Notitie ‘Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven?’

Gebaseerd op de uitkomsten van het kennisatelier vCJG op 20 april 2009

PRIMO nh, mei 2009

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

1

Inleiding In 2009 organiseert PRIMO nh een reeks kennisateliers over het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Steeds staat een ander actueel thema centraal. Het eerste atelier van de reeks stond in het teken van ‘het virtueel CJG’ (vCJG). De opbrengst van dit kennisatelier is verwerkt in deze notitie. Het biedt u handvatten om het vCJG in uw gemeente vorm te geven. Waarom een virtueel CJG? Informatie nodig? Op zoek naar antwoorden? 70% van de mensen gebruikt hiervoor internet, blijkt uit onderzoek. Dan lijkt het verstandig voor de ontwikkeling van een Centrum voor Jeugd en Gezin om ook digitaal beschikbaar te zijn voor vragen over opvoeden en opgroeien. Internet is voor veel mensen laagdrempelig en een belangrijk voordeel is dat een vCJG 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar is. Als het antwoord op een vraag niet afdoende lijkt te zijn, dan kan de vragensteller uitgenodigd worden voor een chatsessie of voor een persoonlijk gesprek in het fysieke CJG. Een vCJG en het ‘fysieke’ CJG versterken elkaar dus op deze manier. Ontwikkelingen In veel gemeenten worden stappen gezet om de laagdrempeligheid en toegankelijkheid van het CJG verder uit te werken. Een manier is om een CJG-website op te zetten dat ondersteunend is aan een fysiek centrum. Ouders, jeugd en professionals kunnen er terecht voor allerlei informatie en advies over opgroeien en opvoeden. In Nederland zijn inmiddels verschillende voorbeelden van een vCJG te vinden. Bijvoorbeeld in Lelystad en Den Haag. In Noord-Holland zijn al variaties op een CJG-website in de lucht, zoals in Haarlem www.kiezenvoorjeugd.nl. Ook zijn gemeenten voornemens een vCJG op te zetten. Het kennisatelier startte met een introductie op het thema ‘virtueel CJG’ door Alexandra Bordewijk, werkzaam bij Spectrum, Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling in Gelderland. Zij gaf uitleg over wat het vCJG en Jongin, een website bedoeld voor jongeren, precies inhoudt en wat de mogelijkheden zijn in relatie tot het Centrum voor Jeugd en Gezin. Ook ging zij in op welke toepassingen er mogelijk zijn op landelijk, regionaal en lokaal niveau en gaf enkele voorbeelden van al werkende vCJG en Jongin websites. Bij het kennisatelier waren ook andere ervaringsdeskundigen op het gebied van het vCJG en vergelijkbare voorbeelden aanwezig, onder meer uit Haarlem, Heiloo, Wijdemeren, de regio Gooi- en Vechtstreek en Noord Holland Noord. In de werkateliers werd aan de hand van interactieve werkvormen een vertaal- en verdiepingsslag gemaakt naar de eigen praktijk. De deelnemers gingen aan de slag met vragen als: • Wat zou de meerwaarde van een vCJG voor onze regio en mijn gemeente kunnen zijn? • Hoe kunnen kleine gemeenten hun voordeel doen met een vCJG? • Welk type lokale informatie en diensten zou in mijn gemeente bij uitstek geschikt zijn om virtueel

te presenteren? • Wat zou de ideale combinatie van een fysiek en vCJG kunnen zijn? • Welke mogelijkheden zijn er om de virtuele informatie en diensten laagdrempelig en

aantrekkelijk in de regio aan te bieden? • Welke mogelijkheden biedt het vCJG voor de doelgroep jeugd/jongeren? • Welke mogelijkheden biedt het vCJG voor de doelgroep ouders/verzorgers? • Hoe kan het vCJG ingepast worden in de CJG-ontwikkeling? Welke stappen zijn nodig? De opbrengst uit de verschillende werkateliers hebben wij voor u naast elkaar gelegd en gebundeld. Deze zijn verwerkt in deze notitie. In de bijlagen vindt u:

1 Het virtueel CJG, wat kan PRIMO nh voor u betekenen? Een overzicht van ons aanbod 2 De presentatie van Alexandra Bordewijk, Spectrum Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling

in Gelderland 3 Enkele voorbeelden van virtuele CJG’s en voorbeelden van jongerensites 4 Veelgestelde vragen aan de Stichting vCJG, www.vcjg.nl

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

2

Wat zou de meerwaarde van een vCJG kunnen zijn voor de eigen regio / gemeente? Het vCJG kan voor de eigen regio / gemeente de volgende meerwaarde bieden: • Het is een plek waar men voor alles terecht kan; een laagdrempelige manier om vragen te

stellen, altijd bereikbaar, met korte lijnen voor communicatie en vragen en de vrager blijft anoniem. Zowel voor ouders, kinderen en oudere jeugd als omstanders.

