Document Chennai without annexuredspace.kila.ac.in/bitstream/123456789/449/1/Managing... · 2019....

Post on 13-Jun-2021

0 views 0 download

Transcript of Document Chennai without annexuredspace.kila.ac.in/bitstream/123456789/449/1/Managing... · 2019....

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

apf-wIp-∂-Øp-Im-hv -]n.H., Xriq¿ 680 581

t^m¨: 0487- 2207000 ^mIvkv: 0487- 2201062 Csa-bn¬: info@kila.ac.in

MANAGING DISASTERSA Guideto Local Self Governments

Adapted from the book published byTRUST FOR VILLAGE SELF GOVERNANCE (TVSG)Kuthambakkam, Tamilnaduwith Support fromSwiss Agency for Developmentand Cooperation (SDC)

Originally prepared bySri. R. Elanko, Sri. SreeramanSri. Vinod Kumar, Dr. Nirmala Sanu GeorgeDr. Joy Elamon

This Version published byKerala Institute of Local Administration (KILA)Mulamkunnathukavu P.O.,Thrissur 680 581, KeralaPhone: 0487 2207000 Fax: 0487 2201062Email: info@kila.ac.in

October 2018

Malayalam TranslationSarath Kumar

DrawingsRakesh

Cover DesignShamnad Rasool

Book Design and LayoutV. Vinayakumar

Printed by....

Everyone can use this in a non-commercial manner. Acknowledgement to TVSG and KILA much appreciated

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

KmaoW kzbw`cWØn\mbp≈ SÃv (TVSG)(Ipغm°w, Xangv\mSv)Fkv.Un.kn. bpsS klmbtØmsS]kn≤oIcn® ]pkvXIØns‚]cnjvIcn® ]Xn∏v

aqeIrXn Xømdm°nbXvio. B¿. Cft¶m, io. iocma≥io. hnt\mZv Ipam¿, tUm. \n¿ae km\p tPm¿PvtUm. tPmbv Cfa¨

Cu ]Xn∏ns‚ ]kn≤oIcWwtIcf C≥Ãn‰yq´v Hm^vtem°¬ AUvan\nkvtSj≥ (Ine)apfwIp∂ØpImhv ]n.H., Xriq¿ 680 581t^m¨: 0487 2207000 mIvkv: 0487 2201062Csabn¬: info@kila.ac.in

2018 HtŒm_¿

aebmf ]cn`mjicXvIpam¿

NnX߃cmtIjv

Ih¿ Unssk≥jw\mZv dkq¬

_p°v Unssk≥, tebu vhn. hn\bIpam¿

A®Sn....

D≈S°w

BapJw 5

2004 Unkw-_¿ 26 \n߃ Hm¿°p-∂pt≠m? 11

Ime-Øn-eqsS Hcp k©mcw 12

c£n® hoUntbm 13

ChnsSbpw kp\man \nb¥n°s∏´p 14

F¥mWv Zpc¥w? 15

hnhn[Xcw Zpc¥ßƒ 17

Xt±i kzbw`cW ÿm]\Xe Zpc¥ ssIImcy ]≤-Xn-bn-te°v 22

L´w 1 ]n¥pWm kwhn-[m\߃ ÿm]n-°pI 23

L´w 2 ap≥Iq´n \ap-s°-ßs\ Zpc-¥sØ t\cnSmw? 24

L´w 3 km[y-Xbp≈ Zpc-¥-߃ Xncn-®-dn-bpI 27

L´w 4 Hmtcm Zpc-¥-h-pw D≠m-°p∂ ]Xy£hpw ]tcm£hpamb

\mi-\-jvS-߃ hne-bn-cp-ØpI 29

Zpc-¥-NIw 30

L´w 5 ]¶pIfpw DØ-c-hm-Zn-Xz-ßfpw 32

L´w 6 IcSv Zpc¥ ssIImcy ]≤Xn 34

Zpc-¥sØ t\cn-S¬ 36

a‰p-≈-h¿ Fß-s\-bmWv sNøp-∂Xv? 43

L´w 7 Xt±i kzbw`cW ÿm]\ Zpc¥ ]cn-lmc ]≤Xn 47

L´w 8 D]-kw-lmcw 49

]p\¿\n¿ΩmWw 50

\mi-\jvSw hne-bn-cp-ج 51

am\-knI BLm-X-ta-‰-h¿°p≈ ]cn-]m-e\w 52

GtIm-]-\hpw ta¬t\m-´hpw 53

sN°v enÃv 54

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

4 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Iq´mbvabneqsS apt∂m´v 72

Zo¿L-Ime hnI-k-\-Øn\p th≠n-bp≈ ]p\-c-[n-hmkw 73

kmaq-lnI am‰-Øn-\p≈ Hc-h-kcw 74

\Kc ]fbw, ]fb Pe\nc∏v 75

A\p-_‘w 1: Zpc¥kaØv sNøm-hp-∂Xpw sNøm≥]mSn-√m-Ø-Xpw 76

A\p-_‘w 2: IqSp-X¬ ]h¿Ø-\-߃°mbn Nne amXr-I-Iƒ IqSn 79

A\p-_‘w 3: _‘-s∏tS≠h-cpsS enÃpw t^m¨ \ºcpw 81

A\p-_‘w 4: ap∂dnbn∏pIƒ 83

A\p-_‘w 5: Fa¿P≥kn In‰v 84

A\p-_‘w 6: Cu klmbn Xøm-dm-°p-∂-Xn\v D]-tbm-Kn® ][m\ tkmX- p-Iƒ 85

amXrIm h¿°vjo‰pIƒ 86

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 5

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

BapJw

tIcfØn¬ kam\XIfn√mØ AXnhr„nbpw ]fbhpapb¿Ønb BLmX߃

C\nbpw amdnbn´n√. A]Xo£nXambncp∂Xn\m¬ ]mtZinIXeØn¬

aps∂mcp°ßfpw \SØm\mbn√. F∂m¬, Imemhÿm hyXnbm\hpw ]cnÿnXn

]iv\ßfpw C\nbpw CØcw BLmX߃°v ImcWamIm≥ km[yXbp≠v. CXp

ap∂n¬I≠p XømsdSp°pIbmWv Hmtcm Xt±i kzbw`cW ÿm]\Øns‚bpw

ISa. F√mXcw Zpc¥ßfpw Hgnhm°mt\m eLqIcn°phmt\m Ahsb XcWw

sNøphmt\m D≈ \S]SnIƒ°v XømsdSp°Ww. AXn\mWo ]pkvXIw.

h¿j߃°papºv Xangv\m´nse Ipغm°w Kma]©mbØv Gs‰SpØ

kwcw`Øns‚ `mKambn Xømdm°nb ]pkvXIØns‚ ]cnjvIcn® ]Xn∏mWnXv. ap≥

Kma]©mbØv ]knU‚mb io. B¿. Cft¶m BWv CXn\v t\XrXzw \¬InbXv.

[mcmfw hy‡nIfpsSbpw kwLS\IfpsSbpw klmbhpw am¿K\n¿t±ihpw

IqSmsX Cu hgnIm´n km[yamIpambncp∂n√. kzn v GP≥kn t^m¿ Uhe]vsa‚v

B≥Uv tImHm∏tdj≥ (Fkv.Un.kn.), kwÿm\ dntkmgvkv sk‚¿ (sNss∂), io.

iocma≥ (sNss∂), Fkv.Un.kn˛Iym]vsUIv Sow (tIcfw) F∂nh¿ Chcn¬ NnecmWv.

io. hnt\mZv Ipamdns‚bpw (ssaXn, ]me°mSv) tUm. \n¿ae km\p tPm¿Pns‚bpw

(Fkv.Un.kn˛Iym]vsUIv) klmbw, ]tXyIn®v F´p L´ßƒ hnIkn∏n°p∂Xn¬,

hne]nSn®Xmbncp∂p. hnhn[ kwLS\Iƒ Xømdm°nb ]Tt\m]m[nIfpw hnhcßfpw

Cu klmbn D]tbmKs∏SpØnbn´p≠v. Ipغm°w Kma]©mbØnse P\ßfpw

Sn.hn.Fkv.Pn. Soapw «mL\obamb CSs]SemWv Cu ]pkvXIØneqsS \SØnbXv.

]cnjvIcn® ]Xn∏p Xømdm°phm≥ klmbn® Inebnse ]Xm]v knwKv, kpI\y

sI.bp., amXyp B≥Uqkv, tUm. sP._n. cmP≥ F∂nh¿°pw sN°v enÃv

Xømdm°nb Inebnse SoawK߃°pw ]tXyIw \µn.

tIcfØnse F√m Xt±i kzbw`cW ÿm]\߃°pw hgnIm´nbmbn Cu

]pkvXIw amdpsa∂v IcpXp∂p.

tPmbv Cfa¨

UbdŒ¿

2018 BKÃvtIcfw

2017 \hw_¿HmJn

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

10 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 11

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

2004 Unkw-_¿ 26 \n߃ Hm¿°p-∂pt≠m?

AXp kp\man _m[n® Znh-k-am-bn-cp∂p!kp\man XmWvU-h-am-Sp-∂-Xp-hsc \Ωƒ AXn-s\-°p-dn®v t_m[-hm-∑m-cm-bn-cp-∂n-√. C¥y≥

D]-`q-J-WvU-Øn¬ kp-\man _m[n-°m-\p≈ km[yX hfsc hnc-f-am-sW-∂mWv IW-°m-

°-s∏-´n-cp-∂-Xv. CXn-\p≈ km[yX GXm\pw \q‰m-≠p-I-fn¬ Hcn-°¬ amX-am-sW-∂mWv

hne-bn-cp-Ø-s∏-´n-cp-∂-Xv. AXp-sIm≠,v ]k-^nIv kap-Z-Xoc ]tZ-i-ß-fn-ep≈ an° cmPy-

ßfpw kp\man ap∂-dn-bn∏v kwhn-[m-\-߃°pw kmaq-lnI Xøm-sd-Sp-∏p-Iƒ°p-ambn [mcmfw

]Ww sNe-h-gn-®-t∏mƒ, C¥y≥ alm-k-ap-Z-Xo-c-Øp≈ cmPy-߃ CXn-\mbn H∂pw sNe-

h-gn-®n-√. CXns‚ A¥na ^ew \ap-s°√mw Adn-hp-≈-Xm-Wv.

Hcp Zpc¥w \sΩ _m[n-°ptam? C√, Hcn-°-ep-an√! AXv a‰p-≈-hsc _m[n-t®-°mw, ]s£

\sΩ Hcn-°epw _m[n-°n-√. AXmWv hnizm-kw. Cu Aew-`mhw \sΩ henb \jvS-ß-fn-

te°v \bn-®p˛ Poh≥, km[\ kma-Kn-Iƒ, ASn-ÿm\ kuI-cy-߃, BkvXn-Iƒ, PohnX

KpW-\n-e-hmcw XpSßn a‰-t\Iw \jvS-ß-fpw.

Cu C√ Dd-∏m-°p-∂-Xn-\p-th≠n Hcp Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn\v

Fßs\ Zpc-¥-ßsf t\cn-Sm-\mhpw F∂Xns\-°p-dn-®mWv Cu kwhm-Zw.

C√

kp\man t]msebp≈ Zpc-¥-߃ C\nbpw kw`-hn-t®-°mw.

\ap°v AXv Hgn-hm-°m-\m-hptam? hfsc A]q¿h-ambn amXw.

\ap°v henb \jvS߃ t\cn-tS≠n hcp-tam?

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

12 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Ime-Øn-eqsS Hcp k©mcw...

apßmØ I∏se∂p hnizkn®ncp∂ ssS‰m-\nIv AXns‚ I∂nbmX-bn¬ Xs∂ apßnb

IY \ap-s°√mw Adn-bmw.

Cu Zpc-¥-Øns‚ Imc-W-߃ Fs¥m-s°-bm-bn-cp∂p?

ssS‰m-\nIv apßn√ F∂v F√m-hcpw Dd®phniz-kn-®p. AXp-sIm≠v, F√m bmX-°m¿°pw

Bh-iy-Øn-\p≈ c£m-t_m-´p-Iƒ D≠mhWsa∂ IS-ense ]c-º-cm-KX XØzw ewLn-

°-s∏-´p!

G]n¬amk-ImeØ,v HgpIn\S-°p∂ a™paeIfp≈ AXvem‚nIv kap-ZsØ Xosc hniz-

kn-°m-\m-hn-√. Zo¿L-ZrjvSnbp≈ I∏-ep-Iƒ thKX Ipd-bv°p-Ibpw a™p-aeIƒ Is≠-

Øp-∂Xn\mbn IqSp-X¬ Poh-\-°msc \ntbm-Kn-°p-Ibpw sNøpw. F∂m¬ apßmØ I∏emb

ssS‰m-\nIv thKX Ipd-bv°mt\m, AXns‚ I∏n-Øm≥ IqSp-X¬ \nco£W߃ \SØmt\m

Xømdmbn√.

apßnt∏mI¬, A·n-_m[ XpS-ßnb Zpc-¥-߃ t\cnSp∂Xn\v bmX-°msc k÷-cm-°p-

∂-Xn-\mbn I∏-ep-Iƒ bmX-°m¿°v ]cn-io-e-\-߃ \¬tI-≠-Xp-≠v. ssS‰m-\nIv CXpw

Ae-£y-ambn X≈n-°-f-™p.

a‰p-≈-h-sc-t∏mse ssS‰m-\n°pw thKX Ipd-®n-cp-s∂-¶ntem? \nco-£-W-߃°mbn IqSp-

X¬ tPmen-°msc \ntbm-Kn-®n-cp-s∂-¶n-tem? a™p-ae-Isf°pdn-®p≈ ap∂-dn-bn-∏p-Iƒ i≤n-

®n-cp-s∂-¶ntem? Bh-iy-Øn\v c£mt_m´p-Iƒ tiJ-cn-®n-cp-s∂-¶ntem? bmX-°m¿°v Bh-

iy-amb ]cn-io-e\w \¬In-bn-cp-s∂-¶ntem?

Xo¿®bmbpw IY hyXykvXamIp-am-bn-cp-∂p.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 13

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

c£n-® hoUn-tbm...

e≠\p kao-]-ap≈ HmIvkvtjm´v F∂ sNdpKma-Ønse ]Øp-h-b-kp-Imcn Sn√n kvanØv

Ah-fpsS `qan-imkvXw A[ym-]n-I-bn¬ \n∂v, lhm-bn-bn¬ 1946 ¬ \S∂ kp\m-an-bpsS

hoUntbm I≠p.

2004 Unkw-_¿ 26 s‚ hn[n-\n¿Wm-bI Znhkw Xmbve≥Unse ^psI‰v Zzo]n¬ Hcp

IS¬ØocØv IpSpw-_-tØm-sSm∏w Ah-[n-°mew BtLm-jn-°p-I-bm-bn-cp∂p Ahƒ.

Ah¿ Hcpan®v \S-°p-tºm-gmWv IS¬ \pc-™p-s]m-¥p-∂Xpw Ipan-f-Iƒ Db-cp-∂Xpw Ah-

fpsS i≤-bn¬s]Sp-∂-Xv. Ahƒ hoUn-tbm-bn¬ I≠-Xp-t]mse Xs∂-bm-bn-cp∂p AXv.

Hcp kp\man hcm≥t]m-hp-I-bm-sW∂v Ahƒ AΩbv°v ap∂-dn-bn∏p \¬In.

Ahƒ ]d-bp-∂Xv BZysam∂pw amXm-]n-Xm-°ƒ hniz-kn-®n-√. F∂m¬ HSphn¬, kp\m-

an°p sXm´p-apºv Ah-scbpw a‰p-≈-h-scbpw hnizk-n-∏n-°m≥ Ahƒ°p km[n-®p. Xnc-Iƒ

B™-Sn-°p-∂-Xn-\p-apºv XocØp-\n∂v Bfp-Isf Hgn-∏n-®p.

hnh-c-ßfpw Ah D]-tbm-Kn-°m-\p≈ ap≥ssI-sbSp°epw Fß-s\-bmWv \qdp-I-W-°n\v

Bfp-I-fpsS Poh≥ c£n-°p-∂-sX∂p I≠nt√?

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

14 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Chn-sSbpw kp\man \nb-¥n-°-s∏´p

Xan-gv\m-´n¬ IS-eq¿ Pn√-bnse NnZw_cw Xmeq°n¬s∏´ Xmfi-h-cmb tNmg≥ t]´-

]tZiØp \n∂p≈ IY-bm-Wn-Xv. Fw.Fkv. kzman-\m-Y≥ Kth-jW ^ut≠-js‚ klm-

b-tØmsS ssPhIhN-ß-fmb I≠¬°m-Sp-Ifpw a‰pw ]tZiØp \´p-]n-Sn-∏n-®n-cp-∂p. CXv

2004 Unkw-_¿ 26 se sIme-bm-fn-Øn-c-am-e-I-fn¬ \n∂pw Xt±i kzbw`cW ÿm]\sØ

]q¿W-ambpw c£n-®p.

\mK-]-´Ww Pn√-bnse io¿Ign Xmeq-°n¬s∏´ IS-temc ]tZi-amb aS-ta-Sp-hn¬ \S-∂Xpw

kam-\-amb kw`-h-am-Wv. Xoc-]-tZ-iØv Xan-gv\mSv h\w-h-Ip∏v Im‰mSn ac-߃ \´p-]n-Sn-∏n-

®n-cp-∂Xpaqew a‰p Kma-ßsf At]-£n®v ChnsS kp\m-an-bpsS ImTn\yw Xmc-X-tay\

Ipd-hm-bn-cp-∂p.

IY-Iƒ ChnsS Ah-km-\n-°p-∂n-√. t]m≠n-t®-cn°v kao-]-ap≈ \√-thSv Kma-Øn¬

Fw.Fkv. kzman-\m-Y≥ ^ut≠-js‚ B`n-ap-Jy-Øn¬ Hcp KmaoW hn⁄m-\-tIµw (hn-

t√Pv t\mfUvPv sk‚¿-˛hn.sI.kn.) ]h¿Øn-°p-∂p-≠v. Iºyq-´-dp-Iƒ, t\c-sØ-bp≈

ap∂-dn-bn∏v kwhn-[m-\-߃, km‰-sse‰v hgn-bp≈ C‚¿s\‰v IW-IvSn-hn‰n apX-emb kwhn-

[m-\-ß-ƒ ChnsSbp≠v. t_m[-h¬°-c-W, ap∂-dn-bn∏v kwhn-[m-\-߃ Kma-tIµ-Øn¬

ÿm]n-®n-´p-≠v. Hmtcm Xh-Wbpw s]mXpkº¿° kwhn-[m\w i_vZn-°p-tºmƒ P\-߃

tIµ-Øn\p kao]w HØp-tN-cpw. 2004 Unkw-_¿ 26\v kn¶-∏q-cn¬ tPmen-sN-øp-I-bm-bn-cp-

∂, tIµ-Ønse ap≥ thmf-≠n-b-dpw Kma-hmknbp-amb io. hnP-b-Ip-am¿ Ct¥m-t\-jy-

bnse kp\man hm¿Ø kn¶-∏q¿ sSen-hn-j-\n¬ I≠p. At±lw \√-thSv Kma-Ønse

hn.sI.kn.bn-te°v t^m¨ sNbvXp. s]mXpkº¿° kwhn-[m-\-Øn-eqsS DS-\Sn Xs∂

tIµw hm¿Ø ]N-cn-∏n-®p. Poh\v henb `ojWn Db-cp-∂-Xn\p apºpXs∂ P\-ßsf

Hgn-∏n-°m≥ km[n-®p.

hnh-c-ßfpw Xøm-sd-Sp-∏p-Ifpw sshZKv≤yßfpw sIm≠v

k÷-cm-sW-¶n¬

Zpc-¥-\m-i-߃ Ipd-bv°m≥ km[n°pw!

Cu ]fbImeØv \ap°v CXpt]mse

XømsdSp∏pIƒ D≠mbncpt∂m?

Nn¥n°pI!

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 15

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

At∏mƒ, F¥mWv Zpc¥w?

Poh\pw kzØn\pw hym]-I-amb \mi-\jvSw D≠m-°m≥ t]c-I-amb kw`-h-

Øn-s\-bmWv Zpc¥w F∂p ]d-bp-∂-Xv. Zpc¥w aqe-ap-≠m-Ip∂ \mi-\-jvS-

߃ Af-°m-\m-hm-ØXpw qanimkvX-]-c-amb ÿm\w, Imem-h-ÿ, qan-bpsS

D]-cn-X-e-Øns‚ ]tXy-IX F∂n-h-bv°-\p-k-cn®v amdp-∂-Xp-am-Wv. _m[n® ]tZ-

i-Øns‚ am\-kn-I, kmaq-ln-I, kmº-Øn-I, cmjvSob, kmwkvIm-cnI

\neIfn¬ CXv kzm[o\w sNep-Øp-∂p.

AXm-bXv, Hcp Zpc¥Øn\v Xmsg∏d-bp∂ kz`m-h-߃ D≠m-bn-cn-°mw...

A\n-›n-XXzw

]h-N\m-XoXX

A]-cn-Nn-XXzw

ASnb¥ncw

thKX

`ojWn

AXpsIm≠v,

Zpc-¥-Øn\pth≠n

Xøm-sd-Sp-°pI

F∂m¬...

km-[y-X-bp≈

Zpc-¥-ß-

sf°p-dn-®v

AdnbpI

\ΩpsS ]tZ-isØ

Ch Fßs\ _m[n°mw?

Ahsb t\cn-Sm≥

tijn

hnI-kn-∏n-°pI

]©m-b-Øns‚

XømsdSp∏v

]©m-b-Øns‚

B-izmk ]≤Xn

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

16 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

AXv XnI®pw icn-bmtWm?

