaandelijkszo’n300.000uniekebezoekers.Opdezesitekunnenoudersnietalleenchattenmaarookeenconsultaanvragenenperonderwerpinformatieopzoeken.
• Voordevirtuelefunctievandeopvoed-enopgroeipraktijkiseeninteractievesiteonontbeerlijk.Ouderskunnenhieropvragenstellendieopmaatbeantwoordworden.Zoalseerdergesteld,ishetraadzaamhiervoorsamenwerkingtezoekenmetandere(deel)gemeentenofaantesluitenbijlandelijkesites.
• OuderswilleneenCJGdatgoedbereikbaarentoegankelijkis.Zowelwatbetreftopenbaarvervoerenvoldoende(gratis)parkeergelegenheidalsdeschaalgroottevanhetgebouw.
CentrumJeugdenGezin pagina13
• Oudersgevendevoorkeuraaneenfysiekinlooppunt.Daarbijgaanzelievernietnaareenjongerenlocatie.Jongerenmoetenhuneigenlocatieoftenminstehuneigeningangheb-ben.
• Oudersstellenkwaliteitbijdebeantwoordingvanvragenenbegeleidingvoorop.Spreek-uurhoudersmoetendeskundigzijnophetgebiedvanpuberteitsontwikkelingenoogheb-benvoorkwestieszoalsopstandigheid,vrijheidsdrang,vriendenkeuze,seksualiteit,gebruikvanalcoholendrugs.Hulpbijdelaatstestapnaarvolwassenheidenversterkingen/ofherstelvandezelfredzaamheidvanhetgezinstaatcentraal.
• Hetisraadzaamombinnendeopgroei-enopvoedpraktijkmethodiekenintezettendieevidence-basedzijn,zoalsTripleP.Zieookdehandreiking‘Opvoedondersteuning’www.samenwerkenvoordejeugd.nl.BijCJG‘Aandeslag’.Opdewebsitewww.nji.nl/eCache/DEF/1/07/088.htmlzijnalleevidence-basedmethodentevinden.Ookishetmogelijkopbasisvandeexpertisevanervarenopvoedingsondersteunerspractice-basedevidenceoptebouwen.
• Oudersstelleneenprofessioneleomgevingopprijs.• Demeesteoudersgevenbijeenmeeruitgebreidevraagomhulpenadviesdevoorkeuraan
eengesprekmeteenCJG-medewerkerbovencontactviainternet.• Oudershebbenoverhetalgemeengeenbezwaartegendossiervorming,maargaanwel
uitvanprivacybescherming.Informatiemagnietzonderhuntoestemmingwordendoor-gespeeldaananderen.
• Oudersstellendoorverwijzingnaaranderehulpverlenersen/oforganisatiesveelalnietopprijs.
CentrumJeugdenGezin pagina14
5 Onderwijs als belangrijke samenwerkingspartner
Wanneerkinderennaardebasisschoolgaan,hebbenleerkrachtenenouderscontactmetelkaarbijhethalenenbrengenvandekinderen,tijdenshuisbezoekenenviathema-enrap-portbesprekingen.Alsjongerennaarhetvoortgezetonderwijsgaan,verandertderolenbe-trokkenheidvandeouders.Contactentussenoudersenschoolzijnmindervanzelfsprekend;erisvaakalleenmaarcontactalserietsmisgaat.Partnerschaptussenoudersenschoolisnieteenvoudig,wantveeljongerenwillennietdatouderszichmethunlevenbuitenhetgezinbe-moeien.Tochbetrekthetvoortgezetonderwijsintoenemendemateoudersbijdebegeleidingvanhunkinderen.Ervaringleertdateenduidigheidvande(opvoedings)aanpakopschoolenthuisbelangrijkisvoorde(onderwijs)prestatiesvanjongeren.