• Het sluit goed aan bij jongeren, want zij zijn dagelijks bezig met de computer en internet. • Het vCJG kan vorm krijgen in communicatie met de doelgroep ouders en jeugd en met

professionals. • Via het vCJG kan de doelgroep ervaringen uitwisselen of chatten met een deskundige

achterwacht, die vragen op een betrouwbare manier kan beantwoorden. • Het vCJG heeft een preventieve werking. • De informatie is makkelijk en snel beschikbaar. Op elke plek; bijvoorbeeld op een jeugdhonk,

bibliotheek of thuis kan men zien waar men terecht kan met zijn vragen. Het past bij onze snelle samenleving.

• Je kunt aansluiten bij wat er al is; bijvoorbeeld linken aan sites voor allochtone jongeren of linken naar kindertelefoon (het is een variant van de kindertelefoon).

• De gezamenlijke website kan de samenwerking verbeteren en ordening brengen in de chaos en bijdragen aan netwerken. Het vCJG kan 1 pakket voor alle uitvoerende organisaties bieden met een link van CJG site naar de website van de uitvoerende organisaties; zo blijft een stukje eigenheid geborgd.

• Het vCJG kan ook het eerste contact zijn als toeleiding naar het fysieke CJG; het kan een brug slaan naar het fysieke CJG.

• Kwaliteitseisen zijn belangrijk. De informatie moet betrouwbaar zijn en overzichtelijk worden aangeboden. Het moet een helder en specifiek antwoord kunnen bieden op de vragen. De privacy moet gewaarborgd worden. Je moet er veilig kunnen surfen.

• De website kan voorzien in landelijke uniforme informatie en er kan eveneens lokale informatie geboden worden met een overzicht van de lokale voorzieningen via een goede sociale kaart.

• Het is een goede manier om informatie te ontsluiten in een landelijk gebied; afstanden binnen de gemeente spelen geen rol.

Bij de uitwerking van het vCJG vragen de volgende punten aandacht: • Anonimiteit heeft twee kanten. Hoe anoniem is het; hoe weet ik of er zorgvuldig met mijn

gegevens wordt omgegaan? En aan de andere kant: hoe zorg je als CJG dat je een anonieme zorgvrager niet kwijt raakt?

• Het vCJG is te afstandelijk. Het is onpersoonlijk. • Het is de vraag wanneer welke instelling in beeld komt en je moet voorkomen dat de vrager van

het kastje naar de muur gestuurd wordt. Hoe kun je zorgen voor samenwerking? Je moet verkokering voorkomen, maar ook dat het een ’eenheidsworst’ wordt.

• Het is een ‘grote belasting’ voor de CJG-medewerker die de vragen beantwoordt. Je loopt het risico dat de vraag of het antwoord niet goed wordt begrepen; persoonlijk contact werkt beter. Dan is er meer ruimte voor luisteren, samenvatten en doorvragen.

• De website moet wel up to date blijven en betrouwbaar zijn. Het is belangrijk een goede lokale redactie te hebben. Al met al is het vCJG arbeidsintensief en ambitieus.

• Hoe bereik je specifiek de 12- / 12+ jeugd, wat bied je elke leeftijdsgroep aan? • Hoe combineer je wensen/behoeften van grote en kleine gemeenten? • Je moet een garantie stellen voor beantwoordingstermijn. • Als er storing is, ben je niet bereikbaar. • 80-90% heeft een computer. • Er is een taalbarrière. Ouders die geen Nederlands spreken worden niet bereikt. • Hoe wordt bepaald welke informatie beschikbaar gesteld wordt? Gaat het alleen om sociaal

geaccepteerde informatie of kan je er ook afwijkende informatie vinden? • Deskundigheid kost geld.

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

3

Aanbevelingen om de meerwaarde van het vCJG te vergroten zijn: • Het is belangrijk de lokale identiteit te waarborgen en mensen op persoonlijke manier aan te

spreken; virtueel een goede vertrouwensrelatie opbouwen. • De procedure en het protocol moeten herkenbaar zijn.

Er moet voldoende menskracht beschikbaar zijn. • Het is belangrijk om bezoekers op tijd door te sturen, het vCJG is meer te beschouwen als

opstappunt. • Het is belangrijk om regelmatig te evalueren en een (lokaal) redactieoverleg in te zetten. • Bij aansluiting bij een landelijk systeem is er minder kans op storingen en wordt dat sneller

ontdekt en opgelost. Bovendien kan er dan gebruik gemaakt worden van landelijke input aan informatie.