ASpØ t]Pn-ep≈ ]´nI

]cn-tim-[n-®-tijw, Ah-bn¬

\ns∂√mw \n߃ ap‡-amtWm

F∂p ]dbq.F∂m¬, Fs‚ ]©m-bØv

henb Zpc-¥-ßfn¬ \n∂pw

ap‡-am-Wv!

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 17

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

hnhn[Xcw Zpc-¥-߃

a\p-jy-\n¿ΩnXwC\-߃ ]IrXymbp≠mIp∂Xv J\n-I-fnse A·n-_m[ AW-s°- p-I-fpsS ]cm-Pbw/

s]m´n-sØdn

`qan-im-kvX-hp-ambn_‘-s∏- h

aÆn-Sn-®nepw sNfn-bn-Sn-®nepw

`qI-º-߃ Dcpƒs]m´¬

PehpwImem-h-ÿ-bp-ambn_‘s∏- h

t]amcn ]fbw CSnbpw an∂epw Im‰v ae-sh≈w Npgen°m‰v sSm¿WmtUm-Iƒ I¬ag DjvW/lna Im‰p-Iƒ hcƒ® kqcymL-mXw kp\man a™phogvN

Xohbv∏v h\-\-io-I-cWw Ip∂nSn°¬ Izmdn I≠¬ImSv \ioIcWw cmk-a-en-\o-I-cWw Krl-ß-fpsS \miw acw hog¬ N∏pNhdpIƒ IØn°¬ πmÃnIv amen\y߃ C˛amen\y߃ I\m-ep-I-fpsS \miw hnf-\miw Pekw`cWnIfnse apßn-a-cWw \ZnIfnse apßn-a-cWw \S-∏m-X-I-fpsS XI¿® tdmUp-I-fpsS XI¿® Pe-\n¿K-a\ ]cn-]m-e\w

ssPh-]-c-ambn_‘-s∏- h

cmk/hymh-km-bnI/BWh]iv\-ß-fp-ambn_‘-s∏- h

A]-I-S-hp-ambn_‘-s∏- h

]p≈n-∏p-en-bpsS BI-aWw B\-bp-ambn _‘-s∏´

]iv\-߃ Im´p-]∂n Ipc-ß-pIƒ IoSßfpsS BI-aWw

hb-dn-f°w sU¶n-∏\n Nn°≥Kp\nb ]\n Fen∏\n a™-∏nØw ssSt^mbvUv I∂p-ImenP\y-tcm-K-߃ ]£nP\y-tcm-K-߃ `£y-hn-j-_m[

hymh-km-bnI Zpc¥w Aavfag Iem-]-߃ bp≤w ]cn-ÿnXn aen-\o-I-cWw BWhZpc¥ßƒ

sshZyp-Xm-LmXw Kma-ß-fnse A·n-_m[ FÆ Ihn-s™m-gp-I¬ h≥InS sI´n-S-ß-ƒ CSn-™p-ho-g¬ t_mw_v kvt^mS-\-߃ D’-h-ß-fp-ambn _‘-s∏-´h sshZypXn kw_‘ambh hnam-\, sdbn¬, tdmUv A]-I-S-߃ t_m´p-Iƒ/h≈߃ ap߬

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

18 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

tdmUp-Ifpw IpSn-sh-≈hpw sXcphphnf-°p-Ifpw ]Zm\w sNøp-∂-tXmsS \ΩpsS Npa-X-e-

Iƒ Ah-km-\n-°ptam?

\Ωƒ shdpw GP≥kn-Itfm Icm-dp-Imtcm amX-amtWm?

kmaqlnI\oXnbpw kmº-ØnI hnI-k-\hpw t\Sn-sb-Sp-°m≥ \Ωƒ ian-t°-≠-Xt√?

C¥y≥ `c-W-L-S-\-bpsS 73, 74 t`Z-KXnIƒ CsXms° hn`mh\w sNøp∂p≠v.

Kmao-W-cpsS t£a-Øn\pw kpc-£bv°pw A`n-hr-≤n°pw th≠n Xt±i kzbw`cW

ÿm]\w ]cn-i-an-t°-≠Xp≠v.

sXc-s™-Sp-°-s∏´ t\Xm-°ƒ F∂ \ne-bn¬,CsXms° t\Sn-sb-Sp-°m≥ \Ωƒ BKln°p∂p.

icn, \Ωƒ Zpc-¥-ßsf t\cn-S-Ww, ]s£ F¥p-sIm≠v Xt±i kzbw`cW ÿm]\w?

\ΩpsS Xt±i kzbw`cW

ÿm]\Øn\v Ct∏mƒ

Ccp]Xp hb- n-tesd

]mb-ambn.

Hm¿°p-I,3 CXv ]mtZ-inI kzbw`cW k¿°m-cm-Wv.

3 P\-߃°v G‰hpw ]m]y-am-b-Xv.

3 t\cn-´p≈ P\m-[n-]-Xy-Øns‚ ASn-Ød.

3 ]-¶m-fn-Ø, ]mh¿ØnI P\m-[n-]-Xy thZn.

3 P\-ß-fpsS ]Ya ]cn-K-W\.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 19

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

Imcy-£-a-ambn Zpc¥ßsf ssIImcyw sNøm≥

\ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\sØ k÷amt°≠Xp≠v.

Zpc-¥-tØmSv BZy-ambn ]Xn-I-cn-°p-∂Xn\pw

Zpc-¥-Øn¬ ap≥\n-c-bn¬\n∂p ]h¿Øn°p-∂-Xn\pw

A[n-Im-c-s∏-´n-cn-°p∂ ÿm]-\am-Wn-Xv.

Xmsg∏dbp∂hbv°v tijn-Iƒ h¿≤n-∏n-°p-I

Zpc-¥-߃ t\cn-Sm≥,

Zpcn-Xm-izmk ]h¿Ø-\-ßfpw

]p\-cp-≤m-c-Whpw ]p\-c-[n-hm-khpw ssIImcyw sNøm≥.

\ΩpsS ]tZiØp Zpc-¥-߃ D≠m-Im-\p≈ km[yX

h¿j-߃ Ign-bpw-tXmdpw h¿≤n®p hcpI-bm-Wv. Poh-s‚bpw I∂p-Im-en-I-fp-sSbpw \jvSw,

hoSv, kmaq-lnI ASn-ÿm\kuI-cy-߃, \ΩpsS ]cn-ÿn-Xn F∂nhbv°p≠mIp∂ \mi-\jvSw

˛ XpSßnbhbvs°√mw km[y-X-bp-≠v.

\ΩpsS kz]v\-ßsf Ah XI¿tØ-°mw.

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

20 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

\Ωƒ Xt±i kzbw`cW ÿm]\XeØn¬

Zpc¥ ssIImcy ]≤-Xn-Iƒ Xøm-dm-t°-≠-Xp-≠v.

\ΩpsS

Xt±i kzbw`cW

ÿm]\Øn\v Cu

sh√p-hnfn

Gs‰-Sp-°m≥

km[n-°ptam?

km[n°pw!

F¶n¬ Fßs\?

·w w w w w kaq-l-tØm-sSm∏w

]¶m-fn-I-fm-bn-s°m≠v

GXp kw`-h-Øns‚bpw

BZy ]Xn-I¿Ømhv BhpI

·w w w w w Kma-k-`-I-fn-eqsS

·w w w w w k¿°m-cn¬ \n∂pw

a‰v GP≥kn-I-fn¬ \n∂pw

]n¥pW B¿÷n-®p-sIm-≠v.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 21

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

Hmtcm \S-]-Snbpw FSp-°p-∂Xv Xt±i kzbw`cW ÿm]\w

_‘s∏´ Ãm≥UnwKv IΩn‰nIƒ

Zpc-¥ ssIImcy IΩn-‰n

Zpc-¥ ssIImcy kwL-߃

Kma-k`

]≤XnbpsS DS-a-ÿm-h-Imiw kaq-l-Øn\v

At∏mƒ, Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn\v Hcp ]≤Xn Bh-iy-ap≠v

Cu ]Inb ]¶m-fn-Ø-m[njvTnXw Bbn-cn-°Ww

CXv im‡o-I-cn-°-Ø-°-Xm-bn-cn-°Ww

CXn\v \nc-h[n BgvN-Iƒ FSp-tØ°mw

CXn\v \nc-h[n L´-߃ D≠v

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

22 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Xt±i kzbw`cW ÿm]\Xe Zpc¥ ssIImcy ]≤-Xn-bn-te°v

CØcw ]≤-Xn-Iƒ Xøm-dm-°p-tºmƒ, tIµ B`y-¥c a¥m-e-b-Øns‚ Iogn-ep≈ tZiob

Zpc¥ ssIImcy hn`mKw \¬In-bn-´p≈ am¿K-tcJ ]cn-tim-[n-°p-I:

Kma/tªm°v/Pn√ F∂o aq∂p Xe-ß-fnepw Zpc-¥ ssIImcy IΩn-‰nIfpw Zpc-¥

ssIImcy kwL-ßfpw cq]hXvI-cn-°p-I.

Kma-k-`-Iƒ Xt±i kzbw`cW ÿm]\Xe Zpc-¥ ssIImcy kwL-ßsf sXc-

s™-Sp-°p-Ibpw ]≤-Xn°v AwKo-Imcw \¬Ip-Ibpw sNøpw.

Xøm-dm-°nb ]≤-Xn-

bpsS ASn -ÿm-\ -

Øn¬ IrXna kw`-h-

] c n i o e \ ß ƒ

(tam°v Un¬) Xt±i

kzbw`cW ÿm]\w

kwLSn∏n°pI.

F√m Xe-ß-fnepap≈

Zpc -¥ ssIImcy

kwL-߃°v ]cn-io-

e\w \¬IpIbpw

Imcytijn h¿[n

∏n°pIbpw sNøpI.

ho≠pw L-Sn-∏n-°mhp-

∂Xv, ta¬°qcbnse

ag-sh≈ kw`-c-Ww

F∂o khntijX

Iƒ Dƒs∏-sS-bp≈

A]IS ]Xntcm[ ]m¿∏n-S-߃°pth≠n sNehv Npcp-ßnb kam-¥c kmt¶-

XnIhnZybpsS ]Z¿i-\hpw ]cn-io-e-\hpw.

Zpc-¥ ssIImcy hnh-c-tI-µ-߃ i‡n-s∏-Sp-ØpI.

F√m Xeßfnepw Zpc¥ ssIImcy ]≤-Xn-Isf hnI-k\ ]≤-Xn-I-fp-ambn kwtbm-

Pn-∏n-°pI.

hm¿jnI hnIk\ ]≤-Xn-bpsS `mK-ambn Xt±i kzbw`cW ÿm]\߃ ]cn-

lmc ]≤-Xn-Ifpw Xøm-dm-°-Ww.

tIcf k¿°mcns‚ Zpc¥\nhmcW ]cn]me\ \bw 2010 kw_‘n® Adnhv

]I¿∂p \¬IpI.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 23

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

CXbpw

kwLßsf¶nepw \ap°v

Bhiyap≠v

L´w 1

]n¥pWm kwhn-[m\߃ ÿm]n-°pI

Xt±i kzbw`cW ÿm]\߃ ]n¥pWm kwhn-[m-\-߃ cq]hXv-I-cn-°Ww.

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰n

Bscm-s°-bm-bn-cn-°Ww AwK-߃?

DØ-c-hm-Zn-Xz-߃ Gs‰-Sp-°m≥ Ign-bp-∂, Xm¬]cyhpw ]m]vXn-bp-ap≈ Bfp-Iƒ.

Fs¥m-s°-bmWv Ah-cpsS ZuXy-߃?

Zpc¥ ssIImcy ]h¿Ø-\-ßsfbpw Zpc-¥ ssIImcy kwL-ß-sfbpw GtIm-

]n-∏n-°m≥ Xt±i kzbw`cW ÿm]\ßsf ]n¥p-W-bv°pI.

Zpc¥ ssIImcy kwL-߃

Kma-k-`-bn¬ \n∂pw A\p-tbm-Py-cmb kwLmwK-ßsf sXc-s™-Sp-°-Ww.

H∏w, Xt±i kzbw`cW ÿm]\XeØnepw hm¿UpXeØnepw

]cnioe\w kn≤n® DtZymKÿcpw k∂≤]h¿ØIcpw.

Kma kwc-£W

kwL-߃ (]-tSm-fnw-Kv)

t\ctØbp≈ ap∂-dn-bn-∏p-IfpsS

]Nm-cWw

c£m-]-h¿Ø-\hpw

Hgn-∏n-°epw

]Ya ipiqj

Zpcn-Xm-izmk

]h¿Ø-\-߃

Pehpw ipNn-Xzhpwhmkÿe ]cn-]m-e\w

arXmhinjvSß-fpsS

\n¿am¿÷\w

\mi-\jvSw

IW-°m-°¬

am\-knImLm-X-

ta-‰-h¿°v

Iu¨kn-enwKv

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

24 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

L´w 2

ap≥Iq´n \ap-s°-ßs\ Zpc-¥sØ t\cnSmw?1. \ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\Ønepw kao-]-]-tZ-i-ß-fnepw kw`-hn-®n-´p≈

hnhn[ Zpc-¥-ß-fpsS ]´nI Hm¿a-bn¬ \n∂pw Xøm-dm-°pI.

2. Chsb A]-I-S-߃, ssPh-]-cw, `qan-im-kvX-]-cw, Pew, Imem-h-ÿ, hymh-km-bnIw/

cmk-]cw Cßs\ hnhn[ hn`m-K-ß-fmbn Xncn-°p-I.

3. Ch ]tXyIw ]tXyIw jo‰p-I-fn¬ tcJ-s∏-Sp-ØpI.

4. kw -h-Øns‚ ImTn-\y-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ Hmtcm-∂n\pw ap≥K-W\ \n›-bn-°p-I.

5. jo‰p-Iƒ AS-bm-f-s∏-Sp-ØpIFfp-∏-Øn¬ a\- n-em-°p-∂-Xn\v Hcp kw`hw hnh-cn-°p-Ibpw jo‰p-Iƒ Fß-s\-bmWv ]qcn-∏n-t°-≠Xv F∂Xn

\p≈ DZm-l-c-Whpw Xmsg \¬Ip-∂p. a‰v F√m \S-]-Sn-I-fnepw CtX coXn-imkvXw Xs∂ ]n¥p-S-cp-∂p.

]´nI 1 Zpc-¥-ß-fpsS h¿§o-I-cWw Zpc-¥-Øns‚ C\w Imem-hÿ

kw`hw: 478 IpSpw-_-߃ A[n-h-kn-°p∂ ]mºp-S≥ ]md-bn¬\n∂pw 9 sNdp-tXmSpIƒ tN¿∂v cq]wsIm≈p∂

Hcp sNdp CS-°me \Zn-bmWv hc-´m¿. Ipd®p Xma-kn-®v Bcw-`n-® 2007 se ag-°meØv,- Hcp ]`m-X-Øn¬ Kma-

Ihebn-ep≈ Hcp ]gb B¬acw \new]Xn-®p. aq∂p sshZypX t]mÃp-Isf adn-®n-Sp-Ibpw sshZypXIºnsb

Iptd-°qSn XmgvØp-Ibpw sNbvXp-sIm-≠mWv acw \new-]-Xn-®-Xv. \n¿`m-Ky-h-im¬ sshZypX yqkp-Iƒ hnt—-Zn-

°-s∏- n-√. KmaI-h-e-bn-te°v [rXn-bn¬ \oßp-I-bm-bn-cp∂ Pbdmw ssh-ZypX Iºn-bn¬ IpSp-ßp-Ibpw Abmƒ°v

Poh≥ \jvS-s∏-Sp-Ibpw sNbvXp.

\º¿ kw`hw XobXn/amkw/h¿jw Imem-hÿ DKX

01. hc-´m-dnse sh≈-s∏m°w 03.08.07 ag-°mew ****

02. sshZyp-Xm-LmXw aqe-ap≈

Pb-dm-ans‚ acWw 04.08.07 ag-°mew ****

03.

6. Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Ønse Xm¬]-cy-ap≈ Bƒ°m-cp-sSbpw s]mXpkaqlt\Xm-°-fp-sSbpw DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw Hcp tbmKw hnfn-°p-I.

7. Ah-tcm-sSm∏w Cu ]Inb Bh¿Øn-°pI.8. Kma-k-`-bn¬ ]Inb Bh¿Øn-°pI.9. DØ-c-hm-ZnXzw, Xm¬]cyw, ]m]vXn F∂n-h-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ Zpc¥ ssIImcy

IΩn‰n cq]hXvI-cn-°pI.

N¿®-Iƒ XobXn thZn DØ-c-hm-ZnXzw

Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbn¬

Kma-k-`-bn¬

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 25

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

km[m-cW hnh-c- tkm-X- p-Iƒ

km[m-c-W-K-Xn-bn¬ Zpc-¥-߃ ]Xnhv hnh-c- tkm-X- p-Isf XS- -s∏-Sp-Øp-∂p.

Nne hnh-c-ti-J-cW kt¶-X-߃:

k¿°m-cp-Ifpw ÿm]-\-ßfpw ]X-ßfpw am[y-a-ßfpw

`q]-S-߃ k¿th-Iƒ

ZznXob hnhc hni-I-e\w hy‡n-Iƒ°n-S-bn-ep≈ Bi-b-hn-\n-abw

hnZqc KlW hnhcw (dntam´v sk≥knwKv Um‰m)

Zpc-¥-ßsf-°p-dn®v kwkm-cn-°p-∂-Xn-\n-S-bn¬ \Ωƒ \nc-h[n ]pXnb hm°p-I-fpw

]tbm-K-ßfpw ]cn-N-b-s∏-´p-h-t√m.

Zpc-¥-Øn\v XpS°anSmhp∂ Hcp `uXnI kw`-h-sØ-bmWv A]mbw (Hazard) F∂p ]d-

bp-∂-Xv. CØcsamcp `uXnI kw`hw kzbw Hcp Zpc-¥-Øn\p ImcWam-I-W-sa-∂n-√.

DZm: sh≈-s∏m-°w, A·n-_m-[...

Hcp Zpc-¥-kabØv \jvSw, tISp-]m-Sp-Iƒ, ZpcnXw, acWw F∂n-htbmSv kaql߃ FX-

tØmfw kwth-Z-£-a-amWv F∂-Xns‚ Af-hmWv Zp¿_emhÿ (Vulnerability). (IqSmsX

sI´n-S-ß-fpsS kz`mhw, Xcw, ]mbw XpS-ßn-b-h-bpw).

Zpc¥w \S-°m-\p≈ kw`hyX/A\p-am-\-amWv hn]Zvkm[yX (Risk)

A]mbØns‚ BLm-XsØ XSp-°m-\p≈ As√-¶n¬ AXns‚ `oj-Wn-bp-ambn s]mcp-

Ø-s∏-Sm-\p≈ kaq-l-ß-fpsS hn`-h-ß-sf-bmWv

Imcytijn (Capacity) F∂p hnfn-°p-∂-Xv.

Zp¿_e ]tZ-i-ßsf°pdn®pw

Zp¿_e hn`m-K-ßsf°pdn®pw

IqSp-X¬ Adn-bp-∂-XmWv \nß-fpsS

Xt±i kzbw`cW ÿm]\sØ

Zpc-¥-߃s°Xnsc

Xøm-dm-°p-∂-Xns‚

BZy ]Sn.

hn]Zvkm[yX = (A]mbw * Zp¿_emhÿ) ˛Imcytijn

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

26 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

\ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\Øn¬ BcmWv Zp¿_e¿?

Xoc-tZi Kma-߃

`qI-º-߃/aÆnSn®n¬/Dcpƒs]m´¬ sh≈-s∏m-°w

samØw ]tZiwXmgv∂ ]tZ-i-߃ssltd©v ]tZ-i-߃

Ip´n-Iƒ,kvXoIƒ,

hr≤¿,ISpØ tcmKn-Iƒ,

imcocnItijn Ipd™h¿,Zcn-Z¿˛

IqSp-X¬ Zp¿_e¿

Zpc-¥-߃hnhn[ ÿe-ß-sfbpwBhmktaJ-e-I-sfbpw

hnhn[ Xc-Øn¬_m[n°p∂p.

\Ωƒ sNtø-≠Xv

hn]Zvkm[yXbpw Zp¿_emhÿbpw tcJ-s∏-Sp-ØpIZp¿_etaJeIsfbpw Zp¿_e hn`m-K-ß-sfbpw Xncn-®-dn-bpI

Hme-ta™ hoSp-Iƒ

A·n-_m[ sImSp-¶m‰pw kp\m-anbpw

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 27

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

L´w 3

km[y-Xbp≈ Zpc-¥-߃ Xncn-®-dn-bpI

]g-bXpw ]pXn-b-Xp-amb ]X-hm¿Ø-I-fn¬ \n∂v \ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\-

Øn¬ kw`-hn-°m≥ km[y-X-bp≈ Zpc-¥-߃ Xncn-®-dn-bpI

1. L´w c≠n¬ Xøm-dm-°nb Zpc-¥-ß-fpsS ]´nI ]cn-tim-[n-°p-Ibpw km[q-I-cn-

°p-Ibpw sNøpI

2. \ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬ kw`-hn-°m-hp∂/km[y-X-bp≈ Zpc-¥-

ß-fpsS ]´nI Xømdm°pI

3. ]´nI ]qcn-∏n-°pI

]´nI 2 km[y-X-bp≈ Zpc-¥-ß-fpsS hn]Zvkm[yX, Zp¿_emhÿ-˛-A-]mbw

kw`hw: ]pg-tbmSp tN¿∂ Xmgv∂ ]tZ-i-ß-fnse a¨Ip-Sn-ep-I-fn¬ ]m¿°p-∂-

I¿jIsØmgn-em-fn-I-fmWv ]mºm-Spw-]m-d-bnse \nhm-kn-I-fn¬ A[n-I-hpw. BSp-ta-bv°p-

∂-h¿ Np‰p-]m-Sp-ap≈ Ip∂pw-sN-cp-hp-I-fn¬ ]m¿°p-∂p.