ScholenzijnbelangrijkepartnersvanCJG’s.Alsgevolgvandeleerplichtendekwalifica-tieplichtkunnennagenoegallejongerentot18jaarviahetonderwijsbereiktworden.Ookdaarnaishetvaakmogelijkcontactmetjongerenteonderhouden,bijvoorbeeldviaROC’s.Scholenhebbenondermeerdetaakonderwijsgerelateerdeproblemenvanjongereninbeeldtebrengenenaantepakken.Wanneerhetonderwijsoverstijgendeproblematiekbetreft,ver-vultdeschooleensignaleringsfunctie.Eenvoudigeproblemenwordenmeestaldoordecanen,mentoren,leerlingcoördinatorenencounselorszelfopgepakt.Wanneerspecifiekehulpnodigisverwijzenonderwijsprofessionalsjongerenvaakdoornaareenmaatschappelijkwerker,jeugdverpleegkundigeofjeugdarts.Meestalzijndezehulpverlenerseenaantaluren/dagenperweekopschoolwerkzaam.Inzo’ngevalkandebenodigdehulpsnelwordeningezet.
5.1 JeugdgezondheidszorgDejeugdgezondheidszorg(JGZ)zietjongereninhettweedejaarvanhetvoortgezeton-derwijs.Tijdensditstandaardcontactmomentwordtondermeeraandachtbesteedaandegroei,mogelijkehoudingsafwijkingen,puberteitsontwikkeling,psychosocialeencognitieveontwikkelingenschoolverzuim.Jongerendiespeciaalvoortgezetonderwijsvolgenhebbeneencontactmomentbijdeaanmelding/toelatingenvervolgensdriejaarlijks.DeJGZvoldoethiermeeaandeuitvoeringvanhetuniformedeelvanhetbasispakketJGZ.GemeentengevenzelfvormaanhetmaatwerkdeelvanhetbasistakenpakketJGZ.Inhoudenomvanghiervankunnenpergemeenteverschillen,afhankelijkvandespecifiekebehoeftenvanindividuelejongeren,groepenjongerenineengemeenteenbeschikbaaraanbod.MeerinformatieoverdejeugdgezondheidszorgisopgenomenindehandreikingIntegraleJeugdgezondheidszorg0-19jaar.www.vng.nl.
Voorbeeldenvanmaatwerkdiepassenindeopvoed-enopgroeipraktijkendaarmeeeenbijdragekunnenleverenaanhetbereikenenondersteunenvanjongerenzijn:• invoeringvaneenextracontactmomentalsjongeren15-16jaarzijn;• trainingenenvoorlichtingsbijeenkomstenoverdiverseonderwerpen,zoalssocialevaardig-
heidstrainingen;• sportmogelijkheden(ookvoorjongerenmetgedragsproblemenenalscriminaliteitspreven-
tie)enbeweegstimuleringsprojecten;• cursussenenvoorlichtingsbijeenkomstenvoorouders;• ziekteverzuimprojecten.
Ziekteverzuim Als Signaal (ZAS)Zowelschoolalsdeleerplichtambtenaarlukthetnietaltijdeenduidelijkbeeldtekrijgenvandeachtergrondenvaneenziekmelding.BijhetprojectZiekteverzuimAlsSignaal(ZAS)isdejeugdartsvandeschoolextrabeschikbaarombijzorgwekkendziekteverzuimdoortevragennaardeachterliggendeproblematiek.Dejeugdartstreedtdaarbijopals‘bedrijfsarts’voordeleerlingenwerktnauwsamenmetdementor,leerlingbegeleider,leerplichtambtenaarenhetZorg-enAdviesteam(ZAT)vandeschool.Deleerlingwordt,eventueelsamenmetdeoudersofverzorgers,opgeroepenvooreengesprek.Gezamenlijkwordendeachtergrondenvanhetprobleeminkaartgebracht,waarnaadviseringenzonodigverwijzingvolgt.www.rijv.nl.