• Deskundige medewerkers vragen om een goede werving en opleiding. • Bij taalbarrières kan er gewerkt worden met voorgelezen teksten.

Hoe kunnen kleine gemeenten hun voordeel doen met het virtueel CJG? Het vCJG biedt kleine gemeenten de volgende kansen: • Bij de ontwikkeling kun je inhaken bij landelijke trends en handig gebruik maken van regionale

en/of landelijke informatie. Je kunt zorgen voor een herkenbaar lokaal gezicht. • De informatie is snel gebundeld aan te bieden en heeft een professionele uitstraling. • Het maakt een snelle toetsing bij de doelgroep mogelijk (in kleine gemeenten snel contact

doelgroep). • Het beheer is eenvoudig en betaalbaar, mits er regionaal wordt samengewerkt. • In een landelijke omgeving kan het vCJG zorgen dat de informatie bereikbaar is. • Het biedt anonimiteit in een kleine kern of klein dorp. • Wat misschien fysiek niet lukt, kan toch wel digitaal aangeboden worden. Bij de uitwerking van het vCJG in kleine gemeenten, spelen onderstaande aandachtpunten een rol: • Doordat er teveel informatie beschikbaar is wordt het onoverzichtelijk. • Door alle landelijke informatie is er onvoldoende aandacht en ruimte voor lokale informatie. • Een lokale redactie is moeilijk samen te stellen. • Een kleine gemeente heeft weinig geld en ook te weinig vrijwilligers. • De doelgroep is kleiner en er wordt misschien weinig gebruik gemaakt van het vCJG.

De volgende aanbevelingen zijn voor kleine gemeenten van belang: • Bewaak de lokale identiteit van het vCJG en zorg voor een overzichtelijke structuur van de

website. • Stel een webcommissie in. • Zorg voor efficiency door gebruik van bestaande website en goede samenwerkingsafspraken als

kleine gemeenten. • Benut maatschappelijke stages en/of andere vormen van stages voor het vCJG. Welk type lokale informatie en diensten kunnen gepresenteerd worden via het virtueel CJG? Onderstaande informatie en diensten bieden kansen voor presentatie via het vCJG: • Er kan informatie over het CJG gegeven worden: wat is waar beschikbaar, met openingstijden

en een routebeschrijving (ook voor het openbaar vervoer).

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

4

• De informatie van de CJG-partners en andere (zorg)instellingen kan in gezamenlijkheid geboden worden.

• Er kan een overzicht gegeven worden van het actuele aanbod aan bijeenkomsten/cursussen en een agenda met informatie over sportactiviteiten, activiteiten voor de jeugd, evenementen, open dagen van scholen.

• Bestaande informatie kan gekoppeld worden en er kan een doorlink mogelijkheid geboden worden.

• Boekentips gericht op relevant thema (met een link naar de bibliotheek). • Een sociale kaart op wijkniveau. Bij de presentatie van lokale informatie en diensten spelen de volgende aandachtspunten: • Veel, vooral actuele informatie, staat niet in de boeken. Dat maakt het lastig om boekentips te

geven. • Bereik je de doelgroep wel? • Is het ook geschikt voor niet digitaalvaardigen? • Een sociale kaart op regionaal niveau mag niet ontbreken. • De identiteit en het aanbod van partners moet herkenbaar blijven. Maar het werkt alleen als de

informatie geïntegreerd wordt aangeboden. • Bezoekers hebben behoefte aan een antwoord op maat … je kunt niet iedereen en elke vraag

op dezelfde manier bedienen.

Aanbevelingen om de inzet van het vCJG voor lokale diensten en informatie te optimaliseren, zijn: • Ervaringsverhalen werken vaak beter dan boekentips. • Zorg voor goede communicatie met de doelgroep. Zet structureel ouderpanels in en monitor het

bereik van cursussen in verhouding tot de problematiek van de bevolking. Denk vanuit de doelgroep.

• Virtueel is 1 van de communicatiemiddelen; zorg dat er ook folders beschikbaar zijn. • Houd de informatie overzichtelijk. Gebruik niet teveel links. • Het belang van de doelgroep is groter dan het belang van de organisatie. Wat zou de ideale combinatie van een fysiek en een vCJG kunnen zijn? De combinatie van een fysiek en een vCJG biedt de volgende mogelijkheden: • Door de combinatie van een vCJG en een fysiek CJG kun je alle doelgroepen bereiken. • Via de website kan duidelijk gemaakt worden waar het CJG voor staat en er kan informatie

gegeven worden over het cursusaanbod. • Het vCJG kan helpen bij de beeldvorming dat vragen stellen bij het CJG normaal is. • De contacten via het vCJG kunnen drempelverlagend werken naar het fysieke CJG; het kan een

duwtje in de rug zijn. Door bevestiging van het probleem wordt het makkelijker om hulp te vragen bij het CJG.