\º¿ kw`hw XobXn/h¿jw A]mbw Zp¿_emhÿ ]tZiw 1 hn]Zvkm[yX

1 hc-´m-dnsesh≈-s∏m°w

BKÃv 2007 sh≈-s∏m°w

Xmgv∂ ASn-Ø-d-tbm-Sp-Iq-Snb a¨ho-Sp-I-fn¬ Xma-kn-°p∂

Xmgv∂ ]tZ-i-Øp≈P\-߃

]pgbv°pw Ipf-Øn¬\n∂p≈\oscmgp°n\pw

kao-]-ap≈tNcn-Iƒ

P\-ß-fp-sSbpw

I∂p-Im-en-I-fp-sSbpw Poh-\m-iw, hoSp-Iƒ

XI¿∂p-ho-g¬

4. Cu ]Inb Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbnepw Zpc¥ ssIImcy -kwLßfnepw

Bh¿Øn°pI

5. Kma-k-`-bn¬ CXv km[q-I-cn-°pI

6. jo‰p-Iƒ AS-bm-f-s∏-Sp-ØpI

N¿®-Iƒ XobXn thZn DØ-c-hm-ZnXzw

Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbn¬

Kma-k-`-bn¬

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

28 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

c

kmaq-lnI taJ-e-I-fn-ep≈

]Xym-LmXw

Zpc-¥-߃ aqe-ap≈ \mi-\-jvS-߃

]Xy£ \mi-\-jvS-߃Zpc¥w \S-°p-tºmtgm \S-∂-Xn\p tijtam DS-\Sn kw`-hn-°p-∂Xv

]m¿∏nSw, KXm-K-Xw, hm¿Øm-hn-\nabw,

Du¿÷w, Pew, aen-\-P-ew...Btcm-Kyw, hnZym-`ym-kw, kwkvIm-cw,

Imbn-Iw, am\-kn-Im-Lm-X-hp-ambn

_‘-s∏´ sshIm-cnI ]iv\-߃

BkvXn-I-fn-ep≈]Xy-mLmXw

]tcm£ \mi-\-jvS-߃Zpc¥w Ign™v HcmgvN apX¬ amk-߃ hsc

Poh-k-‘m-c-W-Øn¬

Ipd™ hcp-am-\hpw IqSnb

sNehpw ˛ hmWn-Pyw, hnt\m-Z-

k-©m-cw, sXmgn¬

DXv]m-Z-\-Øn¬

Irjn, hyh-kmbw,I∂p-Imen kº-Øv

]cn-ÿn-Xn

-bn¬

kmaq-lnIkml-N-cy-ß-fn¬

Zpc-¥-߃ hn-I-k-\-an√mbvabn-te°v \bn°pw

kvXoIƒ, Ip´n-Iƒ, ]m¥-hXvIr-X¿, n∂tijn°m¿,A\m-Y¿ XpS-ßn-b-h¿°v

IqSp-X¬ BLmXw

PohPmeßfpsSBhmk

hyhÿ-bn¬

ssPhsshhn[y

Øn¬

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 29

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

L´w 4

Hmtcm Zpc-¥-h-pw D≠m-°p∂ ]Xy£hpw ]tcm£hpamb

\mi-\-jvS-߃ hne-bn-cp-ØpI

1. Ign™ Zpc-¥-Øn¬ kw`-hn® \mi-\-jvS-ßfpsSbpw hcm≥ km[y-X-bp≈/kw`-hy-

amb Zpc-¥-ß-fn¬ kw`-hn-°m-hp∂ \mi-\-jvS-ßfpsSbpw ]´nI Xøm-dm-°p-I.

]´nI 3. Zpc¥w aqew D≠m-bn-´p≈ ]Xy£hpw ]tcm£hpamb \mi-\-jvS-߃

hne-bn-cp-ØpI

kw`hw: agaqew Hcp B¬a-chpw aq∂p sshZypX t]mÃp-Ifpw IS-]p-gIn hoWp. Zu¿`m-Ky-h-im¬ sshZypX

^yqkp-Iƒ hnt—-Zn-°-s∏-´n-√. Xmgv∂ ]tZ-i-ß-fn-te°v sh≈w Cc-®p-I-b-dn. Pbdmw sshZypXn Iºn-bn¬

IpSp-ßn. Db¿∂ ]tZ-iØp≈ ]mY-anImtcm-Ky -tI-µ-Øn-te°v P\-ßsf am‰n. \ne-hn-ep≈ kml-N-cy-Øn¬

t]mÃp-tam¿´w sNøm≥ _p≤n-ap-´m-Wv. arX-i-co-c-Øns‚ Ahÿ AXn-thKw tami-am-bn-s°m-≠n-cn-°p-I-bm-Wv.

Ah-km\w ssUh¿ N¥p arX-tZ-l-hp-ambn sNfn \nd™ tdmUn-eqsS t]mIm≥ k∂-≤-\m-bn. ]nt‰ Znh-

khpw ag XpS¿∂p. ]mY-anImtcm-Ky tIµ-Ønse Ipg¬°n-W¿ Hgn-sI-bp-≈ Pe-tkm-X- p-Isf√mw Ihn-s™m-

gp-In. Bh-iy-°m¿°v ip≤-Pew FØn-°m≥ a\p-jy-®-ße \n¿an-®p. s]mXp-ÿ-e-ß-fnse ae-aqX hnk¿÷\w

I¿i-\-ambn \ntcm-[n-°p-Ibpw Xnf-∏n® sh≈w IpSn-°-W-sa∂v BtcmKy kwLw \n¿_‘n-°p-Ibpw sNbvXp.

kaq-l-Øns‚ ]XypXv]∂aXnXzw \nc-h[n t]cpsS Poh-≥ c£n®p.

\º¿ Zpc¥w h¿jhpw ]Xy£ \mi-\-jvS-߃ ]tcm£ \mi-\-jvS߃

amkhpw

]m¿∏nSw ASn-ÿm-\-

ku-Icyw

kmaq-

lnIw

sshIm-

cnIwDXv]m-Z\w hcp-am\w

]cn-

ÿnXn kap-Zm-bw

1 sh≈-

s∏m°w

04.08.2007 478 IpSpw-_-

ß-fpsS

hoSp-Iƒ

]q¿Wamtbm

`mKnIamtbm

\in®p

aq∂p

sshZypX

t]mÃp-Ifpw

tdmUp-Ifpw

]me-ßfpw

XI¿∂p

`bhpw

DXvI-

WvTbpw

Poh-\m-

itam

]cnt°m

hnf-s∏-Sp-

∏nep≠mb

\jvSw

hnf-sh-Sp-

∏n-¬

\n∂p≈

hcp-

am\w

\jvSw

B¬acw

IS-]p-gIn

t£ahpw

kuJyhpw

Ipd™p

2. hyXy-kvX -Xcw Zpc-¥-߃°v hyXykvX jo‰p-Iƒ D]-tbm-Kn-°pI3. F√m Ia\º-cp-Ifpw kam-\-am-sW∂v Dd-∏m-°pI4. F√m jo‰p-Ifpw C≥sUIvkv sNøpI

N¿®-Iƒ XobXn thZn DØ-c-hm-ZnXzw

Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbn¬

Kma-k-`-bn¬

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

30 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Cßs\, \Ωƒ c≠p coXn-bn¬ Zpc-¥ßsf A`n-ap-Jo-I-cn-°p∂p

· wwwww ASn-b-¥nc kml-N-cy-amb Zpc¥ kw`-hsØ ssIImcyw sNøp-Ibpw, kml-Ncyw

km[m-cW \ne-bn-em-°m≥ ian-°p-Ibpw sNøp∂p ˛ Zpc¥ ssIImcy \S]Sn

· wwwww Zpc¥ _m[n-X-cmb P\-ß-fpsSbpw ]tZ-i-ß-fp-sSbpw Zp¿_emhÿ Ipd-bv°m-\p≈

\S-]-Sn-Iƒ -˛ -Zp-c¥ ]cn-lmcw

Zpc-¥-NIw

Zpc¥w Hcp H‰-s∏´ kw`-h-a√. ]IrXnbpw a\pjys‚ A\nb¥nXamb CSs]Sepw

ImcWamImdp≠v. Imemhÿm hyXnbm\w CXn\v B°w Iq´p∂p.

Nne Imcy-߃ Zpc-¥-Øn\p apºp≠mIp-Ibpw ]n¥p-S-cp-Ibpw sNøpw.

Zpc¥ BLmXw

s

s

sDs

sXøm-sd-Sp-°¬

]cn-lmcw

Zpcn-Xm-izm-kw

]p\-c-[n-hm-kw

]p\¿\n¿amWw

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 31

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

Zpc¥ ssIImcy \S]Sn˛ \ap°v hn`-h߃ Dt≠m?

am\p-jn-Iw, [\-]-cw, kma-Kn-Iƒ, Imcytijn-Iƒ, sshZ-Kv≤y-߃

hn`-ßfpw Ah-k-c-ßfpw tcJ-s∏-Sp-ج

CXn¬:

hnhn[ Xcw Zpc-¥-ßsf°pdn-®p≈ PmKXbpw Ah-t_m[w krjvSn-°epw

Zpc¥ ap∂dnbn∏pIƒ AhKWn°mXncn°m≥ ]_p≤cm°pI

hnhn[ Xcw Zpc-¥-ß-fn¬ \n∂pw c£t\Sm≥ ]‰p∂ kpc-£n-X-amb ÿe-

ßsf°pdn®v ap≥Iq´n Xncn-®-dn-b¬

kpc-£nX am¿§-߃ Xncn-®-dn-b¬

hnhchn\nab am¿K߃ Dd∏phcpج (hm°ntSm°n, F^v.Fw. tdUntbm,

samss_¬ t^m¨...)

e`y-amb hml-\-ßsfbpw Ah-bpsS DS-a-I-sfbpw Xncn-®-dn-b¬

Xt±i kzbw`cW ÿm]\ Zpc¥\nhmcW sl¬]v sUkvIv

ÿm]n-°-s∏´ sshZypXn D]-I-c-W-ßsf Xncn-®-dn-b¬

_‘s∏tS≠ GP≥kn/hy‡nIsf°pdn®p≈ UbdŒdn

hnhn[ ZuXy-߃°mbn a\pjy hn`-h-ß-fpsS Xncn-®-dn-b¬

Kma-Ønse, klm-bIc-am-tb-°m-hp∂ hy‡n-Isf Xncn-®-dn-b¬

Kma-Ønse hn`-h-߃ Xn´-s∏-Sp-Øm\pw Hcp ]cn-tim-[\m ]´nI Xøm-dm-°m-\p-

ap≈ kaK \S-]SnsbSp-°m≥ \ΩpsS Kma-k-`bv°v km[n-°nt√?

Hm¿°p-I, CXv ÿnc-amb ]cn-tim-[-\bv°v hnt[-b-am-°Ww!

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

32 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

L´w 5

]¶pIfpw DØ-c-hm-Zn-Xz-ßfpw

1. ]´nI 4 ¬ ImWn-®n-cn-°p∂ ]Imcw ]h¿Ø-\-߃ h¿§o-I-cn-°pI

2. Hmtcm kml-N-cy-Ønepw hnhn[ DØ-c-hm-Zn-Xz-߃ Npa-en-te-‰n-bn- p≈/G‰m≥

km[y-X-bp≈ hnhn[ ]n¥pWm ÿm]-\-ß-sfbpw hy‡n-I-tfbpw Xncn-®-dn-

bp-I.

3. Ah-cpsS ia-ßsf ]Io¿Øn-°p-I. AtXm-sSm∏w Fs¥-¶nepw Xc-Øn-

ep≈ sa®-s∏-Sp-Øen\v km[y-X-bpt≠m F∂v hna¿i-\m-fl-I-ambn ]cn-tim-

[n-°p-I.

4. Hmtcm ]h¿Ø-\-Ønepw i≤n-t°≠ a¿Ω][m\ Imcy-߃ Fs¥m-s°-

bmsW∂v FgpXnhbv°pI

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 33

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

\º¿ ]h¿Ø\w ]n¥p-Wm- DØ-c-hm-Zn-Xz-s∏´ ]cn-K-Wn-t°≠

ÿm-]\w hy‡n a¿Ω][m\ Imcy-߃

1 t\ctØbp≈ ap∂-dn-bn∏v l\o-^ kmao]yw, hnh-c-߃

2. c£-s∏-Sp-Ø-epw, Hgn-∏n-°epw t]meokv/ efnX ]XypXv]∂aXnXzw

A·n-i-a-\-tk\

3. ]mY-anI ipiqj ]n.F®v.kn D]-tIµw taml≥ sshZKv≤yw

4. A`b ]cn-]m-e\w ]©m-bØv sk¥n¬ ]XypXv]∂aXnXzw,

GtIm-]\w

5. \mi-\jvSw hne-bn-cp-ج A[n-Im-cn-Iƒ, sshZKv≤yw

Kmao-W¿

6. am\-knI BLm-X-ta-‰-h¿°v kvIqƒ So®¿ sle≥ sshZKv≤yw

Iu¨kn-enwKv klm-\p-`qXn

7. Pehpw ipNn-Xzhpw ]n F®v kn taml≥ hn⁄m\w

B[n-Im-cn-IX

8. arXtZlßfpsS Nµp sshZKv≤yw, ss[cyw

\n¿Ωm-÷\w

9. Zpcn-Xm-izmk ]h¿Ø\w ]©m-bØv cmPp sshZ-Kv≤yw, ss[cyw

10. Kma-kw-c-£W ]©m-bØv chn Iq´p-Ø-c-hm-ZnXzw

kwL-߃ (-]-tSm-fnw-Kv) \n›-b-Zm¿Vyw

5. km[y-X-bp≈ F√m Zpc-¥-߃°pw ]tXyIw ]tXyIw jo‰p-I-fn¬ CXv

Bh¿Øn-°pI

6. Zpc-¥-Øns‚ C\-a-\p-k-cn®v jo‰p-Iƒ h¿§o-I-cn-°pI

7. kmay-߃°mbn HØp-t\m-°pI

]´nI 4 ]¶p-Ifpw DØ-c-hm-Zn-Xz-ßfpw

N¿®-Iƒ XobXn thZn DØ-c-hm-ZnXzw

Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbn¬

Kma-k-`-bn¬

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

34 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

IcSv Zpc¥ ssIImcy ]≤Xn

L´w A©n¬ \n∂p≈ jo‰p-Iƒ FSp-°pI

1. Hmtcm ]h¿Ø-\-Øn\pw Bh-iy-amb hnhcw/hn⁄m-\w, sshZKv≤yw/]cn-

io-e-\w/tam°v Un√p-Iƒ, kma-Kn-Iƒ/kuI-cy-߃ F∂nh Xncn-®-dn-bpI

2. Hmtcm LS-Ihpw ]p\-xÿm-]n-°m≥ Bh-iy-amb ]h¿Ø-\-ßfpsS ]´nI

Xøm-dm-°pI

3. F√m ]h¿Ø-\-߃°pw CXv Bh¿Øn-°Ww

]´nI 5 IcSv Zpc¥ ssIImcy ]≤Xn

\º¿ ]h¿Ø\w hnhcw/hn⁄m\w sshZKv≤yw/]cn-io-e\w kma-Kn-Iƒ/

tam°v Un¬ kuI-cy-߃

1 t\ctØbp≈ Ime-hÿm \nco-£Ww hnh-c-irw-Je sSen-t^m¨/

ap∂-dn-bn∏v D®- m-jnWn

2 c£-s∏-Sp-Øepw ]tZ-i-Øns‚ am∏nwKv ]cn-io-e\w/ am∏p-Iƒ, In‰p-Iƒ,

Hgn-∏n-°epw tam°v Un¬ ]Wnbmbp-[-߃

3 ]Y-a ipiqj hnh-c-߃ ]cn-io-e\w/ In‰p-Iƒ

tam°v Un¬

4 A`b]cn-]m-e\w hnh-c-߃ tam°v Un¬ kuI-cy-߃

5 \mi-\-jvS߃ sI´n-S-ß-fpsS am∏nwKv

hne-bn-cp-ج

6 am\-kn-Im-kzmkvYyw ]cn-io-e\w

_m[n-®-h¿°p≈

Iu¨kn-enwKv

7 Pehpw ipNn-Xzhpw sI´n-S-ß-fpsS am∏nwKv kuI-cy-߃

8 arXtZlßfpsS hnh-c-߃ ]cn-io-e\w

\n¿Ωm¿÷\w

9 Zpcn-Xm-izmk ]tZ-i-Øns‚ am∏nwKv kuI-cy-߃

]h¿Ø-\-߃

10 Kma kwc-£W ]tZ-i-sØ-°p-dn-®p≈ ]cn-io-e\w,

kwLw Adnhv tam°v Un¬

L´w 6

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 35

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

4 Hmtcm Xcw Zpc-¥-Øn-\p-ap≈ ]h¿Ø-\-߃ h¿§o-I-cn-°pI

5 ]h¿Ø-\-߃°v ap≥KW\ \n›-bn-°pI

6 ap≥K-W-\bv°v A\p-kr-X-ambn hn`-h-߃ Is≠-ØpI

7 Hcp \n›nX Zpc-¥-Øn-\p≈ IcSv ]h¿Ø\ ]≤-Xn-bmbn CXv tcJ-s∏-Sp-

ØpI

8 F√m jo‰p-Ifpw ^b¬ sNbvXp kq£n-°pI

9 CXns‚ ]I¿∏p-Iƒ Kma-k-`-bn¬ hnX-cWw sNøWw.

\n›nX CS-th-f-I-fn¬ F√m L´-ßfpw Bh¿Øn-°-Ww,

Ipd™ ]£w h¿j-Øn¬ Hcp Xh-W-sb-¶nepw

N¿®-Iƒ XobXn thZn DØ-c-hm-ZnXzw

Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbn¬

Kma-k-`-bn¬

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

36 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

sh≈s∏m°w...... A·n_m[...

Zpc-¥sØ t\cn-S¬

Fßs\?

1 A]-I-S-Øn-em-b-h¿°v ap∂-dn-bn∏v kwhn-[m-\-߃ D]-tbm-Kn®v

A]m-b-kq-N\ \¬IpI

ap∂-dn-bn∏v kwhn-[m-\-ßsf Ipdn®v ]≤Xnbn¬ \n¿h-Nn-®n-cn-°Ww

Bfp-Isf Is≠Øn ]cn-io-e\w \¬IpI

2 ap≥K-W\ \n›-bn-°p-Ibpw ]h¿Øn-°p-Ibpw sNøpI

BZyw Bsc-bmWv c£n-t°-≠Xv?

B¿°mWv A]m-b-kq-N\ \¬tI-≠Xv?

3 c£m-]-h¿Ø\w DS-\Sn Bcw-`n-°pI

GtIm-]-n∏nt°≠Xv Xt±i kzbw`cW ÿm]\߃

`bhpw Bi-b-°p-g-∏hpw Hgn-hm-°pI

k∂-≤-]-h¿Ø-I-cp-sSbpw kwL-ß-fp-sSbpw ASn-b-¥nc tbmKw hnfn-°pI

_‘-s∏´ GP≥kn-Isf hnhcw Adn-bn-°pI

]Y-a ipiq-j, BtcmKy tkh-\-߃ kwL-Sn-∏n-°pI

A·n-i-a\ tk\, t]meokv XpS-ßnb GP≥kn-I-fpsS klmbw Bh-iy-s∏-Sp-IbpwAØcw DtZym-K-ÿ-cp-ambn tN¿∂v Bkq-XWw \S-Øp-Ibpw sNøpI

\nß-fpsS ]h¿Ø\ ]≤-Xn-bn¬

\n¿h-Nn-®n-cn-°p∂

ap∂-dn-bn∏v kwhn-[m\w A\p-k-cn®v

A]-I-S-Øn-em-b-h¿°v

A]mbkqN\ \¬IpI

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 37

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

4 c£-s∏-Sp-Ønb tijw, Zpcn-Xm-izmkw \¬IpI

Xmsg ]d-bp∂ Imcy-߃°mbn hnhn[ GP≥kn-Isf GtIm-]n-∏n-°p-Ibpw H∂n®v sIm≠p-

h-cn-Ibpw sNøp-I...

Xm¬°m-enI A`bw

]tXyI kuI-cy-߃˛ kvXoIƒ°v Bh-iy-amb kzIm-cy-X \¬IpI, apXn¿∂ ]uc-

∑m¿°pw Ip´n-Iƒ°pw bp‡-amb kuI-cy-߃ ]cn-K-Wn-°p-I.

`n∂tijn°m¿, InS∏nemb tcmKnIƒ, km¥z\ NnIn’bnep≈h¿ F∂nh¿°p≈

kuIcy߃

tijn® hkvXp-°ƒ Xncn-®p-]n-Sn-°¬

kpc-£n-X-amb IpSn-sh≈w

Bh-iy-ap≈ `£Ww

hkvX-߃

Btcm-Ky-]-cn-]m-e-\hpw ipNn-Xzhpw

Btcm-Ky-c-£˛ tcmK]Xntcm[hpw ia-\hpw Bip-]Xn ipiqjbpw

IpSn-sh≈w kpc-£n-X-a√

F∂ `b-ap-s≠-¶n¬, Xnf-∏n-°p-∂-Xnt\m

Acn-s®-Sp-°p-∂-Xnt\m

Ivtfmdn≥ Ie¿Øp-∂-Xnt\m D≈

G¿∏m-Sp-Iƒ sNøpI.

Ab¬ Xt±i kzbw`cW ÿm]\ßfpambpw Pn√m `c-W-Iq-S-hp-ambpw

a‰v GP≥kn-I-fp-ambpw GtIm-]n®v ]h¿Øn-°pI.

Ip´n-Iƒ, apXn¿∂ ]uc-∑m¿, imcocnItijn Ipd™h¿, Zcn-Z-¿, K¿`n-Wn-Iƒ,

ape-bq- p∂ AΩ-am¿ F∂n-h¿°v klmbw Dd-∏m-°p-I.