CentrumJeugdenGezin pagina15
5.2 Schoolmaatschappelijk werkHetonderwijswordtintoenemendemategeconfronteerdmetgedrags-enontwikkelings-problemenbijleerlingenenopvoedingsproblemenindegezinssituatie.Deaanpakvandezeproblemenligtsomsbuitendetaakstellingvanhetonderwijs.Hetschoolmaatschappelijkwerk(SMW)vervulteenbrugfunctietussenleerling,ouders,schoolenhulpverleningsinstellingen.Bijhetanalyserenvandeproblemenkijktdeschoolmaatschap-pelijkwerkerzowelnaarhetkindalsnaardeoudersendeschoolenhoedieelkaarbeïnvloeden.Ingesprekkenmetleerlingen,leerkrachtenenouderswordthulpgebodenbijhetoplossenvanproblemenopschoolofthuis.Alsditnietvoldoendeisvindtverwijzingnaargespecialiseerdehulpplaats.OokbiedthetSMWtrainingenaanophetgebiedvansocialevaardigheden,weer-baarheidenomgaanmetpestgedrag.Meestalwordendeleerlingendoordeschoolaangemeldbijdeschoolmaatschappelijkwerker.Leerlingenkunnenookzichzelfaanmeldenofzichlatenaanmeldendoorhunouders.NietiedereschoolneemteenvolledigpakketaandienstenbijhetSMWaf.SommigescholenbiedenalleendemogelijkheidvanconsultatieenadviesenbiedengeenSMW-spreekurenofgesprekkenmetleerlingenenhunouders.
Hetschoolmaatschappelijkwerkissamenmetschool,jeugdzorgenleerplichtverantwoordelijkvoordezorgaanjongeren.Watbetreftdeuitvoeringvanhaarwerkheeftzeeeneigenspeci-fiekeverantwoordelijkheiddienaderuitgewerktisindeBeroepscodevoordemaatschappelijkwerkervandeNederlandseVerenigingvanMaatschappelijkWerkers(NVMW).Dezeberoeps-verenigingonderscheidtdaarbijdrietaakgebiedenwaaronderschoolondersteuning,hulpverle-ningaanoudersenkinderenentoeleidingnaarspecialeengeïndiceerdezorg.Takendiehieruitvoortvloeienzijnaanvullendopdeondersteuningenzorgdiescholenzelfkunnenbieden.
5.3 Zorg- en adviesteamsAlsSMWonvoldoendeiswordthetZorg-enAdviesteam(ZAT)ingeschakeld.Binnenditstruc-turelesamenwerkingsverbandkunnenprofessionalsuithetonderwijsoverleggenmetexternedisciplines.AanZAT’sinhetvoortgezetonderwijsnemeniniedergevalleerplicht,SMW,BureauJeugdzorgenpolitiedeel(ziehiervoor:Zorginenomdeschool,indeAMvBvanhetwetsvoor-stel‘CentravoorJeugdenGezinenregierolgemeentenindejeugdketen’).AanZAT’sinhetmbozijnookRMCenGGZalsvastepartnerstoegevoegd.VanuithetZATwordtookgeschakeldmetandereexternedisciplineszoalsschuldhulpverlening,woningcorporatiesetc.
Straatcoaches in NijmegenNijmegenzoektnaareenlinktussenjongerenenCJG-voorzieningen.Jongerenkomenwaar-schijnlijknietnaareenCJGtoeendaarominvesteertdegemeenteinZAT’sopscholenenindereboundvoorziening(tijdelijkeopvangvoorleerlingenmetgedragsproblemenvoorwiedezorgvandeschoolnietlangertoereikendis).Daarmeeblijvenvertrouwdecontactenbestaandiejongerenhebbenmetjongerenwerkers,coachesendocenten.Speciaalvoordedoelgroep12tot23-jarigenvormenstraatcoacheseenverbindingtussendescholen,destraatenhetCJG.Erwordteenstructuurontwikkeldwaarbijstraatcoachesencasemanagersdespilvormeninhetzorgnetwerk.Inseptember2009iseenpilotopscholengestartomdeverbindingtussenstraatenschoolterealiseren.
5.4 Regionale samenwerkingVanwegedeschaalgroottevanhetonderwijsligtregionalesamenwerkingtussengemeentenvoordehand.AlsgemeentenbinneneenRMC-regiohunregierolgezamenlijkvervullenkunnenzevoldoendecapaciteitenbestuurskrachtgenererenenhetwerkenvoorv(s)o-enmbo-scho-lenaanmerkelijkeenvoudigermaken.Hetkabinetvindthetvangrootbelangdatgemeenteninregionaalverbandsluitendeafsprakenmakenmethetv(s)oenmbooverdezorgvoorjongeren.DelokaleofregionaleEducatieveAgendakanbenutwordenbijhetinvullenvandesamen-werkingtussenonderwijsenCJG.AfsprakenkunnendesnoodsverplichtendwordenopgelegdvanuithetCollegevanB&Wvangemeenten(www.delokaleeducatieveagenda.nl).