• Het kan ook voor allochtone groepen de drempel verlagen. • Na bezoek aan het CJG kan men thuis alles nog eens virtueel nalezen. Of andersom ter

voorbereiding. • Het vCJG kan benut worden om afspraken te maken en voor de nazorg. • Professionals kunnen via het vCJG een probleem signaleren en daar actie op ondernemen. Bij de combinatie van fysiek en vCJG is aandacht nodig voor de volgende punten: • Niet alle doelgroepen zijn ‘online'; je kunt nooit iedereen bereiken. Hoe bereik je moeilijke

doelgroepen? • Persoonlijke kennismaking kan drempelverlagend werken, maar soms juist ook niet. • Een digitaal loket moet geen excuus zijn om fysiek CJG vorm te geven.

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

5

• De informatie en het advies moeten naadloos op elkaar afgestemd zijn; er is een risico op tegenstrijdigheid.

• Niet iedereen is zo professioneel dat hij zijn eigen problemen kan formuleren via het internet. • Er is een risico op teleurstelling over het fysieke CJG, omdat het vCJG er heel gelikt uitziet. Aanbevelingen voor een ideale combinatie van een fysiek en het vCJG zijn: • Zorg als CJG voor een breed aanbod: fysiek, virtueel en ambulant / outreachend. • Combineer bewust verschillende methodieken in het aanbod. Kun je daarmee iedereen

bereiken? Evalueer regelmatig en pas de strategie aan. • Zorg dat persoonlijk contact mogelijk is en dat de medewerkers via telefoon, balie, email

adequaat doorverwijzen. • Zorg voor een overzichtelijke indeling van de website met duidelijke vraagvelden, ruimte voor

maatwerk en persoonlijke aandacht. • Zorg dat er een redactie is die elke week updates doet. • Zorg voor goede afstemming bij de samenwerking en goede communicatie. Werk met een

ingedeelde agenda met het oog op afstemming. • Zorg dat de verwachtingen van het management op de verschillende niveaus overeenstemmen. Welke mogelijkheden zijn er om de virtuele informatie en diensten laagdrempelig en aantrekkelijk in de regio aan te bieden? De regionale presentatie van virtuele informatie en diensten biedt de volgende kansen: • Regionaal beheer van regionale en landelijke informatie. • Delen van informatie bijvoorbeeld over bepaalde inhoudelijke vragen. • Een eenduidige aanpak naar de klant draagt bij aan de herkenbaarheid. • Regionale instellingen hebben te maken met 1 site. • Scholen (boven lokaal) kunnen naar dezelfde regionale site. • De personeelskosten kunnen gedeeld worden en er kan efficiënter gewerkt worden. • De kwaliteit kan verbeterd worden; bijvoorbeeld door regionaal gezamenlijk een minimaal

kwaliteitsniveau na te streven. Bij regionale presentatie van virtuele informatie en diensten spelen onderstaande aandachtspunten een rol: • De betreffende organisaties leveren geen informatie die met het oog op onderhoud en beheer

van belang is. • Informatie op de website is nooit helemaal objectief. • De organisaties die samenwerken aan het vCJG willen hun eigen identiteit behouden. • Elke gemeente wil zijn eigen website en eigen gezicht, waardoor regionale instellingen

meerdere keren verschillende informatie moeten aanleveren. Onderstaande punten zijn aanbevelingen om de regionale uitwerking van het vCJG te optimaliseren: • Maak samenwerkingsafspraken met de partners van het vCJG. Zorg voor bindende afspraken

en een inspanningsverplichting voor de deelnemende organisaties. • Voorzie de informatie van een datum. • Screen de informatie regelmatig. • Zorg voor actuele informatie: een goed beheer van de sociale kaart en het nieuws.

Welke mogelijkheden biedt het vCJG voor de doelgroep jeugd/jongeren Het vCJG kan voor de doelgroep jeugd/jongeren de volgende kansen bieden:

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

6

• Jongeren zijn veel virtueel actief; het vCJG kan een goede, natuurlijke ingang zijn. • Laagdrempelige toegang tot het CJG. • vCJG kan bijdragen aan jeugdparticipatie bij beleidsontwikkeling rond thema’s die jongeren

aangaan. • vCJG kan bijdragen aan jeugdparticipatie bij ontwerpen ingebracht door de website/redactie. • Heel brede informatie over thema’s, die aansluiten bij de jeugd. • Bovengenoemde brede informatie kan een brug zijn naar het stellen van vragen (advies, hulp). • vCJG kan een belangrijk middel zijn om de jeugd te bereiken. • Het vCJG moet een specifieke ingang hebben voor de jeugd. • Er moet goed doorgelinkt worden naar het vCJG vanaf de bestaande jongerensites. Wie een vCJG gericht op jeugd/jongeren wil opzetten, moet denken aan de volgende aandachtspunten: • Gevaar dat het een passieve website wordt die jeugd/jongeren niet weten te vinden of die niet

afgestemd is op hun gebruikerswensen. • Gevaar dat vCJG niet actief en actueel is; dan is de kans dat jongeren afhaken groot. • Er moet wel iets te halen zijn en snel resultaat geboekt kunnen worden (bv. snel

antwoord/advies). • De kans bestaat dat de redactie geen afspiegeling is van de totale doelgroep van jeugdigen; hoe

zorg je dat je iedereen aanspreekt. • vCJG is bedacht door volwassenen; het wordt opgelegd. • De informatie moet aansprekend zijn; lokaal onderhoud is een must (agenda, informatie eigen

gemeente etc.). • Weet je zeker dat je de jeugd bereikt? Oplossingen en punten om het vCJG voor jeugd/jongeren te optimaliseren, zijn: • Website/toegang tot vCJG specifiek voor jeugd/jongeren. • Interactieve website. • Hyves-achtig, dynamische omgeving om jeugd te trekken en te houden. • Ook serieuze informatie over verschillende thema’s. • Veel domeinnamen en zoektermen, zodat jongeren gemakkelijk en automatisch op het vCJG

terecht komen. • Marketingstrategie bedenken om website te promoten (bv. gratis kaart voor een feest via vCJG). • Duidelijke teksten en goede doorlinks naar relevante, verdere informatie. • Meedenken/meebouwen/beheren aan vCJG in de vorm van een maatschappelijke stage. • Hangjongeren werven voor meedenken/meebouwen/beheren vCJG om representativiteit te

verhogen. • Meedenken/meebouwen/beheren aan vCJG in de vorm van een taakstraf (HALT). • Meedoen in de redactie aantrekkelijk maken; bv. leuke activiteiten als beloning. • Jongerenpersbureau opzetten of inschakelen om mee te denken/bouwen/beheren. • Gebruik sleutelorganisaties (bv. zorgbelang, jongerenwerk) om jeugd/jongeren te bereiken. • Betrek jongeren bij vCJG door middel van periodieke panels/digitale enquêtes. • Realiseerbaar; investeren in geld en mensen. • Goede voorbereiding> Wat is het doel van een vCJG voor jeugd/jongeren en hoe bereiken we

dat. Welke mogelijkheden biedt het vCJG voor de doelgroep ouders/verzorgers Het vCJG kan voor de doelgroep ouders/verzorgers de volgende kansen bieden: • vCJG als voorportaal/kennismaking met CJG. • Gerichte informatie op thema (ook luchtig en praktisch) aanbieden. • Mogelijkheid tot forumfunctie: ouders ontmoeten ouders. • Ouders kunnen eigen thema inbrengen.

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

7

• Via vCJG moeilijke doelgroep bereiken, bv. tienermoeders, en specifieke informatie bieden. • Ook deelnameregistratie en wervingsinformatie voor cursussen op website vermelden. • Ingang via een specifiek thema/problematiek door middel van zoektermen en zoeken op

specifiek thema/problematiek. • Mogelijkheden om tegemoet te komen aan culturele diversiteit van de doelgroep. • vCJG kan ertoe bijdragen dat professionals 1 taal spreken, gevoed vanuit het vCJG.

Wie een vCJG gericht op ouders/verzorgers wil opzetten, moet denken aan de volgende aandachtspunten:

• Gevaar dat advies/hulp te vrijblijvend is (moeilijk na te gaan of er ook daadwerkelijk iets mee

gedaan wordt). • Door een breed aanbod aan informatie verliest men het eigenlijke probleem uit het oog (moeilijk

een selectie te maken). • Het is voor ouders moeilijk hun probleem te analyseren (wat is de kern van het probleem?) en

dus passende informatie te vinden. • Gevaar van een forumfunctie is dat ouders elkaar verkeerde adviezen kunnen geven; het zijn

immers geen professionals. • Is het vCJG wel laagdrempelig voor iedereen? Is iedereen wel in staat om digitaal

informatie/advies/hulp te zoeken? Bereik je de moeilijk bereikbare doelgroep wel? • Rekening houden met culturele diversiteit betekent niet per definitie dat je met een website alle

culturen bereikt. • Het vCJG kost geld. • Het vCJG laat veel over aan ouders/verzorgers zelf; dat is arbeidsintensief. • Het vCJG kan een stigmatiserend effect hebben. • Het risico bestaat dat er veel jargon van professionals op de website terecht komt; is het dan wel