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

38 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

5. arXtZlßfpsS \n¿am¿P\w

acn-®-h-sc-°mƒ Pohn-®n-cn-°p-∂-h¿°v ap≥K-W\ \¬IpI

arX-tZl-߃ D≠m-°n-tb-°m-hp∂ BtcmKy]iv\-ßsf Ipdn-®p≈ `oXn Hgn-hm-°pI

arXtZl-߃ Xncn-®-dn-bp-Ibpw AS-bm-f-s∏-Sp-Øp-Ibpw sNøpI

\n߃°-dn-bmtam?arX-tZl-߃ t\cn´v ]I¿®hym[n-Iƒ krjvSn-°p-Itbm ]S¿Øp-

Itbm sNøn√. F∂m¬ Ah AgpIptºmƒ D≠mIp∂ AWp°ƒ

]iv\ImcnIfmWv.

A\p-tbm-Py-amb tam¿®dn kwhn-[m-\-߃ ]Zm\w sNøpI

Xncn-®-dn-bmØ arX-tZl-ß-fpsS NS-ßp-I-fn-√mØ Iq´ AS°w sNø¬ Hgn-hm-°pI

IpSpw-_-Øns‚ A`n-em-j-ß-tfmSv ]Xn-I-cn-°pI

kmwkvIm-cn-Ihpw aX-]-c-hp-amb A\p-jvTm-\-ßsf _lp-am-\n-°pI

ssIImcyw sNøp-tºmƒ icn-bmb kpc£m D]-I-c-W-߃ Dd-∏m-°pI

I∂pImenIfpsSbpw a‰p P¥p°fpsSbpw ihicoc߃ adhpsNøm≥ sh‰n\dn

tUmŒdpsS \n¿t±i]Imcap≈ \S]SnIƒ FSp°pI

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 39

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

6. \mi-\-jvS-߃ IW-°m-°pI

Xmsg ]d-bp-∂-h-bpsS hni-Zmw-i-߃ tiJ-cn-°p-Itbm a‰v GP≥kn-I-fp-ambn tN¿∂v

hnh-c-߃ tiJ-cn-°p-Itbm sNøpI

_m[n® P\-kw-Jy, acn-®-h¿, ]cn-t°-‰-h¿, ImWm-Xm-b-h¿

_m[n® ]tZ-i-ßfpw i‡nbpw

s]mXp, kzImcy BkvXn-Iƒ°pw ASn-ÿm-\-ku-I-cy-߃°pw kw`-hn-®n-´p≈ \mi-

\-jvS-߃

Hm¿°p-I, \mi-\-jvS-ßsf°pdn-®p≈ Cu hne-bn-cp-ج Bizmk

]h¿Ø-\-߃ BkqXWw sNøp∂Xn\p≈ ASnØd amX-am-Wv.

]p\-cp-≤m-cW ]p\-c-[n-hmk ]h¿Ø-\-߃°m-bn, BtcmKyw,

am\-knIhpw kmaq-lnIhpamb BLm-Xw, Poh-k-‘m-cWw,

]cn-ÿnXn F∂nh IqSn IW-°n-se-Sp-Øp-sIm-≠p≈ IqSp-X¬

hni-Z-amb \mi-\jvS Ah-tem-I\w \n߃ sNtø-≠-Xp-≠v.

Hcn-°epw ]cn`m¥cmI-cpXvF∂-XmWv Zpc¥ ssIImcy-Ønse aqe-hmIyw!

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

40 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

AXp-sIm≠v, ]´nIsb°pdn®v Dd-∏phcpØpI

1 ]q¿W-am-sW∂v (F√m _m[nX taJ-e-I-sfbpw IpSpw-_-ßs-fbpw hy‡n-Isfbpw

Zp¿_e hn`m-K-ßsfbpw Dƒs°m-≈p-∂p-sh-∂v).

2 IrXy-am-sW∂v.

3 cq£-amb BLm-X-ta-‰-hscbpw kmc-ambn _m[n-®-h-scbpw Zp¿_-e-ambn _m[n-®-h-

scbpw XΩn¬ th¿Xn-cn-®n-´p-s≠∂v.

4 hyXykvX kwL-ß-fp-ambpw Kma-k-`-bnse apgp-h≥ kaq-l-hp-ambpw \S∂ N¿®-bn-

eqsS kpXm-cy-ambn Xøm-dm-°-s∏-´-Xm-sW∂v.

5 hnhn[ GP≥kn-Iƒ Bizmk, ]pc-[n-hmk tPmen-Iƒ BkqXWw sNøp∂Xn\mbn

]´nI D]-tbm-Kn-°p-∂-Xn\p apºv AXv ]cn-tim-[n-®psh∂v.

]n∂o-Sv, Xmsg]d-bp-∂-h-bnep≠mIp∂ BLmXw hni-Z-ambn \n¿Wbn°pI

BtcmKyw

kmaqlnIa\-kv

Poh-k-‘m-cWw

]cn-ÿnXn

CXn\v Xt±i kzbw`cW ÿm]\s-Ø klm-bn-°p-∂-Xn-\mbn

hnZ-Kv≤-cp-sSbpw dntkmgvkv t]gvk-Wp-I-fp-sSbpw

]n¥pW tXSpI.

Cu hnh-c-ßsf√mw Xs∂

Bizm-kw, ]p\¿\n¿am-Ww, ]p\-c-[n-hmkw

F∂nh Bkq-XWw sNøp-∂-Xn\v \nßsf klm-bn°pw.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 41

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

R߃°v F√mw

\jvS-am-bn.....

Zb-hmbn

Atßm v

t]mI-cp-Xv.....

tijn-°p∂ hkvXp-°ƒ hos≠-Sp-°p-∂-Xn-\mbn Bfp-Iƒ Ah-cpsS hoSp-I-fn-te°pw

]Wn-ÿ-e-ß-fn-te°pw aS-ßn-t∏m-Im≥ ian-®m¬ F¥p sNøm≥ km[n°pw?

Zpc¥w C\nbpw A]-IS`oXn Db¿Øp-∂p-s≠-¶n¬, Xo¿®bmbpw Ahsc XS-b-Ww.

kpc-£n-X-am-Wv F∂p-d-∏m-bm¬ hos≠Sp-°-en\v kuIcyw \¬Ip-I.

kpc-£n-X-amb ÿe-ß-fn-te°v \oßnb

Zpc-¥-_m-[n-X-cmb Bfp-Isf klm-bn-°p-∂-

Xn-\m-bn-cn°pw Zpc-¥-k-a-bØv IqSp-X¬ i≤.

Nne Zpc-¥-ß-fpsS Imcy-Øn¬,

_m[n-X¿°v _m°n-bmb Ah-cpsS hkvXp-h-I-

Iƒ hos≠-Sp-°m≥ km[n®p F∂n-cn-°pw.

F∂m¬ a‰p Nne Zpc-¥-ß-fn¬ CXv km[y-

amsb∂p hcn-√. CXns‚ ^e-am-bn s]mXp,

kzImcy PwKakzØp°ƒ tamjW `ojWn

t\cn-Sp-∂p. CØcw km[y-X-Isf°pdn®v

Xt±i kzbw`cW ÿm]\Øn\v

ap≥I-cp-X¬ D≠m-bn-cn-°-Ww.

tamj-Whpw IpSp-X¬ \mi-\-jvS-ßfpw Hgn-hm-°p-∂-Xn-\mbn

PmK-X-mkwL-߃ cq]hXvIcn®v tdm¥pNp‰m≥ \ntbm-Kn-°-Ww.

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

42 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

km[y-X-bp≈ tcmK-߃ B°wIq´m≥ km[y-X-bp≈ LS-I-߃

hb-dn-f°w AanX P\-km∂n[yw, `£y, Pe aen-\o-I-c-Ww,

ipNn-Xz-Øns‚ A`mhw

Nn°≥t]mIvkv AanX P\-km∂n[yw, Xmgv∂ hmIvkn-t\-j≥ hym]vXn

ISpØ izmk-tImi Xm¬Im-enI A`-b-tI-µ-ß-fnse ipjvI-amb

AWp_m[- hmbpk©m-cw, AanX P\-km∂n[yw,

hkvX-ß-fp-sSbpw Iºn-fn-I-fp-sSbpw A`mhw

ate-dnb, sU¶n∏\n, sh≈w sI´n-°n-S-°p-∂Xpw sImXp-Ip-Iƒ

Nn°≥Kp\nb s]‰p-s]-cp-Ip-∂Xpw

sa\n≥-ssP-‰nkv aen-\-P-ew, tcmK-km-µ-X-bp≈ ]tZ-i-ß-fn¬

AanX P\-km∂n[yw

£bw AanX P\-km∂n[yw, t]mj-Im-lm-c-ß-fpsS A`mhw

ssSt^mbvUv hy‡n ipNn-Xzan√mbva, s]mXpipNn-Xz-Øns‚ A`mhw

Nncßv hy‡n ipNn-Xzan√mbva, AanX P\-km∂n[yw

A\o-anb t]mj-Im-lm-c-°p-dhv

sl∏ss‰-‰nkv ipNn-Xz-°p-d-hv, `£y, Pe aen-\o-I-cWw

Fen∏\n aen\Pew

1 \ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬ D≠m-bn-s°m-≠n-cn-°p∂ tcmK-ß-fpsS

]´nI Xbm-dm-°pI

2 \ne-hn-ep≈ kml-N-cy-sØbpw tcmK-ß-fp-≠mb kw`-h-ß-sfbpw Ipdn®v ]tZ-inI

tUmIvS-dn¬ \nt∂m ]mY-an-Im-tcmKy tIµ-Øn¬ \nt∂m a‰v BtcmKy ipiqjm

ZmXm-°-fn¬ \nt∂m hnh-c-߃ tiJ-cn-°p-I.

Btcm-Ky-Øn-ep-≠m-°p∂ BLmXw F¥mWv?

Zpc-¥-tijw BtcmKy ]iv\-߃ h¿≤n-°pw. Zpc-¥m-\-¥c kml-N-cy-Øn¬ kw`-hn-

°m≥ km[y-X-bp≈ tcmK-ß-fpsS kqN\m]-´nI Xmsg \¬In-bn-cn-°p-∂p.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 43

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

a‰p-≈-h¿ Fß-s\-bmWv sNøp-∂Xv?

F√m kp\m-an-Ifpw Hcpt]mse hn\m-i-Im-cn-I-fmtWm? A√ F∂mWv DØ-cw. \∂mbn

Xøm-sd-SpØ kaq-l-߃ sIme-bmfn

kp\m-an-Isf ssIImcyw sNbvXn- p-≠v.

ASpØ Imeßfn¬ Xoh-X-tb-dnb

\nch[n `qI-º-߃ \S-∂ ]k-^nIv

alm-k-ap-Z-Øn¬, kap-Z-Øns‚ ASn-

Ø-´nepw D]-cn-X-e-Ønepw kp\m-an

\nco-£n-°m-\p≈ kwhn-[m-\-߃

D≠v. CXns‚ tIµ\nebsØ

]mtZinI kzbw `cW k¿°m¿

Xew hsc-bp≈ hnhn[ ap∂-dn-bn∏p

tIµ-ß-fp-ambn _‘n-∏n-®n-cn-°p-∂p.

kpc-£n-X-amb A`-b-tI-µ-ßfpw

kmaq -lnI k∂-≤-]-h¿Ø-Icpw

XpS¿®-bmb A`ym-k-ß-fn-eqsS ]cn-io-

en-∏n-°-s∏´ kwhn-[m-\-ß-fpw AhnsSbp-≠v. CØcw kaq-l-߃ "kp\man°v Xøm-sdSpØ'

kaq-l-߃ F∂v Adn-b-s∏-Sp-∂p.

Imivao¿, `pPv, DØ-c-Im-in, emØq¿... -`q-

Iº ]´nI XpS-cp-I-bm-Wv. Bfp-Iƒ

IoS-ßsft∏mse acn®phogp-∂p.

P∏m-\nse `qI-º-߃ ]cn-tim-[n-

°p-I˛ kam-\hpw ÿnc-am-bp-≈Xpw

i‡-hp -am -Wv . ]s£ acWw

Ft∏mgpw ]Øn¬ Xmsg-bm-Wv.

AsXmcp A¤p-X-amtWm? `qI-

ºsØ AXn-Po-hn -°p∂ sI´nS

\n¿ΩmW N´ßƒ I¿i\-ambn

Ahw -ew -_n -°p -∂psh∂XmWv

CXns‚ a¿a][m\ DØ-cw. CXv

sNe-th-dn -b -XmtWm? AsX,

GItZiw ]ØpiX-am\w sNe-th-

dn-b-Xm-Wv. ]s£ ]nb-s∏-´-h-cpsS

\jvS-hp-ambn AXns\ Xmc-Xayw

sNbvXp t\m°q.

kp\man°v Xøm-sdSpØkaq-l-߃

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

44 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Hcp Zpc¥w XS-b¬/]cn-lmc ]≤Xnsb∂m¬ F¥mWv?

Zpc-¥sØ t\cn-Sp-∂-Xn\v

\Ωƒ Hcp ]≤Xn Xøm-dm-°n.

F∂m¬ \ap°v Zpc-¥-Øns‚

BLmXw Ipd-bv°p-∂-Xn-\p≈

Hcp ]≤Xn Bh-iy-at√?

icn-bmWv, \ap°v Hcp

]cn-lmc ]≤Xn Bh-iy-am-Wv.

CsXmcp Fgp-X-s∏-´, AwKo-I-cn -°-s∏-´, \S-∏m-°-s∏-´, Ime-mIm-e-ß-fn¬

]co£n°s∏´ ]cn-]m-Sn-bm-Wv.

Hgn-hm-°m-hp∂ Zpc-¥-Øns‚ hn]Zvkm[yX Ipd-bv°m\pw Zpc¥w kw`-hn-®m¬ ]c-

am-h[n \jvSw eLq-I-cn-°m\pw Bh-iy-amb F√m \S-]-Sn-Ifpw IrXy-ambn tcJ-

s∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂p.

kuI-cy-߃, AXns‚ `qan-im-kvX-]-c-amb ÿm\w As√-¶n¬ hyh-kmbw F∂n-

hbv°v t\cn-Sm≥ km[y-X-bp≈ Zpc-¥-ßsf kw_-‘n® kq£v-ahpw hna¿i-\m-fl-

I-hp-amb Ah-tem-I-\-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn-ep-≈-Xm-W-Xv.

c£s∏´hsc klm-bn-°p-∂p (-tk-h-\-߃ \ne-\n-dp-Øp-∂-Xn-eq-sSbpw ASn-ÿm\

kuI-cy-߃ ]q¿h-ÿn-Xn-bn-em-°p-∂-Xn-eq-sS-bpw).

CXv \nt£]tijnsb kwc-£n-°p∂p (]p-\¿\n¿Ωm-W-Øn\p≈ ]pXnb \nt£-

]-߃ Hgn-hm-°p-∂-Xn-eq-sS).

Xmsg ]d-bp-∂h ]cn-lmc ]h¿Ø-\-ß-fn¬ Dƒs∏-Sp∂p

ÿm]-\-]-chpw kwL-S-\m-]-chpw LS-\m-]-c-hp-amb \S-]-Sn-Iƒ°mbn hn -h-ß-fpsS

hn`-P\w.

_‘-s∏´ Bfp-Iƒ°v ]cn-io-e\w.

hnhn[ Xe-ß-fn-ep≈ kwLm-S\w.

Bizm-k-Zm-b-I-amb CS-s]-S-en-eq-sSbpw AXn-Pm-K-X-tbm-sSbpw

\Ωƒ Zpc-¥-ßsf t\cn-tS-≠n-bn-cn-°p-∂p.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 45

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

\ap°v Hcp]mSv sNøm-\p≠v!

1 C≥jpd≥kv

s]mXp, kzImcy

kzØp-Iƒ icn-bmb

coXn-bn¬ C≥jp¿

sNbvXn-´ps≠∂v

Dd∏phcp-Øp-I.

2. \nb-¥-W-߃kpc-£,

`qD-]-bp-‡X,

taJem (Zoning)\nb-¥-W-߃,

]cnÿnXn ]cn]me\

\nba߃

]men-°p-∂pt≠m

F∂v ]cn-tim-[n-°pI.

3. N´w

sI´n-S-ß-fpsS

\n¿amWhpw

A·nkpc£bpw

kw_-‘n® N´-߃

]men-°-s∏-Sp∂p F∂v

Dd-∏m-°pI.

4. LS-\m-]-c-amb \S-]-Sn-Iƒ

\n›nX ÿm\w,

_‘-s∏-Sm-\p≈

\º¿, Bfp-Iƒ

F∂n-h-tbmSp IqSnb

]Xn-I-cW bqWn-‰p-

Iƒ krjvSn-°p-Ibpw

k÷-cm-°p-Ibpw

sNøp-I.

5. ]≤-Xn-Iƒ

A·n-_m-[, `qIºw

apX-em-b-h-bv°mbn

kw`-hyXm ]≤-Xn-Iƒ

Xøm-dm-°¬

Dd∏phcp-ØpI.

6. hnZym-`ymkw

s]mXp-P\ hnh-c-Øn\pw

hnh-c-ß-fpsS ZpX-K-Xn-bn-

ep≈ hym]-\-Øn-\p-ambn

]Nm-cW ]h¿Ø-\-߃

Bcw-`n-°Ww.

7. ]cnioe\w Un√p-I-fn-eq-sSbpw

A`ym-k-ß-fn-eq-sSbpw

k∂≤ ]h¿ØI¿°pw

kwLm-S-I¿°pw

Kmao-W¿°pw

ta¬ DtZym-K-ÿ¿°pw

a‰p Poh\°m¿°pw

XpS¿®-bmb ]cn-io-e-\w.

8. hn`-h-߃

AW-s°-´p-Iƒ, Nnd

Iƒ, sh≈-s∏m°

\nb-¥W \n¿Ωn-Xn-

Iƒ F∂n-h-bpsS

kpc£m LSIw,

]cnkcØp≈h¿

°p≈ ap∂dnbn∏v

kwhn[m\߃

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

46 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Nne Imcy߃ IqSn

$ ac®n√Iƒ sh´nsbmXp°pI

$ Im\Iƒ hrØnbm°pI. Pew Im\IfneqsS HgpIp∂psh∂v Dd∏m°pI

$ tdmUns‚ timN\obmhÿ ]cnlcn°pI

$ acp∂v/ ]m¬/ `£yhkvXp°fpsS e`yX Dd∏m°pI

$ Fa¿P≥kn In‰v Xømdm°¬

$ ]h¿_m¶n¬ sshZypXn Dd∏m°pI

$ Bw_pe≥kv e`yX Dd∏m°pI

$ Izmdn A\paXnIƒ "]IrXn ASpØ Xeapdbv°p IqSn' F∂ Nn¥bn¬ amXw

Xocpam\n°pI

$ ]pgIƒ ssItbdmXncn°pI

$ Pe\n¿Ka\am¿K߃ XS s∏SpØmXncn°pI

$ Xt±i kzbw`cW ÿm]\ ]tZiØp≈ `n∂tijn°mcpsS hnhc߃, AhcpsS

imcocnI Ahÿ, Xmak ÿew F∂nh kw_‘n® hnhc߃ kq£n°pIbpw

c£m]h¿Ø\߃°v Cu hnhc߃ D]tbmKn°pIbpw sNøWw. ChcpsS

hnhc߃ disabiltiycensus@ikm.in F∂ sh_v hnemkØn¬ e`yamWv.

$ Ne\tijn XmcXtay\ Ipd™hcpsSbpw iømhew_nXcmbhcpsSbpw hnhc߃

]tXyIambn kq£n°p∂Xpw (Pn.]n.Fkv. ÿm\w ASbmfs∏SpØn) DNnXamWv.

$ c£m]h¿Ø\ßfnepw ]p\¿\n¿ΩmW ]h¿Ø\ßfnepw kvXoIƒ°pw,

htbmP\߃°pw, GIÿcmb h\nXIƒ°pw, kvXo IpSpw_\mYbmbn´p≈

`h\߃°pw ]tXyI i≤ \¬IWw.

$ hcpw Imeßfn¬ F√m Ip´nIƒ°pw, ]tXyIn®v s]¨Ip´nIƒ°v \o¥¬ ]cnioe\w

\¬IWw.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 47

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

Xt±i kzbw`cW ÿm]\ Zpc¥ ]cn-lmc ]≤Xn

1. Hmtcm Zpc-¥amsbSp-°p-Ibpw Xmsg ]d-bp∂ A©v tNmZy-߃°v DØcw \¬Ip-Ibpw

sNøpI.

2. Zpc-¥-ßfpsS h¿§o-I-c-W-Øn-\-\p-k-cn®v DØ-c-߃ XcwXncn-°pI.

3. ]h¿Ø-\-߃°v ap≥K-W\ \n›-bn-°pI.

4. jo‰p-Iƒ AS-bm-f-s∏-Sp-ØpI.

5. ]≤-Xn-bpsS Hmtcm LS-I-Øn\pw Bh-iy-amb hn`-h-߃ Is≠-Øp-I.

6. Zpc¥ ]cn-lm-c-Øn-\p≈ Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øns‚ IcSv ]≤-Xn-bpsS \n¿Wm-

bI `mK-am-WnXv.

]´nI 6 ]©m-bØv Zpc¥ ]cn-lmc ]≤Xn

L´w 7

1. Zpc-¥-Øns‚ ImcWw

F¥mWv?

2. Bsc, F¥mbn-cn°pw

Zpc-¥-Øns‚ ew?

3. Fß-s\-bmWv \mi\jvS-߃

kw -hn-°p-∂Xv?

4 Zpc-¥-Øn-s\-Xn-cmb kwc-£Ww \S-

∏m-°p-∂-sX-ßs\?