CentrumJeugdenGezin pagina16
Duidelijkeafsprakenzijnooknodigomtebepalenwelkegemeentewanneeraanzetis.InhetwetsvoorstelCJGiseenaanwijzingsbevoegdheidvoordeburgemeesteropgenomendiezorginstellingenkandwingendecoördinatievandezorgvooreenjongereopzichtenemen.DeburgemeesterkandezeaanwijzinggevenaandeJGZ,hetmaatschappelijkwerkofBureauJeugdzorg.Eengemeenteisookverantwoordelijkvoordeleerplicht-enRMC-functiemaarheeftopditterreingeenaanwijzingsbevoegdheid.ToezichtophetnakomenvandeafsprakengaatvallenonderdeinspectiesdiesamenwerkeninhetkadervanIntegraalToezichtJeugdzaken.
5.5 VervolgopleidingenGemeentenkunnentijdensvervolgopleidingen(vmboenmbo)eenbelangrijkebijdrageleve-renindevormvanstageplaatsen.Doorscholenenbedrijvenbinnendegemeentebijelkaartebrengenophetgebiedvandetailhandel,(thuis)zorg,beheervansportaccomodatieshoudenjongerenvoelingmethuneigenbuurtengemeente.Zekunnenhuntalentenensocialevaardighedenontwikkelenenbetekenisvolleverbandenmetanderejongerenenvolwassenenaangaan.Zekrijgenverantwoordelijkheidenwordengekendengewaardeerd.Stageplaatsenkunnenookeenpreventievewerkinghebben.Naarmatedesocialestructuurvandebuurtsterkeris,ontstaatmeersocialecontroleencorrectie.Daardoorzullenjongerenmindersnelontsporen.RaadpleegvoormeerinformatiedeVNG-uitgaveDeverbindingvanCJGmetonderwijs,tedownloadenopwww.vng.nl/cjg.
CentrumJeugdenGezin pagina17
6 Sluitende aanpak
Zorgcoördinatieisnodigomjongerenenhunouderszogoedmogelijktekunnenhelpen.CJG’sonderhoudencontactmethulpverlenersbinnenhetonderwijsenhetjongerenwerkenstemmendehulpzogoedmogelijkopelkaaraf.Belangrijkepartnersdaarbuitenzijnhetjongerenloketenhetveiligheidshuis.CJG’smoetenerwelvoorwakeneenaparteschakelindehulpverleningsketentewordenenvoorkomendatdubbeloverlegofwerkplaatsvindt.Leerlin-genvanv(s)o-enmbo-scholenzijnvaakafkomstiguitmeerderegemeentes.Omtevoorko-mendatCJG’suitmeerderegemeentesdeelnemenaanZAT-vergaderingenishetwenselijkinregionaalverbandafsprakentemakenoverdeinzetvanCJG-medewerkers.
6.1 De relatie met het jongerenwerk Hetjongerenwerkvervultvanoudshereenspecialerolinderelatiejongere,buurtenwelzijn.Hundoelstellingwordtomschrevenals:Jongerenondersteuneninhunontwikkelingsprocesnaarvolwassenheid,alsonderdeelvanhunsocialeomgeving,zodathunpositiedirectofoptermijnverbetert.Dejongere,zijnsituatie,kansen,mogelijkhedenenknelpuntenvormenhierbijhetuitgangspunt.HetjongerenwerkzelfpleitvooreenstevigerolvanhetjongerenwerkindetotstandkomingentaakuitoefeningvandeCJG’s.Argumentendiegenoemdworden,zijn:• hetjongerenwerkheeftalcontactmetenbekendheidonderdedoelgroep;• hetjongerenwerkbeschiktoverspecifiekekennisvandeleefwereldenbelevingswereldvan
dedoelgroep;• hetjongerenwerkheeftinzichtindevragenenknelpuntenwaarjongerentegenaanlopen
inhunprocesnaarvolwassenworden;• dejongerenwerkerswordendoorhetsamenwerkenmetjongerenalgeconfronteerdmet
vragenophetgebiedvaninformatie,adviesenondersteuning.