begrijpelijk voor ouders? Oplossingen en punten om het vCJG voor ouders/verzorgers te optimaliseren, zijn: • Zorg dat ouders/verzorgers binding hebben met het (v)CJG; maak het concreet en betekenisvol. • Neem de doelgroep serieus; biedt bv. niet te algemene informatie waar je in je eigen situatie niet

veel mee kan. • Wat betreft de forumfunctie: ouders kunnen steun zoeken bij elkaar. Vervolgens kunnen

professionals advies op dit forum plaatsen. Maak duidelijk dat het een openbaar forum is waar professionals kunnen meekijken en deelnemen aan de discussie.

• Op basis van wat ouders op het forum plaatsen, kan extra, specifieke informatie toegestuurd/geplaatst worden.

• Toeleiding naar het vCJG kan georganiseerd worden door sleutelfiguren in te zetten. • Gebruik maken van toegankelijk taalgebruik; daar kan een webtekst-redacteur voor ingezet

worden.

Hoe kan het vCJG ingepast worden in de CJG-ontwikkeling? Welke stappen zijn nodig? Stap 1: Initiatief nemen Doel: Zicht krijgen op wat het vCJG is, wat belangrijke randvoorwaarden zijn en het creëren van draagvlak.

• Inventariseer wat er al aan informatie en kennis beschikbaar is over het vCJG, elders of in de

eigen gemeente/regio. • Breng de bestaande situatie in de eigen gemeente in kaart; welke websites zijn er al? Wat is de

toegevoegde waarde van een vCJG? • Leg contact met stakeholders (lokale en regionale partners) en inventariseer welke ideeën er

leven over het vCJG ten behoeve van draagvlak.

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

8

• Stel vast welke partners als kernpartners bij de ontwikkeling van het vCJG betrokken moeten worden om de kwaliteit van het vCJG te waarborgen.

• Stel, in het kader van commitment, een startdocument op waarin de volgende onderwerpen aan

bod komen: - omschrijving van het doel van een vCJG (informatie, vraagbaak, doorverwijzing, etc.) - bepaal in hoeverre het vCJG lokaal dan wel regionaal ontwikkeld zal worden. Denk daarbij aan mogelijkheden als de aanschaf van 1 systeem voor de hele regio - bepaal welke randvoorwaarden (geld, tijd, inzet) nodig zijn - werk een globaal projectplan uit met opdracht en fasering.

• Zorg dat het startdocument politiek en bestuurlijk draagvlak heeft. • Betrek bij voorkeur alle betrokken partijen bij de opstelling van het startdocument. Stap 2: Ontwerpen Doel: het verder uitwerken van het vCJG en de inzet van betrokken partijen. • Formeer een projectgroep waarin de gemeente en betrokken kernpartners vertegenwoordigd

zijn. • Werk de visie verder uit. Denk hierbij aan de lokale/regionale identiteit. • Bepaal voor wie het vCJG bedoeld is en doe een behoeftepeiling onder deze doelgroep(en). • Werk de projectstructuur verder uit (bv. regie, aansturing, projectleiding, projectgroep,

klankbordgroep, werkgroep) en stel deze in. • Werk het Plan van Aanpak verder uit. Denk daarbij aan:

- wat is nodig op lokaal cq. regionaal niveau - aanbod van het vCJG Denk aan lokale/regionale informatie, modulaire functies, links naar bestaande websites en sociale kaarten (bv. van de gemeente), activiteitenaanbod van de verschillende instellingen - huisstijl - communicatie - taken en verantwoordelijkheden vanuit ieders expertise - maak eventueel afspraken over financiering en subsidievoorwaarden - schaalgrootte/bereik - richtlijnen voor de implementatie - deadlines

• Stel een samenwerkingsovereenkomst op met de betrokken partners, waarin de afspraken

geborgd worden rondom de bovenstaande zaken. Prik een officieel moment om deze samenwerkingsovereenkomst te tekenen met alle betrokkenen.

Stap 3: Realiseren Doel:het concreet uitwerken en implementeren van het vCJG. • Bepaal de richtlijnen (taken, implementatie, beheer, voortgang, etc.) voor de aanbieders die het

vCJG gaan uitvoeren. Vertaal dit in een aanbesteding. Inventariseer welke verschillende aanbieders er zijn.

• Implementeer het systeem en vul de website met informatie.