5. ]Xntcm[ \nt£-]-ß-fpsS

Bbp¿ssZ¿Lyw

Dd∏m°p∂sXßs\?

Ime-mhÿ hln-°p∂ ]¶v Xncn-®-dn-bp-Ibpw AXns‚ coXn

th¿Xn-cn-°p-Ibpw sNøpI.

\Zn-bpsS Ic-bn-ep≈ ASn-ÿm\ kuI-cy-ßfpw _‘-s∏´

kaqlßfpsS Zp¿_eXbpw IrXy-ambn tcJ-s∏-Sp-Øp-I.

ASn-ÿm\ kuI-cy-ßfpsS \mi-\jvSØnte°p \bn°p∂

]Inbsb°pdn®pw, \ne-hn-ep≈ sI´n-S-ß-fpsS £a-Xsb

kw_-‘n®pw hy‡-amb hnh-c-߃ tiJ-cn-°pI

icn-bmb coXn-bn-ep≈ sI´nS-ßfpw ASn-b-¥nc Bizmk

Bkq-X-W-hpw sI´nS \n¿amW N -ßfpw cq]-I¬]\ sNøp-

Ibpw \n¿Ωn-°p-Ibpw sNøp-I.

sI´n-S-߃ icn-bmbn ImØp-kq-£n-°p-Ibpw ag-bpsS

tXmXpw Pe-\n-c∏pw \Zn-bpsS Hgp°pw sI´n-S-ß-fpsS Bbp¿

ssZ¿Lyhpw \nco-£n-°p-Ibpw sNøp-I.

N¿®-Iƒ XobXn thZn DØ-c-hm-ZnXzw

Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbn¬

Kma-k-`-bn¬

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

48 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Kmak -

\ΩpsS Bh-iy-߃ \n¿hNn-°p-Ibpw icn-bmb GP≥knsb

Is≠-Øp-Ibpw sNøpI

\ΩpsS ]tZiw Xmsg ]d-bp∂ Imcy-߃ sNtø-≠Xv ][m-\-amWv

AXns‚ Bh-iy-߃ IrXy-ambn \n¿h-Nn-°pI

B¿°mWv klm-bn-°m≥ km[n-°pI F∂v Xocp-am-\n-°pI

GsXmcp ]p\¿\n¿Ωm-Whpw ]q¿W-ambpw P\-ß-fpsS Bh-iy-߃°-\p-k-cn-®mWv F∂v

CXv Dd-∏p-h-cpØpw.

Zpc-¥Øn-\p-tijw `c-WI¿Øm-°sf IqSmsX, ]p\¿\n¿Ωm-W-Øn\pw ]p\-c-[n-hm-k-

Øn\pw klmbw hmKvZm\w sNbvXp-sIm≠v \nc-h[n GP≥kn-Iƒ \ΩpsS Kmaw kµ¿in-

t®°mw. \ap°v Hcp ]≤Xnbns√-¶n¬, Ah¿ H∂v hnI-kn-∏n-t®°mw. CXv \ΩpsS Bh-

iy-߃ ]q¿W-ambn \S-∏m-°p-∂tXm A√m-ØtXm BImw. Nne-t∏mƒ CXv Htc Bh-iy-

߃ amXw \nd-th-‰p-∂-Xm-Imw. AXp-sIm-≠v, \ΩpsS Kma-k` AwKo-I-cn® Hcp ]≤Xn

D≠m-bn-cn-°p-∂-XmWv A\p-tbm-Pyw.- GP≥kn-I-fp-am-bp≈ N¿®-bn¬ \ap°v CXv D]-tbm-

Kn-°m\pw A\p-tbm-Py-cmb ]¶m-fn-Isf Is≠-Øm\pw km[n-°pw. AtXkabw Hcp Xpd∂

kao-]\w kzoI-cn-°p-I hgn GP≥kn-Iƒ ka¿∏n-°p∂ D]-Im-c-]-Z-amb \n¿t±-i-ßtfm

\qX-\-amb Bi-ßtfm \ap°v kzoI-cn-°m≥ km[n-t®-°mw. CXns\ \ΩpsS ]≤-Xn-bp-

ambn kwtbm-Pn-∏n-°p-I.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 49

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

Disaster

Management

Plan

L´w 8

D]-kw-lmcw

1 ap≥ A`ymkßfn¬ Xøm-dm-°nb jo‰p-Iƒ C≥UIvkv ]Imcw kam-l-cn-°p-I.

2. Aÿn-c-X-Ifpw hnS-hp-Ifpw Dt≠m F∂v ]cn-tim-[n-°pI

3. hnhn[ GP≥kn-I-fp-sSbpw am\p-h-ep-I-fp-sSbpw klmbw tXSpI

4. Cu h¿jsØ Xt±i kzbw`cW ÿm]\ Zpc¥ ssIImcy, ]cn-lmc ]≤-Xn-I-ƒ

A®-Sn-°pI

5. CXv P\߃°v hnX-cWw sNøpI

6. Un√p-Iƒ, A`n-]mb sFIy-߃ apX-em-bh ÿm]-\-h¬°-cn-°p-I.

7. F√m ]In-b-Ifpw Hcp \n›nX Ime-b-f-hn¬ Bh¿Øn-°-Ww, h¿j-Øn-sem-cn-°-se-

¶nepw.

N¿®-Iƒ XobXn thZn DØ-c-hm-ZnXzw

Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Øn¬

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰nbn¬

Kma-k-`-bn¬

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

50 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

]p\¿\n¿ΩmWw

Zpc¥Øn\p apºp≈ Zp¿_emhÿ ]p\¿\n¿Ωn-°p-∂-Xn-\√ ap≥KW\. ]Icw

Zp¿_emhÿbpsS ImcW߃ Zo¿LImemSnÿm\Øn¬ ]cnlcn°m\pXIp∂

I¿Ω]≤Xn°mbncn°Ww ap≥Xq°w \¬tI≠Xv.- Zp-c-¥-Øn-eqsS \mi-\-jvS-w kw`hn®

ASn-ÿm\ kuI-cy-ßfpw ]cn-ÿn-Xnbpw ]cn-jvI-cn-°p-∂-Xn-eq-sS-bmImw CXv.

Xmsg ]d-bp∂ Imcy-ß-fn¬ \ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\-Ønse Bfp-I-fp-ambn

N¿® \S-ØpI:

apI-fn¬ ]d™ Imcy-߃°mbp≈ Bh-iy-߃

ap≥K-W\ \n›-bn-°pI (CXv, F¥mWv BZyw Bh-iy-sa-∂-Xns\°pdn®pw

F¥mWv AXpIgn™v sNtø≠sX∂-Xns\°pdn-®pw IrXy-amb [mcW

\¬Ipw. amX-a√, klmbw hmKvZm\w sNøp∂ GP≥kn-I-fp-ambn Bi-b-hn-

\n-abw \S-Øp-tºmƒ CXv hfsc D]-Im-c-]-Z-am-bn-cn-°pw).

]p\¿\n¿ΩmWw Bkq-XWw sNøp-tºmƒ,Dd-∏m-°p-I,

Zpc-¥-Øns‚ kz`m-h-sØbpw hym]vXn-tbbpw Ipdn®v hniz-k-\o-b-amb

hnebncpØepIfpsS ASn-ÿm-\-Øn-emWv ]p\-c-[n-hmk ]≤-Xn.

]mcn-ÿn-XnI N´-ßfmb IS-en¬ \n∂pw \Znbn¬ \n∂pap≈ Zqcw,

NXp∏p]tZiw, aetbmc߃, kpc-£n-X-amb ÿm\-߃ Is≠-ج, cq]-

I-ev]-\, kpc£nX \n¿amWØn\mh iyamb kmt¶XnIXIfpw kma-Kn-Ifpw,

Zpc¥]Xntcm[ sI´nS߃ XpSßnbh.

\o¿ØSm[njvTnX kaKmkqXWØn\v ]m[m\yw \¬IpI. \ZoXSßfpsS

kwc£Ww Dd∏phcpØpI.

Zp¿_emhÿbnep≈ F√m Bfp-I-sfbpw Is≠-Øp-Ibpw ]´n-I-bn¬ Dƒs∏-

Sp-Øp-Ibpw sNbvXn-´p-s≠∂pw AXp-sIm≠pXs∂ ]p\¿\n¿amW ]h¿Ø-

\-ß-fn¬ \n∂v Ah¿°p e`n-t°-≠Xv e`n°psa∂pw Dd-∏m-°p-I.

Zpc¥Øn¬ AwK`wKw h∂h¿t°m tcmKmhÿbnembh¿t°m D≈

klmbw Dd∏m°Ww

\„s∏´ Poht\m]m[n am¿§ßƒ Xncn®p]nSn°m\p≈ klmbw Is≠ØpI

IpSpw_io t]msebp≈ Iq´mb ]h¿Ø\ßfneqsS Zpc¥sØ

AXnPohn°m\≈ IcpØp t\SpI

Zo¿L-Ime Bh-iy-߃ t\Sn-sb-Sp-°m-\p≈ Ah-kcw D]-tbm-Kn-°p-I. DZm-

l-c-W-Øn-\v, t\csØ \ne-hn-en-√m-Xn-cp∂ ]pXnb CStdmUp-Iƒ hnI-kn-∏n-

°m≥ \n߃°p km[n-°pw.

km[y-sa-¶n¬, a‰p ]tZißfnse ]p\¿\n¿ΩmW A\p-`-h-߃ ]Tn-°m\pw

]tbm-Kn-°m\pw ian-°p-I.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 51

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

A\p-_-‘-Ønse ]´nI 11 ¬ \¬In-bn-cn-°p∂ amXrIm jo‰n¬

tiJ-cn® hnh-c-߃ tcJ-s∏-SpØmw.

Hmtcm sI´nSw/tkh\w/ASn-ÿm\ kuI-cy-Øn\pw

\Ωƒ Cu amXrIm jo‰v ]qcn-∏n-°-Ww.

\mi-\jvSw hne-bn-cp-ج

]m¿∏nSw, kmaq-lnI ASn-ÿm-\-ku-I-cy-ß-ƒ F∂o taJeIfnse \mi-\jvSw hne-bn-cp-

Øp-∂-Xn\v A\p-_-‘-Øn-ep≈ ]´nI 11 \nßsf klm-bn-°pw. ]p\¿\n¿ΩmW ]h¿Ø-

\-߃ Bkq-XWw sNøp-∂-Xn-\m-h-iy-amb hnh-c-߃ AXv ]Zm\w sNøpw.

2 s]mXp sI´n-S-߃ (AwK-\-hm-Sn-Iƒ, kvIqfp-Iƒ, BtcmKy tIµ-߃, IΩyq-Wn‰n lmfp-Iƒ, ]©m-bØv sI´n-Sw, s]mXp hnX-cW irwJ-e-bn-ep≈ IS, thmt°-j-W¬ sSbn-\nwKv sk‚-dp-Iƒ, at‰-sX-¶nepw k¿°m¿ sI´n-S-ß-ƒ)

1 \mi-\jvSw kw`-hn®hoSp -I-fpsS FÆhpwAXns‚ hym]vXnbpw

3 ASn-ÿm\ kuI-cy-߃ (Ip-Sn-sh≈ hnX-c-Ww, CStdmUp-Iƒ, amen\y kwkvI-c-Ww, HmS-Iƒ, sshZyp-Xn, hm¿Øm hnX-cWw F∂nh Dƒs∏-sS). ChnsS,`uXnI\jvS-Øn\p ]pdsa KpW-]-c-amb \jvS-sØ-°p-dn®pIqSn \n߃ t_m[-hm-\m-bn-cn-°-Ww. DZm-l-c-W-Øn-\v, Pe-a-en-\o-I-c-Ww. CXv hnebncpØptºmƒF‰hpw cq£-ambn _m[n®hsc Xncn -®-dn -bp-I. AXp-hgn Bizm-k-]h¿Ø\Øn\pw ]p\¿\n¿am-W-Øn\pw ]p\-c[n-hm-k-Øn\pw ap≥K-W\\n›-bn-°m-\m-hpw.

4 kaq-l-Øns‚ DS-a-ÿ-X-bn-ep≈ \n¿Ωn-Xn-Iƒ (Sm¶p-Iƒ, InW-dp-Iƒ, IΩyq-Wn‰n lmfp-Iƒ, I∂p-Imen A`btIµ-߃, aX]camb sI´n-S-ßfpw CS-ß-fpw, kl-I-cW aµn-c-߃)

5 hmWnPy ÿm]-\-߃(IS-Iƒ t]mep-≈-h)

6 BkvXn-Iƒ (`q-an, hml-\-߃)

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

52 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

am\-knI BLm-X-ta-‰-h¿°p≈ ]cn-]m-e\w

Zpc-¥-_m[nX¿ a\-›m-©-ey-Øns‚ e£-W-߃ ImWn-°m-dp-≠v. DZmlcWambn, CXv

tZjyw, Akz-ÿ-X, Dd-°-an-√m-bva, ]h¿Ø-\-ß-fn¬ \n∂p≈ ]n≥hm-߬, h¿≤n® DXvI-

WvT, Ip´n-IfpsS t]Snkz]v\-߃ XpS-ßnb ]Xn-I-c-WßfneqsS ]Xn-^-en-°p-∂p.

_m[n-X-cmb P\-ß-fpsS Zpc-¥m-\-¥c A\p-`-h-ßsf IqSn Bi-bn-®mWv

am\-kn-Im-LmXØn‚ hym]-\hpw \ne-\n¬]pw.

\ap°v \ΩpsS P\-ßsf t_m[-h¬°-cn-t°-≠n-bn-cn-°p-∂p. CXv Hckzm`m-hnI s]cp-am-‰-a√,

adn®v Hc-km-[m-cW A\p- -h-tØm-Sp≈ km[m-cW ]Xn-I-c-W-am-Wv.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 53

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

GtIm-]-\hpw ta¬t\m-´hpw

]p\¿\n¿am-W- ]p\-c-[n-hm-k ]h¿Ø-\-߃ Zo¿L-Imew \o≠p-\n-t∂-°mw.

\ΩpsS Bfp-Iƒ°v icn-bmb ^ew e`n-°p-hm≥, \ap°v Xmsg-∏d-bp∂ Imcy-߃

BhiyamWv.

e£y-߃, hnhn[ tðvtlmƒU¿am-cpsS DØ-c-hm-Zn-Xz-߃, \S-∏m-°p-∂-Xns‚

Bkq-XWw F∂n-hsb°pdn-®p≈ hy‡-amb [mcW.

GtIm-]-\, ta¬t\m´ ]h¿Ø-\-

ß-fn¬ ]©m-b-Øn-s‚bpw a‰p-≈-

h-cp-sSbpw ]¶v \n¿h-Nn-®n-°-pI.

\n¿ZnjvS kwhn-[m-\sØ Ipdn®v

kaq-l-hp-ambn N¿®.

\ΩpsS P\-ß-fpsS ImgvN-∏m-Sp-

Isf kw_-‘n®v hnhn[ GP≥kn-

Isf IrXy-ambn [cn -∏n -°m≥

Ign™n´p≠v F∂p-d-∏m-°pI.

`c-W-Iq-S-hp-ambpw a\p-jy-mh-Imi

GP≥kn-I-fp-ambpw hni-Z-amb

N¿®-Iƒ \S-ØpI.

Bh-iy-amb GtIm-]-\, ta¬t\m´

kwhn-[m-\ß-fpsS coXn \n¿∆-Nn-

°pI.

BK-ln-®-Xp-t]mse ]≤Xn \S-∏n-

em-hp∂p F∂p-d-∏m-°m≥ ta¬t\m´ kwLhpw Zpc¥_m[n-X-cmb ]uc-∑mcpw

kvt]m¨k¿ sNøp-Ibpw \S-∏m-°p-Ibpw sNøp∂ GP≥kn-Ifpw XΩn-ep≈ ^e-]-

Z-amb GtIm-]\w AXy-¥m-t]-£n-X-am-Wv.

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

54 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

sN°v enÃv

Xt±i kzbw`cW ÿm]\ A≤y£/≥

I.\w sN°v enÃv D≠v C√ XpS¿\S]Sn

1. F√m hm¿UpIfnepw hm¿UvXekanXn

Iƒ cq]oIcn®pthm

2. k∂≤]h¿ØI¿ Bhiy]Imcw

e`yamtWm

3. C√msb¶n¬ kzoIcn® A\¥c \S]Sn

(taeptZymKÿtcbpw a‰v ÿeßfnse

hf≠nb¿ kwhn[m\ßtftbm

kao]n°m≥ Ign™pthm

4. hf≠nb¿ kvIzmUpIfpsS Xt±iXe

GtIm]\w km[yamIp∂pt≠m

5. hnhn[ hIp∏pIfpambn _‘s∏´

GtIm]\ ]h¿Ø\߃

\S∂p hcp∂pt≠m

6. kvXoIƒ ]tXyIambn A\p`hn°p∂

]iv\߃ hnebncpØp∂Xn\pw

\S]SnIƒ FSp°p∂Xn\pambp≈

kvXoIfpsS kwLßfpsS ]h¿Ø\w

hnebncpØp∂pt≠m

sh≈w Cdßptºmƒ

1. sh≈w Ibdnb hoSpIƒ apgph\mbn

Is≠Øphm\p≈ NpaXe°msc

\n›bn®pthm

2. FX hoSpIƒ CXn\Iw hrØnbm°p∂

Xn\pw BfpIsf ]thin∏n°p∂Xn\pw

Ign™p F∂Xns‚ hnhcw e`n°p∂Xn\v

th≠ NapXe \¬Intbm

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 55

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

3. hrØnbm°m\mhiyamb km[\ kmaKn

Iƒ (ªo®nwKv ]uU¿, •ukv, ssh∏¿

XpSßnbh) tiJcn®p hnXcWw sNøp∂

Xn\p≈ NpaXe°msc Is≠Øntbm

4. ipNoIcW ]h¿Ø\ßfn¬ G¿s∏Sp∂

hf≠nb¿amcpsS GtIm]\ NpaXe

\¬Inbn´pt≠m

amen\y kwkv°cWw

1. amen\y߃ Ipan™pIqSn InS°p∂

ÿew Is≠Øm\pw \o°w sNøm\pw

D≈ NpaXe \¬Inbn´pt≠m

2. amen\yw \o°w sNbvX ]tZiw AWp

hnap‡am°m\p≈ kmaKnIƒ e`yam

°m\pw AWphnap‡am°phm\pw DØc

hmZnØw G¬∏n®n´pt≠m

IpSnsh≈hpw `£Whpw

1. ]©mbØnse IpSnsh≈w e`ya√mØ

]tZi߃ Is≠Øp∂Xn\pw Ahn

tS°v ip≤amb IpSnsh≈w FØn°p∂

Xn\p≈ ]≤Xn Xømdm°n hnXcWw

sNøp∂Xn\pap≈ NpaXe \¬Inbn´pt≠m

2. IpSnsh≈ hnXcWw Dd∏m°m≥ Ignbm

Ø ]tZißfn¬ Ip∏nsh≈ hnXcW

aS°ap≈ Xm¬°menI \S]SnIƒ G¿∏m

Sm°nbn´pt≠m

3. AwK≥hmSn, kvIqfpIƒ apXemb ÿe

ßfn¬ kw`cn®ncn°p∂ `£y [m\yß

fpsS KpWta∑ Dd∏v hcpØm\p≈ DØc

hmZnØw DtZymKÿsc G¬∏nt®m

4. hoSpIfnse IpSnsh≈ tkmX pIƒ

AWphnap‡am°n IpSn°m≥ D]bp‡

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

56 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

am°m\p≈ ]h¿Ø\߃

GtIm]n∏n®n´pt≠m

5. hoSpIfn¬ Xncn®pt]mbn Xmakn°p∂

h¿°v \ntXym]tbmKkm[\߃

(`£yhkvXp°fpw hkvXßfpw

AS°w) e`yam°m≥ _‘s∏´hsc

NpaXes∏SpØnbn´pt≠m

hoSpIfpw sI´nSßfpw

1. Iymºn¬ \n∂v Xncn®pt]mbn Xmakam°n

b hoSpIfpsS _e£aXbpw kpc£nXXz

hpw Dd∏v hcpØphm≥ DXIp∂ kmt¶XnI

kwLsØ Hcp°nbn´pt≠m

2. hoSpIƒ hmktbmKyam°m\p≈ ASnb

¥nc kwhn[m\߃ (πw_nwKv, hbdnwKv,

D]IcW߃ \∂m°¬, ac∏Wn apXem

bh) Hcp°p∂Xn\mbn Hcp Soans\ cq]s∏

SpØn DØchmZnØw \¬Inbn´pt≠m

sshZypXmLmXw

1. sshZypXmLmXØn\v ImcWamb acßfpw

a‰v ]Xn_‘ßfpw Is≠Øm\pw \o°w

sNøphm\pw Bhiyamb NpaXe

\¬Inbn´pt≠m

2. hoSpIfnte°p≈ sshZypX _‘w

]p\xÿm]n°p∂Xn\v sshZypX t_m¿Up

ambn _‘s∏´n´pt≠m

3. CetŒmWnIvkv D]IcWßfpsS ]h¿

Ø\£aX Dd∏v hcpØm\p≈ kmt¶XnI

kwLsØ cq]oIcn®n´pt≠m

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 57

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

tcmK ]Xntcm[ kwhn[m\߃

1. ]I¿® hym[nIƒ D≠mIm≥ km[yXbp≈

]tZi߃ tcJs∏SpØnbn´pt≠m

2. ]I¿® hym[nIƒ XSbp∂Xn\pw

\nb¥n°p∂Xn\pw \S]SnIƒ FSp°p∂

Xn\pw BtcmKytk\sb DØchmZnØw

G¬∏n®n´pt≠m

PeP\y tcmK߃ ]Xntcm[n°¬

1. sI´n°nS°p∂ Pemib߃ AWphnap

‡am°m\p≈ \S]SnIƒ°mbn hm¿Up

Xe ipNnXz kanXnbpsS ]h¿Ø\

GtIm]\w \SØntbm

P¥p kwc£Ww - P¥p P\y tcmK߃

1. P¥pP\y, PeP\y tcmKßfpambn _‘

s∏´ t_m[hXv°cWw \SØp∂Xn\v arK

kwc£W DZtymKÿ¿°v NpaXe

\¬Inbn´pt≠m

2. NØpInS°p∂ ]£n arKmZnIfpsS

imkvXob kwkvIcWØn\p≈

\S]SnIfmtbm?