Veelgemeentenhebbeninhetverledenjongerenwerkingezetomoverlasttegentegaan.Vanuitdenatuurlijkefunctievanhetjongerenwerkishetlogischvooralintezettenopeenoutreachende,informerendeenondersteunendefunctie.Inveeljongerencentraorganiserenprofessionalsenjongerensamenactiviteitenenmakenbelangrijkethema’sbespreekbaar.EengoedvoorbeeldisZwolle,waarJongerencentrumRezetinsamenwerkingmetTactusVersla-vingszorgeeninformatieavondvooroudersorganiseerdeoveralcoholgebruik.(www.minderdrankmeerscoren.nl/news/6/details/item_20/).
6.2 JongerenloketInsommigegemeenteniseenJongerenloketopgerichtmetalsbelangrijkstedoelgroep:voortijdigeschoolverlatersenwerklozejongerentot23jaar.Debelangrijkstedoelstellingisjongerenzonderwerkofstartkwalificatie(diplomambo-2opleiding)zoveelmogelijkterugnaarschooltelatengaanofaaneenleerbaantehelpen.BinnenhetJongerenloketwerkenverschillendeinstellingenvanuiteenintegraleaanpakenééngezamenlijkevisiemetelkaarsamen.VaakzijndatROC’s,UWVwerkbedrijven,afdelingenonderwijsensocialezakenvangemeenten,socialediensten,RMC’s,leerplichtambtenarenenwerkgevers(loketten).InsommigegemeentenishetJongerenloketsamenmetallebetrokkeninstellingenopéénlocatiegehuisvest.Ooknaarbuitentoepresenterenzijzichalséénorganisatie.InanderegemeentenishetJongerenloketvirtueelaanwezig.DegemeentenDordrecht,ArnhemenGroningenhebbeneengeslaagdJongerenloket.HetJongerenloketRoute23inDordrechtisvanwegehaarsuccesuitgebreidnaarAlblasserdam,Hendrik-Ido-Ambacht,SliedrechtenZwijndrecht.Debelangrijkstesuccesfactorisdegezamenlijkevisieopjongeren,deresultaat-gerichteinstellingvandemedewerkersendekortecommunicatielijnen.
CentrumJeugdenGezin pagina18
6.3 VeiligheidshuisHetveiligheidshuisiseensamenwerkingsverbanddatzichrichtophetterugdringenvanover-lastencriminaliteit.Deketenpartnerskunnenzijn:gemeenten,politie,OpenbaarMinisterie,RaadvoordeKinderbescherming,reclasseringsorganisatiesenwelzijnsorganisaties.EenVeiligheidshuisiseenplekwaarverscheideneorganisatiessamenwerken,diezichbezig-houdenmetopsporing,vervolging,berechtingenhulpverlening.Organisatieswerkensamenaaneenpersoonsgebondenen/ofgebiedsgebondenaanpakvancriminaliteitomjongeren,veelplegers,verslaafdenenanderendievanhetrechtepadafdwalentotdeordeteroepen.Veiligheidshuizenzijneenmiddeltegencriminaliteit,overlastenhuiselijkgeweld.Deaanpakiseffectiefgeblekenenkrijgtinsteedsmeergemeentennavolging.Behalveeenduidelijkeafstemmingindestrafrechtsketen,betekentditdaterintoenemendemateeenverbindingwordtgelegdmetpreventie,nazorgendezorgtrajecten,metnameindegeestelijkege-zondheidszorg.DaarnaastbiedendeVeiligheidshuizendemogelijkheidomintespelenopspecifiekelokaleproblemen.