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

9

• Zet het communicatieplan uit (denk aan een promotiecampagne). • Regel de belangrijke zaken rond beheer van de website. • Zorg voor scholing en deskundigheid bij de professionals die met het vCJG moeten werken. • Stel een klankbordgroep van gebruikers in. Stap 4: Bijstellen Doel: de werking van het vCJG optimaliseren. • Evalueer de opzet en werking van het vCJG. Denk daarbij aan:

- resultaten - successen en valkuilen - actuele ontwikkelingen - financiën - samenwerking - tevredenheid van de gebruiker

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

10

Bijlage 1: Wat kan PRIMO-nh gemeenten en instellingen bieden bij de ontwikkeling van een virtueel Centrum voor Jeugd en Gezin PRIMO nh werkt via haar brancheorganisatie van provinciale Centra voor Maatschappelijke Ontwikkeling - het CMOnet - samen met de landelijke stichting virtueel CJG. Wat kan PRIMO nh bieden:

• Overdragen van inhoudelijk kennis over de verschillende vormen van een virtueel CJG, die landelijk en provinciaal worden gebruikt,

• Het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek (zowel in één gemeente als bij regionale samenwerking).

• Procesbegeleiding bij het opzetten van een virtueel CJG. Denk daarbij aan visie-ontwikkeling, draagvlakonderzoek en een plan van aanpak.

• Het (mede-) organiseren van een lokale of regionale bijeenkomst virtueel CJG. • Ondersteuning bij het betrekken van ouders en jongeren bij de lokale/regionale redactie

virtueel CJG. Meer informatie: Voor meer informatie kunt u bellen of mailen naar PRIMO nh: PRIMO-nh, Postbus 106, 1440 AC Purmerend, tel. 0299-418700 of servicepunt@primo-nh.nl . Of neem contact op met een van onze adviseurs Centrum voor Jeugd en Gezin: Niko de Groot ndegroot@primo-nh.nl Jonneke Kruse jkruse@primo-nh.nl Coby Noordhof cnoordhof@primo-nh.nl

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

11

Bijlage 2: De presentatie van Alexandra Bordewijk, Spectrum Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling in Gelderland Presentatie Spectrum virtueel CJG NH Virtueel CJG voor jongeren, ouders en professionals Alexandra Bordewijk Spectrum CMO Gelderland • Adviseur jeugd en projectleider Opvoedenin, Gelders ontwikkelde CJGwebsite voor ouders (i.s.m. Kuseema) • Spectrum participeert in de Stichting vCJG, samen met GGD Flevoland en Den Haag • Spectrum is landelijk regisseur en Kuseema mede-ontwikkelaar/lokaal uitvoerder van Jongin Centrum voor Jeugd en Gezin • Voertuig voor de 5 gemeentelijke taken • Verschijningsvorm mede afhankelijk van visie, lokale situatie, wensen van de doelgroep: – netwerkorganisatie – fysiek centrum – website – ... Waarom een digitaal CJG-loket? • Voor informatie en advies raadplegen jongeren voornamelijk hun vrienden en internetsites • Ouders hechten belang aan diverse vormen van opvoedingsondersteuning, waarbij het medium internet relatief hoog scoort (onderzoek Petermeijer, 2008) Informatie en advies via internet • Veelal versnipperd • Weinig lokaal • Niet altijd voor iedereen goed te begrijpen • Niet altijd duidelijk hoe betrouwbaar • Dé kans voor gemeenten en organisaties om hier via het CJG verbetering in te brengen!

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

12

Website voor jongeren: Jongin • Begrijpelijk, betrouwbaar en samenhangend • Leuk en dynamisch • Voor 80% landelijk onderhouden (thema’s, ervaringen van jongeren, landelijk nieuws en activiteiten) • Voor 20% op maat en lokaal: ontwerp, agenda en nieuwtjes, adressen, poll, foto’s, E-consult Vier voorbeelden Wat verwachten ouders van een digitaal CJG-loket? • Beknopte informatie en tips over uiteenlopende thema’s, gerelateerd aan de leeftijdsfase van hun kind(eren): – neutrale onderwerpen (groei en ontwikkeling, gezondheid, kinderopvang, opleiding) – praktische onderwerpen (babyverzorging, zakgeld, informatie over oudercursussen) – opvoedkundige onderwerpen (zindelijkheid, niet luisteren, seksuele voorlichting)

Wat verwachten ouders van een digitaal CJG-loket? • Informatie, advies en hulp in de buurt: – adressen van organisaties – aanbod cursussen en ouderactiviteiten – online vragen stellen aan deskundigen – uitwisseling met andere ouders in de gemeente • Qua vormgeving en inrichting: – overzichtelijk; heldere indeling en doorklikroute; geen reclame

