Assetmanagement en LeidinginspectieTON BEENEN, STOWA / STICHTING RIONED

PROGRAMMAMANAGER KENNISONTWIKKELING

Assetmanagement en LeidinginspectieTON BEENEN, STOWA / STICHTING RIONED

PROGRAMMAMANAGER KENNISONTWIKKELING

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Inhoud

1. Leidinginspectie 2. Assetmanagement3. Actueel onderzoek4. TISCA5. Vragen, wensen en ideeën

3

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Leidinginspectie

Vrijverval1. riolen2. aansluitleidingen / kolken3. putten

Persleidingen4. Kleine diameters -> Buitengebied (druk- / vacuumriolering)5. 250/310 -> 2500 diameters6. Veel materialen, mn ac problematisch7. Afsluiters, ontluchters, mangaten, pompen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Rioolinspectie (vrijverval)

5

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Rioolinspectie (vrijverval)

Promotie Onderzoek (Korving en Dirksen)• Examenresultaten opleiding rioolinspecteur• Inspecties uit Nederland, Oostenrijk en Duitsland• 25% kans op een ‘verzonnen’ defect• 4% kans op een ‘vergeten’ defect• Classificaties afhankelijk van het toestandsaspect

Opleidingstraject aangepast samen met de branche

6

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Rioolinspectie (vrijverval)

Testje

gemaakt door Jojanneke Dirksen (Waternet)voor het jaarlijkse HBO event “Down the Drain”

7

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater8

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater9

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater10

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater11

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater12

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater13

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater14

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater15

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater16

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater17

Leidinginspectie: Tussenconclusie

Persleidingen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater19

Persleidingen inspectie

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Visuele inspectie?• Buiten bedrijf stellen / toegankelijk maken• Omleiding / rijden• Wat zie je?

20

Inspectie persleidingen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Andere technieken• Akoestisch, Radar, Inductie• Kwantitatieve relatie met faalmechanismen?

21

Inspectie persleidingen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

• Beter dan niets• Visuele inspectie verder ontwikkeld• Rest nog in experimentstadium

22

Leidinginspectie: Tussenconclusie

Assetmanagement

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Doelmatig werken• Van theoretische norm naar argumenten uit de realiteit• Maatschappelijke kosten en baten• Consistente keuzes van alle partijen

24

Assetmanagement

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Assetmanagement voor leidinginspectie

Wat zijn de relevante faalmechanismenWelke zijn de relevante leidingen • Oorzaken en gevolgen van falen

25

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Assetmanagement voor leidinginspectie

Rendabel? • Wat kost de inspectie/onderzoek versus • wat levert de informatie op voor de onderbouwing van de

maatregelkeuze & -planning

Handelingsperspectief?• Preventie (vooraf falen of gevolgen beperken) • Correctief (na falen probleem oplossen)

26

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Assetmanagement voor leidinginspectie

Vertrekken vanuit brede plaatje• Toekomstperspectief • Route voor komende 5 a 10 jaar• Stedelijk water, ruimtelijke inrichting, organisatie• Bestuurlijke/maatschappelijke prioriteiten

27

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Assetmanagement voor leidinginspectie

Doorvertalen in prestatie-indicatoren voor operationeel beheer • Gewenste prestaties, acceptabele risico’s• Kansen benutten met tactische afstemming op bekende

knelpuntenInformatiebehoefte: • Wat weten we al, is dat voldoende?• Wat willen we waarom, wanneer en hoe goed weten?Daaruit volgt onderzoeksplanning (waaronder inspectie)

28

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Assetmanagement: Tussenconclusie

• Activiteiten uitlijnen voor maatschappelijke meerwaarde• Wat willen we waarom, wanneer en hoe goed weten• Daarna komt de vraag: welk onderzoek sluit daarop

aan?

29

Lopend onderzoek

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

persleidingen1. Stappenplan aanpak onderzoek2. Proeftuinen3. Faalkansenmodel4. Intelligent pigging niet-stalen leidingen

Vrijverval5. Kennisprogramma Urban Drainage: Stanic6. Parijs/IKT: Mac7. TISCA

31

Kennisontwikkeling leidinginspectie

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

1. Inventarisatiesysteembeschrijving leiding;analyse historische

faalgebeurtenissen;hydraulisch profiel;verkenning relevante

faalmechanismen.