EenkleinpercentagevanallejongerenbehoorttotdedoelgroepvandeVeiligheidshuizen.EendeelvandezejongereniswaarschijnlijkalbekendbijeenZATofCJG.Omtevoorkomendateenjongereinmeerdereteamswordtbesproken,ishetnoodzakelijkdathetVeiligheids-huishierovercontactopneemt.DeVerwijsindexRisicojongerenkaneengoedinstrumentzijnomditteonderzoeken.AanteradenisdatdeorganisatiediemetzowelhetVeiligheidshuisalsZATenCJGcontactheeft,deverbindendeschakelvormt.DitkanhetBureauJeugdzorg,gemeente(bijvoorbeeldleerplicht)ofhetRMC(deRegionaleMeldenCoördinatiefunctievoortijdigschoolverlaten)zijn.Hetisdusvangrootbelangdatinstellingenelkaaroplokaalenregionaalniveauopzoeken.
6.4 Ouder dan 18 jaarJongerendieuitde(gedwongen)geïndiceerdejeugdzorgkomenenwaarbijditaanbodstoptop18-jarigeleeftijdzijnextrakwetsbaar.Ditgeldtookvoorjongerenmeteenlichtverstande-lijkebeperkingofpsychischeproblematiek.WeliswaarisdeAWBZ-zorgnietaandemeerder-jarigheidsgrensgebonden,maarvaakishunbeperkingtelichtomnoglangerinaanmerkingtekomenvoordezezorg.Somsvertonendezejongerenookzorgmijdendgedrag.
Recentonderzoekbevestigtdatdeleeftijdsgrensvandejeugdzorgleidttotaandachtspuntenindehulpverleningaaneengroepkwetsbarejongeren.Hetgaatvooralomjongerendieinhunontwikkelingnognietinstaatzijnzelfstandigtefunctioneren,hoewelzijvolgensdewetmeerderjarigzijn.Doordeafwezigheidvaneensociaalnetwerkeneenondersteunendethuis-situatieontbreekthetdezejongerenaansteunenaansturingopwegnaarzelfstandigheid.Hetgaatmeestalomjongerenuitderesidentiëlejeugdzorg,eenpleeggezinofjongerendiemetspecifiekeproblematiekkampenzoalspsychiatrischeproblemen.Ookzwerfjongerenofjongerenmeteenlichtverstandelijkebeperkingbehorentotdezedoelgroep.Dezeuiterstkwetsbaregroepverdwijntvaakuithetbeeldbijdezorg.Eendeelvandezejongerenredthetnietenkomtlatervaakmetzwaardereproblematiekofalszwerfjongereweerterug.Hetrapport(Jeugd)zorghoudtnietopbij18jaarvanhetVerweij-JonkerInstituutbiedtmo-gelijkeoplossingsrichtingenenaanbevelingenaangemeenten:• zorgervoordathethelebasispakketvoorjongerenbinnenhandbereikis,dusookvoldoen-
despecifiekaanbod(zelfstandigheidscursussen,begeleidwonen)voor18-23jarigen;• steleenpersoonlijkecoachaandievoordejongeredesamenhangensamenwerkingtussen
wonen,strafrecht,onderwijsenarbeidcoördineertenstimuleert;• betrekonderwijsinstellingenbijdebegeleidingvande18+jongerenaaronderwijsen
arbeid;• behoudalsgemeentedebestuurlijkeverantwoordelijkheidenregie(éénloket,éénindica-
tieenéénintersectoraalhulpaanbod).• Contactmetmbo/hbo/universiteit(studentpsychologen,studie-adviseursetc).
KijkvoorhetrealiserenvaneensluitendeaanpaktussenCJG,ZAT,Passendonderwijs,jonge-renwerkenandereprojectenopwww.samenwerkenvoordejeugd.nl(telefonischehelpdesk:070-3407878).DekomendetijdzaldezewebsiteextraaandachtbestedenaanCJGinitiatie-venvoor18–23jarigen.
7 Stappenplan
Ditstappenplanhelptgemeenteneenaanbodteontwikkelenvoorjongerenenhunouders.Hetisgeenspoorboekjedatautomatischnaardegewensteuitkomstleidt.MaarhetgeeftwelaanwelkestappeneengemeentekanzettenindevormgevingvaneenCentrumvoorJeugdenGezinmetvoldoendeaandachtvoordeleeftijdsgroep12-23.
