Christelijke Spiritualiteit

Het verschijnsel,

de geschiedenis en haar verschijningsvormen

Het verschijnsel Religie

Een verhaal / Traditie

Een organisatie / instituut / gemeenschap

Een praxis Inoefening Toe-eigening

Als antwoord op een existentiële vraag

ReligieDimensies en polariteiten

Mate van InstitutionaliseringGeorganiseerd <> Virtueel/los

Mate van individualiseringGroep <> Los zand

Mate van conceptualisering & canoniseringTraditie / Dogma <> ‘Bricolage’

Bron dimensieNatuur <> Individu/Psyche <> Transcendent

SPIRITUALITEIT EN RELIGIE

De dagelijkse praktijkHet handwerk

PersoonlijkDevotie / Vroomheid

Toe-eigening‘God’ in de alledaagse werkelijkheid

‘Niveaus’ in het verschijnsel

Wetenschappelijk <> Interpersonaal <> Personaal

Waar hebben we het over?

Woorden ervoor:

Spiritualiteit Mystiek Bevinding Devotie Geloofspraktijk Geestelijke

oefeningen Geloofservaring Persoonlijk geloof Toe-eigening

Opvallende zaken: Persoonlijk Beleving / Awareness Praktijk / doen Focus Verwerkelijking ‘Universeel’ ‘Buiten’ en ‘Binnen’ Denken <> Voelen Zijn <> Doen Hier en Nu Bewustwording

Wat is er gebeurd?

Was Werd Wordt?

Nederland Europa Global

Verzuild Secularisatie Interreligieus

Traditie Verzet Subjectief

Patriarchaal Democratisch Feminien

Theïsme Iets-isme Panentheïsme

Christelijk Algemeen Islam / Boeddhisme

Vast Flexibel Transformationeel

Kerkelijk Onkerkelijk Spiritueel

Doen? Hebben? Zijn?

Theologisch Postmodern Mystiek

Waarom zo actueel?‘mensen vragen naar zingeving’

Een door en door menselijk fenomeen Secularisatie was niet de laatste stap Niet kerkelijk wel spiritueel Interreligieuze ontmoetingen Mode / trend

New Age Levenskunst Leidinggeven en spiritualiteit Nieuwe media

De flexibele mens; jezelf steeds weer ‘uitvinden’ Nieuwe en oude input:

Keltisch / Monastiek Islam / Zen / Boeddhisme Spiritualiteit & Psychotherapie: Mindfulness

Trends & Namen

Een ‘definitie’

Spiritualiteit is het godmenselijke betrekkingsgebeuren onder het gezichtspunt van de omvorming. (Kees Waaijman)

Spiritualiteit is het proces en resultaat van de persoonlijke verwerkelijking van de/een grondinspiratie in alle facetten van het leven

‘Vormgeving’ aan het antwoord op de vraag die het leven is vanuit een inspiratie

Ze is daarbij ‘verbindend’(=eenheid) en transformerend

?

‘Bouwstenen’ / Elementen

Goddelijke werkelijkheid

Mens; Jezelf

Wereld / Ander Inoefening / de praktijk

Inoefening

God

Jezelf Wereld

In Model

Inoefening

Jezelf Wereld

Of...?

De Dynamiek & Homeostase

God Almacht <> Kwetsbaar Transcendent <> Immanent Mannelijk <> Vrouwelijk

Zelf Patriarchaal <> Matriarchaal Onderworpen <> Autonoom

Wereld Magisch <> Wetenschappelijk Eurocentrisch <> Global

Kern

antwoord geven op de vraag die het leven ons stelt / ‘hoe te leven’

vanuit een ‘bronervaring’ en dat antwoord ‘realiseren’ in steeds weer wisselende contingenties

Inoefening & Toe-eigening‘Ascese’

Denken Voelen

Willen Doen

Lichaam

Zijn

Geestelijke oefeningen‘ordenen van’

Het lichaam Vasten Kuisheid Meditatie / adem

Het handelen / doen Niet doden Barmhartigheid Liefde

Het denken Geestelijke lezing Meditatie / aandacht studie

Het voelen Gebed Liturgie Creativiteit / zang autobiografie

Het willen Gehoorzaamheid Geloften Discipline Geestelijke begeleiding

Zijn Meditatie Gelassenheit Awareness Loslaten / overgave Dankbaarheid

Taal & Metaforen & Beelden 1

Kern Ware zelf

Diepte Hoogte

Taal & Metaforen & Beelden 2

Doel Telos / Scopos Woestijn / Eenzaamheid

Reis / Pelgrimage Schepping

Taal & Metaforen & Beelden 3

Wedergeboorte Bron

Thuiskomen / Terugkeer Zoektocht / Queeste

Taal & Metaforen & Beelden 4

Ontwikkeling / Groei Discipline / Ascese

Kern Afdaling in de ziel

Taal & Metaforen & Beelden 5

Navolging Transcendentie

Immanentie Uittocht / Bevrijding

NegatieveTaal & Metaforen & Beelden

Vervreemding Ontworteling Vervorming Verlorenheid Duisternis Zinloosheid Bezetenheid Secularisering

Duivel Ja-maar; Aber-

glaube Macht Geld Zelfhaat Ego / Ik Illusie

Christelijke Spiritualiteit‘gelijkvormigheid aan Christus’

Reflectie op spiritualiteit

Binnen de ‘eigen’ traditie Theologie

Spirituele theologie Mystiek Mystagogie / pastoraat Liturgiek

Praktische theologie Psychologie Sociologie Antropologie

Aan de hand van : Verhalen Teksten Verschijningsvormen

Geschiedenis‘Christelijke Spiritualiteit’

‘Prehistorie’ ‘heidendom’?

