Populatie

po·pu·la·tie (de; v; meervoud: populaties) 1voor statistische doeleinden geselecteerde of bijeengebrachte groep individuen of zaken

Habitat

• In een ecosysteem heeft iedere soort zijn eigen habitat (‘leefplek’), waar het microklimaat gunstig is.

Eekhoorn in boomEverzwijn in

bosrand

Vlinder op kruidlaagVerschillende

organismenzitten elkaar

niet in de weg

Niche• Soorten hebben niet alleen een eigen leefplek

maar ook een eigen rol in een ecosysteem.

Eekhoorn verspreidt

notenEverwijn woelt de grond om

Vlinder is een bestuiverVerschillende

organismenvullen elkaar

aan.

Niche

• Opdracht:Teken een optimumkromme voor de menselijke temperatuur. Orgaanfunctie in % op de y-as en de temperatuur in C° op de x-as.

27 °C Dodelijk32 °C Kritiek (organen uitval)37 °C Optimum39 °C Lage koorts42 °C Hoge koorts>44 °C Afsterven van cellen

• De werking van een eigen niche is het best te zien in een optimumkromme.

Niche

• Opdracht:Teken een optimumkromme voor de menselijke voedselinname. Orgaanfunctie in % op de y-as en de hoeveelheid voeding in kcal op de x-as.

Optimum Over-gewicht

Morbide Obesitas

Onder-gewicht

Malnutritie

Let op gegevens niet voor volledige waarheid aannemen

Niche

500 1000 1500 2000 2500 3000 35000

20

40

60

80

100

120

Optimumkromme voedselinname van de mens

Series1

Inname Kcal

Pres

tatie

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 500

20

40

60

80

100

120

Optimumkromme Lichaamstemperatuur van de mens

Series1

Temperatuur in °C

Enzy

mac

tivite

it %

Minimum

tolerantiegrens

Maxim

um

tolerantiegrens

Stress

Optimum

Niche0% -- normal heat regulation and performance1% -- thirst is stimulated, heat regulation during exercise is altered, performance begins to decline2% -- further decrease in heat regulation, increased thirst, worsening performance3% -- more of the same4% -- exercise performance cut by 20 - 30%5% -- headache, irritability, "spaced-out" feeling, fatigue6% -- weakness, severe loss of thermoregulation7% -- collapse is likely unless exercise is stopped

Bron: Nutrition for Cyclists, Grandjean&Ruud, Clinics in Sports Med. Vol 13(1);235-246. Jan 1994

Niche

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 500

20

40

60

80

100

120

Optimumkromme Lichaamstemperatuur van de mens

Series1

Temperatuur in °C

Enzy

mac

tivite

it %

500 1000 1500 2000 2500 3000 35000

20

40

60

80

100

120

Optimumkromme voedselinname van de mens

Series1

Inname Kcal

Pres

tatie

Niche

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 500

20

40

60

80

100

120

Optimumkromme Lichaamstemperatuur van de mens

Series1

Temperatuur in °C

Enzy

mac

tivite

it %

500 1000 1500 2000 2500 3000 35000

20

40

60

80

100

120

Optimumkromme voedselinname van de mens

Series1

Inname Kcal

Pres

tatie

Temperatuur

K

cal

Dehyd

ratie

Niche

Wederzijdse uitsluiting: Twee soorten kunnen niet dezelfde niche in een gebied bezettenFundamentele Niche: de niche die een organisme zou kunnen hebbenGerealiseerde Niche: de niche die een organisme daadwerkelijk heeft ingenomen

Het verspreidingsgebied van de ijsvogel: ██ Zomerverblijf trekvogels██ Verblijf standvogels██ Overwinteringsgebied trekvogels

Populatiedichtheid

• Populatiedichtheid: aantal organismen per oppervlakte eenheid

• Is niet hetzelfde als verspreidingspatroon

Populatiedichtheid

• Waardoor vindt verandering plaats in Populatiedichtheid?

• Wereldwijd worden haaiensoorten bedreigd door (onnodige) overvisserij.

Populatiedichtheid

Super- & Mesopredatie

Eerder…

• Basisstof 1 – Organisatieniveaus– (a)biotische factoren– Experiment van het ecosysteem op een steen

• Basisstof 2– Optimumkromme, tolerantiegrenzen en

verspreidingsgebied– De invloed van Abiotische factoren op individuen

• Basisstof 3– Invloeden op populatie van factoren

Vandaag

• Hoe beïnvloeden factoren populaties?– Populatiedichtheid / Groei– Biologisch evenwicht en Draagkracht

Draagkracht

Andere invloeden populatiedichtheid• Geboorte- & Sterftecijfer • Immigratie & Emigratie

• Populatiegroei– Bij onbeperkte hulpbronnen (overschot voedsel):• populatie groeit exponentieel (J-vormige groeicurve)

– Bij beperkte hulpbronnen:• evenwicht wordt bereikt --> stabiele populatie (S-

vormige groeicurve)

Biologisch evenwicht

• Hoe kan het dat de populatiedichtheid schommelt als alle populaties altijd naar een evenwicht neigen?

Populatiedichtheid Berekenen

• Kwadrant methode• Lijn-transect• Merken en terugvangen

Verspreidingspatronen

• Gegroepeerd, regelmatig of verspreid.