1 Brengdedemografischegegevensoverjongerenendegezinnenwaaruitzekomenpergemeente,hetliefstperwijk,inkaart(leeftijdsopbouw,etnischeachtergrond,jongerenmeteenbeperking,onderwijsdeelname,werk,werkloosheid,tieneroudersetc.).
2 Brenginbeeldwatdeprestatiesvandegroep12–23zijninuwgemeente/regio(on-derwijs,gezondheid,arbeidsparticipatie,sportdeelname,etc.).MaakhiervoorgebruikvandeGGD-gezondheidsmonitor,veiligheidsmonitor,leerplichtcijfersencijfersoverwerkloosheid.GemeentelijkecijferszijnooklandelijkbeschikbaarviaKindereninTel(Verwey-Jonkerinstituut,www.kinderenintel.nl)endeLandelijkeJeugdmonitor.Som-migeprovincies,zoalsZeeland,hebbeneeneigenjeugdmonitor.
3 Inventariseerhetaanbodvanvoorzieningenenactiviteitenvoorzoweljongerenalshunouders.Denkookaansportclubs,trapveldjes,cliëntgroepen,ouderraden.Ganawelkeprestaties(bereik,resultatenendoelmatigheid)ennetwerken(sluitendezorgstructuur,12+buurtnetwerken,ZAT-teams)erzijnenhoedeaansluitingvanlokaaljeugdbeleidmetgeïndiceerdejeugdzorgisgeregeld.Gaditnavoorzowelhetvoortrajectenvoorwatbetreftdenazorgvoor18+,onderwijsenandererelevantebeleidssectoren(woningbouw,schuldhulpverlening,verslavingszorg,VG-sector,GGZetc.).
4 Raadpleegcliënttevredenheidsonderzoekenvanparticiperendeinstellingenenonder-zoekwatdewensenenbehoeftenzijnvanjongerenenhunouderstenaanzienvanhetCJG.Zorgervoordatjongerenhierbijactiefwordenbetrokken.
5 OntwikkelsamenmetanderegemeentenbinnenderegioeenvisieopdefunctiesvanhetCJGvoorjongerenenstelvastaanwelkekwaliteitscriteriaeenCJGmoetvoldoen(positiecliënt,bereikbaarheid,partnerschap,ouders,deskundigheidwerkers,evidence-basedwerken).
6 FormuleerdedoelstellingvanhetCJG.Welkresultaatmoetopkorteenlangeretermijnbereiktworden.Steleenaantalzakenvastzoalshetdoel,specifiekedoelgroepen,bereikenwelkepartnersmeedoen.Hoezietdeinhoudelijkeenorganisatorischesamenwerkingmetdezepartnerseruitenwathoudtdesamenwerkingmetvoorzieningenenactiviteitenopwijk-,lokaal-enregionaalniveaueruit.
7 StelmetketenpartnerszoalsdeJGZ,maatschappelijkwerk,onderwijsenjongerenwerkdecontourenvastvanhetCJGvoordedoelgroep12-23jaar.Bespreekmetelkaardeverschillendevormenvanregievoeren.
8 Omschrijfdebelangrijkstedwarsverbandenvoordedoelgroep12-23jaarinhetCJG,metnameaandachtvoordezorgcoördinatie,afstemmingophetBureauJeugdzorg,hetonderwijsenhetVeiligheidshuis.
9 Brengderisicojongereninbeeld.
10 Bepaalwelkeinterventiesgedaankunnenenmoetenwordenvanuithetadagium‘ééngezin,éénplan’,hetleidendprincipevooriedereendiemetgezinnenenjongerenwerkt.Methetwetsvoorstel‘CentravoorJeugdenGezinenderegierolgemeentenindejeugd-keten’datbijdeTweedeKamerligtterbehandeling,zoudengemeentendeplichtkrijgenomtezorgenvoorsluitendeafsprakentussenallebetrokkeninstantiesindejeugdketen.
