Nieuwe ordeningen in de zorg Discussienota ‘Zorg voor je gezondheid’!

Diner pensant Strategisch Netwerk eerstelijn zorg Noord-Holland-Noord.Pieter Vos, RVZ 16 juni 2010

Twee RVZ-publicaties

1. Discussienota Zorg voor je gezondheid!

2. Advies Gezondheid 2.0

• NB: HO-rapporten VWS (andere opdracht)• Complementariteit van deze documenten: lange termijn en

crisis

Een zorginhoudelijke visie op de toekomst.

Uitdagingen en mogelijkheden 2010-2020.

1. Groeiende, maar vooral veranderende zorgvraag.2. Meer medische mogelijkheden, meer kennis daarover3. Kritische consument. Burger zoekt gezondheid.4. Dubbele rem: arbeid en budget.

NB: de interactie

1. Groeiende, maar vooral veranderende zorgvraag.

• Expansie van ongezondheid. Chroniciteit is beeldbepalend.• Levenslange beperkingen.• Multimorbiditeit en multiproblematiek.• Relatie gezondheid en gedrag zichtbaarder.

Rangorde ziektelast in 2020

 Rangorde Ziekte/doodsoorzaak Aantal

1 Coronaire hartziekten 413.000

2 Beroerte 276.000

3 Angststoornissen 216.000

4 Diabetes mellitus 210.000

5 Longkanker 200.000

6 COPD 193.000

7 Depressie 176.000

8 Artrose 157.000

9 Dementie 136.000

10 Privé-ongevallen 121.000

BRON: RIVM, 2010

2. Meer medische mogelijkheden, meer kennis daarover.

• Betere en snellere diagnostiek, vroegdetectie, screening.• Nieuwe medicijnen. Personalized medicine.• Domotica, e-health en vooral Gezondheid 2.0.

3. Kritische consument.Burger zoekt gezondheid.

• Hogere premies: veeleisender zorgconsument.• Internet maakt van de burger countervailing power.• De burger wil en kan verantwoordelijk zijn voor gezondheid.• Langer doorwerken, hogere arbeidsproductiviteit: gezonde

werknemers.

NB: er is dus vraag naar preventie.

4. Dubbele rem: arbeid en budget.

• Beide steeds schaarser.• Op zoek naar besparingen.

Stuurbaarheid uitdagingen en mogelijkheden.

Autonoom StuurbaarOverheid Veld

1. Zorgaanbod

1.1 Demografie1.2 Leefstijl1.3 Andere vraag

XX X

X

2. Medische mogelijkheden

2.1 Wetenschap/technologie2.2 Screening en personalized medicine2.3 Gezondheid 2.02.4 e health/domotica

Xx

(X)(X)

(X)XX

3. Kritische consument

3.1 Premie3.2 Internet3.3 Burgerschap3.4 Arbo en healthy ageing

XX

XX

4. Arbeid en budget

4.1 Arbeid4.2 Budget X

X

Confrontatie 2010 met 2020.

zorgvraag 2020 (gg) zorgaanbod 2010 (zz)

• chronisch ziekenmodel curatieve zorg

• persoonlijke dienstverlening groepsgerichte zorgverlening

• aan huis en mobiel in instelling en statisch

• levenslange beperkingen episodische ziekten

• levensloop benadering fragmentarisch, leeftijdspecifiek

• multimorbiditeit enkelvoudige aandoeningen

• gedragsgerelateerde ongezondheid gedragsneutrale zorgverlening

• relatie profijt-gedrag geen relatie profijt-gedrag

• vroegtijdig interveniëren; afwachten, piepsysteem;interventionisme, aanvallend visit care, defensief

• burger patiënt/consument

Dus op zoek naar nieuwe richting.

1. Oriëntatie van de zorg: gedrag en gezondheid.2. Locatie en situering van de zorg: thuis, wijk, 2.0.3. Reikwijdte en focus: van mono- naar multimorbiditeit.4. Aan de voordeur van de zorg: expertise en actie.5. De achterdeur van de zorg: continuïteit.

Concrete suggesties RVZ: zorgaanbod.

