75 jarig bestaan 2009

Artrose: nieuwe inzichten.

Margreet Kloppenburg

7 maart 2009

75 jarig bestaan 2009

Onderwerpen van de presentatie

• Wat is artrose?

• In het onderzoek naar artrose in het LUMC

• MRI van waarde bij artrose?

• Behandeling van artrose?

75 jarig bestaan 2009

Onderwerpen van de presentatie

•Wat is artrose?

• In het onderzoek naar artrose in het LUMC

•MRI van waarde bij artrose?

•Behandeling van artrose?

75 jarig bestaan 2009

•Diverse groep ziekten

•Destructie van gewrichtskraakbeen en veranderingen van onderliggend bot en bot aan de gewrichtsranden

•Leidt tot pijn, stijfheid en beperking van functie

Artrose

75 jarig bestaan 2009

Voorkomen van reumatische aandoeningen in Nederland

RA SA overig systeemziekten OA FM

•Radiologische artrose in populatie op middelbare leeftijd: 80%

•650.000 patiënten met perifere artrose (huisartsbezoek)

•Meest voorkomend

artrose

FM RA

overig

SA

systeemziekten

Miedema 1997

75 jarig bestaan 2009

bot:activiteit , irregulaireverdikking, compressie trabeculae

kapsel en ligament: verdikking, fibrose, disruptie

chronische synovitis

rand “lipping” en bot uitgroei

kraakbeen:fibrilatie, degradatie

Gewricht: normaal vs. artrose

75 jarig bestaan 2009

Artrose in grote teen

75 jarig bestaan 2009

Natuurlijk beloop

uitkomsten:pijn

stijfheidbeperkingen

achteruitgang artrose

flares

stabilisatie

Langzaam proces

75 jarig bestaan 2009

Leeftijd

Lokalefactoren

Overgewicht, fysieke activiteit

Algemene Predispositiefactoren voor artroseHormonen

Lokalisatie en ernst van artrose

Erfelijke factoren

Schema voor ontstaan van artrose

Lokale factorenMenisectomie,x- & o- benen, spierkracht

75 jarig bestaan 2009

Onderwerpen van de presentatie

•Wat is artrose?

• In het onderzoek naar artrose in het LUMC• Link naar nieuwsbrieven

•MRI van waarde bij artrose?

•Behandeling van artrose?

75 jarig bestaan 2009

Onderwerpen van de presentatie

•Wat is artrose?

• In het onderzoek naar artrose in het LUMC

•MRI van waarde bij artrose?

•Behandeling van artrose?

Met dank aanPeter Kornaat, Ruby Sharma, Tina van Driel, Iain Watt

afd. Radiologie

75 jarig bestaan 2009

Osteofyten

Gewrichtsspleetversmalling (GSV)

Sclerosis

Röntgenfoto van knie met artrose

75 jarig bestaan 2009

Rol röntgenfoto`s bij artrose?

Voordelen:• Afbeelden bot, indirect kraakbeen diagnose• Vaststelling ernst & achteruitgang• Gemakkelijk, goedkoop, beschikbaar

Nadelen:• Geen afbeelding kraakbeen of weke delen• Beperkte relatie afwijkingen op röntgenfoto en klachten

• Vroege artrose niet vast te stellen

75 jarig bestaan 2009

Magnetic Resonance Imaging bij artrose

• Afbeelding gehele gewricht, inclusief weke delen

• Geen stralenbelasting

• Meeste ervaring: knieartrose

• Mogelijkheden:

1. Relatie met symptomen?

2. Voorspelling van achteruitgang?

3. Afwijkingen in vroege fase artrose?

4. Vaststellen achteruitgang op korte termijn?

75 jarig bestaan 2009

Kraakbeenafwijkingen

Normaal Kraakbeen afname

75 jarig bestaan 2009

Meniscusafwijkingen

Normale meniscus Scheur in voorhoorn

75 jarig bestaan 2009

Beenmerg lesies• Abnormaal bot met fibrosis, botturnover ,osteonecrosis

• Fluctuerende afwijking

• Relatie met subchondrale cyste

75 jarig bestaan 2009

MRI afwijkingen bij patiënten met familiaire gegeneraliseerde artrose (GARP)

•Verwijzing link naar nieuwsbrief

75 jarig bestaan 2009

Conclusie

Geen plaats voor MRI in huidige klinische praktijk, wel voor wetenschappelijke doelen

1. Er is beperkte plaats voor de MRI ter analyse van symptomen bij artrose

2. Nader onderzoek nodig mbt voorspelling van radiologische achteruitgang door MRI afwijkingen

3. MRI bij vroege artrose onderwerp van onderzoek

75 jarig bestaan 2009

Onderwerpen van de presentatie

•Wat is artrose?

• In het onderzoek naar artrose in het LUMC

•MRI van waarde bij artrose?

•Behandeling van artrose?

75 jarig bestaan 2009

Therapie

Meestal via de huisarts, soms via het ziekenhuis

Doel

•Pijn + stijfheid

•Beperkingen + handicaps

•Mobiliteit & onafhankelijkheid behouden

•Achteruitgang

75 jarig bestaan 2009

CBO richtlijn voor knie- en heupartrose

• Praktisch: voor de klinische praktijk

• Door verschillende beroepsgroepen opgesteld: orthopeden, huisartsen, reumatologen, radiologen, fysiotherapeuten e.a.

• Met kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO

• Te raadplegen: www.cbo.nl

75 jarig bestaan 2009

Therapie

Algemeen

•Voorlichting: vb LUMC: Zorgpad artrose

•Gewichtsverlies: door dieet & oefentherapie, bij knieartrose met overgewicht

•Oefentherapie: mn bij knie-en heupartrose

•Ergotherapie: mn duimorthesen

•Orthopedische schoenen

75 jarig bestaan 2009

Zorgpad artrose in LUMC

Gestructureerde, verpleegkundige, specialistische zorg bij primaire artrose van hand, heup, knie

Betrokken disciplines Reumaverpleegkundige (Thuiszorg) Reumaconsulent (LUMC) Reumatoloog

75 jarig bestaan 2009

Consult

Intake

Gegevens over artrose

Eerdere behandelingen

Pijn, startstijfheid

Beperkingen in functioneren

75 jarig bestaan 2009

Voorlichting

Voorlichting over ziektebeeld artrose, leefstijl, afvallen, bewegen, medicatie en voedingssupplementen, en eventueel over hulpmiddelen, aanpassingen, kosten, vergoedingen, schoeisel, arbeid, omgaan met pijn, kuren

Schriftelijke informatie

Eventueel verwijzing: fysiotherapie, ergotherapie, sportactiviteit, maatschappelijk werk, etc.