3. hf¿ØparKßfpsS ]p\c[nhmkhpambn

_‘s∏´v AhbpsS `£Ww, IpSnsh≈w

Dd∏v hcpØm≥ NpaXe \¬Intbm

`£y hnj_m[ XSb¬

1. AwK≥hmSn, kvIqfpIƒ apXemb ÿe

ßfn¬ kw`cn®ncn°p∂ `£y [m\yßfp

sS KpWta∑ Dd∏v hcpØm\p≈ DØchm

ZnØw DtZymKÿsc G¬∏nt®m

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

58 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

sImXpIpP\y tcmK߃

1. sI´n°nS°p∂ Pemibßsf sImXpIp

hnap‡am°m\p≈ \S]SnIƒ kzoIcn°p

hm≥ hm¿UvXe ipNnXz kanXn°v NpaX

ebpw GtIm]\hpw \¬Intbm

2. sImXpIv \nhmcWØn\p≈ \S]Sn kzoI

cn®n´pt≠m (t^mKnwKv Dƒs∏sS)

tcmKnIƒ/ AKXnIfpsS ]cnNcWhpw ]tXyI ta¬t\m´hpw

1. InS∏v tcmKnIfptSbpw amdmtcmKnIfptSbpw

kwc£Whpw acp∂ns‚ e`yXbpw Dd∏v

hcpØp∂Xn\v BtcmKyhIp∏n\v NpaXe

\¬Inbn´pt≠m

XpS¿ (t_m[hXvIcW) ]h¿Ø\w (sF.C.kn., _n.kn.kn)

1. Iymºn¬ \n∂v Xncn®v ho´n¬ Xmakn°p∂

hcpambn \nc¥cw kº¿°w ]pe¿Øp∂

Xn\p≈ (am\knI kΩ¿±w Ipdbv°p∂

Xn\v) ]≤Xn hm¿UvXe P\]Xn\n[nIfp

ambn IqSnbmtemNn®v Xømdm°nbn´pt≠m

2. Iymºn¬ hcmsX _‘phoSpIfnepw

kplrØpIfpsS hoSpIfnepw A`bw

tXSnbhcpambn kº¿°w ]pe¿Øp∂Xn

\p≈ ]≤Xn hm¿UvXe P\]Xn\n[nIfp

ambn IqSnbmtemNn®v Xømdm°nbn´pt≠m

3. Ip´nIfpsS am\kntIm√mk߃ Dd∏m°m

\p≈ Iq´mbvaIƒ (_mek`, Ifn-hnt\mZ

߃) kwLSn∏n°m≥ hm¿Uv saº¿,

A≤ym]I¿, IpSpw_io F∂nhsc

NpaXes∏SpØnbn´pt≠m

4. a\»mkvX]camb kpc£nXXzw Dd∏m°m

\mhiyamb ]h¿Ø\߃°v t\XrXzw

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 59

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

\¬Ip∂Xn\pw (DZm- Bhiysa¶n¬

Iu¨knenwKv, Krlkµ¿i\w) A≤ym]

IcpsS tkh\w hn\ntbmKn°p∂Xn\pw

GtIm]\ NpaXe \¬Inbn´pt≠m

5. Ip´nIsf kv°qfpIfn¬/A¶WhmSnIfn¬

Xncn®v ]thin∏n°p∂Xn\mhiyamb \S

]SnIƒ (sI´nSßfpsS _e£aX Dd∏v

hcpج Dƒs∏sS) kzoIcn°p∂pt≠m

6. s]mXpP\߃°v t_m[hXv°cWØn

\p≈ Adnbn∏pIƒ \¬Iphm≥ Bhiy

amb ]NcWw, ssa°v A\u¨kvsa‚ v,

s]mXpt\m´okv t_m¿UpIƒ XpSßnbh

sNøp∂Xn\p≈ \S]Sn kzoIcn®n´pt≠m

\nba]camb CSs]SepIƒ

1. ]tZißfn¬ (]tXyIn®v H‰s∏´

hoSpIfn¬) A]cnNnXcpsS km∂n≤yap

t≠msb∂v Adnbp∂Xn\v Bhiyamb

kwhn[m\w G¿s∏SpØnbn´pt≠m

2. kmaqlyhncp≤ kao]\ßfmb ambw tN¿

°¬, ]qgvØnshbv∏v, AanX hne CuSm

°¬ XpSßnbh i≤bn¬s∏´m¬ FSp

t°≠ \S]SnIƒ kzoIcn°phm≥ _‘

s∏´ hIp∏pIƒ°v (`£y kpc£m hIp∏v,

AfhvXq° hIp∏v, t]meokv) NpaXe

\¬Inbn´pt≠m

3. k¿´n^n°‰pIfpw a‰v tcJIfpw \„s∏´

h¿°v Pn√m AZmeØn¬/a‰v _‘s∏´

GP≥knIfpambn _‘s∏Sp∂Xn\v

Bhiyamb \S]Sn kzoIcn°phm\m

Ip∂pt≠m

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

60 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Xt±i kzbw`cW ÿm]\ skI´dn

I.\w sN°v enÃv D≠v C√ XpS¿\S]Sn

1. F√m hm¿UpIfnepw hm¿UvXekanXn

Iƒ cq]oIcn®p Ign™pthm

2. hm¿UpIfn¬ Bhiym\pkcWw k∂≤

]h¿ØI¿ e`yamtWm F∂v ]cntim[n

®n´pt≠m

3. C√msb¶n¬ A\¥c\S]SnIƒ

kzoIcn®n´pt≠m

4. hf≠nb¿ kvIzmUpIfpsS hm¿UvXe

GtIm]\w km[yam°p∂pt≠m

5. hnhn[ hIp∏pIfpambn _‘s∏´

GtIm]\ ]h¿Ø\߃

\S∂p hcp∂pt≠m

6. kvXoIƒ ]tXyIambn A\p`hn°p∂

]iv\߃ hnebncpØp∂Xn\pw

\S]SnIƒ FSp°p∂Xn\pambp≈

kvXoIfpsS kwL߃

]h¿Øn°p∂pt≠m

sh≈w Cdßptºmƒ

1. sh≈w Ibdnb hoSpIƒ apgph\mbn

Is≠Øphm\p≈ NpaXe

Poh\°m¿°v \¬Intbm

2. hoSpIƒ hrØnbm°pIbpw BfpIsf

]thin∏n°pIbpw sNøp∂ ]h¿Ø\w

Dd∏v hcpØntbm

3. hrØnbm°m\mhiyamb km[\ kmaKn

IfpsS e`yX (ªo®nwKv ]uU¿, •ukv,

ssh∏¿ XpSßnbh) Dd∏v hcpØntbm

4. ipNoIcW ]h¿Ø\ßfn¬ G¿s∏Sp∂

hf≠nb¿am¿ Bhiyamb ap≥IcpXepIƒ-

kzoIcn°p∂pt≠m F∂v Dd∏v hcpØntbm

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 61

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

amen\y kwkv°cWw

1. Ipan™pIqSn InS°p∂ amen\y߃ \o°w

sNøp∂Xn\v kzoIcn® \S]SnIƒ

hnebncpØntbm

2. amen\yw \o°w sNbvX ]tZiw AWp

hnap‡am°m\p≈ kmaKnIƒ

e`yX Dd∏v hcpØnbn´pt≠m

IpSnsh≈hpw `£Whpw

1. ]©mbØnse F√m ]tZiØpw ip≤amb

IpSnsh≈ hnXcWw \S°p∂pt≠m F∂v

Dd∏v hcpØnbn´pt≠m

2. IpSnsh≈ hnXcWw Bcw`n°phm≥

IgnbmØnSßfn¬ Ip∏nsh≈ hnXcWa

S°ap≈ kuIcy߃ G¿s∏SpØm\p≈

\S]SnIƒ kzoIcn®n´pt≠m

3. AwK≥hmSn, kvIqfpIƒ apXemb ÿe

ßfn¬ kw`cn®ncn°p∂ `£y [m\yß

fpsS KpWta∑ Dd∏v hcpØnbmtWm

hnXcWw sNøp∂sX∂v At\zjn®pthm

4. hoSpIfnse IpSnsh≈ tkmX pIƒ

AWphnap‡am°n IpSn°m≥ D]bp‡

am°m\p≈ ]h¿Ø\߃

Dd∏v hcpØnbn´pt≠m

5. hoSpIfn¬ Xncn®pt]mbn Xmakn°p∂

h¿°v \ntXym]tbmKkm[\ßfpsS

(`£yhkvXp°fpw hkvXßfpw

AS°w) e`yX Dd∏v hcpØnbn´pt≠m

hoSpIfpw sI´nSßfpw

1. Iymºn¬ \n∂v Xncn®pt]mbn Xmakam°n

b hoSpIfpsS _e£aXbpw kpc£nX

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

62 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Xzhpw Dd∏v hcpØp∂pt≠msb∂v

]cntim[n°p∂pt≠m

2. hoSpIƒ hmktbmKyam°m\p≈ ASnb

¥nc kwhn[m\߃ (πw_nwKv, hbdnwKv,

D]IcW߃ \∂m°¬, ac∏Wn apXem

bh) Hcp°p∂Xn\mbn Hcp Soans\ cq]s∏

SpØm≥ km[n®n´pt≠m

sshZypXmLmXw

1. sshZypXmLmXØn\v ImcWamb acßfpw

a‰v ]Xn_‘ßfpw \o°w sNøphm≥

_‘s∏´ DtZymKÿsc NpaXes∏SpØn

bn´pt≠m

2. hoSpIfnte°p≈ sshZypX _‘w

]p\xÿm]n°phm≥ _‘s∏´ DtZymK

ÿsc NpaXes∏SpØnbn´pt≠m

3. CetŒmWnIvkv D]IcWßfpsS ]h¿

Ø\£aX Dd∏v hcpØm\p≈ kmt¶XnI

klmbw e`yam°p∂Xn\p≈ kwhn[m\

߃ G¿s∏SpØnbn´pt≠m

I∂pImenIƒ

1. NmWI IpgnIƒ hrØnbm°p∂pt≠m

F∂v ]cntim[n°p∂Xn\p≈ NpaXe

DtZymKÿ¿°v \¬Inbn´pt≠m

2. I∂pImenIƒ°v Bhiyamb `£Ww,

IpSnsh≈w F∂nh \¬Ip∂Xn\v ]mtZ

inI kwhn[m\w G¿s∏SpØnbn´pt≠m

3. sXmgpØpIfpsS ipNnXzw Dd∏m°p∂Xn

\p≈ kwhn[m\w G¿s∏SpØnbn´pt≠m

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 63

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

tcmK ]Xntcm[ kwhn[m\߃

1. ]tZisØhnsSsb¶nepw ]I¿®hym[nIƒ

D≠mIm\p≈ km[yXbpt≠msb∂v

BtcmKyhn`mKhpambn At\zjn®pthm

2. ]I¿® hym[nIƒ XSbp∂Xn\pw

\nb¥n°p∂Xn\pw \S]SnIƒ BtemNn

®v \S∏m°p∂Xn\v _‘s∏´ DtZymKÿ

sc NpaXes∏SpØnbn´pt≠m (sImXpIp

\nhmcWw AS°w)

PeP\y tcmK߃ ]Xntcm[n°¬

1. sI´n°nS°p∂ Pemib߃ AWphnap

‡am°m\p≈ \S]SnIƒ°mbn DtZymK

ÿsc NpaXes∏SpØnbn´pt≠m

P¥p kwc£Ww - P¥p P\y tcmK߃

1. P¥pP\y, PeP\y tcmKßfpambn _‘

s∏´ t_m[hXv°cW]h¿Ø\ßfpsS

NpaXe DZtymKÿ¿°v \¬Inbn´pt≠m

2. NØpInS°p∂ ]£n arKmZnIfpsS

imkvXob kwkvIcWØn\p≈

\S]SnIƒ Dd∏v hcpØnbn´pt≠m

3. hf¿ØparKßfpsS ]p\c[nhmkhpambn

_‘s∏´v AhbpsS `£Ww, IpSnsh≈w

Dd∏v hcpØm\mbn´pt≠m

`£y hnj_m[ XSb¬

1. AwK≥hmSn, kvIqfpIƒ apXemb ÿe

ßfn¬ kw`cn®ncn°p∂ `£y [m\yßfp

sS KpWta∑ _‘s∏´ DtZymKÿcpambn

tN¿∂v Dd∏v hcpØnbn´pt≠m

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

64 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

sImXpIpP\y tcmK߃

1. sI´n°nS°p∂ Pemibßsf sImXpIp

hnap‡am°m\p≈ \S]SnIƒ kzoIcn°p

∂Xn\v _‘s∏´ hIp∏v DtZymKÿsc

NpaXes∏SpØnbn´pt≠m

2. sImXpIv \nhmcWØn\p≈ \S]Sn°mbn

_‘s∏´ DZtymKÿsc NpaXes∏SpØn

bn´pt≠m (t^mKnwKv Dƒs∏sS)

tcmKnIƒ/ AKXnIfpsS ]cnNcWhpw ]tXyI ta¬t\m´hpw

1. InS∏v tcmKnIfptSbpw amdmtcmKnIfptSbpw

kwc£Ww Dd∏v hcpØphm≥ NpaXe

\¬Inbn´pt≠m

XpS¿ (t_m[hXvIcW) ]h¿Ø\w (sF.C.kn., _n.kn.kn)

1. Iymºn¬ \n∂v Xncn®v ho´n¬ Xmakn°p∂

hcpambn \nc¥cw kº¿°w ]pe¿Øphm≥

km[n°p∂pt≠m F∂v ]cntim[n°phm≥

kwhn[m\w G¿s∏SpØnbn´pt≠m

(am\knI kΩ¿±w Ipdbv°p∂Xn\v)

2. Iymºn¬ hcmsX _‘phoSpIfnepw

kplrØpIfpsS hoSpIfnepw A`bw

tXSnbhcpambn kº¿°w ]pe¿Øphm≥

km[n°p∂pt≠m F∂v ]cntim[n®pthm

(am\knI kΩ¿±w Ipdbv°p∂Xn\v)

3. Ip´nIfpsS am\kntIm√mk߃ Dd∏m°m

\p≈ Iq´mbvaIƒ (_mek`bS°w),

IfnIƒ, a‰v hnt\mZ߃ kwLSn∏n°p∂

Xn\p≈ \n¿t±i߃ \¬Intbm

4. a\»mkvX]camb kpc£nXXzw Dd∏m°m

\mhiyamb ]h¿Ø\߃ kzoIcn®p

sh∂v Dd∏v hcpØntbm (DZm- Bhiysa

¶n¬ Iu¨knenwKv, Krlkµ¿i\w)

5. Ip´nIsf kv°qfpIfn¬/A¶WhmSnIfn¬

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 65

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

Xncn®v ]thin∏n°p∂Xn\mhiyamb \S

]SnIƒ (sI´nSßfpsS _e£aX Dd∏v

hcpج Dƒs∏sS) sNøp∂pt≠m F∂v

]cntim[n®pthm

6. s]mXpP\߃°v t_m[hXv°cWØn

\p≈ Adnbn∏pIƒ \¬Ip∂Xn\v P\Iob

kwhn[m\sØ G¿s∏SpØphm≥ Ign

™pthm (Bhiyamb ]NcWw, ssa°v

A\u¨kvsa‚ v, s]mXpt\m´okv

t_m¿UpIƒ XpSßnbh)

tcmK hnhc ta¬t\m´w

1. tcmKßfpsS hym]\w kw_‘n® hnhc

߃ ssZw\wZn\w BtcmKyhn`mKØn¬

\n∂v e`yam°ntbm

2. XSbp∂Xn\pw \nb¥n°p∂Xn\pw \S]Sn

Iƒ kzoIcn°p∂Xn\v _‘s∏´ DtzymK

ÿsc NpaXes∏SpØnbn´pt≠m

(sImXpIp \nhmcWw AS°w)

3. BtcmKy ÿm]\ßfn¬ acp∂pw NnIn’m

D]IcWßfpw Bhiym\pkrXw e`yam

tWm F∂v Dd∏v hcpØntbm

\nba]camb CSs]SepIƒ

1. ]tZißfn¬ (]tXyIn®v H‰s∏´

hoSpIfn¬) A]cnNnXcpsS km∂n≤yap

t≠msb∂v hm¿Uv P\]Xn\n[nbpambn

tN¿∂v i≤n®n´pt≠m

2. kmaqlyhncp≤ kao]\ßfmb ]qgvØn

shbv∏v, AanX hne CuSm°¬ XpSßnbh

hm¿Uv P\]Xn\n[nbpambn tN¿∂v

\nco£n®n´pt≠m

3. k¿´n^n°‰pIfpw a‰v tcJIfpw \„s∏´

h¿°v Pn√m AZmeØn¬/a‰v _‘s∏´

GP≥knIfpambn _‘s∏Sp∂Xn\p≈

\S]SnIƒ kzoIcn®n´pt≠m

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

66 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

hm¿UpXe P\]Xn\n[nIƒ

I.\w sN°v enÃv D≠v C√ XpS¿\S]Sn

sh≈w Cdßptºmƒ

1. hm¿UvXe kanXnIƒ cq]oIcn®pthm

2. hm¿UvXe kanXnIfpsS ]h¿Ø\w

Bcw`n®pthm

3. sh≈w Ibdnb hoSpIƒ apgph\mbn

Is≠Øphm≥ Ign™pthm

4. FX hoSpIƒ CXn\Iw hrØnbm°n

BfpIsf ]thin∏n®p F∂Xns‚ hnhcw

e`n®pthm. C\n sNømhp∂hbpsS

IW°v Xømdm°ntbm

5. C\nbp≈hbpsS ]h¿Ø\߃°v

]cn]mSn Xømdm°ntbm

6. C\n hrØnbm°m\mhiyamb km[\km

aKnIƒ e`yamtWm, tiJcn®pthm

(ªo®nwKv ]uU¿, •ukv, ssh∏¿

XpSßnbh)

7. ipNoIcW ]h¿Ø\ßfn¬ G¿s∏Sp∂

hf≠nb¿am¿ Bhiyamb ap≥IcpXep

Iƒ- kzoIcn°p∂pt≠m F∂v

Dd∏v hcpØntbm

8. kvXoIƒ ]tXyIambn A\p`hn°p∂

]iv\߃ hnebncpØp∂Xn\pw \S]Sn

Iƒ FSp°p∂Xn\pambn kvXoIfpsS

kwL߃ ]h¿Øn°p∂pt≠m

amen\y kwkv°cWw

1. Ipan™pIqSn InS°p∂ amen\y߃

\o°wsNøm≥ kwhn[m\w

G¿s∏SpØntbm

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 67

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

2. amen\yw \o°w sNbvX ]tZiw AWphn

ap‡am°m\p≈ kmaKnIƒ e`yamtWm

IpSnsh≈hpw `£Whpw

1. IpSnsh≈ hnXcWw Bhiyamb ]tZi

ßfpsS enÃv Xømdmtbm

2. ]©mbØnse F√m ]tZiØpw ip≤amb

IpSnsh≈ hnXcWw Bcw`n°m≥

Ign™pthm?

3. IpSnsh≈ hnXcWw Bcw`n°phm≥

IgnbmØnSßfn¬ Ip∏nsh≈ hnXcW

aS°ap≈ kuIcy߃ G¿s∏SpØntbm

4. AwK≥hmSn, kvIqfpIƒ apXemb ÿe

ßfn¬ kw`cn®ncn°p∂ `£y [m\yß

fpsS KpWta∑ Dd∏v hcpØm≥ G¿∏mSm

°ntbm. B coXnbnemtWm Imcy߃

\S°p∂Xv

5. hoSpIfnse IpSnsh≈ tkmX pIƒ

AWphnap‡am°n IpSn°m≥ D]bp‡am

°m\p≈ ]h¿Ø\߃ G¿s∏SpØntbm

6. hoSpIfn¬ Xncn®pt]mbn Xmakn°p∂

h¿°v \ntXym]tbmKkm[\߃

(`£yhkvXp°fpw hkvXßfpw

AS°w) e`yam°m≥ Ign™n´pt≠m

hoSpIfpw sI´nSßfpw

1. Iymºn¬ \n∂v Xncn®pt]mbn Xmakam°n

b hoSpIfpsS _e£aXbpw kpc£nXXz

hpw Dd∏v hcpØphm\p≈ kwhn[m\w

G¿s∏SpØntbm

2. hoSpIƒ hmktbmKyam°m\p≈ ASnb

¥nc kwhn[m\߃ (πw_nwKv, hbdnwKv,

D]IcW߃ \∂m°¬, ac∏Wn apXem

bh) Hcp°p∂Xn\mbn Hcp Soans\ cq]s∏

SpØm≥ km[n®n´pt≠m

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

68 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

sshZypXmLmXw

1. sshZypXmLmXØn\v ImcWamb acßfpw

a‰v ]Xn_‘ßfpw Is≠Øm\pw \o°w

sNøphm≥ \S]Sn FSpØn´pt≠m

2. hoSpIfnte°p≈ sshZypX _‘w

]p\xÿm]n®pthm

3. CetŒmWnIvkv D]IcWßfpsS ]h¿

Ø\£aX Dd∏v hcpØm\p≈ kmt¶XnI

klmbw e`yam°nbn´pt≠m

I∂pImenIƒ

1. NmWI IpgnIƒ hrØnbm°p∂Xn\p≈

\S]Sn kzoIcn®n´pt≠m

2. I∂pImenIƒ°v Bhiyamb `£Ww,

IpSnsh≈w F∂nh Dd∏m°nbn´pt≠m

3. sXmgpØpIfpsS ipNnXzw Dd∏m°nbn

´pt≠m

tcmK ]Xntcm[ kwhn[m\߃

1. ]tZisØhnsSsb¶nepw ]I¿® hym[n

Iƒ D≠mIm\p≈ km[yXbpt≠m F∂v

BtcmKyhIp∏pambn N¿® sNbvtXm

2. ]I¿® hym[nIƒ XSbp∂Xn\pw

\nb¥n°p∂Xn\pw \S]SnIƒ Btem

Nn®v \S∏nem°ntbm

(sImXpIp \nhmcWw AS°w)

PeP\y tcmK߃ ]Xntcm[n°¬

1. sI´n°nS°p∂ Pemib߃ AWphnap

‡am°m\p≈ \S]SnIƒ kzoIcn°phm≥

Ignt™m?

