De kwaliteit van

de eerstelijn;meten of gemeten

wordenworden

hoogleraar gezondheidszorgonderzoek

directeur IQ healthcare

Gert Westert

De Nederlandse eerste lijn in

internationale context

• Nederlanders gebruiken weinig zorg, ondanks de zeer goede

toegang

• Wat betreft kosten zijn we sinds de 1980s middenmoter, maar we

stijgen snel naar de topstijgen snel naar de top

• Preventie in de eerstelijn is onderontwikkeld, maar dat is elders

niet veel anders

• De eerstelijn is een adequate “werkgever” van de duurdere

tweede lijn; vermijdbare ziekenhuisopnames zijn laag

• De kwaliteit is op onderdelen uitstekend, maar de variatie tussen

zorgaanbieders is groot

• Adequate informatie over kwaliteit schaars

Eerstelijnszorg: in essentie.

• first-contact accessible services where demands are clarified and information, reassurance or advice are given and diagnoses made;

• provision of comprehensive services to meet the needs of patients, with • provision of comprehensive services to meet the needs of patients, with focus on generalism rather than specialism;

• provision of patient-centred rather than disease-centred care;

• provision of a longitudinal relationship between an individual patient and his/her health-care provider;

• coordination of care for individual patients;

• integration of biomedical, psychological and social dimensions of a patient’s problem;

• focus on health promotion and disease prevention as well as management of established health problems

• Acts as advocate for patients as they move through often complex healthcare systems

Lester/ Roland, 2010

Waarom

eerstelijnszorg?

Wat weten we over de prestaties van de

Eerstelijn?

• Transparant over prestaties, vooral op

nationaal niveau, maar geen continue

monitoring (NS1, NS2, LINEL)monitoring (NS1, NS2, LINEL)

• “Lokaal is het nogal behelpen”.

Welke (keten)indicatoren?

• Medisch handelen (huisartsenzorg,

fysiotherapie, zorgnetwerk)

• Praktijkorganisatie (VIP, EPA, Kwaliefy)

• Patiëntervaringen (Europep, CQI)

Veel data nodig, voor verschillende doelen

– Aanprijzen eigen diensten (intern)

– Verbeteren kwaliteit (intern)

– Verantwoorden (extern: overheid, IGZ)

– Kiezen (extern: burgers, verzekeraars)

Waarom transparantie?

• Verantwoording aan “derden”:

Smith 1998 “…physicians should not be solely

responsible for their own clinical governance and

professional regulation”

• Professionele autonomie ► professionele

verantwoordelijkheid

• Het verschaffen van inzicht in voor de patiënt relevante

leveringsvoorwaarden en kwaliteitsaspecten van de

zorg (Delnoij, 2008)

•Burgers hebben veel vertrouwen in de zorg van huisartsen en

specialisten (> 90%)specialisten (> 90%)

•1980s: “Notion that one doctor was much like another”

•“Variation is rampant” (Jack Wennberg)

•Zorgbalans 2010: kwaliteit hoog, maar grote verschillen tussen

zorgverleners

Prescriptie

• Voorschriften volgens

formularium: 49% – 77%

(65%) [Van Dijk,

NIVEL/LINH]

• NL: slapeloosheid, eerste

Percentage of patients that get a drug prescribed during

first contact with GP,

90 huisartspraktijken, NIVEL/ RIVM, 2006.

80%

100%

• NL: slapeloosheid, eerste

contact: 15% - 100%

(75%) [Westert, 2006]

• EUR-13: antibiotica

acute hoest : 20% - 90%

(53%) [Butler et al,

2009]

0%

20%

40%

60%

Verwijzen naar de internist

• Sinds 2002 toegenomen van 47 naar 65/1000 [LINH/

NIVEL]

•Variatie tussen praktijken groot: 40 – 120/1000

• Publiek en ook artsen weten weinig over

regionale verschillen in medisch handelen,

maar ze zijn er wel… en verzekeraars

onderzoeken “gepastheid”onderzoeken “gepastheid”

• Praktijkvariatie ≠ ongepastheid ≠ lage

kwaliteit

• Wie neemt de regie?

“Transparantie is

allebei laten zien allebei laten zien

wie de langste

tong heeft”

DANK U!