2. Basis Onderzoek lekkage: infrarood, grondradar, debiet

sterkte: afpersen, radar?

hydraulisch: drukverlies

zetting: prikstokken, radar, sateliet

3. Verdiepend OnderzoekIntelligent pigging

geluid, electroscan, inductie

droogzetten, maninspectie, mac32

Stappenplan aanpak onderzoek van persleidingen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

1. Proeftuinen onderzoek persleidingen niveau ‘basis’: zonder buitenbedrijfstellingHNK: ac leiding radar en opgegraven

Brabantse delta: radarZeeuwse stromen: persen-> komend voorjaar rapportage

2. FaalkansenmodelRotterdam/TU-delft/TNO: nog in voorbereidingclassificatie van leidingen naar faalkans voor risicogestuurd beheer

33

Kennisontwikkeling in lopende projecten

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

John Driessen voorbereiding van ontwikkelprogramma, nu met STOWA , RIONED,alle drinkwaterbedrijven, waterschappen en drie grote gemeentenstart met definitie studie

34

Intelligent pigging niet-stalen leidingen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

Technologie Innovatie voor Sterke- en Conditiemeting van Afvalwaterleidingen• kwantitatief en tijdsafhankelijk de weerstand tegen bezwijken vaststellen • toepassingen van optische, sensor- en roboticatechnologie, zoals bijvoorbeeld

high-end-optica, laserscanners en akoestische metingen• onderzoek naar faalmechanismen: sensordata koppelen aan omgevingsfactoren • inzicht in de actuele conditie cq restkwaliteit van de leidingen • Voorspelling van het verdere verloop van de conditie: resterende gebruiksduur

35

TISCA: Technology Innovation for Sewer Condition Assessment

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

• Looptijd vijf jaar tot en met 2021• 3 miljoen budget: 50% STW, 22% RIONED, 17% overig KPUD, 12% STOWA• Nederlandse universiteiten samen met bedrijven en overheden• Gezamenlijke kennisuitwisseling onderzoekers en eindgebruikers• Sector definieert de vraag – Universiteiten dienen onderzoeksvoorstellen in• Uitgebreide selectieprocedure voor onafhankelijke besluitvorming over beste

wetenschappelijke kwaliteit, toepasbaarheid en maatschappelijk nut• 5 voorstellen geselecteerd • Nu afronding contractering universioteiten door STW

36

TISCA

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

1. Reststerktebepaling gescheurde betonnen riolen (TUE)

2. Lekdetectie via elektrische weerstandsmeting in omliggende bodem (TUD/Deltares))

3. Drietrapsraket conditiemeting: thermisch infrarood, grondradar en robotica UT)

4. Aqua-drone scant deels gevulde leidingen (TUD)

5. Geautomatiseerde conditiebeoordeling met multisensors (TUD/RUL)

37

TISCA

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

• Professor Akke Suiker, TU Eindhoven• Proeven met en rekenen aan scheurontwikkeling in betonnen buizen• Laboratoriumproeven met centrifuge voor geconditioneerd bezwijken van buizen in

grond door toenemende bovenbelasting• discrete eindige elelementen modellering

38

Reststerktebepaling gescheurde betonnen riolen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

• Jeroen Langeveld, TU Delft• Lekkage belangrijk faalmechanisme• in stedelijk gebied grote gevolgen• elektrische weerstandstomografie van de ondergrond• Lekkage verandert via vochtgehalte elektrische geleidbaarheid van bodem• verschillen in elektrische geleidbaarheid in een plaatje van de ondergrond

39

Lekdetectie via elektrische weerstandsmeting

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

• Professor Su Universitet Twente• Van grof naar fijn

40

Drietrapsraket thermisch infrarood, grondradar en robotica

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

• Jeroen Langeveld, TU-Delft / Deltares • Aquadrone is een mulitsensor platform voor deels gevulde leidingen• Laserprofiler voor boven waterspiegel• Sonar voor onder de waterspeigel• Overige sensoren voor aanvullende metingen

41

Aqua-drone scant deels gevulde leidingen

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

• Lisa Scholten, TU-Delft / Universiteit Leiden• geautomatiseerde toestandsherkenning van videobeelden en nieuwe

inspectietechnieken, zoals laserprofiling en stereocamera's• raamwerk om waargenomen conditie direct te beoordelen naar te verwachten

gebruiksduur• Ontwikkeling van voorspellingsmodellen mede obv bestaande inspectieresultaten

42

Geautomatiseerde conditiebeoordeling

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

1. Huidig beschikbare inspectietechnieken laten nog veel te wensen2. Assetmanagement helpt bij scherper maken informatiebehoefte en

inspectie-/onderzoeksplanning3. STOWA en RIONED breed programma voor verdere ontwikkeling4. Trits van informatiebehoefte - data-acquisitie – interpretatie – besluitvorming 5. Combinatie van wetenschap, laboratorium, proeftuinen6. Ipigs en TISCA fundamentele stappen, wel kwestie nog van lange adem

43

Conclusies

Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater

1. Wat ziet u als grootste gemis bij huidige inspectietechnieken2. Welke aanvullende informatie gaat u het meeste geld opleveren

44

Uw wensen en ideeën

ContactgegevensORGANISATIE: STICHTING RIONED

SPREKER: TON BEENEN

E-MAILADRES: TON.BEENEN@RIONED.ORG

WEBSITE: RIOOL.NET