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 69

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

P¥p kwc£Ww - P¥p P\y tcmK߃

1. P¥pP\y, PeP\y tcmKßfpambn _‘

s∏´ t_m[hXv°cWØns‚ `mKambn

GsX¶nepw A\p_‘ ]h¿Ø\߃

\SØm\mtbm

2. NØpInS°p∂ ]£n arKmZnIfpsS

imkvXob kwkvIcWØn\p≈

\S]SnIfmtbm?

3. hf¿ØparKßfpsS ]p\c[nhmkhpambn

_‘s∏´v `£Ww, IpSnsh≈w

Dd∏v hcpØm\mbn´pt≠m

`£y hnj_m[ XSb¬

1. AwK≥hmSn, kvIqfpIƒ apXemb ÿe

ßfn¬ kw`cn®ncn°p∂ `£y [m\yßfp

sS KpWta∑ Dd∏v hcpØnbmtWm hnX

cWw sNøp∂Xv F∂v At\zjn®pthm

sImXpIpP\y tcmK߃

1. sI´n°nS°p∂ Pemibßsf sImXpIp

hnap‡am°m\p≈ \S]SnIƒ kzoIcn°p

hm≥ Ignt™m?

2. sImXpIv \nhmcWØn\p≈ \S]Sn kzoI

cn®n´pt≠m (t^mKnwKv Dƒs∏sS)

tcmKnIƒ/ AKXnIfpsS ]cnNcWhpw ]tXyI ta¬t\m´hpw

1. InS∏v tcmKnIfptSbpw amdmtcmKnIfptSbpw

kwc£Ww Dd∏v hcpØm\p≈ G¿∏mSv

sNbvtXm

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

70 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

XpS¿ (t_m[hXvIcW) ]h¿Ø\w (sF.C.kn., _n.kn.kn)

1. Iymºn¬ \n∂v Xncn®v ho´n¬ Xmakn°p∂

hcpambn \nc¥cw kº¿°w ]pe¿Øm≥

km[n°p∂pt≠m (am\knI kΩ¿±w

Ipdbv°p∂Xn\v)

2. Iymºn¬ hcmsX _‘phoSpIfnepw

kplrØpIfpsS hoSpIfnepw A`bw tXSn

bhcpambn kº¿°w ]pe¿Ønhcp∂pt≠m

(am\knI kΩ¿±w Ipdbv°p∂Xn\v)

3. Ip´nIfpsS am\kntIm√mk߃ Dd∏m°m

\p≈ Iq´mbvaIƒ (_mek`bS°w), Ifn

Iƒ, a‰v hnt\mZ߃ kwLSn∏n°m\mtbm

4. a\»mkvX]camb kpc£nXXzw Dd∏m°m

\mhiyamb ]h¿Ø\߃ kzoIcn®p

hcp∂pt≠m (DZm- Bhiysa¶n¬

Iu¨knenwKv, Krlkµ¿i\w) A≤ym]

IcpsS tkh\w hn\ntbmKn°mhp∂XmWv

5. Ip´nIsf kv°qfpIfn¬/A¶WhmSnIfn¬

Xncn®v ]thin∏n°p∂Xn\mhiyamb \S

]SnIƒ (sI´nSßfpsS _e£aX Dd∏v

hcpج Dƒs∏sS) G¿∏mSm°ntbm

6. s]mXpP\߃°v t_m[hXv°cWØn

\p≈ Adnbn∏pIƒ \¬Iphm≥ Ignt™m

(Bhiyamb ]NcWw, ssa°v A\u¨

kvsa‚ v, s]mXpt\m´okv t_m¿UpIƒ

XpSßnbh)1

tcmK hnhc ta¬t\m´w

1. tcmKhnhc߃ ssZ\wZn\w BtcmKyhn`m

KØn¬ \n∂v tiJcn°m\mtbm

2. XSbp∂Xn\pw \nb¥n°p∂Xn\pw \S]Sn

Iƒ BtemNn®v \S∏nem°n hcp∂pt≠m?

(sImXpIp \nhmcWw AS°w)

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 71

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

3. BtcmKy ÿm]\ßfn¬ acp∂pw NnIn’m

D]IcWßfpw Bhiym\pkrXw e`y

amWvF∂v Dd∏v hcpØntbm

\nba]camb CSs]SepIƒ

1. ]tZißfn¬ (]tXyIn®v H‰s∏´

hoSpIfn¬) A]cnNnXcpsS km∂n≤yap

t≠msb∂v i≤n°p∂pt≠m

2. kmaqlyhncp≤ kao]\ßfmb ]qgvØn

shbv∏v, AanX hne CuSm°¬ XpSßnbh

i≤bn¬s∏Sm\pw \S]Sn kzoIcn°m\pw

Ign™n´pt≠m

3. k¿´n^n°‰pIfpw a‰v tcJIfpw \„s∏´

h¿°v Pn√m AZmeØn¬/a‰v _‘s∏´

GP≥knIfpambn _‘s∏Sp∂Xn\v

Bhiyamb \S]Sn kzoIcn°phm\m

Ip∂pt≠m

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

72 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

Iq´mbvabneqsS apt∂m´v

\ΩpsS Xt±i kzbw`cW ÿm]\sØ t]mse-Xs∂ a‰p Xt±i kzbw`cW ÿm]\ß-

sfbpw Zpc¥w _m[n-®n-´p-≠m-hmw. a‰p Xt±i kzbw`cW ÿm]\ß-fp-ambpw kam-\-a-\-

kvI-cmb kwL-S-\-I-fp-ambpw Iq´mbva hnI-kn-∏n-°pI hgn `c-W-Iq-S-Ønepw a‰v GP≥kn-

I-fnepw kzm[o\w sNep-Øp-∂-Xn\pw hne-t]-ip-∂-Xn\pw N¿®-Iƒ \S-Øp-∂-Xn-\p-ap≈

i‡n h¿≤n-∏n-°m≥ km[n-°pw. ]p\¿\n¿Ωm-W, ]p\-c-[n-hmk ]h¿Ø-\-ß-fpsS sa®

s∏´ ^ew Dd-∏m-°m≥ CXpaqew km[n-°pw.

Cu Iq´mbva Xmsg∏d-bp∂ Imcy-߃°v D]-Im-c-]-Z-am-bn-cn°pw

A\p-`-h-߃ ]¶p-h-bv°p-∂-Xn\v.

anI® Bkq-X-W-Øn\pw Bkq-X-WsØ ]n¥p-W-bv°p-∂-Xn\pw.

a\p-jy-tijnbpsS ]n¥pW.

Xt±i kzbw`cW ÿm]\߃tXmdp-ap≈ kaq-l-ß-fpsS irwJe (D-Zm-l-c-W-Øn\v

kvXoIƒ, bphm-°ƒ, I¿j-I¿).

irwJ-em-[n-jvTnX kº-Zvhf¿® krjvSn-°p-∂-Xn\v.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 73

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

Zo¿L-Ime hnI-k-\-Øn\p th≠n-bp≈ ]p\-c-[n-hmkw

Poh-k-‘m-cW am¿K-߃ ]p\¿\n¿an-°pI.

\ho\ kao-]-\-߃ kzoI-cn-°m-\p≈ Ah-kcw.

]mtZinIm-Snÿm\ kº-ZvL-S\bn¬ A[njvTnX-amb kpÿnc irwJe krjvSn-

°pI.

Zo¿L-Im-e-sØ-°p-dn®v Nn¥n-°p-Ibpw lkz-Ime kz`m-h-Øn-ep≈

]cn-lm-c-ßfpw \n¿t±-i-ßfpw Ah-K-Wn-°p-Ibpw sNøp-I.

an® DXv]m-Z\w

\K-c-ta-J-e-I-fn¬

hn‰-gn-°pI

]mtZ-in-I-ambn

D¬]m-Zn-∏n-

°mØ

D¬]-∂-߃

Kma-N-¥-I-fn¬

\n∂pw

hmßpI

irwJem KmaoW

kº-ZvL-S-\˛

kzbw]cym-]vX-amb

kº-Zvta-Je irwJem

Kmaw

irwJem kºZvhf¿®m amXrI

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

74 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

kmaq-lnI am‰-Øn-\p≈ Hc-h-kcw

Zpcn-Xm-izmkw apX¬ ]p\¿\n¿ΩmWw sXm v ]p\-c-[n-hmkw hsc, Hcp Zpc-¥ \nhm-c-WsØ

]cn-]m-en-°p-∂Xv kmaq-lnI am‰-߃ sIm≠ph-cp-∂-Xn-\p≈ Hc-h-kcw ]Zm\w sNøpw.

]tZis-Ø P\-߃°n-S-bnse _‘-߃ sa®-s∏Sp-Øm\pw i‡n-s∏-Sp-Øm\pw Cu

Ah-kcw D]-tbm-Kn-°pI.

kXvIn-bhpw anI® Bkq-X-W-tØmSpIqSn-b-Xp-amb ]p\-c-[n-hm-k-Øn-eqsS enwK-]-

Z-hn-bpsSbpw PmXn-bpsSbpw aX-Øns‚bpw h¿K-Øns‚bpw ASn-ÿm-\-Øn-ep-≈- n∂-

X-Iƒ eLq-I-cn-°m≥ \ap°p km[n°pw

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 75

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

\Kc ]fbw

I\Ø agsb XpS¿∂v \Kc]tZi߃ (tdmUv, ÿm]\߃ XpSßnbh)

sh≈ØnemIp∂ kµ¿`ßsfbmWv \Kc ]fbw F∂p ]cma¿in°p∂Xv. \KcØnse

agsh≈ HmSIfpsS A`mhw/Ipd™ Imcy£aX XpSßnbh aqeamWv CØcw

sh≈s∏m°ßƒ D≠mIp∂Xv.

DZm: sNss∂ ]fbw, ag°meØv Xncph\¥]pcw \Kcw sh≈s∏m°Ønemhp∂Xv.

KmaoWtaJeIfn¬ \n∂v \Kc]tZißfnse ]fbXohX Iq´p∂Xv \KchXvIcW

^eambn AhnSßfn¬ D≠mbncp∂ PemibßfpsS timjWamWv. P\kmµXtbdnb

CSßfmWv \Kcßsf∂Xn\m¬ Poh\pw hkvXphIIƒ°pw \„w kw`hn°m\p≈

km[yX ChnsS IqSpXemWv. ]fbPew Hgn™mepw amen\yßfpsS Ip∂pIqS¬ hgn

]I¿®hym[nIƒ°p≈ km[yXbpw GsdbmWv. kmºØnI ]h¿Ø\ßfpsS tIµßƒ

IqSnbmWv \Kcßsf∂Xn\m¬ B kwcw`ßfqsS XI¿® kwÿm\Øpw cmPyØpw

amXa√ BtKmfXeØn¬ Xs∂ ]XymLmX߃ D≠m°mw.

]fbPe\nc∏v tcJs∏Spج (Flood Line Mapping)

Hcp ]tZiØv G‰hpw Db¿∂ Pe\nc∏v ASbmfs∏SpØp∂ ]InbsbbmWv ]fb\ne

am∏nwKv F∂v Adnbs∏Sp∂Xv. Ipd®p h¿j߃ XpS¿®bmbn CXp sNøp∂XneqsS

agbpsS Afhn\\pkcn®v FXamXw Pe\nc∏v Dbcmw F∂p a\ nem°mw. XpS¿∂v

agbpsS tXmXv ]hNn°p∂Xn\\pkcn®v FXamXw Pew Dbcphm≥ km[yXbps≠∂v

ap≥Ime Um‰bn¬ \n∂pw a\ nem°phm\pw AX\pkcn®v ap≥IcpXepIƒ

FSp°phm\pw km[n°pw.

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

76 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

A\p-_‘w 1

Zpc¥kaØv sNøm-hp-∂Xpw sNøm≥]mSn-√m-Ø-Xpw

sh≈-s∏m°w

ap≥Iq- n-bp≈ hnh-c-߃°pw D]-tZ-i-߃°p-ambn tdUntbm/Snhn/a‰p Zriy ihy

am[y߃ i≤n°pI.

hnizkvXamb ktµi߃ amXw apJhnebvs°Sp°pI.

]f-b-Pew \nß-fpsS ho´n-se-Øp-sa∂v ap∂-dn-bn∏v e`n-°p-Itbm Aßs-\ kwi-

bn-°p-Itbm sNøp-∂p-s≠-¶n¬ F√m sshZypX _‘-ßfpw hnt—-Zn-°p-Ibpw \nß-

fpsS hy‡n-]-chpw Km¿ln-I-hp-amb hne-]n-Sn-∏p≈ hkvXp°fpw hkvX-ßfpw ]f-

b-Pew FØmØ kpc-£n-X-amb ÿe-tØ°v am‰pIbpw sNøpI.

hml-\-߃, I∂p-Im-en-Iƒ, a‰p PwKahkvXp-°ƒ F∂nh kao-]sØ Db¿∂

]tZ-i-tØ°v am‰pI.

A]-I-S-I-c-amb aen-\o-I-cWw XS-bp-I-˛-Io-S-\m-in-\n-Iƒ ]f-b-Pew FØm-Øn-S-

tØ°v am‰pI

\n߃°v hoSv Hgn™pt]mtI≠n hcn-I-bm-sW-¶n¬ sshZyp-Xn, ]mN-I-hm-XI

_‘-߃ hnt—-Zn-°p-Ibpw ]pd-tØ-°p≈ F√m P\-ep-Ifpw hmXn-ep-Ifpw _‘n-

°p-Ibpw sNøpI

]‰p-sa-¶n¬ ]f-b-P-e-Øn¬ Nhn-´m-Xn-cn-°p-I. Hcn-°epw ]f-b-_m-[nX ]tZ-iØv

Np‰n-Øn-cn-b-cp-Xv.

sImSp-¶m-‰v

ap≥Iq- n-bp≈ hnh-c-߃°pw D]-tZ-i-߃°p-ambn tdUntbm/Snhn/a‰p Zriy ihy

am[y߃ i≤n°pI. kpc-£-bv°mh-iy-amb kabw A\p-h-Zn-°p-I. Ipd™

ka-b-Øn-\p≈n¬ Im‰ns‚ Zni, thK-X, i‡n F∂n-h-bn¬ hyXym-kw ht∂-

°mw. AXp-sIm≠v G‰hpw ]pXnb hnh-c-߃°mbn tdUntbm/Snhn/a‰p Zriy

ihy am[y߃ i≤n-®p-sIm-≠n-cn-°p-I.

sImSp-¶m-‰p-aqe-ap≈ Imt‰m ]nitdm ap∂-dn-bn-∏n-ep-s≠-¶n¬

P\-ep-Iƒ AS-®n-Sp-I. AXp-hgn Ah s]m´n-t∏m-Ip-∂Xv XS-bm-\mhpw.

bp‡-amb k¿°m¿ GP≥kn ap∂-dn-bn∏p \¬IpIbmsW¶n¬ ASp-Øp≈ c£m-

tI-µ-Øn-te°v amdp-Itbm ]tZiØp\n∂pw Hgn™pt]mhp-Itbm sNøp-I.

Zpc¥\nhmcW AtXmdn‰nbpw k¿°mcpw \¬Ip∂ \n¿t±i߃

IrXyambn ]men°pI

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 77

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

sImSp-¶m‰v ASn-°p-tºmƒ

hoSn-\p-≈n¬ Xs∂ Ccn-°p-I. hoSns‚ G‰hpw Dd-∏p≈ `mKØv A`bw tXSp-I.

tdUntbm/Snhn/a‰p Zriy ihy am[y߃ i≤n-°p-Ibpw \n¿t±-i-߃ A\p-k-cn-

°p-Ibpw sNøp-I. shfn-º-tZ-iØv s]´p-t]m-sb-¶n¬ A`btIµw I≠p-]n-Sn-°pI.

Im‰n\v ia-\-ap-≠m-Ip-tºmƒ ]pd-tØ°v t]mhp-Itbm IS-∏pdw kµ¿in-°p-Itbm

sNø-cp-Xv.

\n߃ Xoc-tZ-i-ØmWv Xma-kn-°p-∂-sX-¶n¬ sh≈-s∏m-°-Øn\v \¬In-bn-cn-°p∂

ap≥I-cp-X-ep-Iƒ ]men-°-Ww.

`qIºw

`qI-º-Øns‚ Imc-W-ß-sfbpw ^e-ß-sfbpw Ipdn®v ]Tn-°pI.

im¥hpw Nm©-ey-c-ln-X-hp-amb coXn-bn¬ kwkm-cn-°pI.

Hcp tSm¿®pw sIm≠p\S-°m-hp∂ Sm≥kn-Ãdpw ssIbn¬ Icp-XpI.

Ne\w Ff-∏-am-°p∂ Xc-Øn¬ hoSns‚ CS\mgn-I-fn¬ \n∂pw ^¿Wn-®-dp-Ifpw

Ifn-∏m-´-ßfpw am‰p-I.

sj¬^p-Iƒ, ]mN-I-hm-XI kne≠dpIƒ, ]mX-߃, ]q®-´n-Iƒ F∂nh \nß-

fpsS hoSns‚ Npa-cp-ambn _‘n-°pI.

hepXpw `mc-ta-dn-b-Xp-amb hkvXp-°ƒ \netØm sj¬^ns‚ XmsgØ´ntem

kq£n-°p-I. sshZyp-Xn, ]mNIhmX-I, Pe _‘-߃ Fßs\-bmWv hnt—-Zn-

t°-≠-sX∂v IpSpw-_-Ønse F√m AwK-ß-sfbpw ]Tn-∏n-°p-I.

`qIº ka-bØv

\n߃ ho´ntem Hcp sI´n-S-Øn-\p-≈ntem BsW-¶n¬ AIsØ hmXn-ens‚

apJ∏n\p Iogntem apdn-bpsS aqe-bntem tai-bp-sStbm I´n-en-s‚tbm ASn-bntem

ÿm\w ]nSn-°pI. hmXn-en-tet°m ]pd-tØ-°p≈ hgn-bn-tet°m HmSn-b-Sp-°-cpXv;

Hcn-°epw en^v‰v D]-tbm-Kn-°-cpXv; P\m-e-Iƒ, Nn√p-Iƒ, NnΩn-\n-Iƒ, ^¿Wn-®-dp-

Iƒ F∂n-h-bn¬ \n∂pw AIew ]men-°p-I.- Hm-Sp-Itbm sXcp-hn¬ Idßn \S-°p-

Itbm sNø-cp-Xv.

\n߃ sXcp-hn-em-sW-¶n¬ im¥ambpw Nm©-ey-an√msXbpw Hcp Xpd∂ ÿe-

tØ°v \S-°pI.

XIcm≥ km[y-X-bp≈ sI´n-S-߃˛ ]tXy-In®p ]gbXpw s]m°w-Iq-Sn-bXpw H‰-

s∏-´Xpw, `nØn-Iƒ, Ncn-hp-Iƒ, sshZypX Iºn-Ifpw tI_n-fp-Ifpw F∂n-h-bn¬

\n∂pw AIew ]men-°pI.

\n߃ hml\w HmSn-°p-I-bm-sW-¶n¬ XIcm≥ km[y-X-bp≈ sI´n-S-߃, nØn-

Iƒ, Ncn-hp-Iƒ, sshZypX Iºn-Ifpw tI_n-fp-Ifpw F∂n-h-bn¬ \n∂pw amdn

h≠n \ndpØn, hml-\-Øn-\p-≈n¬ Xs∂-bn-cn-°pI.

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

78 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

`qI-º-Øn\p tijw

im¥X ]men-°p-I, tdUntbm/Snhn/a‰p Zriy ihy am[y߃ i≤n-°p-I, Ah-

bn¬ \n¿t±-i-߃ \¬Ip-∂p-s≠-¶n¬ A\p-k-cn-°p-I.

IS¬Øocßfn¬ \n∂pw \Zn-I-fpsS XmgvN-bp≈ Ic-I-fn¬ \n∂pw AIew ]men-

°p-I. I\Ø Xnc-Iƒ B™-Sn-t®°mw.

XpS¿Ne-\-߃ ]Xo-£n-°p-Ibpw Xøm-sd-Sp-°p-Ibpw sNøpI.

Pe, sshZyp-X, ]mNIhmXI _‘-߃ hnt—-Zn-°pI.

Hcp tSm¿®v D]-tbm-Kn-°pI

A·n-_m-[-bp-≠m-bm¬ AXp sISp-Øm≥ ian-°p-I. ]‰n-bn-s√-¶n¬ A·n-i-a\

tk\sb hnh-c-a-dn-bn-°p-I.

Kpcp-X-c-ambn ]cn-t°-‰-h-cp-s≠-¶n¬, Ah¿ A]-ISÿnXn-bn-e-√mØ ]£w \o°w

sNøm≥ ian-°-cp-Xv.