CentrumJeugdenGezin pagina20
Bijlagen
Bijlage 1Centrum voor Jeugd en Gezin
In2011isinelkegemeenteeenCentrumvoorJeugdenGezin(CJG)aanwezig.HetCJGisvoorjongerenenhunouderseenherkenbaar,laagdrempeligencentraalpuntvooropvoed-enopgroeivragen.Hierwordtadequate,passendeengecoördineerdehulpgeboden.EenCJGiskentstandaard:a eeninlooppuntvoorinformatieenadvies;b eenopvoed-enopgroeipraktijk;c eneensluitendeaanpak.
DoelvaneenCJGiszovroegtijdigmogelijkadvies,hulpenondersteuningtebiedenentevoorkomendatgebruikmoetwordengemaaktvan‘zwaardere’vormenvanhulp.Hetcentrumistevenseencentraalpuntwaarprofessionalsmethunvragenterechtkunnen.
IneenCentrumvoorJeugdenGezinwordenbestaandegemeentelijketakenophetgebiedvanopvoedenenopgroeiengebundeld.HoewelalleCJG’sdezelfdebasistakenhebben,kandeuitwerkingverschillendzijn.Elkegemeenteisindegelegenheid,afhankelijkvandeuniekelokalesituatie,haarCJGandersorganiseren.
HetministerievoorJeugdenGezin,deVNG,hetIPO,MOgroep,ActizenGGDNederlandzijnovereengekomendatelkCentrumvoorJeugdenGezinminimaaleenzogehetenbasismodelhanteert.Ditbasismodelheeftdevolgendefuncties:1 jeugdgezondheidszorg(consultatiebureausenGGD)2 vijfWmo-functies: • informatieenadvies • signalering • toeleidingnaarhulp • licht-pedagogischehulp • coördinatievanzorg3 schakelmetBureaujeugdzorg4 schakelmethetonderwijs
Naasthetbasismodelzijner,afhankelijkvandelokalesituatie,ookanderevoorzieningenenactiviteitendieaanhetCJGgekoppeldkunnenworden.Specifiekvoorjongerenzijndatbij-voorbeeld:leerplichtambtenaren,jongerenwerk,straathoekwerk,opbouwwerk,welzijnswerk,algemeenmaatschappelijkwerk,gehandicaptenzorg,jeugd-GGZ,gemeentelijkedienstwerkeninkomen,schuldhulpverlening,politieenjustitie,hetveiligheidshuis.
HetCJGbiedtvoorallekinderenengezinnenondersteuningenhulpbijhetopvoedenenopgroeien.Belangrijkekernbegrippenzijn‘dichtbijhuis’en‘laagdrempeligheid’.Dehulpenondersteuningbetreftzoweleenvoudigealscomplexevragen.Eindresultaatmoetzijndatvragenvanoudersenjongerennaartevredenheidbeantwoordzijn.
DewettelijkeverantwoordelijkhedentenaanzienvanpreventiefjeugdbeleidstaanindeWetmaatschappelijkeondersteuning(Wmo)endeWetpubliekegezondheid.OokdeWetopdejeugdzorgisrelevantvanwegedeverbindingtussenjeugdbeleidenjeugdzorg.DeregierolvangemeenteninhetkadervandeopzetenuitvoeringvanCJG’siswettelijkvastgelegdindeWetopdejeugdzorg.IndeWetPubliekegezondheidisdedigitaliseringsplichtvoordejeugdge-zondheidszorggeregeld.
CentrumJeugdenGezin pagina22
Bijlage 2Begeleidingscommissie
GemeenteDalfsenJurgenGoejer
GemeenteHaarlemmermeerMaschavandeVen
GemeenteRotterdamHellavandenBergArnoHoogendoorn
MinisterievanOnderwijs,CultuurenWetenschapBasWijnen
MBO-raadMariekeWeemaes
JeugdraadChristeldeLange
VO-raadJessicaTissink
VNGWandavanEsbroek
StichtingAlexanderIvetPieperLeoRutjes
IVARenéClarijsLuudMuller
JeugdenGezinLiesAdmiraalMartineEenshuistraGeadeJongRiaKorevaarSabinaPostma
CentrumJeugdenGezin pagina23
CentrumJeugdenGezin pagina24
www.jeugdengezin.nlJeugd en GezinPostbus 16166, 2500 BD Den Haag
www.invoeringcjg.nl pagina 1