Bijbels tijd Abraham / Mozes / Profeten Jezus / Paulus

Patristisch Gnostiek (Marcion) Woestijnvaders ‘Vaders’ (Augustinus)

Middeleeuwen Keltisch Mystiek (Eckhart / Julian Norwich Oost >< West Monastieke traditie Moderne Devotie

Reformatie Luther & Calvijn Contra Reformatie Puriteinen

Verlichting Pascal Piëtisme

Modern Kierkegaard Pinkster / Charismatisch Evangelicalen Secularisatie

Nu & Toekomst Merton & Bonhoeffer Bevrijdingstheologie / Feminisme Taizé / New Age Monastiek

Spiritualiteit & Wetenschap

Theologie & Wetenschap1. Dualisme

Natuur en Genade

2. Deïsme

3. MaterialismeSecularisme

4. EmergenceProcestheologie

‘Schepping’

Hulpwetenschappen Mystiek Psychologie Praktische theologie Sociologie Antropologie

Studie van Spiritualiteit Geschiedenis Bron Mens Wereld Inoefening

Polariteiten, paradoxen en ambivalenties

Immanentie <> Transcendentie

Verborgenheid <> Presentie

Genade <> Doen Geloven <> Ervaring Aanwezigheid <>

Afwezigheid ‘Reeds’ <> Nog niet Incarnatie Doen <> Niet doen

Denken <> Voelen Dood <> Leven Lijden <> Geluk Geest <> Vlees Geven <> Ontvangen Hier en Nu <> straks

en daar Goed <> Kwaad Menselijk <>

Goddelijk

Hoofdstromen‘Scholen & Stichters &

Schoolvoorbeelden’ Christendom > Christus > Luther Jodendom > Abraham > Buber Boeddhisme > Boeddha > Tich Nhat Hahn Islam > Mohammed > Soennisme / Sjiisme Tao > Lau-Tse > Yin-Yang Humanisme > Erasmus > Jurgen Habermas Communisme > Karl Marx > Fidel Castro Hindoeïsme > Krishna > Goeroes New Age? > Ken Wilber > Eckhart Tolle

Kernwoorden Christelijke spiritualiteit

Christus God / Geest Navolging Kruis Liefde Bevrijding / Uittocht Genade Gods Koninkrijk Schepping Opwekking

Theologie Scholen van… Bewegingen Tradities Beelden van

Jezus Kopstukken Geschiedenis

van..

Christelijke stromingen

Rooms Katholiek Monastiek Oosters-Orthodox Anglicaans Reformatorisch Evangelisch Charismatisch

Feministisch Ecologisch Bevrijding New Age Gemeenschappen Interreligieus?

‘Renoware’

Orthodox / Oosterse kerken de liturgie Reformatorisch het Woord Evangelisch Persoonlijk / relatie Pinkster / Charismatisch de Geest / gevoel Actie de wereld Katholiek / Moniachaal Stilte / oefening / Monastiek New Age ervaring / gevoel / jezelf

+ Quakers / Zen / Boeddhisme / Hindoeïsme / Tich Nhat Hahn / Soefi / Islam / filosofie / Humanisme / Post Modernisme

‘Verschillen’

Geschiedenis Cultuur Taal Tradities Politiek / maatschappelijk Opvoeding / milieu Man/Vrouw Lichamelijkheid (ziek / gezond) Leeftijd Situatie / ervaringen Persoonlijkheid Levensverhaal

Eisen aan een authentieke spiritualiteit

Universeel en persoonlijk Alle lagen van het mens-zijn omvattend Het is een voortgaand proces Illusies ontmaskerend / kritisch Bevrijdend / emanciperend Immanent & transcendent Vorming & Ontvorming Liefde en Genade Verbindend & Beweging Handelen & niet handelen Mededogen / compassie Wijsheid Levenskunst>> Het zinvol leren leven met het leven

Toekomst?

Buitenkerkelijk? Spirituele centra? Internet? Interreligieus? ‘Bricolage’ Modern

monastiek? Netwerken van...

Verwerkingsvormen

Onderzoek naar de eigen spiritualiteit Wie / wat inspireert jouw? Vroeger / nu / straks Wat wil je kwijt / wat zoek je?

Jouw kernvraag / Koan? / levensvraag?

Welke traditie heeft jouw voorkeur?

Wie/wat is je het meest behulpzaam?

Volgende delen

God Zelf Wereld Inoefening:

Gebed Meditatie Lectio Retraite

Mystiek

Studies