1.4 De grondwet van 1848

Wat werd in 1848 in de grondwet gewijzigd en welke rol speelde Thorbecke daarbij?

18481848

1845-1848 slechte oogsten→ hongersnood en epidemieën→revoluties in heel Europa

Koning Willem II vreest voor revolutie in Nederland→ geeft Thorbecke opdracht om de grondwet te wijzigen

wijziging van de grondwet:

‘koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk’

Thorbecke legt basis voor ons huidige politieke systeem:

Het parlement (Eerste en Tweede Kamer) nemen de besluiten en de ministers leggen verantwoording af aan het parlement

Kritiek Thorbecke:

Burgers worden passief en gemakzuchtig door ‘vaderlijke’ bewind Willem I en II

Bij benoemingen familieconnecties belangrijker dan capaciteiten

Burgers worden niet gestimuleerd om hun best te doen

Staatsinrichting 1813-1848Staatsinrichting 1813-1848

koning ministers

Benoemt en ontslaateigenmachtig

parlement

Eerste Kamer Tweede Kamer

Stelt leden aan vanuit ‘aanzienlijksten’

Provinciale StatenBenoemt leden

Beslist zelf over:- Kolonien-Buitenlandse zaken

- Defensie-Financiële beleid

regering

vertegenwoordigers van steden, platteland en adel

Staatsinrichting na 1848Staatsinrichting na 1848

koning ministers

Benoemt en ontslaateigenmachtig

parlement

Eerste Kamer Tweede Kamer

Stelt leden aan vanuit ‘aanzienlijksten’

Provinciale StatenBenoemt leden

Beslist zelf over:- Kolonien-Buitenlandse zaken

- Defensie-Financiële beleid

regering

vertegenwoordigers van steden, platteland en adel

verantwoording

Volwassen mannen met een bepaald inkomen

censuskiesrecht

Belangrijkste Belangrijkste veranderingen:veranderingen:

MinisteriMinisteriëleële verantwoordelijkheidverantwoordelijkheid Koning onschendbaarKoning onschendbaar Alle burgers kregen Alle burgers kregen de de klassiekeklassieke

grondrechtengrondrechten CensuskiesrechtCensuskiesrecht Directe verkiezingen voor Tweede Kamer, Directe verkiezingen voor Tweede Kamer,

Provincial Staten en gemeenteradenProvincial Staten en gemeenteraden

kritiekkritiek

Conservatieven, degenen die de Conservatieven, degenen die de bestaande situatie willen behoudenbestaande situatie willen behouden

Koning Willem III, vanaf 1849 koningKoning Willem III, vanaf 1849 koning

1800 1810 1820 1830 1840 1850 1860 1870 1880 1800 1810 1820 1830 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1900 1890 1900

Koninkrijk der Nederlanden

1813Constitutionele monarchie

1848Constitutionele monarchie en

Parlementaire democratie