Website voor ouders: vCJG • Initiatief GGD Flevoland/ Den Haag (virtueel CJG) en Spectrum (Opvoedenin) • Begrijpelijk en overzichtelijk, betrouwbaar en samenhangend • Thema’s en mediatips rond opgroeien en opvoeden uit centrale database • Op maat en lokaal: ontwerp, agenda, nieuws, adressen, cursusaanbod, poll, nieuwsbrief, E-consult Website voor professionals • Via button op homepage vCJG voor ouders • Af te schermen via inlogcode • Informatie lokaal/regionaal: protocollen, samenwerkingsafspraken e.d. • GGD-Wijzers • Koppeling naar Verwijsindex • Op termijn mailvolgsysteem, intranet, mogelijkheden voor intervisie

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

13

Personele inzet vCJG & Jongin: • Lokale eindredacteur • Redactieraad, bestaande uit (i.i.g.) CJGkernpartners • Beheerder van de digitale sociale kaart • Pedagogisch geschoolde medewerkers voor E-hulp (E-consult, chat e.d.) Praktijkvoorbeeld: Bronckhorst • Uitgestrekte plattelandsgemeente in de Achterhoek: website prioriteit nr.1 • Ouderpanels: informatieve en interactieve CJG-website (= makkelijk bereikbaar, niet gebonden aan plaats en tijd) • Keuze: Opvoedenin vCJG • Werkgroep CJG-(kern)partners • Spectrum projectleider tot lancering • 30 mei 2009 lancering, i.c.m. opvoedmarkt Succesfactoren • Vooraf: – Duidelijke visie gemeente op CJG – Gezamenlijk proces met organisaties – Doelgroepraadpleging • Rond vCJG: – Gemeentelijke regie – Werkgroep vCJG met projectleider – Plan van aanpak met heldere taakverdeling en tijdpad

vCJG Bronckhorst Achterhoek • Bronckhorst pilotgemeente vCJG voor regio Achterhoek • Volgende stap: uitbreiding naar alle Achterhoekse gemeenten • T.b.v. efficiëntie en klantvriendelijkheid vanuit de backoffice CJG Achterhoek: – deel regionale eindredactie – deel regionale E-hulp – bundeling informatie voor professionals Stichting vCJG • Onderhoudt en actualiseert opgroei- en opvoedteksten en mediatips (o.l.v. redactieraad met deskundigen) • Maakt instapmodel toegankelijk via technisch leveranciers • Ontwikkelt informatiepakket voor gemeenten (folder, handboek, website) • Richt helpdesk in • Draagt zorg voor doorontwikkeling, mede i.s.m. gemeenten en organisaties

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

14

Kosten vCJG: • Licentieovereenkomst met de Stichting vCJG: – € 0,16 per inwoner p/j (max. € 781,- p/mnd) – € 2.000,- (eenmalig, opstartkosten) • Contract met technisch leverancier: – ong. € 10.000,- voor aansluiting instapmodel – ong. € 300,- p/mnd abonnement Websites • www.vcjg.nl • www.cjglelystad.nl • www.cjgdenhaag.nl • www.cjgbronckhorst.nl (vanaf 30/05/09) • www.cjgwijchen.nl (vanaf 02/06/09) • www.jeugdengezinutrecht.nl (vanaf 02/06/09)

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

15

Bijlage 3 Enkele voorbeelden van virtuele CJG’s en voorbeelden van jongerensites • www.jeugdengezinlelystad.nl • www.cjgdenhaag.nl • www.opvoedenin.nl • www.cjghaarlemmermeer.nl • www.kiezenvoorjeugd.nl • www.opvoedingswinkel-wijchen.nl • www.jeugdstation.nl • www.jongcentraal.nl • GezondNoordHollandNoord.nl is een website voor de burger uit Noord-Holland en heeft als

doel het informeren over gezondheid, zorg en welzijn. De website is een product van de GGD Hollands Noorden, en wordt momenteel ingezet als instrument ter ondersteuning van de Centra voor Jeugd en Gezin die in verschillende gemeenten in Noord-Holland Noord worden ingericht.

• www.jeugdstation.nl Enkele voorbeelden van Jongerensites • www.highlow.nl • www.jongin.nl • www.xshero.nl/hoegaathetmetje • www.jongalkmaar.nl • http://www.young-sb.nl/

• http://aevumbussum.proboards.com • www.zaanzone.nl U kunt verdere informatie vinden via: http://www.vcjg.nl/Pages/default.aspx http://www.vcjg.nl/Pages/Landelijkeontwikkelingen.aspx

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

16

Bijlage 4 Veelgestelde vragen aan de Stichting vCJG, www,vcjg.nl

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

17

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

18

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

19

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

20

Hoe kunt u het virtueel CJG in uw gemeente vormgeven? Notitie op basis van het kennisatelier vCJG PRIMO nh -– mei 2009

21