• Gezondheid 2.0 moet traditionele zorg vervangen. Subtitutie!• Inloopcentra vóór de huisarts. Consultatiebureau/JenG. GG.• Aan de poort: huisarts, specialist, verpleegkundige in teams.• 50 medisch-specialistische kennisnetwerken. Géén

echelonnering.• Regionale en transmurale verpleegdiensten voor de nazorg.

Sturing, financiering, bekostiging

• Basispakket: kleiner (CVZ-advies).• Differentiatie in de Zorgverzekeringswet: polis/premie.• Beloon gemeenten, zorgverzekeraars, burgers voor gezond

gedrag. Preventiebonus: allocatiemechanisme.• Nieuwe verzekeringsproducten (pensioen, zorg, hypotheek).

WeWoZo.• Prestatiebekostiging (gezondheidswinst) zorgaanbieders.• Alleen sturen op kwaliteit (met wettelijke normen). Restrictief

toezicht.• Zorginkoop/bekostiging vergaand dereguleren (uurtarief, dbc’s,

zzp’s!). Idem steun- en beschermingsconstructies.

De RVZ heeft ook naar besparingen gekeken

1. richting/randvoorwaarden/kansen

• Inloopcentrum vóór huisarts (80% klachten huisarts niet medisch); financiering centra uit lopende middelen; preventiebonus voorkomt beroep op zorg.

• 40 ziekenhuisnetwerken; concentratie; rem op EHD; bouwstop; polikliniek/dagbehandeling in plaats van opname.

• Taakherschikking en gedifferentieerde honoraria (situationeelbelonen); verpleegkundige dbc’s.

• Gezondheid 2.0 in plaats van traditionele zorg; substitutie zorgarbeid door zelfmanagement (financiële incentives).

De RVZ heeft ook naar besparingen gekeken2. voorwaardenscheppend/comfortvernietiging

• Afschaffen ex post verevening; ex ante verevening koppelen aan‘gg-gedrag’ zorgverzekeraar.

• Prestatieloon: gezondheid in plaats van ziekte; resultaatverplichting zorgaanbieder; alleen zorg(-verlening en- inkoop) cf standaardvergoeden; doelmatigheid expliciet onderdeel kwaliteitsnorm.

• Selectieve zorginkoop en bekostiging: richten op gezondheidswinst, niet op verrichting; degressief bekostigen van bijwerkingen, vermijdbare complicaties, recidive en klachten.

• Hoog eigen risico; inschrijftarief huisarts en jaarlijkse APK voor eigen rekening.

• Afschaffen uurtarief medisch specialist

Resultaat: ”van zz naar gg”

1. Euro’s (H.O.)2. Doelmatigheid op de werkvloer (veld)3. Draagvlak, burgerschap, bestuur/toezicht (politiek)

De start van een brede discussie.

Van Zorg en Ziekte naar Gedrag en Gezondheid.

Meer aandacht voor preventie en zelfmanagement.

Hoe stelt u zich op als het gaat om uw gezondheid?Bron: Flycatcher Internet Research

Resultaat: Patiënt aan ‘t stuur!

Heroverwegingsvoorstellen en Verkiezingsprogramma’s. Coalitie-akkoord

• Algemeen: voorzichtige voortzetting geregul. markt.• Stringenter pakketbeheer op basis van:• Kwaliteit en transparantie: nationaal instituut.• Doelmatigheid vergroten.• Governance medisch specialisten en:• Netwerken van ziekenhuizen. Stratificatie.• Eigen risico. Hogere eigenbetalingen.• Toekomst AWBZ??? Scheiden wonen-zorg.

Deel naar Wmo• Intensiveringen: miniem

De strategische zorgagenda 2010-2015

1. De publieke taak: kwaliteit en transparantie; herstructurering?2. De route naar Gezondheid 2.0 en zelfmanagement3. Langdurige zorg: alternatieve sturingsmodellen (financiering)4. Duurzame financiering, geclausuleerde solidariteit. Eigen

verantwoordelijkheid gezondheid5. Sturen op kwaliteit/doelmatigheid i.p.v op productie6. Herstructurering 1e/2e lijn (nieuwe ordeningen). Twee

kabinetsperioden!

NB: aanval op de bestuurlijke complexiteit