Xo]n-Sn-°m≥ km[y-X-bp≈ hkvXp-°ƒ Xqhn-t∏m-bn-´p-s≠-¶n¬ DS-\Sn hrØn-bm-

°pI (a-Zyw, s]bv‚ v XpSßnbh).

Bfp-Iƒ Ah-in-jvS-߃°n-S-bn¬ s]´n-´p≠v F∂v \n߃°-dn-bm-sa-¶n¬ c£m

kwLsØ Adn-bn-°pI.

sshZypX Iºn-Iƒ Ab™pInS-°p∂ ÿe-߃ Hgn-hm°m-≥ i≤n-°p-Ibpw

AXn-t\mSv sXm´-Sp-Øn-cn-°p∂ teml]Zm¿∞-ßsf kv]¿in-°m-Xn-cn-°p-Ibpw

sNøp-I. hnhcw DS\Sn sshZypXn t_m¿Un¬ Adnbn°pI.

Fs¥-¶nepw `£Ww Ign-°p-I. CXv \n߃°v Dt∑jw \¬Ip-∂tXm-sSm∏w

a‰p≈hsc klm-bn-°m-\p≈ tijnbpw \¬Ipw.

hoSn\v kmc-amb tISp-]m-Sp-Iƒ kw`-hn-®n-´p-s≠-¶n¬ Dt]-£n-°p-I. Pe kw`-c-

Wn-Iƒ, `£Ww, km[m-cWhpw ]tXy-I-hp-amb acp-∂p-Iƒ (lr-tZm-Kw, ]talw

F∂n-h-bv°p-≈-Xv) F∂nh IcpXp-I.

kw`-h-sØ-°p-dn®v BImw£ ]c-Ø-cp-Xv.

Xnc-°p≠m-°p-Itbm kv]¿in-°p-Itbm sNbvXv ]cn-t°-‰-h-cp-sStbm \nß-fpsS

Xs∂tbm \ne hj-fm-°-cp-Xv.

]pI-h-en-°p-I-tbm Xos∏´n Dc-bv°p-Itbm knK-c‰v sse‰¿ sXfn-°p-Itbm sNø-

cp-Xv. sshZypXn kzn®p-Iƒ sXfn-°-cp-Xv. tjm¿ v k¿Iyq- p-Itfm hmXI tNm¿®tbm

kw`-hn-t®-°mw.

]cn-tim-[n-°p-Ibpw Acn-∏-sImt≠m n¬‰¿sImt≠m hrØn-bp≈ XpWn-sImt≠m

Acn-°p-Ibpw sNømsX Xpd∂ ÿe-Øp-\n∂pw sh≈w IpSn-°-cp-Xv.

kmc-amb tISp-]m-Sp-I-fp≈ sI´n-S-ß-fn¬ XncnsI ]th-in-°p-Itbm tISp-]m-Sp-

Iƒ h∂ sI´n-S-߃°-Sp-tØ°v t]mhp-Itbm sNø-cp-Xv.

F¥mWv kw`-hn-®-sX-∂-dn-bm≥ th≠n sXcp-hp-I-fn-¬ Idßn \S-°-cp-Xv. c£m

]h¿Ø-I-cpsS hml-\-߃ IS∂pt]mIp-∂-Xn\p th≠n sXcp-hp-Iƒ Hgn-®n-Sp-I.

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 79

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

IqSp-X¬ ]h¿Ø-\-߃°mbn Nne amXr-I-Iƒ IqSn

\nc-h[n D]-Im-c-]-Z-amb D]-I-c-W-ßfpw amXr-I-Ifpw e`y-am-Wv. NneXv hnI-kn-∏n-°p-Ibpw

sNømw. CXn¬ NneXv Xmsg sImSp-Øn-´p-≠v. kqN-\-bn¬ sImSp-Øn-cn-°p∂ tcJ-I-fn¬

\n∂pw IqSp-X¬ e`y-amWv.

]´nI 7 acn-®-h-cp-sStbm ImWm-Xm-b-h-cp-sStbm hni-Zmw-i-߃

A\p-_‘w 2

]´nI 8 ]cn-t°-‰-h-cpsS hni-Zmw-i-߃

]´nI 9 s]mXp-tk-h-\-Øns‚ Ah-ÿ

IpS

pw_

¿

IpSpw-_

-Øn¬

AX

n-Po-

hn®

]

[m\

Bfns

t]

cpw t

hn-e

m-

kh

pw (]

p-cp-j

-s‚

bpw

kX

o-bp-s

Sb

pw t

]cv

tcJ

-s∏

-Sp-Ø

p-I)

Ia \

º¿

t]

cv

AX

n-Po-h

n® B

fp-a

m-

bp≈

_‘

w

]mb

w

enwKw

acW

w

ImW

m-Xm-h

¬

IpS

pw_

¿

IpSpw-_

-Øn¬

AX

n-Po-

hn®

]

[m\

Bfns

t]

cpw t

hn-e

m-

kh

pw (]

p-cp-j

-s‚

bpw

kX

o-bp-s

Sb

pw t

]cv

tcJ

-s∏

-Sp-Ø

p-I)

Ia \

º¿

t]

cv

AX

n-Po-h

n® B

fp-a

m-

bp≈

_‘

w

]mb

w

enwKw

ÿnc

-amb

AwK

-ssh

-Ie

yw

kmc

-amb

]cn°

v

\n

m-c-amb

]cn°

v

Ia \

º¿

Ah

-iX

A\

p-`-

hn-°

p∂ h

y‡n-

bps

S t

]cv

tcmK

-e-£

-W-ß

ƒ

Zp¿

_e

hn`

mKw

e`y-a

mb

BtcmK

ytk

h\

w

(D≠

v/C√)

Btcm-K

y-tk

h\

Øns

‚k

z`mh

w

ip≤

-amb

IpS

n-sh

≈w e

`y-a

mWv

(AsX

/A√

)

kpc

-£n-X

-amb

ipN

n-Xz-k

u-I

-cy-

߃

e`y-a

mWv

(AsX

/A√

)

Bh

-iy-Ø

n-\p≈

t]

mj-I

m-lmc

we

`ya

mWv

(AsX

/A√

)

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

80 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

]´nI 10 Poh-k-‘m-cW \miw IW-°m-°¬

]´nI 11 hoSp-I-fp-sSbpw a‰p sI´n-S-ß-fp-sSbpw tISp-]m-Sp-I-fpsS

hni-Z-amb hne-bn-cp-ج

Ia \

º¿ sXmgn-ens‚

kz`mhw

G¿s∏- n-cn-°p∂

Bfp-I-fpsS FÆw Zpc-¥-]q¿hw Zpc-¥m-\-¥cwam‰Øn-

\p≈

ImcWw

]pc

p-j≥

kvX

o

Ip´

n-Iƒ

sX

mgn-e

ns‚

e`yX

hcp-a

m\w

sX

mgn-e

ns‚

e`yX

hcp-a

m\w

hoSv \º¿ t]cv hnemkw

sI´n-S-Øns‚ tISp-]m-Sns‚ kz`mhw \∂m°mw \∂m-°m≥ tISp-]m-Sp-Iƒ

`mKw Ignbn√ kw`-hn® ÿe-

-ßfpsS FÆw

ASn-Ø-dbpw 1.1 s]m´-ep-Iƒ

aqe`nØnbpw 1.2 `mKnI XI¿®1.3 hn≈¬1.4 Aa¿∂pt]mI¬

`nØnbpw 2.1 ew_-amb hn≈-ep-IƒXqWpw 2.2 `nØn Ncn™phmXn-ep-Ifpw 2.3 aqe-Iƒ hn´p-amdn

2.4 mKn-I-ambn XI¿∂p2.5 ]mfnIfmbn th¿s]S¬2.6 hmXn-en\p kao]w Xnc-›o-\-amb

hn≈-ep-Iƒ2.7 _oapw XqWpw tNcp-∂n-S-ß-fn¬ hn≈-ep-Iƒ

2.8 hmXn-ep-Ifnse hf-hv

ta¬°qc 3.1 hn≈-ep-Iƒ

3.2 mKnI XI¿®

3.3 ]q¿W \miw

3.4 XqWpIfpwt a¬°q-cbpw

tNcp-∂n-Sp-∂n-Sßfn¬ hn≈¬

3.5 nØnbpw ta¬°q-cbpw XΩn¬

tNcp-∂n-Sp-∂n-SØv hn≈¬

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 81

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

A\p-_‘w 3

_‘-s∏tS≠h-cpsS enÃpw t^m¨ \ºcpw

CXv ]qcn-∏n®v ]©m-b-Ønse ][m\ ÿe-ß-fn¬ kq£n-°pI (enÃv C\nbpw hn]peoIcn°Ww)

_‘-s∏-tS-≠-h¿ t^m¨ \º¿ hnemkw

Pn√m If-IvS¿

Pn√m ]©mbØv ]knU‚ v

Pn√m πm\nwKv Hm^ok¿

sU]yq´n UbdŒ¿ Hm^v ]©mbØv

\KcImcy tPmbn‚ v UbdŒ¿

Akn v Uhe]vsa‚ v IΩnjW¿

Pn√m ]_vfnIv dnte-j≥kv Hm^n-k¿

Pn√m A·n-i-a\ Hm^o-kv

Pn√m BtcmKy Hm^o-k¿

Pn√m k¿°m¿ Bip-]Xn

Pn√m t]meokv kq]≠v

Pn√m s]mXp hnX-cW Hm^okv

Pn√m s]mXpacm-aØv Hm^okv

Pn√m Xe Irjn Hm^o-k¿

Pn√m ^nj-dokv Hm^okv

Pn√m sslth Hm^okv

]mtZ-inI t]meokv tÃj≥

]mtZ-inI A·n-i-a\ Hm^okv

]mtZ-inI ^nj-dokv Hm^okv

]mtZ-inI sslth Hm^okv

Akn-Â v Ub-d-IvS¿ (]-©m-b-Øv)

tªm°v Uh-e-]vsa‚ v Hm^okv

Xmeq°v Hm^okv

Xlkn¬Zm¿

hnt√Pv Hm^ok¿

]mY-an-Im-tcmKy tIµw

kao-]-Øp≈ kzImcy Bip-]-Xn-Iƒ

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

82 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

k-ao-]-Øp≈ ap≥kn-∏m-en‰n Hm^okv

ASp-Øp≈ s]mXp-a-cm-aØv hIp∏v Hm^okv

sshZypXn t_m¿Uv Hm^okv

kao-]-Øp≈ Pe AtXm-dn‰n Hm^okv

kvIqƒ

Kma ]©m-bØv Hm^okv

Kma ]©m-bØv ]kn-U‚ v

Kma ]©m-bØv skI´dn

Zpc¥ ssIImcy IΩn‰n

Zpc¥ hnhc tIµw

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 83

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

A\p-_‘w 4

ap∂dnbn∏pIƒ

a™ Ase¿´v ˛ Adn™ncn°pI, PmKcqIcmbncn°pI (Be Aware)

a™ Ase¿´v ]pds∏Sphn°p∂Xv XmakÿeØns‚tbm G¿s∏´ncn°p∂

]hrØnbpsStbm ImcWhim¬ A]ISkm[yX D≈hsc Dt±in®mWv. Imemhÿ

ImcWw a™ Ase¿´v ]Jym]n®m¬ DSs\ A]ISkm[yX Cs√¶nepw \mw

kmlNcyßfpw Imemhÿm \nco£W tIµw, Zpc¥ \nhmcW AtXmdn‰n

XpSßnbhbpsS ktµißfpw Adn™ncn°Ww F∂¿∞w. apgph≥ P߃°pw

A]ISkm[yXbn√, adn®v XßfpsS ÿew, sXmgn¬ F∂nhb\pkcn®v DS≥ A√mØ

A]ISkm[yX D≠mtb°mw.

DZm: H‰s∏´ ÿeßfn¬ I\Ø agbv°v km[yXbps≠¶n¬ a™ Ase¿´v

]Jym]n°mw.

Hmd©v Ase¿´v ˛ Xømdmbncn°pI (Be Prepared)

Hcp ]tZisØ F√m P\ßsfbpw Imcyambn _m[nt®°mhp∂ Imemhÿm kmlNcyw

DSseSp°ptºmƒ Hmd©v Ase¿ v \¬Ip∂p. Cu Ase¿ v ]Jym]n®m¬ F√m P\ßfpw

ht∂°mhp∂ kmlNcyßsf t\cnSm≥ Xømdmbncn°Ww.

DZm: I\ØXp apX¬ Xohamb agbv°p hsc km[yX; H‰s∏´ ÿeßfn¬.

sdUv Ase¿´v ˛ ASnb¥nc \S]Sn FSp°pI (Take Action)

Xohtam Akm[mcWtam Bb Imemhÿ ]Xo£n°ptºmƒ sdUv Ase¿´v

]Jym]n°p∂p. Ase¿´ v D≈ taJeIfn¬ Xmakn°p∂h¿ XßfpsSbpw

IpSpw_Øns‚bpw P\ßfpsSbpw Poh\pw kzØp°fpw kwc£n°m\mhiyamb

\S]SnIƒ ssIs°m≈Ww. kpc£nX ÿm\ßfnte°v amdnXmakn°pI, hoSn\IØv

XßpI XpSßn kmlNcyØn\v A\pkrXamb \S]Sn (k¿°m¿ \n¿t±ia\pkcn®v)

ssIs°m≈pI.

DZm: Xohtam AXnXohtam Bb ag F√mbnSØpw.

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

84 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

A\p-_‘w 5

Fa¿P≥kn In‰v

\mjW¬ Unkmÿ amt\Pvsa‚ v AtXmdn‰nbpsS Fa¿P-≥kn In‰v NphsS

tN¿°p∂p.

1. _m‰dn D]tbmKn®v ]h¿Øn°p∂ tSm¿®v

2. _m‰dn (IcpX¬)

3. _m‰dnbn¬ ]h¿Øn°p∂ tdUntbm

4. ]Ya ipiqj In‰v (AXymhiy acp∂pIfpƒs∏sS)

5. ][m\s∏´ tcJIƒ (DZm: hkvXphns‚ B[mcw)

6. `£Ww (DW°nbh), sh≈w (]mbv°v sNbvXXv)

7. sagpIpXncnbpw Xos∏´nbpw (\\bmØhn[w kq£n°pI)

8. IØn

9. t¢mdn≥ KpfnIIƒ (sh≈w ip≤oIcn°phm≥)

10. ]Ww, B[m¿Im¿Uvv, tdj≥-Im¿Uv

11. I´nbp≈ Ib¿

12. jqkv

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 85

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

A\p-_‘w 6

Cu klmbn Xøm-dm-°p-∂-Xn\v D]-tbm-Kn® ][m\ tkmX- p-Iƒ

1. tUm ]n lcn-\m-cm-b-W≥, Unkm-ÿ amt\-Pvsa‚ v (a-e-bm-fw), C≥Ãn-‰yq´v Hm^v

em‚ v amt\-Pvsa‚ v, Xncp-h\-¥-]pcw 38

2. dn°m¿tUm k]m´m am¿´n, C≥sSm-U-Ivj≥ Sp UmtaPv B‚ v \oUvkv A -kvsa‚ v

saØ-tUm-fPn B‚ v t_knIv tIm¨k-]v‰vkv, UN ECLAC

3. UmtaPv A -kvsa‚ v am\z¬, D∂-Xn (UNNATHI), cmP-ÿm≥

4. lm≥Uv _p°v t^m¿ FÃn-ta-‰nwKv Z tkmtjym-˛-C-°-tWm-anIv B‚ v F≥ssh-

tdm¨sa‚¬ C^IvSvkv Hm^v Unkm-tÃ-gvkv, bpssW-‰Uv t\j≥/C°-tWm-anIv

IΩo-j≥ t^m¿ em‰n≥ Ata-cn° B‚ v Z Ico-_n-b≥/ ECLAC

5. Gol-UNDP, tªm°v Unkm-ÿ amt\-Pvsa‚ v sSbv\nwKv am\z¬: kocnkv kn: 1, Unkm-

ÿ dnkvIv amt\-Pvsa‚ v t]mKmw

6. Xan-gv\mSv k¿°m¿ Unkm-ÿ amt\-Pvsa‚ v B‚ v an‰n-tK-j≥ Un∏m¿´vsa‚ v

7. C¥ym k¿°m¿ Unkm-ÿ amt\-Pvsa‚ v ˛ Z Uh-e-]vsa‚ v s]¿kv]-IvSo-hv, B≥

FIvkvSmIvSv Hm^v Z Nm]v‰¿ C≥ Z sS≥Xv ss^hv Cb¿ ]vfm≥ tUmIyp-sa‚ v

(2002-˛2007), \mj-W¬ Unkm-ÿ amt\-Pvsa‚ v Unhn-j≥, an\nkvSn Hm^v tlmw

At^-tbgvkv

8. temIm-tcymKy kwL-S\ ]pd-Øn-d-°nb Zpc¥ssIImcycoXnIƒ kw_-‘n® hnhn[

tcJ-Iƒ

9. www.nidm.net/Dos and Donts_Cyclone.asp, \mj-\¬ C≥Ãn-‰yq´v Hm^v Unkm-ÿ

amt\-Pvsa‚ v

10. www.umsystem.edu/ums/departments/fa/management/records/disaster/guide/ManagementServices, Records Management Disaster Prevention/Recovery Guide for Developing a Di-saster Plan,bqWn-thgvkn‰n Hm^v aptkm-dn.

11. www.developmentgateway.com

9. www/karimganj.gov.in/disaster.htm

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

86 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

amXrIm h¿Ivjo‰pIƒ

jo‰v ˛ 01

Zpc¥ßfpsS h¿KoIcWw

t]cv Xt±i kzbw`cW ÿm]\w tªm°v Pn√

Zpc¥Øns‚ Xcw: A]IS߃ (A) /PohimkvX]cw (B) /cmknIw, hymhkmbnIw

(C) /`qK¿`]cw (G) /Pew, Imemhÿ (W)

\w. kw`hw h¿jhpw amkhpw kok¨ XohX

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 87

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

amXrIm h¿Ivjo‰pIƒ

jo‰v ˛ 02

kw`hyamb Zpc¥ßfpsS hn]Zvkm[yX ˛ Zp¿_emhÿ ˛ A]ISw

t]cv Xt±i kzbw`cW ÿm]\w tªm°v Pn√

Zpc¥Øns‚ Xcw: A]IS߃ (A) /PohimkvX]cw (B) /cmknIw, hymhkmbnIw

(C) /`qK¿`]cw (G) /Pew, Imemhÿ (W)

\w. kw`hw XobXn/ A]ISw Zp¿_emhÿ ÿew hn]Zv

h¿jw/ km[yX

amkw

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

88 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

\w.

Zpc

¥w

Xob

Xn/

amk

w/h

¿j

w

]m¿

∏nS

w

ASnÿ

m\

kuI

cyw

kma

qlnI

w

ssh

Imc

nIw

DX

v]mZ

\w

hcpa

m\w

]cnÿ

nXn

kapZ

mbw

amXrIm h¿Ivjo‰pIƒ

jo‰v ˛ 03

Hmtcm Zpc¥hpw hgnbp≠mIp∂

]Xy£hpw ]tcm£hpamb \mi\„߃ hnebncpØpI

t]cv Xt±i kzbw`cW ÿm]\w tªm°v Pn√

Zpc¥Øns‚ Xcw: A]IS߃ (A) /PohimkvX]cw (B) /cmknIw, hymhkmbnIw

(C) /`qK¿`]cw (G) /Pew, Imemhÿ (W)

]Xy£\mi\„߃ ]tcm£\mi\„߃

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 89

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

amXrIm h¿Ivjo‰pIƒ

jo‰v ˛ 04

]¶pIfpw DØchmZnXzßfpw

t]cv Xt±i kzbw`cW ÿm]\w tªm°v Pn√

Zpc¥Øns‚ Xcw: A]IS߃ (A) /PohimkvX]cw (B) /cmknIw, hymhkmbnIw

(C) /`qK¿`]cw (G) /Pew, Imemhÿ (W)

\w. ]hrØn klmbI DØchmZs∏´ ]cnKWn°s∏tS≠

ÿm]\w Bƒ ][m\ Imcy߃

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°vHcp hgnIm´n

90 tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e)

amXrIm h¿Ivjo‰pIƒ

jo‰v ˛ 05

IcSv Zpc¥ ssIImcy ]≤Xn

t]cv Xt±i kzbw`cW ÿm]\w tªm°v Pn√

Zpc¥Øns‚ Xcw: A]IS߃ (A) /PohimkvX]cw (B) /cmknIw, hymhkmbnIw

(C) /`qK¿`]cw (G) /Pew, Imemhÿ (W)

\w. ]hrØn hnhcw/ Imcytijn/]cnioe\w/ kmaKnIƒ/

]cnNbw hymP Un√pIƒ kuIcy߃

tIcf C≥Ãn-‰yq´v Hm^v tem°¬ AUvan-\n-kvtS-j≥ (In-e) 91

Zpc¥ßsf t\cnSmwXt±i kzbw`cW ÿm]\߃°v

Hcp hgnIm´n

amXrIm h¿Ivjo‰pIƒ

jo‰v ˛ 06

Xt±i kzbw`cW ÿm]\ Zpc¥ ]cnlmc ]≤Xn

t]cv Xt±i kzbw`cW ÿm]\w tªm°v Pn√

Zpc¥Øns‚ Xcw: A]IS߃ (A) /PohimkvX]cw (B) /cmknIw, hymhkmbnIw

(C) /`qK¿`]cw (G) /Pew, Imemhÿ (W)

Zpc¥Øns‚ ImcWw F¥mWv?

Zpc¥Øns‚ ^ew F¥mWv, BscbmWp _m[n°p∂Xv?

Fßs\bmbncn°pw \mi\„߃ kw hn°pI?

Zpc¥Øns\Xncmb kwc£Ww Fßs\ \S∏m°pw?

]Xntcm[\nt£]Øn\v Fßs\ Zo¿Lmbp v Dd∏m°mw?